علی محمدی آشنانی
-
در این تحقیق با هدف ارایه یک مدل قرآنی به جایگاه نظام شجره در قرآن اشاره شده است. سپس با جستجو در مصادیق و ساختار این الگو در موضوع اقتصاد خودبنیان در پی جایگاه شناسی ارکان موثر در این موضوع به بحث می پردازد. در این ساختار ضمن تاکید به عوامل اعتقادی و زیر ساختی در روحیات افراد مثل توکل به رزاقیت و نصرت الهی در امر معاش، به عوامل بیرونی مثل جایگاه مدیریت و عوامل دیگر اشاره میکند تا ضمن تاکید بر نقش مدیریت متخصص و برنامه ریزی دقیق از عوامل اجرایی در مسیری درست و هدفمند استفاده کرده تا به محصولی عالی یعنی رزق حلال که یکی از عوامل مهم در رشد معنوی است و ثمرات دیگری چون تقویت اقتصاد و به تبع استقلال ملی، افزایش اعتماد به نفس و انگیزه کار و تلاش پویا به ارایه مدلی کارآمد و قرآنی تحت عنوان اقتصاد خودبنیان در مدل ساختار شجره ای می پردازند.
کلید واژگان: قرآن کریم, توکل, مدیریت, شجره, اقتصاد خودبنیانThis research aims to propose a Quranic model for the position of the tree system in the Quran. It explores the position of effective elements in the self-based economy by examining examples and the structure of this pattern. In this structure, it emphasizes the belief-based and infrastructural factors in people's attitudes, such as reliance on providence and divine assistance in livelihood matters. It also refers to external factors such as management positions and other elements. By emphasizing the role of specialized management and accurate planning as executive factors in the correct and purposeful path, it seeks to present an efficient and Quranic model called "self-based economy in the tree structure model." The ultimate goal is to achieve excellent outcomes, including halal sustenance which is one of the important factors in spiritual growth, as well as other benefits like strengthening the economy, national independence, increasing self-confidence, and motivating dynamic efforts. They present an efficient and Quranic model under the title of self-based economy in the tree structure model.
Keywords: Holy Quran, trust, management, genealogy, self-based economy -
بدعت در احادیث و روایات، اغلب در مقابل شریعت اسلام و سنت پیامبر به کار رفته و مراد از آن، انجام کاری است که بر خلاف شریعت و سنت پیامبر اکرم (ص) باشد. اجتهاد به کار بردن کوشش و توان فقیه در راه استخراج احکام شرعی عملی با شیوه استنباط است. در فقه شیعه چیزی در عرض کتاب، سنت و عقل وجود ندارد و در سایه روشنگری برگرفته از مکتب وحی از جانب امامان معصوم، راه هرگونه انحراف و انسداد بر اجتهاد شیعی مسدود شده اما ابزارهایی برای اجتهاد در سایر فرق متداول گردیده که اجتهاد بر پایه قیاس، استحسان، استصلاح و اجتهاد به رای چهره ای ناصواب از دین ساخته است. از نظر شیعه شیوه های نادرست اجتهاد سبب بدعت در دین می گردد، نوشته حاضر به بررسی مرز اجتهاد و بدعت در فقه امامیه و عامه از رهگذر مطالعه تطبیقی پرداخته و بدعت گذاری سبب آثار فردی همچون متضرر شدن و خسران افراد بدعت گذار و عذاب الهی شده و نیز آثار اجتماعی آن دور ساختن عامه مردم از دین می باشد. روش تحقیق در این پژوهش کتابخانه ای می باشد.
کلید واژگان: بدعت, اجتهاد, شیعه, اهل سنت -
مجله کتاب قیم، پیاپی 28 (بهار و تابستان 1402)، صص 269 -288بر اساس آیه 34 سوره ابراهیم: «و آتاکم من کل ما سالتموه...»، همه دعاها و درخواست های انسان از خداوند، به صورت پیشینی، مورد توجه خداوند قرار گرفته است. از آنجا که برخی از دعاها، مورد اجابت قرار نمی گیرد، پرسش آن است که کدامین گونه تقاضای ان سان از خداوند، از پیش برآورده شده است؟ پژوهش حاضر، به روش تحلیلی- انتقادی، ضمن بررسی سیاق، بخش ها، مفردات و ترکیب آیه، مدلل ساخته که سیاق آیه در مقام امتنان و ذکر نعمت های الهی است؛ «آتاکم» ماضی به معنای برآوردن پیشینی یا حتمی، «من» بیانیه و «کل» به معنای همه نه اغلب و «ما» موصوله یا مصدریه و «سالتموه» درخواست های تکوینی مربوط به مرتبه وجودی یا به زبان حال و استعداد است؛ بدینسان خداوند تمام نیازهای وجودی ابعاد گوناگون انسان را از پیش، تامین نموده؛ چنان که اجابت درخواست های به لسان حال و استعداد را از قبل مقرر فرموده است؛ ولی دعاهایی که زبانی باشد، با شرایطی و به هر میزان که به زبان حال و استعداد نزدیک شود، به اجابت نزدیک تر شده و تحقق می یابد؛ براین اساس، عدم اجابت برخی از تقاضاهای مقالی بندگان، نمی تواند قرینه ای برای تغییر معنای حقیقی الفاظ آیه شده، یا کلیت، پیشینی بودن و حتمیت آن را، خدشه دار سازد.کلید واژگان: برآورده شدن دعا, قرآن کریم, تفاسیر فریقین, زبان تکوین, مرتبه وجودی انسان, لسان حال و استعدادAccording to verse 34 of Surah Ibrahim; " And Allah bestowed upon you all that You asked Him...", all the requests of man from God have been taken into consideration and answered by God in advance. Since some prayers go unanswered, the question is: what kind of human request to God has already been granted?The present study, by analytical-critical method, while examining the context, sections, words and composition of the verse, has argued that the context of the verse is in the position of gratitude and mention of divine blessings; The past tense "bestowed upon you" means to satisfy the a priori or the definite, the "from" means the statement, and the "whole" means all not often, and the "that" means connected and "you asked Him" is genetic requests are related to existential status or to the inner language and language of talent; In this way, God has already provided all the existential needs of the various dimensions of man; As He has predetermined the fulfillment of requests in the inner language and talent; But prayers that are only verbal, with certain conditions and to the extent that they approach the inner language and talent, become closer to fulfillment and are realized. Accordingly, the non-fulfillment of some of the verbal requests of the servants cannot be symmetrical to change the true meaning of the words of the verse, or its totality, a priori and certainty.Keywords: The fulfillment of request, The Holy Quran, the interpretations of the two groups, the language of creation, the order of human existence, the language of status, talent
-
قرآن کریم به صراحت در مورد تصوف، مطلبی را بیان نکرده، ولی در منابع روایی شیعه، احادیث بسیاری درباره ذم تصوف و منابع صوفیه و دو کتاب شیعی، روایات اندکی در مدح آنان وجود دارد؛ روایات مدح، اخبار آحاد و روایات ذم، دارای تواترند. روایات مدح تعابیری مبالغه آمیز و ناهمگون با دیگر روایات داشته و روایات ذم، مشتمل بر ذم اصل تصوف، ذم آیین و مراسم، ذم سران و ذم مبانی معرفت شناسی صوفیه است. این جریان، با عرفان و معنویت ناب اسلامی، کاملا متفاوت، بلکه متعارض است. پژوهش حاضر با روش توصیفی تحلیلی، به نقل متن و اعتبارسنجی سند و دلالت روایات مدح و نمونه هایی از روایات ذم تصوف پرداخته است؛ یافته های این پژوهش، مدلل ساخته است که روایات مدح که یا مرسل اند یا مشتمل بر قیل در آغاز، از حیث سند، منبع و دلالت، دچار ضعف و کاستی بسیاری است؛ درحالی که روایات ذم، مسند و دارای سند صحیح یا موثق بوده و از تعاضد سندی و مضمونی روایات هم خانواده، نیز برخوردار و از نظر دلالت، دارای صراحت و روشنی تمام است. بر این اساس، ضعیف دانستن روایات ذم و پیشنهاد اجرای قواعد تعادل و تراجیح مبنی بر جمع یا طرح هر دوی آن ها، از سوی برخی از سران صوفیه، مردود و ناموجه است؛ چنان که ادعای انصراف روایات ذم از صوفیه شیعه یا صوفیه زمان حاضر، با اطلاق روایات ذم و همسانی و اشتراک صوفیه شیعه با آن ها ناسازگار است.
