-
در نوشتار حاضر برآنیم تا به یکی از وجوه فلسفه ذهن، یعنی بحث از سرشت حالات ذهنی، از نگاه ویتگنشتاین بپردازیم. کم و بیش، موضع و ایستار ویتگنشتاین پیرامون این بحث را، به دیدگاه رفتارگرایی نزدیک دانسته اند. برای بررسی چند و چون این امر، نخست شمه ای درباره مکتب رفتارگرایی در روان شناسی نوین بیان می کنیم و سپس به رفتارگرایی فلسفی نظری می اندازیم و به برخی از آراء فیلسوفان مهم در این باب اشاره می کنیم. در ادامه، موضع ویتگنشتاین را نسبت به رفتارگرایی بیان می داریم و این مهم را نشان می دهیم که از منظر ویتگنشتاین، «پدیده های ذهنی را نه می توان به حالات جسمانی یا رفتاری شان فرو کاست و تقلیل داد (تقلیلی که رفتارگرایان انجام می دهند) و نه می توان بالکل از آن ها [حالات جسمانی و رفتاری] جدا کرد و منفک ساخت»(انفکاکی که دوگانه انگاران برقرار می کنند). پس از طرح و شرح این مباحث، در انتهای نوشتار، نتایج و رای مختار خویش را در باب نسبت ویتگنشتاین و رفتارگرایی بیان می کنیم.
کلید واژگان: رفتار, رفتارگرایی, ذهن, امر درونی, زبان, گرامرIn this article, we will deal with Wittgenstein’s view concerning the nature of mental states. As we know, Wittgenstein's position in this respect has been regarded by some of his commentators as something like behaviorism. In order to assess their claims, we will first turn to behaviorism in modern psychology as well as philosophical behaviorism, and then state Wittgenstein's own position about behaviorism by emphasizing on the point that, on Wittgenstein's view, "mental phenomena are neither reducible to, nor totally separable from, their bodily and behavioral expressions."
Keywords: behavior, Behaviorism, mind, The Inner, language, grammar -
ماندگاری یک مکتب روان شناسی، یکی از بزرگ ترین آمال و آرزوهای ارائه دهندگان آن مکتب می باشد. درک عوامل ماندگاری و میزان تاثیر آنها، می تواند کمک بسزایی به رفع نقایص و پروراندن نقاط قوت یک مکتب نماید. در این زمینه، لزوم ارائه مکتب روان شناسی متناسب با دین اسلام ضرورتی دو چندان می یابد. این پژوهش، به بررسی عوامل ماندگاری یا افول رویکردهای عمده مکتب رفتارگرایی پرداخته است. مقاله با روشی نظری تحلیلی، برخی عوامل ماندگاری را به دست آورده و کوشش کرده است توجه رویکردهای مختلف این مکتب را به آن عوامل بسنجد. نتایج به دست آمده، حاکی از تفاوتی معنادار از دو جهت می باشد: یکی، میزان توجه رویکردهای مختلف به آن عوامل و دیگری، میزان اثر هریک از آن عوامل در ماندگاری آن رویکرد.
کلید واژگان: ماندگاری, فلسفه اسلامی, رفتارگرایی, رفتارگرایی رادیکال, رفتارگرایی روش شناختی, نظریه شناختی اجتماعیConstancy of a psychological school is one of the greatest aspirations of those who have founded this school. The acquaintance with the factors of constancy and rate of their effect can help much in overcoming the weaknesses and increasing the strengths of any school. Having a psychological school which accords with Islam is really necessary. The present paper studies the factors of constancy or decline of the behavioristic main approaches. Using a theoretical- analytical method, this paper underlines some of the factors of constancy and tries to assess the attention which the different behavioristic approaches give to these factors. The research results show that there is a significant difference which manifests itself in two aspects: the scale of attention given by the different behavioristic approaches to these factors and the rate of effect of each factor on the constancy of that approach.Keywords: Islamic philosophy, behaviorism, radical behaviorism, methodological behaviorism, cognitive –social theory -
پژوهش حاضر با هدف تعیین نقش اراده و اختیار در پدیدآیی و تحول شخصیت از منظر اسلام و روان شناسی انجام شده است. برای تحقق این هدف، نظر اندیشمندان مسلمان و روان شناسان، موردمطالعه قرار گرفت و با گردآوری اطلاعات درباره نظرات و رویکردهای مختلف از روش توصیفی تحلیلی استفاده شد. یافته های تحقیق بیانگر این است که «جبر زیستی روانی» ارایه شده در مکتب روان تحلیل گری و نیز «جبر محیطی» ارایه شده در مکتب رفتارگرایی و همچنین «نگاه افراط گرایانه به اراده انسان» و انتساب «اراده آزاد» به انسان توسط مکتب انسان گرایی، هیچ کدام تبیین صحیحی از ماهیت انسان نیستند. عوامل فیزیکی، زیستی، روانی و اجتماعی، هرگز تعیین کننده افعال اختیاری بشر نبوده، بلکه فقط زمینه ساز گزینش و اختیار او هستند. شخصیت انسان در صورتی متعالی خواهد بود که اراده انسان همسو با اراده متعالی؛ یعنی اراده خداوند متعال قرارگرفته و بر اساس شریعت الهی اقدام نموده و با استفاده از استعدادهای خدادادی مانند قوه تعقل، خوب را از بد تشخیص داده و مقهور عوامل دیگر تاثیرگذار در شخصیت که به آن ها نگاه اعدادی و در حد اقتضا داریم، قرار نگیرد.
