به جمع مشترکان مگیران بپیوندید!

تنها با پرداخت 70 هزارتومان حق اشتراک سالانه به متن مقالات دسترسی داشته باشید و 100 مقاله را بدون هزینه دیگری دریافت کنید.

برای پرداخت حق اشتراک اگر عضو هستید وارد شوید در غیر این صورت حساب کاربری جدید ایجاد کنید

عضویت
فهرست مطالب نویسنده:

ادریس قادری

  • فرشاد مولودی، برزان بهرامی کمانگر*، حبیب الله محمدی، ادریس قادری
    به منظور جمع آوری شواهد لازم مبنی بر مهاجم بودن گونه غیر بومی اردک ماهی (Esox lucius) در دریاچه زریبار مریوان، توان این گونه از نظر رشد، تغذیه و تولیدمثل طی یک​سال از دی ماه 1398 تا آذر ماه 1399 مورد ارزیابی قرار گرفت. از چهار گروه سنی 2 تا 5 سال صید شده، بیشترین فراوانی در گروه سنی 3 مشاهده شد. نتایج روابط طول-وزن نشان​ د​اد که این جمعیت دارای رشد ایزومتریک می​باشد. مقادیر میانگین شاخص گنادوسوماتیک در هر دو جنس در بهمن​ماه به​طور معنی​داری بیش از سایر ماه​های نمونه​برداری بود (0/05>P). نتایج ماهانه توزیع فراوانی درصد مراحل رسیدگی جنسی نشان ​داد که بیشتر ماهیان نر و ماده از آذر ماه تا بهمن ماه در مرحله پنجم (درحال تخمریزی) از مراحل رسیدگی جنسی می​باشند. میانگین (±خطای استاندارد) هم​آوری مطلق (1163±) 13139 تخمک و هم​آوری نسبی (1/67±) 20/37تخمک به ازای گرم وزن بدن تعیین شد. بیشترین درصد غذای مصرفی به ترتیب شامل ماهی کاراس، یک گونه قورباغه، عروس ماهی، کولی و آمورچه بود. بیشترین مقدار شاخص گاستروسوماتیک (7/89) و کمترین مقدار شاخص تهی بودن معده (39/52) در فصل بهار مشاهده شد. نتایج نشان ​داد که جمعیت اردک ماهی در دریاچه زریبار امکان تغذیه، رشد و انجام تولید مثل، مشابه با جمعیت​های طبیعی این گونه در سایر مناطق جغرافیایی را دارد. با توجه به تداوم حضور این گونه در دریاچه زریبار و همچنین شواهد حضور آن در بخش​های پایین دست دریاچه، چنین به نظر می​رسد که در چارچوب تعریف تهاجم زیستی، این گونه نه تنها در مرحله استقرار یافتگی به عنوان گونه مهاجم قرار دارد بلکه توانسته است وارد رودخانه سیروان و حوضه دجله شده و به مرحله گسترش از مراحل تبدیل به گونه مهاجم قرارگیرد.
    کلید واژگان: اردک ماهی, تهاجم زیستی, دریاچه زریبار, ویژگی های زیستی
    Farshad Molodi, Barzan Bahrami Kamangar *, Habibolah Mohammadi, Edris Ghaderi
    The growth, feeding, and reproductive biology of the non-native Northern Pike (Esox lucius) were evaluated over a one-year period from January 2020 to December 2020 in order to find evidence on the invasive nature of this species in Zrebar Lake, Marivan. Specimens were categorized into four age classes (2 to 5 years), with the highest number observed in the 3-year-old age class. The length-weight relationship indicated isometric growth for the population. Mean gonadosomatic indices were significantly higher in February compared to other months for both sexes (P<0.05). The monthly distributions of gonad maturation stages revealed that most specimens reached the fifth stage (spawning) of gonad maturity from December to February. Mean absolute fecundity and relative fecundity were 13139±1.163 eggs per fish and 20.37±1.67 eggs per gram of body weight, respectively. The most consumed food items were Carassius sp., Rana sp., Squalius sp., Alburnus sp., and Pseudorasbora parva. The highest gastro-somatic index and lowest vacuity index were observed in spring. The results indicate that the Northern Pike population in Zrebar Lake can feed, grow, and reproduce similarly to natural populations in other regions. The continued presence of this species in Zrebar Lake and its spread to the Sirvan River and Tigris Basin suggest that the Northern Pike is not only in the establishment phase but has also reached the expansion phase as an invasive species.
    Keywords: Northern Pike, Biological Characteristics, Biological Invasion, Zrebar Lake
  • ادریس قادری*، عطا مولودی صالح، سهیل ایگدری، فرشاد مولودی، بلال مولودی نیا

    مدل های مبتنی بر آنالیزهای رگرسیونی به منظور بیان الگوهای فراوانی و پراکنش جمعیت ماهیان در ارتباط با فاکتورهای محیطی مورد استفاده قرار می گیرد. از این رو مطالعه حاضر، به منظور بررسی مطلوبیت زیستگاه دو گونه همبوم جویبارماهی، Oxynemachilus kiabii و Oxynemachilus karunensis از رودخانه الک (زیر حوضه رازآور و حوضه کرخه) به اجرا درآمد. نمونه برداری با استفاده از تور ساچوک در هشت ایستگاه (هرکدام با سه تکرار) صورت گرفت. تعداد 5 متغییر زیستگاهی شامل عرض و عمق رودخانه، شیب بستر، سرعت جریان و میانگین اندازه ذرات بستر اندازه گیری و ثبت شد. نتایج نشان داد که بیشترین مطلوبیت زیستگاه جویبارماهی کیابی به صورت عمق رودخانه در محدوده 52>-46 سانتی متر، عرض رودخانه 0/9>-0/6 متر، شیب 6/4>-5/8درصد، سرعت جریان 0/58>-0/52 متر بر ثانیه و اندازه ذرات بستر 12>-0 میلی متر و برای گونه (O. karunensis) به صورت عمق رودخانه در محدوده 16>-10 سانتی متر، عرض رودخانه 2/4>-2/1 متر، شیب 2/2>-1/6 درصد، سرعت جریان 0/4>-0/34 متر بر ثانیه و اندازه ذرات بستر 60>-48 میلی متر می باشد. همچنین بیشترین و کمترین مقادیر SI به ترتیب مربوط به دو فاکتور عمق و میانگین اندازه ذرات بستر برای گونه O. kiabi و سرعت جریان و عمق رودخانه (برای گونه O. karunensis) بود. نتایج نشان داد که رودخانه الک زیستگاه مناسبی برای گونه O. karunensis بوده درحالی که این رودخانه برای گونه O. kiabii مناسب نمی باشد. همچنین رژیم غذایی این دو گونه بررسی شد که نمونه هایی از خانواده های Chironomidae، Simulidae، Baetidae، Gomphidae و Hydropsychidae در دستگاه گوارش آنها مشاهده گردید.

    کلید واژگان: جویبارماهیان, حفاظت, گونه بومزاد, مطلوبیت, زیستگاه
    Edris Ghaderi *, Atta Mouludi-Saleh, Soheil Eagderi, Farshad Moloodi, Belal Molodinia

    Models based on regression analyzes are used to express patterns of abundance and distribution of fish populations in relation to environmental parameters. Therefore, this study was conducted to investigate the habitat suitability indices of Oxynemachilus kiabii and O. karunensis from Alk River (sub-basin of Razavar and Karkheh basin). Sampling was done using a hand net in eight stations (each with three replicates). Five habitat variables were measured and recorded, including river width, river depth, bed slope, water velocity, and average bed size. The results showed that the most habitat preference of Kiabi loach is depth in the range of 46-<52 cm, 0.6-<0.9 m width, 5.8-<6.4% slope, and water velocity 0.52-<0.58 m/s and the size of bedrock is 0-<0.12 mm and for O. karunensis was calculated as depth in the range of 10-<16 cm, 2.1-<2.4 m width, 1.6-<2.2% slope, and water velocity 0.34-<4 m/s and the size of bedrock is 48-<60 mm. Also, the highest and lowest SI values for both species O. kiabii and O. karunensis were related to depth and average bed size for O. kiabii and velocity and depth for O. karunensis, respectively. The results showed that Alk River is a suitable habitat for O. karunensis, whereas not suitable habitat for O. kiabii. Examination of the results of their feeding habits and preferences in the digestive system showed that these favorite of fishes are Chironomidae, Simulidae, Baetidae, Gomphidae and Hydropsychidae.

