tahereh ishani
-
نشریه علم زبان، پیاپی 10 (پاییز و زمستان 1398)، صص 325 -356
در دستور زبان نظام مند نقش گرا برای تحلیل گفتمان سه فرانقش متنی، بینافردی و اندیشگانی در نظر گرفته می شود. فرانقش اندیشگانی به دو کارکرد تجربی و منطقی تقسیم می شود. در کارکرد تجربی، زبان تجربیات دنیای بیرون خود را بیان می کند. محصول این کارکرد در جمله، گذرایی است که برای مشخصنمودن انواع متفاوت فرایندها در جمله -که در فعل نمود می یابد- به کار می رود. در پژوهش حاضر به روش تحلیلی- آماری، پس از انتخاب تصادفی حکایات و حکمت هایی در گلستان و بهارستان -که از نظر موضوع مشترک بودند- به بررسی تفاوت های کاربست فعل در دو متن، با استفاده از کارکرد تجربی در فرانقش اندیشگانی پرداختیم. با وجود تفاوت های معنی داری که در سبک نگارش سعدی و جامی وجود دارد، نتایج حاصل از مقایسه قسمتهای منتخب، بیانگر کاربست کمتر فرایندهای رفتاری و وجودی، و بسامد بیشتر فرایندهای رابطه ای و مادی است. بر این اساس میتوان گفت سعدی و جامی در این دو اثر به بحث درباره ریشه و اساس مسایل و مباحث نپرداختهاند، بلکه متناسب باموضوع و مضمون به چگونگی رفتار کنشگران و همچنین روایت رخدادهایی در خصوص این چگونگی ها توجه بیشتری نشان دادهاند. این امر حاکی از این است که میزان استفاده از انواع فرایندهای مختلف، بیش تر به محتوا و مضمون دو اثر وابسته است تا سبک نگارش و ویژگی های زبانی آن ها.
کلید واژگان: گلستان, بهارستان, دستور زبان نقش گرای نظاممند, فرانقش اندیشگانیFor the analysis of any text based on Systemic Functional Grammar (SFG), three matafunctions are considered: textual, interpersonal, and ideational. The ideational matafunction is divided into experiential and logical functions. In experiential function, language expresses the experiences of the outside world. The product of this function is transitivity that is used to specify different types of processes found in the verb. In the present study, after analyzing randomly selected anecdotes and wisdoms in Golestan and Baharestan, the differences between the applications of verbs in the two texts were analyzed using experiential function. Despite the significant differences in Sa’di and Jami’s writing style, the results of comparing selected parts indicated less application of behavioral and existential processes, and more frequency of relational and material processes. As a result, it may be concluded that although Sa’di and Jami have not discussed the origins of the issues in the two works, they have given greater consideration to the actors’ behavior as well as their account of events. It suggests that the use of different types of processes depends more on the content of the two works than on their writing style and linguistic characteristics.
Keywords: Golestan, Baharestan, Systemic Functional Grammar, ideational matafunction -
دیدگاهی که سعدی برای برقراری جامعه ای مطلوب بهویژه از سوی حکومت و اعضای نظام حاکم عرضه میکند، در کتابهای «گلستان» و «بوستان» در مرکز توجه قرار گرفته اند؛ به صورتی که سعدی باب اول این دو کتاب را به همین موضوع اختصاص داده است. از میان ابواب ده گانه بوستان، باب اول با عنوان «در عدل و تدبیر و رای» برای بررسی و تحلیل گفتمان با تکیه بر حکومت اداری برگزیده شده است؛ زیرا بیشتر حکایت ها و مواعظ این باب درباره شیوه حکومت داری و روابط اجتماعی است و در هشت باب دیگر، حکایت های انگشت شماری درباره حکومت و ارتباط ارکان جامعه با هم مشاهده می شود. داده ها و اطلاعات این پژوهش (حکایت های باب اول بوستان) بر اساس رویکرد تحلیل انتقادی گفتمان بررسی شده است. از میان نظریه های موجود در تحلیل انتقادی گفتمان، مبانی روش شناسی «نورمن فرکلاف» - که تحلیل خود را بر پایه دستور نقشگرای هالیدی در سه بعد متن، گفتمان و جامعه، انجام می دهد - انتخاب شده است. نتایج برآمده از پژوهش را می توان در این گزاره خلاصه کرد: هر چند بوستان سعدی متنی در جهت حفظ ساختار حکومت زمانه خود و نه در برابر آن است، نگاه سعدی به حکومت با تاکید بر رفاه رعیت و آبادی کشور قابل توجه است. این دریافت را میتوان از کنارهمگذاری دادههای تحلیل گفتمان و شرایط اجتماعی دوره سعدی به دست آورد.
