shahram yousefifar
-
هدف اصلی این پژوهش، تحلیل ماهیت خرده میدان مدیریت و رهبری آموزشی در پیوند با میدان قدرت و مذهب در دوره های تاریخی ایران در چهارچوب نظریه میدان بوردیو می باشد. لذا با استفاده از روش پژوهش اسنادی و با تکنیک تحلیل مضمون منطبق بر رویکرد برون و کلارک و مدل آتراید استرلینگ، تاریخ اجتماعی ایران در دو دوره پیش از اسلام (ایران باستان) و پس از اسلام (تا اواسط دوره قاجار و تحولات جدید آموزشی) مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج نشان داد که در دوره باستان مدیریت و رهبری آموزشی در قالب سلسله مراتب موبدان زرتشتی با میزان متفاوت سرمایه های فرهنگی تجسم یافته انحصاری، سرمایه های اجتماعی اشرافی و سرمایه نمادین حاصل شده از موقعیت سیاسی ظهور کرد که توارث حرفه ای محدود در طبقات اجتماعی، مشخصه بارز این خرده میدان بود. مهمترین کارکرد این میدان، تسلط معرفت شناختی، محدودسازی طبقاتی معرفت و بازتولید طبقات مبتنی بر مدیریت نظام ارزشی بود. در دوره اسلامی به دلیل کاهش پیوند میدان قدرت و مذهب و همچنین استقلال نسبی میدان آموزش به ویژه در دوره های شکوفایی، مدیریت و رهبری آموزشی به کارکرد تخصصی و ذاتی خویش نزدیک شد. علمای سرشناس مذهبی در قامت متولی وقف یا نماینده حاکمیت بر اساس شرایط حرفه ای خویش و بر مبنای سرمایه فرهنگی، مدیریت آموزش را بر عهده گرفتند. کارکرد این میدان بر اساس میزان استقلال آن قابل تبیین است.
کلید واژگان: میدان مدیریت و رهبری آموزشی, سرمایه های محوری, جامعه شناسی آموزش, بوردیو, میدان قدرتThe main purpose of this study is to analyze the nature of educational administration and leadership as an influential subfield in relation to the fields of power and religion within the historical context of Iran. Grounded in Bourdieu's Theory of Social Fields, this study adopt a new sociological perspective on education and upbringing. This approach posits that for a comprehensive analysis of specific phenomena such as the field of educational administration and leadership, necessitates examining them in the broader social issues. Therefore, utilizing the method of document research and employing the thematic analysis technique aligned with the Bourne and Clark approach, as well as the Atrayd Sterling model, the social history of Iran was studied in two periods: pre-Islamic (Ancient Iran) and post-Islamic (up to the mid-Qajar period and modern educational developments). The results revealed that in ancient times, educational administration and leadership took shape within the hierarchy of Zoroastrian Mobeds with different levels of cultural capital, aristocratic social capital, and symbolic capital derived from political positions. This resulted in a limited professional inheritance in social classes, a prominent characteristic of this specific field. The primary function of this field was the dominance of cognitive knowledge, the stratification of knowledge along class lines, and the reproduction of classes based on a managerial value system. In the Islamic period, due to the diminishing link between the fields of power and religion, as well as the relative independence of the educational field, especially during flourishing periods, educational administration and leadership became more specialized and intrinsic in nature. Renowned religious scholars, in their roles as custodians or representatives of authority, assumed responsibility for educational administration based on their professional qualifications and cultural capital. The function of this field is explicable based on its degree of independence.
Keywords: Field Of Educational Administration, Leadership, Central Capitals, Sociology Of Education, Bourdieu, Field Of Power -
مشروطه ایران در اوایل سده بیستم میلادی، تحولی اساسی در منطق قدرت و زمامداری سیاسی ایجاد کرد. در این پژوهش، بر این مسئله درنگ می کنیم که جدا از خوانش مشروطه ایران از نظرگاه سیاسی، تاریخی، فرهنگی و حقوقی، می توان آن را با سایر خیزش های قانون خواهی و مشروطه طلبی در جهان شرق نیز مقایسه کرد. چنین سبک و سیاقی، این امکان را میسر می سازد تا درباره مشروطه ایران و به ویژه قانون اساسی آن، ژرف تر بیندیشیم. گذار ایران به مشروطه خواهی در دورانی اتفاق افتاد که در جهان شرق، پیش از ایران، دولت های عثمانی و ژاپن نیز مشروطه را تجربه کرده بودند. بدین سان، ضمن التفات به تشابهات تاریخی گذار سه دولت مهم در جهان شرق به نظام سیاسی مشروطه، بر این پرسش متمرکز می شویم که «مشروطه ایران، به ویژه قانون اساسی مشروطه ایران چه تمایزی با قانون اساسی مشروطه عثمانی و مشروطه ژاپن داشت؟». چنان تاملی، چنین فرضی را پیش روی این گفتار قرار داده است که «قانون اساسی مشروطه ایران (1906) در قیاس با مشروطه عثمانی (1876) و مشروطه ژاپن (1889)، نسبت به نقش و جایگاه ملت در قانون اساسی نگرش متفاوتی داشت و بر خلاف دو مشروطه دیگر، نخستین قانون اساسی جهان شرق بود که از سنت حکمرانی اقتدارگرا گذر کرد». در این گفتار، چنان ادعایی را با روش تحلیل محتوای کیفی و بهره گیری از رهیافت جامعه شناسی تاریخی وارسی می کنیم و درباره چرایی برتری مشروطه ایران نیز ملاحظاتی مطرح می شود. آگاهی از چنین مسائل تاریخی، بر ژرفای بینش سیاسی ما ایرانیان درباره اهمیت مشروطه و مسئله زمامداری خواهد افزود.
کلید واژگان: ملت, قانون, مشروطه عثمانی, مشروطه ژاپن, مشروطه ایرانPolitical Quartely, Volume:54 Issue: 2, 2024, PP 313 -336IntroductionThe encounter between Eastern nations and the modern world, particularly in the 19th century, was a pivotal event in contemporary history. During the 17th, 18th, and 19th centuries, the East gradually distanced itself from the modern world, especially European powers. This gap was evident in the early military and intellectual confrontations between the East and the powerful states of the international system. The Ottoman Empire, Japan, and Iran were three significant Eastern states whose political histories during this period are of particular interest. These nations experienced a crisis in the 18th and 19th centuries. Aware of the similar challenges they faced—internal weakness and external threats—the intellectual and political elites of these states sought to save their countries from decline by adapting to the new global order. Beyond their shared challenges, these elites also converged on a similar solution: reforming the political system. Constitutionalism, as a product of the modern era, was seen as a means to achieve this reform and overcome governmental weakness. The constitutional movements in the East reflected the belief among the intellectual and political elites that establishing a constitutional order and drafting a constitution could transform governance.
MethodologyThis study argues that this historical experience merits further analysis and reinterpretation. By examining the spread of constitutional thought in Eastern countries, we can ask the following question: "How did the Iranian Constitution, particularly the Constitutional Law of Iran, differ from the constitutions of the Ottoman Empire and Japan?" This question necessitates a historical analysis of the constitutional movements in these three Eastern countries during the late 19th and early 20th centuries. The underlying hypothesis of this research is that the Iranian Constitution (1906), compared to the Ottoman (1876) and Japanese (1889) constitutions, had a different perspective on the role and status of the nation. Unlike the other two constitutions, the Iranian Constitution was the first in the Eastern world to move beyond the tradition of authoritarian rule.Interpreting constitutionalism in the Eastern world necessitates employing a historical content analysis approach. This involves a critical analysis of historical events, texts, and documents to examine constitutionalism in the East. The research aims to compare constitutionalism in the Ottoman Empire, Japan, and Iran and to identify distinctions between the Iranian constitution and the other two case studies; a historical sociological approach can be adopted. According to Dennis Smith in "The Rise of Historical Sociology," several issues are crucial in a historical sociological perspective. The first is the role of elites and intellectual or political actors in events. Second, it involves understanding events within a specific historical and temporal context, paying attention to the sequence of historical developments and the unique historical, cultural, traditional, and political context of that society. Third, it emphasizes the importance of comparing and contrasting events.
FindingThe theoretical framework of this research is based on John Austin's perspective. According to Austin, beyond the existence of written law, one must also consider the law's efficacy. By efficacy, Austin means that written law must have a practical impact, and political order cannot simply rely on the existence or writing of a law. The efficacy of law becomes relevant when the rights of the people or nation and the limits of government are respected. A similar perspective is found in the interpretation of constitutionalism, where it is argued that a constitutional monarchy is truly founded when the 'rights of the nation' and the 'limits of government' are clearly defined.
ConclusionsNumerous studies have been conducted on the ups and downs of Iran's constitutional revolution, each with its own perspective. However, this discourse argues that a deeper understanding of Iran's constitutionalism and particularly its constitution can be achieved by examining it within the broader context of the East's encounter with the modern world and by comparing it with the constitutions of other countries that underwent similar transitions to constitutionalism. Analyzing and explaining constitutionalism in the East becomes even more significant when, beyond merely describing historical developments, we examine their constitutions in terms of the relationship between the people, the monarch, and the law. The constitutionalist thought of that era expected that alongside goals such as a strong state, economic modernization, and territorial independence, the issue of national sovereignty or the primacy of the people's will in the constitution would also gain importance. This desire was one of the fundamental bases of the constitutional model of political governance in any state or nation around the world. However, the constitutions of the Ottoman Empire and Japan adopted a conservative and stingy approach regarding national sovereignty and popular rule. In fact, rather than interpreting the constitutions of these two states in terms of the place of the people's will and national sovereignty, the Ottoman and Japanese laws can be seen as a form of human rights or consideration of certain expedient rights for the subjects. In contrast, the Iranian Constitution explicitly insisted on national sovereignty and rule based on the will of the people. The Iranian Constitution was the first constitution in the Eastern world to describe governance as a trust granted by the people to the ruler. This was in stark contrast to the pre-constitutional Iran, where the Shah or Sultan was considered the shadow of God, the Qibla of the world, and the absolute owner of people and property. The distinction and virtue of the Iranian Constitution lay precisely in its termination of such a tradition.