    Keywords: Conservation, Endemic Species, Habitat Suitability, Stone Loach
  • حبیب الله محمدی*، عرفان کریمیان، برزان بهرامی کمانگر، ادریس قادری، روناک زارعی، لیلا پیروزی، فرشاد مولودی، آرمان منصوری

    دریاچه‎ها و مخازن آب‎های سطحی، به عنوان مهم‎ترین منابع آب‎شیرین به شمار می آیند. این اکوسیستم‎ها، با اهداف مختلفی مورد استفاده قرار گرفته و زیستگاه مهمی را برای ارگانسیم های آبزی؛ خصوصا پلانکتون ها و ماهیان ایجاد می‎کنند. در این راستا، مطالعه حاضر به منظور بررسی جوامع زیستی فیتوپلانکتونی و زئوپلانکتونی دریاچه سد گاران مریوان، به اجرا درآمد. نمونه برداری به صورت فصلی و در طی سال های 1397-1396، در 4 ایستگاه در موقعیت های مختلف دریاچه انجام شد. با توجه به عمق ایستگاه، در ایستگاه های ورودی شامل ایستگاه های 1 و 4 فقط از لایه سطحی و در ایستگاه های 2 و 3 واقع در بدنه دریاچه سد از سه لایه (لایه سطحی، لایه میانی و 1 متر بالای بستر) نمونه برداری صورت گرفت. سپس نمونه های آبی در فرمالین 4 درصد تثبیت و به منظور بررسی های بیشتر به آزمایشگاه منتقل شدند. محاسبه تراکم جعمیتی و شناسایی فیتوپلانکتون ها و زئوپلانکتون ها براساس کلیدهای شناسایی معتبر صورت گرفت. در مجموع 31 جنس، 28 خانواده و 6 شاخه شناسایی شدند. نتایج نشان داد که بیشترین فراوانی گروه‎های فیتوپلانکتونی در فصل بهار  و کمترین آن‎ نیز در فصل پاییز  مشاهده شد. همچنین 2 شاخه، 9 خانواده و 16 جنس و گونه از جوامع زئوپلانکتونی شناسایی شدند که 9 گونه و جنس متعلق به شاخه Rotifera و 7 گونه و جنس متعلق به شاخه Arthropoda بود. همچنین بیشترین و کمترین تراکم مربوط به ایستگاه یک با 4/5±59/5 و ایستگاه 2 با مقدار 1/44±16/36عدد در لیتر مشاهده شد. نتایج، حضور زئوپلانکتون های بزرگ جثه ای از جمله Ascomorpha saltan، Daphnia magna و Cyclops sp. (قدرت فیلترخواری بالا) را نشان داد که می توانند رقیبی جدی برای ماهیان فیتوپلانکتون خوار و تولیدات اولیه دریاچه باشند و نیاز است با ماهیان زئوپلانکتون خوار جمعیت آن ها متعادل شود.

    کلید واژگان: سد گاران, شکوفایی جلبکی, جوامع پلانکتونی, Daphnia Magna
    Habibollah Mohammadi *, Erfan Karimian, Barzan Bahrami Kamangar, Edris Ghaderi, Rounak Zarei, Leila Pirozi, Farshad Molodi, Arman Mansouri

    The Lakes and surface water reservoirs are considered as the most important sources of freshwater. These ecosystems are used for different purposes and create an important habitat for aquatic organisms, especially plankton and fish. In this regard, this study was carried out to investigate biological communities of phytoplankton and zooplankton from the Garan Dam Lake, Marivan. Sampling was done seasonally during 2016-2017 at 4 stations in different situations. According to the depth of the station, only the surface layer was sampled in the entrance stations including stations 1 and 4, and three layers (surface and middle layers and 1 meter above the bed) were sampled in stations 2 and 3 located in the body of the dam lake. Then, the water samples were fixed in 4% formalin and transferred to the laboratory for further studies. Mass density calculation and identification of phytoplankton and zooplanktons was done based on valid identification keys. A total of 31 genera, 28 families and 6 branches were identified. The results showed that the highest frequency of phytoplankton was observed in spring  and their lowest in autumn. Totally, 2 branches, 9 families and 16 genera and species were identified from zooplankton communities, 9 species and genera belonging to Rotifera and 7 species and genera belonging to Arthropods. Also, the highest and lowest density of station 1 was observed with 59.5±4.5 and station 2 with 16.36±1.44 (cells/ml). The results of the presence of large zooplankton i.e. Ascomorpha saltan, Daphnia magna and Cyclops sp. (high filter feeding power) showed, they can be a serious competitor for planktivorous fishes and the primary production of the lake, and it is necessary to balance their population with zooplanktivorous fishes.

    Keywords: Algal Bloom, Daphnia Magna, Garan Dam, Planktonic Communities
  • فریدون فیضی، حبیب الله محمدی*، وحید زادمجبد، ادریس قادری، روناک زارعی، مهدی برمر، شهناز فتحی
    سیاه ماهی Capoeta capoeta یکی از ماهیان بومی ایران در حوضه جنوبی دریای خزر و دریاچه سد سنگ سیاه کردستان است. برای مطالعه تولیدمثل این گونه به مدت یک سال (خرداد 1398 تا اردیبهشت 1399) ماهانه با تور گوشگیر نمونه برداری صورت گرفت. سپس ماهیان صید شده، زیست سنجی و تعیین جنسیت شد و شاخص رشد گناد (GSI) آن ها اندازه گیری شدند. ماهیان صید شده در گروه های سنی +0 تا +5 سال قرار داشتند. نسبت جنسی آن ها 1/5 به 1 (ماده به نر) و طول کل نرها با میانگین 1/3±2/29 و ماده ها 3/2±32 سانتی متر برآورد شد. میانگین وزن کل نرها و ماده ها به ترتیب 50/9±284 و 79/3±378/2گرم بود. همچنین بررسی تغییرات شاخص رسیدگی جنسی (GSI) هر دو جنس در تیر ماه دارای بیش ترین میزان بودند. میانگین طول نسبی روده در این گونه (1/29±6/8) بیانگر رژیم غذایی گیاه خواری (جلبک خواری) در این ماهی بود. میانگین درصد معده خالی در کل دوره 11/7 برآورد گردید که نشان داد این گونه پرخور است. همچنین بیش ترین میزان میانگین شاخص معدی در فصل بهار برآورد شد. نتایج این پژوهش نشان داد که تیر ماه اوج رسیدگی جنسی سیاه ماهی است و دوره تولیدمثل این گونه از اردیبهشت تا تیر ماه است. بررسی رژیم غذایی و نوع غذای مصرفی در دستگاه گوارش این ماهی نشان داد که این ماهی دارای رژیم غذایی بیشتر جلبک خواری است. با توجه به رشد بالا و تکثیر زیاد و همچنین نوع رژیم غذایی، این ماهی را می توان به عنوان یک گونه اقتصادی در مخازن پشت سدها رهاسازی کرد.
    کلید واژگان: زیست شناسی تولیدمثل, شاخص های تغذیه ای, سیاه ماهی, دریاچه سنگ سیاه, دهگلان
    Faraidon Feyzi, Habibollah Mohammadi *, Vahid Zadmajid, Edris Ghaderi, Ronak Zarei, Mehdi Barmar, Shahnaz Fathi
    Caucasian scraper (Capoeta capoeta) is one of the native fish of Iran, in the southern basin of the Caspian Sea and Sang Siah Lake of Kurdistan. To study the reproductive cycle of this fish, sampling by gill net was done monthly from June 2018 to May 2019. The biometry of specimen in the Lab was done and sexuality, maturity stages and gonad growth index (GSI) were recorded. The sex ratio of specimen of 1.5 to 1 (female to male), the total length of males 29.3 ± 2.1 cm and the total length of females 32±2.3 cm were recorded. The average weight of males and females were 284.6±50.9 and 378.2±79.3 g, respectively. Also, examining the changes in sexual maturity index (GSI), both sexes had the highest GSI in July. The average relative length of the intestine in this species (6.8±1.29) indicated the herbivorous food regime. The average percentage of empty stomach in the whole period was estimated to be 11.7, which shows that this species is a gluttonous. Also, the highest average amount of gastric index (GI) was estimated in spring. The results of this study showed that July is the peak of sexual maturity and reproduction of this species. Investigation the results of its food habits and preferences in the digestive system showed that this fish prefers algae than other food resources. Due to the high growth and reproduction and also food regime, this fish can be introduced as an economic species to culture and sport fishing in the reservoirs.
    Keywords: reproductive, Feeding habit, Capoeta capoeta, Sang Siah Lake of Dehgolan
  • خلیل ابراهیمی، حبیب الله محمدی، ادریس قادری، عرفان کریمیان، روناک زارعی، لیلا پیروزی
    Halil Ibrahimi, Habibollah Mohammadi*, Edris Ghaderi, Erfan Karimian, Ronak Zareii, Laila Piroozi

    Caddisfly sampling conducted during August 2021 from the Gurgur River in the Sabalan Mountains, Ardabil province, Iran, revealed the first record of Glossosoma unguiculatum Martynov, 1925 for Iran. Previously, this species had only been known from few localities in Turkey, the Caucasus and Kazakhstan. The morphology of male genitalia in the collected specimens generally corresponds to the described species, with the exception of a less incised ventral margin of the abdominal segment IX in ventral view, which may be attributed to geographical variability. This discovery marks the second species of the genus Glossosoma Curtis, 1834 found in Iran.

