-
عدم حمایت دربار صفوی از ادیبان و هنرمندان، سبب مهاجرت گسترده آنان به شبه قاره گردید. در مقابل استقبال گرم گورکانیان – امپراتوری مغول هند – از فارسی گویان و فارسی نویسان و تمامی ادیبان و هنرمندان ایرانی به این مهاجرت ها شدت بیشتری بخشید.
نفوذ فرهنگ ایرانی و زبان فارسی – که زبان رسمی دربار مغول هند بود - سبب شد تا کلیه فنون ادب بویژه فن فرهنگ نویسی در این دوره رونق خاصی یابد.
فرهنگ نویسی را در هند می توان به سه دوره: 1. قبل از مغول (قرن 7 تا 9ق) 2. مغول (قرن 10 تا 13ق) 3. پس از مغول یا دوره متاخر (قرن 14ق به بعد) تقسیم نمود. در دوره اول، فرهنگ نویسان تنها به جمع آوری الفاظ شعری پرداختند و به زبان گفتگو یا مکتوب توجهی نمی کردند. لذا فرهنگ های تالیف شده در این عهد «جامع» تلقی نمی شوند.
جدی ترین کار در خصوص فرهنگ نگاری فارسی در دوره دوم یعنی امپراتوری مغول صورت گرفته است. بهترین نمونه های کمال یافته را در این فن در فرهنگ این دوره – موضوع مقاله حاضر- می بینیم. دوره سوم یا دوره متاخر به عهد تسلط انگلیس بر سرزمین وسیع شبه قاره هند و جمع شدن بساط مغول هند اطلاق می گردد. در دوره ای که سلطه گران با جدیت هرچه تمام تر به جایگزینی زبان انگلیسی و حذف زبان رسمی فارسی اهتمام ورزیدند.
کلید واژگان: فرهنگ نویسی، مغول، شبه قاره، صفوی، مهاجرتLack of support of Safavid court of writers and artists made them to migrate to the Indian subcontinent. Gurkanis'(India's Mogul emperorship) warm welcome of Persian writers increased these migrations.The effect of Persian culture and language which was the official language of court contributed to the flourishing of all literary genres especially lexicography in this era. Lexicography can be categorized into three periods: first pre Moguls(7-9 century A.H.);second Mogul's era(10-13 century A.H.); third post Moguls(14 century A.H.). During the first period lexicographers relied merely on gathering poetic terms and disregarded vernacular or written language. Therefore, dictionaries written in this period are not deemed as comprehensive. The most serious works concerning lexicography are written during the second period, i.e. Mogul's emperorship. The most accomplished works in this genre –which is the subject of this paper-belong to this period. The third or recent period refers to the dominance of Britain over the continent and the disempowering of Moguls, a period in which the colonizers did their best to eliminate Persian language and substitute English language.Keywords: lexicography, Mogul, Indian subcontinent, Safavid, migration -
نگارش کتابی که بتواند تمامی جوانب عصر جنگ های صلیبی در مصر و شام را به طور کامل تجزیه وتحلیل کند، کاری است بس دشوار. عموم کتاب هایی که در این رابطه نوشته می شوند، در کنار ضعف ها و قوت هایی که دارند، می توانند بخش فراوانی از نیازهای علمی دانشجویان در این عرصه را پاسخ گو باشند. کتاب «الحیاه الادبیه فی عصر الحروب الصلیبیه بمصر والشام» نوشته احمد احمد بدوی تاحدودی توانسته به نیازهای پویندگان دانش در حوزه زبان و ادبیات عربی پاسخ دهد. نویسنده کتاب، اثر خود را در دو بخش به رشته تحریر درآورده است که در بخش اول به شرح و توضیح موضوعاتی پیرامون ادب و در بخش دوم به خود ادب و نمونه هایی از آن پرداخته است. در بخش دوم که بخش اصلی کتاب را تشکیل می دهد به خوبی توانسته از عهده نقد و تحلیل این دوره برآید. همچنین نویسنده در ابتدای بحث خود، به دیگر آثار نوشته شده پیش از کتاب خود اشاره می کند و آن ها را ارج می نهد. این کتاب را می توان در زمره کتاب های تحلیلی تاریخ ادبیات عربی به شمار آورد.
