-
در این مقاله به بررسی ساخت واژی افعال گویش کورده ای از دیدگاه رده شناسی پرداخته شده است. هدف از این پژوهش، بررسی رده صرفی افعال گویش کورده ای است. بدین منظور فعل در زمان های گذشته، حال و آینده در گویش کورده ای صرف می شود که تفاوت هایی از جمله تفاوت آوایی با لارستانی دارد. داده ها که شامل افعال این گویش است با استفاده از روش کتابخانه ای و هم چنین از طریق مصاحبه با افراد مسن و نیز شم زبانی نگارنده جمع آوری شده است. در این مقاله، مصدرها و اجزای پیشین تغییردهنده فعل در گویش کورده ای و «افعال معین» در این گویش معرفی شده و سپس صرف افعال در زمان ها و وجوه مختلف مورد بررسی قرار گرفته است. در بررسی های انجام شده این نتیجه حاصل شده است که این افعال از نظر طبقه صرفی به دسته زبان های ترکیبی - پیوندی تعلق دارند. در گویش کورده ای از دو نوع شناسه خاص فاعلی و مفعولی برای صرف فعل های ماضی در زمان های مختلف استفاده شده است و افعال معین هم با تغییرات واجی که به همراه افعال اصلی می آید، در صرف کاملا تغییر شکل می دهند.کلید واژگان: زبان لاری, گویش کورده ای, شناسه ها, افعال معین, صرف افعالThis study aims at investigating verbs in Kordeei dialect. The verbs have conjugated in present, past and future time which was at least different from Larestani in phonetic forms. The data collected by interviewing with old people, studying relevant books and papers and author's intuition. The infinitives and auxiliary verbs are investigated. The data conjugated in present, past and future time. It is concluded that there are special subjective and objective morphemes in conjugating with past time in different situations. The auxiliaries, also, have different phonetic changes when it is conjugated with main verbs.Keywords: Kordeei dialect, Lari, morpheme, auxiliary verbs, verb conjugation
-
گویش بهبهانی، گویش قدیمی و غالب مردم این شهر می باشد و از جمله گروه زبان های ایرانی جنوب غربی محسوب می شود. این مقاله بطور کلی به توصیف دستگاه فعل و نقش و جای قرارگرفتن شناسه های فعلی، ضمایر پیوسته ی شخصی و روابط آنها در این گویش می پردازد. لازم یا متعدی بودن افعال در زمان های دستوری حال و گذشته، دو الگوی متفاوت دستوری را برای صرف افعال از لحاظ شناسه های فعلی، وندها یا ضمایر شخصی پیوسته و حتی ضمایر فاعلی جدا ارایه می دهد. الگوی اول شامل افعال لازم (ساخت حال و گذشته) و متعدی (ساخت حال) می شود که در صرف آنها در ساخت های مورد نظر، از الگوی دستوری مشترکی پیروی می کنند. الگوی دوم شامل افعال متعدی در ساخت های گذشته می شود. برخلاف الگوی اول در صرف این افعال، شناسه ها، ضمایر پیوسته شخصی و ضمایر فاعلی جدای ویژه ای به کاربرده می شود. این ویژگی باعث شده است که گویش بهبهانی از جمله گویش های "ارگتیو" به شمار آید.
کلید واژگان: دستگاه فعل, گویش بهبهانی, شناسه های فعلی -
گویش مردم گزبرخوار از شهرهای استان اصفهان، از گویش های مرکزی ایران به شمار می رود که تا حد زیادی اصالت قدیمی خود را حفظ کرده است و می تواند منبع بسیار خوبی برای شناخت فرهنگی، زبانی، واژگانی و دستوری قدیم در نقاط مرکزی ایران قلمداد شود.
در این گویش، ساختار افعال، ویژگی های خاصی دارد و با توجه به این که در مواردی به گفته ادیب طوسی، صرف افعال به شیوه زبان پهلوی است (طوسی، 395: 1342)، می تواند برای زبان شناسان و گویش پژوهان، قابل توجه و تعمق باشد.