    Keywords: Aquatic biodiversity, caddisflies, Ardabil province, new records
  • ادریس قادری، سهیل ایگدری*

    جویبارماهی چومان chomanicus Oxynoemacheilus یکی از گونه های بوم زاد حوضه رودخانه چومان می باشد که در بیشتر سرشاخه های این حوضه پراکنش دارد. به منظور بررسی الگوی تنوع شکل بدن این گونه با استفاده از روش ریخت سنجی هندسی تعداد 16 لندمارک بر روی تصاویر 92 نمونه از رودخانه های بویین، بانه و شوی مورد استفاده قرار داده شد. داده ها بر اساس آنالیز های آماری چند متغیره تجزیه به تابع های اصلی، تجزیه همبستگی کانونی و آنالیز واریانس چند متغیره مورد بررسی قرار گرفت. نتایج بیانگر تفاوت شکل بدن جمعیت های مورد مطالعه در ناحیه سر، پایه باله پشتی و ساقه دمی به واسطه سازگاری با شرایط زیستگاهی بود.

    کلید واژگان: جویبارماهی, ریخت سنجی, نقطه لندمارک
    Edris Ghaderi, Soheil Eagderi*

    Oxynoemacheilus chomanicus is an endemic loach species in Choman River drainage of Kurdistan Province (Iran). In this study we evaluated the morphological variation of body shape among different population of this species from three main tributaries of Choman River; Baneh, Boein and Shooei Rivers. A total of 92 specimens were examined using geometric morphometric method. Using the photographs from the left side of specimens 14 landmarks and 2 semi-landmarks points were selected and analyzed using PCA and CVA methods. Results obtained indicated significant differences between studied populations, especially in head, caudal peduncle and dorsal fin base parts of the fish body.

    Keywords: geometric morphometric, Landmark points, Oxynoemacheilus chomanicus
  • مهدی برمر، حبیب الله محمدی*، وحید زادمجید، ادریس قادری

    این مطالعه با هدف بررسیشاخص های غذایی ماهی گارا (Garra rufa)، در رودخانه قشلاق سنندج، از رودخانه های استان کردستان انجام شد. نمونه برداری بصورت فصلی طی فصول بهار، تابستان، پاییز و زمستان سال 1397 با استفاده از الکتروشوکر و ساچوک به قطر چشمه 20 میلی متر صورت گرفت. جهت آنالیز رژیم غذایی، 40 نمونه از گونه Garra rufa مورد بررسی قرار گرفت. این نمونه ها در دامنه طولی 56 تا 137 میلی متر و دامنه وزنی بین 5/2 تا 37 گرم قرار داشتند. میزان شاخص طول نسبی روده (RLG) در این گونه بطور میانگین 25/2±22/8 می باشد که که گیاهخوار بودن (پریفیتون خوار) آن را مشخص می کند. میزان شاخص گاستروسوماتیک (GaSI) بطور میانگین 28/5±67/11، میزان شاخص فاکتور وضعیت (K)، 23/0 ± 35/1، شاخص خالی بودن روده (CV)، 10، همچنین با توجه به درصد فراوانی گروه های غذایی در محیط و دستگاه گوارش ماهی مشاهده گردید که این ماهی جهت تغذیه به ترتیب تمایل بیشتری به جنس هایNitzschia ،Gomphonema ،Amphora ،Cocconeis ،Rhabdoderma  وDiatoma  دارد و ارجح ترین آیتم های غذایی در طول فصول نمونه برداری برای این ماهی می باشند و جنس Ocillatoria با مقدار 8/0- کمترین اولویت را به خود اختصاص داد. از میان آیتم های غذایی شناسایی شده در دستگاه گوارش این ماهی، جنس های پریفیتونیCocconeis ،Cymbella ، Diatoma،Gomphonema ، Melosira،Nitzschia ،Synedra  و Navicula بعنوان غذای اصلی، جنس های Cyclotella، Pediastrum ،Stephanodiscus ،Cymatopleura ،Gyrosigma،Gloeotrichia  وSpirulina  به عنوان غذای اتفاقی و آیتم هایAmphora ،Chlorella ، Cosmarium، Ocillatoria، Rhabdoderma وScenedesmus  بعنوان غذای فرعی مصرف شده بود.

    کلید واژگان: شاخص های تغذیه ای, ماهی گارا Garra rufa, رودخانه قشلاق, استان کردستان
    Mehdi Barmar, Habibollah Mohammadi*, Vahid Zadmajid, Edris Ghaderi

    This study was conducted to survey the feeding indices of Garra rufa in Gheshlagh River, Kurdistan Province. Seasonal sampling carried out during spring, summer, autumn and winter of 2018 using electrofishing and cast net with 20 mm mesh size. For diet analysis, 40 number of Garra rufa was used. The length and weight of sampled fishes was renged of 56 to 137 cm and 2.5 to 37 g, respectively. The average of RLG index was 8.22±2.25 that specified the herbivory or prephyton feeder. The mean of gastro- somatic index, condition factor (K) and vacuity index (CV) was 11.67±5.28, 1.35±0.23 and 10 respectively. Also, according to the percentage of food groups in the environment and gastrointestinal tract of fish, it was observed that this fish is more inclined to Nitzschia, Gomphonema, Amphora, Cocconeis, Rhabdoderma and Diatoma genera for feeding, respectively and They are the most preferred food items for this fish during the sampling seasons and the genus Ocillatoria with a value of -0.8 had the lowest priority. The genera Cocconeis, Cymbella, Diatoma, Gomphonema, Melosira, Nitzschia, Synedra and Navicula as the main food, The genera Cyclotella, Pediastrum, Stephanodiscus, Cymatopleura, Gyrosigma, Gloeotrichia and Spirulina as the supplementary food and the genera Amphora, Chlorella, Cosmarium, Ocillatoria, Rhabdoderma and Scenedesmus as the incidental food of Garra rufa

    Keywords: feeding indicies, Garra rufa, Gheshlagh River, Kurdistan Province
  • ادریس قادری، داوود کیانی*، صادق زیباکلام مفرد

    قاچاق کالا معضلی است که بستری از مشکلات و نارسایی های اقتصادی، سیاسی، حقوقی و امنیتی رواج پیدا می کند . تبعات منفی و مضر بسیاری برای اقتصاد کشور در پی داشته و فعالیت اقتصاد رسمی و برنامه ها و سیاستهای کشور را تحت الشعاع قرار داده و در این راستا مشکلاتی همانند کاهش تولید داخلی و افزایش بیکاری و کاهش سرمایه گذاری مولد و تقلیل کارآفرینی و همچنین کاهش درآمدهای عمومی دولت را به همراه دارد. معهذا عوامل اقتصادی و غیر اقتصادی مختلفی در پدیده بروز قاچاق کالا و ارز دخالت دارند که به همین دلیل، هدف مقاله حاضر این است که عوامل ارتکاب قاچاق در استان آذربایجان غربی بعنوان یکی از مناطقی که ارتکاب قاچاق شایع و دارای فراوانی است از دیدگاه مطلعین بومی و کارشناسان و محققین ذیربط بطور جامع مورد شناسایی و تحلیل قرار گیرد. در این تحقیق که با موضوع بررسی عوامل ارتکاب قاچاق کالا در شهرهای مرزی استان آذربایجان غربی به انجام رسیده، برای گردآوری داده ها از تکنیک مصاحبه نیمه ساختار یافته برای تجزیه وتحلیل اطلاعات از نظریه زمینه ای استفاده شده است. براساس روش نمونه گیری هدفمند و معیار اشباع نظری در این منطقه با 18 نفر از مطلعان کلیدی و فعالان قاچاق، مقامات و ماموران مربوطه پژوهشگران و اساتید دانشگاهی مصاحبه شده است. داده های حاصل از مصاحبه با مشارکت کنندگان در تحقیق، حول سه کد محوری که عبارتند از «عوامل مربوط به سیاست های نامطلوب کنترلی»، «مشکلات و نارسایی های موجود در جامعه محلی» و « عوامل فردی و شخصیتی » طبقه بندی شده است.