Keywords: Nation, Law, Ottoman Constitution, Japanese Constitution, Iranian Constitution -
نامه های اخوانی یا شخصی، به عنوان یک گونه منبع تاریخی، داده های اجتماعی غنی را دربردارند. این نامه ها که خارج از الگوی نوشتاری دیوانی، بیشتر از سوی نگارندگان پایین دست به بالادست تحریر نوشته شده، حاوی طرح احوال و امور شخصی با مخاطب است. در جریان این تبادل اطلاعات، امکان ظهور داده های اجتماعی و ارائه تصویری از فضای اجتماعی حاکم بر زندگی روزانه مردم، فراهم می شود. هدف این بررسی، خوانش متن مکتوبات اخوانی عتبه الکتبه از منظر تاریخ اجتماعی و شناسائی مقوله های تاریخ اجتماعی موجود در آن است. سوال اصلی مقاله، بر مبنای روش توصیفی تحلیلی، این است که چه مقوله هایی از زندگی روزانه در این مکتوبات قابلیت شناسایی دارند؟ بر اساس یافته های پژوهش، ضمن آشکارسازی اهمیت نامه های اخوانی برای مطالعات تاریخ اجتماعی، مقوله هایی چون شکوه از وضعیت اجتماعی پیرامونی، تاثیر وقوع بلایای آسمانی و طبیعی بر زندگی مردم، اشاره به سلسله مراتب اجتماعی مردم، مسائل خانواده، تاثیر سیاست بر زندگی روزانه و موارد نظیر در جامعه عصر سلجوقی، قابل دستیابی است.
کلید واژگان: تاریخ اجتماعی, جوینی, نامه های اخوانی, عتبه الکتبه, دوره سلجوقی, ایرانJostarha-ye Tarixi, Volume:14 Issue: 2, 2024, PP 297 -322Ikhwaniat or personal letters are a type of historical source that contains diverse and rich social data. These letters which are mostly written outside of the political power system, have a unique feature that based on the writer of the letter has the opportunity to talk with the audience about the issues of his life, the personal status of the audience, and the condition of contemporary society. With this information, it is possible to show social data and present an image of the social atmosphere in people’s daily lives. The purpose of this article is to read the text of the Ikhwani letters in Atabat Al-Katabah from the perspective of social history and identify the categories of social history found in this important source during the Seljuk period. The main question in this article based on the descriptive and analytical method, is what categories of daily life can be identified in these letters? Based on the finding research, the importance of Ikhwani letters for social history studies is revealed. Also, categories such as complaints and dissatisfaction with the social situation, the effect of heavenly and natural disasters on people’s lives, the social hierarchy of people and its interior layers, family issues, the effect of politics on daily life, and similar cases can be achieved in the Seljuq era society.
Keywords: social history, Daily Life, Ikhwani letters, Atabat Al-Katabah, Seljuqs, Iran -
بازشناسی گفتمان های سیاسی در خانه موزه شهید بهشتی بر اساس نظریه تحلیل گفتمان لاکلائو و موفه
موزه ها به عنوان نهادهایی اجتماعی و فرهنگی، برآمده از گفتمان های گوناگون جامعه و اهداف بنیانگذاران آن، ضمن تعامل با طیف های متنوع مخاطبان، می توانند بر قشرهای مختلف جامعه نیز تاثیر گذارند. نهادها و سازمان های فرهنگی برای ترویج و گسترش آرمان های انقلاب اسلامی ایران از این ظرفیت ارتباطی موزه ها استفاده می کنند. «خانه موزه مشاهیر» به عنوان یکی از انواع موزه ها، می تواند در ارتباط با این ارزش های فرهنگی قرار گیرد. «خانه موزه شهید بهشتی»، محل زندگی خانواده و شخص آیت الله دکتر سیدمحمد حسینی بهشتی(1360-1307خ.) از این نمونه فضاهاست که از سال 1392خ. در شهر تهران فعالیت دارد. این نوشتار ضمن معرفی و بررسی اجزای خانه موزه تلاش دارد به پرسش های اصلی زیر پاسخ دهد: این موزه تحت تاثیر کدام گفتمان ها به بازنمایی شخصیت و زندگی آیت الله بهشتی می پردازد؟ همچنین سایر گفتمان های موثر در این خانه موزه کدام هستند؟ این پژوهش ضمن تشریح نوآورانه چگونگی استفاده از نظریه «تحلیل گفتمان لاکلائو و موفه» برای تحلیل فضای یک موزه و به طور خاص «خانه موزه»، نتایج زیر را نیز درپی داشت: گفتمان اصلی موزه، درباره شخصیت صاحب خانه، در جایگاه «روحانی برآمده از خاندان علمای دین، روزآمد، آگاه به مقتضیات زمانه و مدیر توانمند در تشکیلات سازی» است. گفتمانی که باعث شده است وجوه دیگری از شخصیت و فعالیت های آیت الله بهشتی کمتر دیده شود. همچنین گفتمان حاشیه ای این موزه «گفتمان انقلاب اسلامی» است که با ساختاری کمرنگ، عناصر گفتمانی معدودی را مفصل بندی کرده است.
کلید واژگان: آیت الله دکتر سیدمحمد حسینی بهشتی, خانه موزه, گفتمان, تحلیل گفتمان لاکلائو و موفه, مفصل بندیpolitical discourses in the Shahid Beheshti House Museum based on Laclau and Mouffe's theory of discourse analysisMuseums as social and cultural institutions, arising from the various discourses of the society and the goals of its founders, while interacting with diverse audiences, can also influence different strata of society. Institutions and cultural organizations use this communication capacity of museums to promote and spread the ideals of the Islamic Revolution of Iran. "Famous house Museum" as one of the types of museums, can be related to these cultural values. "Shahid Beheshti House Museum", the residence of Ayatollah Dr. Seyyed Mohammad Hosseini Beheshti (1307-1360 AH) is one of these spaces that has been in use since 1392 AH. It operates in Tehran. While introducing and examining the components of the museum, this article tries to answer the following main questions: under the influence of which discourses does this museum represent the personality and life of Ayatollah Beheshti? Also, what are the other effective discourses in this house-museum? This research, while innovatively explaining how to use the theory of "Discourse Analysis of Laclau and Mouffe" to analyze the space of a museum and specifically "Museum House", also resulted in the following results the main discourse of the museum, about the personality of the house owner, in the position of "spirituality arising from The family of religious scholars is up-to-date, aware of the requirements of the times and a capable manager in building organizations. A discourse that has caused other aspects of Ayatollah Beheshti's personality and activities to be seen less. Also, the marginal discourse of this museum is the "Islamic Revolution Discourse" which Articulate few discourse elements with a faint structure.
Keywords: Ayatollah Dr. Seyyed Mohammad Hosseini Beheshti, House Museum, Discourse, Discourse Analysis Of Laclau, Mouffe, Articulation -
انقلاب صنعتی با تغییر در شیوه تولید، در صنایع سنتی ملل تاثیرات شگرفی بر جای گذاشت. متاثر از تحولات صنعتی، نساجی ایران در چالش با تولید ماشینی قرار گرفت؛ این تحولات به تدریج سلیقه جامعه ایران قاجاری به ویژه دربار، اشراف و دیگر طبقات جامعه به استفاده از منسوجات ماشینی را نیز تغییر داد. در این دوره، متغیرهایی همچون تنوع در طرح، نقش و رنگ، کاهش قیمت در مقایسه با تولیدات دستی، تغییر سلیقه طبقات مختلف جامعه و توسعه تجارت ناشی از قدرت سیاسی و اقتصادی اروپا، به رواج و گسترش کاربرد منسوجات ماشینی و کاهش مصرف تولیدات وطنی و در نتیجه رکود در بسیاری از شاخه های نساجی داخلی انجامید. در این مقاله با روش تاریخی و شیوه ای تحلیلی و بهره مندی از منابع کتابخانه ای و با اتخاذ چارچوب نظری وابستگی، به این پرسش پاسخ داده می شود که چه عواملی در ایجاد چالش نساجی داخلی موثر بوده است؟ و نتایج آن در رکود نساجی داخلی چه میزان بوده است؟ با تکیه بر نظریه وابستگی، مولفه های صنعتی متاثر از قدرت سیاسی و اقتصادی اروپا، نگاه سنتی حاکم بر مناسبات و عدم توانایی در تغییر شیوه تولید و وابستگی حکومت قاجار در ایجاد چالش در نساجی و در نتیجه افول تدریجی بسیاری از شاخه های نساجی و بیکاری صنعتگران نقش داشته است. این یافته ها دلالت بر آن دارد که رها شدن از این وضعیت در گرو تغییر در شیوه تولید، قطع وابستگی به ساختار نظام سرمایه داری و توجه به الگوی توسعه درون گرا بوده است.
کلید واژگان: چالش, نساجی سنتی, شیوه تولید, قاجار, تحولات صنعتی اروپاThe industrial revolution, by changing the way of production, left a tremendous impact on the traditional industries of nations. Affected by industrial developments, Iran's textile industry faced a challenge with machine production; These developments gradually changed the taste of Qajar Iranian society, especially the court, nobility and other classes of the society to use machine textiles. In this period, variables such as diversity in design, pattern and color, price reduction compared to handmade products, changing tastes of different classes of society and the development of trade due to the political and economic power of Europe, led to the spread and expansion of the use of machine-made textiles and the reduction of the consumption of domestic products. and as a result stagnation in many domestic textile branches. In this article, with the historical and analytical method and the use of library resources and by adopting the theoretical framework of dependence, the question is answered that what factors have been effective in creating the domestic textile challenge? And what has been the result of domestic textile stagnation? Relying on the dependency theory, the industrial components affected by the political and economic power of Europe, the traditional view governing relations and the inability to change the production method and the dependency of the Qajar government in creating challenges in textile and as a result the gradual decline of many textile branches and the unemployment of artisans. had. These findings indicate that getting rid of this situation depends on changing the production method, breaking dependence on the structure of the capitalist system, and paying attention to the introverted development model.