در این مقاله به مبحث فعل گویش پرداخته شده است ومواردی همچون انواع فعل از نظر ساختار، صورت های لازم و متعدی، وندها و شناسه های افعال، صرف اشکال لازم و متعدی فعل در زمان گذشته، انواع فعل ماضی و نیز مختصری از افعال مضارع، امر و نهی مورد بحث قرار گرفته است.
کلید واژگان: 1, گویش گزی 2, گویش های مرکزی ایران 3, دستور زبان 4, ساختار فعل -
میراث های ادبی، فرهنگی، علمی و .. انسان در زبان تبلور می یابد از این رو مطالعه در زبان و گویش ها همواره مد نظر پژوهشگران بسیاری بوده است؛ به ویژه امروز که در سایه مطالعات زبان شناسی، دست یابی به نتایج دیگری آسان می شود. پاپون یکی از روستاهای کوهمره نودان از توابع شهرستان کازرون در استان فارس است که مردم آن به گویش «پاپونی» سخن می گویند، نگارندگان در این مقاله مقوله ساختمان صرفی فعل را مورد بررسی قرار داده اند. با آن که یکی از نگارندگان خود گویشور پاپونی است در جمع آوری داده ها با تعدادی از گویشوران بی سواد و اغلب سالخوره مصاحبه شد. نتایج به دست آمده نشان می دهد که فعل در گویش پاپونی مانند دیگر زبان های ایرانی میانه، براساس دو ماده مضارع و ماضی ساخته می شود نکته دیگر آن که شیوه صرف افعال گذرا و نا گذرا در این گویش با هم متفاوت است بدین صورت که برای صرف افعال گذرا هم چون زبان فارسی میانه شناسه ها ابتدای فعل می آیند هم چنین شناسه های فعل های گذشته گذرا و ناگذر نیز با هم متفاوت هستند که بر این اساس می توان این گویش را از خانواده زبان های به اصطلاح ارگتیو دانست، هم چنین این نکته حاصل شد که شناسه های فعل های گذشته و حال نیز مشابه نیستند. در گویش پاپونی صفت مفعولی به شیوه فارسی نو قدیم(بن ماضی+ فتحه) ساخته می شود، برای بیان مفاهیم مربوط به آینده از فعل مضارع اخباری استفاده می شود و به طور کلی ساخت صرفی افعال در گویش پاپونی با زبان فارسی معیار تفاوت زیادی دارد و بعضی از گونه های فعل به چندین شیوه ساخته می شوند.کلید واژگان: کلید واژه ها: گویش پاپونی, زبان فارسی معیار, صرف افعال, شناسه ها, ساختمان فعلHuman beings heritage of Intellectual, literary, cultural and scientific are illustrated in language; so, many researchers have been involved in the study of language. Papoon is one of the villages of Kohmaereh Nowdaan in Kazeroon city. The inhabitants speak in Papooni accent. In this article, conjugational structure of verb has been investigated. One of the writers of this research is a native Papooni speaker and in order to gather data, he interviewed with some of illiterate speakers of this accent. The results showed that verb in Papooni accent like other middle Iranian languages are constructed based on present and past tenses. The other point is that transitive and intransitive conjugations of verbs are different. Conjugations of transitive verbs like middle Persian identifiers come at the beginning of the verb and intransitive in past tense are also different regarding this accent which can be categorized as the so-called ergative family. Also, the results showed that identifiers of past and present verb are not the same. In Papooni accent past participle like modern and Old Persian is constructed (past root + fatheh). For expressing concepts related to the future, the verb will be used in general conjugation of verb in Papooni accent radically different from standard Persian and some forms of verb are constructed in different ways.Keywords: Papooni accent, standard Persian language, verb Conjugation, identifiers, verb structure
-