کلید واژگان: صوفیه, روایات ذم تصوف, روایات مدح تصوف, تشیع, قرآن و حدیثHadith Studies, Volume:14 Issue: 28, 2023, PP 241 -266The Holy Qur’an does not explicitly refer to mysticism, but in Shiite narrative sources there are many hadiths blaming (dhamm) it and few hadiths in Sufi sources and two Shiite books praising (Madḥ) it; The praise traditions are wāhid (with single transmitter) while the blame ones are mutawātir (with multiple transmitters). The praise ones have exaggerated and heterogeneous interpretations comparing others, while the blame ones include blaming Sufis, blaming rituals, ceremonies, leaders, and epistemological principles of Sufism. This trend is completely different from pure Islamic mysticism and spirituality, and even contradicts it. Based on the descriptive-analytical method, this research cites the text, validates the sanad (chain of transmitters), and refers to the implications of praise traditions and examples of blame traditions of mysticism. Findings show that the praise traditions, which either are mursal or contain qīla (was told) at the beginning, have many weaknesses and shortcomings in terms of sanad, source and implications; In contrast, the blame traditions are musnad with valid or authentic sanad. They contain consistent sanad and theme of traditions in the same group. Also in terms of meaning, they are completely clear and explicit; accordingly, some Sufi leaders wrongly and unacceptably think that the blame traditions are weak, so that they propose the implementation of balance rules and preference, based on the combination or presenting both of them. Seemingly, the claim of withdrawal of the blame traditions from Shiite Sufis or modern Sufis, with the application of the blame traditions and the similarity of Shiite Sufis with them, is incompatible.
Keywords: Sufism, Madḥ, Dhamm, Mysticism, Shiism, Qur’an, Hadith -
فصلنامه سراج منیر، پیاپی 42 (بهار 1400)، صص 25 -58بر اساس تعالیم بودا، هر موجود زنده ای، رنج می برد ودر آموزه های قرآن نیز، انسان، در سختی و رنج، آفریده شده است؛براین اساس، گونه شناسی و یافتن عوامل آن ها، برای دستیابی به راه های برون رفت، لازم است. این یژوهش، با روش توصیفی تحلیلیو به صورت تطبیقی، این نتایج را مدلل ساخته است کهدر تعالیم بودایی، برخی عوامل همانند وابستگی و نادانی، رنج آفرین، معرفی شده اند، ولی زنجیره علی و حلقه ای رنج شامل: 1. نادانی، 2. تمایلات پنهان، 3. دانستگی 4. نام و شکل 5. شش حوزه حواس 6. پساویدن (تماس) 7. احساس 8. تشنگی 9. دلبستگی 10. وجود 11. زاییده شدن 12. پیری و مرگ، اندوه و نومیدی، منشا رنج، دانسته شده است. استقراء در آموزه های قرآن و روایات نیزنشان می دهد گونه های رنج و منشا آن ها به سه نوع: 1. رنج ناشی از آفرینش و وجود و منشا آن، فقر وجودی و نیاز و وابستگی 2. رنج برخاسته از ابتلا و منشا آن؛ نوع نگرش افراد به امتحانات، بی اطلاعی از حکمت ابتلایات و دلبستگی به دنیا و 3. رنج ناشی از اکتسابات و منشا آن؛ نظام باورها و عقاید؛ ملکات و احساسات و اعمال و رفتار نادرست، قابل تقسیم است.بررسی مقایسه ای و تطبیقی تعالیم بودا و آموزه های وحیانی، نشانگر آن است که علی رغم اختلاف مبانی، همسویی در مورد رنج آفرینی برخی عوامل همانندنادانی، وابستگی و دلبستگی مشهود است؛ ولی در قرآن، خود زندگی و تولد، حواس و... منشا رنج شناخته نشده است، بلکه نوع وجود فقری و امکانی، مستلزم سختی هایی است ولی گرفتار شدن آدمی به تناسخ در چرخه مرگ و حیات، یا سمساره بودایی را در پی ندارد و آدمی با ایمان و عمل صالح، به زندگی شیرین و نیک و سعادت ابدی، ره می پوید.کلید واژگان: قرآن کریم, رنج, گونه و منشا رنج, عوامل زنجیره ای, تعالیم بوداSeraje Monir, Volume:12 Issue: 42, 2023, PP 25 -58According to the teachings of the Buddha, every living thing suffers, and in the teachings of the Qur'an, man is created in hardship and suffering; Accordingly, typology and finding their factors are necessary to achieve the ways of exit. This research, with a descriptive-analytical and comparative method, has proved these results that in Buddhist teachings, some factors such as dependence and ignorance are introduced as causing suffering, but the causal chain and the rings of suffering include 1. ignorance, 2. hidden tendencies, 3. sensitivity 4. name and shape 5. six domains of sensation 6. decay (contact) 7. sensation 8. thirst 9. attachment 10. existence 11. Birth 12. Aging and death, sorrow, and despair are known to be the source of suffering. Induction in the teachings of the Qur'an and hadiths also shows the types of suffering and their origin into three types: 1. Need and dependence 2. Suffering arising from the disease and its origin; the type of attitude of people towards exams, ignorance of the wisdom of afflictions, and attachment to the world and 3. Suffering due to acquisitions and their origin; system of beliefs and ideas; properties and feelings and wrong actions and behaviors. A comparative study of Buddhist teachings and revelatory teachings shows that alignment is evident in the suffering of some factors, such as ignorance, dependence, and attachment; but it does not lead to a person being caught in reincarnation in the cycle of death and life, or Buddhist reckoning and, a person with good faith and good deeds leads to a sweet and good life and eternal happiness.Keywords: The Holy Quran, suffering, Species, Source of Suffering, Chain Factors, Buddha Teachings
-
بشر از آغاز پیدایش زندگی اجتماعی، تاکنون، همواره در آرزوی دست یابی به جامعه ای مطلوب، به طراحی آرمان شهرهای گوناگون، دست یازیده است. در برابر، خداوند متعال نیز آرمان شهر والای انسانی الهی را طراحی، تبیین و وعده داده است که بشریت، با ظهور حضرت مهدی؟عج؟، آن جامعه برخاسته از تعالیم وحیانی را تجربه خواهد کرد. براساس آموزه های قرآن و روایات، این آرمان شهر، دارای ویژگی های ممتاز و بی بدیلی است که آن را نسبت به آرمان شهرهای دیگر، شاخص و برجسته می کند. یافته های این پژوهش که با روش توصیفی _ تحلیلی به بازخوانی آیات و روایات پرداخته، مدلل نموده است که آرمان شهر مهدوی، دارای ده ویژگی بی همانند: 1. حتمیت تحقق آرمان شهر مهدوی؛ 2. جهان گستردگی و فراگیر بودن؛ 3. ولایت مداوم انسان کامل؛ 4. عدالت و حق مداری گسترده؛ 5. اتحاد و همبستگی توحیدمدار مردمان؛ 6. شکل گیری ارتباطات و مناسبات صحیح انسانی؛ 7. بنیادگذاری سبک زندگی مردم بر آموزه های دین الهی؛ 8. آزادی فردی، اجتماعی و معنوی؛ 9. امنیت گسترده و دادن پناهندگی به حقیقت پژوهان؛ 10. آبادانی، رشد و استواری اعجاب برانگیز می باشد. برخی از این ویژگی ها گرچه در اسم، آرمانی مشترک، می نماید، ولی با دقت و ژرف نگری در کم و کیف آن، بی بدیل و ممتاز بودن آنها، آشکار می گردد.
کلید واژگان: امام مهدی, آرمان شهر مهدوی, انسان کامل, عدالت, قرآن کریم و روایاتFrom the beginning of social life until now, evil has always designed various utopias in the desire to achieve a desirable society. On the other hand, God Almighty has designed, explained and promised the utopia of a sublime divine human being that humanity, with the advent of Hazrat Mahdi (pbuh), will experience that society arising from the teachings of revelation. According to the teachings of the Qur'an and hadiths, this utopia has unique and unparalleled characteristics that make it stand out from other utopias. The findings of this study, which re-read the verses and narrations by descriptive-analytical method, have argued that Mahdavi utopia has a unique feature; 1. The certainty of the realization of the Mahdavi utopia 2. The universality and comprehensiveness, 3. The continuous guardianship of the perfect man, 4. Widespread justice and right-orientation, 5. Unity and solidarity of monotheistic peoples, 6. Formation of correct human relations and relations, 7. Establishment of people's lifestyle based on the teachings of the divine religion, 8. Individual, social and spiritual freedom, 9. Extensive security and granting asylum To the truth-seekers 10. Prosperity, growth and stability are amazing. Some of these features, although they seem to have a common ideal in the name, but with their care and insight, their uniqueness and excellence are revealed.
