به جمع مشترکان مگیران بپیوندید!

تنها با پرداخت 70 هزارتومان حق اشتراک سالانه به متن مقالات دسترسی داشته باشید و 100 مقاله را بدون هزینه دیگری دریافت کنید.

برای پرداخت حق اشتراک اگر عضو هستید وارد شوید در غیر این صورت حساب کاربری جدید ایجاد کنید

عضویت

جستجوی مقالات مرتبط با کلیدواژه "دریای-کاسپین" در نشریات گروه "علوم انسانی"

  • سحر عبدالهی، محمدامین سعادت مهر*، سید جواد موسوی

    دریای کاسپین، همواره مهمترین آبراه شمالی ایران در طی تمامی ادوار تاریخی بوده است. صفویان با اعاده حاکمیت ایران بر تمایت مرزهای آن و همچنین وجود حکومت های محلی تابع آنها در شمال ایران، نقش مهمی را در ایجاد امنیت و رونق تجاری بنادر دریای کاسپین ایفا نمودند. با سقوط صفویان و تسلط افغانان، دوره پر آشوب ایجاد گردید که رکود تجاری، به ویژه تجارت دریایی به همراه داشت. پس از به قدرت رسیدن نادرشاه افشار (1148-1160ه.ق.)، حضور مستقیم و در دست گرفتن منابع حیاتی دریای کاسپین ضروری می نمود، بنابراین نادر با فراهم آوردن امکانات تاسیس نیروی دریای، زمینه مناسبی را برای از سرگیری فعالیت های تجارت دریایی فراهم نمود. مساله کانونی این پژوهش علاوه بر بررسی سیاست ها و تلاش های نادرشاه در بهبود وضعیت تجارت، دریانوردی و کشتی سازی، بر انگیزه و اهداف او از تاسیس ناوگان دریایی در دریایی کاسپین و دلایل سوظن دولت روسیه نسبت به این مهم، قرار گرفته است. داده های اصلی این پژوهش را متون تاریخی و تحلیل محتوایی مستخرج از آنها تشکیل می دهد و علاوه بر آن از شواهد باستان شناختی نظیر کشتی غرق شده در سواحل چمخاله لنگرود و تحلیل آن با استفاده از رهیافت تاریخی، نیز استفاده شده است. یافته های پژوهش حاکی از آن است نادرشاه قصد داشت تا با تشکیل ناوگان دریایی در دریای خزر، به رونق تجاری کمک کند و افزون بر آن به اهداف سیاسی و نظامی خود نیز دست یابد که این مهم با منافع دولت تزاری روسیه در تضاد بود. از دیگر سو بررسی باستان شناختی کشتی غرق شده در سواحل چمخاله مشخص ساخت که رابطه تنگاتنگی میان حضور سیاسی-نظامی حکومت و حضورت اجتماعی-اقتصادی مردمی این منطقه وجود دارد، به همین جهت نقش و جایگاه حکام محلی کرانه های دریای کاسپین و چگونگی نحوه تعامل آنان که با سلسله افشاریه و شرکت های تجاری خارجی داشته اند، شایسته توجه است.

    کلید واژگان: نادرشاه, روسیه, دریای-کاسپین, لنگرود, کشتی
    Sahar Abdolahi, MuhammadAmin Saadat Mehr *, Javad Mousavi

    The Caspian Sea has always been the most important northern waterway of Iran during all historical periods. The Safavids played an important role in establishing the security and commercial prosperity of the Caspian Sea ports by restoring Iran's sovereignty over its borders and the existence of local governments subordinate to them in the north of Iran. With the fall of the Safavids and the dominance of the Afghans, a turbulent period was created, which brought commercial stagnation, especially maritime trade. After Nadir Shah Afshar (1735-1747 AD/ 1148-1160 AH) came to power, it became necessary to be directly present and seize the vital resources of the Caspian Sea, so Nadir, by providing facilities for the establishment of the navy, created a suitable ground for the resumption of activity. provided maritime trade. The central issue of this research, in addition to examining the policies and efforts of Nadir Shah in improving the state of trade, seafaring and shipbuilding, is his motivation and goals for establishing a naval fleet in the Caspian Sea and the reasons for the Russian government's suspicions regarding this matter. Is the main data of this research consists of historical texts and content analysis extracted from them, and in addition, archaeological evidence such as the sunken ship on the shores of Chamkhale, Langarud and its analysis using a historical approach have also been used. The findings of the research indicate that Nadir Shah intended to help commercial prosperity by forming a naval fleet in the Caspian Sea and, in