کلید واژگان: بوستان, سعدی, تحلیل گفتمان, حکومت, هالیدیSaadi s point of view about the establishment of a desirable society specially the role of the government and its members have been the center of attention in Gulistan, and Bustan. the topic has been addressed in the first chapter of these two books. Among the ten chapters of Bustan, the first chapter On Justice, council and administration of government was selected for the analysis of the governmental discourse because many stories and anecdotes mentioned in this chapter are about the administration of government and social relationships while in the other eight chapters just a few number of stories address government and relations between the essential elements of the society. The data gathered (stories in the first chapter of Bustan) is analyzed based on a critical discourse analysis approach. Among the critical discourse analysis theories, the methodology introduced by Norman Fairclough is chosen according to which the analysis of the three dimensions of text, discourse and society is based on Hallidays Systemic Functional Grammar. The results of this research can be summarized as follows: Although Saadis Bustan is considered a book written to support the government of that time, and its not an anti-government text, Saadis point of view towards the government which is accompanied by the emphasis on the welfare of the poor, and the development of the country is very interesting. This can be perceived by considering both the discourse analysis data and the social conditions of that era.
Keywords: Bustan, Saadi, discourse analysis, government, Halliday -
عین القضات همدانی یکی از تاثیرگذارترین نویسندگان ادبیات فارسی در حوزه اندیشه و بیان بوده و از این رو، مانند هرنویسنده بزرگ دیگر، بعضی از آثار به وی منسوب شده است. این پژوهش، به روش تحلیلی- آماری، به بررسی سبک شناختی- مقایسه ای مهم ترین تالیف قاضی، یعنی تمهیدات، و یکی از آثار منتسب به وی، یعنی لوایح، اختصاص دارد و در پی یافتن صحت این انتساب است. مقاله حاضر، با رویکرد زبان شناسی نقش گرا در حوزه فرانقش متنی و با تکیه بر نشان داری آغازبخش، حدود 1500 بند از بیست صفحه ی آغازین، میانی و پایانی هر یک از این دو کتاب را بررسی کرده است. علاوه بر این، سایر ویژگی های این دو کتاب، که در ایجاد تشخص و برجستگی کلام نقش دارند نیز بررسی شده اند. طبق یافته های پژوهش و با تکیه بر نشان داربودن آغازبخش در ساخت جملات عین القضات و بی نشان بودن آن در جملات کتاب لوایح و دیگر شواهد سبکی، به نظر نمی رسد که این اثر از آثار عین القضات باشد.کلید واژگان: سبک شناسی, زبان شناسی نقش گرا, نشان داری آغازبخش, تمهیدات, لوایحAin-Alghozat Hamedani is one of the most influential writers of Persian literature in the field of thought and expression. So, like many other famous authors, some works are assigned to him. This research used comparative stylistic analysis to examine his most important work Tamhidat together with Lavayeh, a work assigned to him. The purpose was to check the authenticity of these works. The study adopted a Systemic Functional perspective, and used the textual metafunction, focusing on theme. About 1500 clauses from each of these works were examined, in addition to other features of them. The results showed that the latter work does not seen to have been written by Ain-Alghozat Hamedani.Keywords: stylistic, Systemic Functional linguistics, Theme, Tamhidat, Lavayeh
-