کلید واژگان: اراده, اختیار, پدیدآیی شخصیت, تحول شخصیت, عوامل موثر بر شخصیتThe present study seeks to determine the role of will and volition in the emergence and evolution of personality from the perspective of Islam and psychology. To achieve this goal, the views of Muslim thinkers and psychologists were studied and the descriptive-analytical method was used by collecting data concerning the various views and approaches. The findings of this study indicate that the “psycho-biological determination” presented in the school of psychoanalysis and the “environmental determination” presented in the school of behaviorism, as well as the “extremist view of the human “will” and the attribution of “free will” to human-being by the school of humanism, none of them are a correct explanation of human nature. Physical, biological, psychological and social factors never determine human voluntary actions, but only provide the grounds for choice. Human personality will be transcendent if human “will” is along with the transcendent will, that is, the will of God Almighty, and he acts according to the divine law and uses God-given talents such as intellect to distinguish good from evil and should not be overwhelmed by other influential factors in the personality those are no the sufficient reasons but providing and insufficient ones.
Keywords: will, Volition, Emergence of Personality, Personality Evolution, Effective Factors on Personality -
فلاسفه جزء اولین کسانی بودند که به حافظه توجه نمودند و سعی در کشف ویژگی ها و ارائه مفهومی روشن از آن داشتند. نگاه فلسفی صرف‘ پاسخگوی سایر سؤالات بشر در خصوص توانایی های حافظه در امور مختلف نبود. از این رو‘ روانشناسی با هدف بررسی دنیای ذهنی انسان ازدرون فلسفه زاده شد و تلاش کرد تا جایگاه حافظه را در فرایند یادگیری‘ بررسی و تبیین کند. بسیاری از شناخت علمی انسان از حافظه خود‘ مبتنی بر یافته های یک قرن و نیم پیش است. در دهه های اخیر ‘ بعداز گذر از مکتب رفتارگرایی و پیدایش مکتب شناخت گرایی‘ تحول عظیمی در شناخت انسان از عملکرد حافظه به هنگام یادگیری ایجاد شد. در پی تحقیقات فراوان‘ بخش های مختلف مغز و حافظه ‘ مانند حافظه کوتا مدت‘ حافظه کاری‘ حافظه بلند مدت‘ حافظه معنایی که ارتباط تنگاتنگی با فرایند یادگیری زبان خارجی دارند‘ شناسایی شدند. در این مقاله‘ نقش حافظه درفرایند یادگیری زبان خارجی بررسی می شود.