    Keywords: Nadershah, Russia, CaspianSea, Langrod
  • محسن محمدی الموتی*
    رژیم حقوقی دریای خزر یکی از مسایل مهم و مورد مناقشه کشورهای ساحلی این دریا و از مسایل تاثیرگذار بر منافع و امنیت ملی کشورمان است. به جهت اهمیت کنوانسیون وضعیت حقوقی دریای خزر موسوم به کنوانسیون آکتایو، مقاله حاضر می کوشد، با بهره گیری از روش توصیفی- تحلیلی و بررسی نقاط اصلی قوت و ضعف متن کنوانسیون، به واکاوی پیامدهای احتمالی تصویب و اجرایی شدن آن بر ابعاد مختلف امنیت ملی کشور و ارایه تدابیر و راهکارهای مواجهه با چالش های احتمالی فرارو بپردازد. نتایج حاصل از تحقیق نشان می دهد، به رغم نقاط مثبت مندرج در کنوانسیون، نقاط ضعف موجود در آن نظیر معیار خط مبدا عادی، عدم توازن میان منافع ایران و سایر کشورهای ساحلی در زمینه انرژی، شیلات و امنیت، عدم اشاره صریح به معاهدات گذشته و اصل انصاف، امکان عبور نیروهای نظامی بیگانه تحت پرچم کشورهای ساحلی و احیای طرح ترانس خزر قادر است تاثیرات مخاطره آمیزی بر منافع و امنیت ملی کشور در زمان حال و آینده باقی گذارد. ازاین رو، مهم ترین توصیه مقاله حاضر این است که تا موعد انعقاد موافقت نامه خط مبدا، می بایست از تصویب کنوانسیون آکتایو در مجلس شورای اسلامی خودداری گردد تا زمانی که جمهوری اسلامی ایران در مذاکرات پیش رو اطمینان حاصل کند قادر به تعیین خطوط مبدا مستقیم طویلی می شود که بیشترین مساحت از آب دریای خزر را به عنوان آب های داخلی به خود اختصاص داده و حدود خارجی آب های سرزمینی ایران بیشترین پیشروی را در محدوده بیست درصدی در این پهنه دریایی داشته باشد.
    کلید واژگان: دریای خزر, دریای کاسپین, امنیت ملی, رژیم حقوقی دریای خزر, کنوانسیون آکتائو
    Mohsen Mohammadi Alamuti *
    The legal regime of the Caspian Sea is one of the important and disputed issues of the coastal countries of this sea and one of the issues affecting the national interests and security of our country. Due to the importance of the Convention on the Legal Status of the Caspian Sea, known as the Actao Convention, this article tries to analyze the possible consequences of its approval and implementation on various aspects of the country's national security, using the analytical descriptive method and examining the main strengths and weaknesses of the text of the Convention. and provide measures and solutions to face possible future challenges. The results of the research show that, despite the positive points contained in the convention, there are weak points in it such as the criterion of the normal baseline, the imbalance between the interests of Iran and other coastal countries in the fields of energy, fisheries and security, the lack of explicit reference to past treaties and The principle of fairness, the possibility of foreign military forces passing under the flag of the coastal countries and the revival of the Trans-Caspian project can leave dangerous effects on the interests and national security of the country in the present and future. Therefore, the most important recommendation of this article is that until the conclusion of the baseline agreement, the approval of the Octao Convention in the Islamic Council should be avoided until the Islamic Republic of Iran ensures in the upcoming negotiations that it will be able to determine the long straight baselines. which has allocated the largest area of ​​Caspian Sea water as internal waters and the external limits of Iran's territorial waters have the most progress in the range of twenty percent in this sea area.
    Keywords: the Caspian Sea, National Security, the Legal Regime of the Caspian Sea, Octao Conventions
  • احمدرضا شاهپوری*
    هدف

    مطالعه حاضر با هدف سنجش ترجیحات گردشگران برای ارزش گذاری ویژگی های گردشگری ساحلی و دریایی در شهرهای منتخب استان مازندران انجام شد.

    روش

    از نظر هدف کاربردی و از ماهیت توصیفی- پیمایشی است. نمونه آماری شامل 640 نفر از گردشگران سواحل رامسر و 400 نفر گردشگر در ساحل سیترای نوشهر  بودند. حجم نمونه بر مبنای روش مختص نمونه گیری در آزمون انتخاب  بود که به صورت  نمونه گیری تصادفی در بهار و تابستان 1397  انتخاب شدند. برای تحلیل داده ها از برآورد رگرسیون لاجیت شرطی در مدل آزمون انتخاب به کمک نرم افزارهای Nlogit 4 و Stata 15  استفاده شد.

    یافته ها: 

     یافته های حاصل از تحلیل برآورد رگرسیون لاجیت شرطی نشان داد که به ترتیب ویژگی های چشم انداز ساحل و دریا، امکانات بهداشتی و رفاهی، امنیت ساحل و دریا، امکانات خدماتی و تفریحی، اشتغال نیروهای متخصص گردشگری و درآخر هزینه گردشگری در اولویت یک تا شش برای گردشگران سواحل رامسر  و ویژگی های چشم انداز ساحل، بهبود امکانات بهداشتی-رفاهی و ویژگی ایمنی و امنیت ساحل و دریا، برای گردشگران ساحل سیترای نوشهر مطلوبیت داشت.

    نتیجه گیری:

      بهبود چشم انداز ساحل و دریا با 25 درصد، امکانات بهداشتی و رفاهی با 50 درصد و امکانات خدماتی و تفریحی نیز با 50 درصد بهبود نسبت به وضعیت فعلی به عنوان الگوی گردشگری مطلوب برای گردشگران و قابل دسترس برای سرمایه گذاران است.

    کلید واژگان: اشتغال گردشگری, لاجیت شرطی, آزمون انتخاب, گردشگری ساحلی, دریای کاسپین
    Ahmadreza Shahpouri *
    Objective

    The purpose of this study is to measure the tourists’ preferences for rating the features of beaches and maritime tourism resorts in two cities of Mazandaran province.