گویش اردکان فارس یکی از گویش های جنوب غربی ایران است که در بعضی از مناطق شهرستان سپیدان استان فارس از جمله مرکز آن؛ یعنی شهر اردکان رایج است. در این پژوهش سعی شده است با تجزیه و تحلیل داده های جمع آوری شده از طریق پرسشنامه و مصاحبه با گویشوران بالای 35 سال، به بررسی و توصیف موشکافانه دستگاه فعلی گویش اردکان فارس پرداخته شود و مباحث مصدر، ریشه فعل، افزونه های صرفی، زمان های مختلف، وجه، افعال سببی و مجهول بررسی گردد. از آن جا که گویش اردکان فارس دارای ساخت ارگاتیو است در این پژوهش برای نشان دادن این ساخت، چگونگی صرف افعال لازم و متعدی در زمان های مختلف گذشته ساده، گذشته نقلی، گذشته استمراری، گذشته ملموس، گذشته دور و گذشته التزامی و کاربرد آن ها در جمله با هم مقایسه و به وجوه مختلف فعل در این گویش ازجمله وجه اخباری، وجه التزامی و وجه امری پرداخته شده است. همچنین طرز تشکیل افعال سببی و مجهول نیز بررسی گردیده است.کلید واژگان: دستگاه فعلی, زبان فارسی میانه, ساخت ارگاتیو, گویش اردکان فارسThe dialect of Ardakan in Fars is one of the western-south dialects of Iran spoken in some of parts of Sepidan and especially in its center, Ardakan, in Fars province. This study examines the verb system of this dialect precisely by analyzing the data gathered through questionnaires and interviews with informants who are above 35 years old. In this research, topics such as infinitives, verb stems, verb endings, different tenses, moods, causative verbs, and passive voice are analyzed. In order to show how this dialect keeps the ergative structure, transitive and intransitive verbs in simple past, present perfect, past imperfective, past continuous, past perfect, and past subjunctive tenses and the use of them in sentences are compared. Then, different moods in this dialect such as indicative, subjunctive, and imperative moods are studied. At the end, it is analyzed the way causative verbs and passive voice are made.Keywords: Verb System, Middle Persian Language, Ergative Structure, The Dialect of Ardakan of Fars
-
در این تحقیق سعی بر آن بوده که با مورد بررسی قرار دادن زبان محلی بهبهانی مشخص گردد که این زبان محلی از دیدگاه زبان شناسی در کدام یک از دو گروه گویش یا لهجه قرار می گیرد. بدین منظور با استفاده از تعاریف مربوطه در این زمینه و استفاده از نتایج بررسی های پیشین که در این گویش صورت گرفته است، ساختار صرفی افعال برای زمان های مختلف در این گویش مورد بررسی قرار گرفت. نتایج بررسی ها نشان داد که این زبان محلی گرچه در ساختار اصلی جملات از قوانین و الگوهای زبان فارسی معیار پیروی می کند؛ اما در لایه صرف افعال متفاوت بوده و دارای قوانین مختص خود است. طبق نتایج بدست آمده از تحقیق چنین نتیجه گیری شد که این زبان محلی از نظر زبان شناسی در گروه گویش های زبان فارسی قرار می گیرد.کلید واژگان: زبان محلی بهبهانی, ساختار صرفی افعال, گویش, لهجهIn this study, it is tried to analyze Behbahani as a local Dialect to specify to which category, the dialect or the accent, belongs. Using related literature and findings, verb conjugation has been reviewed for different tenses in Behbahani to conduct the study. The results of the study revealed that, in spite of the similarities between standard Persian and Behbahani dialects in their sentence structure levels and patterns, Behbahani is unique and completely different from standard Persian in the verb conjugation level. Finally, it is concluded that Behbahni, linguistically, is categorized in dialects of Persian.Keywords: Behbahani, Local language, Verb conjugation, dialect, accent
-
