فرشاد بختیار
-
نشریه یافته های تحقیقاتی در گیاهان زراعی و باغی، سال سیزدهم شماره 1 (بهار و تابستان 1403)، صص 21 -39
رقم گندم امین با شجره KAUZ/LUCO-M//PVN/STAR/3/Yaco/2*Parus/4/Pishtaz، حاصل برنامه ملی به نژادی گندم نان آبی برای اقلیم معتدل ایران است. تلاقی های اولیه و تکمیلی این رقم در موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر و مراحل ارزیابی و انتخاب نسل های در حال تفکیک آن (F2-F6) در ایستگاه زرقان استان فارس انجام شد. لاین های گزینش شده، شامل M-94-14، به آزمایش های مقدماتی و پیشرفته مقایسه عملکرد دانه راه یافتند. در شرایط آبیاری بهینه آزمایش سازگاری اقلیم معتدل، میانگین عملکرد دانه لاین M-94-14 (رقم امین) 6950 کیلوگرم در هکتار بود که نسبت به ارقام شاهد پارسی و بهاران (با عملکرد به ترتیب با 6688 و 6574 کیلوگرم در هکتار)، به ترتیب 3/9 و 5/7 درصد برتری نشان داد. این لاین از ویژگی های کیفیت نانوایی خوبی همچون درصد پروتئین، عدد زلنی، حجم نان، سختی دانه و ارتفاع رسوب SDS مطلوب برخوردار بود و نسبت به بیماری های زنگ زرد و قهوه ای مقاومت قابل قبولی داشت. نتایج آزمایش های تحقیقی-ترویجی در مناطق مختلف نشان داد که رقم امین با عملکرد دانه 6820 کیلوگرم در هکتار در شرایط آبیاری بهینه، نسبت به میانگین عملکرد ارقام شاهد با 6609 کیلوگرم در هکتار، از برتری قابل قبولی برخوردار بود. در مجموع، با توجه به نتایج به دست آمده که برتری این لاین را نسبت به ارقام رایج در اقلیم معتدل کشور نشان می دهد، لاین M-94-14 در سال 1398 با نام امین معرفی شد.
کلید واژگان: گندم نان, تلاقی ساده, تلاقی تکمیلی, سازگاری, عملکرد دانهThe Amin wheat cultivar, with the pedigree "KAUZ/LUCO-M//PVN/STAR/3/ Yaco/2*Parus/4/Pishtaz", was developed through a national irrigated bread wheat breeding program for the temperate climate of Iran. Initial and advanced crosses were conducted at the Seed and Plant Improvement Institute in Karaj, Iran, while the evaluation and selection of segregating generations (F2-F6) carried out at the Zarghan Research Station in Fars Province. Selected lines, including M-94-14, advanced to both preliminary and advanced yield trials. Under optimal irrigation conditions in temperate climate adaptation trials, the M-94-14 line (Amin cultivar) achieved an average grain yield of 6950 kgha-1, representing a 3.9% and 5.7% yield advantage over the control cultivars Parsi and Baharan, which yielded 6688 and 6574 kgha-1, respectively. This line exhibited desirable baking quality traits, including favorable grain protein content, Zeleny sedimentation volume, bread loaf volume, grain hardness index, and SDS sedimentation height. Additionally, it demonstrated acceptable resistance to yellow and leaf rusts. On-farm trials across various regions showed that the Amin cultivar achieved a grain yield of 6820 kgha-1 under optimal irrigation conditions, outperforming the average grain yield of control cultivars, which was 6609 kgha-1. Given the superior performance of this line compared to existing cultivars in temperate climate of Iran, the M-94-14 line was officially released as the Amin cultivar in 2019.
Keywords: Bread Wheat, Simple Cross, Advanced Cross, Adaptation, Grain Yield -
نشریه یافته های تحقیقاتی در گیاهان زراعی و باغی، سال دوازدهم شماره 1 (بهار و تابستان 1402)، صص 37 -51
رقم فرین (لاین M-94-15) در سال زراعی 92-1391 با پدیگری Frncln/Rolf07 از مرکز تحقیقات بین المللی ذرت و گندم (سیمیت) دریافت شد و در آزمایش بررسی پتانسیل عملکرد خزانه های بین المللی گندم بهاره در اقلیم معتدل مورد ارزیابی و انتخاب قرار گرفت. این رقم در سال زراعی 93- 1392 در آزمایش مقایسه عملکرد مقدماتی در شرایط آبیاری بهینه با عملکرد دانه 8114 کیلوگرم در هکتار در مقایسه با ارقام شاهد پارسی، سیروان، پیشتاز و سیوند به ترتیب با میانگین عملکرد دانه 8035، 8022، 6914 و 7895 کیلوگرم در هکتار انتخاب شد. این رقم در سال زراعی 94-1393 در آزمایش مقایسه عملکرد پیشرفته با میانگین عملکرد دانه 7093 کیلوگرم در هکتار در مقایسه با ارقام شاهد پارسی و سیروان به ترتیب با عملکرد 6495 و 6423 کیلوگرم در هکتار انتخاب شد. میانگین عملکرد دانه رقم فرین (لاین M-94-15) در آزمایش سازگاری اقلیم معتدل طی سال های 96- 1394 در شرایط بهینه7231 کیلوگرم در هکتار در مقایسه با ارقام شاهد پارسی با 6688 کیلوگرم در هکتار و بهاران با 6574 کیلوگرم در هکتار بود و در مجموع شرایط بهینه و تنش نسبت به میانگین کل ژنوتیپ ها 3 درصد برتری نشان داد. با توجه به واکنش قابل قبول لاین جدید نسبت به بیماری های زنگ زرد (30MR -0) و زنگ قهوه ای (30MSS -0) و هم چنین مقاومت به ریزش دانه و کیفیت نانوایی خوب، لاین M-94-15 برای بررسی در سطح مزارع زارعین انتخاب شد. میانگین عملکرد دانه لاین امید بخش M-94-15 در آزمایش های تحقیقی- ترویجی در شرایط بهینه و قطع آبیاری به ترتیب 7301 و 5342 کیلوگرم در هکتار در مقایسه با ارقام شاهد رخشان و بهاران با میانگین عملکرد دانه 6449 و 4538 کیلوگرم در هکتار بود. لاین گندم M-94-15 با توجه به خصوصیات زراعی مطلوب، زودرسی مناسب و کیفیت نانوایی خوب در سال 1398 با نام فرین برای کشت در مناطق معتدل معرفی شد.
کلید واژگان: گندم نان, خصوصیات زراعی, پتانسیل عملکرد دانه, خزانه های بین المللیIn crop season 2012-2013 wheat genotype "Frncln/Rolf07" was introduced to Iran within an international nursery received from CIMMYT and was studied in experiment of evaluation of yield and agronomic characteristics of spring wheat genotypes in international nurseries in temperate regions. Then in 2013-2014 crop season, it was selected in a preliminary regional wheat yield trial under normal irrigation with an average yield of 8114 kgha-1 compared to the check cultivars Parsi, Sirvan, Pishtaz and sivand, respectively, with grain yield of 8.035, 8.022, 6.914 and 7.985 kgha-1. This cultivar was further investigated in the advanced regional wheat yield trial of temperate regions of the country during 2014-2015 and with average grain yield of 7093 kgha-1 compared to 6495 and 6423 kgha-1 yield of check cultivars Parsi and Sirvan, respectively, and was selected for adaptation evaluation. The average yield of M-94-15 line in temperate climate adaptation experiment during the 2015-2017 crop season under normal conditions was 7231 kgha-1 verses 6688 kgha-1 of Parsi cultivar and 6574 kgha-1 of Baharan cultivar and in general, total mean grain yield was 3% higher than the average of whole genotypes. Due to the good condition of M-94-15 line reaction to stripe rust (O-30MR) and leaf rust (O-30MSS) diseases, as well as the resistance to grain shattering and good bread making quality, this line was selected for study at the level of farmers' fields. Wheat line M-94-15 based on its favorable agronomic characteristics, suitable earliness and good bread making quality was released in 2019 as Farin for cultivation in temperate agro-climatic regions.
Keywords: Bread wheat, Agronomic characteristics, Grain yield potential, International nurseries -
مقدمه
تولید ارقام دارای عملکرد بالا و پایدار مهم ترین هدف برنامه های اصلاحی محصولات زراعی از جمله گندم می باشد. عملکرد نهایی هر محصول به وسیله پتانسیل ژنوتیپ (G)، اثر محیط (E) و اثر متقابل ژنوتیپ × محیط (GE) تعیین می شود. روش های متعددی برای مطالعه اثر متقابل ژنوتیپ × محیط و تعیین ژنوتیپ های پایدار ارایه شده است که به طور کلی می توان آنها را به دو دسته اصلی تک متغیره و چندمتغیره تقسیم کرد. روش های تک متغیره تصویر کاملی از ماهیت پیچیده و چندبعدی اثر متقابل GE ارایه نمی کنند، از این رو استفاده از روش های چندمتغیره برای رفع این مشکل پیشنهاد شده است. در بین روش های چندمتغیره، دو روش AMMI و GGE-Biplot از اهمیت بیش تری برخوردار هستند. هدف از این آزمایش، بررسی اثر متقابل ژنوتیپ × محیط برای عملکرد دانه 20 ژنوتیپ گندم و شناسایی ژنوتیپ های پایدار و پر محصول بود.
مواد و روش هامواد گیاهی این آزمایش، 20 ژنوتیپ گندم نان شامل 18 لاین گندم آبی و دو رقم شاهد رخشان و بهاران بود که به منظور بررسی پایداری عملکرد دانه، در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در پنج ایستگاه منطقه معتدل کشور (کرج، کرمانشاه، زرقان، بروجرد و مشهد) طی دو سال زراعی 1399-1398 مورد ارزیابی قرار گرفتند. برای بررسی اثر متقابل ژنوتیپ × محیط و ارزیابی پایداری ژنوتیپ ها، از دو روش چندمتغیره AMMI و GGE-Biplot استفاده شد. از نرم افزار R برای تجزیه داده های آزمایش به روش AMMI و رسم نمودار های مربوطه و از نرم افزار Genstat برای تجزیه داده ها به روش گرافیکی GGEبای پلات استفاده شد.