    Method

    The statistical population of this applied and descriptive study were 1040 randomly selected tourists in spring and summer of the year 2018, 640 in Ramsar and 400 in Nowshahr. The data analyses were done by the method of conditional logit regression with the application of the Nlogit 4 and Stata 15 software.

    Finings: 

    Results showed various features with different orders for the two cities. That is, while the attributes of improvement of sanitation, recreational facilities, security, the existence of expert tour guides and tourism expenses were the priorities in descending order for Ramsar tourist resort, beach landscapes, the improvement of sanitary and welfare facilities, safety and security of the beach and sea were among the priorities of tourists in Nowshahr.

    Conclusion

    Based on the results of this study, 25% improvement of the beach and sea landscape, 50% improvement of welfare and sanitary facilities, and 50% improvement of recreational facilities can form a desirable model of tourist resort for these two cities in comparison with the present condition of them.

    Keywords: Job Creation, Conditional logit, Choice Experiment, Tourism attributes, Caspian Sea
  • سید حسن شجاعی دیوکلائی*، محمدحسن پورقنبر

    پس از استقرار رژیم تزاری در روسیه حاکمیت ایران در دریای کاسپین دچار چالش تدریجی شد. چالش های حاکمیتی ایران در دریای کاسپین در دوران قاجار پس از دو دوره جنگ با روسیه و انعقاد عهدنامه های گلستان و ترکمانچای به سلب حاکمیت ایران در این دریا انجامید. در چنین شرایطی انعقاد عهدنامه مودت1921م. ایران و شوروی، امید به احیای حاکمیت ایران در دریای کاسپین را ایجاد کرد. بر این اساس، پژوهش پیش رو درصدد است با اتکا بر نظریه سیستمی سیاست بین الملل کنت والتز و استفاده از روش تحقیق تاریخی و به کارگیری اسناد و مدارک آرشیوی به این پرسش پاسخ دهد که حاکمیت ایران در دریای کاسپین پس از انعقاد عهدنامه مودت1921م. ایران و شوروی با چه چالش هایی در سال های 1300 تا 1304ش. مواجه بود؟ یافته های پژوهش نشان می دهد که برخلاف مفاد عهدنامه مودت، حاکمیت ایران در دریای کاسپین توسط حکومت شوروی در سال های 1300 تا 1304ش. همانند دوران حاکمیت تزاری با چالش های جدی اقتصادی و سیاسی مواجه شد. رواج قاچاق کالا با حمایت حکومت شوروی، اخلال در امر تجارت و گرانی ادواری قیمت کالاهای صادراتی و وارداتی، چالش های اقتصادی و شیوع ناامنی و ایجاد حس ترس، نقض حاکمیت ملی و تمامیت ارضی، دخالت در امور داخلی و سیاسی ایران و درنهایت حمایت و تحریک نیروهای واگرا در مقابل حکومت مرکزی چالش های سیاسی حاکمیت ایران در دریای کاسپین طی سال های 1300 تا 1304ش. بود.

    کلید واژگان: ایران, شوروی, حاکمیت, دریای کاسپین, عهدنامه مودت 1921م
    Seyyd Hassan Shojaee, Divkalaee *, Mohammad Hassan Pourghanbar

    After the establishment of the Tsarist regime in Russia, Iranian rule in the Caspian Sea was gradually challenged. Challenges of Iranian sovereignty in the Caspian Sea during the Qajar period, after two periods of war with Russia and the conclusion of the Golestan and Turkmenchay treaties led to the deprivation of Iranian sovereignty in this sea. In such circumstances, the conclusion of the Russo-Persian Treaty of Friendship (1921 AD) raised hopes of restoring Iranian sovereignty in the Caspian Sea. The present study, relying on the systemic theory of International Politics by Kenneth Waltz and using the method of historical research and examining the archival documents, seeks to answer this question, “What challenges were faced by the sovereignty of Iran in the Caspian Sea in the years 1300 to 1304, after the conclusion of the Russo-Persian Treaty of Friendship (1921 AD)? The research findings show that contrary to the provisions of the Friendship Treaty, the sovereignty of Iran in the Caspian Sea in the years 1300 to 1304 faced serious economic and political challenges by the Soviet government, the same as what happened in the Tsarist rule. The spread of smuggling with the support of the Soviet government, disruption of trade and the periodic rise in the prices of exported and imported goods, economic challenges and the spread of insecurity and a sense of fear, violation of the national sovereignty and territorial integrity, interference in Iran's internal and political affairs and finally supporting and inciting divergent forces against the central government were among the political challenges faced by the Iran rule in the Caspian Sea from the years 1300 to 1304.