گویش کردی جنوبی یا ایلامی - کرمانشاهی یکی از چهار گویش اصلی زبان کردی (کرمانجی، سورانی، اورامی-گورانی و کردی جنوبی) است که خود، زیرگویش ها و لهجه های متعددی را شامل می شود. خزلی، لکی و کلهری، سه زیرگویش کردی جنوبی هستند که در این مقاله از لحاظ نکات دستوری و قواعد صرفی و نحوی، مورد مقایسه قرار گرفتند و به بیان تفاوت ها و شباهت های آن ها (با تاکید بیشتر بر تفاوت ها) پرداخته شد. در این پژوهش که از نظر روش گردآوری اطلاعات، کتابخانه ای و از نظر ماهیت، توصیفی- تحلیلی است، پس از معرفی زبان کردی و گویش های آن، قواعد صرفی و نحوی زیرگویش های مورد نظر، تبیین و تشریح شد. نتایج این پژوهش حاکی از ارتباط بسیار نزدیک این گویش ها و وجود شباهت های بسیار و تفاوت هایی در آن ها بود؛ چنانکه این سه گویش در بسیاری از نکات دستوری با هم اشتراک دارند و تفاوت های موجود نیز بیشتر در صرف افعال، کاربرد ضمایر، قیدها، حروف اضافه و پیشوندها و به تعبیر ساده تر، در ساختار واژگان و افعال به صورت جزئی و در کاربرد بعضی از حروف نمود می یابد و همین تفاوت هاست که باعث تمایز این گویش ها و استقلال آن ها از یکدیگر شده و نظام دستوری هر یک از آن ها را خاص کرده است.کلید واژگان: زبان کردی, گویش کردی جنوبی, گویش خزلی, لکی, کلهری, قواعد صرفی و نحویSouthern Kurdish dialects or (kermanshahi-Ilami) dialects are one of the four main Kurdish dialects (Kermanji, Soranji, Orami-Ghoran, and Southern Kurdish dialect) divided to too many sub-dialects. In this study, we have analyzed the features of grammatical points and etymological reference of grammar of these dialects with the emphasis on differences. Thus, firstly, we have identified Kurdish language and its dialects, then, we have described etymological grammar of these dialects.
This study has been conducted by library study method and descriptive-analytical approach. According to the findings, these three dialects have very close associations with each other and in some grammatical points they meet the similarities. But among them, there are some differences mostly appeared in verb etymology, usage of pronouns, adverbs usage, prepositions, and prefixes. These differences often occurred in changes of some letters. These differences caused these dialects varieties and also the independency and appearance of particular grammatical system of them.Keywords: Kurdish language, Southern Kurdish dialect, Khezeli, Laki, Kalhori dialect, inflective, syntactic rules -
در پژوهش حاضر با بررسی صرف افعال در زمان های سه گانه در گویش قاینی برآنیم تا وجود یا عدم وجود واژه بست های فاعلی و مفعولی کنایی در این گویش مشخص شود. ساخت ارگتیو از جمله ویژگی هایی است که هنوز در برخی از گویش های ایرانی (مانند کرمانجی، تالشی، تاتی، بلوچی و...) باقی مانده است. در حالی که در برخی دیگر(مانند فارسی معاصر،کردی مرکزی و جنوبی، لری، مازندرانی،گیلکی و...) از بین رفته و جای خود را به انواع نظام های حالت دهی دیگر از جمله فاعلی- مفعولی داده است. گردآوری داده های زبانی این پژوهش، به صورت میدانی و کتابخانه ای، در شهرستان قاین صورت گرفته است. قاین از جمله شهرستان های خراسان جنوبی است و در حد فاصل 33 تا 34 درجه عرض شمالی و 38 تا 60 درجه طول شرقی واقع شده است. تحلیل داده های این پژوهش نشان داد که گویش قاینی که از گویش های ایرانی شرقی است، یک ویژگی را نشان می د هد که به نظر، نوعی ساخت شبه ارگتیو یا کنایی را از دوره میانه تاکنون حفظ نموده است.