کلید واژگان: جنگ های صلیبی، احمد بدوی، الحیاه الادبیه، مصر و شام -
دعبل خزاعی بزرگ ترین شاعر شیعه در دوره عباسی اول و آغاز دوره دوم به شمار می رود، دوره ای که از نظر سیاسی، به استقرار ثبات و آرامش، و از نظر فکری و مذهبی به کثرت مذاهب و عقائد معروف بود. دعبل در کوفه زاده شد و از سرچشمه تعالیم شیعه بهره برده و روحش بدان سرشته گشت. ظلم وستم را از همان آغاز احساس کرد و ملقب به شاعر هجایی شد که چوبه دارش را پنجاه سال به دوش کشید و کسی را جست وجو می کرد که تنش را بالای آن ببرد. این شاعر در بسیاری از اشعار خود به مقابله با انحراف و اوضاع سیاسی فاسد پرداخته و در بیداری افکار عمومی جامعه عباسی نقش مهمی ایفا کرد. در بررسی اشعار دعبل با رویکرد سیاسی مشخص شد که او در هجو خلفا و وزرا و والیان حکومت عباسی ونقد اوضاع سیاسی طنز را دستمایه خود قرار داده و بواسطه آن توانسته حکومت عباسیان و اوضاع واحوال پریشان آن، و انحطاط و هرج ومرج موجود در این دوره تاریخی را به تصویر کشد. با دقت در اشعار سیاسی دعبل با رویکرد مورد اشاره مشخص شد که قصد وی طنز صرف به منظور خنداندن مردم نبوده، بلکه از این کار اهداف سیاسی و اجتماعی سازنده ای داشته است. این مقاله به بررسی رویکرد طنز در شعر سیاسی دعبل پرداخته است.
کلید واژگان: ادبیات شیعه، طنز، شعر سیاسی، دعبل خزاعی، عصر عباسیDeabel-el-Khozaai was one of the most prominent Shiite poets in First and Second abbasid Period Was Known from Political to Stability and known Intellectual to Multiplicity Religions. Deabel was born in Kufah hence; he was influenced by the spirit of Shiite instructions in his thought and spirit. He began to feel injustice and wrongdoing from there and went on irony and satire for more than fifty years, as if he was seeking his crucifixion for a long time. His poems reflect a sense of duty and responsibility and show a sarcastic style in criticizing and dispraising the Abbasid caliphs. He dared enough to reveal corruptions of the rulers fearlessly. In a very unique and delicate way, he illustrated the corrupt government, deviation and anarchy in an agitated society.It is confirmed that Deabel's irony has no fun but social and political reformatory aims. In this article, an attempt is made to deal with Deabel's political responsibility and discuss his viewpoints. The main outcome reveals that Deabel was too daring to criticize caliphs, viziers and other agents directly and fearlessly. Sarcasm and irony is the gist of this great poet.
Keywords: Shiite Literature, Deabel el, Khozaai, Political Poem, Satire, Abbasid Era -
از دیرباز توصیف زن و عشق و شیدایی بخش بزرگی از شعر شاعران را به خود اختصاص داده است. می توان گفت تقریبا شاعری وجود ندارد که بخشی از شعرش در این باب نباشد؛ زیرا عشق و عاطفه در واقع احساسی مشترک میان بسیاری از مردم است. در دوره نهضت شعر عربی این مساله رنگ و بوی دیگری هم به خود گرفت و شاعران به جایگاه اجتماعی زن و تلاش برای اعاده حقوق از دست رفته او نیز پرداختند.
در شعر شوقی که در این دوره زندگی می کرد زن به دو گونه تصویر می شود: نخست مرتبط با مشکلات اجتماعی که گریبانگیر زنان بود و در واقع عامل اصلی جنبش هایی بود که خواهان آزادی زن بودند. دوم تصویر زن به عنوان موضوعی برای تغزل.