Keywords: Challenge, traditional textile, production method, Qajar Iran, European industrial developments -
منطقه ماوراءالنهر از روزگاران کهن شاهد ظهور و تکامل جوامع روستایی بود. زندگی روستانشینی در این منطقه بنا به تنوع جغرافیایی و اقلیمی، جریان رخدادهای سیاسی و اجتماعی، جایگاه خاص در اقتصاد فرامنطقه ای، از ویژگی های منحصربه فردی برخوردار بوده است. مطالعه تاریخ روستایی قلمرو ماوراءالنهر، دانشی غنی در زمینه الگوهای دخیل در فرایند شکل گیری، تحول و تکامل و درنهایت، افول روستاها در اختیار محققان تاریخ اجتماعی قرار می دهد. یک بعد مهم در مطالعات جوامع روستایی، بررسی فرایند پیدایش و استقرار جامعه روستایی است. بازشناسی عوامل موثر در این روند به شناخت عمیق تر مناسبات روستایی و تحولات بعدی آن مدد می رساند. در این پژوهش با تمرکز بر سوال اصلی تحقیق درباره چگونگی شکل گیری روستاها در منطقه ماوراءالنهر، چنین فرض شد که روستاها در این منطقه بنا به مدل های مختلف شکل گرفته و مستقر شده اند؛ ازاین رو، در جریان رشد و تکامل بعدی خود از تنوعی در ماهیت و مناسبات اقتصادی اجتماعی برخوردار شده اند. دستاورد پژوهش حکایت از این داشت که برخلاف ساده سازی های نظریه های مشهور درباره ریشه های شکل گیری جامعه روستایی، در ماوراءالنهر مجموعه ای از عوامل گوناگون در پیدایش روستاها ایفای نقش کرده اند. این پژوهش درباره تاریخ اجتماعی روستا در ایران با رویکرد کیفی سازمان دهی شد و برای شناسایی اطلاعات، پردازش داده ها و تبیین مقوله های اصلی، از روش تحلیل محتوا استفاده شد.کلید واژگان: تاریخ روستایی, تاریخ روستانشینی, سده های میانه, ماوراءالنهر, تاریخ اجتماعی ایرانHistory of Villages and Rural Settlements in Iran and Islam Journal, Volume:1 Issue: 2, 2023, PP 65 -89The Transoxiana witnessed the emergence and evolution of rural communities throughout history, dating back to ancient times. Rural life in this region has had unique characteristics due to the diversity of geography and climate, the flow of political and social events, and the special place in the extra-regional economy. The study of rural history in the Transoxiana provides extensive knowledge of patterns involved in formation, transformation, evolution and, finally, the decline of villages at the disposal of social history researchers.An essential perspective in the studies of rural communities is the investigation of the process of their emergence and establishment. Recognizing the influential factors in this process helps with a deeper understanding of rural relations and its subsequent developments.In this paper, focusing on the main question about the formation of villages in the Transoxiana region, it was assumed that the villages in this region were formed and established according to different models. Therefore, they have experienced diverse natures and socio-economic relations during their subsequent growth and development. The result of the research indicated that, contrary to the simplifications of the popular opinions about the roots of the formation of rural societies, various factors have played a role in the emergence of villages in Transoxiana.This research on the social history of the village in Iran was organized with a qualitative approach, and a thematic analysis method was used to identify information, process data, and explain the main categories.Keywords: Rural History, History Of Rural Settlement, Middle Ages, Transoxiana, Social History Of Iran
-
فصلنامه گنجینه اسناد، پیاپی 127 (پاییز 1401)، صص 110 -135هدف
بررسی سیاست، روش ها و تحول تیول داری در مازندران در دوره قاجار و نتایج آن.
روش/ رویکرد پژوهشبا روش تاریخی و با شیوه توصیفی تحلیلی و با استفاده از اسناد و مدارک آرشیوی و منابع کتابخانه ای نوشته شده است.
یافته ها و نتیجه گیریدولت قاجار بر بنیاد الزامات سیاست خارجی و داخلی ولایت، در نیمه اول سده 13ه.ق سیاست خالصه سازی اراضی مازندران را مد نظر داشت تا با واگذاری اراضی خالصه ها در قالب تیول به افراد، افزون بر نیروی نظامی ولایتی و نظایر آن،اهدافی چون تامین امنیت در سرحدات شمالی کشور و نیز در داخل مازندران را به عنوان منطقه ای ویژه در شمال ایران محقق کند اما در نیمه دوم این قرن، به سبب کاهش توان دولت در اعمال نظارت بر تیول ها، اقتصاد روستایی در مازندران دچار آسیب شد. دولت برای رفع مشکلات مالی خود، سیاست اعاده و فروش خالصجات را درپیش گرفته بود و آن را در ابتدای کار به صاحبان تیول واگذار کرد که این امر در گسترش مالکیت خصوصی بسیار موثر بود اما خرابی اراضی خالصه هم چنان ادامه داشت تا زمان قانون برگشت تیول که می بایست اغلب قرای خالصه مازندران به ضبط دولت درآید. این مسیله به موقعیت خالصه و صاحبان تیول و عملکرد وزارت مالیه برمی گشت که در مازندان با پیامدهایی چون غصب اراضی خالصه با فرمان های جعلی و با تاخیر و درست اجرا نشدن قانون برگشت تیولات مواجه شد. بنابراین نبود نظارت و امنیت در این نوع از سیاست بهره برداری از زمین های زراعی سبب شد تا تاثیر مخربی در رشد اقتصاد روستایی بگذارد. یکی از مهم ترین نتایج این روند، گسترش مالکیت خصوصی و تغییر شرایط اجتماعی کشاورزان در مازندران قرن چهاردهم قمری بود.
کلید واژگان: اجاره زمین, درآمدهای ارضی, خالصه, نظام تیول داری, قاجار, مازندرانGanjine - ye Asnad, Volume:32 Issue: 127, 2023, PP 110 -135PurposeTo investigate the policy, methods and development of tyul farming in Mazandaran during the Qajar period and its results.
Method and Research DesignIt is written with a historical method and descriptive analytical method using archival documents and library sources.
Findings and conclusionsBased on the requirements of the province's foreign and domestic policy, in the first half of the 13th century AH, the Qajar government considered the policy of halalization of the lands of Mazandaran in order to transfer the land to individuals in the form of tiwals, in addition to the provincial military force and the like. To achieve goals such as providing security in the northern borders of the country as well as in Mazandaran as a special region in the north of Iran, but in the second half of this century, due to the reduction of the government's ability to supervise the tyuls, the rural economy in Mazandaran was damaged. In order to solve its financial problems, the government had adopted the policy of restoring and selling pure land and handed it over to the owners of the property at the beginning of the work, which was very effective in expanding private ownership, but the deterioration of the land continued until the return of property. Which should often be recorded by the government when reciting the Khalsa of Mazandaran. This issue was related to the position of the Khalsa and the owners of the Tiul and the performance of the Ministry of Finance, which in Mazandaran faced consequences such as usurpation of the Khalsa lands with fake decrees and the delay and improper implementation of the law on the return of the Tiul. Therefore, the lack of supervision and security in this type of agricultural land exploitation policy caused a destructive effect on the growth of the rural economy. One of the most important results of this process was the expansion of private property and the change in the social conditions of farmers in Mazandaran in the 14th lunar century.
Keywords: land rent, land revenue, Khalsa, Tiwaldari system, Qajar, Mazandaran -
پس از اشغال ایران در جنگ جهانی دوم لرستان به دلایل مختلفی از جمله قرارگرفتن در یکی از دالان های اصلی راه آهن و مسیرهای شوسه شمال به جنو ، موقعیت سوق الجیشی (مجاورت با کرمانشاه، عراق، خوزستان و شمال کشور) و حضور طوایف با ظرفیت های نارضایتی از حکومت مرکزی ، مورد توجه اشغالگران قرار گرفت. حضور نیروهای نظامی خارجی در لرستان به سرعت نابسامانی ها و پیامدهای ناگواری را از نظر اقتصادی و اجتماعی به وجود آورد. در این بررسی به چرایی و چگونگی ورود نیروی نظامی متفقین به منطقه لرستان پرداخته و نیز پیامدهای حضور آنان از منظر اقتصادی و اجتماعی را مطالعه می کنیم. نتایج پژوهش نشان می دهد نیروهای متفقین پس از شکست تیپ مختلط لرستان (تابع لشکر 6 خوزستان) و اشغال خوزستان، از مسیر جنوب لرستان بدون مقاومت وارد منطقه شدند. حضور و عملیات این نیروها به تدریج موجب بروز ناامنی ، کمبود مواد خوراکی ، قحطی، تورم ، و بروز اختلال در آموزش برخی نواحی منطقه شد. این امور تاثیرات دراز مدتی بر زندگی شهرها و روستاها در پی داشت.این پژوهش با روش توصیفی - تحلیلی به تبیین موقعیت لرستان در برنامه متفقین در ایران و نیز چگونگی تاثیر گذاری آنان بر اقتصاد و جامعه لرستان در این دوره می پردازد. شواهد با تکیه بر منابع تاریخی، اسناد و مدارک، روایات معمرین محل و روزنامه ها جمع آوری و تحلیل شده است.