کلید واژگان: گویش قاینی, ساخت ارگتیو, فعل متعدی, فعل لازم, واژه بست های فاعلی, واژه بست های مفعولیThis study aims to investigate verbs inflection in Ghaen dialect, and doing the same, examines the existence of ergative-absulatlive case marking system in this dialect. The ergative structure is one of the features that has survived in some Iranian dialects (such as Kermanji, Taleshi, Tati, Baluchi, etc.) while in others (such as Contemporary Farsi, Central and Southern Kurds, Lori, Mazandaran, Gilaki, etc.), they have lost their role and replaced it with other types of case-marking systems, including nominative-accusative. The research data collection was conducted in the field and in the library method in the city of Ghaen which is located in the southern Khorasan between 33 to 34 degrees north latitude and 38 to 60 degrees east longitude. The data analysis showed that this dialect as one of the Iranian north – eastern ones preserved a feature of semi-ergativity from middle era up to now.Keywords: Ghaen dialect, transitive verb, Intransitive verb, subjective clitics, objective cliticts
-
زبان کردی، زبان میلیون ها نفر از ساکنان زمین است. کرمانجی، سورانی (کرمانجی جنوبی)، اورامی- گورانی و کردی جنوبی، گویش های اصلی زبان کردی هستند که زیرگویش ها و لهجه های متعددی دارند. کردی جنوبی، گویش مناطق کرمانشاه و ایلام است که در بخش کرمانشاهی، گویش هایی همچون کلهری، جافی، اورامی و غیره دارد و کردی ایلامی (کردی فیلی)، زبان رایج ساکنان استان ایلام و مناطقی از کشور عراق مانند مندلی و خانقین است. کلهری، خزلی، ارکوازی، ملکشاهی و غیره، سایر گویش های ساکنان استان ایلام را شکل می دهد. در پژوهش حاضر با هدف کشف و شناسایی گوشه ای از قواعد دستوری گویش های کردی جنوبی، وجه فعل در دو گویش کلهری و فیلی (ایلامی) به شیوه توصیفی _ تحلیلی، بررسی و مقایسه شده است. حاصل این پژوهش نشان می دهد که در قواعد دستوری این گویش ها به علت خویشاوندی، شباهت های بسیار و در عین حال، تمایزهایی وجود دارد و عمده این تمایزها در شناسه ها و هنگام صرف افعال، در صیغه های دوم شخص مفرد و سوم شخص مفرد خود را نشان می دهد.کلید واژگان: زبان کردی, کردی جنوبی, گویش فیلی, گویش کلهری, وجه فعلKurdish is the language of millions of people on earth. Kermanji, Sorani (Southern Kermanji), Orami-Gorani and Southern Kurdish are the main dialects of Kurdish with several sub-dialects and accents. Southern Kurdish is the dialect of Kermanshah and Ilam regions. In Kermanshah, there exist dialects such as Kalhori, Jafi, Orami, and etc. Ilami Kurdish (Fili Kurdish), is the common language of the inhabitants of Ilam province and parts of Iraq such as Mendali and Khaneqin. Kalhori, Khazli, Arkavazi, Malekshahi, etc. form the dialects of the inhabitants of Ilam province. In the present study, with the aim of discovering and identifying some of the grammatical rules of Ilami dialects, Kalhori dialect (Ivan city and parts of Shirvan and Chardavol) and Fili dialect were compared in terms of verb forms. The results showed that there are many similarities in the grammatical rules of these dialects due to kinship, and at the same time, there are some differences in suffixes when the verbs are conjugated in the second and third person singular forms.Keywords: Kurdish language, Southern Kurdish, Feili (Ilami), Kalhori, verb form
-
گویش نیشابوری یکی از کهن ترین گویش های شرقی ایران به شمار می رود که به لحاظ ویژگی های آوایی و دستوری، مختصات ویژه ای دارد. در این جستار، به شیوه توصیفی تحلیلی و روش سندکاوی و داده کاوی، بر پایه مطالعات کتابخانه ای و بهره گیری از شم زبانی نگارنده که گویشور نیشابوری است به بررسی اصلی ترین فرایندهای واجی توصیف و تبیین انواع واج های این گویش پرداخته و با استفاده از مشخصه های تمایزدهنده هر واج، آن ها را دسته بندی و تقسیم بندی کرده ایم. در ادامه، مبحث پسوندها و پیشوندها و نیز صرف افعال و زمان های آن ها بررسی شده است. نتایج پژوهش نشان دهنده آن است که واج های گویش نیشابوری شامل 