به جمع مشترکان مگیران بپیوندید!

تنها با پرداخت 70 هزارتومان حق اشتراک سالانه به متن مقالات دسترسی داشته باشید و 100 مقاله را بدون هزینه دیگری دریافت کنید.

برای پرداخت حق اشتراک اگر عضو هستید وارد شوید در غیر این صورت حساب کاربری جدید ایجاد کنید

عضویت
فهرست مطالب نویسنده:

بهاءالدین نجفی

  • زهرا زینلی قاسمی*، سید نعمت الله موسوی، بهاالدین نجفی
    مقدمه و هدف
    در این مطالعه اثر انتشار آلاینده ها و تغییرات آلاینده دی اکسید کربن،GDPبه همراه میزان رفاه و تورم در غالب سناریوهای مالیاتی ارزیابی شد
    مواد و روش ها
    با استفاده از روش تعادل عمومی چند منطقه ای (GTAP-E) اثر انتشار آلاینده ها و تغییرات دی اکسید کربن، در چارچوب سناریوهای مالیاتی و پیشرفت های فنی حاصل شده در اقتصاد کشاورزی ایران را مورد بررسی قرار می دهد. طی دو سناریو، تاثیر شوک کاهش مالیات بر انتشار به عنوان شاخص آلودگی زیست محیطی بررسی شد
    یافته ها
    به همین منظور اثر شوک مالیاتی بر تراز بازرگانی، رابطه مبادله و اثرات رفاهی بخش کشاورزی نشان می دهد، که تراز بازرگانی در نتیجه افزایش مالیات سبز منفی و آسیب دید و نتایج شبیه سازی مدل با تکانه 0.6درصد بیانگر آن است که دستیابی به هدف کاهش بیشتر در آلودگی با افزایش رفاه اجتماعی و تراز بازرگانی بخش کشاورزی همراه نخواهد بود.
    بحث و نتیجه گیری
    در حوزه انرژی نیز توصیه می گردد ایران میزان تولید دی اکسید کربن خود را نسبت به آنچه در حال حاضر تولید می شود را کاهش دهد.که با اعمال سیاست افزایش مالیات در بخش انرژی میتوان سرعت انتشار آلاینده ها را کاهش داد.
    کلید واژگان: نرخ مالیات برکربن, دی اکسیدکربن, انتشار آلاینده, مدل تعادل عمومی چند منطقه ای (GTAP)
    Zahra Zeinali Ghasemi *, Seyed Nematollah Mousavi, Bahaeddin Najafi
    Climate change is important to agriculture. This paper examines the effect of pollutant emissions and changes in carbon dioxide on increasing tax scenarios and technical advances in Iran's agricultural economy using the GTAP-E method. During two scenarios, the effect of tax shock on CO2 emissions as an environmental indicator was investigated. Therefore, the effect of financial shock on trade balance, exchange relationship and agricultural health shows that the trade balance is the result of increased green and negative taxes. Damage and simulation results of the model with an impulse of 0.6% indicate that achieving the goal of further reduction will be accompanied by an increase in social and commercial health of agriculture. In the field of energy, it is recommended that Iran reduce its carbon dioxide emissions from what it currently produces.key words : green tax, pollution dispersion, GTAP
    Keywords: green tax, pollution dispersion, GTAP
  • سید نعمت الله موسوی*، ارجمند سلطانی، بهاالدین نجفی

    بکارگیری سیاست های تغییر تعرفه در عرصه ی تجارت، در دهه های اخیر مورد توجه خاص کشورها، مخصوصا کشورهای در حال توسعه قرار گرفته است. از جمله سیاست های داخلی که در بازار چوب وارداتی مشهود است، اعمال موانع تعرفه ای و غیر تعرفه ای است. با توجه به اهمیت جنگل های کشور و نقشی که در زندگی بشر دارند، حفظ و احیای این منابع همواره از مهمترین موضوعات مورد بحث سیاست گذاران بوده است. بطوری که در طی سال های مختلف، سیاست های متفاوتی از جمله طرح صیانت از جنگل های کشور و حذف تعرفه واردات چوب تعریف و اجرا شده است. در این مطالعه، آثار کاهش تعرفه چوب و فرآورده های چوبی بر تولید ناخالص ملی و واردات بخش های اقتصادی بر اساس یک الگوی تعادل عمومی محاسبه پذیر مورد ارزیابی قرار گرفته است. این مدل بر مبنای ماتریس داده های خرد سال 1395 طراحی شد. نتایج نشان داد که کاهش تعرفه واردات چوب و فرآورده های چوبی باعث افزایش واردات بخش چوب و فرآورده های چوبی و سایر بخش ها، تولید ناخالص ملی و رفاه شده است. اما سطح فعالیت بخش چوب و فرآورده های چوبی داخلی در ابتدا افزایش و سپس با کاهش همراه می باشد. لذا توصیه می شود تعرفه واردات چوب بر اساس یک برنامه زمانی مشخص کاهش یابد که در این برنامه زمانی لازم است مواردی مانند روابط بین انواع چوب و امکان تطابق صنایع وابسته مورد توجه قرار گیرد.

    کلید واژگان: تعرفه واردات, واردات چوب, تعادل عمومی محاسبه پذیر, تحلیل اقتصادی
    Seyednematollah MOOSAVI *, Arjmand Soltani, Bahadin Najafi

    The application of trade change tariff policies has attracted particular attention in recent decades, especially in developing countries. Due to the increasing demand for wood products in the country and the limited domestic resources, timber and wood products import is very important. Among the domestic policies that are evident in the timber market, there are tariff and non-tariff barriers. In this study, the effects of reducing timber and wood tariffs on GDP and imports of economic sectors have been evaluated based on a computable general equilibrium model. This model is based on the microeconomic Data Matrix of 2016. The results indicated that import tariffs for timber and timber imports increased imports of wood, wood products, GDP and welfare. Therefore, timber import tariffs are recommended based on a time schedule. In this program, it is necessary to consider some issues such as relationships between wood types and the possibility of adaptation of affiliated industries.

    Keywords: Import tariff, Wood, Wood Products, Gross Domestic Product, CGE
  • فریبا ازیک، سید نعمت الله موسوی*، بهاءالدین نجفی

    در مطالعه حاضر، اثرات کاهش یارانه اختصاص‏ یافته به بخش کشاورزی در قالب الگوی تعادل عمومی بر متغیرهای اقتصادی و زیست ‏محیطی ارزیابی شد. در این راستا، کاهش یارانه بخش کشاورزی در پنج سطح در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد که اصلاح و کاهش یارانه ‏های بخش کشاورزی به کاهش تولیدات داخلی، رشد قیمت ها و کاهش تقاضای نهایی محصولات کشاورزی به‏ ویژه محصولات اساسی برای خانوارها می‏ انجامد و از این‏رو، امنیت غذایی را به مخاطره می‏اندازد؛ همچنین، با حرکت به سمت سناریوی کاهش هشتاد درصدی این یارانه ‏ها، کاهش در مخارج واقعی دولت معادل 87/5- درصد می ‏شود. نتایج برآوردها حاکی از آن بود که در پی کاهش یارانه‏ های بخش کشاورزی، محصولات گندم بیشترین و جو کمترین کاهش تولید را خواهند داشت؛ همچنین، با اعمال سناریوهای مورد نظر، زیربخش شیلات بیش از زیربخش های دام و جنگل‏ومرتع کاهش تولید را تجربه می کند، به ‏گونه‏ای که با کاهش ده درصدی یارانه بخش کشاورزی، میزان کاهش در تولید محصولات دام، شیلات و جنگل‏ومرتع، به ‏‎ترتیب، 4/2- ، 4/10- و 8- درصد ارزیابی شد. افزون بر این، کاهش یارانه ‏های بخش کشاورزی، در آینده، منجر به کاهش آلودگی‏ های زیست‏محیطی خواهد شد، به ‏گونه ‏ای که میزان کاهش در تولید گاز دی‏اکسید کربن (CO2) در سناریو اول، 92/0- درصد و در سناریو پنجم، 90/22- درصد محاسبه شد. با توجه به ضرورت بازنگری در نظام پرداخت یارانه ها، شایسته است که اجرای سیاست کاهش یارانه نهاده ‏های کشاورزی به‏ صورت تدریجی و با ترکیب بهینه و اجرای هم‏زمان چند ابزار سیاستی متناسب با ساختار تولید و ساختار بازار هر محصول انجام شود.

