amir nikzaman
-
هدف پژوهش، شناسایی معیارهایی برای تعیین و ارزیابی اصطلاح های موضوعی مقاله های علمی از منظر کاربردگرایی است. این طور به نظر می رسد که از منظر کاربردگرایی، درستی اصطلاح های موضوعی مقاله های علمی در گرو برخورداری آن ها از کارکردهای بازنمایی و سودمندی به طور همزمان است. یکی از معیارهایی که می توان به وسیله آن کارکردهای اصطلاح های موضوعی اختصاص یافته به مقاله های علمی را ارزیابی کرد، زبان کاربران است. به منظور ارزیابی کارکردهای اصطلاح های موضوعی مقاله های علمی با استفاده از زبان کاربران، لازم است تا نقاط مشترک زبان کاربران و مقاله های مربوط به نیاز اطلاعاتی آن ها را شناسایی کنیم. این پژوهش، با روش تحلیل تجزیه ای انجام شده است. نقاط مشترک زبان کاربران و مقاله های مربوط به نیاز اطلاعاتی آن ها بر اساس نقش هایی که کاربر حین جستجو و استفاده از اطلاعات ایفا می کند (جستجوگر، استنادکننده، و برچسب گذار) شناسایی شدند. این نقاط مشترک عبارتند از: الف) همه عبارت های جستجویی که مقاله ای معین می تواند برای آن ها پاسخی فراهم کند؛ ب) اصطلاح های مشترک میان مقاله های استنادکننده و استنادشده که در منابع معناشناختی مقاله های استنادکننده حضور دارند؛ پ) اصطلاح های موجود در بافت های استناد موجود در مقاله های استنادکننده و متعلق به مقاله های استنادشده که در منابع معناشناختی مقاله های استنادشده حضور دارند؛ و ت) برچسب هایی که کاربران در وبگاه های نشانه گذاری اجتماعی به مقاله علمی اختصاص می دهند. این پژوهش به این نتیجه دست یافت که اگرچه هر یک از ردپاهای زبان شناختی کاربر (در مقام جستجوگر، استنادکننده، و برچسب گذار) در مسیر دستیابی به مقاله های مربوط به نیاز اطلاعاتی این قابلیت را دارند که به منزله نقاط دسترسی موضوعی برای آن مقاله ها در نظر گرفته شوند اما از منظر استفاده از اطلاعات در مقام تولید اطلاعات با چالش هایی رو به رو هستند.کلید واژگان: رویکردهای نمایه سازی, کارکردهای بازنمون های موضوعی, رویکردهای ارزیابی نمایه سازیCriteria for Determining and Evaluating Scientific Articles Subject Terms from Pragmatic PerspectiveThe research aim is identifying criteria for determining and evaluating scientific articles subject terms from pragmatic perspective. From pragmatic perspective, it seems the correctness of scientific articles subject terms depends on having functions including representationality and usefulness, simultaneously. One of the criteria for evaluating the functions of articles subject terms is users’ language. To evaluate the functions of scientific articles subject terms by users’ language we need to identify common points among users’ language and relevant articles to their information needs. This research has done by decompositional analysis. These common points were identified according to user’s roles in information searching and using (user as searcher; user as citer; user as tagger). These common points are: a) All search terms that a certain article could response to them; b) Common terms between cited and citing articles that are available in the semantic sources of citing articles; c) Terms that are available in the semantic sources of article and used by citer in citation context; d) Tags dedicated to scientific articles by users through social tagging websites. This research concludes although each of user’s linguistic traces (user as searcher; user as citer; user as tagger) in the route of attaining articles relevant to her/his information need having possibility to be considered as a subject access points for those articles, but from the perspective of information use as information production faces challenges.Keywords: subject term functions, indexing approaches, indexing evaluation
-
مقدمه
مبتنی بر میزان آگاهی افراد از نیاز اطلاعاتی خود و نیز، هدفمندی در رفع آن، میتوان رفتارهای اطلاعاتی انسان را به دو مقوله کلی تقسیم کرد؛ رفتار اطلاع یابی و مواجهه اطلاعاتی. در تعریفی ساده، مواجهه اطلاعاتی، کسب اطلاعات به صورت غیرمنتظره است. هدف این مطالعه، شناخت درباره چیستی و عوامل روانشناختی و محیطی موثر بر رخداد این پدیده است.
روشاین پژوهش با استفاده از روش کتابخانهای انجام گرفته است.
یافته هاتصمیم آگاهانه یا ناآگاهانه برای پیگیری اطلاعات به وسیله فرایند پیچیدهای از شناخت، انگیزش و هیجان هدایت میشود. ویژگی های شخصیتی خاص و همچنین، حالت های انگیزشی و هیجانی خاص، کشف غیرمنتظره را بهبود میدهند. برخی از عوامل محیطی وجود دارند که میتوانند احتمال رخداد مواجهه اطلاعاتی را افزایش دهند.