33 واج است؛ همزه در گویش نیشابوری در ابتدای کلمات به سختی شنیده می شود، برخی واج ها مانند «ع» و «ح» در کلمات عربی به صورت آشکار و غلیظ تلفظ می شود. هر دو واج «غ» و «ق» هم زمان با هم در زبان وجود دارد. برخی هجاها برخلاف فارسی معیار با صامت بدون مصوت شروع می شود. درگویش نیشابوری، تغییراتی در مصوت ها روی می دهد که برخی از آن ها کاملا بی قاعده و برخی دیگر قاعده مند است. حذف، قلب، ادغام، ابدال، تفاوت در تلفظ صرف برخی از افعال مانند ماضی استمراری و ماضی نقلی، کاربرد خاصی از وندها، ازجمله مواردی است که سبب تفاوت گویش نیشابوری با فارسی معیار می شود. همچنین با توجه به این گویش می توان برخی ریشه شناسی های لغوی را نیز تکمیل و بازنگری کرد.کلید واژگان: گویش های بومی, گویش نیشابوری, فرایندهای واجی, آواشناسی. دستورNeishabori dialect is considered as one of the oldest eastern dialects of Iran, which has special coordinates in terms of phonetic and grammatical features. In this essay, in the descriptive-analytical way and the method of document analysis and data mining, based on library studies and using the author's pseudo-language, as an Neishaborian informant, main phonetic processes are investigated, types of phonemes of this dialect are described and explained, and we have categorized and divided each phoneme by using its distinctive feature. In the following, the subject of suffixes and prefixes, has been examined as well as the conjugation of verbs and their tenses. The research results show that the phonemes of Nishaburi dialect include 33 phonemes; Hamzeh is hardly heard at the beginning of words in Nishaburi dialect, some phonemes such as "A" and "H" are pronounced clearly and thickly in Arabic words. Both phonemes "gh" and "q" are present in the language at the same time. Unlike standard Persian, some syllables start with a consonant without a vowel. In the Nishaburi dialect, there are changes in vowels, some of which are completely irregular and others are regular. Elision, metathesis, fusion, displacement, difference in pronunciation of some verbs such as past continuous and past participle, special usages of affixes are some of the features that causes the difference between Nishabori dialect and standard Persian. Also, according to this dialect, some lexical etymologies can be completed and revised.Keywords: native dialects, Nishaburi dialect, Phonological Processes, phonetics. Order
نکته:
-
از آنجا که گزینه «جستجوی دقیق» غیرفعال است همه کلمات به تنهایی جستجو و سپس با الگوهای استاندارد، رتبهای بر حسب کلمات مورد نظر شما به هر نتیجه اختصاص داده شدهاست.
- نتایج بر اساس میزان ارتباط مرتب شدهاند و انتظار میرود نتایج اولیه به موضوع مورد نظر شما بیشتر نزدیک باشند. تغییر ترتیب نمایش به تاریخ در جستجوی چندکلمه چندان کاربردی نیست!
- جستجوی عادی ابزار سادهای است تا با درج هر کلمه یا عبارت، مرتبط ترین مطلب به شما نمایش دادهشود. اگر هر شرطی برای جستجوی خود در نظر دارید لازم است از جستجوی پیشرفته استفاده کنید. برای نمونه اگر به دنبال نوشتههای نویسنده خاصی هستید، یا میخواهید کلمات فقط در عنوان مطلب جستجو شود یا دوره زمانی خاصی مدنظر شماست حتما از جستجوی پیشرفته استفاده کنید تا نتایج مطلوب را ببینید.
* با توجه به بالا بودن تعداد نتایج یافتشده، آمار تفکیکی نمایش داده نمیشود. بهتراست برای بهینهکردن نتایج، شرایط جستجو را تغییر دهید یا از فیلترهای زیر استفاده کنید.
* ممکن است برخی از فیلترهای زیر دربردارنده هیچ نتیجهای نباشند.
* ممکن است برخی از فیلترهای زیر دربردارنده هیچ نتیجهای نباشند.
متن مطلب
اعتبار نشریه
-
معتبرحذف فیلتر