    کلید واژگان: یارانه, مدل تعادل عمومی قابل محاسبه, تولید, بخش کشاورزی, آلودگی
    F. Azik, S. N Mousavi *, B. Najafi

    the effects of reducing subsidies allocatedto the agricultural sector in the form of a general equilibrium model on economic and environmental variables were evaluated.In this regard, the reduction of subsidies in the agricultural sector was considered at5levels.The results showed that subsidy reform in the agricultural sector will reduce agricultural production and increase prices,reduce the final demand for agricultural products,especially basic products for households,and therefore endanger food security.moving towards the last scenario,ie an80%reduction in subsidies in the agricultural sector, the percentage reduction in real government expenditures is estimated at-5.87%The results show the highest decrease in production is relatedto wheat and the lowest is related to barley.by applying the desired scenarios,the fisheries sector experiences a decrease in production more than other livestock,forest and rangeland sectors.Thus,with a10%reduction in subsidies in the agricultural sector, the rate of reduction in the production of livestock,fisheries,forestry and rangeland products has been estimated at-2.4%,-10.4%and-8%respectively.Implementing the policy of reducing subsidies allocatedto the agricultural sector reduces the level of domestic production and,consequently,increases the price of agricultural products and ultimately reduces the final demand for agricultural products.the reduction of subsidies in the agricultural sector in the future will leadto a reduction in environmental pollution.the reduction in CO2production in the first scenario was equalto-0.92percent and in the fifth scenario was-22.90percent.Given the needto review the subsidy payment system,the implementation of the policy of reducing subsidies to agricultural inputs shouldbe done gradually and with optimal combination and simultaneous implementation of several policy tools appropriate to the production structure and market structure of each product.

    Keywords: Subsidy, Computable General Equilibrium Model, Food security, Household Welfare, Pollution
  • حمیدرضا بشیری، سید نعمت الله موسوی*، بهاء الدین نجفی

    امروزه کمبود آب به عنوان عامل مهم بازدارنده توسعه کشاورزی می باشد. اتخاذ سیاست های مناسب برای پایداری این منبع به یک موضوع مهم و استراتژیک در کشور تبدیل شده است. از جمله سیاست های قابل اجرا در بخش کشاورزی جهت پایداری منابع آب، سیاست تغییر الگوی کشت و کاهش سطح زیر کشت محصولات آب بر از الگو و افزایش راندمان آبیاری می باشد. بر این اساس، هدف این مطالعه تعیین میزان اثربخشی کاهش تدریجی سطح زیر کشت برنج به همراه افزایش راندمان آبیاری بر شاخص های اقتصادی و زیست محیطی شامل میزان مصرف آب، بهره وری آب و بازده برنامه ای در هر هکتار در شهرستان مرودشت بود. برای این منظور، یک مدل برنامه ریزی ریاضی مثبت (PMP) مورد استفاده قرار گرفت و نسبت به داده های مربوط به سطح کشت محصولات در سال پایه 1396-1397 کالیبره گردید. روش در نظر گرفته شده برای جمع آوری داده های این مطالعه مبتنی بر مطالعات پیمایشی، اسنادی و استفاده از نظرات و تجربیات کارشناسی بوده است. نتایج مطالعه نشان داد اعمال سیاست مدیریت تقاضای آب در چارچوب سناریو های مختلف کاهش سطح زیر کشت محصول برنج، علی رغم کاهش در منافع اقتصادی بخش کشاورزی منطقه باعث بهبود شاخص بهره وری اقتصادی منابع آب و کاهش تقاضای آب  به میزان 26 درصد می شود. بنابراین، جهت پایداری منابع آب سطحی و زیرزمینی در شهرستان مرودشت، تغییر الگوی بهینه کشت در جهت کاهش سطح زیرکشت محصولات آب بر و اعطای تسهیلات به کشاورزان برای تجهیز مزارع به سیستم های نوین آبیاری توصیه می شود. با توجه به کاهش بازده برنامه ای در نتیجه اعمال این سیاست، حمایت از کشاورزان می تواند در موفقبت اجرای این سیاست موثر واقع شود.

    کلید واژگان: مدیریت منابع آب, برنامه ریزی ریاضی مثبت, الگوی کشت, راندمان آبیاری, مرودشت
    HamidReza Bashiri, Seyed Nematollah Mousavi *, Bahaoddin Najafi

    Water scarcity is a major deterrent to agricultural development. Adopting appropriate policies to sustain this resource has become an important strategic issue in the country. One of the policies implemented in the agricultural sector for sustainable water resources is the policy of changing the pattern of cropping and reducing the level of water crop cultivation based on the pattern and increasing irrigation efficiency. Accordingly, the aim of this study was to determine the effectiveness of gradual reduction of rice cultivation area along with increasing irrigation efficiency on economic and environmental indices in Marvdasht County. For this purpose, a Positive Mathematical Planning Model (PMP) and calibrated based on crop area data for the year 2017-2018 used. The method used for data collection was based on survey, documentary studies and the use of expert opinions and experiences. The results of this study showed that the application of water demand management policies in the context of different scenarios of reducing rice crop area, in spite of the decrease in the economic benefits of the agricultural sector, improves the economic efficiency index of water resources and decreases the water demand. Therefore, in order to stabilize surface and ground water resources in Marvdasht city, it recommend to change the optimum cropping pattern, in order to reduce the cultivation level of water crops and provide farmers with facilities to equip their farms with new irrigation systems.

    Keywords: Water management, PMP, Crop Pattern, irrigation efficiency, Marvdasht
  • سید علی محمد چراغی*، بهاالدین نجفی، شاهرخ شجری، محمود جوان
    وابستگی کشاورزی دشت سروستان به آب های زیرزمینی، اعمال سیاست های مناسب را برای بهره برداری پایدار از این منابع به عنوان یک ضرورت مطرح ساخته است. در این راستا، ارزیابی کمی و کیفی وضع موجود منابع آب زیرزمینی دشت، و بررسی تاثیر برداشت های بی رویه بر آن ها از اهمیت ویژه ای بر خوردار است. هدف این پژوهش بررسی روند تغییرات کمی و کیفی آب زیرزمینی در دشت سروستان-استان فارس است. این تحقیق با کاربرد روش اسنادی، و با تجزیه و تحلیل آمار و اطلاعات نوسان های سطح آب زیرزمینی و کیفیت شیمیایی آبخوان دشت، که به ترتیب از 24 حلقه چاه های مشاهده ای از سال 1370 تا 1395 و 24 حلقه چاه های انتخابی از سال 1377 تا 1394 جمع آوری شده بود انجام شد. نتایج نشان دادند که سطح آب زیرزمینی در دراز مدت به طور متوسط cm/yr 47 کاهش یافته، اندکی تندتر از روند سطح آب در پنج سال اخیر (cm/yr39)، که بیانگر کاهش نرخ افت سطح آب در این سال ها است. پیش بینی عمق سطح آب در سال 1410، بر اساس روند سطح آب در پنج سال گذشته، نشان می دهد که در مناطقی نظیر کوهنجان، ده نو و شمال سروستان افت عمق آب زیاد و به بیش از 80 متر خواهد رسید. نتایج همچنین نشان دادند که متوسط نرخ شور شدن آب های دشت در این مدت 100 میکروزیمنس بر سانتی متر در سال است. مقایسه ی متوسط روند سطح آب زیرزمینی و روند شوری در کل دشت نشان می دهد که با افزایش عمق آب زیرزمینی شوری آب نیز افزایش یافته است، لیکن افت سطح آب زیرزمینی در همه ی مناطق لزوما با افزایش شوری همراه نبوده است.
    کلید واژگان: آبخوان, افت سطح آب, تجزیه و تحلیل روند, شوری آب
    Seyed Ali Mohammad Cheraghi *, Bahaoldin Nagafi, Shahrokh Shajari, Mahmood Javan
    Dependence of agriculture on groundwater in the Sarvestan Plain has necessitated the implementation of appropriate policies for sustainable utilization of this resource. An assessment of the quantity and quality of groundwater in the plain, and evaluating the effect of overdraft on them, is of paramount importance. The purpose of this research was to investigate the long-term impact of groundwater overdraft in the Sarvestan Plain on its quantity and quality. Water-level and salinity data collected from 24 observation wells from 1991 to 2016, and from 24 operational wells from 1998 to 2015 were analyzed. Results indicated that water-level in the long-term has dropped 47 cm/yr, which is slightly faster than the water-level trend in the last five years (39 cm/yr) indicating a lower rate of water-level drop in the recent years. Forecasting water-level in 2030, based on the last five years' trend, indicated that the drop in water-level will be very high in areas such as Kohenjan, Dehnow and north of the city of Sarvestan, reaching a depth of more than 80 meters. Results also indicated that the salinity has increased by an average rate of 100 microsiemens per centimeter per year. Furthermore, the average water-level and salinity trends in the plain indicated that water salinity has increased with an increase in depth to groundwater; however, this has not been the case everywhere in the plain.
    Keywords: Aquifer, trend analysis, water level drop, Water salinity
  • Z. Zeinali Ghasemi*, S.N. Mousavi, B. Najafi