    Keywords: Iran, Soviet Union, sovereignty, Caspian Sea, Russo-Persian Treaty of Friendship (1921 AD)
  • سید محمدصادق تابعی*، احمد رشیدی، رضا اختیاری امیری
    همگام با افزایش جمعیت و بهره برداری روزافزون و نادرست از منابع محدود، آسیب ها و مخاطرات زیست محیطی ابعاد پیچیده تری پیدا کرده است که نیازمند رسیدگی های فوری است. کاسپین نیز به عنوان بزرگ ترین دریاچه جهان، از این قاعده مستثنی نیست. به رغم اقداماتی که در چند دهه اخیر در راستای ایجاد همگرایی و مقابله با مخاطرات زیست محیطی این دریا توسط دولت های ساحلی و نهادها و سازمان های بین المللی صورت گرفته است، تغییر چندانی در شرایط کلی آن شاهد نیستیم. در این شرایط، این پرسش مطرح است که پیش گیری و مقابله با مخاطرات زیست محیطی دریای کاسپین، چگونه می تواند به همگرایی منطقه ای منجر شود؟ فرضیه پژوهش این است که تلاش برای پیش گیری و کنترل مخاطرات زیست محیطی کاسپین از رهگذر ایجاد همگرایی زیست محیطی، به همگرایی منطقه ای منجر می شود. هدف پژوهش تاکید بر نقش کلیدی جامعه در مبارزه با مخاطرات زیست محیطی کاسپین و ایجاد همگرایی در این حوزه است. بدین منظور، این پژوهش در چارچوب نظریه نوکارکردگرایی و از طریق کاربست روش توصیفی-تحلیلی به پیش برده شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد با بهره گیری از دیپلماسی عمومی زیست محیطی و عناصر تاثیر گذاری چون رسانه ها، سمن های ملی و بین المللی و نهادهای آموزشی، دینی و حکومت و سازمان ها و نهادهای بین المللی، جامعه پذیری زیست محیطی کشورهای ساحلی کاسپین، همگرایی زیست محیطی و متعاقبا همگرایی منطقه ای می تواند محقق شود.
    کلید واژگان: محیطزیست, دریای کاسپین, جامعهپذیری زیستمحیطی, دیپلماسی عمومی زیست محیطی, همگرایی منطقه ای
    Seyed Mohamadsadegh Tabei *, Ahmad Rashidi, Reza Ekhtiari Amiri
    Following the expansion of the population and the inaccurate growing use of limited resources, environmental damage and hazards have become more complex that requiring urgent consideration. Caspian, as the largest lake in the world, faces irreparable damage and dangers. Although over the past two decades, significant work has been carried out by international organizations and coastal states, but it has not yielded a satisfactory result. In this context, the research question is how can the Caspian Sea environmental hazards lead to regional integration? In response to this central question, our research hypothesis is that attempts to prevent and control Caspian environmental risks through leading to environmental convergence lead to regional integration. The purpose of this research is to emphasize on the key role of the community in struggle against Caspian environmental risks and to create integration in this field. In this regard, this research has been done within the framework of the new functionalism theory and through the use of a descriptive-analytical method. Findings of the research confirm that, in process of coping with the Caspian environmental risks, the environmental socialization, environmental convergency and then regional integration in Caspian field can be realized through environmental public diplomacy and using effective elements such as the media, national and international NGOs and educational institutions, religious institutions, governmental institutions and international organizations.
    Keywords: environment, Caspian Sea, Environmental socialization, Environmental public diplomacy, Regional Integration
  • سمانه شجاعی

    بسیاری از شاعران ایرانی، به فراخور روحیه ی خود یا اجتماع، به طبیعت نگاه خاص داشته اند. در شعرهای قبل از ظهور نیما، نگاه عرفانی به طبیعت، بیشتر بوده و نقش سمبولیک عناصر طبیعت، در ادبیات عرفانی کاربرد پررنگی داشته است. اما علی اسفندیاری، نیما یوشیج، طبیعت ویژه ی شعری دارد. نیما شاعری طبیعت گراست و با نگاه ویژه اش به آن، سبک شخصی به وجود آورده است. سبک خاص نیما در سمبلیسم به جهان بینی فوق-العاده رسیده است که در آثار قبل یا بعد او، کمتر دیده می شود. او با سمبل قرار دادن دریای کاسپین، جنگل، کوهستان یوش و طبیعت بکر مازندران، رنج خود، هم فکران، هم عصران و همه ی مردم ایران را در شعر نشان داده و رسالت شاعری اش را تمام کرده است؛ رسالت شاعری نیما برابر است با رسالت ادبی، تاریخی و اجتماعی. این رسالت همه جانبه ی نیما، از آن جا نشات می گیرد که او در دامان طبیعت رشد کرده و با دریا و جنگل و... انس داشته است. وی شفای تمام دردهای بشری را در دل طبیعت، به خصوص دریای کاسپین و جنگل و کوهستان یوش می داند و به آن اعتقاد دارد و این نقش، در آثارش مشخص است. این پژوهش، با روش توصیفی- کتابخانه ای، سعی خواهد کرد در جهت شناساندن نگاه خاص نیما به دریای کاسپین و طبیعت اطراف او، گامی بردارد.

    کلید واژگان: علی اسفندیاری, دریای کاسپین, مازندران, سمبولیسم, شعر نیما
    Samaneh Shojaee

    Many Iranian poets in proportion to their morale or society have had special regard to nature. Before Nima emergence, the mystic look to the nature was more customary in the poems and the symbolic role of the nature element had a more strong use in the literature. But, Ali Isfandyari(Nima Youshij) has a special poetic nature. Nima is a naturalist poet and has created his own style by his own look to the nature. Niam s’ special style in symbolism reached to an extraordinary worldview which was seen less in the works before or after him. He showed his pain and the pain of his fellow-thinkers and his contemporaries and all the Iranian people in his poems and has done his poetic mission by symbolizing the Caspian Sea and the Yoush jungle and mountain and intact nature of Mazandaran. The reason of creating such perfect mission was that Nima was reared in the nature and had an intimacy with sea and jungle. He believed that the cure of all man pains was in the nature, specially the Caspian Sea and the Yoush jungle and mountain. The role was obvious in his works. Having used a descriptive – library method, the paper is going to clarify the special look of Nima to the Caspian Sea and it’s around nature.