هنگامی که اشعار شوقی را می خوانیم با دو نوع برخورد در مورد تغزل مواجه می شویم: یکی گرایش کلاسیک که در غزل سرایی او در مقدمه شعرهای مدحی اش، نیز در شعرهایی که صرفا در زمینه تغزل هستند به چشم می خورد. دیگری گرایش رمانتیک که در شعرهای نمایشی او خود را نشان می دهد. در این گونه اشعار شاعر از سر احساس و عاطفه شعر می سراید و از آن رو که از زبان قهرمانان داستانش سخن می گوید از آزادی بیان بیشتری برخوردار است.
تلاش ما در این مقاله این است که با بررسی تحلیلی قسمتی از اشعار شوقی در حیطه موضوع مورد نظر، دیدگاه شاعر را در مسائل اجتماعی مربوط به زن ونیز غزل سرایی او (مادی یا معنوی) دریابیم.
کلید واژگان: احمد شوقی، زن، مسائل اجتماعی، غزلFrom a long time ago, describing the woman as well as love and mania has allocated a large part of poets’ poetry to itself. It could be said that there is almost no poet some of whose poems are not related to women. Moreover, love and affection are in fact common senses among human beings. In the period of Arabic poetry movement, this issue found a different color and the poets noticed the social status of women and attempted to restore the lost rights. In Shoghi’s poetry, the woman was pictured in two ways. The first was related to social problems with which the women were facing at that time and in fact they were the main factor of the movements which were seeking the women freedom. The second was the woman image as a matter of lyricism. In Shoghi’s poetry, two tendencies could be observed. The first is the classical tendency in the introduction of his eulogy poems as well as those which were purely in the field lyricism. The second is the romantic tendency shown in his presentation poetry. In these poems, the poet writes the poetry through his feeling and emotion and because he speaks by the heroes of the story, he has more freedom of speech. Our aim in this article is to have an analytical investigation of Shoghi’s viewpoints concerning social issues related to women and his lyricism (material or spiritual).Keywords: Shoghi's poetry, women, social issues, lyric -
ابوبکر محمد بن داود ظاهری اصفهانی (297-255 ه.ق /910-869 م)، در عصر عباسی دوم می زیست. او از دانشمندان و فقهای عصر خود به شمار می آید، چراکه دارای جایگاهی رفیع در ادبیات، زبان شناسی، شناخت مذاهب، قضاوت و در استنباط احکام سرآمد بود. در این عصر، غزل عفیف(پاک) در کنار غزل اباحی(فاسد) فزونی یافت و با ظهور برخی از شاعران این عصر، همچون ابوبکر اصفهانی، روحی تازه یافت.
مقاله حاضر به بررسی مهمترین اشعار او که نمایان کننده انعطاف روشن در جریانات شعر عربی است و تبیین های بنیادهای سبک شعری خاص را بنیان نهاده، می پردازد بطوری که علاوه بر حفظ اسلوب های شعری برجامانده (از گذشتگان)، تحت تاثیر تمدن جدید عرب قرار گرفته است و بر این اساس نویسندگان عقاید و اسلوب متمایز شعری او را در این مقاله واکاوی نموده اند.کلید واژگان: ابوبکر محمد بن داود اصفهانی، عصر عباسی دوم، عشق، غزل عفیفAbu Bakr Muhammad Ibn Dawood al-Isfahani (869-910), scientist, jurist and poet, lived in the Abbasid era П. He was a theorist in linguistics and Hadith and a scholar of religious doctrines. He was greatly capable of judging and arguing with poets and authors since he was young. At this time, the lyric chaste ode (qazal) flourished alongside the torch song (Ibahi poem) with the advent of poets like Ibn Dawood. This article will study the way Abu Bakr’s poetry represents a clear turning point among poetic movements due to his distinct poetic purpose and particular style, his maintenance of inherited methods, and also the way he was influenced by the modern Arab civilization. Isfahani`s special style appears in his valuable book, Al-Zahra.Keywords: Abu Bakr Al-Isfahani, Abbasid Era П, Love, Chaste Love Lyric (Qazal) -
تحقیق حاضر به بررسی رابطه راهبردهای یادگیری زبان دوم و فراگیری زبان عربی پرداخته و نقش رشته تحصیلی و جنسیت را در کاربرد این راهبردها مشخص نموده است. به این منظور، نخست از حدود 900 نفر از دانشجویان کارشناسی (ورودی 84-82) رشته های فلسفه و زبان و ادبیات عربی دانشگاه های تهران، الزهرا علامه طباطبایی، شاهد و امام صادق، تعداد 285 نفر به طور تصادفی برای پاسخ دادن به پرسشنامه راهبردهای یادگیری زبان دوم انتخاب شدند؛ سپس نمره خام کنکور زبان عربی و نمره دانشگاهی آنها (در دروس مکالمه و قرائت متون عربی)، استخراج و ضریب همبستگی آن با نمره پرسشنامه مقایسه گردید. این مقایسه نشان داد که بین راهبردهای یادگیری و توان بالقوه یادگیری زبان عربی همبستگی وجود دارد.