    The present paper aims to determine the effects of various scenarios of green tax burden on pollution dispersion and multiple macro-economic variables such as GDP along with welfare and inflation. In addition, the effects of technical progress on major pollutant industries such as coal, oil and gas were evaluated. For this purpose general multiregional equilibrium method (GTAP-E) was used. The results of the study indicated that under low tax rate scenario, GDP remained unchanged. Increase in the carbon tax rate would not followed by increase in GDP. Energy consumption and social welfare increased but inflation decreased. Furthermore, increase in efficiency along with advance technology caused reduction in dispersion of environmental pollutants along with GDP growth and consequent increase in government tax revenue.

    Keywords: Environmental CGE model, carbon tax rate, Energy Consumption, CO2 emissions, Multi-Regional General Equilibrium Model GTAP)
  • ابوذر روستا*، سیدنعمت اله موسوی، بهاءالدین نجفی
    ویژگی اصلی اقتصادی این مطالعه، ایجاد آلودگی در فرایند رشد اقتصادی و تاثیر منفی آن در رفاه جامعه است. بر این اساس هدف اصلی مطالعه حاضر تعیین خسارت رفاه ناشی از آلودگی فعالیت های اقتصادی در ایران در چارچوب الگویی پویاست. از اهداف این تحقیق بررسی انتقال تکنولوژی پاک و ترجیحات محیط زیستی تولیدکنندگان و مصرف کنندگان بر انتشار آلودگی و تاثیر آن در کیفیت محیط زیست و رفاه جامعه می باشد. به منظور تجزیه و تحلیل الگو عناصر شامل توابع، تولید، نرخ سرمایه فیزیکی و انسانی، انباشت آلودگی، توزیع درآمد و شرایط اولیه، مطلوبیت مصرف کننده و رفاه می باشد. در این جهت با در نظر گرفتن سال پایه 1390 و به کارگیری مقادیر پارامترهای متناظر با اقتصاد ایران، مسیر متغیرهای آلودگی سرانه و خسارت های رفاهی ناشی از آن در یک افق 20 ساله شبیه سازی شده است. در این تحقیق متغیر انباشت رفاهی در سناریوهای متفاوت شامل انتشار تکنولوژی پاک، ترجیحات محیط زیستی تولیدکنندگان و مصرف کنندگان شبیه سازی شده اند. نتایج بیانگر آن است که میزان آلودگی، انتشار آلودگی و خسارت های رفاهی در فعالیت های اقتصادی همراه با افزایش تولید افزایش پیدا نموده و نتایج شبیه سازی نیز روند افزایش را تایید می کند. بر این اساس با ادامه وضعیت فعلی اهداف توسعه پایدار در افق موردنظر قابل دستیابی نخواهد بود. نتایج بیانگر آن است که با اجرای سناریوی افزایش پارامترهای انتشار تکنولوژی پاک و ترجیحات محیط زیستی تولیدکنندگان و مصرف کنندگان تاثیر معکوس بر میزان آلودگی و انتشار آلودگی و خسارت های رفاهی دارد. با اجرای سناریوی انتقال تکنولوژی پاک به 45/0 مقادیر میزان آلودگی و خسارت رفاهی ناشی از آن در سال 1410 به ترتیب 60/44 و 01/0 درصد کاهش پیدا خواهد کرد. با اجرای سناریوی ترجیحات محیط زیستی تولیدکنندگان به مقدار 2، مقادیر میزان آلودگی و خسارت های رفاهی در سال 1410 به ترتیب به 07/64 و 01/0 درصد کاهش پیدا خواهد کرد. در نهایت با اجرای سناریوی ترجیحات محیط زیستی مصرف کنندگان خسارت رفاهی ناشی از آلودگی در سال 1410 به 02/0 درصد کاهش پیدا خواهد کرد.
    کلید واژگان: خسارت های رفاهی ناشی از آلودگی, رشد اقتصادی, پویایی سیستم, اقتصاد ایران, تکنولوژی پاک
    Abozar Rosta *, Seyed Nemat MOUSAVI, Bahaedin Najafi
    The main economic feature of this study is the creation of pollution in the process of economic growth and its negative impact on community welfare. This article analyzes the welfare loss of pollution resulting from production in Iranian economy using an augmented growth model and designing an economic-ecological system dynamics model. The aim of this study is to investigate the transfer of clean technology and environmental preferences of producers and consumers to pollution emissions and its impact on environmental quality and community welfare. In order to analyze the pattern, elements include functions, production, physical and human capital, accumulation of pollution, income distribution, and initial conditions, consumer utility and welfare. Regarding 2011 as a base year, the time path of per capita pollution and related welfare loss are simulated for the Iranian economy over the 20-year time horizon. in this research , welfare has been simulated in different scenarios including the diffusion of clean technology, preferences of producers and consumers. The results indicate that the amount of pollution emissions diffusion and welfare losses in economic activities increases with the increase in production and simulation results also confirm the trend. The simulation results indicate that with persistence of the status quo, pollution, emission pollution and its welfare loss rise with positive rate. The results show that by implementing the scenario of increasing the parameters of clean technology diffusion and environmental preferences of producers and consumers have an adverse effect on the rate of pollution and pollution emissions and welfare damages. By implementing the clean technology diffusion transfer scenario to 45% of the amount of pollution and the welfare damage due to it in 2031, will decrease by 60 % and 0.01 % , respectively. By implementing the scenario of environmental preferences of producers in the amount of 2 values of pollution, and welfare damages in 2031 will be reduced to 64.07 and 0.01 percent, respectively. Finally, by implementing the scenario of environmental preferences of consumers, the welfare damage caused by pollution in 1410 will be reduced to 0.02 percent.
    Keywords: Damage welfare, Economic Growth, System dynamic, Clean technology, Iran's economy
  • سید نعمت الله موسوی، بهاء الدین نجفی، جلال بذرافشان مروست*