    Keywords: Ali Isfandyari, the Caspian Sea, nature, Symbolism, Niam poem
  • جهاندوست سبزعلیپور

    دریای کاسپین یا دریایی که در شمال ایران واقع است، نامش در حوزه های مختلف تاریخ، جغرافیا، سیاست، اقتصاد، دریانوردی، گردش گری و ده های حوزه ی دیگر بر سر زبان هاست. یکی از حوزه هایی که در آن نام دریای کاسپین به چشم می خورد، زبان شناسی است. در زبان شناسی برای اشاره به تعدادی از زبان ها، از اصطلاح زبان های حوزه ی کاسپین (خزر) استفاده می شود. این دریا، که بخشی از شمال ایران را دربرگرفته، باعث شده که ایران شناسان و زبان شناسان همواره از نام این دریا برای اشاره به زبان هایی استفاده کنند که به نوعی در حاشیه ی این دریا گسترده شده اند. مازندرانی، گیلکی، تالشی، تاتی و سمنانی از زبان هایی هستند که اغلب نام شان در حوزه ی زبان های کاسپین به گوش می خورد. در مواردی بین زبان شناسان و ایران شناسان در چگونگی طبقه بندی این زبان ها اختلاف وجود دارد. در این مقاله تلاش شده است به نقش دریای کاسپین در نام گذاری یکی از شاخه های زبان های ایرانی اشاره شود، در بخش دیگری از این مقاله به تعدادی از واژه های هم ریشه با کاسپین در گیلکی اشاره خواهد شد. این واژه ها که از لغت نامه های گیلکی استخراج شده ، نشان می دهد که قوم کاس در این منطقه وجود داشته و یا با ساکنین قدیم این مناطق ارتباط نزدیکی داشته اند.

    کلید واژگان: دریای کاسپین, زبان های ایرانی, کاس, مازندرانی, گیلکی, تالشی و تاتی
    Dr. Jahandoost Sabzalipour

    Caspian Sea or sea located in northern Iran, is famous in various fields: history, Geography, Politics, Economics, Tourism and etc. One of the areas where the name of the Caspian Sea is to be found is linguistics. In linguistics, the term Caspian languages is used to refer to a number of languages. This sea Which is part of the northern part of Iran, Has led linguists to always use the name of this sea to refer to languages that have somehow spread on the shores of this sea. Mazandarani, Guilaki, Taleshi, Tati and Semnani are the languages most often spoken in the Caspian languages. In some cases, there is a difference between linguists about how these languages are Classificated. This article, is concentrated on the role of the Caspian Sea in naming one of the branches of Iranian languages. In another section of this article, a number of words with the Caspian will be referenced in the Guilaki language. These words deriving from the Guilaki dictionaries indicate that the Kas people lived in this area or have long been in connected whit inhabitants of these regions.

    Keywords: Caspian Sea, Iranian languages, Mazandarani, Gulaki, Taleshi, Tati
  • پیروز مجتهدزاده، هاشم امیری، رامتین سالاریان
    به دلیل سقوط شوروی در سرآغاز دهه 1990 وضعیت دریای کاسپین از دیدگاه ژئوپولیتیک حقوقی دگرگون شد. ایران موضع گیری خاصی را اعلام کرد که گاه با برخوردهای اولیه روسیه در این راستا همخوانی داشت: این که دریا باید به صورت یک منطقه مشاع برای استفاده مشترک کشورهای کرانه ای اداره شود. در اواخر سال 1996 تهران این استدلال را پیش آورد که قرارداد های 1921 و 1940 تبدیل شدن وضعیت حقوقی دریای خزر به یک منطقه دریایی مشاع را تجویز می کند. پیشرفت بسیار آهسته مذاکرات برای سر و سامان دادن آن بحث در اواسط دهه 1990 به دلیل گسترش نفوذ قدرت های خارج از منطقه بر منابع نفتی خزر در رابطه با کشورهای دیگر خزر، برای ایران به پایان رسید.
    در سال 1998 ایران مواضع خود را به سود سیاست تقسیم کامل دریای کاسپین به پنج سهم مساوی برای پنج کشور کرانه ای دگرگون کرد. در ماه های می و سپتامبر 2002 روسیه پروتکلی را در مورد تقسیم دریای سرزمینی خود و قزاقستان و جمهوری آذربایجان را با آن دو کشور امضاء کرد. در همان حال هیات های دانشگاهی گرد هم آمده از کشورهای کرانه ای خزر در روزهای 19 و 20 اکتبر 2003 در دانشگاه مازندران، بیانیه ای را به ابتکار نگارنده انتشار دادند که به موجب آن راه حل های زیر پیشنهاد گردید: الف) ایجاد نواری ساحلی از آبهای دریا به پهنای 25 تا 45 مایل از خط کرانه ای به طرف دریا به عنوان منطقه ویژه کشورهای کرانه ای و ب) ایجاد یک منطقه مشاع از بقیه بدنه دریا برای استفاد مساوی بازرگانی و دریا نوردی و دیگر فعالیت های پنج کشور کرانه ای.
    در آخرین دگرگونی ها ایران همراه چهار کشور دیگر کرانه ای اعلامیه ای را در 29 سپتامبر 2014 امضاء کرد که به موجب آن توافق شد: دو منطقه مشخص برای تعیین وضعیت حقوقی جغرافیای سیاسی خزر تبیین خواهد شد: یک منطقه حاکمیت کشوری و یک منطقه انحصاری حقوق ماهیگیری. این دو منطقه جمعا 25 مایل دریایی پهنا دارند: یک منطقه 15 مایلی از دریای سرزمینی برای هر کشور کرانه ای و یک نوار ده مایلی به عنوان منطقه انحصاری حقوق ماهیگیری.