نتیجه گیریرفتار انسان محصول سه عامل است؛ انگیزش، توانایی و محرک های بیرونی. در زمینه رفتار اطلاعاتی، نیازها و علاقه های اطلاعاتی، انگیزش را پدید می آورند. منظور از توانایی، توانایی های شناختی و روانشناختی است. محرک های بیرونی، ساختارهای همگرا و واگرا در محیط اطلاعاتی را شامل می شود که امکان بروز رفتارهای اطلاعاتی همگرا و واگرا را فراهم میکنند. از اینرو، میتوان گفت اگرچه میزان آگاهی کاربر از نیاز اطلاعاتی خود و هدفمندی در رفع آن و همچنین، توانایی های شناختی و روانشناختی وی، همگرا بودن یا واگرا بودن رفتارهای اطلاعاتی او را تعیین میکنند، اما این ساختار محیط اطلاعاتی است که راه های تعامل کاربر با محیط اطلاعاتی را شکل میدهد و زمینه را برای ظهور رفتارهای همگرا و واگرا فراهم میسازد. همچنین، تفاوتهای فردی در میزان مواجهه اطلاعاتی بهصورت عمیقی در توانایی های شناختی انسان از جمله پردازش اطلاعات، توجه و ادراک ریشه دارد. رخداد مواجهه اطلاعاتی مستلزم واگرایی در رفتار اطلاعاتی است. واگرایی در رفتار اطلاعاتی نشانهای از تفکر واگرا است. از اینرو، چنین به نظر میرسد که ضروری است درباره عواملی که بر تفکر واگرا موثر هستند، شناخت بهدست آور
کلید واژگان: رفتار اطلاعاتی, رفتار اطلاع یابی, مواجهه اطلاعاتی, کشف تصادفی اطلاعات, رویداد غیرمنتظره, الگوی غیرمنتظرهIntroductionInformation behaviors can be divided into two general categories based on the degree of users’ awareness of information need and purposiveness in meeting it: information seeking and information encountering. In a simple definition, information encountering is serendipitous acquisition of information. The aim of this study is to see what information encountering is and to identify psychological and environmental factors affecting the occurrence of this phenomenon.
MethodologyThis research implemented a library research method.
FindingsThe conscious or unconscious decision to pursue information is guided by a complex process of cognition, motivation and emotion. Certain personality traits as well as certain motivational and emotional states seem to enhance serendipitous discovery. There are some environmental factors increasing the occurrence possibility of information encountering.
ConclusionHuman behavior is the product of three factors: motivation, ability, and extrinsic triggers. Regarding the information behavior, information needs and interests create motivation; ability includes cognitive and psychological abilities; Extrinsic triggers include divergent and convergent structures in informational environment providing possibilities of appearing divergent and convergent information behavior. Although the degree of user’s awareness of own information need and purposiveness in meeting it and so his/her cognitive and psychological abilities determine the divergence or convergence of information behavior, but this is the structure of informational environment that provides the ways users can interact and make it possible users to be diverged or converged. Individual differences in the degree of information encountering relate profoundly to cognitive abilities such as information processing, attention, and perception. The occurrence of information encountering requires divergence in information behavior. Divergent information behavior signifies divergent thinking. Therefore, it is necessary to recognize factors influencing the divergent thinking.
Keywords: information behavior, information seeking behavior, information encountering, accidental information discovery, serendipity, serendipity pattern -
هدف پژوهش حاضر بررسی و مقایسه میزان همخوانی عبارت های جستجوی موضوعی دانشجویان با سرعنوان های موضوعی فارسی (به لحاظ واژگان و شکل) در دو حوزه موضوعی کشاورزی (علوم کاربردی) و علوم تربیتی، روان شناسی و کتابداری (علوم انسانی) است. داده ها با استفاده از روش ثبت داد و گرفت (فیلمبرداری الکترونیکی فرایند تعامل کاربران هنگام جستجو در فهرست رایانه ای کتابخانه) گردآوری شد و مقوله بندی (دسته بندی) آنها با استفاده از روش تحلیل محتوی انجام گرفت. یافته ها نشان داد که در دانشکده کشاورزی میزان همخوانی کامل 9/30 درصد، میزان همخوانی نسبی 5/19 درصد، و میزان عدم همخوانی 6/49 درصد است؛ در دانشکده علوم تربیتی و روان شناسی نیز میزان همخوانی کامل 7/37 درصد، میزان همخوانی نسبی 1/21 درصد، و میزان عدم همخوانی 2/41 درصد است. در این دانشکده ها، 4/98 درصد از شکل های عبارت های جستجوی موضوعی با آن دسته از انواع شکل های سرعنوان های موضوعی فارسی همخوانی داشتند که به احتمال، در زبان طبیعی بیشتر مورد استفاده قرار می گرفتند. میان زبان جستجوی دانشجویان دانشکده های مورد نظر در مورد بیشتر انواع همخوانی های عبارت جستجوی موضوعی با سرعنوان های موضوعی فارسی، تفاوت معنی داری وجود نداشت. میان دو دانشکده در مورد هر یک از انواع همخوانی شکلی عبارت های جستجوی موضوعی دانشجویان با سرعنوان های موضوعی فارسی تفاوت معنی داری وجود نداشت.