Keywords: Imam Mahdi (AS), Mahdavi utopia, perfect man, justice, Holy Quran, narrations -
نشریه مطالعات تاریخی قرآن و حدیث، سال بیست و هشتم شماره 1 (پیاپی 71، بهار و تابستان 1401)، صص 144 -166
عدم وجود نام امام علی(ع) در متن قرآن کریم، از یک سو، پاره ای از اخباریان شیعه را برانگیخته تا به استناد برخی از روایات، از حذف نام آن حضرت از قرآن کریم، سخن بگویند و ازسوی دیگر، برخی از مخالفان شیعه آن را ابزار شبهه افکنی در خلافت بلافصل امام علی(ع) قرار داده اند؛ عدم ذکر نام در نص تنزیلی قرآن کریم، مبتنی بر علل و مصالح متعددی است؛ یکی از دلایلی که تاکنون مورد بررسی علمی قرار نگرفته، سنت آزمون الهی در خلافت پیامبر اعظم(ص) است. پژوهه پیش رو، با روش توصیفی-تحلیلی و بااستناد به آیات، روایات وشواهد تاریخی،رفتار گروه های دخیل در آزمون شناخت و پیروی از رهبر الهی را در جامعه معاصر نبوی ، مورد بررسی قرارداده و سپس نقش بی بدیل عدم ذکر نام امام علی(ع) درآشکارسازی منویات باطنی افراد وتحقق بهینه این آزمون مهم را باز نمایانده است. همچنین در فرض ذکر نام، پیامدهای احتمالی خطرناکتر آن را، پیش رو نهاده است.ضمنا پیش از ورود به بحث آزمون الهی، با بیان مراد برخی روایات مدعی ذکر نام، شبهه آن برطرف شده است.
کلید واژگان: قرآن کریم, ذکر نام, امام علی(ع), آزمون الهی, خلافت نخستینThe absence of the name of Imam Ali (AS) in the text of the Holy Quran, on the one hand, has aroused some Shiite akhbaris to speak about the removal of his name from the Holy Quran, based on some narrations, and on the other hand, some Shiite opponents use it as a tool to cast doubt on the caliphate. (AS) have placed.The omission of the name is based on various causes and materials; One of the reasons that has not been studied scientifically so far is the tradition of the divine test in the caliphate of the Holy Prophet (PBUH). Leading researcher, with a descriptive-analytical method and based on verses, narrations and historical evidence, has studied the behavior of groups involved in the test of knowing and following the divine leader in contemporary prophetic society and The irreplaceable role of not mentioning the name of Imam Ali (AS) in revealing the inner menus of individuals and the optimal realization of this important test is reflected Also, assuming the name is mentioned, there are potentially more dangerous consequences Meanwhile, in the introduction, the meaning of some narrations claiming to mention the name, its expression and its suspicion have been removed.
Keywords: Holy Quran, Mention the name, Imam Ali (AS), Divine test, The first caliphate -
خلوت گزینی به معنای انقطاع از خلق و اشتغال به خود می باشد که در نهاد انسان با مقایسه و ارزیابی تعاملش با دیگران صورت می پذیرد؛ ازاین رو زمانی که فرد روابط خانوادگی و اجتماعی خاصی نداشته باشد، خلوت را برگزیده است. روان شناسان موضوع خلوت گزینی را در دو نوع مثبت و منفی جای داده اند. شکل مثبت خلوت گزینی که به صورت انتخابی صورت می پذیرد، در آموزه های قرآن، حدیث و روان شناسی از فواید بسیاری برخوردار است. جستار پیش رو با روش توصیفی- تطبیقی، نظرات برخی روان شناسان را بر اساس آموزه های قرآن و حدیث، مورد ارزیابی قرار داده است. مطابق یافته های این پژوهه، برای خلوت گزینی انتخابی شش فایده توصیف شده است که عبارت اند از: خودآگاهی عمیق تر، ارتباطی ژرف تر با خداوند، تامل در طبیعت، یادگیری و سرعت بیشتر برای انجام امور، افزایش خلاقیت و احساس آزادی کامل تر. با بررسی صورت گرفته می توان هم راستا و هم جهتی برخی نظرات روان شناسی و آموزه های قرآن و حدیث را تایید نمود و بر عدم تهافت، بلکه هم سویی و مکمل یکدیگر بودن آنها تاکید ورزید. گفتنی است در آیات و روایات معصومانb آثار اخروی خلوت گزینی تبیین شده و زمان، اعمال، برنامه و محتواهای خاصی برای آن، ذکر گردیده که در روان شناسی معاصر، کمتر به آن پرداخته شده است.
کلید واژگان: خلوت گزینی انتخابی, احساس تنهایی, روان شناسی در قرآن و حدیثSeclusion means disconnection from creatures and preoccupation with oneself, which is done in the human institution by comparing and evaluating his interaction with others; Therefore, when a person does not have a special family and social relations, he/she chooses solitude. Psychologists have divided the topic of seclusion into two types, positive and negative. The positive form of selective seclusion has many benefits in the teachings of the Quran, Hadith and psychology. The present research has evaluated the opinions of some psychologists based on the teachings of the Quran and Hadith with a descriptive-comparative method. According to the findings of this research, six benefits have been described of selective seclusion, which are: deeper self-awareness, deeper connection with God, contemplation of nature, learning and faster to do things, increased creativity and feeling more complete freedom. With the conducted investigation, it is possible to confirm the alignment and the same direction of some psychological opinions and the teachings of the Quran and Hadith and emphasize their non-contradiction, but their alignment and complementarity. It should be mentioned that in the verses and narrations of the infallible one, the otherworldly effects of seclusion have been explained and the time, actions, program and specific contents for it have been mentioned, which have been less discussed in contemporary psychology.
Keywords: Selective seclusion, Loneliness, Psychology in Quran, Hadith -
احساس تنهایی، یک حالت ذهنی نامطلوب است که از احساس عدم رابطه با دیگران سرچشمه می گیرد. تجربه تنهایی، رخداد رایجی است که در میان مردم یافت می شود. از دیگر سو، به عقیده برخی از مفسران این مکانیزم روان شناختی، با ایجاد علقه و پیوند با خداوند، قابل دفع و رفع است و این امر درونی پاتالوژیک می تواند با پی جویی و رویارویی جدی با آن، کنترل شود. جستار پیش رو، با روش توصیفی - تطبیقی و با ابزار کتابخانه ای، نظرات برخی روان شناسان را بر اساس آموزه های دینی، مورد ارزیابی قرار داده و با مقایسه تطبیقی، به پی جویی و چاره اندیشی در این باره پرداخته است. برابر یافته های این پژوهش، گروهی از راهکارهای پیش گیرانه ارایه شده و راهکارهای مقابله ای آن در دو گروه «فیزیکی-جسمانی» و «نفسانی-معنوی» توصیف شده اند. گروه اول دوگونه راهکار معرفی کرده و گروه دوم چهارگونه راهکار معرفی کرده است. با این بررسی، می توان هم راستا و هم جهتی برخی نظرات روان شناسی و آموزه های دینی را تایید کرد و بر عدم تهافت، بلکه هم سویی و مکمل یکدیگر بودن آن ها، تاکید ورزید.
کلید واژگان: احساس تنهایی, رهیافت های پیشگیری, راهکارهای مقابله ای, آموزه های دینی, روان شناسیFeeling loneliness is an undesirable mental state that stems from the feeling of not being in a relationship with others. The experience of loneliness is a common occurrence among people. On the other hand, according to some Quranic commentators, this psychological mechanism can be repelled and eliminated by creating interest and connection with God, and this pathological internal matter can be controlled by pursuing and confronting it seriously. The present study, with a descriptive-comparative method and with the help of library data, evaluates the opinions of some psychologists based on religious teachings and, by comparative comparison, seeks and finds a solution in this regard. According to the findings of this study, a group of preventive strategies has been presented and its coping strategies have been described in two groups: “bodily-physical” and “psychic-spiritual”. The first group introduced two types of solutions and the second group introduced four types of solutions. With this study, it is possible to confirm some aspects of psychology and religious teachings directly and directionally and emphasize their non-interference, but their complementarity and complementarity with each other
Keywords: Loneliness, Prevention Approaches, coping strategies, Religious teachings, Psychology -
از دیرباز خودشناسی، مورد توصیه پیامبران الهی، اندیشمندان و متفکران مکاتب مختلف بوده است؛ زیرا بدون شناخت خود، برنامه ریزی برای رشد، تکامل و خودسازی، امکان پذیر نیست. پژوهه پیش رو، با روش توصیفی تحلیلی، را برای یافتن مولفه های قرآنی خودشناسی و کاربست آن در تدوین مسیر رشد و تکامل، تفسیر عرفانی مخزن العرفان بانو امین را مورد کنکاش و بازخوانی قرار داده است. یافته های این پژوهش، نشانگر آن است که بر اساس نگرش بانو امین، هفت مولفه خودشناسی قرآنی، ادراک و توجه به؛1.جامعیت انسان نسبت به همه عوالم 2.فقر وجودی به مبدا 3. دمش روح الهی 4.تعلیم یافتگی همه اسماء 5.احساس کرامت 6. قدرت انتخاب و توان اختیار 7. استعدادی بودن کمالات انسان، راه معرفت شناسی خداوند را برای انسان، می گشاید و در نتیجه کاربست آنها در هفت آموزه؛ 1.سکونت در مقام ذکر و شکر حق، 2. مرآتی نگریستن کمالات خود 3. اتصال به حضرت حق و مقام قرب 4. حفظ مقام خلافت 5. احساس کرامت و فعال سازی خرد 6. انتخاب احسن 7.اطاعت و پیروی کامل از دین الهی، خودسازی، رشد و تکامل انسان را میسر می سازد.