یافته های تحقیقنتایج تجزیه واریانس مرکب داده ها نشان داد اثر متقابل ژنوتیپ × سال و ژنوتیپ × سال × مکان در سطح احتمال یک درصد معنی دار بودند. بر اساس نتایج تجزیه AMMI اثر محیط، ژنوتیپ و اثرمتقابل ژنوتیپ × محیط معنی دار بودند. بر اساس دو مدل ,AMMI1 AMMI2 ، پارامتر ارزش پایداری AMMI (ASV) و شاخص انتخاب پایداری (GSI) ژنوتیپ 12 با عملکرد 27/8 تن در هکتار به عنوان بهترین ژنوتیپ تعیین شد. بررسی چند ضلعی GGE بای پلات منجر به شناسایی سه ابرمحیط شد که در بین این محیط ها، محیط بروجرد بیشترین قدرت نمایندگی و تمایزکنندگی را در بین محیط های مختلف داشت. ژنوتیپ های شماره 12 و 9 علاوه بر داشتن عملکرد بالا از پایداری عملکرد بالاتری برخوردار بودند. ژنوتیپ های شماره 12 و 9 نزدیکترین ژنوتیپ ها به ژنوتیپ ایده آل (ژنوتیپ مطلوب و پایدار) بودند و ژنوتیپ های 5، 7 و 18 بعد از آن در رتبه های بعدی قرار گرفتند. بر اساس نتایج حاصل از هر دو روش ژنوتیپ 12 به عنوان پایدار ترین ژنوتیپ شناسایی شد.
نتیجه گیرینتایج AMMI، شاخص پایداری امی (ASV) و شاخص پایداری ژنوتیپ (GSI) در مقایسه با نتایج GGEبای پلات نشان داد تمامی این شاخص ها از پتانسیل خوبی برای ارزیابی پایداری عملکرد ژنوتیپ ها برخوردار هستند، با این وجود نتایج GGEبای پلات در بررسی سازگاری و پایداری عملکرد ژنوتیپ ها در محیط های مختلف به دلیل سهولت در تفسیر نتایج گرافیکی کارآتر و کاربردی تر می باشد.
کلید واژگان: ابرمحیط, اثر متقابل ژنوتیپ × محیط, پارامتر ارزش پایداری, ژنوتیپ ایده آل, گندم نانIntroductionProduction of high-yielding and stable cultivars is the most important objective of crop breeding programs, including wheat. The final yield of each plant is determined by the potential of genotype (G), the effect of environment (E) and the interaction effect of genotype × environment (GE). Several methods have been presented to study the genotype × environment interaction and determine stable genotypes, which can totally be divided into two main categories, univariate and multivariate. Univariate methods do not provide a complete view of the complex and multidimensional nature of GE interaction, therefore, the use of multivariate methods is suggested to solve this problem. Among the multivariate methods, AMMI and GGE-Biplot methods are more important. The objective of the current experiment was to investigate the interaction between genotype and environment for grain yield of 20 wheat genotypes and to identify stable and high-yielding genotypes.Materials and methods The plant materials of this experiment were 20 wheat genotypes including 18 irrigated wheat lines along with two control cultivars, Rakhshan and Baharan. The experiment was carried out in a randomized complete block design with three replications in five temperate regions (Karaj, Kermanshah, Zarghan, Boroujerd and Mashhad stations) during two cropping years 2019-2020. Two multivariate methods, AMMI and GGE-Biplot, were used to investigate the interaction effect of genotype × environment and to evaluate the stability of genotypes. R software was used to analyze the experimental data using the AMMI method, and Genstat software was used to analyze the data using the GGE biplot graphic method.Research findingsThe results of combined analysis of variance showed that the interaction effect of genotype × year and genotype × year × location were significant at the 1% probability level. Based on the results of AMMI analysis, the effect of environment, genotype and genotype × environment interaction were significant. Based on AMMI1 and AMMI2 models, AMMI stability value (ASV) parameter and genotype stability index (GSI), genotype 12 with an avearage grain yield of 8.27 tons per hectare was determined as the best genotype. The study of GGE-biplot polygon led to the identification of three mega-environments, that Boroujerd had the highest power of representation and differentiation among different environments. Genotypes 12 and 9, in addition to having high yield, had higher yield stability. Genotypes 12 and 9 were placed in the center of the circle as the ideal genotype and genotypes 5, 7 and 18 were ranked next. Based on the results of both methods, genotype 12 was identified as the most stable genotype.ConclusionThe results of AMMI, AMMI stability index (ASV) and genotype stability index (GSI) compared to GGE biplot results showed that all these indices have a good potential to evaluate the performance stability of genotypes. Nevertheless, GGE biplot results are more effective and practical in examining the compatibility and stability of genotypes' performance in different environments due to the ease of interpreting graphical results.
Keywords: AMMI stability value, Bread wheat, Genotype × environment interaction, Ideal genotype, Mega environment -
رقم جدید گندم نان طلایی از میان لاین های دریافتی از مرکز بین المللی تحقیقات ذرت وگندم (CIMMYT) که در سال 1387 به کشور وارد شد انتخاب گردید و در سال زراعی 89 - 1388 در ایستگاه تحقیقاتی اسلام آباد غرب مورد ارزیابی اولیه قرار گرفت و به دلیل مناسب بودن آن در سال زراعی 90-1389 در آزمایش مقایسه عملکرد مقدماتی اقلیم معتدل تحت شرایط آبیاری بهینه و تنش خشکی آخر فصل بهترتیب با میانگین عملکرد دانه 6967 و 5370 کیلوگرم در هکتار در مقابل میانگین عملکرد 6857 و 3850 کیلوگرم در هکتار ارقام شاهد پارسی، سیوند، بهار و پیشتاز در هر دو شرایط انتخاب شد. لاین مذکور در سال زراعی 91-1390 در آزمایش مقایسه عملکرد پیشرفته مناطق معتدل کشور تحت شرایط تنش خشکی آخر فصل در سه منطقه با میانگین عملکرد 4851 در مقابل 4631 کیلوگرم در هکتار رقم شاهد سیروان برای بررسی سازگاری انتخاب شد. میانگین عملکرد لاین مذکور با کد M-91-18 در آزمایش سازگاری اقلیم معتدل طی سال های 93-1391، در شرایط بهینه 7563 کیلوگرم در هکتار و در شرایط تنش خشکی 6385 کیلوگرم در هکتار در مقایسه با رقم پارسی با عملکرد 8022 کیلوگرم در هکتار در شرایط بهینه و 6200 کیلوگرم در هکتار در شرایط تنش خشکی بود. در آزمایش های تحقیقی-ترویجی لاین M-91-18 دارای میانگین عملکرد دانه 9583 کیلوگرم در هکتار در شرایط بهینه و 8042 کیلوگرم در هکتار در شرایط کم آبیاری در مقایسه با رقم پارسی به ترتیب با عملکردهای 7875 و 6828 کیلوگرم در هکتار در شرایط یاد شده بود. پتانسیل عملکرد رقم طلایی در مزارع کشاورزان در استان های البرز و کرمانشاه به ترتیب 10070 و10670 کیلوگرم در هکتار بود. واکنش این رقم نسبت به بیماری های زنگ زرد و قهوهای تحت آلودگی مصنوعی نیمه مقاوم بود. رقم طلایی از زودرسی قابل توجهی برخوردار است وکیفیت نانوایی خوبی دارد. این رقم در سال 1396 برای کشت در شرایط نرمال و تنش خشکی آخر فصل در مناطق معتدل کشور معرفی شد.
کلید واژگان: گندم آبی, زودرسی, تحمل به خشکی, طلاییA bread wheat breeding line that led to release of Tallaei cultivar introduced from International Research Center for Maize and Wheat (CIMMYT) to Iran through an international nursery in 2009 and was evaluated in a primary trial in Islam Abad-Gharb research station and due to its favorable characteristics was selected for further evaluation. This line showed grain yield of 6967 and 5370 kgha-1 under normal irrigation and terminal drought conditions, respectively, while mean grain yields of four check cultivars: Parsi, Sivand, Bahar and Pishtaz for those two conditions were 6857 and 3850 kgha-1, respectively, Aforementioned line showed grain yield of 4851 kgha-1 in advanced yield trial of temperate regions breeding program under water deficit conditions compared to 4631 khha-1 of drought tolerant check cultivar "Sirvan" in three locations, hence selected for final evaluation in adaptation trial. Grain yield of this line which was presented as M-91-18 at the adaptation trial was 7563 and 6385 kgha-1 against 8022 and 6200 kgha-1 of Parsi check cultivar under normal and water stress conditions, respectively, during two cropping seasons 2012-13 and 2013-14. This line showed overall mean grain yield, of 9583 and 8042 kgha-1 in normal irrigation and water deficit conditions under extensional farmer fields, respectively. For these two conditions check cultivar Parsi showed 7875 and 6828 kgha-1 records. Grain yield potential of this line was recorded as 10070 and 10670 kgha-1 in Alborz and Kermanshah farmers' fields, respectively. According to the latest evaluations the response of this line to yellow and leaf rusts was moderately resistant under severe artificial infection. Wheat line M-91-18 has considerable earliness and good bread making quality and based on its good agronomic characteristics in 2017 this line was released as Tallaei, for cultivation under normal and terminal moisture stress conditions in temperate agro-climatic regions.
Keywords: irrigated wheat, earliness, drought tolerance, Tallaei -
این تحقیق با هدف ارزیابی برهمکنش ژنوتیپ در محیط بر عملکرد دانه 20 ژنوتیپ گندم نان و تعیین سازگاری و پایداری عملکرد ژنوتیپ های مورد بررسی در هشت ایستگاه تحقیقاتی اقلیم معتدل کشور در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار به مدت دو سال زراعی (1396- 1394) انجام شد. ارزیابی سازگاری و پایداری عملکرد ژنوتیپ ها با استفاده از معیارهای پایداری ناپارامتری رتبه بندی و پارامتری روش های تک متغیره و چند متغیره (GGEبای پلات) انجام شد. بر اساس نتایج تجزیه واریانس مرکب، برهمکنش سال در مکان و ژنوتیپ در سال در مکان برای عملکرد دانه ژنوتیپ های گندم معنی دار بودند. مقایسه میانگین ها نشان داد که لاین های G16 ،G12 ،G10 و G15 از بالاترین عملکرد دانه برخوردار بودند. تجزیه ناپارامتری رتبه نشان داد که ژنوتیپ های G4، G12، G14، G15 و G16 با کمترین میزان رتبه و انحراف معیار رتبه، پایدار ترین ژنوتیپ ها بودند. بر اساس تجزیه GGEبای پلات، محیط های مورد آزمایش به سه گروه که امکان سازگاری خصوصی برای ژنوتیپ های گندم را داشتند، گروه بندی شدند. با استفاده از نمودار GGEبای پلات مشخص شد که ژنوتیپ های G2، G3، G13، G14، G18، G4 و G1 دارای عملکرد دانه پایدارتری نسبت به سایر ژنوتیپ ها بودند. براساس آماره های پایداری ناپارامتری و نمودار GGEبای پلات، ژنوتیپ G14 پایدارترین ژنوتیپ بود. بر اساس نتایج این تحقیق، ژنوتیپ های G14: KAUZ/LUCO-M//PVN/STAR/3/Yaco/2*Parus/4/Pishtaz (امین)، G15: FRNCLN/ROLF07 (فرین) و G16: MUU/KBIRD که دارای پتانسیل عملکرد بالا و پایداری عملکرد قابل ملاحظه ای بودند، برای نامگذاری انتخاب شدند.
