بررسی فراوانی ضایعات و اقدامات درمانی در مصدومین زلزله بم ارجاع شده به بیمارستانهای نظامی و غیرنظامی تهران

در سحرگاه روز جمعه 5 دی ماه 1382، زمین لرزه مخربی شهر بم و روستاهای پیرامون را تخریب کرد. در این رویداددر حدود 40000 نفر کشته و مجروح گردیدند. دانستن شدت آسیب و نوع مشکلات مصدومینی که از زلزله بر جای مانده اند در پیش بینی اقدامات درمانی مورد نیاز ضروری است.
روش مطالعه و اجرا: این مطالعه به شکل توصیفی مقطعی ( Descriptive Cross-Sectional ) و با استفاده از پرونده‎ ‎مصدومان ارجاع شده زلزله بم که در بیمارستانهای نظامی و غیرنظامی تهران بستری شده بودند، انجام گرفته است. داده های دموگرافیک، عوارض، تشخیص، نوع آسیب، اطلاعات مربوط به پذیرش، ترخیص و انتقال، علایم حیاتی، سطح هوشیاری، اقدامات تشخیصی و درمانی انجام گرفته در اورژانس و بخش و نتیجه نهایی توسط پرسشنامه گردآوری شد. با استفاده از شاخص های آماری توصیفی،توسط نرم افزار 13 SPSS‎ تجزیه و تحلیل اطلاعات صورت گرفته است.
از تعداد 854 نفر از مصدومین بررسی شده، 510 نفر (7/59%) در بیمارستانهای غیرنظامی و 344 نفر (3/40%) در بیمارستان های نظامی و در مجموع 7/54% آنها مذکر بودند. شایعترین اقدام درمانی در اورژانس، ثابت کردن اندام در 389 نفر (9/39%) از میان 945 آسیب ایجاد شده، شایعترین ضایعه در مصدومین را شکستگی اندام تحتانی در 291 مورد (8/30%) تشکیل می داد. در 242 مصدوم اقدامات جراحی انجام شد. 38 بیمار در بخش مراقبت های ویژه بستری شدند. میانگینISS در مصدومین 7/6 بود و 9/11% دارای ISS بالاتر از 15 (ترومای شدید) بودند.
بحث: با توجه به پیدایش درصد زیادی از آسیب های ارتوپدیک در اندامها و لگن در مصدومین ارجاع شده، پیش بینی انجام اقدامات پاراکلینیکی به خصوص در تصویرنگاری و آمادگی بیمارستان های مناطق دورتر جهت درمان مشکلات ارتوپدیک، از نکات مهم در مدیریت چنین بحرانی می باشد.