    کلید واژگان: قاچاق کالا, سیاست گذاری نامطلوب, چالش های تقنینی, مشکلات و چالش های اقتصادی, آذربایجان غربی
    edris ghaderi, davood kiani*, sadegh zibakalammofrad

    Smuggling of goods is a problem that is spreading in the context of economic, political, legal and security problems and shortcomings. It has many negative and harmful consequences for the country's economy and overshadows the activities of the official economy and the country's programs and policies. In this regard, problems such as reducing domestic production and increasing unemployment and reducing productive investment and reducing entrepreneurship and reducing public incomes With the government. Nevertheless, various economic and non-economic factors are involved in the phenomenon of smuggling of goods and currency. And relevant experts and researchers to be comprehensively identified and analyzed. In this study, which was conducted to investigate the causes of smuggling of goods in the border cities of West Azerbaijan province, a semi-structured interview technique was used to collect data and a background theory was used to analyze the information. Based on the purposeful sampling method and theoretical saturation criteria in this region, 18 key informants and trafficking activists, officials and relevant officials, researchers and university professors have been interviewed. The data from the interviews with the participants in the study are classified around three central codes, which are "factors related to unfavorable control policies", "problems and shortcomings in the local community" and "individual and personality factors".

    Keywords: commodity smuggling, Adverse Policy Making, Legislative Challenges, Economic Problems, Challenges, west Azerbaijan
  • زهرا مهربانی، برزان بهرامی کمانگر*، ادریس قادری

    تغییرپذیری ژنتیکی جمعیت های سیاه ماهی خالدار صید شده از رودخانه های چومان، شوی، گرماب (منطقه بانه)، قشلاق، سیروان، گاوه رود (منطقه سیروان) و روآر (منطقه مریوان) در استان کردستان با استفاده از نشانگرهای چندشکلی تکثیر شده بین رتروترانسپوزونی (IRAP) مورد بررسی قرار گرفت. تجزیه و تحلیل داده های حاصل از نشانگر مولکولی IRAP  نشان​داد که بیشترین و کمترین تعداد باندهای مشاهده شده، تعداد و درصد باندهای پلی مورف، تعداد باند متفاوت و اختصاصی، بیشترین تعداد آلل موثر، شاخص شانون و هتروزیگوسیتی مورد انتظار به ترتیب مربوط به جمعیت های روآر و گرماب می باشند. بیشترین فاصله ژنتیکی بین جمعیت روآر و شوی و کم ترین فاصله ژنتیکی بین جمعیت چومان و گرم آب بود. نتایج تجزیه واریانس مولکولی نشان داد که 9% واریانس ژنتیکی مربوط به بین مناطق جغرافیایی، 16% مربوط به بین جمعیت ها و 75% مربوط به درون جمعیت ها می باشد. بیش ترین و کم ترین مقدار جریان ژنی (تعداد مهاجرت در هر نسل) به ترتیب بین جمعیت های چومان و گرم آب و روآر و شوی مشاهده شد. بررسی روابط خویشاوندی جمعیت ها با روش بیشینه پارسیمونی نشان​داد که جمعیت های منطقه مریوان در یک تک شاخه خواهری با جمعیت های مناطق بانه و سیروان قرار دارند. نتایج این پژوهش نشان​داد که اگرچه جمعیت سیاه ماهی خالدار منطقه مریوان تفاوت هایی با سایر جمعیت ها داشت، ولی وجود شباهت ها مانع از جدایی کامل آن می باشد. با این وجود ماهیان متعلق به هر جمعیت از مناطق جغرافیایی مورد بررسی با توجه به داشتن باندهای اختصاصی، قابل تفکیک می باشند.  همچنین نتایج این پژوهش نشان داد که نشانگر IRAP دارای تکرارپذیری بالا و توان بیشتر در آشکار سازی تنوع ژنتیکی است و می تواند به طور موثر در مطالعات بررسی تنوع ژنتیک ماهیان و از جمله گونه سیاه ماهی خالدار مورد استفاده قرار گیرد.

    کلید واژگان: سیاه ماهی خالدار (Capoeta trutta), نشانگر IRAP, تغییرپذیری ژنتیکی
    Zahra Mehrabani, Barzan Bahrami Kamangar*, Edris Ghaderi

    Genetic variability of longspine scraper populations from the Choman, Shui, Garmab (Baneh region), Gheshlagh, Sirvan, Gaveh-Rud (Sirvan region), Rowar (Marivan region) of Kurdistan province were examined using Inter-Retrotransposon Amplified Polymorphism markers (IRAP) method. IRAP molecular markers data analysis showed the highest and the lowest number of bands, polymorphic bands, percent of polymorphic bands, number of different bands, number of private bands, number of effective bands, Shannonchr('39')s information index and expected heterozygosity in the Rowar and the Garmab populations, respectively. The highest and the lowest genetic distance was observed between the Rowar and the Shui populations and between the Choman and the Garmab populations, respectively. The molecular variance analysis results revealed that 9% of genetic variance was between geographic regions, 16% among and 75% within the populations. The highest and lowest gene flow rates (number of migrations per generation) were observed among the Choman, Garmab, Rowar and Shui populations, respectively. Phylogentic relationships of the populations were evaluated using the maximum parsimony methods. Phylogenetic analysis showed that the Marivan region is in a sister clade with the regions of Baneh and Sirvan. The results of this study showed that although the longspine scraper population of Marivan region was different from other populations, the existence of similarities prevents its complete separation. However, fish belonging to each population of the studied geographical areas can be distinguished by their private bands. The results of this research showed that the IRAP marker has high reproducibility and greater power in detecting genetic diversity and can be used effectively to study the genetic diversity of fish, including the longspine scraper species.

    Keywords: Capoeta trutta, Morphological traits, IRAP marker, Genetic variability
  • عرفان کریمیان*، حبیب الله محمدی، ادریس قادری، حمید حسین پور، نظیر واحدی

    استان کردستان از نظر آب های سطحی و زیرزمینی یکی از استان های مهم کشور محسوب می گردد و سد گاران مریوان می‎تواند نقش مهمی را در فعالیت‎های شیلاتی و آبزی‎پروری داشته باشد. بدین منظور مطالعه حاضر با بررسی 22 عامل فیزیکی و شیمیایی آب دریاچه سد گاران از مرداد 1396 لغایت تیر 1397 در 4 ایستگاه انجام گردید. نتایج نشان داد که میانگین دمای آب دریاچه 7/6±13/11 درجه سانتی‎گراد و غلظت اکسیژن محلول لایه سطحی و عمقی به‎ترتیب 44/8 و 87/3 میلی‎گرم بر لیتر بود. همچنین نشان داده شد که لایه ترموکلاین و اکسی‎کلاین از خرداد شروع و در آذر از بین می‎رود. میانگین pH 99/7 و شفافیت نسبتا بالا (03/2 متر) بود. میانگین سالانه قلیاییت، BOD5، COD، TSS، TDS و هدایت الکتریکی به ترتیب برابر با 59/138، 32/1، 02/25، 047/0، 91/156 میلی گرم بر لیتر و 18/242 میکروموس بر سانتی‎متر به دست آمد. همچنین میانگین غلظت مواد مغذی نیز در دامنه قابل قبول قرار داشت. به ‎طور کلی، اگرچه تغییرات فصلی و مکانی در مقادیر بعضی عوامل مشاهده گردید اما طبق نتایج خصوصیات فیزیکوشیمیایی، سد گاران برای فعالیت‎های آبزی‎پروری با الگوی استاندارد مطلوب است.