کلید واژگان: تجزیه ناپارامتری, سازگاری خصوصی, گندم نان و GGEبای پلاتThis study was conducted with the objective of analyzing genotype × environment (GE) interaction on grain yield of 20 bread wheat promising lines. The experiment carried out using randomized complete blocks design with three replications in eight experimental stations in temperate regions of Iran in two cropping seasons (2015-2017). To assess the yield stability and adaptability of genotypes non-parametric ranking statistic and some univariate stability statistics as well as GGE biplot method were used. Combined analysis of variance revealed that genotype × year × location and year × location interaction effects on grain yield were significant. Mean comparison showed that promising lines; G16, G12, G10 and G15 had the highest grain yield, respectively. Nonparametric ranking analysis showed that genotypes; G4, G12, G14, G15 and G16 with the lowest ranks and standard deviation of ranks had the highest yield stability. The GGE biplot analysis differentiated environments into three sub-environmental groups with top-yielding genotypes. Using GGE biplot showed that genotypes; G2, G3, G13, G14, G18, G4 and G1 had higher grain yield stability, respectively. Based on non-parametric ranking statistic and GGE biplot, genotype G14 was identified as genotype with highest yield stability. According to the results of this tsudy genotypes G14: KAUZ/LUCO-M//PVN/STAR/3/Yaco/2*Parus/4/Pishtaz (Amin), G15: FRNCLN/ROLF07 (Farin), and G16: MUU/KBIRD had high grain yield potential and stability performance and have been recommended for release as new cultivars for the temperate agro-climatic zone of Iran.
Keywords: Adaptation, Bread wheat, Non-parametric analysis, GGE biplot -
تنش شوری یکی از موانع جدی در تولید محصولات کشاورزی می باشد. جو یکی از متحمل ترین گیاهان در برابر تنش شوری است و به صورت گسترده در زمین های شور مورد کشت و کار قرار می گیرد ولی تنش شوری تمام مراحل رشدی این محصول را تحت تاثیر قرار داده و باعث کاهش عملکرد آن می شود. رقم گلشن حاصل دورگ گیری بین رقم نیک به عنوان پایه مادری و یک توده بومی ایران با کد 1-BC-80320 به عنوان پایه پدری بود. مراحل تلاقی و انتخاب در نسل های درحال تفکیک این رقم در مزرعه آزمایشی موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر انجام پذیرفت. آزمایشات مقایسه عملکرد در شرایط تنش شوری (EC آب و خاک 14-10 دسی زیمنس بر متر) در ایستگاه های یزد، اصفهان و بیرجند انجام شد. نتایج نشان داد که رقم گلشن با میانگین عملکرد 4392 کیلوگرم در هکتار نسبت به رقم شاهد خاتم با میانگین عملکرد 3752 کیلوگرم در هکتار به میزان 17 درصد برتری داشت. بررسی صفات مرتبط با تحمل به شوری مانند محتوای کلروفیل، ارتفاع بوته، تعداد برگ زرد، طول ریشه، وزن ریشه، نسبت ساقه به ریشه، عملکردبیولوژیکی و نسبت پتاسیم به سدیم در محیط شور کنترل شده (هیدروپونیک) نشان داد که رقم گلشن دارای تحمل بالایی نسبت به تنش شوری می باشد. این رقم دارای تیپ رشد بهاره بوده و متوسط ارتفاع بوته آن در شرایط تنش شوری 65 سانتی متر است و نسبت به بیماری های برگی جو واکنش نیمه حساس تا حساس دارد. رقم گلشن دارای سنبله شش ردیفه بوده و میانگین پروتئین آن 12/3 درصد می باشد و برای کشت در اراضی شور مناطق معتدل کشور توصیه می گردد.
کلید واژگان: جو, عملکرد دانه, تنش شوری, اقلیم معتدلSalinity stress is one of the major problems for crop production. Barley is one of the best salt tolerant plants and is widely cultivated in the saline soils, but all stages of its growth as well as its grain yield are affected by salt stress. Golshan was resulted from the cross between Nik cultivar as female parent and an Iranian landrace with 1-BC-80320 collection code, as male parent. Crossing and selection processes of this variety were carried out in experimental farm of Seed and Plant Improvement Institute (SPII), Karaj, Iran. Yield trials were performed under salinity stress in Yazd, Isfahan and Birjand research stations (EC of soil and water: 10-14 dsm-1). The result showed that Golshan with grain yield of 4392 kgha-1 had 17% higher yield performance compared to check cultivar Khatam with grain yield of 3752 kgha-1. Evaluation of salt tolerance related traits such as chlorophyll content, plant height, number of yellow leaves, root length, root weight, shoots to root ratio, biomass and potassium to sodium ratio under hydroponic controlled condition showed that Golshan had high tolerance to salinity stress. This new variety has spring growth habit and its average plant height under salinity condition was 65 cm. Golshan has semi-susceptible to susceptible reaction to the barley leaf diseases. Golshan has six-rowed spike with average of 12.3% protein content and is recommended for cultivation in the saline areas in the temperate regions of the country.
Keywords: Barley, Grain yield, Salinity stress, Temperate region -
گندم ترابی در سال 1389 درقالب خزانه 28th SAWSN از مرکز تحقیقات بین المللی ذرت و گندم (سیمیت) به کشور وارد شد و در سال زراعی 90-1389 در شرایط قطع آبیاری از مرحله سنبله دهی مورد ارزیابی قرار گرفت. سپس در سال زراعی 91-1390 در آزمایش مقایسه عملکرد مقدماتی اقلیم معتدل تحت شرایط تنش خشکی آخر فصل در کرج با عملکرد 4878 کیلوگرم در هکتار در مقابل متوسط عملکرد 3939 کیلوگرم در هکتار رقم شاهد پارسی انتخاب شد. این رقم در سال زراعی 92-1391 در آزمایش مقایسه عملکرد پیشرفته مناطق معتدل کشور با میانگین عملکرد دانه 6634 کیلوگرم در هکتار در شرایط تنش خشکی در مقایسه با عملکردهای 6073 و 6768 کیلوگرم در هکتار به ترتیب ارقام شاهد پارسی و سیروان برای بررسی سازگاری انتخاب شد. میانگین عملکرد رقم ترابی در آزمایش سازگاری اقلیم معتدل طی سال های 94-1392 در شرایط تنش خشکی 6516 کیلوگرم در هکتار در مقابل 6110 کیلوگرم در هکتار رقم سیروان و 5697 کیلوگرم در هکتار رقم پارسی بود و عملکرد این رقم نسبت به میانگین کل شاهدهای آزمایش در شرایط تنش 9/41 درصد برتری نشان داد. با توجه به وضعیت خوب واکنش رقم ترابی نسبت به بیماری های زنگ زرد و زنگ قهوه ای و همچنین زودرسی و کیفیت نانوایی خیلی خوب آن، رقم جدید برای بررسی در سطح مزارع زارعین انتخاب شد که در مجموع آزمایش های تحقیقی- ترویجی دارای میانگین عملکرد دانه 8637 کیلوگرم در هکتار در شرایط بهینه و 5672 کیلوگرم در هکتار در شرایط قطع آبیاری در مقایسه با میانگین عملکرد ارقام شاهد پیشتاز با عملکرد 6150 کیلوگرم در هکتار در شرایط بهینه و شاهد سیروان با عملکرد 5104 کیلوگرم در هکتار در شرایط تنش بود.
کلید واژگان: گندم آبی, زودرسی, تحمل به خشکی, ترابیTorabi wheat cultivar introduced to iranian wheat breeding program through an international nursery from CIMMIT (28th SAWSN) in 2010 and was evaluated under terminal drought stress implemented from the flowering stage in 2010-2011 cropping season. Then in 2011-2012 cropping season it was tested in the preliminary regional wheat yield trial under terminal drought stress in Karaj and was selected based on its average grain yield of (4878 kgha-1) compared to the average grain yield of (3939 kgha-1) Parsi check cultivar. This cultivar was further studied in the advanced regional wheat yield trial in the temperate regions of the country during 2012-2013 and with average grain yield of 6634 kgha-1 under drought stress condition compared to 6073 and 6768 kgha-1 yields of check cultivars Parsi and Sirvan, respectively, was selected for evaluation in the adaptability and yield stability. The average grain yield of Torabi (line M-92-20) in adaptability experiment during the years 2013-2015 under drought stress conditions was 6516 kgha-1 compared to 6110 kgha-1 of Sirvan check cultivar and 5697 kgha-1 of Parsi check cultivar and also its total grain yield mean was 3% higher than the average grain yields of all genotypes. Due to the resistant reaction of the line M-92-20 to stripe and leaf rust diseases, as well as the early maturity and very good bread making quality, this line was selected for evaluation in the on-farm trials in farmer’s fields. Overall in farmer’s fields, this line had grain yield mean of 8637 kgha-1 under normal irrigation, and 5672 kgha-1 under water deficit conditions compared to the average yield of check cultivars with 6150 kgha-1 under optimal conditions and 5104 kgha-1 under water deficit conditions.
