مخاطبان در متن در سه کتاب مقدس

مخاطب واژه ای است به جامانده ازاعصار منتهی به ارتباطات شفاهی که حتی می توان در نوشته های ارتباطی 2300 سال پیش ارسطو نیز دید.آنان گروه هایی از مردم بودند که به عنوان مخاطب «خطابی» برای شنیدن یک سخنرانی، گفتار یا بحث در یک جا جمع می شدند. بعدها و پس از اختراع رسانه ها، انسان های آن سوی رسانه ها – از جمله کتاب های چاپی مقدس - نیز با اصطلاح «مخاطب» شناخته شدند. مقاله حاضر متمرکز بر گونه دیگری از مخاطبان است که می توان آنان را «مخاطبان در متن» نامید.
در مطالعه حاضر، مخاطبان در متن قرآن، انجیل و تورات به دو دسته اصلی و فرعی تقسیم و متعاقبا تلاش برای دستیابی به این سوال مطرح شد که مخاطبان اصلی و فرعی گزاره های هنجاری(حاوی بایدها و نبایدها) در هر یک از سه کتاب مقدس چیست و چه مشابهت ها و تفاوت هایی میان آن ها وجود دارد؟
نتایج جستجوی سوالات مذکور که به روش تحلیل محتوای مختلط کمی – کیفی انجام شد، حاکی از برخی مشابهت ها و تفاوت هاست که جزئیات آن در مقاله آمده است. اما به گونه ای فشرده می توان گفت که 95 درصد مخاطبان در متن قرآن را سه دسته، به ترتیب، پیامبر، عامه مردم و افراد و گروه های خاص مثبت تشکیل می دهد. 93 درصد مخاطبان تورات، دو دسته، پیامبر و یهودیان هستند و 92 درصد مخاطبان انجیل؛ چهار دسته مسیحیان، افراد و گروه های خاص خنثی، حواریون و کاهنان و عامه مردم هستند.
در انتها، مخاطبان شش دسته مضامین هنجاری، شامل«ما و خداوند»، «ما و کنش های متقابل اجتماعی»، «ما و خصلت ها و اعمال شخصی»، «وظیفه ها و منش ها برای تبلیغ و ارشاد»، «ما و کتاب ها، مکان ها و زمان های مقدس»و «ما و انسان های مقدس» در سه کتاب مقایسه شده است.