    کلید واژگان: عوامل فیزیکی و شیمیایی, آبزی‎پروری, سد گاران, استان کردستان
    Erfan Karimian*, Habibolah Mohammadi, Edris Ghaderi, Hamid Hoseinpour, Nazir Vahedi

    Kurdistan province is one of the most important provinces in Iran in terms of surface and underground waters, and the Garan resevior (Marivan) has important rules in aquaculture and fisheries activities. For this purpose, the present study was carried out including a survey of 22 physico-chemical parameters at four sites of Garan reservoir from July 2017 to August 2018. Results showed that the mean value of water temperature 11.13 ± 6.7 °C and the Dissolved Oxygen (DO) concentration was 8.44 and 3.87 mg/l for surface and deep layers respectively. Based on the results, was shown that the Thermocline and oxycline start from June and they vanish in December as well as. Mean of pH value 7.99 and secchi disc depth was high (2.3 m) relatively. Also the mean value of alkalinity, Biochemical Oxygen Demand (BOD5), Chemical Oxygen Demand (COD), Total Suspended Solids (TSS), Total Dissolved Solids (TDS) and electro conductivity 138.59, 1.32, 25.02, 0.047, 156.91 mg/l and 242.18 (µmhos/cm) respectively. Also mean of nutrients were within desirable limits. In general, although seasonal and spatial variations were observed in some parameters, but according to the results of physico-chemical characteristics, the Garan reservoir could be considering suitable for standard pattern of aquaculture activities.

    Keywords: Physico-chemical parameters, Aquaculture, Garan reservoir, Kurdistan Province
  • عرفان کریمیان*، برزان بهرامی کمانگر، حبیب الله محمدی، ادریس قادری

    پایش کیفی مستمر منابع آب از ابزارهای اصلی مدیریت و حفاظت از این منابع با ارزش به حساب می‎آید. استان کردستان از نظر آب های سطحی و زیرزمینی یکی از استان های مهم کشور محسوب می گردد و سد گاران مریوان می‎تواند نقش مهمی را در تامین آب شرب، فعالیت‎های کشاورزی و صنعتی داشته باشد. بدین منظور برای تعیین کیفیت آب با استفاده از شاخص NSFWQI، 9 عامل فیزیکی، شیمیایی و میکروبی آب دریاچه سد گاران از مردادماه 1396 تا تیرماه 1397 در 4 ایستگاه بررسی شد. نتایج نشان داد که میانگین دمای آب دریاچه 7/6±13/11 درجه سانتی‎گراد و غلظت اکسیژن محلول لایه سطحی و عمقی به‎ترتیب 44/8 و 87/3 میلی‎گرم بر لیتر بود. میانگین سالانه نیترات، فسفات، BOD5، TS و pH به ترتیب برابر با 49/0±66/0، 03/0±052/0، 5/2±32/1، 57/56±91/156 میلی گرم بر لیتر و 33/0±99/7 بود. میانگین کلی‎فرم مدفوعی نیز MPN 69/8±15/20 به دست آمد که کم‎ترین میانگین آن در مهرماه (MPN 25/0) و بیشترین آن در اسفندماه (MPN 208) مشاهده گردید. همچنین کیفیت آب دریاچه براساس میزان شاخص NSFWQI (71/70) دارای درجه خوب بود. به‎طورکلی، اگرچه تغییرات زمانی و مکانی در بعضی عوامل اندازه‎گیری شده مشاهده گردید اما طبق نتایج به‎دست آمده از خصوصیات فیزیکی و شیمیایی و شاخص NSFWQI، کیفیت آب سد گاران طی ماه‎های مختلف در طبقه متوسط تا خوب قرار داشت بنابراین برای فعالیت‎های کشاورزی، صنعتی و حتی آب شرب بعد از تصفیه متدوال مطلوب ارزیابی گردید.

    کلید واژگان: خصوصیات فیزیکی و شیمیایی, شاخص کیفی NSFWQI, سد گاران, مریوان, کردستان
    Erfan Karimian *, Barzan Bahrami Kamangar, Habibollah Mohammadi, Edris Ghaderi

    Continuous quality monitoring of water resources are important tools to manage and protect these valuable resources. Kurdistan province is one of the most important provinces in Iran in terms of surface and underground waters, and the Garan reservoir (Marivan) has important rules in drinking water supply, agricultural and industrial activities. For this purpose, 9 water physicochemical and microbial characteristics were studied to determine water quality using NSFWQI index at four sites of Garan reservoir from July 2017 to August 2018. Results showed that the average temperature of water was 11.13 ± 6.7 °C and the Dissolved Oxygen (DO) concentration was 8.44 and 3.87 mg/l for surface and deep layers respectively. Also the annual mean value of Nitrate, Phosphate, Biochemical Oxygen Demand (BOD5), Total Solids (TS) and pH were 0.66, 0.052, 1.32, 156.91 mg/l and 7.99 respectively. The mean of fecal coliform was 20.15 MPN so that the minimum of value was seen in October (0.25 MPN) and maximum of value was observed in March (208 MPN). As well as Lake Water had good quality according to NSFWQI index value (70.72). In general, although temporal and spatial variations were observed in some of the measured parameters, but based on the results of the physico-chemical characteristics and NSFWQI index, the Garan reservoir is categorized in having middle to good levels therefore, it was evaluated as desirable for agricultural, industrial activities and even drinking water after regular treatment.

    Keywords: Physico-chemical characteristics, NSFWQI index, Garan reservoir, Marivan, Kurdistan
  • ادریس قادری*، هدیه دشتستانی
    خرید یا اجاره مسکن یکی از بزرگترین تصمیماتی است که هر فرد می تواند در زندگی تجربه کند، این میزان حساسیت برای خرید مسکن بسیار بیشتر از اجاره مسکن است. در خصوص تصمیم گیری فضایی برای خرید/اجاره مسکن امروزه می توان از مدلهای تصمیم گیری چندمعیاره بسیاری که توسعه داده شده است به همراه سیستم اطلاعات جغرافیایی بهره گرفت. در این تحقیق برای یافتن محله مناسب جهت خرید/اجاره مسکن از روش تحلیل سلسله مراتبی و قابلیت های سیستم اطلاعات جغرافیایی اسفاده شد. معیارهای مورد استفاده شامل فاصله از ادارات، کیفیت مسکن، قیمت مسکن، فاصله از مدرسه، تراکم جمعیت، تراکم بزهکاری، سرانه فضای سبز و فاصله تا مرکز خدمات بود. پس از این که مراحل روش AHP انجام شد، مشخص گردید که کیفیت مسکن با 17.55% مهمترین معیار است، سپس لایه های مورد استفاده در GIS تهیه و ترکیب گردید، نتایج نشان دهند این بود محلات الهی پرست، میرداماد 2 و ساری زمین 2 براساس معیارهای مورد استفاده مناسبترین محلات برای خرید و اجاره مسکن هستند.
    کلید واژگان: مستاجران, مسکن, تبریز, محله الهی پرست, GIS
    Edris Qaderi *, Hedieh Dashtstani
    Buying or renting a home is one of the biggest decisions anyone can make in life. Regarding spatial decision-making for buying / renting housing, Many multi-criteria decision-making models that have been developed along with Geographic Information System (GIS) can be used today. In this study, in order to find a suitable neighborhood for buying / renting a house, the method of analytic hierarchy analysis and the capabilities of the geographic information system were used. The criteria used were distance from offices, housing quality, housing price, distance from school, population density, crime density, hospital density, per capita green space and distance to the service center. After performing the steps of AHP method, it was found that the quality of housing with 17.55% is the most important criterion, then the layers used in GIS were prepared and combined The results showed that The Elahparast, Mirdamad 2 and Sari Zamin 2 neighborhoods are the most suitable neighborhoods for buying and renting housing based on the criteria used.
    Keywords: Tenants, Housing, Tabriz, Elahiparast Neighborhood, GIS
  • لقمان ملکی*، حمیدرضا حیدری، ادریس قادری
    در این مطالعه، 300 عدد ماهی از نه گونه در دو ایستگاه حوزه ی قشلاق استان کردستان شامل رودخانه و سد قشلاق از نظر آلودگی به انگل های کرمی از شهریور 1395 تا مرداد 1396 مورد بررسی قرار گرفتند. کرم های جداشده شامل سه گونه Digenea (Clinostomum complanatum، Posthodiplostomum sp. و Allocreadium sp.)، دو گونه کرم نواری (Khawia armenica و Schyzocotyle acheilognathi)، دو گونه مونوژن (Dactylogyrus hypophthalmichthys و Paradiplozoon sp.) و یک گونه کرم خاربرسر (Pallisentis (Pallisentis) cholodkowskyi) بودند. گونه های Digenea فقط از ایستگاه رودخانه، مونوژن ها از سد و کرم های نواری و خاربرسر از هر دو ایستگاه جداسازی شدند. C. damascina با داشتن شش گونه انگل، S. cephalus چهار گونه و A. mossulensisبا سه گونه دارای بیشترین گونه انگل بودند. در این مطالعه 45٪ ماهیان به انواع انگل ها آلوده بودند و Posthodiplostomum sp. با 7/26٪ و P. (P.) cholodkowskyi با 7/10٪ بیشترین آلودگی را داشتند. بیشترین شدت آلودگی (mean abundance) به ترتیب مربوط به P. (P.) cholodkowskyi (3/2±63/0) و Posthodiplostomum sp. (2/1±56/0) بود و بیشترین شدت آلودگی (mean intensity) مربوط به P. (P.) cholodkowskyi (3/4±3/1) و Posthodiplostomum sp. (5/2±1/1) بود. شدت و درصد آلودگی به تفکیک فصل نمونه برداری و گروه های طولی ماهی بررسی شد. این مطالعه اولین گزارش از آلودگی به C. complanatum و Posthodiplostomum sp. در استان کردستان و انگل های فوق برای بار اول از C. damasccina، A. mossulensis و G. rufa گزارش می شوند.
    کلید واژگان: انگل های کرمی, ماهی, حوزه قشلاق, شدت و درصد آلودگی
    Loghman Maleki *, Hamidreza Heidari, Edris Ghaderi
    A total of 300 freshwater fishes, belonging to nine species were collected from Gheshlagh basin. Sampling was carried out in the two stations namely river and dam Gheshlagh seasonally in the vicinity of Sanandaj city, Kurdistan Province from September 2016 to August 2017. In the present study were found three digenean trematode (Clinostomum complanatum, Posthodiplostomum sp. and Allocreadium sp.), two tapeworms (Khawia armenica and Schyzocotyle acheilognathi), two Monogenea (Dactylogyrus hypophthalmichthys and Paradiplozoon sp.) and an Acanthocephala (Pallisentis (Pallisentis) cholodkowskyi). The digenean parasites were isolated from the river, monognean parasites from the dam and the tapeworms and spiny-headed worm from both stations. The C. damascina was highly infected with parasites (6 species), followed by S. cephalus (4 species), A. mossulensis (3 species), C. trutta (2 species), B. lacerta (2 soecies), G. rufa (2 species), C. auratus (2 species) and H. molitrix (1 species). A total of 45% of fish were infected with parasites, and Posthodiplostomum sp., P. (P.) cholodkowskyi were the most prevalent (25.7% and 10.7%, respectively) and Schyzocotyle acheilognathi was scarce (0.3%). The highest mean abundance of infection was 0.63±2.3 (P. (P.) cholodkowskyi) and followed by 0.56±1.2 (Posthodiplostomum sp.) and the highest mean intensity of infection was 1.3±4.3 (P. (P.) cholodkowskyi) and 1.1±2.5 (Posthodiplostomum sp.). The prevalence and intensity of infection based on season and fish length were investigated. The present study is the first report of C. complanatum and Posthodiplostomum sp. from this region and the first report from their host species, C. damascina, A. mossulensis and G. rufa.
    Keywords: helminth parasites, Fish, Gheshlagh basin, prevalence, intensity of infection
  • برزان بهرامی کمانگر، ادریس قادری، فرشاد مولودی، حبیب الله محمدی*