برای اثبات پایایی پرسشنامه راهبردها، ضریب آلفای کرونباخ محاسبه گردید. آزمون t برای مقایسه میانگین نمره راهبردهای دانشجویان دختر و پسر و نیز مقایسه میانگین نمره آنها در دو رشته نشان داد که رابطه میان جنس و رشته تحصیلی نیز با راهبردهای یادگیری زبان، معنادار است.کلید واژگان: توان بالقوه یادگیری، زبان عربی، راهبردهای یادگیری زبان دوم -
سیره عنتره یکی از بزرگ ترین داستان های حماسی است که از شخصیت حقیقی عنتره نشات گرفته است. مقصود از عنتره، همان شاعر و جنگاور بزرگی است که در عصر جاهلی می زیست. نام و یاد سیره عنتره طی قرون متمادی تا عصر عباسی و حتی عصر حاضر بر زبان مردم ساری و جاری بوده است؛ بنابراین این سیره طی این زمان حجیم تر و بزرگ تر شده و سرشار از مبالغه درباره شجاعت و قدرت عنتره بن شداد است. این پژوهش می کوشد تا علل این توجه روزافزون مردم به سیره عنتره را در عصر عباسی دوم بیابد و با روشی توصیفی تحلیلی به این مسئله پاسخ دهد. نتایج پژوهش نشان می دهد مردم در عصر عباسی دوم در وضعیت سیاسی، اجتماعی و اقتصادی طاقت فرسا و نابهنجاری به سر می بردند. در آن هنگام که شکاف طبقاتی و آسیب های اجتماعی جامعه را رو به زوال می برد و ناهنجاری هایی از قبیل دزدی، کلاه برداری و گدایی رواج یافته بود، سردمداران حکومت در آسایش و رفاه بر جامعه حکم می راندند. در چنین وضعیتی، قیام ها و درگیری های متعددی در قلمرو وسیع حکومت عباسی رخ داد و دولت های کوچک و محلی فراوانی در این قلمرو شکل گرفتند. فشار طاقت فرسای این شرایط بر جامعه، یکی از علل روی آوردن مردم به سیره عنتره بود. مردمی که در جست وجوی شخصی بودند که آنان را از این اوضاع نابسامان و فقر و تنگنا و ظلم نجات دهد و سرانجام این شخص را در شخصیت خیالی عنتره یافتند که خود خالق آن بودند.کلید واژگان: سیره عنتره، عصر عباسی دوم، اوضاع سیاسی، اوضاع اقتصادی
-
این پژوهش به بررسی انگیزش یادگیری زبان عربی به عنوان زبان خارجی در میان دانشجویان این رشته در دانشگاه شیراز می پردازد و بر پایه نظریه «سیستم خودهای انگیزشی زبان دوم» دورنیه انجام شده است. برای شناسایی عوامل انگیزشی، متغیرهای شانزده گانه دورنیه مطالعه گردید. ابزار این بررسی پرسشنامه ای است که دورنیه (2010) برای سنجش یادگیری زبان دوم ارایه داده است. به این منظور 96 دانشجوی رشته زبان و ادبیات عربی دانشگاه شیراز که بین سالهای 94 تا 97 وارد دانشگاه شده اند مورد بررسی قرار گرفته اند. برای تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS استفاده شد و مدل ساختاری روابط بین متغیرها با نرم افزار AMOS طراحی گردید. یافته های پژوهش نشان داد که عامل «تلاش هدف» به ترتیب بیشترین همبستگی مثبت را با متغیرهای «مشوق های ابزاری»، «نگرش به فرهنگ و جامعه زیان عربی»، «نگرش به یادگیری زبان عربی» و «خود آرمانی» فرد دارد. از سوی دیگر «نفوذ خانواده» بیشترین همبستگی منفی را با این عامل نشان داده است. تلاش هدف بیشترین اثرپذیری مستقیم را از عامل «رویکرد به یادگیری زبان عربی» داشته است و ما بقی تاثیرات مستقیم آن ناشی از عامل «مشوق های ابزاری» است. برهم کنش عوامل غالبا به صورت مثبت بوده و صرفا متغیر «نفوذ خانواده» ضمن اثرپذیری کاهشی از متغیر «رویکرد به یادگیری زبان عربی» اثری کاهنده بر روی متغیر «مشو ق های ابزاری» داشته است.