    کلید واژگان: دریای کاسپین, رژیم حقوقی, جغرافیای سیاسی, ایران, حقوق دریاها
    Prof. Dr. Pirouz Mojtahed, Zadeh, Hashem Amiri, Ramtin Salarian
    In this, the concluding episode of the series of our studies into Caspian political geography, I will try to discuss, after briefly assessing the background to what has been known in the past twenty years as ‘the legal regime’ of the Caspian Sea, the latest development in Iran’s perspectives of the shaping of maritime political geography. In the 1990s, as the world order began to shift, following the collapse of the Soviet Union, the Caspian Sea’s position in global geopolitics also changed. In debates over geo-legal delimitation of the Caspian Sea in the wake of the Soviet collapse, Iran articulated a position sometimes identifiable with Russia’s initial approach—that the Caspian Sea should be a condominium or an ‘area of common use’ for the littoral states. In late 1996 Tehran argued that the Soviet-Iranian treaties of 1921 and 1940 should determine the legal status of the Caspian Sea as a condominium. Slow progress in hammering out a legal regime on that basis was almost brought to an end for Iran in mid-1990s as outside influence increased over the Caspian oil resources pertaining to states other than Russia and Iran. By 1998 Iranian government shifted its position to a complete curve up of the sea in equal shares for the five coastal states. In May and September 2002, Russia signed protocols demarcating its relevant maritime areas of the Caspian Sea with Kazakhstan and Azerbaijan, respectively. Meanwhile, academic delegates from the Caspian littoral states in an international seminar at Mazandaran University on the Caspian Sea - Babolsar, October 19–20, 2003 - issued a declaration, on the initiative of this author which put forward a solution on the basis of a) creation of a strip of offshore zone 25–45 miles from the coastline into the sea to allow an exclusive economic zone for each of the five littoral states, &b) creation of a common use zone in the remaining body of the sea to allow equal rights of use for commercial, navigational and other maritime activities by each of the five . In the latest development, together with the other four states, Iran signed on September 29, 2014, a declaration whereby it was agreed that: there will be two fixed zones determining the legal status of the sea: a zone of state sovereignty and a zone with exclusive fishing rights. These two zones will be 25 nautical miles: a 15 miles territorial sea for each state from their shoreline, and a 10 mile exclusive fishing zone.
    Keywords: Caspian Sea, Maritime Law, Political Geography, Geopolitics, Iran
  • عزت الله قنواتی*، رضا منصوری
    هر دانشی موضوعات مورد پژوهش خود را به منظور شناخت بهتر و سهولت در امر پژوهش، طبقه بندی می کند. با توجه به اینکه تمام فعالیت های انسان اعم از اقتصادی اجتماعی، توسعه ای و غیره، روی سطح زمین انجام می شود و این سطح از لندفرم هایی تشکیل شده که موضوع مورد پژوهش ژئومورفولوژی است، بنابراین ضرورت مطالعه، شناخت و طبقه بندی این لندفرم ها، گام نخست برنامه ریزی و مدیریت یکپارچه محیط و به ویژه مناطق ساحلی است. هدف این پژوهش بررسی و طبقه بندی لندفرم های سواحل نوشهر تا بابلسر به روش خط هوشمند ساحلی است. خط هوشمند، نقشه ای خطی است که خط ساحل را نمایش می دهد و با توجه به تغییر ویژگی لندفرم های ساحلی، به بخش هایی تقسیم می شود. هر بخش جداگانه خط ساحلی، شامل مجموعه ای از ویژگی های بخش مورد نظر است. این منطقه در راستای عرض جغرافیایی «55 ''18 °36 تا»00''44 °36 شمالی و طول جغرافیایی «00 ''30 °51 تا»00 ''45 °52 خاوری با مساحتی در حدود 57/2068 کیلومتر مربع قرار گرفته است. در این راستا از نقشه های توپوگرافی، زمین شناسی، کاربری زمین، تصاویر ماهواره ای Landsat & IRS در محیط سامانه اطلاعات جغرافیایی و نیز، بازدیدهای میدانی استفاده شده است. یافته های پژوهش نشانگر این است که کرانه های منطقه مورد پژوهش را می توان در پنج کلاس کرانه های ماسه ای، کرانه های ماسه ای با کاربری مسکونی، کرانه های ریگی، دهانه رودخانه ها و تاسیسات انسانی (مانند بندر، موج شکن و غیره) طبقه بندی کرد. در این بین گسترده ترین لندفرم، کرانه های ماسه ای است که به طور چشمگیری در منطقه وجود دارد. با توجه به پست بودن و شیب کم این کرانه ها و نیز اینکه این مناطق از مراکز پرجمعیت کشور شمرده می شوند، در برابر تغییر اقلیم و بالا آمدن تراز دریا که برای دهه آینده پیش بینی شده، در معرض خطر قرار می گیرند. بنابراین بایستی در مدیریت این مناطق به این مسئله توجه ویژه کرد.
    کلید واژگان: خط هوشمند ساحلی, دریای کاسپین, ژئومورفولوژی ساحلی, مدیریت مناطق ساحلی
  • رضا منصوری*، عزت الله قنواتی، محمدرضا ثروتی، امیر کرم