کلید واژگان: متفقین, جنگ جهانی دوم, لرستان, ناامنی, قحطیJostarha-ye Tarixi, Volume:13 Issue: 1, 2023, PP 131 -152After the occupation of Iran in World War II, Lorestan was located in one of the main corridors of the railway and the routes of Shoseh north to Jeno, the location of Souq Al-Jishi (adjacent to Kermanshah, Iraq, Khuzestan, and the north of the country) and the presence of clans with capacity Dissatisfaction with the central government was noticed by the occupiers. The presence of foreign military forces in Lorestan quickly caused disturbances and unfortunate consequences from the economic and social points of view.In this review, we will discuss why and how the allied military forces entered the Lorestan region and also study the consequences of their presence from an economic and social point of view. The results of the research show that after the defeat of the Lorestan mixed brigade (subordinate to the 6th division of Khuzestan) and the occupation of Khuzestan, the allied forces entered the region from the south of Lorestan without resistance. The presence and operations of these forces gradually caused insecurity, lack of food, famine, inflation, and disruption in education in some areas of the region. These issues had long-term effects on the lives of cities and villages.
Keywords: Allies, World War II, Lorestan, insecurity, Famine -
به طور نسبی، خط و مشی طریقت نقشبندیه برگرفته از طریقت عبدالخالق غجدوانی (وفات 575 ه.ق) است. اما پیدایش این طریقت، منتسب به بهاءالدین محمد نقشبند بخاری (717-719 ه.ق) است که در منطقه خراسان و ماواراءالنهر ایجاد و گسترش یافت. در دوره تیموریان جانشینان او مقام پیشوایی یافتند. اما اوج رونق و رواج طریقت نقشبندیه در نیمه دوم قرن نهم ه.ق به رهبری خواجه عبیدالله احرار (وفات 895 ه.ق) اتفاق افتاد که ارتباط نزدیکی با سلطان ابوسعید داشت، بر این اساس سوال تحقیق این است که: گسترش و تضعیف طریقت نقشبندیه در ماوراءالنهر و خراسان دوره تیموریان متاثر از چه بستر و شرایط فرهنگی و سیاسی بوده است؟ بررسی و تحقیقات نشان داد که نخست:طریقت نقشبندیه بر گرایش مذهبی و طریقتی هیات حاکمه در ماوراءالنهر و خراسان که مرکز قدرت تیموریان بود، تاثیر گذاشت و رونق طریقت نقشبندیه در ماوراءالنهر و خراسان، حاصل ارتباط مستقیم با نظام ارزش گذاری های اجتماعی و اصول اعتقادی آن طریقت با ساختار فرهنگی و سیاسی جامعه دوره تیموریان بوده است. دوم : تضعیف طریقت نقشبندیه در ماوراءالنهر و خراسان پس ازسقوط تیموریان به دلیل تغییر شرایط سیاسی و فرهنگی در خطه ماوراءالنهر و خراسان بود و همین موجب شد تا از نفوذ شیوخ طریقت نقشبندیه و قابلیت تاثیرگذاری آن بر جامعه به شدت کاسته شد. روش این پژوهش همچون تحقیقات تاریخی متکی بر توصیف و تحلیل داده های منابع کتابخانه ای است که در تحلیل های تاریخی از نظریه تبار شناسی فوکو استفاده شده است.کلید واژگان: طریقت نقشبندیه, عبدالخالق غجدوانی تیموریان, ماوراءالنهر, خراسان, نظریه تبارشناسی فوکوRelatively speaking, the policy and approach of the Naqshbandi Tariqat is derived from the Tariqat of Abdul Khaliq Ghajdwani (died 575AH). But the origin of this sect is attributed to Bahauddin Muhammad Naqshband Bukhari (717-719 A.H.), which was established and expanded in the Khorasan region and beyond. During the Timurid period, his successors were given the position of peshvai. However, the peak of prosperity and spread of the Naqshbandi Tariqat happened in the second half of the 9th century AH under the leadership of Khwaja Ubaidullah Ahrar (died895AH) who had a close relationship with Sultan Abu Said. Naqshbandiyeh was influenced by the cultural and political conditions of the Timurid period in Mawra al-Nahr(Transoxiana)and Khorasan. Investigation and research showed that 1: The Naqshbandi sect had an impact on the religious and religious orientation of the ruling body in Mawra al-Nahr(Transoxiana) and Khorasan, which was the center of power of the Timurids, and the prosperity of the Naqshbandi sect in Mawra al-Nahr(Transoxiana) and Khorasan was the result of a direct relationship with the system of social values and its religious principles. Tariqah was with the cultural and political structure of Timurid period society.2: the weakening of the Naqshbandi Tariqat in Mawra al-Nahr (Transoxiana)and Khorasan after the fall of the Timurids was due to the change in political and cultural conditions in the region of Naqshbandi and Khorasan, and this caused the influence of the sheikhs of the Naqshbandi Tariqa and its ability to influence the society to be greatly reduced. The method of this research, like historical research, is based on the description and analysis of library resource data, which uses Foucault's theory of genealogy in historical analysis.Keywords: NaqshbandiTariqat, Abdul Khaliq Ghijduvani, Timurid period, Mawraal-Nahr (Transoxiana), Khorasan, Foucault's theory of genealogy
-
عصر تیموریان یکی از کارآمد ترین دوره های فرهنگی ایران از نظر ادبی و هنری بود. زیرا سیاست گذاری های تیمور و جانشینان او، زمینه مناسبی برای فعالیت های فرهنگی فراهم کرد. جریان شعر و شاعری در عهد تیموریان، از آنجایی که مورد استقبال و حمایت مادی و معنوی سلاطین تیموری بود، گسترش و رونق یافت. با توجه به منزلت و میزان اثرگذاری بالای شعر در عصر تیموریان، شاهان و شاهزادگان تیموری برای متقاعد کردن و دستیابی به اهداف خود در روابط سیاسی به شیوه ای موثر از شعر استفاده می کردند. بهره گیری از شعر در نامه های سیاسی دوره تیموریان امری رایج بود و یک امتیاز و حسن محسوب می گردید. شاعران و ادیبان در عهد تیموریان از جایگاه سیاسی و اجتماعی والایی برخودار بودند. بنابراین به همان نسبت شاهان و شاهزادگان تیموری برای شعر اهمیت و اعتبار زیادی قایل می شدند. از این رو برای سلاطین تیموری در سیاست روابط داخلی و خارجی، شعر ابزار اثرگذار به شمار می رفت. اگر چه حکام تیموری دوستدار شعر و شاعران بودند و بسیاری از ایشان خود شعر می سرودند؛ اما هزینه ای که شاهان و شاهزادگان تیموری برای گسترش شعر و شاعری می پرداختنند، از پشتوانه سیاسی برخوردار بوده و اتتظارات سیاسی آنها را بر آورده می نمود.
کلید واژگان: عصر تیموریان, شعر, روابط سیاسی, شاعران, سلاطین تیموریThe Timurid era was one of the most efficient cultural periods in Iran in terms of literature and art. Because the policies of Timur and his successors provided a good ground for cultural activities.The flow of poetry in the Timurid era expanded and flourished as it was welcomed and materially and spiritually supported by the Timurid sultans. Due to the status and high impact of poetry in the Timurid era, Timurid kings and princes used poetry effectively to convince and achieve their goals in political relations. The use of poetry in the political letters of the Timurid period was common and was considered a privilege and a virtue. Poets and writers in the Timurid era had a high political and social status. Thus, Timurid kings and princes were equally important to poetry. Thus, for the Timurid sultans, poetry was an influential tool in the politics of domestic and foreign relations. Although the Timurid rulers were fond of poetry and poets, and many of them wrote poetry themselves; But the cost of Timurid kings and princes for the development of poetry was politically motivated and met their political expectations.