کلید واژگان: خودشناسی, خودسازی اخلاقی, رشد و تکامل, مخزن العرفان, بانو امین -
ساختارشناسی وجود و روان انسان، از مباحث مهم و اساسی است که از دیرباز به عنوان مقدمه تعلیم و تربیت نیز مورد توجه بوده است؛ یونگ و علامه جوادی آملی، به عنوان دو اندیشمند و انسان شناس معاصر، علی رغم تفاوت و اختلاف در مبانی، منابع، روش و رویکرد، بر ضرورت و اهمیت آن تاکید و نسبت به نقص یا اشتباه در آن هشدار داده اند.مقاله پیش رو، دیدگاه وحیانی علامه جوادی و دیدگاه روان تحلیل گری یونگ را درباره ساختار روانی انسان مورد تحلیل و مقایسه تطبیقی قرار داده و جستارهایی را برای تعلیم و تربیت انسان، پیش رو نهاده است. براساس یافته های این پژوهش، از نظر یونگ، ساختار روانی انسان، شامل 1-خودآگاه 2-ناخودآگاه فردی و 3-ناخودآگاه جمعی و از دیدگاه علامه جوادی آملی، شامل 1-جنبه مادی و غریزی 2-جنبه مثالی 3-جنبه عقلی و 4-جنبه الهی و روح مجرد است. یونگ ساختار روان خودآگاه را متشکل از من و نقاب ها و بخش ناخودآگاه فردی را سرشار از سایه و ناخودآگاه جمعی را از آرکی تایپ ها و جنبه مردانه آنیما و جنبه زنانه آنیموس، می داند. اما علامه جوادی آملی جنبه های ناخودآگاه آدمی را، سرشار از تعالیم پیشینی فطرت الهی دانسته و روح انسانی را، به کلی از جنبه های مردانه و زنانه برکنار و آن را مربوط به جسم آدمی دانسته اند.از نظر یونگ، فردیت یافتن جامع و کامل با زندگی بر اساس همه ابعاد وجودی خود، میسر می گردد، ولی بر اساس دیدگاه علامه جوادی، غایت تعلیم و تربیت، خداگونگی انسان و زندگی متالهانه است که از خدا، به سوی خدا، در معیت خدا و سرانجام به لقای الهی می انجامد.کلید واژگان: ساختار روانی انسان, تربیت, روان تحلیل گری, کارل یونگ, علامه جوادی آملیThe structure of human existence and psyche is one of the most important and fundamental issues that has long been considered as an introduction to education; Jung and Allameh Javadi Ameli, as two contemporary thinkers and anthropologists, despite their differences in principles, sources, methods and approaches, have emphasized its necessity and importance and warned of its shortcomings or mistakes.The present article comparatively compares Allameh Javadi's revelatory view and Jung's psychoanalytic view of the human psychological structure and presents research papers on human education. According to the findings of this study, Jung, the psychological structure of man, includes 1-conscious 2-individual unconscious and 3-collective unconscious and from the point of view of Allameh Javadi Amoli, including 1- material and instinctive aspect 2- exemplary aspect 3- intellectual aspect and 4- aspect It is divine and the soul is single. Jung considers the structure of the conscious mind to consist of me and the masks, and the individual subconscious part to be full of shadows, and the collective subconscious to be of the archetypes and the masculine aspect of anima and the feminine aspect of animus. But Allameh Javadi Amoli considered the unconscious aspects of man to be full of the previous teachings of the divine nature and considered the human soul to be completely excluded from the masculine and feminine aspects and considered it to be related to the human body.Keywords: Human psychological structure, Education, psychoanalysis, Carl Jung, Allameh Javadi Amoli
-
زندگی انسان در کره خاکی، همواره با رنج، آمیخته است. قرآن کریم، آفرینش انسان را در رنج و سختی، شناسانده است (بلد: 4) و بودا همه فرآیندهای زندگی را، رنج، معرفی نموده، بدین رو کنکاش در رهیافت های پیش گیرانه و رهایی از رنج، لازم و ضروری است. این یژوهه، با روش تحلیلی- تطبیقی، رهیافت های برون رفت از رنج را مورد بررسی قرار داده است. یافته های این تحقیق نشانگر آن است که رنج در نگاه بودا، انسان مدارانه است و چهره ناخوشایندی دارد که باید از آن رهایی یافت و مسیولیت رهیدن بر عهده سالک است .برابر تعالیم بودا، راه رهایی از رنج، پیمودن راه اعتدال، شامل: 1. ایمان درست؛ 2. اندیشه درست؛ 3. سخن درست؛ 4. رفتار درست؛ 5. معاش درست؛ 6. سعی درست؛ 7. توجه درست و 8. مراقبت است که فرد را به مرحله نیروانا می رساند و از چرخه رنج آفرین حیات و تناسخ، رهایی می یابد. در آموزه های قرآن و روایات، رنج طرحی الهی، حکمت مدارانه و دارای آثار مثبت و پاداش است و خداوند در مشکلات، همواره امدادکننده و یاور انسان است. در آموزه های قرآن کریم، رنج به سه نوع: 1. رنج برخاسته از آفرینش؛ 2. رنج ناشی از ابتلایات و 3. رنج برخاسته از اکتسابات نادرست، قابل تقسیم است که برای پیش گیری و رهایی از هر دسته، راهکارهایی خاص، ارایه شده است.
کلید واژگان: رنج, بودا, پیش گیری و درمان, نیروانا, سمساره, قرآن کریم -
در قرآن کریم، واژه «لعل» 129بار و در 126 آیه و در بیشتر موارد، به معنای «تعلیل» و «ترجی»، به کار رفته است. این کاربرد در کلام خداوند علیم و قدیر، با عنایت به دربرداشتن نوعیتردید و انتظار، چالشی است که این پژوهش، با روش توصیفی- تحلیلی، بدان پرداخته شده است. یافته های این پژوهه، نشانگر آن است که کاربست واژه «لعل» در کلام الهی، در موضوعات گوناگون اعتقادی؛ اعم از توحید، عدل، نبوت، معاد، همچنین در مباحث رفتاری فردی و اجتماعی، به صورت های گوناگون؛ متفرد و ترکیبی؛ با اضافه به ضمیر با اسم ظاهر و با پس آمدهای گوناگونی آمده است و اغلب به یکی از دو معنای: 1.تعلیل، به منظور بیان علت و مقتضی از سوی خداوند عالم خبیر برای آگاه ساختن و هدایت مردم و 2. معنای ترجی که به معنای رجاء و امید به تحقق پس آمد لعل است؛ به کار رفته است. با عنایت به آن که این معنای لعل، حامل نوعی شک و تردید است، چون در مورد خداوند محال است و نمی تواند به خداوند متعال انتساب یابد، در موارد مختلف آن، به «گوینده» و به «فعل» مخاطب یا شرایط، بر می گردد؛ بر این اساس، در مقام تحلیل، می توان دیدگاه مفسرانی که علت کاربرد لعل را 1. ایجاد حس امیدواری در مخاطب 2. معرفی نتیجه و پیامد اعتقاد و عمل و 3. پیش گیری از عجب و غرور در مورد دستیابی به آن نتایج دانسته اند، مدلل دانست؛ ولی برخی از مفسران که لعل را از معنای خود منسلخ و در معنای مجازی، به کار برده اند، بدون دلیل و ناموجه است.کلید واژگان: لعل, ترجی, تردید, تعلیل, قرآن کریم, انتساب ترجی و تعلیل به خداوند
-
نشریه سفینه، پیاپی 74 (بهار 1401)، صص 47 -65
کتاب بصایرالدرجات منسوب به صفار قمی، از جمله کتب متقدم شیعه محسوب و جایگاه مهمی در منظومه اعتقادی شیعه در مساله امامت دارد و حاوی 1881 روایت است؛ در مورد این کتاب، دو چالش؛ انتساب بصایر به صفار قمی و وجود روایات غلوآمیز در آن، بحث های زیادی را برانگیخته است. پژوهه پیش رو، به صورت توصیفی _ تحلیلی، علاوه بر بررسی شخصیت علمی صفار و نقش او در انتقال معارف اعتقادی شیعه، به بررسی کتاب بصایرالدرجات تنها اثر باقی مانده وی، پرداخته و روایات آن را، بازکاوی و بررسی نموده است. یافته های این پژوهش، نشانگر آن است که انتساب این کتاب به صفار، قطعی می باشد و بحث های چالشی برخی در انتساب بصایر به وی، از قرن پنجم نشات می گیرد که جو حاکم بر محافل امامیه، تحت تاثیر عقل گرایی، این بود که گرایش فکری اهل سنت را آشکارا به چالش نکشند، همین امر سبب شد نسبت به محتوا و ماهیت کتاب بصایرالدرجات، با نوعی از کتمان، طوری وانمود شده که گویا این کتاب متعلق به صفار قمی نیست. چالش دوم؛ یعنی وجود روایات غلوآمیز هر چند اندک در بصایر، ناشی از تفاوت مبانی و روش ابن داوود حلی با وی و متاثر از اختلاف معنا و مصادیق غلو، نزد محدثان و عالمان قرن چهارم شهر قم بوده است.