    مقاله حاضر به تبیین سازوکار اثرات تکانه ای افزایش  قیمت محصولات کشاورزی با وجود نوسانات ارزی، شوک نفتی و تحریم بر نارضایتی های اجتماعی و ادوار تجاری کشور با استفاده از مدل خودرگرسیون برداری ساختاری SVAR برای سال های 1370-1397 می پردازد. براساس نتایج تخمین مدل SVAR؛ یک تکانه وارده از ناحیه قیمت نفت، به اندازه 74 درصد باعث افزایش شکاف تولید و 91 درصد کاهش کیفیت مقررات در کشور می شود، همچنین یک تکانه وارده از ناحیه نرخ ارز به ترتیب باعث افزایش 82 درصد شکاف تولید و 12 درصد کاهش کیفیت مقررات می شود. همچنین یک تکانه وارده از ناحیه قیمت محصولات کشاورزی با تاثیرپذیری از تحریم، باعث افزایش 2 درصدی شکاف تولید و 9 درصدی کاهش کیفیت مقررات می شود. بعبارتی تاثیر درآمد نفت برروی تولید در بخش کشاورزی و کیفیت مقررات درایران به این می ماند که افزایش درآمدهای نفتی عمدتا به خوبی مدیریت نشده و در عوض سرمایه گذاری های بلند مدت صرف مخارج کوتاه مدت گشته که نتیجه آن چیزی جز تورم و افزایش شکاف تولید و کاهش کیفیت مقررات نبوده است. هزینه ای که اقتصاد ایران در اثر عدم اعتماد و عدم قطعیت و تحریم های اقتصادی می پردازد، خیلی بالا می باشد. دلیل اثرگذاری تکانه های نفتی، ارزی و قیمتی بر تولید در بخش کشاورزی در اقتصاد ایران، این عدم اعتماد، عدم قطعیت و عدم کارآیی است که در نتیجه آن سرمایه گذاری در بخش کشاورزی به اندازه کافی صورت نمی گیرد.