Keywords: Timurid era, poetry, political relations, poets, Timurid sultans -
در ایران آب و زمین دو عامل مهم تولید به شمار می رفت و آب آبیاری تابع نوع مالکیت زمین بود. با توجه به تفاوت هایی که در موقعیت جغرافیایی و اجتماعی فلات ایران وجود داشت، وضعیت مالکیت آب و زمین در نواحی مختلف تغییراتی به خود می دید. شرایط اقلیمی، اجتماعی و راهبردی ولایت مازندران بر الگوی مالکیت آب و زمین تاثیرگذار بود و به آن ها ویژگی هایی می بخشید. در این پژوهش بر آنیم به این پرسش ها پاسخ دهیم: سازه های آبی مازندران توسط چه نهادهایی ساخته شد؟ وضعیت مالکیت آن ها چگونه بود؟ نظام تولید و مالکیت زمین در مالکیت آب و وضعیت آبیاری مازندران چه تاثیراتی داشت؟. یافته های پژوهش حاضر نشان داد، موضوع حق مالکیت آب در این منطقه با نظام زمین داری و رابطه بین مالک و زارع در ارتباط مستقیم قرار داشت و این حقوق نیز تحت نظارت شرع و عرف جامعه ایران دوره قاجار بود. مالکیت رودخانه های مهم مازندران به صورت خالصه (دولتی) بود و میرابی آن ابوابجمعی بسیاری از قرای خالصه بود. اقلیم و حاصلخیزی خاک نیز از یک سو در نوع کشت محصول مهم بود و از سوی دیگر در ایجاد سازه های آبی توسط مردم منطقه مانند آب بندان ها و قنات عامل اصلی به شمار می رفت. دولت بیشتر در هنگام توزیع آب و بستن سد بر منابع آبی و موسسات نظارت می کرد و از حق بهره مالکانه یا حق خالصه برخوردار می گردید. این موضوع به روش تاریخی بررسی می شود و داده های آن از مستندات کتابخانه ای و آرشیوی فراهم آمده و از روش تبیین در توصیف و تحلیل موضوع بهره گرفته است.کلید واژگان: مالکیت آب, مالکیت اراضی زراعی, حقابه, میرابWater and land were two important factors of production in Iran and irrigation water depended on type of ownership. According to the differences of geographical location and social status of Iranian Plateau, the situation of water and land ownership changed in different areas. Climate, social status, and strategic situation of Mazandaran Province affected the model of land and water ownership and gave them characteristics. We intended to answer these questions in this study: What institution built Mazandaran water facilities? How was the situation of their ownership? What effect did the production system and land ownership have on the water ownership and Mazandaran irrigation situation? The findings of this study showed that the water ownership right was directly affected by landholding system and the relationship between landowner and farmer. This right was under the supervision of religion and traditions of Iran in Qajar era. The ownership of Mazandaran important rivers was in a form of Khaliseh (governmental) and water delivery and distribution was done by the villagers (Mirabi) from the Khaliseh villages. Climate and soil fertility were important factors in growing types of crops and in making water facilities such as Ab-bandan (water storage ponds) and Qanat, which were made by the people. Government mostly monitored water resources during the water distribution and building dam on them. Also, government benefited from Khalise right. This issue was examined historically and the data are provided from library documentation and archives. An explanatory method of describing and analyzing the subject has been used in this study.Keywords: irrigation water, Agricultural landholding system, Water right, Water Distribution
-
وضع زندگی تودههای مردم متاثر از شیوه حکمرانی شاه و نحوه سیاستورزی نخبگان سیاسی در دوره صفوی بود. بروز شرایط جنگی با همسایگان، برقراری منازعات داخلی و بوجود آمدن کانونهای متعارض قدرت در اثر ضعف حکومت مرکزی، سرکشی قزلباشان، استقلال طلبی حکام محلی و غارتگری برخی قبایل مرزنشین بهنگام پریشانی اوضاع، از علل برهم خوردن تعادل جامعه شهری و فرودستی مردمان در این دوره بحساب می آید. تحقیق حاضر، در زمره مطالعات بین رشته ای است؛ بدین معنی که متکی بر مطالعات جامعه شناسی فرودستان و مطالعه تاریخی خواهد بود و از رویکرد تبیینی و تفسیری در بخش مطالعات تاریخی بهره خواهد برد. این پژوهش بدنبال پاسخ این پرسش است که بینواسازی جامعه شهری در اثر برقراری منازعات قدرت چگونه رخ می دهد؟ و فرودست سازی مردمان چه پیامدهایی را در بازتولید منازعات بیشتر بدنبال داشت؟ همچنین واکنش سیاسی فرودستان در مقابل وضعیت نابسامان خود چه بوده است؟ این نوشتار بدین برداشت کلی رسیده است که در این دوره، توده های شهرنشین به شکل روزافزونی، هستی و پشتوانه های مالی خود را از دست دادند و فرصتی برای احیای منابع مالی و بازگشت به زیست متعادل نیافتند و بخشی از آنها به قعر سلسله مراتب اجتماعی سقوط کردند. کاهش کیفیت زندگی به افزایش تعداد فرودستان شهری انجامید. در چنین شرایطی فرودستان جهت تغییر در وضعیت و بهبود شرایطشان با پیوستن و همراهی در پاره ای از اعتراضات و شورشهای اجتماعی این دوره، به اقدامات خشونتباری نیز دست زدند.
کلید واژگان: فرودستان شهری, منازعات قدرت, بینواسازی, شورش&rlm, های اجتماعی, دوره صفویهThe emergence of war with neighbors, internal conflicts and the emergence of conflicting centers of power due to the weakness of the central government, the rebellion of the Ghezelbas, the independence of local rulers and looting of some border tribes during the turmoil, the causes of urban imbalance and low This period counts. The present study is an interdisciplinary study; This means that it will rely on sociological studies of the lower classes and historical study and will use an explanatory and interpretive approach in the field of historical studies. This study seeks to answer the question of how the impoverishment of urban society occurs as a result of power struggles? And what were the consequences of subjugating the people in reproducing more conflicts? Also, what was the political reaction of the lower classes in the face of their unhealthy situation? This article has reached the general conclusion that in this period, the urban masses increasingly lost their existence and financial support and did not have the opportunity to revive financial resources and return to a balanced life, and some of them to the bottom of the social hierarchy. They fell. Decreased quality of life led to an increase in the number of urban downtrodden. In such circumstances, the lower classes, in order to change their situation and improve their situation by joining and accompanying some of the protests and social riots of this period, also resorted to acts of violence.
Keywords: Urban suburbs, power struggles, impoverishment, social uprisings, Safavid period -
برنامه نوسازی دوره رضاشاه را می توان چونان استمرار خواست اصلاحات اساسی عصر مشروطه در نظر آورد. طرح های اصلاحات اجتماعی و اقتصادی مزبور در سراسر کشور اجرا و البته این امر در برخی مناطق مانند لرستان، بنا به اقتضایات محلی، با چالش ها و موانع خاص روبه رو شد. افزون بر این در منطقه لرستان، منطقه ایلی هرو خود دارای شرایط خاص تر بود: بنا به نابسامانی های اجتماعی در آن منطقه، برقراری نظم و امنیت و اجرای اقدامات نوسازی در آن دشوار تر بود.در این مقاله اجرای برنامه نوسازی رضاشاه در منطقه هرو، به شیوه مطالعه تاریخی، بررسی می شود تا به این سوال پاسخ داده شود که موانع اجرای برنامه نوسازی دولت در منطقه هرو چه بود و چگونه برطرف گردید؟. نتایج پژوهش نشان می دهد با وجود مخالفت گروه های ذی نفوذ منطقه (مانند خوانین بیرانوند)، دولت برنامه نوسازی را در ذیل اقداماتی چون خلع سلاح عمومی، راه سازی، اسکان عشایر، تبعید مخالفان، تاسیس مدارس و موارد دیگر، با رویه های آمرانه اجرا کرد و به دلیل اتخاذ شیوه های غیرکارشناسی برنامه نوسازی در منطقه هرو، برخی پیامدهای نامطلوب در زندگی اجتماعی مردم بدنبال داشت.
کلید واژگان: هرو, رضا شاه, دالوند, ایل بیرانوند, نوسازی, امنیت اجتماعیReza Shah's renovation program can be considered as a continuation of the demand for fundamental reforms in the constitutional era. These social and economic reform projects were implemented throughout the country, and of course, in some areas, such as Lorestan, due to local requirements, they faced special challenges and obstacles. In addition, in the Lorestan region, the Ili Haro region itself had more special conditions: due to the social unrest in that region, it was more difficult to establish order and security and to carry out modernization measures.In this article, the implementation of Reza Shah's renovation plan in Haro region is examined through a historical study method to answer the question of what were the obstacles to the implementation of the government renovation program in Haro region and how were they removed? The results show that despite the opposition of influential groups in the region (such as Khavanin Beyranvand), the government implemented the renovation program with measures such as general disarmament, road construction, nomadic settlement, deportation of dissidents, establishment of schools and other cases, with authoritarian procedures. Due to the adoption of non-expert methods of renovation program in the Haro region had some unfortunate consequences in the social life of the people.
Keywords: Haro, Reza Shah, Dalvand, Beyranvand tribe, Renovation, social security -
مشروطیت سرآغاز حرکت نظام آموزشی جدید ایران برای ایجاد ساختار، نظم معطوف به اهداف مشخص و همچنین فراگیر شدن آموزش است. این حرکت مبتنی بر تدوین یک رشته قوانین و تاسیس نهادهای آموزشی جدید بود. پژوهش حاضر به دنبال تحلیل مسیله نوسازی نظام آموزشی بر بنیاد قوانین مصوب مجلس اول مشروطه است و می کوشد به این پرسش پاسخ دهد که نمایندگان مجلس اول بر اساس کدام چالش ها، مطالبات و مشکلات دست به تدوین قوانین و شیوه نامه های مرتبط با آموزش زدند و مهم ترین شاخص های نوسازی آموزشی در حوزه مدارس و معلمان چه بود؟ این مقاله با تحلیل گفتگوهای مجلس می کوشد چگونگی تاثیرگذاری مجلس را بر فرآیند تاسیس آموزش وپرورش نوین در ایران تبیین کند و به بررسی قوانین و مذاکرات نمایندگان مجلس اول در ارتباط با گسترش تعلیم عمومی و تقویت مدارس در کشور و شکستن ساختارهای کهن آموزشی بپردازد. مقاله سرانجام به این نتیجه می رسد تعدادی از نمایندگان مجلس تلاش می کردند تا با الهام گرفتن از نوسازی های آموزشی غربی، زمینه را برای نوسازی بومی متناسب با الزامات کشور فراهم کنند. همچنین بررسی این شاخص ها در کنار مطالبات و مشکلات حوزه آموزش به صورت منسجم در این نوشتار، نشان از تداوم مشکلات در ادوار بعدی و ضرورت پرداختن به آن ها را دارد.کلید واژگان: مجلس اول شورای ملی, نظام آموزشی, نوسازی, معلمان, مدارس, مشروطه, ایرانThis movement was based on the formulation of a set of laws and the establishment of new educational institutions. This article aims to analyze the issue of modernizing the educational system based on the laws approved by the First Islamic Council during the constitutional period. To answer the question, based on which challenges, demands and problems did the representatives of the first parliament formulate the laws and guidelines And review the laws and negotiations of the representatives of the first parliament in relation to the expansion of public education and the strengthening of the country's schools and the change of the old educational structures. Related to education. And what were the most important indicators of educational modernization in the field of schools and teachers? Surveys show that some parliamentarians were trying to prepare the ground for local modernization in accordance with the country's requirements by taking ideas from western educational reforms. This article tries to explain the effect of the parliament on the establishment of new education in Iran by analyzing the debates of the parliament and review the laws and negotiations of the first parliament representatives regarding the expansion of public education and the strengthening of the country's schools and the change of the old educational structures. Also, the examination of these indicators along with the demands and problems of the field of education in a coherent manner in this article shows the continuation of the problems in the next periods and the need to address themKeywords: The First parliament of the National Council, constitutionalism, Educational system, modernization, teachers, Schools, Iran
-
After moving from the asceticism (See Arberry 2007: 32–47), Sufism has always tended to redefine its basic beliefs and restrictive frameworks to getting out a number of groups who distanced themselves from certain frameworks and social behaviour and called them "non-Sufi" or "Sufi-pretenders." This method of differentiation was basically to reduce public criticism of contradictory behaviors of members of Sufi groups. This article focuses on the procedures of differentiation between members of Sufi groups in the Middle Iranian history, its goals and social consequences. The issues of this research are: Was the formation of a group called "Sufi-Pretender" among Sufi communities, due to the people's acceptance of the teaching of this movement or the weaknesses of Sufi organizations that provide the opportunity to form a group disproportionate to the invitation of Sufis? What solutions did the Sufi leaders find to deal with this problem and to settle the heterogeneous people from within their community? The methods of differentiation among Sufi groups were based on what necessitated and how were they defined? In this regard, it seems that the procedures of redefining the identity, in the form of formulating the practical life of mystics, emphasizing the practices of Sufi education, improving the livelihood of the group, informing the people.