کلید واژگان: بصائرالدرجات, صفار قمی, امامت, غلو, علوم حدیثBasair al-Darjat, a book attributed to Saffar Qomi, is one of the earliest Shiite books and has an important place in the Shiite Imamate system on the issue of Imamate and contains 1881 narrations; There are two challenges to this book; The attribution of Basair to Saffar Qomi and the existence of exaggerated narrations in it has aroused much debate. Leading research, in a descriptive-analytical manner, in addition to examining Saffar's scientific personality and his role in transmitting Shiite doctrinal teachings, has studied Basair al-Darjat, his only remaining work, and has re-examined its narrations. The findings of this study indicate that the attribution of this book to Saffar is definite and some of the challenging discussions in attributing Basair to him date back to the fifth century. The Sunnis did not openly challenge the "religious right", which led to the content and nature of the written book Saffar, which was dedicated to the Imamate, with a kind of concealment, as if this book does not belong to Saffar Qomi. . The second challenge; That is, the existence of exaggerated narrations, albeit a few, in Basair, is due to the difference in the principles and methods of Ibn Dawud Hali with him and is influenced by the difference in the meanings and examples of exaggeration, according to the fourth century narrators and scholars of Qom.
Keywords: : Basair Al-Darjat, Saffar Qomi, Imamate, Exaggeration, Hadith Sciences -
در جریان انتصاب خلیفه الهی، قرآن کریم از تعلیم اسماء به حضرت آدم خبر می دهد؛ اسمایی که بر ملایکه عرضه می شود و آن ها اظهار بی اطلاعی می کنند: ﴿و علم آدم الاسماء کلها ثم عرضهم علی الملایکه...﴾ (البقره:31). چیستی و مصادیق این اسماء همواره مورد بحث و اختلاف مفسران بوده که در دو رای، قابل ساماندهی است: 1. تعلیم همه حقایق عالم 2. شناساندن ارواح اهل بیت علیهم السلام که مستند به سه روایت تفسیری است. پژوهش حاضر، با تحلیل سندی و محتوایی، سه روایت یادشده را به شهادت مویدات قرآنی و روایی، قابل اعتماد ارزیابی می کند. آنگاه در مواجهه این روایات با دسته دیگری از روایات، از میان سه رویکرد مفسران، دیدگاه جمع بین دو دسته روایت را برمی گزیند؛ اما برای رفع اشکال های برخی مفسران، به این تحلیل می رسد که حقایق همه موجودات عالم به حضرت آدم، تعلیم داده شد که والاترین مصادیق آن، ارواح اهل بیت (ع) بوده؛ اما اسمایی که بر ملایکه عرضه شده و آن ها به دلیل مرتبه ناز ل تر از آن مطلع نبودند، تنها حقیقت اهل بیت بوده است. شواهد درون متنی آیه نظیر تفاوت ضمایر آیه، تفاوت کاربرد واژگان تعلیم در مورد آدم و انباء در مورد ملایک، نیز دقت در کاربست الفاظ روایات سه گانه این رای را تقویت می کند. بنابراین، آیه تعلیم اسماء با استناد به این سه روایت بر وجود نوری اهل بیت و تقدم خلقت نوری آنان بر آفرینش حضرت آدم، دلالت دارد.
کلید واژگان: آیه 31 سوره بقره, روایات تفسیری, تعلیم اسماء به حضرت آدم, خلقت نوری و وجود پیشینی اهل بیت علیهم السلامRegarding to the appointment of the Divine caliph, the Holy Qur’an mentions teaching the names to Prophet Adam (AS), namely those names presented to the angels who declared their ignorance: “And He taught Adam the Names, all of them; then presented them to the angels” (Q, 2:31). The quiddity and instances of these names have always been discussed and disputed by exegetes, which may be categorized into two: 1) God taught him the whole realities of the world. 2) God introduced him the souls of the Ahl Al-Bayt (AS), based upon three interpretive narrations. Analyzing the sanads and contents, this study assesses the three aforementioned narrations to be reliable, regarding Qur’anic and narrative evidence. Then, with regards to another group of narrations that are in contrast to these narrations, from among three approaches of the exegetes, the collective view between the two categories of narrations is selected. In order to solve the issues presented by some exegetes, it is concluded that the realities of all beings in the universe were taught to Prophet Adam, the highest instances of which were the souls of the Ahl al-Bayt (AS). However, the names presented to the angels, of which they were not aware due to their lower rank, were only the realities of Ahl al-Bayt (AS). The in-text evidence of the verse, such as the difference in the pronouns, the difference in the usage of the word “teaching” regarding to Prophet Adam (AS), and the word “inform” regarding to the angels, as well as the accuracy in using the words of the three narrations reinforces this idea. Therefore, the verse of “teaching the names” by referring to these three narrations indicates the lightening existence of Ahl al-Bayt (AS) and the precedence of their shining creation over the creation of Adam (AS).