Keywords: irrigated wheat, earliness, drought tolerance, Torabi -
در این تحقیق تنوع صفات زراعی و مورفولوژیکی تعداد روز تا ظهور سنبله، روز تا رسیدگی فیزیولوژیک، طول سنبله، تعداد سنبلچه، تعداد دانه در سنبله، وزن دانه در سنبله، وزن هزار دانه، ارتفاع گیاه، تراکم دانه در سنبله و عملکرد دانه 150 لاین دابلدهاپلوییدگندم در قالب طرح آگمنت مورد بررسی قرار گرفت. محاسبه ضرایب تغییرات فنوتیپی بیانگر وجود تنوع ژنتیکی بالایی در اکثر صفات مورد مطالعه بود. برآورد همبستگی اجزاء عملکرد نشان داد که عملکرد دانه با صفت وزن هزار دانه دارای همبستگی مثبت و با صفات تعداد روز تا ظهور سنبله، روز تا رسیدگی فیزیولوژیک و تعداد سنبلچه در سنبله دارای همبستگی منفی و معنی دار بود. بررسی تحلیل عاملی نشان داد که عوامل موثر بر خصوصیات سنبله (تعداد دانه در سنبله، وزن دانه و تراکم دانه در سنبله)، زود رسی (تعداد روز تا ظهور 50 درصد سنبله و تعداد روز تا رسیدگی فیزیولوژیک) و ارتفاع (تعداد سنبلچه در سنبله، طول سنبله و ارتفاع گیاه) باهم 55/70 درصد از واریانس داده ها را در بر داشتند. برآورد عملکرد دانه در روش رگرسیون گام به گام مشخص نمود که وزن هزار دانه مهم ترین مولفه ای بود که ارتباط نزدیک تری با عملکرد دانه داشت و به تنهایی 3/10 درصد از تغییرات آن را توجیه می کرد. تجزیه علیت برای صفت عملکرد دانه نشان داد که وزن هزار دانه و طول سنبله بالاترین اثر مستقیم را بر عملکرد دانه داشتند. نتایج نشان داد که تعدادی از لاین های مورد بررسی دارای عملکرد و صفات زراعی و مورفولوژیکی برتری نسبت به والدین و شاهدهای آزمایش بودند.
کلید واژگان: تحلیل عاملی, جمعیت دابلد هاپلویید, عملکرد دانه و گندمTo date, wheat counts as one of the most important cereal grains, feeding the increasing world population (Feldmann, 2001). Evaluation of the genetic diversity of wheat genotypes will provide a great opportunity to improve its yield quality and increase its grain output. The results of previous studies on wheat have shown correlations among grain yield and its components such as number of tillers, spike length, grain number per spike, thousand-kernel weight and harvest index. However, because of complex relations among different traits and their interactions with grain yield of wheat, simple correlations of these traits can not be directly and unequivocally used to clarify those relationships. Therefore, different statistical techniques can be employed in modeling the crop yield, including correlation, regression, path analysis, factor analysis, factor components, and cluster analysis (Leilah & Al-Khateeb 2005). The goal of this study was to identify variability in grain yield and some agronomic and morphological traits and their relationship among 150 doubled haploid wheat lines. Materials and Methods In this study, morphological and phenotypic traits of 150 doubled haploid wheat lines derived from three different crosses: 1) DH-26: Ghods*3/MV17, 2) DH-27: Flanders/3*Ghods, 3) DH-28: Hybrid Bersee/*3Ghods, which consisted of 75, 45 and 30 individuals, respectively, were evaluated. The experiment was conducted using an augmented design with six check cultivars including Parsi, Mihan, Bolani, Ghods, Hybrid Bersee and MV17, which were repeated over five blocks. Some agronomic traits such as days to %50 of flowering, days to maturity, spike length, number of spikelets per spike, number of grains per spike, grain weight per spike, thousand kernel weight, plant height, grain density per spike and grain yield of DH lines as well as check cultivars were evaluated. DH lines were classified with hierarchical cluster analysis using Ward method as well as using multivariate statistical methods such as factor analysis, stepwise regression and path analysis. Statistical procedures were carried out using SAS 9.0 and SPSS 16 software packages. Results and Conclusion The analysis of variance showed that there were significant differences for days to %50 of flowering, days to maturity, spike length, number of spikelets per spike, number of grains per spike, grain weight per spike, thousand kernel weight, plant height, grain density per spike and grain yield. The determination of coefficients of variations for phenotypic and physiological traits of all three DH populations indicated that most of the studied traits had a high genetic variability. Evaluation of grain yield among different population showed that DH-26 population with an average grain yield of 4.885 T/ha had higher grain yield compared to other two populations, although within each population several lines with higher yields and superior agronomic and morphological traits than their parents and control cultivars were identified. The coefficients of correlations among yield components showed that grain yield had a positive and significant correlation with grain weight per spike and thousand-kernel weight while its correlation with days to 50% of flowering, days to maturity and number of spikelets per spike was negative and significant. The results of factor analysis indicated that three major factors effective on earliness, spike and plant height explained %68.47 of the total variation. The results of stepwise regression analysis showed that thousands kernel weight had the most important effect on grain yield and explained 8.8% of the variation. The path analysis of data indicated that, number of spikelets per spike and thousand-kernel weight had the highest direct effects on grain yield. The current genetic variability of DH lines, which are derived from parents with good agronomic traits, especially yellow rust resistance (Bakhtiar et al., 2015), can be employed for the selection of the superior genotypes that possess all beneficial characteristics.
Keywords: Doubled Haploid Population, Grain yield, Path Analysis, Wheat -
در این پژوهش سازگاری و پایداری عملکرد دانه 18 لاین امید بخش گندم نان به همراه ارقام شاهد پارسی و بهاران در هشت ایستگاه تحقیقاتی کرج،کرمانشاه، زرقان، بروجرد و مشهد (آبیاری بهینه)، نیشابور، اصفهان و ورامین (قطع آبیاری از مرحله سنبله دهی) در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار به مدت دو سال زراعی (1396- 1394) ارزیابی شد. تجزیه واریانس مرکب داده های عملکرد دانه نشان داد که اثر متقابل ژنوتیپ × سال × مکان و سال × مکان معنی دار شدند. با توجه به معنی دار شدن این آثار متقابل، برای تعیین پایداری عملکرد دانه ژنوتیپ ها و اثر متقابل ژنوتیپ × محیط از معیار پایداری غیر پارامتری رتبه بندی و روش چند متغیره اثر اصلی جمع پذیر و ضرب پذیر (AMMI) استفاده شد. مقایسه میانگین عملکرد دانه ژنوتیپ ها نشان داد که لاین های شماره 16 ،12 ،10 و 15 به ترتیب از بالاترین عملکرد دانه برخوردار بودند. تجزیه ناپارامتری رتبه نشان داد که ژنوتیپ های 4 ، 12، 14، 15 و 16 به ترتیب با کمترین رتبه، و انحراف معیار رتبه دارای پایدارترین عملکرد دانه بودند. با استفاده از نمودار بای پلات دو مولفه اصلی اول و دوم AMMI، ژنوتیپ های 2، 4، 13 و 14 به عنوان ژنوتیپ-های با عملکرد دانه پایدار شناخته شدند که دارای آماره ارزش پایداری AMMI (ASV) کمتری نیز بودند. با توجه به نتایج بدست آمده برای عملکرد دانه و سایر خصوصیات زراعی مطلوب ژنوتیپ های 14، 15 و 16 دارای پتانسیل عملکرد دانه بالا و پایداری عملکرد بودند و برای نامگذاری و آزاد سازی در منطقه معتدل کشور انتخاب شدند.
کلید واژگان: ندم نان, آبیاری بهینه, پارامترهای پایداری, اثر متقابل ژنوتیپ × محیط, ارزش پایداری AMMIIn this study, adaptability and grain yield stability of 18 bread wheat promising lines and two commercial cultivars (Parsi and Baharan) were evaluated using randomized complete blocks design with three replications in 2015-17 cropping seasons in eight experimental stations; Karaj, Kermanshah, Zarghan, Broujerd and Mashhad (under normal irrigation), Neishabour, Isfahan and Varamin (cessation of irrigation at the 50% heading stage), Iran. Combined analysis of variance showed significant genotype × year × location and year × location interaction effects on grain yield. Due to the significant effects of these interactions, the grain yield stability of genotypes as well as genotypes × environments interaction effects were evaluated using non-parametric ranking statistic and AMMI multivariate stability analysis. Mean comparison of grain yield showed that promising lines 16, 12, 10 and 15 had the highest grain yield, respectively. Non-parametric ranking analysis showed that promising lines; 4, 12, 14, 15 and 16 with the lowest ranks and standard deviation of ranks had the highest grain yield stability, respectively. By using biplot graphic of the first two components of AMMI, genotypes 2, 4, 13 and 14 were identified as genotypes with high yield stability, respectively, which also had the least AMMI stability values. Considering grain yield and other agronomic characteristics, promising lines; 14, 15 and 16 that had high grain yield and yield stability and were selected for being released as new commercial cultivars in temperate regions of Iran.
-
در آزمایش های چندمکانی به علت وجود اثرمتقابل ژنوتیپ در محیط انتخاب ژنوتیپ های دارای پایداری وسیع در مکان های مختلف دشوار بوده و استفاده از روش GGE بای پلات می تواند سودمند باشد. هدف از انجام این پژوهش انتخاب لاین های برتر گندم نان بهاره با عملکرد دانه بالا، مقاوم به بیماری های زنگ زرد و قهوه ای و دارای صفات مطلوب زراعی از میان خزانه دریافتی از مرکز بین المللی تحقیقات کشاورزی در مناطق خشک (ICARDA) در اقلیم معتدل کشور بود. برای این منظور 50 ژنوتیپ گندم نان (با احتساب رقم پارسی به عنوان شاهد) در سال زراعی 96-95 در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در دو تکرار در سه ایستگاه کرج، کرمانشاه و زرقان مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج تجزیه واریانس مرکب نشان داد که اثرمتقابل ژنوتیپ در محیط از نظر آماری معنی دار بود. مقایسه میانگین ژنوتیپ ها نشان داد که ژنوتیپ شماره 32 بیشترین عملکرد و ژنوتیپ شماره 25 کمترین عملکرد را داشتند. بررسی هم زمان پایداری و عملکرد ژنوتیپ ها با استفاده از بای پلات مختصات محیط متوسط نشان داد که ژنوتیپ های 32، 18، 24، 28، 31، 14، 33، 19، 29 و 2 دارای بالاترین عملکرد بودند که از میان آن ها، ژنوتیپ های 32، 18، 24، 14، 29 و 2 دارای عملکرد دانه پایدارتری بودند. در نهایت با در نظر گرفتن واکنش به بیماری و سایر خصوصیات مطلوب مورد نظر، تعداد هشت ژنوتیپ با شماره های 32، 24، 28، 14، 33، 19، 29 و 2 به عنوان لاین های برتر انتخاب و به آزمایش مقایسه عملکرد مقدماتی سراسری اقلیم معتدل برای مطالعات تکمیلی هدایت شدند.
کلید واژگان: بای پلات, تنوع, سازگاری, گزینش, گندم نانIntroductionVariation and selection play a key role in breeding programs. The proper selection is related to the desired variation in the desired trait. In order to take advantage of the existing variation; the evaluation of germplasm resources is necessary. Genotype–environment interactions are particularly important for breeders and one of the complex issues in breeding programs is the selection of high yielding and stable crop genotypes. Therefore, knowledge of the genotype–environment interactions is a necessity to evaluate new cultivars in different environments. GGE biplot model is one of the most used multivariate methods in the study of genotype–environment interactions that is performed based on principal component analysis (Yan et al., 2010).