Keywords: Sufis, Social Reform, Non-Sufis, Sufi-pretenders, Social Differentiation -
از دوران پیش از اسلام تا پایان سده چهارم هجری، جامعه سیاسی شرق فلات ایران به ویژه خراسان و ماوراءالنهر، متشکل از حکومت هایی محلی بوده است. این حکومت های محلی در اداره امور داخلی خود استقلال عمل داشتند. در سده چهارم هجری جامعه سامانی به دلیل تغییر الگوهای ارزشی و زیاد فرقه گرایی، دچار بحران های امنیتی داخلی (تنش ها و کشکمش میان گروه های اجتماعی) و خارجی (حملات نیروهای ترکمن و به ویژه قراخانیان) شد. در این وضعیت با تضعیف جنبه های داوطلبانه نظم اجتماعی، به ناچار بعد سیاسی نظم (زور) به کمک نهادهای نظامی ایجاد شده و منجر به دگرگونی ساختار قدرت و گذر از سامانیان به حکومت نظامی غزنوی شد. در این راستا نهادهای انتظامی و نظامی غزنوی بر اساس خصلت سازمانی خویش کوشیدند با حذف حکومت های محلی و اعمال سرکوب و برقراری فضای امنیتی، کنترل مستقیم و همه جانبه ای را بر خراسان و سرزمین های هم جوار اعمال کنند. به عبارتی هدف از تمرکزگرایی غزنوی استفاده از همه توانمندی های موجود در جامعه برای مقابله با بحران های امنیتی در حال افزایش بود. این مقاله با بررسی وضعیت امنیت در جامعه سامانی- غزنوی نشان می دهد که چرا بحران امنیتی ایجاد شده منجر به حذف حکومت های محلی در منطقه گردید؟ و این امر چه پیامدهایی را برای جامعه به همراه داشت. روش این تحقیق کیفی، با رویکرد مطالعه زمینه ای و توصیف غنی و شیوه گردآوری اطلاعات، کتابخانه ای است.
کلید واژگان: امنیت, غزنویان, غلامان, نظامیان, انتظامی, تمرکزگراییFrom pre-Islamic times to the end of the fourth century AH, the political community of the eastern plateau of Iran, especially Khorasan and Transoxiana, consisted of local governments. These local governments were independent in managing their internal affairs. In the fourth century AH, the Samanid society suffered from internal security crises (tensions and conflicts between social groups) and external crises (attacks by Turkmen forces, especially the Karakhanids) due to the changing value patterns and high sectarianism. In this situation, by weakening the voluntary aspects of social order, the political dimension of order (force) was inevitably created with the help of military institutions and led to the transformation of the power structure and the transition from the Samanids to the Ghaznavid military government. In this regard, Ghaznavid law enforcement and military institutions, based on their organizational nature, tried to exercise direct and comprehensive control over Khorasan and neighboring lands by eliminating local governments and applying repression and establishing a security environment. In other words, the goal of Ghaznavid centralism was to use all available capabilities in society to deal with increasing security crises. This article examines the security situation in the Samani-Ghaznavid community and shows why the security crisis led to the removal of local governments in the region and what were the consequences for society. The method of this qualitative research is library study with the approach of contextual analysis.
Keywords: Security, Ghaznavids, Slaves, Military, Law, Enforcement, Centralism -
اراضی خالصه یک شکل از انواع تاریخی زمین داری دولتی در ایران است. این نوع زمین داری در ولایت مازندران، بنا به موقعیت طبیعی منحصر به فرد آن، مورد توجه حکومت قاجار بود. دولت بر اساس سیاست های مالی و اداری روال های مختلفی در امور خالصه ها (افزایش و کاهش) در پیش می گرفت و این امر تاثیر عمیقی بر مناسبات ملک داری در آن ولایت داشت. در این پژوهش وضعیت خالصه ها در مازندران دوره قاجار، از نظر سیاست دولت و پیامدهای حقوقی، اقتصادی و اجتماعی آن بررسی می شود. سوال پژوهش این است: سیاست دولت در امور خالصه در مازندران چگونه بود؟ چرا عملکرد دولت در این زمینه با تغییرات متناوب توام بود؟ پیامدهای اجتماعی و اقتصادی این تجربه چه بود؟ بررسی و تحلیل داده های مربوط نشان می دهد وضعیت خالصه ها در مازندران تابع شرایط کلی مملکت، دچار دگرگونی هایی بود. در نیمه اول حکومت قاجار سیاست افزایش مساحت (به روش های گوناگون) و تنوع خالصه (معمولی، تیولی،ابتیاعی، ضبطی و دادوستدی) در پیش گرفته شد، سپس به دلایل متعدد (ساختاری: بحران مالی دولت، رفتاری: روش های خالصه داری در ولایت، کاهش نظارت دولت و موارد نظیر آن) در ادوار میانی و پایانی دوره روند کاهش خالصه ها به طرق مختلف (فروش، غصب و. . .) شتاب گرفت. در این تحقیق با روش تاریخی، مجموعه داده های مورد نیاز از منابع و مآخذ مربوط (منابع دست اول و دوم تاریخی و اسناد آرشیوی) شناسایی و جمع آوری شد. سپس به شیوه کیفی، موضوع مورد نظر در زمینه تاریخی تحلیل گردید تا االگوهای حاکم بر روند دگرگونی خالصه ها استخراج گردید. دستاورد پژوهش حاضر الگویی برای مطالعات تاریخ زمین داری در ایران پیش می نهد و افزون بر آن می تواند زمینه های جدید مطالعات در این موضوع را نیز معرفی نماید.
کلید واژگان: زمین داری, مازندران, تاریخ روستا, خالصه, قاجارQajar dynasty Paid special attention to crown land as one kind of historical government landholding in Mazandaran region because of its unique natural position. According to Financial and official policies, government adopted different measures in crown lands (khalisa) including (increase or decrease) and this has a great impact on landholding matters in that region. In this survey, the state of crown lands (khalisa) in Mazandaran during Qajar reign has been considered in terms of government Policy and its legal, economical and social consequences. The thesis question Follows as: how was the government policy in crown land affairs in Mazandaran? Why has the government performance changed periodically? What was its social and economical effects? Analysis of relevant data shows that the state of crown land in Mazandaran exposed to changes depending on general conditions. In the first half of Qajar dynasty, the policy of increasing area (in different ways) and variety of crown lands were adopted. Then in various reasons, The process of decreasing crown lands in different ways including has been accelerated in middle and late period. In this survey, the required data has collected from relevant references including first and second hand historical references and archives documents) and has analyzed in a qualitative way. Then prevailing patterns on process of changing crown lands have been extracted. The outcome of present survey not only represents a pattern for land holding history studies in Iran, but also introduces new field of study connected to this subject.
Keywords: Land holding, Mazandaran, Rural History, Agricultural land, Crown Land (khalisa), Qajar -
در فرایند نوسازی نظام آموزشی ایران، دوره مشروطه سرآغاز تحولاتی اساسی است. چهره ها، نهادها، انجمن ها و طیف های گوناگونی از مردم در این تحول نقش داشتند، اما نقش نمایندگان مجلس کمتر مورد توجه قرار گرفته است. در این نوشتار ضمن بررسی و تحلیل آراء گوناگون موجود در مجلس اول در حوزه تعلیم و تربیت، به این پرسش های اساسی پاسخ داده خواهد شد، مواضع مجلس اول در حوزه نوسازی نظام آموزشی چه نسبتی با خواسته های اجتماعی و مشکلات ساختار تعلیماتی آن روز ایران داشت. همچنین، تلاش داریم با صورت بندی این آراء و مواضع در قالب شاخص هایی مرتبط با حوزه نوسازی نظام آموزشی امکان پی جویی پیامدها و بررسی استمرار یا گسست آراء و رویکردهای مجلس اول تا دهه های بعدی را فراهم کنیم. از جمله یافته های این پژوهش، تشریح این موضوع است که مجلس دور اول با وجود عمر کمتر ازدو سال، نه تنها منفعلانه با موضوع تغییرات نظام آموزشی برخورد نکرد، بلکه با وجود قرار گرفتن در وضعیتی دوگانه ضمن چالش با هیات وزراء و دربار وکشمکش باطرفداران ساختار سنتی آموزش، توانست با اصلاح برخی از رویه های پیشین، و تثبیت تعدادی از فرایندهایی برآمده از خواست جامعه، ساختاری جدید را پی افکنده و قوانین و فرآیندهایی را بنیان گذارد که تا دهه های متمادی و حتی دوره کنونی در نظام آموزشی ایران همچنان موثر هستند. این پژوهش با اتکا به روش تحلیل تاریخی و بر پایه بررسی و تحلیل محتوای قوانین وصورت مذاکرات نمایندگان دوره مجلس اول(1324-1326 ه. /1287-1285 خ.) صورت پذیرفته است.