Keywords: Verse 31 of Surah Al-Baqarah, interpretive narrations, teaching the names to Prophet Adam, Shining Creation, Pre-Existence of Ahl al-Bayt (AS) -
فصلنامه مشکوه، پیاپی 154 (بهار 1401)، صص 27 -49دل بستگی، پیوند عاطفی عمیقی است که بین هریک از ما و افراد خاصی برقرار می شود. از منظر روان شناسان، دل بستگی ایمن در سنین 1-3 سالگی بین فرزند و والدین، نقش مهمی در رشد و پرورش عاطفی، افزایش هوش و الگوگیری دینی فرزند از والدین دارد. در آموزه های دینی نیز گفتار و رفتار مودت آمیز در خانواده، مورد تاکید قرار گرفته است.این جستار به روش توصیفی _ تحلیلی از نوع هم بستگی و به صورت تطبیقی انجام یافته است. هدف جستار واکاوی نقش سبک های دل بستگی در پرورش هوش عاطفی، انس دینی و بررسی میزان ارتباط و پیوند دل بستگی ایمن با پرورش دینی کودک بوده و یافته ها نشان دهنده آن است که توجه به نیازهای عاطفی فرزند، مهرورزی و گفتار محبت آمیز، موجب شکل گیری دل بستگی ایمن و افزایش هوش هیجانی شده و والدین را به عنوان قهرمانان زندگی، به الگوی کودک تبدیل می کند و رفتار و گفتار دین دارانه آنان، موجب انس دینی کودک با خداوند متعال و گرایش به آموزه های دینی می شود.کلید واژگان: دل بستگی ایمن, هوش هیجانی, نیاز عاطفی کودک, رفتار مهربانانه والدین, آموزه های دینیMishkat, Volume:41 Issue: 154, 2022, PP 27 -49Attachment is a deep emotional bond that is established between people. According to psychologists, safe attachment between children and parents at the age of 1-3 plays an important role in children's emotional growth and development, increasing intelligence and religious modeling from parents. In religious teachings, polite speech and behavior in the family have been emphasized.The findings of this study, which was conducted with the aim of analyzing the role of attachment styles in the development of emotional intelligence and religious acceptance, and to examine the connection between children’s secure attachment and religious upbringing in a descriptive-analytical correlational and comparative method, indicate that the child’s attention to the emotional needs, affection and loving speech will lead to the secure attachment formation and increase emotional intelligence. This makes parents, as heroes of life, role models for the child, and their religious behavior and speech make the child’s bond with the Almighty God and religious teachings.Keywords: secure attachment, Emotional intelligence, child's emotional needs, child's relationship with God, parents’ Affectionate behavior, religious teachings
-
پژوهشنامه معارف قرآنی، پیاپی 48 (بهار 1401)، صص 125 -157
پژوهشهای میانرشتهای قرآنی گر چه از یکسو، پیوند مستحکم علم و دین و از سوی دیگر در تبیین اعجاز علمی و از سوی سوم در تفسیر علمی، کاربرد دارد؛ اما در صورت بیتوجهی به ضوابط فهم صحیح و عدم برداشت صحیح از قرآن، انتساب و انطباق نظریات علمی با آن، نوعی تفسیر به رای، ایجاد التقاط و تحمیل و تحریف، محسوب می‌شود. بدبن رو استخراج و کاربست ملاکهای ارزیابی پژوهشهای میانرشتهای قرآنی ضروری است. این پژوهه در صدد است با روش توصیفی، ضوابط فهم صحیح قرآن را از دیدگاه آیتالله جوادی آملی، استخراج و معرفی نماید. یافته های این جستار نشانگر آن است که هر چند از دیدگاه ایشان، فهم قرآن برای عموم ممکن و لازم است؛ اما استناد و احتجاج به برداشتها، از نظر روشی منوط به رعایت شش نکته؛ شامل 1.توجه به ادبیات عرب و علوم پایه بدون اصالت دادن به قواعد اعتباری آن علوم، 2. توجه به گوناگونی گزارههای قرآنی از نظر اخباری، انشایی، تمثیلی و نمادین بودن، 3. مد نظر قرار دادن پیوند حقایق جهانشناختی با خداشناختی در قرآن و اختلاف زبان قرآن با بیان علم، 4. بهرهمندی روشمند از عقل و یافته‌های علمی در فهم قرآن و پرهیز از هرگونه التقاط، تحمیل و تطبیق های نامدلل، 5. پرهیز از جمود بر شان نزول و مصادیق در عین توجه به آنها و 6. کنار نهادن هر گونه قیاس و استحسان است.
کلید واژگان: قرآن کریم, مطالعات میان رشته ای, ضوابط روشی, تفسیر علمی, جوادی آملیQuranic interdisciplinary researches, however, are used on the one hand, the strong connection between science and religion, on the other hand, in explaining the scientific miracle, and on the third hand, in scientific interpretation; However, in case of disregarding the criteria of correct understanding and non-correct interpretation of the Qur'an, attributing and adapting scientific theories to it is considered as a kind of interpretation to the opinion, creating eclecticism and imposing and distorting. It is necessary to extract and apply the criteria for evaluating interdisciplinary Qur'anic research. This study intends to extract and introduce the criteria of correct understanding of the Qur'an from the perspective of Ayatollah Javadi Amoli by descriptive method.The findings of this study indicate that although from his point of view, understanding the Qur'an is possible and necessary for the public; But citing and protesting the impressions, in terms of method depends on the observance of six points; Includes 1. Paying attention to Arabic literature and basic sciences without giving originality to the credit rules of those sciences, 2. Paying attention to the variety of Qur'anic propositions in terms of news, writing, allegory and symbolism, 3. Considering the connection of cosmological facts With theology in the Qur'an and the difference between the language of the Qur'an and the expression of science, 4. Methodical use of reason and scientific findings in understanding the Qur'an and avoiding any eclecticism, imposition and unreasonable adaptations, At the same time paying attention to them and 6. putting aside any analogy .
Keywords: Holy Quran, Interdisciplinary studies, Methodological Criteria, Scientific Interpretation, Javadi Amoli -
دلایل عقلی و نقلی و مطالعات تاریخی، نشانگر آن است که قرآن کریم، در زمان پیامبر و با اشارت های وحیانی، جمع و تدوین شده بود، بدینسان هرگز مجالی برای کاستی و فزونی در آن، فراهم نیامد، تا تحریف ممکن باشد. یکی از انگاره های تاریخ نگاشتی قرآن کریم که سید نعمت الله جزایری و میرزا حسین نوری به آن تفوه کرد ه اند، حذف نام، شمایل، ویژگی و جایگاه والای امام علی، صدیقه اطهر و دیگر امامان)ع(از قرآن کریم است در حالی که به گمان آن ها، در همه کتب آسمانی پیشین، ذکر شده بود.پژوهه پیش رو، با روش توصیفی تحلیلی، دلیل نهم کتاب فصل الخطاب محدث نوری را در سه بخش دسته بندی نموده، مطالب آن را از نظر محتوایی به چالش کشیده و ضعف سند، منابع و دلالت مستندات روایی آن را آشکار کرده است. یافته های این پژوهش این واقعیت را بازنمایانده است که ادعای فوق، بر صرف استبعاد و نه بر استدلال، بنیان یافته و مفاد و نتیجه گیری آن، با دلایل عقلی، نقلی و تاریخی، تعارض دارد. بدینسان انگاره ذکر نام و شمایل امام علی(ع)، با سبک بیان قرآن، ناسازگار و با سنت آزمون الهی نیز توافقی ندارد. بر این اساس، استناد به روایاتی که در مقام تبیین آیات قرآن، نام امام علی(ع) ذکر شده، هرگز بیانگر حذف نام آن حضرت از متن الفاظ قرآن نیست؛ بلکه اشاره به تفسیر، بیان شان، سبب نزول، ارایه مصداق، جری و تطبیق و یا تاویل آیات می باشد و هرگز قرآن کریم، در دوران پس از رحلت پیامبر(ص)، کاستی نیافته است.
کلید واژگان: تحریف ناپذیری قرآن, فصل الخطاب, محدث نوری, امام علی(ع), جمع قرآن کریمPazuhesname- ye Alavi, Volume:12 Issue: 2, 2022, PP 129 -154Rational and narrative reasons and historical studies indicate that the Holy Qur'an was compiled at the time of the Prophet with revelatory allusions, thus never allowing for its increase or decrease, so that distortion is possible. One of the historiographical ideas of the Holy Quran that Seyyed Nematullah Jazayeri and Mirza Hussein Nouri have devised is the omission of the name, image, characteristics and high position of Imam Ali, Siddiqah Athar and other Imams (AS) from the Holy Quran, while in their opinion, in all books. The former celestial was mentioned.The present study, by descriptive-analytical method, has categorized the ninth reason of Mohaddhesnouri's chapter in three sections, challenged its contents in terms of content, and revealed the weakness of the document, its sources, and the significance of its narrative documents. The findings of this study reflect the fact that the above claim is based on mere exclusion and not on reasoning, and its contents and conclusions are in conflict with rational, narrative and historical reasons. Thus, the idea of mentioning the name and image of Imam Ali (as) is inconsistent with the style of expression of the Qur'an and does not agree with the tradition of the divine test. Accordingly, quoting the narrations in which the name of Imam Ali (as) is mentioned in the position of explaining the verses of the Qur'an, never indicates the removal of that Imam's name from the text of the words of the Qur'an; Rather, it refers to interpretation, expression of dignity, cause of revelation, presentation of examples, elaboration or interpretation of verses, and the Holy Qur'an has never been deficient in the period after the death of the Prophet (PBUH).
Keywords: The Infallibility of the Qur'an, Faslo al-Khattab, Muhaddith nunuri, Imam Ali (AS), Collection of the Holy Quran -
نشریه سفینه، پیاپی 73 (زمستان 1400)، صص 37 -64
مدخل امام «علی (ع)» در دایرهالمعارف قرآن لایدن، توسط «علی‌سلطان آسانی»؛ مسلمان اهل سنت اهل نایروبی، به نگارش درآمده است. این مدخل، ضمن گزارش درست برخی مطالب، همچون؛ برخورداری امام علی (ع) از مقام امامت و علم باطنی، حاوی نکات نادرستی، چون نسبت‌دهی رهبری صوفیه به آن‌حضرت، نیز از وجود نام و فضایل امام علی، در متن مصحف حضرت علی (ع) و انتساب برنتافتن مصحف عثمانی از سوی شیعیان تا قرن چهارم، است.