کلید واژگان: فراخنای حافظه, حافظه معنایی, حافظه بلندمدت, حافظه کاری, حافظه کوتاه مدت, زبان خارجی, یادگیری, حافظه -
نشریه مطالعات بنیادین تمدن نوین اسلامی، سال پنجم شماره 2 (پیاپی 10، پاییز و زمستان 1401)، صص 195 -220
در عصر حاضر تحقق تمدن نوین اسلامی اهمیت ویژه ای دارد و یکی از الزامات تحقق تمدن نوین اسلامی تربیت نیروی انسانی است. چیستی نقش تقوا به عنوان یک مفهوم بنیادین در اخلاق فردی و خودمهارگری به عنوان یک مفهوم مورد توجه روانشناسی در ساخت انسان تمدن ساز، مسیله این پژوهش است. روش گردآوری اطلاعات در این پژوهش، مطالعه ی اسنادی است. این پژوهش که ماهیتی کیفی داشته با توجه به خاستگاه تقوا که وحی، عقل و شریعت است و خاستگاه خودمهارگری که دانش تجربی و حسی است، ابتدا عناصر موثر در ایجاد تقوا و خودمهارگری احصاء شده و سپس با روش توصیفی و تحلیلی، تاثیر دو مفهوم تقوا و خودمهارگری در تربیت انسان تمدن ساز تبیین شده است. در اسلام، توجه به پیامدهای رفتار، عبرت گیری، کرامت نفس، محاسبه نفس، استفاده از الگوها و اسوه ها و عنصر عقلانیت جهت اتصاف به تقوا تاکید شده و در اندیشه روان شناختی به خصوص مکتب رفتارگرایی به تقویت خود، تجربه های جانشینی، خودکارآمدی، خودسنجی، سرمشق گیری، تشویق و شناخت سفارش شده است؛ توجه به ماهیت و کارکرد این عناصر، نشان دهنده ی برخی عناصر مشترک و هم افزا برای ورود انسان به حوزه تمدن سازی است.
کلید واژگان: انسان تمدن ساز, اخلاق فردی, تقوا, خود مهارگری, روانشناسیThe realization of the new Islamic civilization has become especially important in the present age and one of the requirements for the realization of the new Islamic civilization is the training of human resources. What is the role of piety as a fundamental concept in individual ethics and self-control as a concept considered by psychology in the construction of civilizing man, is the subject of this research. The method of data collection in this study is documentary study. In this study, which has a qualitative nature, according to the origin of piety, which is revelation, reason and law, and the origin of self-control, which is empirical and sensory knowledge, first the effective elements in creating piety and self-control are counted and then the effect of two concepts by descriptive and analytical methods. Piety and self-control are explained in the education of civilizing human beings. In Islam, attention to the consequences of behavior, learning lessons, self-esteem, self-calculation, using patterns and elements and the element of rationality to attain piety is emphasized, and in psychological thought, especially the school of behaviorism, to strengthen itself. Success experiences, self-efficacy, self-assessment, role modeling, encouragement and cognition are ordered; Attention to the nature and function of these elements indicates some common and synergistic elements for human entry into the field of civilization.
Keywords: Civilizing man, Individual ethics, Piety, Self-Control, Psychology -
این پژوهش درصدد پاسخگویی به دو سوال عمده می باشد که عبارت است از:1. آیا رویکرد رفتارگرایی در روان شناسی، نماز را می تواند همانند سایر رفتارهای انسان تبیین کند؟
2. آیا تبیین نماز براساس رویکرد رفتارگرایی منطبق با آیات قرآن و روایات ائمه(ع) است؟
روش پژوهش کتابخانه ای و آرشیوی است، این مقاله گامی در جهت گسترش و تعمیم رویکرد رفتارگرایی در رابطه با موضوعات دینی (در موضوع نماز) است. هدف مقاله تبیین روان شناختی چرایی و چگونگی رفتار نمازآموزی است. این پژوهش گامی جهت تجربی کردن مباحث روان شناسی اسلامی است. در این مقاله اصول و مبانی دو رویکرد اصلی و مهم رفتارگرایی یعنی شرطی سازی های کلاسیک و عاملی به طور خلاصه بیان و در ادامه، آیات و روایات ائمه(ع) که به نوعی موید این اصول است مطرح شده است و درنهایت، با تعریف و تایید این نکته که نماز همانند سایر رفتارها قابلیت تبیین براساس اصول رفتارگرایی را دارد و آیات و روایات ائمه نیز موید این مسئله است، به دو پرسش فوق پاسخ داده و نتیجه گرفته است که نماز مانند سایر رفتارها تابع همان اصول رفتارگرایی است و این مسئله منطبق با آیات قرآن و روایات اسلامی است. در خاتمه اشاره می شود که رفتارگرایی به عنوان یک مکتب، جامعیت روان شناختی ندارد و مانند بقیه مکاتب روان شناسی، فقط به بعضی از ابعاد انسان می پردازد.