کلید واژگان: مشروطه, نظام آموزشی, نوسازی, قوانین, مجلس اول شورای ملیn the process of modernizing Iran's education system, the constitutional period is the beginning of fundamental changes. Various figures, institutions, associations and spectrums of people played a role in this development, but the role of parliamentarians has received less attention. In this article, while examining and analyzing the various opinions in the first parliament in the field of education, we will answer the basic questions of why such positions were adopted in this parliament. What problems did the Iranian society face in the structure of education at that time? And what proportion can be drawn between the laws passed by the parliament, the positions of the deputies and the problems of the society? By formulating these views and positions in the form of indicators related to the field of modernization of the educational system, we try to follow up on the consequences and examine the continuity or rupture of the votes and approaches of the first parliament until the next decades.
Keywords: Constitution, Education system, modernization, laws, the first parliament -
نشریه تاریخ، پیاپی 56 (بهار 1399)، صص 97 -121دمشق بزرگترین شهر شام و مرکز این ولایت قبل و بعد از ظهور اسلام، از کهن ترین شهرهای عالم به حساب می آید که نقش بسیار مهمی در تحولات سیاسی و اجتماعی اسلام داشته است یکی از این فرمانروایان که هم تاثیر مستقیمی بر اوضاع دمشق داشته و هم از آن در طول خلافت خود تاثیر پذیرفته معاویه است. از این رو مقاله حاضر که در صدد بررسی اوضاع سیاسی و اقتصادی دمشق در دوران فرمانروایی معاویه است پس از بسط فضای مفهومی موضوع تحقیق، به بررسی دو موضوع اوضاع سیاسی و اقتصادی دمشق خواهد پرداخت. مطابق با مستندات موضوعی ارایه شده در این پژوهش، روش تحقیق، توصیفی-تحلیلی و روش گردآوری اطلاعات در این پژوهش، کتابخانه ای می باشد. یافته های این مطالعه، حاکی از آن است که با انتخاب شهر دمشق به عنوان مرکز خلافت، معاویه توانست در مدت امارت خود پایه های قدرت خود را در دمشق و شام تثبیت کند و اوضاع سیاسی این شهر را دچار تغییر نماید همزمان با بهره گیری از نظام مالیاتی و ثروت بیشماری که از شام به دست آورده بود شهر دمشق را به لحاظ اقتصادی نیز رونق داد و در نهایت بنا بر ضرورتهایی که برای شکل گیری حکومت اسلامی وجود داشت به تاسیس یا گسترش و توسعه نهادهای متعدد سیاسی و حکومتی مانند دیوانهای سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی و نیز پاره ای موسسات، مراکز مبانی اقتدار حکومتی خود مبادرت ورزید.کلید واژگان: دمشق, معاویه, خلافت, اوضاع سیاسی, اوضاع اجتماعیDamascus, the largest city in Sham and the capital of the province before and after the rise of Islam, is one of the oldest cities in the world, which has played a very important role in the political and social developments of Islam.Mu'awiyah is one of these rulers who had a direct influence on the situation in Damascus and was influenced by it during his caliphate. Therefore, the present article, which seeks to examine the political and economic situation in Damascus during the reign of Mu'awiyah, will examine the two issues of the political and economic situation in Damascus after expanding the conceptual space of the research topic. According to the thematic documents presented in this research, the research method is descriptive-analytical and the method of data collection in this research is library. The study's findings suggest that by choosing Damascus as the center of the caliphate, Mu'awiyah was able to consolidate his power base in Damascus and Sham during his emirate and change the city's political situation.Simultaneously with the use of the tax system and the innumerable wealth he had gained from Sham, he prospered the city of Damascus economically, and finally, according to the necessities that existed for the formation of the Islamic State, to establish or expand and develop various political institutions. Governments such as the political, economic, social, and cultural courts, as well as some institutions, established the centers of the foundations of their governmental authority.Keywords: Damascus, Mu'awiyah, Caliphate, Political situation, social situation
-
Until the Naserid period, Iranian women clothing was different in and out of the home and was directly influenced by the common moral pattern. Changes in common patterns emerged from Iranians' familiarity with the manner of social presence as well as male and female clothing in the public sphere of western society, from the Naserid period onwards, and has had various effects over time. This process is examined in the present article to answer this question: Between which strata of society and regions of Iran did the change in the style of women's clothing during the period in question occur, and what social and cultural contexts were most effective in this regard? Based on the results of this study, it can be said that due to the increasing social presence of women, the process of fitting their clothing with the requirements of new social relations was within the framework of the ethical order and living patterns of Iranian women. But what happened later in the process of policy-making and implementation of socio-cultural programs by the government has caused ambiguity and numerous damages to this process.
Keywords: Women's Outerwear, Iranian Women's Clothing, Cultural Changes, Picheh, Rubandeh, Women's Shoes -
ایل شاهسون از بزرگ ترین اتحادیه های ایلی ایران است که بخش وسیعی از مراتع قشلاقی خود در دشت مغان را در خلال جنگ های ایران و روس از دست داد و دامنه تردد آنان به مراتع دشت مغان(قشلاق) و دامنه های کوه سبلان(ییلاق)محدود شد. سرانجام عده ای از شاهسون ها در دوره رضا شاه به اجبار در دشت مغان اسکان یافتند. این پژوهش داده بنیاد بر اساس روش جمع آوری اطلاعات از کتابخانه ها و مراکز آرشیوی و با روش توصیفی- تحلیلی، بر آن است چگونگی اسکان طوایف شاهسون در دشت مغان، ارشق، مراتع ییلاقی سبلان و نواحی مجاور مناطق ذکر شده را تبیین کند. نتایج حاصل از این پژوهش بیانگر آن است که طرح واگذاری اراضی دولتی آذربایجان و اخذ تعهد از اشخاص، اقدام جهت ایجاد کانال های آبیاری، ایجاد پست های امنیه جهت جلوگیری از تمرد عشایر، استقرار مامورین اسکان در نواحی اسکان داده شده، سوزاندن ابزار آلات کوچ نشینی، تاسیس مدارس فلاحتی، حذف مالیات علف چر و وضع قوانین دامداری از عوامل اصلی اسکان شاهسون ها در دشت مغان و نواحی مجاور بود.
کلید واژگان: ایل شاهسون, دشت مغان, اوراق واگذاری, ماموران اسکان, اسکان اجباریShahsevan tribe, as one of the greatest tribal unions in the history of Iran, lost a vast proportion of its winter quarters (qeshlaq) during the wars between Iran and Russia, their movement being restricted to Moqan plain (for winter quarters, qeshlaq) and Sabalan hillsides (for summer quarters, yeylaq). Finally, a portion of Shahsevans were forced to settle in Moqan plain in Reza Shah Era. This article, by gathering data to do with Shahsevan tribe from historical references and archives and by using historical method and descriptive-analytic approach, studies the ways and manners of shahsevans' settlement in Moqan plain, arshaq, winter quarters of Sabalan and Areas adjacent to mentioned areas. The results show that giving governmental lands to people and taking guarantee (assurance) from them as well as construction of gendarmerie stations for preventing nomads from rebellion and disobedience, Action to create irrigation channels, besides establishment of settling officers in settled regions, establishment of agricultural schools, burning wandering instruments, Pasture tax elimination and regulating new agricultural laws, were the most important causes of Shahsevans settlement in Moqn plain and its neighbor regions.
Keywords: Shahsevan Tribe, Moqan Plain, Transformation Documents, Accommodation Agents, Compulsory Accommodation -
این بررسی در باب تاریخ اجتماعی روستا در ایران و جهت شناسایی و مقوله بندی مسایل اجتماعی در روستاهای منطقه ثلاث،مربوط به سال 1325ق،صورت گرفت. با وجود اهمیت جامعه روستایی در تاریخ ایران و نیز آستانه انقلاب مشروطیت،اندک مطالعات موجود بر موضوعات جنبش دهقانی و مسایل ارضی متمرکز و با تکیه برگزارش ناظران،کنش گران و اندک بازتاب های مسایل روستاییان در رسانه های وقت،است. درحالی که شناخت جامعه روستایی نیازمند درک عمیق و گسترده مناسبات اجتماعی مبتنی بر وصف جامع واقعیت جامعه مزبور در هر دوره است. در پژوهش حاضر بر اساس داده های مجموعه اسنادحقوقی (دفتر اجرای احکام،سال1325ق) مربوط به یک ولایت نمونه (محال ثلاث و شقاقی)،که جامعه ای همگون از روستاهای میانه،گرمرود و سراب را در بر می گرفت،انجام گرفت، تا به این پرسش بپردازد که چالش ها و مسایل اجتماعی جوامع روستایی مزبور،چه بودند؟بنا به ماهیت سوال،باروش تحقیق کیفی، از طریق بررسی مستندات مربوط،اطلاعات مورد نظر شناسایی و استخراج گردد، با پردازش مضامین آن ها،تحلیل صورت گرفته و در نهایت در چارچوب های مفهومی و مقوله های کیفی سازماندهی شد. نتیجه تحقیق نشان داد مهم ترین چالش ها و مسایل اجتماعی جامعه روستایی مورد نظر بنا به اولویت چنین بودند: چالش های مالی،اعمال خشونت و ستیزه های اجتماعی، سرقت،ستیزه گری رعیت با ارباب و امتناع از تعهدات مالی،چالش های خانوادگی، نپرداختن مالیات های دیوانی، ایراد خسارت به اموال غیر، تصرف ملکی و موارد دیگر.