    کلید واژگان: قیمت محصولات کشاورزی, تحریم, نارضایتی های اجتماعی, ادوار تجاری کشور, مدل SVAR طبقه بندی JEL: C24, E52, G12, G32, G19
  • هادی هادی پور، سید نعمت الله موسوی*، بهاءالدین نجفی
    ارزیابی شاخص های پایداری کشاورزی حافظتی با توجه به مقوله هایی مهم همچون تغییر اقلیم، بحران منابع آب و خاک از اهمیتی انکارناپذیر برخوردار است، ولی توسعه کشاورزی حفاظتی در ایران در مقایسه با کشورهای توسعه یافته بسیار اندک است. لذا، در این پژوهش به بررسی و ارزیابی شاخص های پایداری تکنولوژی کشاورزی حفاظتی پرداخته شد. برای این منظور، داده ها از راه توزیع پرسش نامه بین 375 گندمکار شهرستان مرودشت گردآوری شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از تحلیل مالی و فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) استفاده شد. نتایج تحلیل مالی نشان دادند که کشاورزی حفاظتی منجر به 73/29 درصد کاهش نیروی کار، 12/48درصد کاهش مصرف آب، 25درصد کاهش بکارگیری ماشین آلات، 63/17درصد کاهش بذر، 98/17درصد کاهش کود، 03/29 درصد کاهش سموم شیمیایی و 69/19درصد افزایش عملکرد گندم می شود. هم چنین، هر هکتار کشاورزی حفاظتی در مقایسه با کشاورزی مرسوم، از 76/21درصد درآمد بیش تر، 3743 ریال هزینه کم تر به ازای هر کیلوگرم تولید گندم و 24715 ریال سود ناخالص بیش تر برخوردار می باشد. نتایج AHP نشان دادند که در میان معیارهای اصلی پایداری کشاورزی حفاظتی، به ترتیب: شاخص های زیست محیطی، اقتصادی و اجتماعی اولویت دارند. هم چنین، در میان زیرمعیارهای اقتصادی، بهبود بهره وری و کارایی، در میان زیرمعیارهای اجتماعی، تولید و امنیت غذایی، و در نهایت، در میان زیرمعیارهای زیست محیطی، حفاظت از منابع آب اولویت دارند.
    کلید واژگان: پایداری, کشاورزی حفاظتی, تجزیه و تحلیل مالی, فرآیند تحلیل سلسله مراتبی
    Hadi Hadipoor
    Evaluation of Agricultural Sustainability Indicators With regard to important categories such as climate change, water and land resources crisis, conservation is an important factor. In this research, the indicators of sustainable agricultural technology protection have been evaluated. For this purpose, data were collected by distributing questionnaires among 375 wheat cultivars in Marvdasht city.To analyze the data, financial analysis and hierarchical analysis process (AHP) were used. The results of financial analysis showed that protection agriculture led to a reduction of labor force by 29.73%,Reduction in labor force, 48.28% reduction in water use, 25% decrease in machinery use, 17.63% seed reduction, 17.98% reduction in fertilizer, 29.03% decrease in chemical pesticides and 19.69% increase in wheat yield,Also, each hectare of agricultural protection in comparison with conventional agriculture, from 21.76% more income, 3743 rials less per kilogram of wheat production and 24715 rials more profit. The results of AHP showed that among the main criteria for sustainability of agricultural conservation are environmental, economic and social indicators.
    Keywords: Sustainability, conservation agriculture, financial analysis, hierarchical analysis process
  • شاهرخ شجری، بهاءالدین نجفی، سید علی محمد چراغی
    بی توجهی به مدیریت آب های زیرزمینی و برداشت بی رویه آب از سوی آب بران آثار اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی گسترده ای داشته است. استان فارس، به عنوان یکی از استان هایی که در تولیدات کشاورزی متکی به استفاده از آب های زیرزمینی است، با این مسئله به صورت حادی روبه رو بوده است. با توجه به اهمیت موضوع در این مقاله، آثار اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی برداشت بی رویه آب در دشت داراب بررسی شد. در جمع آوری اطلاعات از دو روش اسنادی و پیمایشی استفاده شد. در روش پیمایشی با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ایبا نمونه 300 نفری از کشاورزان مصاحبه و پرسش نامه تکمیل گردید. افزون بر این، برای بررسی دقیق تر آثار کاهش سطح آب زیرزمینی بر کیفیت آب، نمونه ای از آب چاه ها مورد آزمایش قرار گرفت. برای رسیدن به اهداف مطالعه از روش « مقایسه قبل و بعد» استفاده شد. همچنین ارزیابی میزان افت سطح آب های زیرزمینی در نتیجه برداشت بی رویه از آب با استفاده از هیدروگراف آبخوان آبرفتی دشت داراب و برآورد رگرسیون خطی بین ارتفاع تراز مخزن با سال های زراعی صورت گرفت. چگونگی تغییرات کیفیت آب زیرزمینی در دشت مذکور نیز با بهره گیری از کموگراف دشت داراب صورت پذیرفت. نتایج معادله رگرسیون خطی بین ارتفاع تراز مخزن و سال های زراعی نشان دهنده افت شدید ارتفاع مخزن با شیب نسبتا تند و منفی است. بر اساس نتایج، درآمد کشاورزان 91 درصد کاهش یافته است. ارزیابی آثار اجتماعی ناشی از افت سطح آب های زیرزمینی از دیدگاه کشاورزان نشان داد که این مسئله در افزایش فقر،کاهش اشتغال و در نتیجه، افزایش مهاجرت نقش عمده ای داشته است.
    کلید واژگان: آب زیرزمینی, اضافه برداشت, درآمد, الگوی کشت, کیفیت آب, داراب
    S. Shajari, B. Najafi, S.A.M. Cheraghi
    Weak governance of groundwater and over-extraction of water by farmers had serious economic, social and environmental impacts. Fars province in production of crops is mainly dependent on groundwater and is facing with this problem. This paper aims to examine some economic, social and environmental effects of groundwater depletion in Darab plain. Data were collected from interview with a stratified random sample of 300 farmers. In addition, to measure the effects of groundwater depletion on water quality, a sample of extracted water was analyzed. The findings of the study showed that the income of 91 percent of farmers have decreased as a result of water depletion. Evaluation of social effect of groundwater depletion show that this problem led to increase the poverty, unemployment and migration.
  • پانته آمحبان، سید نعمت الله موسوی*، بهاءالدین نجفی
    هدف از این پژوهش بررسی کارایی صنایع تبدیلی کشاورزی ایران می باشد. بدین منظور داده هایی شامل مقدار سرمایه، تعداد نیروی کار، مواد اولیه مصرفی و مقدار مصرف انرژی در فاصله سال های 89- 1379 از پانزده واحد صنایع تبدیلی در ایران گرد آوری و با استفاده از تحلیل پوششی داده ها کارایی آن ها اندازه گیری شد. این واحدها بر اساس نوع تولیداتشان به دو گروه قند و صنایع غذایی تقسیم شدند. در گروه قندها، میانگین کارایی فنی 95 درصد و در گروه صنایع غذایی، تقریبا 82 درصد و میانگین کارایی فنی همه واحدها 77 درصد بدست آمد. با توجه به کارایی مدیریتی بالا نسبت به کارایی مقیاس، مشخص شد که مهم ترین علت ناکارایی فنی بهینه نبودن مقیاس واحدها می باشد. رشد بهره وری صنایع قند به طور میانگین 3/0 درصد و کل صنایع مورد بررسی حدود 3 درصد بدست آمد. مهم ترین منشا رشد بهره وری در صنایع قند تغییرات فناوری و در کل صنایع مورد بررسی رشد کارایی فنی می باشد. میانگین رشد بهره وری صنایع غذایی دارای 7 درصد منفی می باشد و این در حالی است که کارایی فنی و تغییرات فناوری رشد داشته اند.
    کلید واژگان: کارایی, بهره وری, صنایع تبدیلی, تحلیل پوششی داده ها, بازدهی نسبت به مقیاس
    P. Moheban, S.N. Mousavi *, B. Najafi
    The purpose of this study is to evaluate the efficiency of agricultural processing industry. Information of the amount of investment, labor, raw material and energy consumption for fifteen units was collected for 2000-2010 period and their efficiency was measured using DEA. The units of production were divided into two groups of sugar and food industries. The average technical efficiencies in sugar group and food industry were 95 and 82 percent respectively. The average technical efficiency of all units was 77 percent. Higher managerial relative to scale efficiency indicated that technical inefficiency of scale was maily due to the fact that size of plants was not optimal. Productivity growth on the average was 3.0 percent while for sugar industry was about 3 percent. The most important source of productivity growth in the sugar industry was technological change and technical efficiency is growing in all industries studied.
    Keywords: Efficiency, Productivity, Processing, DEA, Returns to Scale
  • محسن رفعتی*، بهاالدین نجفی، ادوارد غازاریان
    هدف کلی مطالعه حاضر، بررسی اقتصادی بودن سرمایه گذاری در تحقیقات اصلاح بذر چغندرقند در ایران است. آمار و اطلاعات مورد نیاز شامل ارزش و هزینه تولید چغندرقند در سال 1389 و هزینه تحقیقات اصلاح بذر چغندرقند در سال مذکور به ترتیب از اداره کل آمار و اطلاعات وزارت جهادکشاورزی و سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی جمع آوری شد. پس از برآورد تابعی که در آن متغیر وابسته ارزش محصول و متغیرهای مستقل آن هزینه نهاده های متعارف(آب، کارگر، بذر و...) و هزینه تحقیقات اصلاح بذر چغندرقند بود، نرخ بازده سرمایه گذاری در تحقیقات مذکور با استفاده از مفاهیمی نظیر تولید متوسط، تولید نهایی و نرخ بهره سرمایه گذاری محاسبه شد. براساس نتایج میزان تولید نهایی متغیر هزینه تحقیقات اصلاح بذر چغندرقند معادل 10/93 ریال است. نتایج همچنین موید آن بود که دامنه تغییرات نرخ بازده سرمایه گذاری در تحقیقات مذکور بین 48/97 و 37/56 درصد به ترتیب برای تاخیرهای زمانی شش و 7/5 سال و میزان نرخ بازده سرمایه گذاری در تحقیقات مورد نظر در میانه دامنه زمانی مذکور 52/42 درصد بود که این موضوع مبین اقتصادی بودن سرمایه گذاری در تحقیقات اصلاح بذر چغندرقند در ایران می باشد.
    کلید واژگان: نرخ بازده, چغندرقند, اصلاح بذر, تحقیقات کشاورزی, ایران
    M. Rafati *, B. Najafi, E. Ghazaryan
    The main objective of this study was to investigate the economic efficiency of investment in sugar beet breeding research in Iran. The required information including the value and cost of sugar beet production in 2010 and the budget allocated to the sugar beet breeding research were obtained from the Office of Statistics and Information Technology of Ministry of Jihad-e-Agriculture and Agricultural Research, Education and Extension Organization, respectively. After estimating a function in which the dependent variable was crop value, and the independent variables were conventional inputs (water, labor, seed, etc.) and research expenditure costs, the research rate of return was determined using average production, marginal production, and the rate of investment interest. According to the results, the amount of marginal production of sugar beet breeding research cost variable was 10.93 Rials. The range of variations in rate of return in sugar beet breeding research investment was 48.97% and 37.56% for times lags of 6 and 7.5 years, respectively. Finally, the rate of return of sugar beet breeding research investment in the median of the above-mentioned range was 42.52%. The finding confirms that any investment in sugar beet breeding research in Iran would be economic.