Materials and MethodsIn order to select the superior lines from the elite spring bread wheat yield trial (17ESBWYT), 50 spring bread wheat lines (considering Parsi culivar as a local check) were studied at three stations (Karaj, Kermanshah and Zarghan), which represent moderate climate regions of Iran. The experiments were conducted in the randomized complete block design (RCBD) with three replications in the 2016- 2017 growing season. The plant materials had been received from the international center for agricultural research in the dry areas (ICARDA). The measured traits included days to heading (DHE), days to maturity (DMA), plant height (PLH), thousand grain weight (TKW), seed filling period (SFP), seed filling rate (SFR), grain yield (GY), relative yield to mean (RYM), relative yield to local check (RYLC) and plant response to yellow rust (YR) and leaf rust (LR). Homogeneity of the variances in different environments was tested following Bartlett's test. Then, the combined analysis of variance and stability analysis were performed using GGE biplot method. Data was analyzed using GGE biplot4, heatmapper, SAS and Excel.
Results and DiscussionThe combined analysis of variance confirmed that the effects of environment, genotype and interaction between them were statistically significant. Mean comparison of grain yield showed that the highest grain yield (6.489-ton ha-1 ) was achieved with the genotype no 32 and the lowest grain yield (4.728-ton ha-1) was related to the genotype no 25. Total mean of grain yield at stations of Karaj, Kermanshah and Zarghan was 6.589, 5.317 and 4.753-ton ha-1 respectively. The correlation biplot of the environments revealed that the location of Kermanshah had a positive correlation with Karaj and Zarghan, because the angles of the vectors were less than 90◦, exhibiting a positive correlation among the environments. Also, there was a weak correlation between Karaj and Zarghan, indicating that two environments have been almost independent of each other because the angle of the vectors was 90◦ (Yan & Rajcan, 2002). The yield and stability of the genotypes were evaluated using the average-environment coordination (AEC) view. Presence of genotypes on this axis is approximation of grain yield (Yan et al., 2000). Hence, the genotypes no 32, 18, 24, 28, 31, 14, 33, 19, 29 and 2 had the highest grain yield. The vertical axis of AEC biplot also showed the interaction between genotype and environment and determined the stability of the genotypes. Therefore, among the genotypes that gave a high grain yield, the genotypes no 32, 18, 24, 14, 29 and 2 were the most stable for grain yield. The final selection of the genotypes was carried out considering the response of genotypes to yellow rust and leaf rust and other desirable traits.
ConclusionIn the current study, 50 genotypes of bread wheat were evaluated in terms of grain yield, response to yellow rust and leaf rust and some desirable agronomic traits at three stations (Karaj, Kermanshah and Zarghan) representing moderate climate regions of Iran. Considering the results of GGE biplot method and response to yellow rust, leaf rust and other desirable agronomic traits, eight genotypes: no 32, 24, 28, 14, 33, 19, 29, and 2 were selected as superior lines and were conducted to preliminary regional wheat yield trial (PRYWT) in the moderate climate regions of Iran. It is hoped that in the coming years a new cultivar will be released among the selected genotypes in wheat breeding programs in moderate climate regions of Iran, after preliminary and adaptation experiments.
Keywords: biplot, Bread wheat, compatibility, selection, Variation -
در این تحقیق تعداد 291 لاین گندم نان با هدف انتخاب لاین های متحمل تنش خشکی آخر فصل به روش مشاهده ای بدون تکرار در دو شرایط نرمال و تنش مورد مطالعه قرار گرفتند. از صفات درصد سبز، تعداد روز تا سنبله دهی، رسیدگی فیزیولوژیک، ارتفاع بوته، رنگ دانه، وزن هزار دانه، درصد خوابیدگی، ریزش دانه، و عملکرد دانه یادداشت برداری شد. شاخص های STI ، TOL ، GMP ، MP و SSI برای صفات وزن هزاردانه و عملکرد دانه در کلیه ژنوتیپ ها محاسبه شدند و در نهایت تعداد 34 لاین برتر و متحمل تنش خشکی آخر فصل با توجه به شاخص های STI و SSI در دو مرحله مورد گزینش قرار گرفتند. تجزیه و تحلیل شجره نامه لاین های انتخابی نشان داد که ژنوتیپ های PASTOR ،WBLL1 ،SKAUZ و Y50E به ترتیب با 21/11 ، 34/6، 04/4 و 04/4 درصد بیشترین سهم و ژنوتیپ های CHIBIA ،KACHU و 1-73-240 به ترتیب با 01/0، 02/0 و 02/0 درصد کمترین سهم را در ریخته ارثی لاین های متحمل تنش خشکی آخر فصل داشتند. همچنین سهم برخی از ارقام گندم مانند امید، پیشتاز، پارسی، مرودشت، البرز و اترک در ریخته ژنتیکی لاین های انتخاب شده به ترتیب 78/2، 39/2، 47/1، 47/1، 44/1و 09/0 درصد بود. با توجه به نتایج پیشنهاد می شود که علاوه بر ارقام گندم فوق می توان از ارقامی که دارای ریخته ارثی ژنوتیپ های PASTOR ، KAUZ ، SKAUZ ، WBLL1 ، PBW343 ، Y50E و MUNAL #1 باشند نیز در برنامه تولید ژرم پلاسم با صفات زراعی مناسب و متحمل تنش خشکی آخر فصل در اقلیم معتدل کشور استفاده کرد.
کلید واژگان: عملکرد دانه, تنش, خشکی آخر فصلIntroductionDrought Stress is one of the most important and common environmental stresses that restricts agricultural production and reduces production efficiency in semi-arid and dryland areas (Sarmadnia, 1993). Information on yield stability of genotypes under both favorable and drought stress conditions is essential to identify drought-tolerant genotypes by plant breeders and genotypes with good performance in both environments are preferred (Uddin et al., 1992). In International Maize and Wheat Improvement Center (CIMMIT), the F3 and F4 generations are selected under limited irrigation conditions. The selected plant materials in the fifth and sixth generations are evaluated under normal conditions, and in seventh and eighth generations performance comparison and other evaluations are studied under water stress and natural conditions. This method of evaluation and selection under stress and non-stress conditions has been suggested and applied by many researchers on wheat and other crops (Ehdaie et al., 1988). The goal of this study was selection of drought tolerant bread wheat lines based on their tolerance indices and pedigree analysis.
Materials and MethodsIn this experiment, 291 lines and cultivars of bread wheat along with four check cultivars including Parsi, Pishtaz, Sirvan, and Sivand were evaluated to identify tolerant genotypes for terminal drought using two identical experiments, one under non-stress condition and the other one under drought stress condition (irrigation cut-off after 50% of anthesis). Experiments were conducted using the observational method without replication. During the developmental stages, the traits including green percentage, days to heading, days to maturity, plant height, grain color, thousand-grain weight, lodging percentage, shattering and grain yield per plot were recorded. Drought susceptibility and tolerance indices such as STI, SSI, GMP, MP and TOL were calculated for all the investigated entries based on 1000-grain weight and grain yield. In order to investigate the genetic background of selected lines, the percentage of genetic contributions of each genotype was calculated based on the pedigree of the lines.
Results & DiscussionThe results indicated that under both stress and non-stress conditions, the selected lines were relatively early mature. Comparison of arithmetic means (MP), geometric mean (GMP) and drought tolerance index (STI) of the genotypes revealed that selection based on these criteria leads to the selection of high yield genotypes under both stress and non-stress conditions. In terms of grain yield, genotypes 33, 2, 34, 23, 10 and 11 had the lowest SSI, which was associated with a higher yield of these lines under drought stress. Also, in terms of 1000-grain weight, genotypes 10, 11, 32, 33, 34, 8 and 5 had the lowest SSI indices where this trait was significantly correlated with high seed weight under drought stress. Lines 11, 14 and 34 had the highest STI index for grain yield and 1000-grain weight, which was significantly associated with high grain yield and 1000-grain weight under normal conditions. Finally, 34 superior drought tolerant lines were selected in two stages according to STI and SSI indices. Pedigree analysis of the selected lines showed that genotypes PASTOR, WBLL1, SKAUZ, and Y50E had contributions of 11.21%, 6.34%, 4.04%, and 4.04% in germplasm composition under drought condition, respectively, indicating their impact on drought tolerance. On the other hand, genotypes CHIBA, KACHU and 1-73-240 had 0.01%, 0.02%, and 0.02% contribution in germplasm composition under drought conditions, respectively, showing no influence in drought tolerance.
ConclusionThe results of this study showed that the genetic structure of some Iranian wheat cultivars such as Omid, Pishtaz, Parsi, Marvdasht, Alborz and Atrak, respectively, made contributions of 2.78%, 2.39%, 1.47%, 1.47% and 1.44% to the genome of the selected lines. Finally, it was suggested that, in addition to the above-mentioned Iranian cultivars, breeding lines derived from genotypes such as PASTOR, KAUZ, SKAUZ, WBLL1, PBW343, Y50E and MUNAL #1 can be used in breeding programs to produce suitable germplasm with early maturity and tolerance to terminal-drought stress for temperate climate of Iran.