    دریاچه زریبار مریوان مهمترین دریاچه طبیعی آب شیرین استان کردستان و غرب کشور است. در آبان 1398 گزارشی مبنی بر مشاهده یک گونه ماهی غیر معمول در ترکیب صید ماهیان دریاچه زریبار دریافت شد و جهت شناسایی و بررسی اولیه زیست شناسی این ماهی نمونه برداری لازم صورت گرفت. نتایج نشان داد که گونه مورد نظر اردک ماهی گونه Esox lucius (Linnaeus, 1758) با میانگین وزن بدن gr 1/182 ± 3/630، طول کل mm 3/41 ± 4/418، سن 5/0 ± 7/2 سال، تعداد تخمک در گرم مولدین ماده 3/26 ± 9/171 و وضعیت رسیدگی جنسی مولدین ماده مرحله 35/0 ± 13/5  (کمترین مرحله 5 و بیشترین مرحله 6) و مولدین نر مرحله 57/0 ± 5/2 (کمترین مرحله 2 و بیشترین مرحله 3) مشاهده شد. همچنین با توجه به محاسبه شاخص RLG (12/0 ± 98/0) این ماهی دارای رژیم گوشتخواری بود که در دستگاه گوارش آن، ماهی کاراس (Carassius Carassius)، سفید رودخانه ای (Squalius cephalus)، کولی .Alburnus sp. و قورباغه مشاهده شد. بر اساس نتایج این ماهی می تواند به طور مستقیم و غیر مستقیم بر اکثر آبزیان و دوزیستان دریاچه زریبار تاثیرات نامطلوب بگذارد و به عنوان گونه مهاجم شناخته شود. همچنین بررسی دستگاه تولید مثل نمونه ها نشان داد که هر دو جنس نر و ماده در میان ماهیان صید شده وجود دارد و هر دو جنس از نظر رسیدگی جنسی بالغ محسوب می گردند و شرایط زیست در دریاچه زریبار برای تغذیه و تولید مثل آن ها مهیا می باشد و در صورت ورود به رودخانه های پایین دست می توانند تهدیدی جدی برای سایر ماهیان بومی بحساب بیایند.

    کلید واژگان: اردک ماهی (Esox Lucius), دریاچه زریبار, گونه مهاجم
    Barzan Bahrami Kamangar, Edris Ghaderi, Farshad Maolodi, Habibollah Mohammadi*

    The Zrebar Lake is a most important natural freshwater Lake ecosystem in the Kurdistan Province, west of Iran.  Since Decembeer 2019, there has been reports of an unusual fish species sighting in the Zrebar Lake. This has led our efforts to set traps, capture and identify the species as Esox lucius Linnaeus. Consequently, we made further, field assessments and conducted biological study in the laboratory. The preliminary results showed that the captured E. lucius from Zrebar lake have in average a body weight of 630.3 ± 182.1 gr, total length of 418.4 ± 41.3 mm, and age of 2.7 ± 0.5 year. Further we observed that the number of eggs per gram in females was 171.9 ± 26.3 and females sexual maturation stage is 5.13 ± 0.35 years(lowest stage 5 and 6 at most) and sexual maturation stage of males is 2.5 ± 0.57 years (lowest stage 2 and 3 at most). According to the RLG index (0.98 ± 0.12) this fish has a carnivorous diet with observation of Carassius carassius (Crucian Carp), Squalius cephalus (Common Chub), Alburnus sp. (Bleaks) and frogs (adult) in their Gastrointestinal tract. . Based on these observed diets, this invasive fish can have a direct and indirect impact on the population of many aquatic species in particular fish and amphibians. Our first observation on the reproductive organs of the male and female specimens obtained showed that they have an established mature and reproductive population in Zaribar Lake. This means that if they enter the downstream freshwater systems they can pose a serious threat to native fish populations and overall freshwater ecosystem.

    Keywords: Northern pike, Zrebar Lake, Invasive species
  • حمید حسین پور، برزان بهرامی کمانگر*، وحید زادمجید، ادریس قادری

    به منظور تعیین ساختار سنی و رشد ماهی سفید رودخانه ای (S. cephalus) در رودخانه قشلاق سنندج، دو منطقه در بخش های بالا دست (ناحیه نایسر با آب کیفیت مناسب) و پایین دست (ناحیه سواریان با آب کیفیت نامناسب) انتخاب و در طی چهار فصل از هر دو منطقه تعداد280 عدد ماهی سفید رودخانه ای با استفاده از دستگاه الکتروشوکر و تور پرتابی صید گردید. نسبت جنسی نر به ماده در منطقه نایسر 1 به 86/1 و در منطقه سواریان 1 به 61/0 تعیین گردید، که متفاوت از نسبت مورد انتظار 1 به 1 بود. ماهیان صید شده در گروه های سنی +0 تا +5  قرار داشتند. رابطه طول چنگالی - وزن بدن در منطقه نایسر آلومتریک منفی و در سواریان ایزومتریک به دست آمد. مقایسه میانگین طول چنگالی و وزن بدن ماهیان در دو منطقه و در گروه های سنی متناظر نشان دهنده اندازه بزرگتر این صفات در برخی گروه های سنی ماهیان منطقه سواریان نسبت به نایسر می باشد. پارامتر حداکثر طول احتمالی در کل رودخانه قشلاق براساس معادله رشد فان برتالانفی در جنس های نر و ماده به ترتیب معادل 2/28 و 5/35 سانتی متر تعیین گردید. مقادیر ضریب چاقی در کل رودخانه برای جنس نر 53/1 و برای جنس ماده 55/1 به دست آمد. هم چنین مقایسه جفتی ضرایب چاقی بین گروه های سنی در دو منطقه مورد بررسی نشان داد که در بیشتر گروه های سنی ضریب چاقی ماهیان در منطقه سواریان به طور معنی دار بیشتر از گروه های سنی مشابه در نایسر می باشند. نتایج این مطالعه نشان داد که برخی از ویژگی های زیست شناسی ماهی سفید رودخانه ای در منطقه سواریان متفاوت از منطقه نایسر بوده و این تفاوت ها می تواند ناشی از ورود فاضلاب شهر سنندج به درون رودخانه قشلاق در منطقه سواریان باشد.