کلید واژگان: چالش های مالی, بهره اربابی, تصرف املاک, مسائل مالیات ستانی, مسایل جامعه روستاییThis study was carried out on the social history of the village in Iran and to identify and categorize the social issues in the villages of Salas area in 1325 AH. Despite the importance of rural society in Iranian history and the eve of the Constitutional Revolution, few studies have focused on issues of the peasant movement and territorial issues, relying on observers, activists, and little reflection on rural issues in the media at the time. While understanding the rural community requires a deep and broad understanding of social relationships based on a comprehensive description of the reality of the community in question at any given time. The present study was based on data from the Legal Documentation Collection (Sentence Implementation Office, 1325 AH) of a sample province (Mahallah Salas and ,Shaghaghi), comprising a homogeneous community of middle villages, Garmrood and Sarab, Miyaneh, what were the challenges and social issues of these rural communities?
Keywords: Financial Challenges, Supervisory Interest, Property Takeover, State Tax Issues, Rural Community Issues -
تلاشها و کنشهای معطوف به عمران و آبادانی محیط زیست از جانب خاندان برمکی را میتوان از منظر گرایشات دینی- اعتقادی آنها در دو دورهی قبل و بعد از اسلام ریشه یابی و کنشهای عمرانی- زیربنایی خاندان برمکی را از منظر الهیات محیط زیستی خوانش نمود. مسیلهی این پژوهش تبیین چرایی و چگونگی تاثیرگذاری آموزه های اعتقادی و دینی در رویکردهای محیط زیستی برامکه است. در پاسخ به این پرسشها که مهمترین منشاهای اعتقادی و دینی که بر کنشهای معطوف به حفاظت، آبادانی، رونق و شکوفایی محیط زیست از جانب برامکه تاثیر گذاشتهاند، کدام بوده اند و چگونه بر رویکرد خاندان برمکی در توجه به محیط زیست تاثیر گذاشتهاند؟ فرضیه مطرح این است که رویکردهای عمرانی- اقتصادی- فرهنگی اتخاذ شده توسط خاندان برمکی در حوزه محیط زیستی، از دو ساحت فرهنگی ایرانی و اسلامی تغذیه می شد. این تحقیق به روش تاریخی(توصیفی-تحلیلی)انجام شد و در آن نشان داده می شود برمکیان که اولین خاندان ایرانی وارد در
کلید واژگان: برمکیان, محیط زیست, آموزه های دینی محیط زیستیThe review and revising of the Barmaki's construction-infrastructure policies from the environmental point of view and the importance of this concept to the prominent personalities of this Iranian family is the main objective of this study. Although the presentation of a coherent historical explanation of Bermakan's awareness of the concept of environmental protection is difficult, but an attitude to their construction-structural measures and activities indicates the importance of this concept to them. The question of this research is, what are the most important beliefs and cultures in the focus of attention on the environment, and which perspectives have affected the attitude of the Barmak dynasty to the environment? In response to the above question, it has been assumed that the developmental, economic, and cultural approaches adopted by the Barmaki family have a source and source of environment that can be viewed in two dimensions of Iranian-Islamic culture. And the atmosphere. Accordingly, the achievements of this research show that on the one hand, Barmakian, as the first influential Iranian families in the court of Abbasid caliphate, considered the patterns of environmental attention from the ancient periods of Iran. On the other hand, they have reached the highest political positions in the most important political institutions of the Abbasid caliphate, as part of the Muslim family, from the point of view of jurisprudence from the point of view of the environment as well as its dimensions and aspects, as well as why and how They looked at it.
Keywords: Barmakīyān, Environment, Environmental Religious Teachings -
با سلطه مغولان بر ایران (قرن 7ق/13م) و بروز بحران های فراگیر اجتماعی گروه های فقیر رو به فزونی نهاد و باید برای ساماندهی وضعیت آنان وکاهش فقر سیاست های مناسب حمایتی اتخاذ می شد تا ثبات و امنیت اجتماعی تامین گردد. موضوع فقر و توانمندسازی گروه های فرودست در آراء صاحب نظران سده های میانه، از جمله خواجه نصیرالدین طوسی، مورد توجه قرارداشت و نتایج آن در تدوین برنامه های معطوف به حمایت اجتماعی، توسط بخش خصوصی یا دولتمردان مورد توجه قرار می گرفت تا جایی که خواجه رشیدالدین فضل الله همدانی، نظام حمایت از فرودستان در ربع رشیدی را برپا ساخت. در پژوهش حاضر، با تکیه بر اطلاعات وقف نامه ربع رشیدی و منابع تاریخی، قصد داریم به این پرسش پاسخ دهیم که اولویت ها و نیازهای گروه های فرودست در آن زمان کدام ها بودند؟ چه سیاست و راهکارهایی برای رفع نیازهای آن گروه ها و برقراری حمایت اجتماعی از آنان در پیش گرفته شد؟. برای بررسی موضوع ابتدا سیاست و راهبردهای اجرایی در ربع رشیدی شناسایی و استخراج و سپس، با تجزیه و تحلیل آنها، اولویت ها و نیازهای فقرا و مساکین در دوره مورد نظر بازشناسی سرانجام برنامه اجرایی و راهکارها برای رفع نیازهای اصلی فقرا تبیین شد. در نهایت مشخص می شود مدل حمایتی وی در کدامیک از الگوهای تامین یا بیمه اجتماعی یا مدلی فراتر از این موارد شناخته شده، قرار داشت.
نتیجه بررسی موید این امر است که در ربع رشیدی نظام حمایتی کارآمدی، مبتنی بر شناسایی نیازهای گروه های فرودست طراحی شده بودتا با اجرای آن ثبات و امنیت پایدار در جامعه ایجاد و توانمندسازی تدریجی و رفع آسیب های اجتماعی مرسوم در نزد آن گروه ها، محقق شود.کلید واژگان: ایلخانان, خواجه رشیدالدین فضل الله همدانی, ربع رشیدی, حمایت اجتماعی, فرودستان, جامعه آرمانی, فقر, فقرزداییIn the aftermath of the invasion and domination of the Mongols over Iran (7th century AH / 13th AD) and the emergence of widespread social crises of the lower class, it was necessary to adopt appropriate supportive policies to regulate their situation and reduce poverty, in order to ensure social stability and security. The issue of poverty and reconciliation of subordinate groups was considered in the opinions of medieval scholars, including Khajeh Nasir al-Din Tusi, and the results were drawn to the development of social protection programs by the private sector orgovernment to the extent that Khajeh Rashid al-Din Fazlollah Hamedani, established a support system for the descent in the Rab'-e Rashidii.
In the present study, based on the information of the Rab'-e Rashidii and historical sources, we intend to answer the question of what were the priorities and needs of the lower class groups financially at that time, what policies and solutions to meet the needs of those groups and has social protection been taken? The result of the review confirms that in the Rab'-e Rashidi, an effective support system was designed to identify the needs of subordinate groups, in order to achieve its sustainable stability and security in the community, and to gradually empower and eliminate the traditional social damage to those groups.Keywords: Ilkhanid, Khajeh Rashid al-Din Fazlollah Hamedani, Rab'-e Rashidi, social support, the lower class, ideal society, poverty, poverty reduction -
به قدرت رسیدن امویان در شام زمینه ای فراهم نمود تا آنان به عنوان خلفای مسلمانان روابط خود را با اهل ذمه که بخش اعظمی از ساکنان شام را تشکیل می دادند، توسعه دهند. ساکنین شام که تا قبل از فتح اسلامی تحت تابعیت دولت روم بودند، اکنون باید پذیرای حاکمیت جدید مسلمانان باشند. بنابراین در این شرایط اهل ذمه باید موقعیت اجتماعی و اداری که در زمان تسلط رومیان داشتند را هم چنان حفظ می کردند، از طرفی خلفای اموی نیز برای اداره قلمرو گسترده خود، نیازمند بهره مندی از تخصص و تجارب اهل ذمه بودند. براین اساس این پژوهش به روش توصیفی تحلیلی در صدد پاسخ دادن به این پرسش است که اهل ذمه در ساختار اجتماعی دولت اموی چگونه موقعیت اجتماعی خود را حفظ و تثبیت کرده و افزون بر آن توانستند بر ساختار اداری امویان مسلط شوند؟
کلید واژگان: امویان, اهل ذمه, موقعیت اجتماعی, مناصب و تشکیلات اداریThe Umayyads' getting to power in the Levant provided them with the basis to develop their relations with the people of Damascus who made up a large part of the Levant's (Shām) inhabitants. The inhabitants of Damascus were under the Roman rule until the Islamic conquest, and were to accept the new Muslim rule. Therefore, the Ahl ul-ḏimmah had to maintain the social and administrative position they held during the Roman domination, and the Umayyad Caliphs also needed the expertise and experience of the Ahl ul-ḏimmah to govern their vast territory. This study seeks to answer the question of how the people of Dhimma maintained their social status in the social structure of the Umayyad government and were able to dominate the Umayyad administrative structure.
Keywords: The Umayyad, The Ahl ul-ḏimmah, social status, Administrative organization, positions
- در این صفحه نام مورد نظر در اسامی نویسندگان مقالات جستجو میشود. ممکن است نتایج شامل مطالب نویسندگان هم نام و حتی در رشتههای مختلف باشد.
- همه مقالات ترجمه فارسی یا انگلیسی ندارند پس ممکن است مقالاتی باشند که نام نویسنده مورد نظر شما به صورت معادل فارسی یا انگلیسی آن درج شده باشد. در صفحه جستجوی پیشرفته میتوانید همزمان نام فارسی و انگلیسی نویسنده را درج نمایید.
- در صورتی که میخواهید جستجو را با شرایط متفاوت تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مطالب نشریات مراجعه کنید.