Keywords: Grain yield, Stress, terminal drought -
گندم رقم رخشان در سال زراعی 88-1387 بصورت لاین خالص با شجره " SHARP/3/PRL/SARA//TSI/VEE#5/5/VEE/LIRA//BOW/3/BCN/4/KAUZ "در قالب آزمایش بین المللی 41thIBWSNاز مرکز بین المللی تحقیقات ذرت و گندم (CIMMYT) وارد شد و در بررسی اولیه درکرج، کرمانشاه و زرقان به طور میانگین 9019 کیلوگرم در هکتار عملکرد دانه در مقایسه با 9069 کیلوگرم در هکتار ارقام شاهد (پیشتاز، شیراز، مرودشت و بهار) داشت. در سال زراعی 89- 1388در آزمایش مقایسه عملکرد مقدماتی اقلیم معتدل در کرج، زرقان فارس، نیشابور، اصفهان و اسلام آباد غرب با میانگین عملکرد 8710 کیلوگرم در هکتار در مقابل 7910 کیلوگرم در هکتار ارقام شاهد (پارسی، سیوند، بهار و پیشتاز) انتخاب شد. در سال زراعی 90-1389 در آزمایش مقایسه عملکرد پیشرفته در همان پنج منطقه پتانسیل عملکرد دانه بیشتر از 7 تن در هکتار، مقاومت به بیماری ها و کیفیت نانوایی خوب برای آن ثبت شد. در آزمایش سازگاری در سال های 92- 1390 میانگین عملکرد این رقم 7695 کیلوگرم در هکتار در مقابل 7582 کیلوگرم در هکتار رقم پارسی و 7547 کیلوگرم در هکتار رقم سیوند بود. در مجموع آزمایش های تحقیقی- تطبیقی و تحقیقی- ترویجی در مزارع زارعین این رقم، میانگین عملکرد دانه 8233 کیلوگرم در هکتار در شرایط بهینه در مقایسه با رقم پارسی با عملکرد دانه 7734 کیلوگرم در هکتار برای همان شرایط نشان داد. در آزمایش های تحقیقی- ترویجی شرایط بهینه در استان البرز و کرمانشاه به ترتیب پتانسیل 10116 و 11290 کیلوگرم در هکتار برای این رقم ثبت شد. واکنش رقم رخشان نسبت به بیماری های زنگ زرد و قهوه ای در شرایط آلودگی مصنوعی از 0 (مصون) تا 30MS بود. واکنش این رقم نسبت به زنگ سیاه نژاد Ug99 در کنیا در شرایط آلودگی شدید، 40MR بود. این رقم دارای کیفیت نانوایی خوب و نسبتا زودرس می باشد.کلید واژگان: رقم اصلاح شده, تحمل به تنش, رخشان, گندم آبیA breeding hexaploid wheat line named later Rakhshan was introduced to Iran through the CIMMYT 41th-IBWSN international nursery with pedigree of " SHARP/3/PRL/SARA//TSI/VEE#5/5/VEE/LIRA//BOW/3/BCN/4/KAUZ " in 2008. This line showed average grain yield of 9019 kg/ha compared to check cultivars Pishtaz, Shiraz, Marvdasht and Bahar average with 9060 kg/ha in Karaj, Kermanshah and Zarghan during 2008-09 crop season. This genotype showed grain yield of 8710 kg/ha compared to 7910 kg/ha of four check cultivars: Parsi, Sivand, Bahar and Pishtaz in Karaj, Zarghan, Neishabour, Isfahan and Islam Abad-Gharb during 2009-10. This line was tested in advanced and replicated trials over same 5 locations at 2010-2011 with recorded grain yield of more than 7 t/ha and measured good bread making quality. The adaptation and stability of this line was evaluated in a 2 years' experiment tested over 8 stations during 2011-13 period which recorded grain yield of 7.695 t/ha against 7.582 of Parsi and 7.547 t/ha of Sivand. During testing of this variety under on-farm and demonstrational trials in farmer fields during 2013-15 over several locations of temperate zone under normal irrigation conditions, average grain yield of 8.233 t/ha against 7.734 t/ha of Parsi cultivar was recorded. It showed also potential of 10.116 and 11.290 t/ha grain yields in Kermanshah and Alborz provinces respectively. According to the final investigations, reaction of Rakhshan to yellow rust and leaf rust was recorded as 0 to 30MS in the inoculated nurseries. In case of stem rust race Ug99 reaction was 40MR in Kenya. Bread making quality of this variety is good and it is relatively an early maturity variety.Keywords: Cultivar release, irrigated wheat, moisture stress tolerance, Rakhshan
-
رقم بهاران سال 1386 به صورت لاین در قالب خزانه بین المللی 28th ESWYT از مرکز بین المللی تحقیقات ذرت و گندم سیمیت وارد کشور شد. این رقم در سال 87-1386 در کرج و زرقان به طور متوسط 352/6 تن در هکتار عملکرد در مقایسه با 463/6 تن در هکتار متوسط ارقام شاهد (بهار و پیشتاز) داشت. در سال زراعی 88- 1387در آزمایش مقایسه عملکرد مقدماتی اقلیم معتدل در کرج در شرایط نرمال عملکرد 842/ 10 تن در هکتار در مقابل عملکرد 376/ 9 تن در هکتار رقم شاهد پیشتاز و در شرایط قطع آبیاری عملکرد 773/6 تن در هکتار در مقابل 264/6 تن در هکتار رقم شاهد برای آن ثبت شد. در سال زراعی 89-1388 در آزمایش مقایسه عملکرد پیشرفته در شرایط تنش کم آبی آخر فصل عملکرد این لاین 658/6 تن در هکتار در مقابل775 /5 تن در هکتار شاهد زودرس و متحمل به خشکی WS-82-9 بود. در آزمایش سازگاری طی سال های 91- 1389 میانگین عملکرد این لاین 144/5 تن در هکتار در مقابل990 /4 تن در هکتار لاین WS-82-9 و830/4 تن در هکتار رقم سیروان در شرایط قطع آبیاری از مرحله شروع سنبله دهی بود و نسبت به میانگین کل ژنوتیپ ها 6% برتری نشان داد. در آزمایش های تحقیقی – تطبیقی این لاین عملکرد دانه برابر 687/4 تن در هکتار در مقابل همین مقدار برای رقم شاهد سیروان نشان داد. در آزمایش تحقیقی – ترویجی در استان البرز لاین جدید با عملکرد 706/5 تن در هکتار در مقابل 092/5 تن در هکتار رقم سیروان برتر بود. واکنش رقم بهاران در خزانه های بررسی بیماری ها تحت آلودگی مصنوعی از 0 (مصون) تا 40MR برای زنگ زرد و 30M/MS برای زنگ قهوه ای بود. این رقم دارای کیفیت نانوایی خیلی خوب و زودرس بوده و در سال 1394 برای کاشت در شرایط تنش رطوبتی آخر فصل در مناطق معتدل معرفی گردید.کلید واژگان: تحمل به تنش کم آبی, رقم جدید, بهاران, گندم نانA breeding hexaploid wheat line named later WS-89-7 was introduced to Iran within the CIMMYT 28th-ESWYT international nursery with " KAUZ/PASTOR//PBW343 " pedigree in 2007. This line showed average grain yield of 6.352 t/ha compared to check cultivars Pishtaz and Bahar average with 6.463 t/ha in Karaj and Zarghan during 2007-08 crop season. This genotype due to good grain yield of 10.842 t/ha in normal irrigation treatment and 6.773 t/ha under terminal water stressed treatment of preliminary regional wheat yield trial selected in Karaj during 2008-09. The check variety Pishtaz performance for these two conditions was 9.376 t/ha and 6.264 t/ha for normal and stressed conditions respectively. This line was tested in water stressed advanced and replicated trials over 3 stations at 2009-2010 and with recorded grain yield of 6.658 t/ha compared to 5.775 t/ha of WS-82-9 as check, forwarded to water stressed adaptation trial. The adaptation and stability of this line was evaluated in a 2 years experiment tested over 5 stations (Karaj, Neishabour, Kermanshah, Isfahan and Varamin) during 2010-12 period and with grain yield of 5.144 t/ha against 4.990 of WS-82-9 and 4.830 t/ha of Sirvan check varieties and due to its good resistance to stripe rust considered for on-farm trials which was followed in 2012-13 over 2 locations of temperate zone showing average grain yield of 4.687 against same amount for Sirvan cultivar as check in Kermanshah. This variety showed grain yield of 5.706 t/ha against 5.092 t/ha of Sirvan check cultivar in demonstration trial in Alborz province. According to the final investigations reaction of Baharan to yellow rust was recorded as 0 to maximum of 40MR in the inoculated nurseries. In case of leaf rust, maximum reaction was 30M/MS in Gorgan. Bread making quality of this variety is good and it is an early maturity variety.Keywords: Cultivar release, irrigated wheat, moisture stress tolerance, Baharan
-
زنگ های غلات از مهم ترین بیماری های گندم در ایران و اکثر مناطق جهان می باشند. یکی از موثرترین روش های کنترل این بیماری ها استفاده از ارقام مقاوم است. این تحقیق با هدف شناسایی ژن های مقاومت به بیماری زنگ سیاه و هرمی کردن آنها در ارقام گندم بهار و پیشتاز انجام شد. برای این منظور، ابتدا بیماری زایی 18 جدایه عامل زنگ سیاه جمع آوری شده از مناطق مختلف کشور بر روی ارقام Eagle، AC Cadillac، Tr129، بهار و پیشتاز مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که ارقام Eagle، AC Cadillac و لاین Tr129 با دارا بودن ژن های Sr42، Sr26 و SrTr6A نسبت به اکثر نژادهای مورد بررسی مقاوم بودند. برای انتقال ژن های مقاومت به ارقام بهار و پیشتاز، پس از انجام تلاقی های اولیه و تکمیلی، گیاهچه-های F1 حاصل نسبت به بیماری زنگ سیاه ارزیابی شدند و با استفاده از نشانگرهای مولکولی حضور و یا عدم حضور ژن های مقاومت به بیماری در نتاج تلاقی های تکمیلی مورد شناسایی قرار گرفت. برای تشخیص ژن Sr26 از آغازگرهای Sr26#43 و BE518379، برای شناسایی ژن Sr42 از آغازگر Srcad از نوع STS (FSD_RSA) و برای شناسایی ژن SrTr6A از آغازگرهای Gpw2295 و Gpw4032 که در بین والدین چندشکلی نشان داده بودند استفاده شد. با انجام آزمایش های گلخانه ای و نشانگرهای مولکولی مشخص شد که در تعدادی از نتاج رقم بهار انتقال ژن های مقاومت Sr26، SrTr6A وSr42 با موفقیت کامل صورت گرفته است. همچنین با توجه به توان تشخیص نشانگرهای مورد استفاده انتقال حداقل دو ژن از سه ژن مورد بررسی در نتاج رقم پیشتاز به اثبات رسید.کلید واژگان: گندم, بیماری, زنگ سیاه, نشانگر مولکولیCereal rusts are the most important wheat diseases in Iran and worldwide. One of the most effective control measures of these diseases is deployment of resistant cultivars. The objective of this study was identification of stem rust resistance genes and pyramiding these genes in wheat cultivars Bahar and Pishtaz. For this purpose, initially the virulence of eighteen isolates of stem rust that had been collected from several parts of Iran was studied in cultivars/lines Bahar, Pishtaz, Eagle, AC Cadillac and Tr129. Results showed that cultivars AC Cadillac, Eagle, and Tr129 with Sr42, Sr26 and SrTr6A genes had good levels of resistance to all evaluated isolates. In order to transfer resistance genes to Bahar and Pishtaz cultivars, after initial and complementary crosses the F1 seedling resulted were evaluated for their resistance to stem rust and consequently the progeny of complementary crosses were screened for presence or absence of resistance genes using molecular markers. For Sr26 gene, primers Sr26#43 and BE518379; for Sr42 gene, primer STS (FSD-RSA); and for SrTr6A gene, primers GPW2295 and GPW4032 that showed polymorphism between parents were used to detect presence or absence of resistance genes. Using the seedling test in green house and also detection of molecular markers, it was found that for progeny of complementary crosses in cultivar Bahar transfer of resistance genes Sr26, Sr42 and SrTr6A have been successfully completed, and in Pishtaz based on distinctive ability of markers used, at least transfer of two genes of three genes in progenies was proved.Keywords: Wheat, Disease, Stem rust, Molecular marker
-
در این تحقیق فاکتورهای بیماری زایی دو جدایه زنگ زرد جمع آوری شده از مناطق کرج و کرمانشاه با استفاده از ارقام افتراقی تعیین شدند و برای ژن های Yr2،2+،6،6+،7،7+،8،9،17،18،25،26،27،32،A،DN در هر دو جدایه بیماری زایی مشاهد شد. واکنش 150 لاین دابل هاپلویید گندم به همراه والدین و ارقام شاهد نسبت به بیماری زنگ زرد (Puccinia striiformis f.sp. tritici) در مراحل گیاهچه و گیاه کامل با استفاده از دو صفت ضریب آلودگی و تیپ آلودگی در قالب طرح آگمنت مورد بررسی قرار گرفت. با توجه به نتایج به دست آمده مشخص شد که تفاوت بین ارقام شاهد برای صفات ضریب آلودگی و تیپ آلودگی نسبت به هر دو نژاد کرج (7E158A+،Yr27) و کرمانشاه (110E158A+،Yr27) در سطح احتمال 1 درصد معنی دار بود. با استفاده از تجزیه کلاستر به روش وارد (Ward)، لاین های دابل هاپلویید بر اساس صفات ضریب آلودگی و تیپ آلودگی نسبت به هر دو نژاد زنگ زرد به دو گروه حساس و متحمل تفکیک شدند. در مجموع 28 لاین در هر دو مرحله گیاهچه ای و گیاه کامل نسبت به جدایه کرج واکنش مقاومت نشان دادند که به احتمال زیاد علاوه بر ژن های مقاومت گیاهچه ای دارای یک یا چند ژن کوچک اثر مرحله گیاه کامل هستند.