    سواحل ماسه ای یا دریاکنارها، حدود 40 درصد از خطوط ساحلی جهان را به خود اختصاص می دهند و عموما شاملنهشته های ناپیوسته ای از شن و گراول در منطقه ساحلی اند. این سواحل عموما در حاشیه زمین های پست تشکیلمی شوند و از اهمیت بالایی برخوردارند. امروزه، بیش از نیمی از جمعیت جهان در مناطق ساحلی زندگی می کنند وبسیاری از مردم نیز همواره از ساحل بازدید می نمایند. در ایران نیز، رودخانه ها و سامانه های ساحلی یکی از مهمترینعوامل در تعیین محل شهرها، شبکه حمل و نقل، فعالیت های بازرگانی، گردشگری، کشاورزی و توسعه مناطق صنعتیمی باشند و از تراکم جمعیتی بالایی برخوردارند. منطقه مورد پژوهش از لحاظ موقعیت ریاضی در راستای پهنای جغرافیایی ´´55 ´18 °36  تا ´´00  ´44 °36 شمالی و در راستای درازای جغرافیایی ´´00 ´30 °51 تا ´´00 ´45 °52 خاوری با مساحت 2068/57 کیلومترمربع قرار گرفته است. هدف این پژوهش طبقه بندی مورفولوژیکی منطقه ساحلی نوشهر تا بابلسر به روش شپارد می باشد. در این راستا از نقشه های توپوگرافی، زمین شناسی، کاربری زمین، تصاویر ماهواره ای Landsat , IRS در محیط سامانه اطلاعات جغرافیایی و نیز چندین بار بازدید میدانی استفاده شده است. یافته های پژوهش نشانگر این مطلب است که از میان کلاس های طبقه بندی شده به روش شپارد، واحدهای دشت های آبرفتی، دشت های دامنه ای، زمین های پست و دشت های سیلابی و رودخانه ای به ترتیب با مساحت 42/8 16/7 11/85 ,9/6 درصد، بزرگترین واحدهای ساحلی منطقه مورد پژوهش را تشکیل می دهند.

    کلید واژگان: ژئومورفولوژی ساحلی, روش طبقه بندی شپارد, دریای کاسپین, نوشهر, بابلسر
    Reza Mansouri *, Ezzatollah Ganavati, Mohammadreza Servati, Amir Karam

    Beaches fringe about 40 per cent of the world’s coastline, and generally consist of unconsolidated deposits of sand and gravel on the shore. More than half the world’s population lives in coastal regions, and many people visit the coast frequently. Beaches have also formed along the fringes of coastal lowlands. In Iran, the river and coastal systems are one of the most important factors in the location of cities, network connections, commerce, tourism, agriculture and areas of industrial development and have high population density and have high population density. Beach systems deal with the interactions between beaches and the processes (waves, currents, tides and winds) that work on them. Case Study at coordinates of geographical longitude of 51, 30, and 00 up to east 52, 45 and 00 and geographical latitude 36, 18, and 55 up to north 36, 44, and 00 with an area of 2068.57 square kilometers in North of Mazandaran Province is located. The main purpose of this paper is to the Identification and morphological classification coastal zones used Shepard Classification method, from Nowshahr to Babolsar. Thus, topographic maps and geology, satellite imagery and geographical information system software in Arc GIS and several field visits from landforms, has been used. The main purpose of this research is to morphological classification of coastal zones from Nowshahr to Babolsar using Shepard classification method. This research is based on the satellite imagery (Landsat, sensors: TM & ETM+, IRS), field observations geological and topographic maps and GIS information. Results of this study, show that the most dominate part of region is covered by Alluvial Plain (with: 42.8%), Pediplain (or Pediment) (with: 16.7%), Lowlands (11.85%), & Flood Plain (9/6%).