یکی از مباحث مهمی که در زبان شناسی نظام مند نقش گرا مطرح می شود «فرانقش» است. در این رویکرد، همه زبان ها حول دو محور اساسی معنایی، یعنی معنای اندیشگانی و معنای بینافردی، شکل گرفته اند. از سوی دیگر، فرانقش اندیشگانی به دو کارکرد تجربی و منطقی تقسیم می شود. در کارکرد تجربی، کاربر زبان تجربیات دنیای بیرون خود را از طریق زبان بیان می کند. محصول این کارکرد، در جمله، گذرایی است که مولفه ای از فرانقش اندیشگانی و مشخصه ای از جمله است و برای مشخص کردن انواع متفاوت فرایندها در جمله به کار می رود. بنابراین، باتوجه به این که گذرایی، براساس زبان شناسی نقش گرای هلیدی، رمزگذاری تجربیات ما از فرایندهاست و هم چنین، از آن جا که ارتباط تنگاتنگ ذهن و زبان بر کسی پوشیده نیست، می توان، با بررسی انواع فرایندهای موجود در افعال و تعیین بسامد و تکرار آن ها، تا حدودی از افکار و دنیای درون صاحبان آثار ادبی آگاه شد. به همین دلیل، در مقاله حاضر، ضمن بررسی افعال موجود در داستان های کوتاه سیمین دانشور، با این رویکرد و با روش تحلیلی آماری، بسامد و درصد انواع فرایندها، به عنوان شاخصی سبکی، نشان داده شده و هم چنین، با تکیه بر این بسامدها، طرز تفکر و نگرش این نویسنده مشخص شده است.
کلید واژگان: زبان شناسی نظام مند نقش گرا, فرانقش, گذرایی, داستان کوتاه, سیمین دانشورZabanshenakht, Volume:5 Issue: 9, 2014, PP 19 -34One of the important issues in systemic functional linguistics is metafunction. In this viewpoint، all of languages have been formed by three broad metafunctions: ideational، interpersonal and textual. The ideational metafunction is divided into two functions: experiential and logical. In experiential function، experiences of the world are represented through the language. In SFL view، a component of the ideational metafunction is transitivity as a property of clauses. It is used to specify the different types of processes in clauses. So، as transitivity encodes our experiences، by studying and inquiring processes existing in the text and their frequency، we can understand thought، experiences and inner world of an author. Then، in this paper، in addition to inquiring the processes of some short stories of Simin Daneshvar، frequency and percentage of all kinds of processes will be demonstrated as a stylistic indicative of her work and also considering these frequencies، her personality will be revealed.Keywords: systemic functional linguistics, metafunction, transitivity, short story, Simin Daneshvar -
جامعه شناسی ادبیات به عنوان یکی از شاخه های جامعه شناسی هنر، ساخت و کارکرد اجتماعی ادبیات را بررسی نموده و در تحلیل آثار ادبی بیشتر به عوامل بیرونی آن توجه دارد. از این منظر، ادبیات هر ملت می تواند تصاویری فرضی را از واقعیت های موجود ارائه داده و نکته های کلی تاریخ اجتماع را به عنوان سندی اجتماعی در اختیار پژوهشگران این عرصه قرار دهد. در پژوهش حاضر با روش توصیفی تحلیلی و آماری به بررسی اشعار سیاسی سپیده کاشانی و نازک الملائکه، دو تن از شاعران نوگرای پارسی و عربی پرداخته شده است. حاصل این نوشتار ضمن این که نشان از بازتاب مضامین سیاسی مشابه همچون جنگ، حوادث سیاسی داخلی، مسائل سیاسی دیگر کشورها، شخصیت های مهم سیاسی، زنان و مبارزه و... در اشعار هر دو شاعر دارد، گویای تفاوت هایی است که به دلیل شرایط خاص محیطی هر یک از آنان ایجاد گردیده است. بی شک تاثیرپذیری هر دو شاعر از بسترهای سیاسی و اجتماعی عصر خویش علاوه بر آن که بر حضور فعال زنان شاعر در عرصه های اجتماعی و ادبی اشاره دارد، می تواند تایید روشنی بر نظریه اجتماعی ادبیات نیز به شمار آیدکلید واژگان: شعر معاصر پارسی, شعر معاصر عربی, سپیده کاشانی, نازک الملائکه, مضامین سیاسیIn the sociology of literature as one of the branches of sociology of art studies, the composition and function of literature and the relation between society and literature, the external elements are mostly considered when analyzing literary works. From this viewpoint, the literature of every nation can present hypothetical illustrations from existing realities and provide general points of society’s history as a social document for researchers and thinkers in this