کلید واژگان: گندم, زنگ زرد, لاین دابل هاپلویید, تیپ آلودگی, ضریب آلودگیIn the present study, virulence factors of two isolates of stripe rust, collected from Karaj and Kermanshah, Iran were determined on differential lines, and for genes Yr2, 2+, 6, 6+, 7, 7+, 8, 9, 17, 18, 25, 26, 27, 32, A, DN virulence was observed in both isolates. Reaction of 150 doubled haploid lines together with parents and check cultivars to stripe rust (Puccinia striiformis f.sp. tritici) was evaluated at seedling and adult plant stages by assessment of coefficient of infection and infection type in an agmented design. The results of analysis of variance showed significant differences among check cultivars for infection type and coefficient of infection of two races of Karaj (7E158A+, Yr27) and Kermanshah (110E158A+, Yr27). Using Ward’s method of cluster analysis based on infection type and coefficient of infection of both races, doubled haploid lines and 7E158A+,Yr27 were classified in two groups of susceptible and resistant. Overall, 28 doubled haploid lines at both stages of seedling and adult plant showed resistance reaction to race of Karaj which indicates the probability of carrying one or more minor genes of adult plant resistance in addition to seedling major genes.Keywords: Wheat, stripe rust, doubled haploid line, infection type, coefficient of infection -
در این تحقیق با استفاده از روش حذف کروموزومی تلاقی گندم و ذرت 150 لاین دابل هاپلویید گندم تولید شد. لاین های تولید شده به همراه والدین و ارقام شاهد در دو مرحله گیاهچه و گیاه کامل نسبت به بیماری های زنگ زرد و زنگ سیاه گندم ارزیابی شدند و هشت جایگاه ژنی مقاومت به بیماری شامل Yr5، Sr31/Yr9/Lr26، Yr15، Sr38/Yr17/Lr37، Lr34/Yr18/Pm38، Yr27، Yr36 و Yr48 در والدین جمعیت ها مورد بررسی قرار گرفت. نتایج این بررسی نشان داد که نشانگرهای مورد استفاده برای مکان های ژنی Yr5، Yr15،Yr27 و Yr36 قادر به تشخیص پلی مورفیسم بین والد ها، شاهد حساس بولانی و کنترل های مثبت نبودند. در مکان های ژنی Sr38/Yr17/Lr37 و Yr48 عدم تکثیر باندهای موردنظر بیان کننده عدم حضور آلل موثر این جایگاه های ژنی در والدین لاین های دابل هاپلویید بود. در این تحقیق بلوک ژنی Sr31/Yr9/Lr26 در ارقام MV17 و فلاندرز مشاهده شد. بررسی لاین های دابل هاپلویید نسبت به این بلوک ژنی نشان داد که تنها سه لاین از جمعیت DH-26:Ghods*3/MV17 دارای بلوک ژنی Sr31/Yr9/Lr26 بودند که دو لاین از آنها نسبت به نژادهای زنگ سیاه TTSTK و TTKSK واکنش مقاومت نشان دادند. آزمون ژنتیکی حضور و یا عدم حضور آلل موثر بلوک ژنی Lr34/Yr18/Pm38 بر روی والدین لاین های دابل هاپلویید بیان کننده حضور آلل موثر این بلوک ژنی در والد MV17 بود. بررسی لاین های دابل هاپلویید نسبت به این بلوک ژنی نشان داد که شش لاین دابل هاپلویید از جمعیت DH-26:Ghods*3/MV17 حاوی بلوک ژنی Lr34/Yr18/Pm38 بودند که تنها یک لاین از آنها نسبت به نژاد زنگ زرد 7E158A+،Yr27 دارای واکنش مقاومت در مراحل گیاهچه و گیاه کامل بود.
کلید واژگان: گندم, بیماری زنگ, نشانگر مولکولی, دابلدهاپلوییدIn this research, 150 wheat doubled haploid lines were produced using chromosome elimination method by crossing between wheat and maize. Resistance of doubled haploid lines, their parents and check cultivars against strip and stem rust was evaluated at seedling and adult plant stages. Accordingly, eight known molecular markers which are tightly linked to resistance genes including Yr5, Sr31/Yr9/Lr26, Yr15, Sr38/Yr17/Lr37, Lr34/Yr18/Pm38, Yr27, Yr36 and Yr48 were screened in parents. Results showed that molecular markers for Yr5, Yr15, Yr27 and Yr36 couldnt detect polymorphism between parents as well as positive and negative controls. For gene block Sr38/Yr17/Lr37 and locus Yr48 allele sizes were not similar to those which were expected for these genes. Results also showed that MV17 and Flanders have gene block of Sr31/Yr9/Lr26, and only 3 lines of population DH-26: Ghods*3/MV17 had this gene block from which two doubled haploid lines showed resistance reaction to TTSTK and TTKSK of Puccinia graminis pers. f.sp tritici races. Genetic test for the presence or absence of gene block Lr34/Yr18/Pm38 on parents of doubled haploid lines showed that MV17 comprises this gene block. Evaluation of doubled haploid lines for this gene block showed that 6 doubled haploid lines of population DH-26:Ghods*3/MV17 have gene block Lr34/Yr18/Pm38 for which only one doubled haploid line showed resistance reaction to Puccinia striiformis Westend f.sp. tritici race of 7E158A+, Yr27 at both seedling and adult plant stages.Keywords: Wheat, Rust disease, Molecular markers, Doubled haploid -
Evaluation of Resistance to Powdery Mildew and some Agronomic Trails of Barley Doubled Haploid Lines
Ninety barley Doubled haploid lines originated from crossing between six barley cultivars in Cereal Research Department, Seed and Plant Improvement Institute, Karaj, Iran were evaluated for resistance to powdery mildew and some agronomic traits in field in 2007. Six parent cultivars and a powdery mildew susceptible check cultivar, Afzal were also included. Sixty two doubled haploid lines showed high levels of resistance and twenty eight lines were susceptible or moderately susceptible, indicating that the crossing program was successful in transferring resistance from parental cultivars to doubled haploid lines. Lines of group B1 (cv. Legia × Rihan) were all resistant while lines of group B6 (cv. Rihan × Legia) were all susceptible to powdery midew. Lines of group B2 (cv. Igra × Riham) with average 211.80 days to maturity were the most early maturity lines, and line of group B3 (cv. Igra × Kavir) with average 56.10g of 1000kw were the most high yielding lines.
-
در این تحقیق تعداد 189 لاین دابلد هاپلوئید، حاصل از روش حذف کروموزومی تلاقی گندم و ذرت نسبت به بیماری زنگ زرد در سه ایستگاه تحقیقاتی کرج، قراخیل و گرگان و بیماری بلایت فوزاریومی سنبله در دو ایستگاه تحقیقاتی قراخیل و گرگان مورد بررسی قرار گرفتند. برای بیماری زنگ زرد در چهار نوبت اقدام به اسپور پاشی مزرعه شد. برای بلایت فوزاریومی سنبله نیز، در مرحله گلدهی اسپورپاشی با سوسپانسیون ماکروکنیدی عامل بیماری، در سه مرحله با فاصله یک هفته انجام شد. یادداشت برداری در مرحله ظهور برگ پرچم در سه نوبت برای بیماری زنگ زرد و یک ماه پس از اولین مایه زنی مصنوعی بر اساس علائم ظاهر شده برای بلایت فوزاریومی سنبله انجام شد. به منظور تعیین مقاومت در مرحله گیاهچه ای (Seedling) نسبت به عامل بیماری زنگ زرد در شرایط گلخانه، واکنش لاین های دابلدهاپلوئید گندم به همراه والدین و رقم حساس بولانی (به عنوان شاهد) مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج بدست آمده نشان داد که از مجموع 189 لاین مورد ارزیابی، تعداد 40 لاین در هر سه ایستگاه دارای واکنش مقاومت و بقیه لاین ها دارای واکنش هایی از نیمه مقاوم تا حساس نسبت به عامل بیماری زنگ زرد بودند. در ایستگاه تحقیقاتی قراخیل 23 درصد و در ایستگاه تحقیقاتی گرگان 29 درصد لاین ها نسبت به بیماری بلایت فوزاریومی سنبله تحمل نشان دادند. شش لاین به شماره های 10، 13، 14، 26، 35 و 37 نسبت به دو بیماری زنگ زرد و بلایت فوزاریومی سنبله در هر دو ایستگاه گرگان و قراخیل مقاومت و یا تحمل خوبی نشان دادند. برخی از خصوصیات زراعی لاین های دابلدهاپلوئید گندم شامل تاریخ ظهور سنبله، ارتفاع بوته، مقاومت به سرما و وزن هزاردانه اندازه گیری شد و لاین های دابلد هاپلوئید با توجه به صفات فوق الذکر گروه بندی شدند. با توجه به تنوع قابل قبولی که در این گروه ها مشاهده شد به نظر می رسد بتوان از بعضی از این لاین ها در برنامه های به نژادی و یا معرفی رقم در آینده استفاده کرد.