    Keywords: Agricultural research, Breeding, rate of return, Sugar beet
  • هنگامه اسفندیاری، بهاالدین نجفی، سیدنعمت الله موسوی
    با توجه به اهمیت بخش های مختلف به ویژه بخش کشاورزی در رشد اقتصادی، در این مقاله اثرات متقابل بخش های کشاورزی، صنعت، خدمات، و نفت در اقتصاد ایران با تاکید بر بخش کشاورزی در دوره زمانی 1386-1352 مورد بررسی قرار گرفته است. بدین منظور از مدلی با 13 معادله، 6 اتحاد و 7 معادله تصادفی استفاده شده است. نتایج نشان داد که بخش صنعت، بر رشد تولید ناخالص داخلی بخش کشاورزی تاثیر مثبت و بخش خدمات اثر منفی دارد. همچنین بخش نفت و گاز تاثیری بر رشد تولید بخش کشاورزی ندارد و بخش صنعت از همه بخش های اقتصادی سود می برد. همچنین نتایج نشان داد که بین بخش های کشاورزی و صنعت و خدمات ارتباط وجود دارد. لذا در تدوین استراتژی توسعه اقتصادی، بایستی بر پیوند میان این بخش ها تاکید شود. رشد بخش خدمات همگام با رشد سایر بخش ها، می تواند در جهت رفع نیاز این بخش ها، از طریق تامین نیروی کار متخصص و ماهر، سیستم حمل و نقل پیشرفته، بیمه، اعتبارات و... قرار گیرد.
    کلید واژگان: بخش های اقتصادی, رشد اقتصادی, بخش کشاورزی ایران, شبیه سازی
  • محسن رفعتی، بهاءالدین نجفی
    هدف کلی مطالعه حاضر، پیش بینی شاخص های تولید چغندرقند(سطح زیر کشت، تولید و قیمت) در ایران است. برای این منظور الگوهای خودرگرسیون، تعدیل نمایی یگانه، تعدیل نمایی دوگانه، هارمونیک، شبکه عصبی و خودرگرسیون با واریانس ناهمسانی شرطی برآورد و بهترین الگو انتخاب شد. بررسی آزمون تصادفی بودن (دوربین واتسون) سری های سطح زیرکشت، تولید و قیمت چغندرقند مبین غیرتصادفی متغیرها بود. براساس نتایج حاصل از محاسبه معیار کمترین خطای پیش بینی، مناسب ترین الگو برای پیش بینی سری های سطح زیرکشت، تولید و قیمت چغندرقند به ترتیب الگوهای شبکه عصبی، ARMA و ARIMA می باشند. لذا استفاده از روش های مذکور به شرط ثابت بودن شرایط، نتایجی با کمترین خطا به دست خواهد داد. نتایج همچنین نشان داد هر سه شاخص تولید چغندرقند(شامل: سطح زیر کشت، تولید و قیمت) طی دوره 1392 -99 روند افزایشی داشته با این ملاحظه که روند افزایشی سطح زیرکشت و تولید بسیار ملایم تر از روند افزایشی قیمت چغندرقند بوده است.
    کلید واژگان: ایران, چغندرقند, پیش بینی, تعدیل نمایی, هارمونیک, شبکه عصبی, ARCH, ARIMA, ARMA
    M. Rafati, B. Najafi
    The main purpose of this study is forecasting the production indexes of sugar beet (land, production and price) in Iran. For this purpose, Models applied to forecast are Auto Regressive (ARMA and ARIMA), Single and Double Exponential Smoothing, Harmonic, Artificial Neural Network and ARCH. The results of Durbin-Watson tests were revealed that land, production and price of sugar beet series are non stochastic. According to the lowest forecasting error criterion, Neural Network, ARMA and ARIMA are the best models for forecast land, production and price of sugar beet series respectively. Also, results of prediction show that all of these indexes will have a increasing trend during the period 2013- 2020, while the increasing trend of land and production are more smoother than price trend.
    Keywords: Iran, Sugar Beet, Forecasting, Exponential Smoothing, Harmonic, Artificial Neural Network, ARCH, ARIMA, ARMA
  • حسین رضایی نژاد اشکوری*، سیدنعمت الله موسوی، بهاء الدین نجفی
    پسته از محصولات مهم صادراتی کشور می باشد و نقش بسیار زیادی در صادرات غیر نفتی دارد. پایداری در باغات پسته به عوامل متعدد اکولوژیک، اقتصادی و اجتماعی بستگی دارد که شناخت این عوامل می تواند در پایدار بخشی به الگوی تولید این محصول کمک کند. به منظور بررسی میزان پایداری باغات پسته در استان کرمان، تحقیقی در سال 93-1392 انجام شد. اطلاعات مربوط به این باغات شامل متغیرهای اجتماعی- اقتصادی، کود و مواد شیمیایی، آب و آبیاری و مدیریت علف های هرز در دو شهرستان شهر بابک و رفسنجان مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. در شهرستان شهر بابک 70 پسته کار و در شهرستان رفسنجان 90 پسته کار به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار اصلی برای جمع آوری داده ها پرسشنامه بود. روایی آن با استفاده از نظر استادان و صاحب نظران مدیریت کشاورزی و اکولوژی تایید گردید. جهت تعیین اعتبار (پایایی) پرسشنامه مذکور از ضریب آلفای کرونباخ استفاده گردید. شاخص پایداری بعد از رفع اختلاف مقیاس شاخص ها به روش تقسیم بر میانگین از طریق تحلیل مولفه های اصلی محاسبه گردید. یافته های پژوهش نشان می دهد که نیمی از باغات پسته از نظر شاخص پایداری در حد ناپایدار و نسبتا ناپایدار بودند. نتایج رگرسیون گام به گام نشان داد که مهم ترین عوامل تعیین کننده شاخص پایداری در این نظام زراعی، سن، سابقه پسته کاری، تحصیلات، میزان مصرف کود ارگانیک، میزان مصرف کود دامی، عملکرد، مبارزه با علف های هرز و میزان مصرف آب بوده است، در حالی که مصرف کودهای شیمیایی اثر تعیین کننده ای بر شاخص پایداری نداشت. در بین این عوامل تنها تحصیلات و میزان مصرف آب اثر منفی بر شاخص پایداری داشت.
    کلید واژگان: شاخص پایداری, پسته, کرمان
    Pistachio plays a great role in non-oil export in Iran. In order to assess sustainability index (SI) of pistachio، a study was conducted in the Kerman province. Sustainability indices included social، economic indices، fertilizer and chemicals، irrigation water، diversity of agricultural systems and weed management. Shahr-e Babak and Rafsanjan townships were selected. A sample of 160 pistachio producers selected and interviewed. Sustainability index calculated using Principle Components Analysis. Findings of the study showed that half of pistachio orchards were not considered sustainable. The stepwise regression analysis indicated that age، farming experience، farmer''s education، organic fertilizer، animal manure، pistacho yield; mechanical weed control and value of water had positive effect on stability while application of chemical fertilizers did not add to the prediction ability of SI. Farmers، education and amount of water had negative impact on sustainability.
    Keywords: Sustainability Index, Pistachio, Kerman
  • ابوذر روستا، بهاءالدین نجفی، سیدنعمت الله موسوی
    از مسائل مهم در کشاورزی ریسک بالای این فعالیت نسبت به دیگر فعالیت ها می باشد. ایجاد تنوع در محصولات کشاورزی از راه های مقابله با این مساله می باشد. برای محاسبه ی تنوع در استان فارس در این پژوهش از شاخص آنتروپی استفاده شده و همچنین عوامل موثر بر تنوع بررسی گردید. در این مطالعه از داده های پنج محصول عمده ی شهرستان های استان فارس شامل گندم، جو، برنج، پنبه و چغندر قند استفاده گردید. به منظور تعیین اثر عوامل تعیین کننده تنوع شامل قیمت، هزینه ی تولید سالانه، بیمه، میزان صادرات و واردات و متوسط درآمد کشاورزی و غیر کشاورزی از داده های دوره ی 1388-1374 استفاده گردید. این داده ها برای شهرستان های مختلف استان به صورت داده های ترکیبی استفاده گردید. نتایج نشان داد که تنوع زراعی محصولات با قیمت محصولات زراعی رابطه ی مستقیم و با هزینه ی تولید رابطه ی معکوس دارد. همچنین با افزایش متوسط درآمدهای کشاورزی و غیر کشاورزی، تنوع محصولات افزایش می یابد. افزون بر این بیمه محصولات کشاورزی با شاخص آنتروپی رابطه ی مثبت و معناداری نشان داد. رابطه ی میان میزان صادرات و تنوع محصولات مثبت و رابطه ی میان میزان واردات و تنوع منفی به دست آمد.
    کلید واژگان: تنوع زراعی, شاخص آنتروپی, داده های ترکیبی
    A. R., B. N., S.N. M
    Farmers'' facing risk and uncertainty in crop production and diversication is a traditional way to reduce risk. Attemps are made، in this papar، to measure the raito of diversification in crop production in Fars province. For this purpose، entropy indices were used. The factors that affect the diversification are also analyzed. The data of five prominent products; wheat، rice، cotton، suger beet، were used for 1996-2010 period. These data are used for various townships of the province. The results revealed that agriculture diversification has a direct relationship with price of products and a advers relationship with cost of production. Product diversification،also، increases with increase in farm and non-farm income، insurance of products. The relation between export and diversification of products was positive while the relationship between diversification and import was negative.
    Keywords: Diversification, Entropy Index, Systhetic Data
  • بهاءالدین نجفی
    گرایش به گسترش فعالیت تعاونی ها در زمینه بازاریابی محصولات کشاورزی از یک سو و نیاز به بازنگری مبانی سنتی تعاونی در پاسخ به شرایط جدید از سوی دیگر سبب گردیده که تعاونی های کشاورزی به ویژه در کشورهای پیشرفته دستخوش تحولاتی گردند. یکی ازاین نوآوری ها ایجاد تعاونی های بازارگرا با ویژگی هایی خاص می باشند که «تعاونی های نسل جدید» نام گرفته اند. در این مقاله نخست به مهم ترین دیدگاه های منتقدین به مبانی سنتی تعاونی پرداخته و پس از آن برخی تجربیات و عملکرد تعاونی های کشاورزی نسل جدید مورد بحث قرار گرفته و در پایان به آموزه هایی که می تواند به سیاستگزاران برای انجام اصلاحاتی در ساختار موجود تعاونی های کشاورزی در ایران کمک نماید پرداخته خواهد شد.
    کلید واژگان: تعاونی کشاورزی, بازارگرایی, تولیدگرایی, نوآوری, ایران
    Bahaeddin Najafi
    Increasing need to include marketing in agricultural cooperative activities، in one hand، and a need to adapt traditional cooperative to new situation، on the otherhand، have caused agricultural cooperatives، especially in developed countries، in response to new demand facing fundamental changes. One of these innovations is development of market – oriented cooperatives with special characteristics called «new generation cooperatives». This paper aims، first، to review some criticism made in the literature in relation to traditional cooperative principles، second، reviewing the principles and new experiences related to new generation cooperatives and finally، pointing out lessons that could be learned from these experiences to assist policy makers in order to bring about some reforms in the structure of agricultural cooperatives in Iran.
    Keywords: Agricultural cooperatives, Market, oriented, Production, oriented, Innovation, Iran
  • بحران مدیریت آب / نگاه عضو هیات تحریریه ماهنامه «اقتصاد ایران»
    بهاءالدین نجفی
  • حسین معصومی، بهاءالدین نجفی، سید نعمت الله موسوی