پژوهه حاضر، با روش توصیفی- تحلیلی، به بررسی و تحلیل رویکرد و مطالب این مدخل پرداخته و بر اساس آموزه‌های قرآن و روایات، صحت و سقم آن را، باز نمایانده است و میزان هم‌آوایی آن را با منابع و مکتوبات شیعی، اهل‌سنت و مستشرقان، آشکار ساخته‌است. یافته‌های تحقیق، نشانگر آن است که نویسنده،گرچه در بیان برخی مطالب، جانب واقعیت را پاس داشته، اما در پاره ای از موارد، دچار چالش‌هایی همچون عدم جامعیت، اختصارگویی زیان‌آور، شناساندن امام‌علی (ع) به پیشوایی باطنیه و متصوفان و... شده است. این مدخل امام علی (ع)، با مدخل های دیگر لایدن و مکتوبات مستقل استشراقی، دارای هم آوایی و ارجاعات فراوان به آنها است؛ ولی بر خلاف انتظار، به هیچ‌یک از منابع روایی، تفسیری و تاریخی شیعه، ارجاعی ندارد و هم آوایی خاصی با منابع معتبر اهل سنت نیز در آن، مشهود نیست.کلید واژگان: دایره المعارف قرآن لایدن, امام علی(ع), علی سلطان آسانی, مستشرقان, مکتوبات استشراقی, قرآن و روایاتThe entry of "Ali" in Leiden encyclopedia of the Qur'an has been written by "Ali Sultan Asani", a Sunni Muslim from Nairobi. This entry, while correctly reporting some issues such as Imam Ali's enjoyment of the position of Imamate and esoteric knowledge, contains incorrect points, such as the attribution of the Sufi leadership to him, as well as the existence of Imam Ali's name and virtues in the text of Imam Ali's Mushaf and the rejection of attribution of the of the Ottoman’s Mushaf by the Shiites until the fourth century. The present study, with a descriptive-analytical method, has studied and analyzed the approach and contents of this entry and based on the teachings of the Qur'an and hadiths, has shown its accuracy and validity and its degree of harmony with Shiite, Sunni and Oriental sources and writings. The findings of the research indicate that the author, although he was in favor of truth in expressing some issues, but in some cases, he faced challenges such as lack of comprehensiveness, harmful succinctness, attributing Imam Ali to be the leader of esoteric and mystics, etc. This entry of Ali has many compatibility and references to other entries of Leiden and independent Oriental writings; but contrary to expectations, it does not refer to any of the Shiite narrative, interpretive and historical sources, and there is no specific harmony with the authentic Sunni sources.
-
اندیشه وران شیعی و اغلب اهل سنت، بر اساس دلایل عقلی و نقلی، اجداد پیامبر گرامی اسلام را مومن دانسته اند. یکی از دلایل، آیه 219 سوره شعراء است که می فرماید: *و تقلبک فی الساجدین*. پژوهش پیش رو، با روش توصیفی-تحلیلی، به بررسی آراء 114 تفسیر از فریقین، پرداخته و آ ن ها را در چهار دیدگاه، بازشناسانده است. دیدگاه نخست، مفاد آیه را انجام دادن رکوع و سجود پیامبر(ص) در نماز جماعت؛ و دیدگاه دوم آیه را اشاره به رویت اصحاب پشت سر خود، به هنگام نماز توسط پیامبر می داند. این دو دیدگاه، آیه را به دور از موضوع بحث دانسته اند. دیدگاه سوم، مراد از ساجدان را با استناد به روایات، اهل بیت(ع) شناسانده و دیدگاه چهارم نیز که رای اغلب مفسران فریقین است، با استناد به شواهد درون متنی هم چون دلالت واژگان و ترکیب جمله، و نیز شواهد برون متنی نظیر روایات مورد اعتماد صحابیان و مفسران متقدم، معنای آیه را ناظر به انتقال نسلی پیامبر(ص) در اصلاب اجداد مومن اهل سجده، معرفی کرده است. بررسی نگارندگان، نشان می دهد که بر اساس شواهد و دلایل، استظهار موحد بودن اجداد پیامبر(ص) به عنوان معنای اظهر یا یکی از وجوه معنایی آیه بر اساس امکان حمل الفاظ بر بیش تر از معنای واحد، رواست و دیدگاه سوم نیز با آن هم سویی، تعاضد معنایی و توسعه مصداقی دارد.
کلید واژگان: آیه 219 سوره شعراء, تقلب در ساجدین, موحد بودن اجداد پیامبر(ص), یکتاپرستی نیاکان پیامبر و اهل بیت(ع), تفاسیر فریقینShi’ite and many Sunni scholars, based on rational and traditional arguments, recognize that the ancestors of the Holy Prophet of Islam have been believers; one of the evidences in this regard is the 219th verse of Surah ash-Sho’arā’ saying “And thy movements among those who prostrate”. The present study, using descriptive analysis, reviews the ideas of 114 Sunni and Shi’ite exegeses and categorizes them in 4 viewpoints: The first view believes that the content of the verse refers to conducting Roku’ and Sojud by the Prophet (PBUH) during congregational prayer; the second view holds that the verse denotes the Prophet sees his companions behind him during congregational prayer. However, these two interpretations perceive the verse to be away from the basic subject in discussion. The third view states that the Sājedin (those who prostrate), with reference to the traditions, are Ahl al-Bayt; and the fourth view that is accepted by most of Sunni and Shi’ite commentators interprets that based on in-text evidence such as the implication of the words and the synthesis of the sentence as well as out-text evidence such as the narrations trusted by the early companions and commentators, the meaning of the verse confirms the lineage transmission of the Prophet (PBUH) from his believer ancestors who were prostrating. The authors’ review indicates that, based on the evidences and reasons, it is appropriate to infer monotheism of the Prophet’s ancestors (PBUT) as the evident meaning or one of the meaning aspects of the verse relying on the potentiality of the words connoting more than a single interpretation. Moreover, the 3rd view has alignment, semantic contradiction and evidence expansion with that.
Keywords: The 219th Verse of Surah ash-Sho’arā’, Movements among Those Who Prostrate, Monotheism of the Prophet’s Ancestors, His Holy Ahl al-Bayt (PBUH), Sunni, Shi’ite exegeses -
این مقاله با روش تحلیلی توصیفی و به صورت مقایسه‌ای از دو بعد به آگاهی اهل کتاب از وجود پیامبر خاتم9 می‌پردازد: بعد قرآنی و بعد منابع اهل کتاب. قرآن کریم در آیات 146 و 147 سوره بقره، 157 سوره اعراف و 6 سوره صف به شناسا بودن پیامبر اکرم9 اشاره دارد. مفسران شیعه و اهل سنت بر سر دلالت این آیات شریفه بر شناسا بودن پیامبر خاتم9 نزد اهل کتاب اتفاق نظر دارند. هرچند کتب آسمانی پیشین که اکنون در دسترس است، با تحریف رو به رو است ولی دلالت‌های ضمنی و گاهی صریحی در آنها یافت می‌شود که از وجود پیامبر خاتم9 یا مشخصات او خبر می‌دهند. این منابع اهل کتاب از دو نظر قابل توجه هستند. اول این که، بخشی از محتوای آنها که درباره پیامبر خاتم است، با منابع اسلامی مطابقت دارد. دوم، مویدی از منابع خود اهل کتاب، به شمار می‌آید هر چند این منابع مورد تایید همه اهل کتاب نباشد. از بررسی این آیات می‌توان دریافت که اهل کتاب به طور کامل با پیامبر خاتم9 آشنا بوده‌اند، شاهد آن که برخی از آگاهی خود پیروی کرده و به او ایمان می‌آورند. گفتنی است نشانه‌هایی از این آگاهی هم در انجیل و هم در تورات به چشم می‌خورد.
کلید واژگان: پیامبر(ص), اهل کتاب, قرآن, کتاب مقدس, تورات, انجیل -
امروزه بشر با مشکلی «احساس تنهایی» دست به گریبان است. این احساس، دو جنبه دارد؛ یکی شناختی، احساسی و روانی و دیگری، روحی و معنوی. در این تحقیق با مراجعه به متون روان شناسی و آیات قرآن کریم، واژگان مربوط به احساس تنهایی با روش توصیفی تحلیلی، مفهوم شناسی شده است. هدف این جستار، شناخت واژگان قرآنی قابل مطالعه در موضوع یادشده است. با استفاده از داده های این نوشتار می توان پژوهش در حوزه احساس تنهایی را با تکیه بر قرآن کریم سامان داد. این مقاله ابتدا به شناخت واژگانی احساس تنهایی می پردازد و سپس حوزه معنایی آن را در روان شناسی مورد توجه قرار می دهد. آنگاه حوزه واژگانی این مفهوم در قرآن کریم شناسایی می شود.