کلید واژگان: نماز, روان شناسی, رفتارگرایی, شرطی سازی کلاسیک, شرطی سازی عاملیThe present study aims to answer two main questions:1. Can behavioristic approach explain the prayer like other human's activities?2. Is the explanation of the prayer based on behavioristic approach compatible with Quran verses and narrations of Imams (PBUH)In order to generalize behaviorism to religious topics (e.g. the prayer) and explain what and how it should be trained, the study is considered as a step towards experimentation of Islamic psychology issues. Firstly, it deals with the principles and fundamentals of two important approaches of behaviorism, namely "Classical Conditioning" and "Factor Conditioning", are shortly discussed. Afterwards, Quran verses and narrations of Imams (PBUH) are consulted to confirm these psychological principles. Finally, compatibility between fundamentals of behavioristic approach and Quran verses and narrations of Imams (PBUH) are emphasized and thus mentioned questions will be replied. Accordingly, the prayer – similar to other human's behaviors – is a function of behaviorism principles, and this is consistent with the verses of Quran as well as Islamic narrations. In conclusion, it is indicated that behaviorism, as a school of thought, has not psychological universality, and like other psychological schools only examines some of human's aspects. -
هدف از این پژوهش استخراج مفاهیمی از بطن حکمت متعالیه برای شکل دهی به یک نظریه روان شناسی است. فرضیه اساسی این است که آرای صدرالمتالهین حاوی دلالت های مورد نیاز برای شکل دهی به یک نظریه روان شناسی است. فرض های دوم و سوم این است که می توان برای بخش های مختلف یک نظریه روان شناسی، دلالت های متناسب را از حکمت متعالیه ملاصدرا استخراج کرد. همچنین نظرات ملاصدرا در قیاس با نظریات موجود در روان شناسی، صاحب مفاهیم راهگشا و تبیین کننده است. نتایج حاصل از پژوهش، این فرض ها را تایید کرده و نشان می دهد که آرای ملاصدرا حاوی مفاهیم مهمی برای علم روان شناسی است و با بررسی انسان شناسی صدرایی، پیش فرض های اساسی در یک رویکرد روان شناسی را می توان استخراج کرد. در این مقاله پیش فرض هایی در زمینه هستی شناسی استخراج و به تناسب در زمینه «جایگاه انسان در عالم» با رویکرد اگزیستانسیالیسم و در زمینه «تعریف انسان» با رویکرد رفتارگرایی در قیاس قرار گرفته است. همچنین برخی پیش فرض های مربوط به «تحول و رشد انسان» استخراج شده است و در زمینه «غرایز انسان» با رویکرد روان تحلیلی و «ویژگی های تحول» با نظریه «ساخت و سازگرایی» پیاژه مورد قیاس قرار گرفته است. در زمینه مراتب بی نهایت تحول در آرای صدرایی، مابه ازایی در روان شناسی برای قیاس یافت نشد.
کلید واژگان: حکمت متعالیه, نظریه تحول, هستی شناسی, مکتب وجودگرایی, مکتب رفتارگرایی, ساخت و سازگرایی, رویکرد روان تحلیلیThe aim of this study is to extract concepts from the heart of transcendent philosophy to form a psychological theory. The basic premise is that Sadr al-Muta'allehin's views include the implications needed to formulate a theory of psychology. The second and third assumptions are that various aspects of a psychological theory can be deduced from the transcendent philosophy of Mulla Sadra. Moreover, Mulla Sadra's opinions have explanatory and helpful concepts in comparison with the existing theories in psychology.The results of the research confirm thiese assumptions and show that Mulla Sadra's views carry significant notions in the science of psychology, and by examining Sadra's anthropology, the basic assumptions in a psychological approach can be extracted.In this paper, presuppositions in the field of ontology are extracted and compared with the field of "human position in the world" with the approach of existentialism and in the field of "human definition" with the approach of behaviorism. Furthermore, some assumptions concerning "human evolution and development" have been extracted and compared in the fields of "human instincts" using a psychoanalytic approach, and "evolutionary features" based on Piaget's theory of "constructivism".Regarding the stages of infinite evolution in Sadra's views, we have not found any equivalent in psychology for comparison.