    کلید واژگان: S, cephalus, رشد, سن, فاضلاب شهری, رودخانه قشلاق, سنندج
    Hamid Hoseinpour, Barzan Bahrami Kamangar*, Vahid Zadmajid, Edris Ghaderi

    In order to determine the age and growth of Chub in the Gheshlagh River of Sanandaj, two areas were selected; one in upstream of the river (Naysar; high water quality) and the other in downstream (Soaryan; impaired water quality). A total of 280 fish specimen were caught during four seasons. The overall male to female ratio was 1:1.86 in Naysar and 1:0.61 in Soaryan. Both ratios were significantly different from the expected 1:1 ratio (P<0.01). The age of individuals was from 0+ to 5+ in both areas. The overall length-weight relationships were calculated as negative allometric in Naysar and isometric in Soaryan. The fork length and body weight of fish samples in Soaryan were significantly larger and heavier than those in Naysar in most of age classes and in both sexes. The average asymptotic length was calculated as 28.2 cm for male and 35.5 cm for female based on von Bertalanffy growth equation for all fish samples in Gheshlagh river system. The overall condition factor was estimated as 1.53 and 1.5 for male and female, respectively. In most of age classes, the condition factor was significantly larger in Soaryan fish samples in comparison to Naysar samples. Results showed that some Chub biological parameters were different between two study areas. These differences could be due to the entrance of Sanandaj wastewater into Gheshlagh River in Soaryan area.