کلید واژگان: گندم, لاین های دابلد هاپلوئید, زنگ زرد, بلایت فوزاریومی سنبله, مقاومتResponses of 189 doubled haploid lines, produced by chromosome elimination method crosses between wheat and maize, were evaluated for yellow rust in Karaj, Gharakhil and Gorgan, and for fusarium head blight in Sari and Gorgan. Yellow rust nursey was inoculated four times and fusarium nursery three times with urediniospores of Pucinia striiformis and macroconidia suspension of Fusarium graminearum in anthesis stage. Data on yellow rust was recorded at flag leaves expended stage for three tims and for fusarium head blight one month after inoculation. For evaluation of resistance to yellow rust at seedling stage the reaction of doubled haploid lines and their parents was also evaluated. The results showed that among 189 doubled haploid lines, 40 lines were resistant in all stations and the others were susceptible, moderately resistant or moderately susceptible to yellow rust. In Sari, 23% of lines and in Gorgan 29% were tolerant to fusarium head blight. Doubeld haploids no. 10, 13, 14, 26, 36 and 37 were resistant to yellow rust and showed acceptable level of tolerance to fusarium head blight diseases both in Gorgan and Gharakhil. Some characters of doubled haploid lines such as days to heading, plant height, cold tolerance and 1000 kernel weight were evaluated. Finally, based on the results, the doubled haploid lines were classified in different groups. Due to high variability in their resistance to diseases and agronomic characteristics, some of them were selected for using in breeding programs. -
پاسخ سه ژنوتیپ گندم (.Triticum aestivum L) متحمل به سرما به تولید لاین هاپلوئید از روش حذف کروموزومیTo compare three wheat genotypes for producing the haploid and doubled haploid through chromosome elimination, an experiment was carried out using F1 population from the crosses Raptor×Pishtaz, Norstar×Pishtaz and Mironovskaya×Pishtaz. Measured traits were seed set percentage, embryo and haploid seedling development and were analyzed statistically using χ2 test. Among three genotypes, there was significant difference concerning the percent of seed and embryo forming, but significant difference was not observed for haploid plant. Raptor×Pishtaz showed the highest value for seed set, Mironovskaya×Pishtaz the highest value for haploid plants and embryo forming percent, and Norstar×Pishtaz the lowest level of haploid plants and embryo forming percent. According to the results, the seed set and embryo number traits, when the same number of florets are pollinated, can be considered as an important trait in genotype selection for production of doubled haploid plant. This experiment also showed the dependence of chromosome elimination trait to genotypeKeywords: Wheat, Doubled haploid, chromosome elimination
-
در این تحقیق به منظور تولید لاین های دابلد هاپلویید گندم از روش حذف کروموزومی تلاقی گندم و ذرت استفاده شد. مواد گیاهی مورد استفاده شامل بذر هیبریدF1 گندم حاصل از تلاقی های زاگرس × کویر، زاگرس× بک کراس روشن زمستانه و زاگرس × Rsh2*10120 به همراه سه ژنویپ ذرت H1: KSC108 ، H3: KSC 301 و H7: SC 704 بود. دو روش تولید هاپلویید در گندم شامل روش معمول (A) و روش کشت ساقه های بریده شده (B) مورد مقایسه قرار گرفت و صفاتی همچون تعداد بذر تشکیل شده، تعداد جنین های به دست آمده و تعداد گیاهچه هاپلویید تولید شده مورد بررسی قرار گرفت و در مجموع تعداد 75 لاین دابلد هاپلویید تولید گردید. در ارزیابی های مزرعه ای 60 لاین از لاین های دابلد هاپلویید تولید شده، صفاتی همچون تاریخ ظهور سنبله، ارتفاع بوته، تعداد دانه در سنبله و وزن هزاردانه مورد مطالعه قرار گرفتند که تفاوت های قابل ملاحظه ای بین لاین های دابلد هاپلویید از نظر صفات ذکر شده مشاهده شد. در نهایت تعداد 15 لاین جهت انجام ارزیابی های بعدی انتخاب و در آزمایش های منطقه ای سازگاری و پایداری قرار داده شدند.کلید واژگان: گندم, دابلد هاپلویید, حذف کروموزومی, کشت ساقه های بریده شدهIn this study, chromosome elimination method was used to develop doubled haploid lines of wheat via crosses with maize. The plant materials were F1 seeds including Kavir/Zagros, Roshan (winter backcross)/ Zagros and Rsh2* 10120/Zagros along with three maize genotypes H1=KSC108, H3=KSC301 and H7=SC704 as pollin source. Two methods of haploid production in wheat involving A: conventional technique and B: detached-tiller culture were used and compared. The traits such as seed set percentage, embryo development and haploid seedling development were studied. As a result of this study, 75 lines of doubled haploid wheat were developed. It was also found that the second method (B) was better than the first method (A). In field, traits such as seed number per spike, 1000 grain weight, heading date and plant height were evaluated and finally 15 doubled haploid lines were selected.These lines are now evaluating in Advanced Regional Wheat Yield Trial.Keywords: Wheat, Doubled haploid, chromosome elimination, detached-tiller culture
-
قابلیت آندروژنز میکروسپورهای جمعیت های F3 حاصل از آمیزش های ارقام متحمل به سرما × گرما (Boyer/ Rojo)، شوری × گرما (Afzal/ Torkman // Kavir)، شوری × بیماری (Ashar/ Hebe)، شوری × گرما (Arigashar/ Matico) و رقم ایگری به عنوان شاهد پس از تیمار با مانیتول 0.3 مولار با استفاده از محیط کشت مایع القای L1 تغییر یافته به همراه 3 میلی گرم در لیتر فنیل استیک اسید (PAA) و یک میلی گرم در لیتر بنزیل آمینوپورین (BAP) و یک گرم در لیتر کازیین ییدرولیزه و 65 گرم در لیتر مالتوز و محیط کشت تمایز یابی موراشیگ و اسکوک (MS) به همراه یک میلی گرم در لیتر (BAP) و 0.5 میلی گرم در لیتر نفتالین استیک اسید (NAA) مورد مطالعه قرار گرفت. تجزیه های آماری نشان داد که قابلیت آندروژنز نتاج جمعیت های F3 بین خود و در مقایسه با رقم ایگری تفاوت معنی داری دارند. رقم ایگری به طور متوسط به 566.75 جنین به ازای میکروسپورهای یک صد بساک بیشترین جنین را تولید کرد و نتاج F3 های Afzal/ Torkman// Kavir به طور متوسط با 141.5 جنین به ازای میکروسپورهای یک صد بساک بیشترین جنین را در بین جمعیت های F3 تولید کردند. از نظر تولید گیاه سبز نیز تفاوت معنی داریی بین نتایج جمعیت های F3 ورقم ایگری مشاهده شد، در این مورد نیز رقم ایگری به طور متوسط با 65.5 گیاه سبز به ازای میکروسپورهای یک صد بساک بیشترین گیاه سبز را تولید کرد ولی نتاج جمعیت های F3 حاصل از تلاقی های شوری × بیماری و سرما × گرما به ترتیب به طور متوسط با 18.5 و 17.5 گیاه سبز به ازای میکروسپورهای یک صد بساک بالاتر از نتاج F3 های fzal/ Torkman// Kavir قرار گرفتند که این احتمالا به مفهوم متفاوت بودن مکانیسم های کنترل القا جنین و گیاه سبز می باشد. در این پژوهش رقم ایگری کمترین گیاه زال (Albino Plantlet) را در مقایسه با نتاج سایر جمعیت ها تولید کرد.
کلید واژگان: جو, آندروژنز, کشت میکروسپور, القای جنین, باززاییAndrogenic ability of microspores of F3 populations obtained from crosses between salinity and heat tolerance (Afzal/Torkman/Kavir), coldand heat tolerance (Boyer/Rojo), salinity tolerance and disease resistance (Ashar/ Hebe), salinity and heat tolerance. (Arigashar/ Matico) and Igri cultivar as control, were studied after pretreatment with 0.3 M mannitol using L1 modified liquid medium supplemented with 3 mgl-1 Phenylacetic acid (PAA), 1 mgl-1 Benzylaminopurin (BAP), 1 mgl-1 Casein and 65 mgl-1 maltose as induction medium. Murashige and Skoog medium supplemented with 1 mgl-1 BAP and 0.5 mgl-1 Naphtalenacetic acid (NAA) was used as regeneration medium. Statistical analysis revealed a significant difference between F3 progenies and Igri cultivar for androgenic ability. Igri cultivar produced on average 566.75 embryos per microspores of 100 anthers and the F3 progenies of Afzal/ Torkman/ Kavir produced on average the highest number of embryos (141.5 embryos/ microspores of 100 anthers) among the progenies of F3 populations. For green plantlet production per microspores of 100 anthers there was also asignificant difference between progenies ofF3 populations and Igri cultivar. For this character Igri cultivar produced the highest number of green plantlets (65.5 plantlets/ microspores of 100anthers) and the progenies of Ashar/ Hebe and Boyer/ Rojo with 18.5 and 17.5 green plantlets respectively per microspores of 100 anthers on average produced more green plantlets than the progenies of Afzal/ Torkman/ Kavir. This means that the mechanisms of embryo induction and green plantlet production may be different. In this study Igri cultivar produced the green plantlet production may be different. In this study Igri cultivar produced the least number of a albino plantlets in comparison with other plant materials
Keywords: Barley, androgenesis, embryo induction, Microspore culture, regeneration
- در این صفحه نام مورد نظر در اسامی نویسندگان مقالات جستجو میشود. ممکن است نتایج شامل مطالب نویسندگان هم نام و حتی در رشتههای مختلف باشد.
- همه مقالات ترجمه فارسی یا انگلیسی ندارند پس ممکن است مقالاتی باشند که نام نویسنده مورد نظر شما به صورت معادل فارسی یا انگلیسی آن درج شده باشد. در صفحه جستجوی پیشرفته میتوانید همزمان نام فارسی و انگلیسی نویسنده را درج نمایید.
- در صورتی که میخواهید جستجو را با شرایط متفاوت تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مطالب نشریات مراجعه کنید.