    Keywords: Costal Geomorphology, Shepard Classification Method, Caspian Sea, Nowshahr, Babolsar
  • محمدتقی رضویان
    سوال 1-آیا غلبه بر بحران اقتصادی که از سال 2008 آغاز شده و همچنان اکثر کشورهای صنعتی را به طور فرساینده ای تحت تاثیر قرار داده، بدون دسترسی به منابع انرژی ارزان امکان پذیر است؟
    سوال2- آیا رشد اقتصادی بدون وقفه و صنعت گرایی شتابان در اقتصادهای در حال ظهور (چین، هند، روسیه...) بدون دستیابی به منابع سوختی فسیلی آسیای مرکزی تداوم خواهد داشت؟
    پاسخ کوتاه به این دو سوال «نه» است زیرا تداوم رشد، بقای جوامع صنعتی و گسترش جایگاه جهانی کشورها وابسته به دینامیسم اقتصادی و نوآوری تکنولوژیکی است که این امر بدون دسترسی به مواد اولیه و منابع انرژی غیرممکن می باشد. به این دلیل است که پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی و به ویژه از آغاز قرن بیست و یکم، ذخایرگستره ی نفت و گاز در منطقه ی کاسپین (نام صحیح دریای شمال ایران) تبدیل به موضوعی حساس در آخرین مرحله از «بازی بزرگ» (Great Game) شده است.
    کلید واژگان: دریای کاسپین, اوراسیای مرکزی, انرژی, بازی بزرگ, جنگ سرد جدید
    Mohammad Taghi Rezavian
    Can economic growth in the industrialized world, and burgeoning industrialization in the developing world, continue without access to fossil fuels? The short answer is no, because the survival of societies and states depends on dynamism and technological innovation, which are impossible without access to raw materials and fossil fuels. This is why, since the disintegration of the Soviet Union, the vast gas and oil reserves of the Caspian Region have become the object of the latest phase of the “Great Game”.
    Keywords: Caspian Sea, Central Eurasia, Energy, Great Game, New Cold War
  • مجید ذاکریان
    تاسیس مناطق آزاد تجاری - صنعتی یکی از راهکارهای جذب سرمایه و رسیدن به قله های ترقی است. ایران نیز به تقلید از مناطق موفقی همانند هنگ کنگ و دوبی این راهکار را برگزید و در مناطقی از کشور پیاده نمود، ولی آنچه مشاهده می شود عدم پاسخگیری لازم و یا مثبت از این مناطق است. عملکرد نه چندان مثبت این مناطق در مقایسه با سایر مناطق آزاد بین المللی بر همگان آشکار است. طبعا یکی از راهکارهای مثبت رفع این کاستی، الگوبرداری از مناطق موفق دنیا و اقتباس ایده های مناسب با جغرافیای کشور و ویژگی های این مرز و بوم است...
    کلید واژگان: منطقه آزاد انزلی, فرانکفورت, باغ وحش, تالاب انزلی, دریای کاسپین
  • زهرا احمدی پور، ابراهیم رومینا، نعمت الله محرمی، محمد صادق لطفی

    دریای شمالی ایران در طول تاریخ پرفراز و نشیب خود دارای نام های گوناگونی بوده است به طوری که در منابع مختلف تاریخی و جغرافیایی می توان بیش از60 نام را یافت. این نام های جغرافیایی هر یک وجه تسمیه خاص خود را داشته و در برهه های زمانی خاص قوام و دوام یافته، گاهی بر کل دریا و گاهی بر قسمت خاصی از آن در بین اقوام و ملت های مختلف کاربرد داشته است. کمتر عارضه جغرافیایی در جهان است که این تعداد نام بر خود دیده باشد؛ از نام اقوام گرفته تا نام مکان های پیرامونی و یا حتی اسامی عام که به موضوعی خاص اشاره نداشته باشد. این روند غیر معمول پس از حمله عرب ها به سرزمین ایران تا کنون ادامه داشته و در حال حاضر نیز به موضوعی در خور بحث بدل شده است و جا دارد اندیشمندان و صاحبنظران جهت پایان دادن به این همه گوناگونی، ذکر نام آن را در منابع جغرافیایی با در نظر گرفتن ویژگی های تاریخی و فرهنگی ملت ایران به کار گیرند. مقاله حاضر با استفاده از شیوه مطالعه کتابخانه ای و تطبیق اسناد در طی ادوار تاریخی سعی در کالبد شکافی موضوع، جهت نامگذاری این پهنه آبی مطابق با منافع ملی دارد.

    کلید واژگان: دریای خزر, دریای مازندران, دریای کاسپین
    Zahra Ahmadi Pour, Ibrahim Roomina, Neamatollah Moharrami, Mohammad Sadegh Lotfi

    The north sea of Iran in its history has had numbers of variation names. There are more than 60 names in geographical and historical sources. The names that have each appellation, was organized and continued in their times, optionally had use for a part of sea or complete, the names that used by ethnics or nations. In the world there are many natural phenomenas that have been this numbers of places or appellative of sea. This abnormally flow has continued from after seasoned period to this time (630-2003). It may be ending this flow with academicians’ thoughtful on Iranian history and culture base and the time. This is a librarian search for its names during the historical document and itineraries.

نکته
  • نتایج بر اساس تاریخ انتشار مرتب شده‌اند.
  • کلیدواژه مورد نظر شما تنها در فیلد کلیدواژگان مقالات جستجو شده‌است. به منظور حذف نتایج غیر مرتبط، جستجو تنها در مقالات مجلاتی انجام شده که با مجله ماخذ هم موضوع هستند.
  • در صورتی که می‌خواهید جستجو را در همه موضوعات و با شرایط دیگر تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مجلات مراجعه کنید.
درخواست پشتیبانی - گزارش اشکال