کلید واژگان: احساس درونی, افسردگی, عزل, معیت, عند, روان شناسی, معارف قرآن -
ویژگی اصلی رفتار اجتماعی انسان که باعث تمایز او از سایر حیوانات می گردد، ظرفیتش برای تعامل دوسویه با دیگران است. چنین ظرفیتی نظریه ی ذهن نامیده می شود؛ امروزه نظریه ی ذهن بر پایه ی رشد این ظرفیت شناختی است که رفتارهای دیگران معنی‌دار شده و قابل درک می شوند. عنصر اساسی در نظریه‌ی ذهن درک عوامل هدفمندی رفتار و جهت‌دار بودن ادراک دیگران است. نظریه ی ذهن احتمالا واکنشی انطباقی به تعاملات اجتماعی اولیه می باشد که در قرآن و روایات نیز به آن پرداخته شده است اما اختصاصا از واژه ی ذهن استفاده نشده بلکه کلمات دیگری که به لحاظ معنا و مفهوم بیانگر «ذهن» است به کار رفته است. در پایان این پژوهش که به روش توصیفی-تحلیلی تدوین گردیده است، این نتیجه حاصل می گردد که با وجود تاکید بر آموزه های دینی مبنی بر حجت الهی قلمداد نمودن عقل، ذهن یا عقل ممکن است مبتلا به آسیب هایی چون اختلالات اضطرابی، وسواسی – اجباری، اسکیزوفرنی، افسردگی، شخصیت، آلزایمر و... شود که در قرآن نیز شامل: بیماری، قساوت، انحراف، زنگار، کور شدن و مهر شدن قلب، اختلال اضطراب فراگیر، وسواس، آلزایمر (فراموشی) و افسردگی است.
کلید واژگان: ذهن, دوسویه گیری, عقل, قرآن, روایاتThe main feature of human social behavior that distinguishes him from other animals is his capacity for two-way interaction with others. Such capacity is called theory of mind; Today, the theory of mind is based on the development of this cognitive capacity that the behaviors of others become meaningful and understandable. The basic element in the theory of mind is to understand the purposeful factors of behavior and the directionality of other people's perception. The theory of mind is probably an adaptive reaction to early social interactions, which is also discussed in the Qur'an and hadiths, but the word mind is not specifically used, but other words that express "mind" in terms of meaning and concept are used. gone. At the end of this research, which was developed using a descriptive-analytical method, the conclusion is that despite the emphasis on religious teachings based on the divine authority of assuming reason, the mind or reason may suffer from disorders such as anxiety disorders, Obsessive-compulsive, schizophrenia, depression, personality, Alzheimer's, etc., which in the Quran also includes: disease, cruelty, perversion, rust, blindness and sealing of the heart, generalized anxiety disorder, obsession, Alzheimer's (forgetfulness) and depression.
Keywords: mind, ambivalence, intellect, Quran, Hadiths -
در روان شناسی، اگرچه برخی از انواع و مراحل احساس تنهایی، امری عادی و واقعی است، ولی برخی از اقسام و مراحل آن، پاتالوژیک و بیمارگون است. در متون دینی، نیز به خاطر معیت همیشگی و همراهی خداوند، احساس تنهایی نوعی آسیب بینشی، نگرشی، احساسی و عاطفی است، اما تنهایی مفید و مثبت نیز وجود دارد؛ چون انسان ها، به کناره گرفتن آگاهانه و تنها شدگی انتخابی، برای رشد، تکامل و محفوظ ماندن از آلودگی های فکری، اجتماعی و فرهنگی نیز نیاز دارند. شناخت دقیق مرزهای احساس تنهایی پاتالوژیک و تنهایی مفید، با شناخت عوامل، نشانه و پی آمدهای آنها، میسر است. پژوهش پیش رو، با روش توصیفی- تحلیلی و به صورت مقایسه ای؛ سه نشانه برای احساس تنهایی پاتالوژیک، معرفی کرده و پی آمدهای آن را دارای دوگونه «فرسودگی روانی» و «فرسودگی جسمی» دانسته؛ گونه اول را دارای ده آسیب و گونه دوم را با چهار آسیب، شناسانده است. یافته های پژوهش، نشانگر آن است که بین آیات قرآن، روایات، دیدگاه مفسران و نظریات روان شناسان، همسویی دیده می شود.
کلید واژگان: احساس تنهایی, تنهایی پاتالوژیک و مثبت, فرسودگی روانی و جسمی, قرآن و روانشناسی -
در آیات مربوط به سکونت حضرت آدم(ع) و حوا در بهشت، خداوند آنها را از نزدیک شدن به درخت معینی، نهی می کند که مفسران فریقین، در مورد چیستی این درخت وجوه مختلفی را مطرح کرده اند. برخی مفسران شیعه، با استناد به سه روایت از معصومان، شجره ممنوعه را با وجود اهل بیت(ع) مرتبط دانسته اند. راستی آزمایی این قول بسیار حایز اهمیت است چرا که در صورت صحت، می تواند دلالت آیاتی از قرآن را بر خلقت نوری اهل بیت(ع) به اثبات برساند. این پژوهش، با روش توصیفی- تحلیلی، روایات یادشده را از حیث سند و محتوا ارزیابی کرده است. بررسی ها نشان می دهد که لااقل یکی از این روایات، از اتقان سندی و متنی کافی برخوردار است. اما در سند دو روایت دیگر، خدشه هایی وجود دارد؛ با این حال، شواهدی از عقل، قرآن و روایات، موجبات مقبولیت آن ها را فراهم آورده است. تحلیل محتوایی این روایات نیز بر این مطلب دلالت دارد که درخت ممنوعه، از میوه های مختلفی برخوردار بوده؛ لیکن در بین میوه ها، آنچه برای حضرت آدم(ع) و حوا جذابیت داشته، علم محمد و آل محمد(ص) بوده است. مطابق این وجه، به نظر می رسد آیات شجره ممنوعه، بر وجود نوری اهل بیت(ع) نیز اشارت دارد.کلید واژگان: درخت ممنوعه, مخلوق اول, خلقت نوری, وجود پیشینی اهل بیت(ع), علم اهل بیت(ع)During Adam and Eve's stay in paradise, God forbade them from approaching a particular tree. Despite the clear Divine prohibition, they ate from that tree anyway. The essence and reality of this tree has long been disputed amongst the exegetes. In this regard, some exegetes, by citing three particular interpretive narrations, have related the forbidden tree to the Ahlulbayt (the Holy Prophet and his immaculate progeny). Indeed, analyzing this claim and assessing it's authenticity with regards to whether it is able to indicate and prove the pre-existence of the Ahlulbayt and the light creation through a verse of the Qur'ān posseses great importance. This essay, by using an analytical-descriptive method, will analyze the three aforementioned narrations with respect to their chains of narration, their content, and their acceptance in the eyes of the exegetes and it will reach this conclusion that the forbidden tree possessed many different fruits however, amongst all those fruits, that which was attractive to Adam, the teacher and the subject of prostration of the angles, was the knowledge of Prophet Muhammad and his progeny (peace be upon them all). The desire to reach the position and status of the Ahlulbayt was what prompted Adam and Eve to eat from the tree. The contextual proofs confirm the conclusion extracted from these narrations. The interpretations of these three narrations affirm that the Ahlulbayt existed before Adam and Adam witnessed them in the form of lights and souls (metaphysical existence). Therefore, in accordance with this, it can be deducted that the verses that speak of the forbidden tree along with the narrations that interpret them indicates the pre-existence of the Ahlulbayt.Keywords: The forbidden tree, the First Creation, the light creation, pre-existence of the Ahlulbayt (pbuh), the knowledge of the Ahlulbayt (pbuh)
- در این صفحه نام مورد نظر در اسامی نویسندگان مقالات جستجو می‌شود. ممکن است نتایج شامل مطالب نویسندگان هم نام و حتی در رشته‌های مختلف باشد.
- همه مقالات ترجمه فارسی یا انگلیسی ندارند پس ممکن است مقالاتی باشند که نام نویسنده مورد نظر شما به صورت معادل فارسی یا انگلیسی آن درج شده باشد. در صفحه جستجوی پیشرفته می‌توانید همزمان نام فارسی و انگلیسی نویسنده را درج نمایید.
- در صورتی که می‌خواهید جستجو را با شرایط متفاوت تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مطالب نشریات مراجعه کنید.
©2000-2025 magiran.com All Rights Reserved.