نقش فعالیتهای اقتصادی خاص بر ساختارهای اجتماعی فرهنگی نواحی روستایی (مطالعهی موردی: روستاهای کمبایندار استان فارس)
کاربرد فنآوری های نوین و تنوعبخشی به فعالیتهای اقتصادی روستاها، علاوهبر آثار مثبت و منفی در ابعاد دیگر اقتصادی، کالبدی و فضایی، همواره دگرگونی هایی را بر ابعاد اجتماعی و فرهنگی آن جامعه خواهد داشت. ورود کمباین به عرصهی فعالیت کشاورزی، یکی از بارزترین این فنآوری هاست که منجر به شکلگیری و گسترش نوع خاصی از مشاغل، ازجمله کمباینداری و فعالیتهای مربوط به آن در برخی روستاهای کشور شده است. مقالهی پیشرو که برگرفته از پژوهشی میدانی در روستاهای کمبایندار استان فارس است، در پی شناخت و تشریح آثار اجتماعی نهادی ایجاد شده، منتج از گسترش فعالیت کمباینداری و بازتاب آن در توسعهی سکونتگاه های روستایی است. پژوهش پیش رو، از نوع توصیفی پیمایشی است که در آن برای گردآوری داده ها، از دو شیوهی مطالعهی اسنادی و بررسی های میدانی (مشاهده، مصاحبه و پرسشنامه) استفاده شده است. جامعهی آماری پژوهش، شامل 928 خانوار است که از میان آنها 101 خانوار به شیوهی نمونهگیری تصادفی انتخاب شدند. نتایج پژوهش، نشاندهندهی آن است که هرچند این فعالیت از نظر اقتصادی و درآمدزایی برای روستاییان فعالیتی بهنسبت پردرآمد محسوب میشود؛ اما، این امر مشروط به پذیرفتن بسیاری از مشکلات و مسائل اجتماعی در درون و بیرون روستا، هم برای شاغلان و هم برای خانواده های آنهاست. با اینهمه میتوان گفت، باوجود موانع و مشکلات پیش روی کمباینداران، این فعالیت در ارتقای شاخصهای اجتماعی نهادی روستاهای مورد مطالعه، آثار مثبتی در پی داشته است.
-
آینده پژوهی نظام سکونتگاهی در مناطق مرزی (نمونه موردی: استان کرمانشاه)
سید عباس رجائی*، ، حسین منصوریان، مهدی بابایی
نشریه جغرافیا و آینده پژوهی منطقه ای، بهار 1403 -
تحلیل تطبیقی بهره برداری از انرژی های تجدید پذیری در توسعه پایداری روستایی در کشورهای ایران، آلمان، لهستان، پاکستان و تایلند
مرضیه هادی پور*، حسنعلی فرجی سبکبار، سیدعلی بدری
فصلنامه پژوهش های جغرافیای انسانی، تابستان 1403