کلید واژگان: انگیزش، خودهای انگیزشی زبان دوم، زبان و ادبیات عربی، دانشگاه شیرازThis study was conducted aimed at investigating the motivation of learning Arabic as a foreign language (L2) among the students of this field at Shiraz University based on the Dörnyei's L2 Motivational Self System (L2MSS) Theory. Dörnyei's 16 variables were studied to identify motivational factors using a questionnaire developed by Dörnyei (2010) to measure learning the L2. To this end, 96 students of Arabic Language and Literature at Shiraz University, who were admitted to the university between 2015 and 2018, were examined. Data were analyzed using SPSS software, and the structural model of the relationships between variables was designed with AMOS software. According to the findings, criterion measures had the most positive correlation with the variables of instrumentality promotion, attitudes toward L2 community, attitudes toward learning Arabic, and ideal self, respectively. Moreover, parental encouragement had the most negative correlation with this factor. The criterion measures were most directly affected by the attitudes toward learning Arabic and then by the instrumentality promotion. There was often a positive interaction between the factors, and only the parental encouragement had a declining effect on the instrumentality promotion while being affected by the attitudes toward learning Arabic.
Keywords: motivation, L2 Motivational Self, Arabic Language andLiterature, Shiraz University -
پژوهش ها این مطلب را که رنگ مانند نیرویی است که بر سیستم عصبی تاثیر می گذارد و این تاثیر، کمتر از تاثیر موسیقی نیست، و چه بسا گاهی شدیدتر از آن است تایید می کنند.
شاعران در طول تاریخ به رنگ توجه ویژه ای داشته اند، اما این توجه از دوره ای به دوره دیگر متفاوت است، به گونه ای که در دوره جاهلی در بیشتر مواقع رنگ در معنای اصلی خود به کار رفته است، و این دیدگاه کم کم به سوی به کارگرفتن رنگ در معانی دیگر تغییر پیدا کرده است، تا جایی که می بینیم شاعران در دوره های بعد، و مخصوصا در دوره معاصر رنگ را در معنی نمادین آن به کار گرفتند.
با توجه به اینکه دوره عباسی دوره طلایی ادبیات عربی به شمار می رود و با توجه به جایگاه والای متنبی در میان شاعران، تلاش کردیم پدیده رنگ را در اشعار این شاعر گران سنگ، با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی و بیان کاربرد رنگ در دو نوع نمادین و صریح بررسی کنیم. ملاحظه می شود که شاعر، گاهی رنگ را در ابعاد نمادین و گاهی در ابعاد صریح به کار می گیرد و گاهی این دو نوع را در یک بیت می آورد.
کلید واژگان: شعر دوره عباسی، متنبی، مفهوم رنگ، نماد، تصریحResearches support that color is like a force that affects on nervous system and this effect is not less than music and sometimes it may be more than that. Poets throughout history have shown great interest in color, but this interest varies from time to time. As at Pre-Islamic era, color was used in its original meaning in most situations and this view has slowly gone toward using color in symbolic meanings. As far as we can see poets of next eras especially in contemporary period use color in its symbolic meaning. Since the Abbasid period is golden period of Arabic literature and according to Motanabbi’s prominent situation among the poets of this period, we tried to study color in poems of this valuable poet using descriptive-analytic method and expressing color application in two symbolic and explicit kinds. It is observed that the poet sometimes uses the color in symbolic meaning and sometimes in original meaning and sometimes he uses both meanings together in a couplet.Keywords: poetry of the Abbasid period, Motanabbi, concept of color, symbol, clarification -
علمای عروض توانستند پدیده هایی بین واحدهای آهنگ بیت شعر کشف کنند که این پدیده ها نشان دهنده تعامل و رفتار عجیبی بین این آهنگهاست؛ این تعامل در دو جا دیده شده است:1 در داخل یک تفعیله.