    با توجه به اهمیت نقش تعاونی های روستایی در توسعه کشاورزی در این مقاله به بررسی عملکرد اتحادیه های تعاونی روستایی در استان فارس پرداخته شده است. داده های مورد نیاز از اطلاعات موجود در ترازنامه ها، صورت حسابهای سرمایه ، سود و زیان 25  اتحادیه تعاونی روستایی شهرستان های استان فارس در سال مالی 1389  و از طریق تکمیل پرسشنامه و انجام مصاحبه با مدیران عامل اتحادیه ها جمع آوری گردید. در مرحله بعد از میان آنان تعداد 12 شهرستان انتخاب و در هرشهرستان با یک نمونه 5-7 نفری از مدیران عامل شرکت های تعاونی، مصاحبه ای برای ارزیابی عملکرد اتحادیه ها انجام شد. نتایج نشان داد که تجربه عملی مدیران عامل، میزان تحصیلات، تعداد شرکت های عضو اتحادیه، میزان فروش و قدرت مالی مدیران عامل اتحادیه ها تاثیر مثبت و معناداری بر سودآوری اتحادیه ها داشته است. علاوه براین به منظور تعیین عوامل موثر بر رضایت شرکت های تعاونی از اتحادیه ها از مدل لاجیت استفاده شد. نتایج نشان داد که میزان معاملات با اتحادیه و تعداد سهام شرکت ها در اتحادیه ها، تاثیر مثبت و معناداری بر میزان رضایت شرکت ها از اتحادیه های تعاونی روستایی دارد.