کلید واژگان: جستجوی موضوعی, سرعنوان های موضوعی فارسی, همخوانی شکلی, همخوانی واژگانی, ضمانت استفاده, فهرست های رایانه ای, تحلیل محتویThis research aimed to compare the degree of form and vocabulary match between user's subject queries (user vocabulary) and the List of Persian subject headings (system vocabulary) in two subject areas: 1) Agriculture (applied sciences); 2) library and information science, education, and psychology (humanities). The research population included the students at the two faculties of agriculture and education and psychology. Data were collected through observation and transaction log method. Findings showed that in subject queries carried out by students in the faculty of agriculture, the degree of "full match" was 30.9%, of "partial match" was 19.5%, and of "no match" was 49.6%; and in subject queries carried out in the faculty of education and psychology, the degree of "full match" was 37.7%, of "partial match" was 21.1%, and of "no match" was 41.2%. In the two determined faculties, more than 95% of the forms of subject queries accord with those various forms of Persian subject headings more likely used in natural language, including: queries with more than one word; simple subject queries; and subject queries including several words plus conjunctions and prepositions. There was no significant difference between the search language of the two facultie's students in terms of the degree of match between user's subject queries and Persian subject headings regarding vocabulary and form.
Keywords: subject searching, Persian subject headings, form match, vocabulary match, use warrant, online catalog, content analysis -
هدفبررسی چگونگی بسط عبارت جستجوی موضوعی و میزان همخوانی عبار تهای بس ط یافته با سرعنوا نهای موضوعی فارسی و مقایسه الگوهای بسط جستجوی موضوعی دانشجویان از دو بعد متغیرهای واژگانی و زمین های در حوزه موضوعی کشاورزی (حوزه علوم کاربردی) و حوز ه های موضوعی کتابداری، علوم تربیتی و روا نشناسی (حوزه علوم انسانی)هدف این پژوهش است.
روشداده ها با استفاده از روش ثبت داد و گرفت (فیلمبرداری الکترونیکی فرایند تعامل کاربران هنگام جستجو در فهرست رایان های کتابخانه) گردآوری شد و مقول هبندی (دسته بندی) آن ها با استفاده از روش تحلیل محتوا انجام گرفت.
یافته هاتنوع بسیار زیادی در انواع حالت های بسط جستجو وجود دارد؛ میان رفتار بسط جستجوی دانشجویان دانشکده کشاورزی و دانشکده علوم تربیتی و روا نشناسی به لحاظ انواع حال تهای بسط جستجو با استفاده از انواع متغیرهای زمینه ای و زبا نشناختی و تعداد تغییرهای انجام شده در هر بسط جستجو در بیشتر موارد تفاوت معناداری وجود ندارد؛ به طور کلی 1) دانشجویان دانشکده کشاورزی و دانشکده علوم تربیتی و روا نشناسی، هنگام بسط جستجو از متغیر زبان شناختی بیش از متغیر زمینه ای استفاده م یکنند؛ 2) دانشجویان دانشکد ه های مذکور، در بیشتر اوقات بسط جستجوی خود را با استفاده از یک تغییر به انجام می رسانند؛ و 3) تغییر در نوع فیلد جستجو هنگام بسط جستجو بیشتر در مورد فیلدهای عمومی، عنوان و موضوع رخ می دهدکلید واژگان: بسط جستجو, جستجوی موضوعی, سرعنوا نهای موضوعی فارسی, همخوانی واژگانی, فهرس تهای رایانه ای, تحلیل محتواPupose: This research aims to investigate how users expand their queries when encountered with irrelevant retrievals and through examine the degree of match between user's expanded subject queries and the List of Persian Subject Headings. Furthermore, it compares the patterns of query expansion in two subject areas: 1) Agriculture (Applied sciences); 2) Education and Psychology (Humanities).MethodData were collected through observation of the process of query expansion and also through Transaction Log Analysis.ResultsFindings show that in more cases, there is not a significant difference between user's query expansion behavior in the two Faculties. In terms of how users expand their queries findings are: 1) Users use Lexical variable more than contextual variables; 2) Users often expand their queries through one change; 3) When users expand their queries, the change in the type of search field happens for General, Title, and Subject fields.Keywords: Query expansion, Subject searching, Subject Headings, Vocabulary match, online catalogs
- در این صفحه نام مورد نظر در اسامی نویسندگان مقالات جستجو میشود. ممکن است نتایج شامل مطالب نویسندگان هم نام و حتی در رشتههای مختلف باشد.
- همه مقالات ترجمه فارسی یا انگلیسی ندارند پس ممکن است مقالاتی باشند که نام نویسنده مورد نظر شما به صورت معادل فارسی یا انگلیسی آن درج شده باشد. در صفحه جستجوی پیشرفته میتوانید همزمان نام فارسی و انگلیسی نویسنده را درج نمایید.
- در صورتی که میخواهید جستجو را با شرایط متفاوت تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مطالب نشریات مراجعه کنید.