فهرست مطالب
نشریه مطالعات نقد زبانی و ادبی
پیاپی 27 (زمستان 1402)
- تاریخ انتشار: 1402/12/21
- تعداد عناوین: 6
-
صفحات 5-30
نگاه سنتی و جدید به استعاره، نگاهی متفاوت است. از دید کلاسیک، استعاره، صنعتی بلاغی است که در واژه رخ میدهد؛ اما نظریه پردازان جدیدی چون لیکاف و جانسون، معتقدند که مفاهیم استعاری، در تمام زندگی انسان و جهان پیرامونش، وجود دارند. در استعاره مفهومی، مفهومی ذهنی، توسط مفهوم ذهنی ملموستر و یا عینی، در قالب یک نگاشت، درک می شود. در این پژوهش استعاره های مفهومی حوزه عشق در خسرو و شیرین، منطق الطیر و شاهنامه، بررسی و مقایسه شد. با بررسی مفاهیم حوزه عشق بر پایه نظریه استعاره مفهومی، سی نگاشت با حوزه مقصد عشق، در قالب 1958 مورد، دسته بندی و تحلیل شد. این نگاشت ها در دو گروه دسته بندی شدند: گروه اول شامل نگاشت های مشترک، مانند عشق غم است، شادی و نشاط است، شکار است، روییدنی است، در میان سه گونه مذکور بود که دیدگاه مشترکی را بیان می کردند و گروه دوم بیانگر نگاشت های متفاوت میان این سه اثر بود؛ شامل عشق نور، جنگ، آتش و شراب است. نگاشتهایی هم وجود داشتند؛ همچون: عشق حیرت است که تنها مختص به متن عرفانی منطق الطیر بودند که بیانگر نوعی عشق حقیقی و عرفانی است. نگاشت های مورد بررسی، اغلب از نوع ذهنی به عینی بودند و در برخی موارد نیز از امور ذهنی، ولی ملموستر برای بیان مفاهیم مربوط به عشق، استفاده شده بود.
کلیدواژگان: عشق، استعاره مفهومی، خسرو و شیرین، منطق الطیر، شاهنامه -
صفحات 31-49
در مقاله حاضر که تحقیق در زیباشناسی شعر قیصر امین پور است و به روش کتابخانهای انجام شده، اصول زیبایی شعر در اشعار قیصر امین پور مورد بررسی قرار گرفته و تاکید اصلی بر روی اشعاری است که در زمینه دفاع مقدس است. به لحاظ آن که شعر یک هنر متعالی است و هر اثر هنری در بنیان خود زیباست، میتوان آن را از دیدگاه زیباشناسی بررسی کرد. در شعر، ظهور هر عاطفه و احساس در قالب زبانی مخیل شکل میگیرد و با موسیقی مناسب و هماهنگ، توان تاثیر و القا پیدا میکند. بنابراین زیبایی زبان، موسیقی و تخیل در بخش روساخت، و زیبایی محتوا در بخش ژرف ساخت، ارکان سازنده زیبایی شعر است. در آثار قیصر امین پور به وضوع میتوان تمام اصول زیباشناختی را با مثالهای متعدد نشان داد؛ در این پژوهش علل و اسباب ادبی زیباییآفرینی و تصویرهای شاعرانه در اشعار پایداری قیصر را بررسی کرده و به این نتایج رسیدهایم که امینپور از اغلب ترفندهای بدیعی و بلاغی بهویژه ایهام کنایی، تقارن و تکرار، تشخیص، استعاره و تشبیه در آفرینش اشعار هنری بهره جسته و از ظرفیت واژگان و ترکیبات به نحو شایستهای استفاده کرده است؛ همچنین بر اساس این تحقیق در اشعار نیمایی شاعر تصویرهای شاعرانه و آشناییزداییها بیشتر جلوهگر است.