field. In the present study, political poems of Sepideh Kashani and Nazik al-Malaika (two of the Persian and Arab modernist poets) are analyzed by using a descriptive-analytic and statistical method. The analysis indicates similar political themes like war and related issues, which refer to political events, political issues of other countries, important political figures, women, struggle, etc. in the poems of both poets. The results reveal the differences between the two poets which are due to the special environmental conditions of both of them. Undoubtedly, both poets are influenced by social and political contexts of their own time. In addition, referring to active participation of women in social and literary fields can be a clear confirmation of literature’s social theory.Keywords: Persian contemporary poetry, Arabic contemporary poetry, Sepideh Kashani, Nazik al Malaika, political themes
-
پژوهش گران ادبی غالبا در مورد انسجام و پیوستگی میان ابیات غزل حافظ اختلاف عقیده دارند: گروهی به طور ضمنی غزل حافظ را فاقد انسجام دانسته اند و، ویژگی اصلی غزل حافظ را گسسته نمایی و به عبارتی نداشتن انسجام و ارتباط معنایی در محور عمودی غزل بیان کرده اند. در مقابل، گروه دیگری از محققان به وجود ارتباط میان ابیات و در نتیجه انسجام در غزل حافظ معتقد هستند. در مقاله حاضر با استفاده از نظریه تکامل یافته انسجام هلیدی و حسن (1985) در زبان شناسی نقش گرا به تحلیل انسجام و پیوستگی غزلی از حافظ که به ظاهر از انسجام کاملی برخوردار نیست پرداخته ایم. بر اساس این نظریه یکی از ویژگی های متن داشتن انسجام است؛ اما صرف یافتن عوامل انسجام در متن، به معنی این نیست که آن متن واقعا منسجم است بلکه پس از نشان دادن این عوامل، دستیابی به پیوستگی متن مورد نظر بر پایه هماهنگی انسجامی ضروری است. پس از این تحلیل و بررسی به این نکته دست یافتیم که غزل مورد نظر از انسجام و پیوستگی بالایی برخوردار است. بنابراین، با کاربست این نظریه که بر پایه ای علمی استوار است، می توان درجه انسجام و پیوستگی هر یک از غزلیات حافظ یا دیگر متون ادبی را از نظر کمی مشخص کرد.
کلید واژگان: انسجام, پیوستگی, هماهنگی انسجامی, غزل, حافظSome literary critics have often engaged in debates on the degree of overall cohesion and coherence across the couplets of the Hafez ghazals: some maintain that the Hafez’s ghazals lack coherence; some others believe that there is cohesion and coherence in the nature of the couplets. This paper presents an analysis of the overall coherence in a ghazal of Hafez- that has a weak cohesion apparently- by using a linguistics framework laid out by Halliday and Hasan (1976 & 1984). Based on this theory, although cohesion is an important property of a text, just finding the cohesive elements does not show that the text is coherent. Rather, after finding these elements, it is necessary to show coherence in a text based on Cohesive Harmony. After doing this analysis, we have found that this ghazal has a very high cohesion and coherence. So, by utilizing this theory - that is a scientific method- we can probe the degree of cohesion and coherence in any ghazal of Hafez or other literary texts quantitatively.Keywords: Cohesion, Coherence, Cohesive Harmony, Ghazal, Hafez
- در این صفحه نام مورد نظر در اسامی نویسندگان مقالات جستجو میشود. ممکن است نتایج شامل مطالب نویسندگان هم نام و حتی در رشتههای مختلف باشد.
- همه مقالات ترجمه فارسی یا انگلیسی ندارند پس ممکن است مقالاتی باشند که نام نویسنده مورد نظر شما به صورت معادل فارسی یا انگلیسی آن درج شده باشد. در صفحه جستجوی پیشرفته میتوانید همزمان نام فارسی و انگلیسی نویسنده را درج نمایید.
- در صورتی که میخواهید جستجو را با شرایط متفاوت تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مطالب نشریات مراجعه کنید.