2 بین دو تفعیله.
این تعامل طبق یک نظام دقیق و ظریف صورت گرفته است که ذیلا شرح این پدیده ها به طور مختصر ذکر می شود:1 در بعضی از بحرها ملاحظه شده است که تفعیله هایی که بر دو سبب کنار هم مشتملند، باید یکی از دو سبب آنها زحاف را قبول کند، به شرط این که سبب دوم از زحاف سالم بماند. این پدیده را (المراقبه) نامیده اند.
2 در بعضی از بحرها دیده شده است که در تفعیله هایی که بر دو سبب مشتملند، دو حالت جایز است:حالت اول: این که هیچ زحافی تقبل نکنند، یعنی دو سبب تفعیله سالم از زحاف می مانند.
حالت دوم: این که یکی از دو سبب تفعیله زحاف را به شرطی تقبل کند که سبب دوم از زحاف سالم بماند.
همچنین در بحرهای دیگر ملاحظه شده است که این تعامل بین دو تفعیله همسایه صورت گرفته است و سه حالت زیر را دارد:حالت اول: سبب اول تفعیله بعدی به شرطی زحاف را می پذیرد که آخرین سبب تفعیله قبلی از زحاف سالم بماند.
حالت دوم: آخرین سبب تفعیله قبلی به شرطی زحاف را قبول می کند که اولین سبب تفعیله بعدی از زحاف سالم بماند.
حالت سوم: سبب های اول و آخر تفعیله ای که در وسط قرار دارد، به شرطی زحاف را هر دو قبول کنند که آخرین سبب تفعیله قبلی، و اولین سبب تفعیله بعدی از زحاف سالم بمانند. این پدیده را (المعاقبه) نامیده اند.
3 در بحرهای دیگر ملاحظه شده است که دو سبب تفعیله در پذیرفتن زحاف آزاد هستند، به طوری که می توانند هر دو از زحاف سالم باشند، و یا هر دو زحاف را قبول کنند، و یا یکی از آنها سالم بماند و دیگری زحاف را بپذیرد. این پدیده را (المکانفه) نام گذاری کرده اند.
کلید واژگان: مراقبه، معاقبه، مکانفه
-
از آنجا که گزینه «جستجوی دقیق» غیرفعال است همه کلمات به تنهایی جستجو و سپس با الگوهای استاندارد، رتبه‌ای بر حسب کلمات مورد نظر شما به هر نتیجه اختصاص داده شده‌است.
- نتایج بر اساس میزان ارتباط مرتب شده‌اند و انتظار می‌رود نتایج اولیه به موضوع مورد نظر شما بیشتر نزدیک باشند. تغییر ترتیب نمایش به تاریخ در جستجوی چندکلمه چندان کاربردی نیست!
- جستجوی عادی ابزار ساده‌ای است تا با درج هر کلمه یا عبارت، مرتبط ترین مطلب به شما نمایش داده‌شود. اگر هر شرطی برای جستجوی خود در نظر دارید لازم است از جستجوی پیشرفته استفاده کنید. برای نمونه اگر به دنبال نوشته‌های نویسنده خاصی هستید، یا می‌خواهید کلمات فقط در عنوان مطلب جستجو شود یا دوره زمانی خاصی مدنظر شماست حتما از جستجوی پیشرفته استفاده کنید تا نتایج مطلوب را ببینید.
- 123
- 3
-
علمی126
- 123
- 3
-
عربیحذف فیلتر
- 49
- 15
- 14
- 11
- 11
- 6
- 3
- 3
- 2
- 2
نتایج را در یکی از موضوعات زیر محدود کنید.
©2000-2025 magiran.com All Rights Reserved.