بررسی تاثیر ریشه گیاه سنبل الطیب (Valeriana Officinalis) بر شدت دیسمنوره اولیه

دیسمنوره اولیه به کرامپ های دردناک قاعدگی بدون علت ارگانیک گفته می شود. با توجه به شیوع بالای دیسمنوره اولیه و پیامدهای نامطلوب آن بر کیفیت زندگی و نیز شواهدی دال بر خاصیت سنبل الطیب به عنوان گیاه دارویی آرام بخش و ضداسپاسم عضلات صاف، این مطالعه به منظور تعیین تاثیر کپسول سنبل الطیب بر شدت دیسمنوره در دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی زنجان در سال 1388 انجام گرفت.
این مطالعه از نوع کارآزمایی بالینی دو سوکور روی 100 نفر از دانشجویان دانشگاه آزاد زنجان از بهمن 1387 لغایت تیر 1388 انجام شد. نمونه ها از نظر شدت دیسمنوره مشابه سازی شده و سپس به صورت تصادفی در دو گروه 49 و 51 نفری قرار گرفتند. افراد دو گروه از لحاظ سن، سن منارک، سن اولین دیسمنوره، شاخص توده بدنی، تحصیلات و شغل پدر و مادر، طول، فاصله و میزان خونریزی قاعدگی در دو گروه یکسان شدند. برای افراد گروه مورد، کپسول های محتوی mg 255 پودر ریشه گیاه سنبل الطیب سه بار در روز به مدت سه روز با شروع خونریزی تجویز گردید و به افراد گروه کنترل، کپسول هایی مشابه با همان دستورالعمل و حاوی نشاسته و در طی دو سیکل تجویز شد. شدت درد براساس معیار آنالوگ بینایی (0 تا 10 سانتی متر) و علایم سیستمیک با استفاده از سیستم معیار چند بعدی گفتاری قبل از مطالعه و در طی دو سیکل متوالی پیگیری و مقایسه گردید. اطلاعات به دست آمده با استفاده از نرم افزار SPSS 16 و توسط آماره های توصیفی و استنباطی از جمله شاخص های میانگین و انحراف معیار و تست های من ویتنی، فریدمن و ویلکاکسون مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. سطح معنی داری 05/0 در نظر گرفته شد.
میانگین شدت درد قبل از مصرف دارو در گروه مورد و کنترل تفاوت معنی داری نداشت. اما پس از مصرف دارو میانگین شدت درد در دو گروه کاهش یافت (001/0p<). ولی این کاهش در گروه مورد بیشتر و اختلاف بین دو گروه به لحاظ آماری معنی دار بود (05/0p<). همچنین مجموع نمرات شدت کل علایم سیستمیک همراه با دیسمنوره نسبت به قبل از درمان کاهش پیدا کرد؛ اما این کاهش از لحاظ آماری بین دو گروه مصرف کننده سنبل الطیب و دارونما معنی دار نبود. به جز در مورد متغیر شدت غش که اختلاف آماری بین دو گروه معنی دار بود (05/0p<).
با توجه به نتایج بررسی حاضر به نظر می رسد سنبل الطیب می تواند باعث کاهش شدت دیسمنوره شود که به نظر می رسد به علت اثرات ضد انقباضی سنبل الطیب است. انجام مطالعات بعدی با استفاده از ماده موثره این گیاه دارویی برای کاربرد گسترده آن توصیه می شود.