تدوین ابزاری جهت تشخیص آپراکسی دهانی ((Oral aproaxia در کودکان 4 تا 5 ساله

حجم قابل ملاحظه ای از کودکان با اختلالات تولیدی که جهت درمان به کلینیک های گفتاردرمانی مراجعه می کنند از دید پاتولوژی (Pathology) هیچ یک از علت های معمول در ایجاد اختلال تولیدی (از قبیل ناهنجاری ساختمانی، فقر محیطی، عقب ماندگی ذهنی، کم شنوایی و...) را نشان نمی دهند. با توجه به ارتباطات زیادی که محققین بین اختلالات تولیدی و آپراکسی دهانی قایل شده اند وجود آپراکسی دهانی در این مراجعین بسیار محتمل می باشد. بنابراین، برای تشخیص آپراکسی دهانی در این کودکان به یک ابزار کارآمد نیاز است.
در این مطالعه توصیفی– تحلیلی در ابتدا با استفاده از منابع، یک چک لیست ارزیابی آپراکسی دهانی شامل؛ 20 تکلیف تهیه و روایی و پایایی آن مشخص گردید (2، 1). سپس 74 نمونه عادی در گروه سنی 4 تا 5 سال انتخاب شدند. برای تایید نرمال بودن نمونه ها علاوه بر بررسی تاریخچه پزشکی، دو آزمون برای هر کدام انجام گردید؛ آزمون آوایی، جهت تعیین وضعیت تلفظی نرمال و دیگری آزمون ارزیابی حلقی– دهانی (3)، برای بررسی عدم وجود مشکلات حسی– حرکتی در ناحیه دهان و صورت. سپس توانایی انجام تکالیف چک لیست آپراکسی دهانی برای بدست آوردن نقطه برش، جهت تشخیص فرد مبتلا در نمونه ها، بررسی شد. تعیین نقطه برش با بررسی ویژگی (Specifity) و مثبت کاذب (False positive) بدست آمده از داده ها انجام گرفت.
براساس یافته های حاصل از این پژوهش، 15 تکلیف از 20 تکلیف چک لیست آپراکسی دهانی به عنوان نقطه برش تشخیص فرد مبتلا در این محدوده سنی تعیین گردید. با انتخاب 15 تکلیف، میزان ویژگی برابر (6/94 درصد) و مثبت کاذب برابر (4/5 درصد) است. این مطلب بیانگر آن است که اگر کودکی 15 تکلیف یا کمتر را انجام دهد دچار آپراکسی دهانی است و اگر توانایی انجام بیش از 15 تکلیف را دارا باشد، سالم می باشد.
بحث: با توجه به مطالعه حاضر، ابزار بدست آمده، تشخیص آپراکسی دهانی را در گروه های سنی خاصی از کودکان هموار می سازد. اگر در کودکان اختلالات تولیدی، آپراکسی دهانی وجود داشته باشد، لزوم برنامه ریزی و مدیریت درمان بر اساس آن از اهمیت بالایی برخوردار است.