Keywords: Transcendent Philosophy, Development Theory, Ontology, Existentialism, Constructivism, Behaviourism, Psychoanalytic Approach -
در این پژوهش تاثیر تفاسیر مختلف از نفس، روان یا ذهن بر رویکرد و جهت گیری اخلاقی، از دیدگاه سه مکتب و سه نفر به اختصار بررسی شده است که عبارتند از روان کاوی فروید، رفتارگرایی واتسون و انسان گرایی انسان خودشکوفای مزلو. نهاد، من و فرامن در دیدگاه فروید و نقش من در میانجی گری بین نهاد و فرامن و دیدگاه اخلاقی؛ نقش محرک و پاسخ در شکل گیری شخصیت و رفتار اخلاقی در رفتارگرایی، که جایی برای انتخاب و عمل اخلاقی، خارج از محرک های محیطی باقی نمی گذارد، و نظریه آلپورت که ابعاد هشت گانه من را بررسی کرده؛ و نظریه خودشکوفایی مزلو و همجوشی حقایق و ارزش ها. اما قرآن کتابی است که آفریننده انسان آن را نازل کرده است؛ کسی که روان انسان، توانایی ها و راه رشد و ضعف های او را می شناسد. بنابراین او روان شناس ترین روان شناسان است که دانش او بر تجربه و احتمال متکی نیست. او خصوصیات نفس انسان را بیان کرده و راهنمایی و تربیت او را بر عهده گرفته است. برای این مهم، رسولانی فرستاده است که از جانب خدا، کتاب و برنامه تربیت دارند: تعلیم حکمت، رشد و کمال، در محور ارزش های الهی.
کلید واژگان: قرآن, نفس, من, روان کاوی, رفتارگرایی, خودشکوفاییIn this research, the impact of various interpretations of the soul, psyche, and mind on the ethical approach and orientation is briefly examined from the viewpoint of three schools and three persons: Fruid’s psychoanalysis, Watson’s Behaviorism, Maslow’s humanism of the self-actualized human being. Id, ego, and super-ego in Fruid’s viewpoint, the role of ego in mediation between id and super-ego and the ethical viewpoint, the role of stimulus and response in the formation of the personality and ethical behavior in behaviorism, which leaves no room for ethical selection and action outside environmental stimuli, Alport’s theory, which has examined the eight dimensions of ego, Maslow’s theory of self-actualization, and the synergy of facts and values are the topics examined in this research. However, the Qur’ān is a Book that is revealed by the Creator of man; the One who knows human potentials, how to develop them, as well as his weaknesses. Therefore, He is the most proficient of all psychologists, whose knowledge is not dependent upon experience and probabilities. He has explained the characteristics of human soul (nafs) and has undertaken his guidance and training. For this crucial task, He has sent down Messengers, who are endowed with books and training programs by God: instructing the wisdom, development, and perfection grounded in Divine values. -
مکاتب مختلف روان شناسی مثل روانکاوی، رفتارگرایی، انسان گرایی، مکتب شناختی و... تلاش زیادی برای درک انسان و معضلات روان شناختی - رفتاری وی نموده و از جنبه های گوناگون به انسان و نیازهایش نگریسته اند. دیدگاه دینی نیز انسان و مسائل او را مورد توجه وامعان نظر قرار داده است...
کلید واژگان: مکتب شناختی, دیدگاه اسلامی, باورهای غیرعقلانی, ناهنجاری های شخصیتی
-
از آنجا که گزینه «جستجوی دقیق» غیرفعال است همه کلمات به تنهایی جستجو و سپس با الگوهای استاندارد، رتبهای بر حسب کلمات مورد نظر شما به هر نتیجه اختصاص داده شدهاست.
- نتایج بر اساس میزان ارتباط مرتب شدهاند و انتظار میرود نتایج اولیه به موضوع مورد نظر شما بیشتر نزدیک باشند. تغییر ترتیب نمایش به تاریخ در جستجوی چندکلمه چندان کاربردی نیست!
- جستجوی عادی ابزار سادهای است تا با درج هر کلمه یا عبارت، مرتبط ترین مطلب به شما نمایش دادهشود. اگر هر شرطی برای جستجوی خود در نظر دارید لازم است از جستجوی پیشرفته استفاده کنید. برای نمونه اگر به دنبال نوشتههای نویسنده خاصی هستید، یا میخواهید کلمات فقط در عنوان مطلب جستجو شود یا دوره زمانی خاصی مدنظر شماست حتما از جستجوی پیشرفته استفاده کنید تا نتایج مطلوب را ببینید.
- 6904
- 289
-
علمی7193
- 7069
- 124
- 113
- 101
- 91
- 82
- 79
- 79
- 71
- 66
- 65
- 62
نتایج را در یکی از موضوعات زیر محدود کنید.