    Keywords: Squalius cephalus, Growth, Age, Urban wastewater, Gheshlagh River, Sanandaj
  • لیلی حیدری، شهرام کبودوندپور*، هانیه غفاری، محمد علی ادیبی، ادریس قادری
    گونه کفتار راه راه (H. hyeana) تنها عضو جنس Hyeana از خانواده کفتار ها (Hyaenidae) است که در ایران زندگی می کند. باتوجه به اینکه اطلاعات ما درباره سیستماتیک این گونه در مقیاس های ملی و بین المللی محدود است، اجرای هر گونه برنامه حفاظتی برای حمایت از این گونه به اطلاعات پایه نیاز دارد. در مطالعه حاضر با استفاده از یک قطعه 404 جفت بازی از ژن میتوکندریایی ND2، تنوع ژنتیکی بین جمعیت های این گونه در ایران بررسی شد. به این منظور، 30 نمونه بافت عضله کفتارهای تلف شده بر اثر تصادف جاده ای از 12 استان کشور گرد آوری شدند. به منظور تعیین جایگاه تاکسونومیکی گونه مطالعه شده، درختان تبارشناسی با استفاده از بهترین مدل های تکاملی و شیوه های استنتاج بایزین، بیشینه درست نمایی، نزدیک ترین همسایه و تکامل کمینه رسم شدند. نتایج، فاصله ژنتیکی 74/0 درصد و تنوع ژنتیکی ناچیزی را در ژن بررسی شده بین جمعیت های گونه مطالعه شده نشان دادند؛ همچنین احتمال پسین بیش از 90 درصد به دست آمده برای همه نمونه ها بیان کننده این حقیقت بود که همه نمونه های مطالعه شده به یک گونه تعلق دارند. اگرچه نتایج مطالعه حاضر را می توان این گونه تفسیر کرد که تنوع ژنتیکی کم مشاهده شده موید حساسیت کم این گونه به تنش های محیطی است، با توجه به این حقیقت که احتمال وجود تفاوت ژنتیکی در بازه توالی کوتاه کاهش می یابد؛ پیشنهاد می شود در مطالعه های تکمیلی از طول توالی بلندتر و تعداد ژن بیشتر برای بررسی دقیق تر و دستیابی به تصویر کامل تر ازتنوع ژنتیکی گونه کفتار راه راه ایرانی استفاده شود.
    کلید واژگان: جایگاه تاکسونومیکی, کفتار راه راه, DNA میتوکندریایی, ND2
    Leili Heidari, Shahram Kaboodvandpour *, Hanyeh Ghaffari, Mohammad Ali Adibi, Edris Ghaderi
    Striped hyena is the only member of Hyaena genus from Hyaenidae family in which lives in Iran. It belongs to the CARNIVORA order and Feliformia Super-family. In overall, our information about this species is little nationally and internationally. Therefore, basic information would be required to perform the informed protection action plan toward such valuable species. In present study, we evaluated the gene diversity within the hyena populations in Iran by reproducing a 404 base pairs from mitochondrial gene ND2. DNA was extracted from 30 muscle tissue samples of the Iranian Stripped hyena collected form road killed specimens in 12 different provinces. To determine the taxonomic status of the studied species, Mega 6 and Mr. Bayes 3.2 software were used to draw phylogenetic trees (i.e. Neighbor Joining, Minimum Evaluation and Maximum Likelihood models). The obtained results revealed that there are only 0.74 percent genetic distances between specimens and there is no significant gene diversity amongst the Iranian Stripped hyena populations. In addition, the obtained posterior probability over 90 percent for all specimens suggests that all studied specimens are belong to the same species. Although, observed low genetic diversity in Iranian Stripped hyena could be translated to the higher sensitivity of this species against environmental stresses. But, according to the fact that gene differential relatively could reduce by using short base sequence, using other mitochondrial genes as well as longer base sequences are suggested to obtained more clear picture from the Iranian Striped hyena genetic status
    Keywords: Taxonomic status, Stripped hyena, Mitochondrial DNA, ND2
  • ایرج حسن زاد ناورودی *، ادریس قادری
    تحقیق حاضر با هدف تعیین اثر ارتفاع از سطح دریا بر خصوصیات کمی و کیفی بلوط وی ول (Quercus Libani Oliv.) در جنگل های شهرستان مریوان، استان کردستان، انجام شده است. پس از انتخاب منطقه مورد مطالعه و تعیین محدوده آن روی نقشه توپوگرافی، 108 قطعه نمونه دایره ای شکل به مساحت 10 آر در سه رویشگاه که در سه طبقه ارتفاعی 1600-1400، 1800-1600 و 2000-1800 متری از سطح دریا واقع بودند، پیاده شد. در داخل هر قطعه نمونه، مشخصه های موردنظر شامل: قطر برابر سینه، ارتفاع درخت، سطح مقطع، تاج پوشش، کیفیت تنه، تقارن تاج و زادآوری درختان بررسی شد. نتایج نشان داد که بیشترین میانگین قطر برابر سینه (77/20 سانتی متر)، ارتفاع درختان (6 متر) و سطح مقطح برابر سینه درختان (75/3 متر مربع در هکتار) متعلق به طبقه ارتفاعی 1800-1600 متر از سطح دریا است. میانگین تعداد در هکتار درختان در این محدوده ارتفاعی 92 اصله، سطح تاج پوشش 12% بود و 9/37% درختان، تاج متقارن داشتند. حدود 48% تجدیدحیات منشا شاخه زاد داشته و 52%، دانه زاد بودند. بین خصوصیات مورد مطالعه در طبقه ارتفاعی 1800-1600 متر با طبقه ارتفاعی 1600-1400 اختلاف معنی داری وجود داشت ولی با طبقه ارتفاعی 2000-1800 متر، تفاوت معنی دار نبود. نتایج همچنین نشان داد که درختان وی ول در طبقه ارتفاعی 1800-1600 متر، از نظر خصوصیات کمی و کیفی، وضعیت مناسب تری دارند.
    کلید واژگان: سطح مقطع, تاج پوشش, قطر برابر سینه, زادآوری, کیفیت تنه
    Iraj Hassanzad Navroodi *, Edris Ghaderi
    The present investigation was aimed to study the qualitative and quantitative characteristics of Lebanon Oak (Quercus libani Olive.) in Marivan city-kordistan. To investigate the effect of altitude on the qualitative and quantitative characteristics of Lebanon Oak, 108 circular plots of 1000 m2 on three elevation classes of 1400-1600, 1600-1800 and 1800-2000 m were designated. Within each plot, the desired characteristics include: trees diameter at the breast height, height of trees, basal area, crown coverage, quality of trunks, crown symmetry and the status of regeneration were studied. Results showed that DBH quantitative and qualitative characteristics of Lebanon oak trees within the altitude of 1600-1800 m above sea level were significantly different compared with trees located in the altitude of 1400-1600 m. The highest mean diameter at breast height (20.77 cm), trees height (6 meters), basal area (3.75 square meters per hectare) were located in the altitudes of 1600-1800 meters above sea level. The average number of trees per hectare and average crown coverage were 92 and 12% in this altitude, respectively. 37.9% of the trees had a symmetrical crown. Also, about 48% and 52% of the tree regeneration were with the coppice and seed origin in this altitude, respectively. The results also showed that no significantly difference was found between the elevation range for 1600-1800 and 1800-2000 and the suitable elevation range of Lebanon Oak trees regarding to the quantitative and qualitative characteristics was 1800-1600 m.
    Keywords: Basal area, Crown coverage, DBH, Regeneration, Trunk quality
  • ادریس قادری، ایرج حسن زاد ناورودی، جواد ترکمن
    به منظور بررسی مناسب ترین دامنه ارتفاعی برای جنگل کاری گونه مهم و نادر بلوط وی ول (Quercus libani Oliv) در اراضی جنگلی استان کردستان و همچنین مطالعه گاه شناسی این گونه، سه رویشگاه در سه طبقه ارتفاعی مختلف در شهرستان مریوان انتخاب شدند. پس از انتخاب مناطق مورد مطالعه، 12دیسک از درختان قطع شده در هر طبقه ارتفاعی (شامل: 1600-1400، 1800-1600، 2000-1800 متری از سطح دریا)، در جنگل های شهرستان مریوان برداشت شد. نمونه ها به روش آماری کاملا تصادفی از کنده درختان انتخاب و رویش قطری نمونه ها مورد بررسی قرارگرفت. نتایج آنالیز واریانس نشان داد که رویش قطری درختان در سه دامنه ارتفاعی مورد مطالعه، در سطح 5 درصد تفاوت معنی داری دارند. میانگین رویش قطری سالیانه در طبقه اول حدود 2/2 میلی متر، در طبقه دوم 6/2 میلی متر و در طبقه سوم 8/1 میلی متر بدست آمد. آزمون مقایسه میانگین ها به روش توکی نشان داد که طبقه ارتفاعی دوم وضعیت مناسبی از لحاظ رویش نسبت به دو رویشگاه دیگر دارد که این موضوع نشان دهنده شرایط رویشگاهی مناسب در این طبقه ارتفاعی برای این گونه است. بررسی های بیشتر نشان داد که در 17 سال گذشته در سه رویشگاه مورد مطالعه، بین میزان رویش قطری و میزان بارندگی با توجه به رابطه رگرسیونی خطی، همبستگی بالایی وجود دارد.
    کلید واژگان: ارتفاع از سطح دریا, استان کردستان, بلوط وی ول, رویش دوایر سالیانه, گاه شناسی درختی
    The purpose of this study is determination of best altitude range for forestation of Quercus libani Oliv in Kurdistan province and dendrochronology of this species. For this purpose، twelve disks as a random sampling used from pulled trees on three elevation classes (1400-1600m، 1600-1800m، 1800-2000m) in Marivan forest. ANOVA results showed that diameter growth on these elevation ranges have significant difference (p<0. 05). The average annual increment diameter on first class (1400-1600m) measured about 2. 2mm، second class (1600-1800m) 2. 6mm and third class (1800-2000m) 1. 8mm. Also، results showed that second class site has a better growth condition than other sites. Thus in three sites، average of annual diameter increment in Quercus libani Oliv indicated a direct relationship with precipitation of the last 17 years.
    Keywords: Altitude, Kurdistan Province, Lebanon Oak, Annul Increment, Dendrochronology
  • برزان بهرامی کمانگر، ادریس قادری، حمید حسین پور
    برخی شاخص های خون شناسی و بیوشیمیایی در دو گونه سیاه ماهی دریاچه سد قشلاق سنندج با توجه به جنسیت، سن و فصل نمونه برداری مورد بررسی قرار گرفت. تفاوت معنی داری از نظر شاخص های مورد بررسی بین جنس های نر و ماده در هر یک از گونه ها مشاهده نگردید. بین دو گونه درصد نوتروفیل، درصد منوسیت، تعداد گلبول های قرمز، هماتوکریت، غلظت هموگلوبین، متوسط هموگلوبین گلبولی و متوسط غلظت هموگلوبین گلبول ها در C. damascina به طور معنی دار بیشتر بوده و تنها درصد لنفوسیت در C. trutta بیشتر از C. damascina تعیین گردید. از میان شاخص های مورد بررسی بر حسب گروه های سنی 2 تا 4 ساله تعداد گلبول های سفید، درصد منوسیت ها و پروتئین کل پلاسمایی به طور معنی دار در بین گروه های سنی C.trutta متفاوت بود ولی در C. damascina تفاوت معنی داری مشاهده نگردید. در C. damascina بیشترین تعداد گلبول سفید و غلظت فسفر در فصل تابستان و بیشترین درصد منوسیت و هماتوکریت در فصل زمستان مشاهده گردید. در C. trutta نیز در فصل زمستان تعداد گلبول های قرمز و هماتوکریت افزایش و متوسط هموگلوبین گلبولی کاهش نشان داد. نتایج ضمن تعیین دامنه شاخص های خون شناسی مورد نیاز در پایش وضعیت سلامت دو گونه سیاه ماهی، امکان ارزیابی وضعیت آلودگی منابع آبی در مطالعات بعدی با توجه به این شاخص ها را فراهم می سازد.
    کلید واژگان: سیاه ماهی, Capoeta damascina, Capoeta trutta خون شناسی, جنسیت, سن
    B. Bahrami Kamangar*, E. Ghaderi, H. Hossinpour
    Some hematological indices and plasma biochemical parameters were determined in two Capoeta; C.trutta and C.damascina from Gheshlagh Dam Lake, Sanandaj based on seasonal changes and thier age and gender dependent.There was no gender dependent significant difference in hematological indices of both species. Comparsion of indices between the two studied species showed that neutrophil and monocyte percentages, erythrocyte count, hematocrit, hemoglobin concentration, mean corpuscular hemoglobin and mean corpuscular hemoglobin concentration were significantly higher in C.damascina however, the percentage of lymphocyte was higher in C.trutta than C.damascina. Total leukocyte count, monocyte percentage and plasma total protein of C.trutta were significantly different among 2-4 years old classes, however there was no significant difference between indices of C.damascina for the same age groups. The effect of season on blood indices of C.damascina showed that the highest total leukocyte count and plasma phosphorus concentration were attained in summer, while the highest values for monocyte percentage and hematocrit were observed during winter. Erythrocyte count and hematocrit of C. trutta were raised in winter and mean corpuscular hemoglobin was decreased in this season. The study has provided baseline haematological and some biochemical data of C.damascina and C.trutta which could be used in health monitoring and future comparative surveys of these species.
    Keywords: Capoeta damascina, Capoeta trutta, Hematology, Gender, Age
بدانید!
  • در این صفحه نام مورد نظر در اسامی نویسندگان مقالات جستجو می‌شود. ممکن است نتایج شامل مطالب نویسندگان هم نام و حتی در رشته‌های مختلف باشد.
  • همه مقالات ترجمه فارسی یا انگلیسی ندارند پس ممکن است مقالاتی باشند که نام نویسنده مورد نظر شما به صورت معادل فارسی یا انگلیسی آن درج شده باشد. در صفحه جستجوی پیشرفته می‌توانید همزمان نام فارسی و انگلیسی نویسنده را درج نمایید.
  • در صورتی که می‌خواهید جستجو را با شرایط متفاوت تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مطالب نشریات مراجعه کنید.
درخواست پشتیبانی - گزارش اشکال