بررسی تطبیقی سیمای انسان کامل از دیدگاه ابن عربی و ملاصدرا

مفهوم کمال و ماهیت انسان کامل از جمله موضوعاتی است که از دوران قدیم مورد مناقشه حکما و عرفا بوده است. گرچه آیینهای باستانی ایرانی با مفاهیمی چون «انسان قدیم» یا «انسان نخستین به نحوی به نظریه انسان کامل توجه داشته اند، اما خاستگاه اصلی این مفهوم را عرفان ایرانی– اسلامی دانسته اند. ابن عربی از جمله برجسته ترین اندیشمندی است که به دلیل علایقش با رویکرد عرفانی مبتنی بر عشق و کشف و شهود سیمای انسان کامل را به تصویر کشیده است. فلاسفه و حکمای ایرانی – اسلامی برخی همچون فارابی و ابن سینا مروج رویکرد فلسفی و خردگرایانه درباره انسان کامل هستند. ملاصدرا اما بر اساس هر دو رویکرد «عرفانی و فلسفی» تحت تاثیر محیی الدین عربی به توصیف انسان کامل پرداخته است.