    کلید واژگان: عملکرد, اتحادیه, تعاون روستایی, قدرت مدیریت مالی, مدل لاجیت
  • رقیه رئیسی، بهاءالدین نجفی، پژمان باقری
    هدف از مطالعه حاضر، بررسی تاثیر عضویت زنان در شرکت های تعاونی روستایی بر افزایش اشتغال و کاهش فقر در خانواده آن ها در مناطق روستایی بود. مطالعه حاضر یک مطالعه پیمایشی توصیفی است که به روش مقطعی در میان 60 نفر از زنان عضو در سه شهرستان مرودشت، جهرم و داراب در جنوب استان فارس و 60 نفر از زنان غیر عضو به روش نمونه گیری تصادفی ساده و با استفاده از مدل رگرسیونی لاجیت انجام شد. بر اساس نتایج آزمون نیکویی برازش و آزمون تحلیل پراکندگی افتراق، مدل مورد استفاده معتبر بوده و عامل عضویت بخش عمده ای از تاثیرات ممکن را توجیه می کند. نتایج مدل لاجیت نیز نشان داد که احتمال افزایش اشتغال و کاهش فقر در اعضای خانواده زنی که عضو شرکت تعاونی روستایی، سرپرست خانوار، دارای مشارکت و باسواد باشد در بدبینانه ترین حالت به ترتیب برابر است با: 68/5% و 43/83%. بین پاسخ های دو گروه عضو و غیر عضو تفاوت معناداری وجود داشت(0.001>P). با توجه به اهمیت عضویت زنان در شرکت های تعاونی روستایی در اشتغالزایی و کاهش فقر در خانواده ها که از مهم ترین مولفه های رفاه اجتماعی به شمار می روند، به نظر می رسد باید به طور ویژه به توسعه این واحدها و حمایت از آن ها توجه شود.
    کلید واژگان: شرکت تعاونی روستایی, اشتغال, فقر, رفاه اجتماعی, توسعه اجتماعی, اقتصادی
  • غفور سلیمی، مسعود منصوری، بهاءالدین نجفی
    هدف این تحقیق تعیین سطح توسعه ی بخش کشاورزی و میزان عدم توازن آن در مناطق روستایی استان آذربایجان غربی برای سطوح شهرستان در دو مقطع زمانی 1380 و 1388 است. برای نیل به این هدف 48 شاخص توسعه در بخش کشاورزی تعریف شده و با به کارگیری دو روش تحلیل عاملی و تاکسونومی عددی سنجش شدند. شهرستان های این استان به لحاظ درجه ی توسعه در بخش کشاورزی رتبه بندی گردیدند. از سوی دیگر با استفاده از یک مدل اقتصادسنجی داده های تابلویی، اثر تسهیلات خرد اعطایی بانک کشاورزی بر توسعه ی کشاورزی استان مورد نظر در خلال سال های 1381 تا 1387 سنجیده شد. نتایج تحقیق نشان می دهد که سطوح توسعه ی کشاورزی شهرستان های استان آذربایجان غربی طی سال های مورد مطالعه در دو مقطع 1380 و 1388 تنزل داشته است. نتایج حاصل از تخمین به روش اثرات ثابت نیز نشان می دهد که تسهیلات خرد اعطایی بانک کشاورزی دارای اثر مثبت و معنی داری بر توسعه ی کشاورزی در این استان می باشد. لذا پیشنهاد می شود که زمینه ی لازم برای دسترسی تعداد بیشتری از کشاورزان به اعتبارات خرد فراهم آید.
    کلید واژگان: توسعه ی کشاورزی, اعتبارات خرد, تاکسونومی عددی, داده های تابلویی, استان آذربایجان غربی
    Gh. S., M. M., B. N.
    This article is to analyze and determine the level of agricultural development and the amount of imbalance in the rural areas in West Azerbaijan province and districts for the years from 2001 to 2009. To achieve this goal، 48 defined developed indicators using two methods، factor analysis method and numerical taxonomy were measured. The provinces in terms of degree of development in the agricultural sector were ranked. On the other hand، the effect of bank keshavarzi’s microfinance on agricultural development was measured with using a panel data model in same province for the years from 2002 to 2008. The results show that the levels of agricultural development districts of West Azerbaijan province during the years studied، from 2001 to 2009 the level of agricultural development has reduced. By the way the results with fixed effect show that the effect of bank keshavarzi’s microfinance on agricultural development is positive and significant.
    Keywords: Agricultural development, Numerical taxonomy analysis, panel data, West Azerbaijan province
  • زهرا زینلی قاسمی، بهاءالدین نجفی
    در این مطالعه با توجه به تاثیر نرخ ارز بر کشاورزی، اثر نرخ موثر واقعی ارز بر تولید ناخالص داخلی و صادرات بخش کشاورزی ایران مطالعه شده است. داده های به کار رفته در این مطالعه به صورت سیری 3111 از سال نامه ی آماری بانک مرکزی ایران، سال نامه ی آماری بازرگانی، - زمانی و برای دوره ی 3181 و پایگاه اینترنتی صندوق بین المللی پول به دست آمد. نخست نرخ موثر واقعی ارز محاسبه، و اختلاف نرخ ارز رسمی از نرخ موثر واقعی آن مشخص گردید. برای بررسی اثر نرخ موثر واقعی ارز و دیگر متغیرهای موثر بر تولید ناخالص داخلی و صادرات بخش کشاورزی، دو مدل جداگانه با به کارگیری روش هم جمعی یوهانسن برآورد شد. نتایج این مطالعه نشان داد که اثر متغیرهای نرخ موثر واقعی ارز، حجم پول، مخارج دولت و صادرات محصولات کشاورزی بر تولید ناخالص داخلی مثبت است. افزون بر این، الگوی برآوردی برای بررسی عوامل موثر بر صادرات محصولات کشاورزی نشان داد که افزایش تولیید ناخالص داخلی بخش کشاورزی، نرخ موثر واقعی ارز، حجم پول و مخارج دولت موجب افزایش صادرات محصولات ایین بخش خواهد شد.
    کلید واژگان: نرخ موثر واقعی ارز, تولید ناخالص داخلی بخش کشاورزی, صادرات کشاورزی, ایران
    Z. Zeynali Ghasemi, B. Najafi
    The current study attempted to investigate the effects of real effective exchange rate on the gross national product and export in the agricultural sector. The time series data for the period of 1976-2008 were used. Data collected from Iran's Central Bank annual reports, the Offices of Commerce annual statistics and International Monetary Fund (IMF). Real effective exchange rates were determined for the period of study and their effects were examined on the agricultural gross domestic product and its export. Results showed that real effective exchange rate, volume of currency in circulation, the government expenses and agricultural exports had positive effect on gross domestic product. In addition, it was found that increase in agricultural gross product, real effective exchange rate, the volume of money in circulation and government expenses would increase agricultural exports.
    Keywords: Real effective exchange rate, Agricultural gross national products, agricultural exports, Iran
  • آیت الله کرمی، عبدالکریم اسماعیلی، بهاالدین نجفی، علی اصغر بالویی
    پرداخت یارانه ها یکی از سیاست های حمایتی دولت از بخش های اجتماعی و اقتصادی است. حمایت از مردم محروم، کاهش فاصله ی طبقاتی و افزایش رفاه عمومی از هدف های اجتماعی برقراری یارانه است. در سال های اخیر گام هایی برای اصلاح و کاهش یارانه ی غذا برداشته شده است. در این مطالعه آثار رفاهی پرداخت نقدی یارانه ی غذا با به کارگیری مدل تعادل عمومی قابل محاسبه بر پایه ی ماتریس حساب داری اجتماعی سال1380 بررسی شد. نتایج بررسی نشان داد که سیاست های پرداخت نقدی باعث افزایش رفاه خانوارها می شود، اما اگر پرداخت نقدی یارانه هدفمند نباشد، هزینه های دولت کاهش نمی یابد. بنابراین در پرداخت نقدی یارانه ی غذا افزون بر رفاه خانوارها باید هزینه های دولت نیز در نظر گرفته شود. پیشنهاد می شود که پرداخت نقدی یارانه ی غذا هدف مند باشد.
    کلید واژگان: یارانه ی غذا, رفاه, مدل تعادل عمومی قابل محاسبه, ماتریس حسابداری اجتماعی
    A. Karami, A. Esmaeili, B. Najafi, A. Banouei
    Government's payment of subsidies is a supporting policy for social and economic sectors. A goal of establishing social subsidies is protection of low-income groups and increasing welfare. In recent years, the government has taken steps in way of reforming and reduction of food subsidy. Impacts of Iranian food subsidy reform policies on household welfare are investigated in this study, using a Social Accounting Matrix (SAM) based on Computable General Equilibrium (CGE). The SAM belongs to 2000. The result showed that cash payment of food subsidy has increased household welfare, but untargeted of food subsidy did not reduce expenditure of government. Therefore, the expenditure of food subsidies by the government must be considered as well as the household's welfare. It is suggested that the cash payments to food subsidies should be targeted to low income groups.
    Keywords: Food Subsidy, Welfare, Computable General Equilibrium Model, Social Accounting Matrix
  • بهاءالدین نجفی
    با توجه به اینکه شرکت های تعاونی روستایی با مسائلی چون پایین بودن سطح مشارکت اعضاء و ارائه خدمات مورد نیاز کشاورزان به ویژه در زمینه بازاریابی محصولات مواجه می باشند، هدف این مقاله بررسی تجربیات تعاونی های کشاورزی درکشورهای منتخب در حال توسعه و ارائه راهبردی جهت انجام اصلاحات در تعاونی ها می باشد. بدین منظور از دو روش اسنادی و پیمایشی استفاده شده است. در روش پیمایشی استان فارس انتخاب و با نمونه ای از مدیران عامل اتحادیه ها و شرکت های تعاونی با استفاده از پرسش نامه مصاحبه و دیدگاه های آنان در رابطه با عملکرد و مسائل موجود مورد پرسش قرار گرفته است. در روش اسنادی نمونه ای از کشورهای در حال توسعه شامل کره جنوبی، هندوستان، تایلند، فیلیپین و مالزی انتخاب و تجربه آنان در زمینه تعاونی های کشاورزی مورد بررسی قرار گرفته است. در پایان مقاله سیاست های راهبردی به منظور اصلاح شبکه تعاون روستایی کشور ارائه شده که مهم ترین آن شامل توسعه خدمات اعتباری از طیق جمع آوری پس انداز اعضا و گسترش خدمات بازاریابی است.
    کلید واژگان: تعاونی کشاورزی, کشورهای منتخب, تجربیات, ایران
  • زهرا طیبی، بهاءالدین نجفی
    این مقاله به تعیین میزان آسیب پذیری خانوار روستایی در دو برنامه ی صندوق اعتبارات خرد زنان و گروه های خودیار مالی در استان فارس می پردازد. داده های مصرف و درآمد ماهانه برای 280 خانوار روستایی در دو برنامه در استان فارس جمع آوری شد. برای محاسبه ی میزان آسیب پذیری از چارچوب تقسیم خطر (ریسک) استفاده و با به کارگیری داده های پانل آسیب پذیری هر خانوار و کل گروه برآورد گردید. نتایج نشان داد که گروه خودیار مالی و صندوق اعتبار زنان در تقسیم و مدیریت خطر های ناشی از مصرف موفق بوده و خانوارها زیان های ناشی از خطرهای مصرف را در میان خانوارهای عضو گروه تقسیم می کنند. در گروه خودیار مالی و صندوق اعتبار زنان به ترتیب 48 و 45% از خانوارهای عضو، آسیب پذیر اند. در صندوق اعتبارات خرد زنان، آسیب پذیری خانوارهای غیرعضو و در گروه خودیار مالی آسیب پذیری خانوارهای عضو بیش تر است. با توجه به نتایج، گسترش برنامه های اعتباری خرد در جهت کاهش و تقسیم خطر ناشی از مصرف خانوارها امری لازم به نظر می رسد.
    کلید واژگان: اعتبارات خرد, آسیب پذیری, تقسیم خطر, ریسک, داده های پانل
    Z. Tabibi, B. Najafi
    This research aims to determine the household vulnerability in two microcredit programs, namely Women Microcredit Fund (WMF) and Self-Financed groups (SF). The panel data of monthly consumption and income for a sample of 280 households were collected in Fars province. Risk-sharing framework was used for determination of vulnerability of each households and groups. Results showed that two groups were accepted risk sharing. Moreover, 48 and 45 percent of member households was vulnerable in WMF and SF groups, respectively. Also, the vulnerability of member households in SF groups and non-member households in WMF was more than others. According to the results, microcredit programs can reduce and share the risk of household consumption, so expansion of them seems necessary.
    Keywords: Microcredit, vulnerability, risk, sharing, panel data
نمایش عناوین بیشتر...
بدانید!
  • در این صفحه نام مورد نظر در اسامی نویسندگان مقالات جستجو می‌شود. ممکن است نتایج شامل مطالب نویسندگان هم نام و حتی در رشته‌های مختلف باشد.
  • همه مقالات ترجمه فارسی یا انگلیسی ندارند پس ممکن است مقالاتی باشند که نام نویسنده مورد نظر شما به صورت معادل فارسی یا انگلیسی آن درج شده باشد. در صفحه جستجوی پیشرفته می‌توانید همزمان نام فارسی و انگلیسی نویسنده را درج نمایید.
  • در صورتی که می‌خواهید جستجو را با شرایط متفاوت تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مطالب نشریات مراجعه کنید.
درخواست پشتیبانی - گزارش اشکال