کلیدواژگان: موسیقی شعر، ایهام، استعاره، تشبیه، کنایه -
صفحات 50-76
واژه پاریدولیا از دو واژه یونانی «پارا» به معنی کنار یا همراه و «ایدولون» به معنی تصویر تشکیل شده و در کل به معنی و مفهوم جانبی یک شکل اشاره دارد. پاریدولیا یا شبیه پنداری یک پدیده روان شناختی است که در آن، فرد علایم یا صداهایی را که ادراک می کند به صورت معنادار می شناسد. دیدن چهره در ابر، ماه یا اشیاء،(رستمیان: 1393) شنیدن پیام های ناشناخته وقتی نوار یا صدای ضبط شده پخش می شود از این دست ادراکات هستند. این پدیده روان شناختی در ادبیات و هنر نیز تجلی یافته است. این پژوهش که به روش توصیفی- تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه ای تدارک شده در پی معرفی جریان شناسی این مفهوم روان شناختی در ادبیات معاصر به ویژه ادبیات نوقلندارنه است. نتیجه بررسی ها نشان می دهد که در ادبیات قلندرانه دو جایگاه جایگاه من شناور و جایگاه توی شناور وجود دارد که بافت یک اثر را می سازد. شاعر در این گونه ادبی در همه کس متکثر و متجلی است و مخاطبش نیز شخصیتی شناور و متکثر در همه کس می شود. اینگونه نوشتار که بنیان شعر نوقلندری را نمود می بخشد، اثر را به یک فونکسیون خلاقه با محوریت یک عاطفه شدید مبدل می سازد که تاثیرگذاری و تاثیرپذیری توامان همه چیز را از یک چیز در ساختار سیال موقعیت عاطفی سوژه به نمایش می گذارد. همین حضور تصادفی یک آشنا در نامرتبط ترین پدیدارها مصداق روشن نام تجلی بر این گونه ادبی ست.
کلیدواژگان: فرم تجلی، شعر پاریدولیا، ادبیات نوقلندرانه، مکتب فرائیسم -
صفحات 77-94
شناخت و بررسی اندیشه یک شاعر زمانی میسر می گردد که بتوان با بررسی آثار وی و تلاش برای یافتن قالب های شعری و زبان خاصی که وی به عنوان ابزار و وسیله ای برای بیان اندیشه خود بکار برده، آشنا شد و از میزان تاثیرگذاری او بر مخاطب و خواننده آگاهی یافت.
بنابراین هدف این مقاله، بررسی مفهوم مرگ و زندگی در پرتو نگاه شاعر معاصر ایران، طاهره صفارزاده است که در اشعار خود با زبانی ساده و نزدیک به زبان محاوره، نوعی طنز را به کار می گیرد. این نوع بیان، پایه زبان شعری وی را در میان اشعارش تشکیل میدهد. ما با شناخت درونمایه های شعری او که در میان اشعارش متجلی است، با پایه های جهان بینی وی آشنا می شویم. از این رو، نگارنده درصدد است، تصویر و مفهوم مرگ و زندگی در میان اشعار صفارزاده را توصیف و تحلیل نماید.کلیدواژگان: مرگ، شهادت، زندگی، عرفان، صفارزاده -
صفحات 95-118
فراشعر پست مدرن نتیجه دیالوگ با کلان روایت پست مدرن و فراشعر فرائیستی منتج از تمدن ایران و شاخصه های فکری- فرهنگی آن می باشد. این دو سیستم نگرشی-نگارشی برگرفته از نظریه های آرش آذرپیک در شعر دهه هفتاد است. در جهان مدرنیست عقل یا امر معنا بخش آبژکتیو، معنا را برساخته جهان بشری و حاصل قراردادها می انگارد، درصورتی که به باور آذرپیک، لوگوس سرچشمه معنامند آبژکتیویته هستی مستقل از افراد و جهان می باشد و معنا قراردادی و عرض نیست. از این رو در تبعیت عقل که از سوژه و ذهن پیروی می کند در آثار و متونی مانند فراشعر پست مدرن خوانشگر با سوژه اسکیزوفرنی، فروپاشیدگی معنا، شکست روایت، انواع بازی های زبانی، دستورستیزی، نحوستیزی و... مواجه می شود. درفراشعر فرائیستی جهان «من» یا سوژه به تنهایی نیست و بیرون از »من« امر معنامند ابژکتیویته مستقل از افراد و جهان به »من« یا سوژه و جهان معنا می بخشد. از این رو در فراشعر فرائیستی، روایت منسجم دیالوگ- مونولوگ محور، کلمه-کاراکتری، دگرسوژه گرایی و... حضور دارد. این نوشتار درصدد است به تحلیل سبک شناسانه دو سیستم فراشعر پست مدرن و فراشعر فرائیستی پرداخته و ضمن معرفی آن ها، وجه ممیزها و وجه اشتراک ها را بیان کند.
کلیدواژگان: فراشعر پست مدرن، فراشعر فرائیستی، رضا براهنی، شعر دهه هفتاد، بازی زبانی -
صفحات 119-138
در فرآیند تحول تاریخی زبان فارسی در ادوار مختلف، تحول معنایی برخی از واژگان و جملات صورت گرفت که در این میان، تغییر و تطورات واجی یکی از مهمترین دگرگونی های آن به شمار می رود. در این مقاله تلاش می شود که نوع تصاویر واژه ای و معنایی در کتاب قابوسنامه که یکی از کتاب های نوشته شده در قرن پنجم است، نشان داده شود. به علت نزدیکی زمانی قابوس نامه به فارسی میانه پهلوی، تا حدود زیادی از خصوصیات آوایی زبان پهلوی را در خود حفظ کرده و بسیاری از واژگان بدون هیچ تغییری وارد این کتاب شدهاند. روش کار در این تحقیق شیوه توصیفی- استنادی با استفاده از ابزار کتابخانه ای است. تغییرات واجی در این اثر به صورت های کاهش، افزایش، ابدال، ادغام و قلب خود را نشان داده که بیشترین فرآیند این تغییر، ابدال بوده است. در تحول معنایی مفردات در این مقاله، واژگان با چند وضعیت تحولی روبرو شده اند؛ یا متروک شده و یا علاوه بر معنای گذشته معنای جدید نیز گرفته اند. در تحول معنایی جمله ها اغلب در معنای غیر واقعی و وضعی خود به کار رفته و به صورت جملات کنایه ای درآمده اند.
کلیدواژگان: قابوسنامه، تطور واجی، تحول معنایی
-
Pages 5-30
The traditional and new views on metaphor are different. From the classical point of view, metaphor is a rhetoric that occurs in the word; but new theorists such as Lakoff and Johnson believe that metaphorical concepts exist in all human life and the world around him. In the conceptual metaphor, a mental concept is understood by a more concrete or objective mental concept in the form of a mapping. In this research, the conceptual metaphors of love in Khosrow and Shirin, Logiq al-Tayr and Shahnameh were examined and compared. By examining the concepts of love based on the theory of conceptual metaphor, 30 maps with the destination of love, in the form of 1958 cases, were categorized and analyzed. These mappings were classified into two groups: the first group includes common mappings, such as LOVE IS SADNESS, IS JOY, IS HUNTING and IS GROWTH. Among the three types that expressed a common point of view, and the second group represented the different mappings like LOVE IS LIGHT, WAR, FIRE and WINE. There were also other maps; Such as: LOVE IS WONDER, were only specific to the mystical text of al-Tayir, which expresses a kind of true and mystical love. The investigated maps were mostly ABSTRACT to CONCRETE, and in some cases abstract forms with more concrete matters were used to express concepts related to love.
Keywords: Love, Conceptual Metaphor, Khosrow, Shirin, Manteq-Al-Tatir, Shahnameh -
Pages 31-49
is paper investigates the aesthetics in Qeysar Aminpour's Resistance Poems. The library method has been done. The main concern is the poems related to the holy-defense war. The poem is a great art and each work is inherently beautiful, so it can be studied on the basis of aesthetic perspective. In poetry, emotion and feeling can linguistically be represented and influentially inspired through coordinated music. So the beauty of language like music and imagination in surface structure; the beauty of content in deep structure are the basic buildingblock of the beauty of poetry. All the aesthetic principles with various examples can obviously be shown in Qeysar 's works. The analysis of his poems showed that he has used many innovative and rhetorical tricks in creating artistic poems.
Keywords: Rhythm, Opacity, Metaphor, Simile, Irony -
Pages 50-76
The word pareidolia is composed of two Greek words "para" (next to or accompanying) and "idolon" (image) and generally refers to the side meaning and concept of a shape. Pareidolia or simulation is a psychological phenomenon in which a person recognizes the signs or sounds he perceives meaningfully. Such perceptions are as follows: to see a face in a cloud, moon or objects, hear unknown messages when a tape or recording is played. This psychological phenomenon has also emerged in literature and art. This research, which was prepared using descriptive and analytical methods and using library sources, aims to introduce the tendency of this psychological concept in contemporary literature, especially neoclassical literature. The results of the research show that in Qalandaran literature, there are two positions, the floating character of ME and YOU, which make the texture of a work. In this type of literature, the poet is multiple and manifested in everyone, and his audience also becomes a floating and multiple personality in everyone. This type of writing, which represents the foundation of New Qalandari's poetry, transforms the work into a creative Function centered on an intense emotion, which displays the combined impact and effectiveness of everything from one thing in the fluid structure of the subject's emotional situation. The random presence of an acquaintance in the most unrelated phenomena is a clear example of the manifestation of this literary genre.
Keywords: Manifestation Form, Pareidolia Poetry, Neo-Qalandar Literature, Farism School -
Pages 77-94
Understanding and examining the thoughts of a poet becomes possible when we can familiarize ourselves with their works and make an effort to find the poetic forms and specific language that they use as tools for expressing their ideas. This allows us to understand the extent of their impact on the audience and readers. Therefore, the aim of this article is to explore the concepts of death and life through the perspective of contemporary Iranian poet Tahereh Saffarzadeh, who employs a simple, conversational language and a kind of humor in her poetry. This style forms the foundation of her poetic language throughout her works. By recognizing the thematic elements present in her poems, we become familiar with the foundations of her worldview. On the other hand, the author intends to describe the image and concepts of death and life in Saffarzadeh's poetry.
Keywords: Death, Martyrdom, Life, Mysticism, Safarzadeh -
Pages 95-118
Postmodern metapoetry is the result of dialogue with postmodern macro-narrative and faraeasti farapoetry resulting from Iran's civilization and its culturalintellectual characteristics.
These two attitude-writing systems are derived from the theories of Arash Azarpik in the of the seventies poetry decade. In the modernist world, reason, or the objective meaning-giving matter, thinks that meaning is made by the human world and the result of conventions, while according to Azarpik, Logos is the meaningful source of the objectivity of existence, independent of individuals and the world, and meaning is not contractual or arbitrary. Therefore, in following the intellect that follows the subject and the mind, in works and texts such as postmodern metapoetry, the reader is faced with the subject of schizophrenia, the collapse of meaning, the failure of the narrative, all kinds of language games, ungrammaticality, syntax, etc In fara-poetry, the world is not "I" or the subject alone, and outside of "I", the meaningful thing of objectivity independent of people and the world gives meaning to "I" or the subject and the world. Therefore, there is a coherent narrative of dialogue-monologue-centered, wordcharacter, heterosubjectivity and presence in Faraist's farapoetry. This article tries to analyze stylistically two systems of postmodern metapoetry and Fraistian farapoetry, and while introducing them, it will express the features and commonalities.Keywords: Postmodern Metapoetry, Faraeasti Farapoetry, Reza Brahni, Poetry Of Theseventies, Language Game -
Pages 119-138
In the process of the historical evolution of the Persian language in different periods, the semantic change of some words and sentences has occurred; the phonological changes are considered as the most important ones. This article attempts to show the type of word and meaning images in Qabus Nameh, which is one of the books written in the fifth century. Due to the time proximity of Qabus- Nameh to Middle Pahlavi Persian, it has preserved a large extent the phonetic characteristics of the Pahlavi language and many words have entered this book without any changes. The method is descriptive using library sources. The phonetic changes in this work have been shown in the form of decrease, increase, conversion, integration and reverse, and the most frequent process was conversion. In the semantic transformation, the words have had several transformational contexts , either they have been abandoned or got a new meaning in addition to the previous ones. In the semantic evolution of sentences, they are often used in their unreal and contextual meaning and become ironic sentences.
Keywords: Qabus Nameh, Phonological Development, Semantic Change