جستجوی مقالات مرتبط با کلیدواژه « سادات » در نشریات گروه « علوم انسانی »
-
برخی اقشار اجتماعی جامعه ایران در دوره ایلخانان مغول دچار تغییر و تحول شدند. سادات یکی از این اقشار بودند که در دوره ایلخانان بر ارزش و اعتبار آنها افزوده شد. ایلخانان، سادات را به لحاظ اجتماعی اشراف جامعه ایران دانسته و برای آنها احترام ویژه ای قایل بودند. سادات غالبا شیعه بوده و این امر بیشتر موجب تقرب آنها نزد مغولان می شد چرا که شیعیان بیش از سنیان مورد اعتماد مغولان بودند. انتساب برخی کرامات به سادات اعتبار آنها را نزد مغولان دو چندان کرده بود. در این مقاله به این پرسش پرداخته می شود که سادات در دوره ایلخانان از چه امتیازات ویژه ای برخوردار بودند؟ پژوهش حاضر با استفاده از روش تحقیق توصیفی تحلیلی و شیوه جمع آوری داده های کتابخانه ای از منابع دست اول تاریخی به بررسی وضع اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و مدیریتی سادات در دوره ایلخانان مغول می پردازد. یافته های پژوهش نشان می دهد که سادات معاف از مالیات بودند. آنها با حمایت حاکمان ایلخانی به برخی مناصب مهم مدیریتی دست یافته و غالبا متولی و برخوردار از منافع اوقاف بودند. ایلخانان پس از پذیرش اسلام کوشیدند تا با وصلت با سادات ضمن اینکه ابراز پایبندی به اسلام، خود را میراث دار بر حق حکومت بر مسلمین جلوه دهند.
کلید واژگان: ایلخانان, سادات, مغولان, نقابت}Some social strata in Iranian society underwent changes and transformations during the Ilkhanate period of the Mongols. The Sādāt were one of these strata whose value and prestige increased during the Ilkhanate era. The Ilkhans considered the Sādāt as the social elite of the Iranian society and held them in special respect. Sādāt were predominantly Shia, which further endeared them to the Mongols because the Shiites were more trusted by the Mongols than the Sunnis. The attribution of certain miracles to the Sādāt doubled their credibility among the Mongols. This article addresses the question of what special privileges the Sādāt enjoyed during the Ilkhanate period. The present study, using a descriptive-analytical research method and library data collection approach from primary historical sources, examines the social, economic, political, and managerial status of the Sādāt t during the Ilkhanate period of the Mongols. The findings indicated that the Sādāt were exempt from taxes. With the support of the Ilkhanid rulers, they attained important managerial positions and often held responsibilities and benefits related to endowments. After embracing Islam, the Ilkhans sought to get married with the Sādāt, demonstrating their commitment to Islam and portraying themselves as the rightful inheritors of governing authority over Muslims.
Keywords: Mongols, Ilkhanate, Sādāt, Niqābat} -
یکی از معدود اسناد به جای مانده از موقوفات آستان قدس رضوی در دوره تیموری، رونوشت وقفنامه ای از جلال الدین احمد استرآبادی است. در این وقف نامه که در سفینه ای تاریخی-ادبی از قرن نهم و اوایل قرن دهم هجری قمری درج شده، واقف یک تکیه و حمامی را در استرآباد وقف بر روشنایی حرم رضوی و فقرای مسلمین نموده است. یافته های پژوهش نشان میدهد واقف و متولیان از متمولان و صاحب منصبان شیعی و از سادات استرآباد در دوره تیموری و اوایل صفوی بوده و منطقه استرآباد در این دوران از مهم ترین مراکز شیعی محسوب می گردیده و عالمان و بزرگانی از آنجا در حرم رضوی خدمت میکرده اند. املاک این وقف نامه به جهت گسترش شهر استرآباد در ادوار بعد جزو محلات آن شهر شده است. همچنین با توجه به گسترش حرم و ازدیاد زوار، یکی از نیازهای حرم تامین روشنایی و کمک به زوار بوده است.کلید واژگان: تیموریان, آستان قدس رضوی, موقوفات, استرآباد, سادات}Among the few endowment deeds of Astan Quds Razavi survived from the Timurid period is a copy of endowment deed belong to Khajeh Jalal al-Din Ahmad Estarabadi. According to the document that has been recorded in a literary-historical collection of the nine and early 10th century (AH), the holder endowed a Tekyeh and a Bath in Estarabad to the lightening of Holy Shrine of Imam Reza (as) and helping the poor Muslims. The results showed that the endower and the trustees was among the Shiite authorities and Sadats of Estarabad in the Timurid and early Safavid periods. Moreover, the results showed that Estarabad was one of the most significant Shiite centers in the period, and some prominent scholars of the region served in the Holy Shrine of Imam Reza (as). The properties specified by the endowment have become part of the neighborhoods of Estarabad following the expansion of this city in later periods. Moreover, due to the expansion of the Holy Shrine and the increase of pilgrims, an increasing need of the Holy Shrine has been providing lighting and supporting pilgrims.Keywords: Estarabad, Endowment Deed, Khajeh Jalal al-Din Ahmad Estarabadi, Safavid Era, Timurid era, Astan Quds Razavi}
-
سادات و نقش میانجیگرانه آنان بین طبقات فرادست و فرودست در دوره تیموری
سادات به جهت انتساب به پیامبر اکرم، از همان بدو طلوع اسلام مورد احترام عموم مردم بوده و از موقعیت ویژه ای برخوردار بودند. فروپاشی خلافت عباسی و حاکمیت مغولان یک فضای آزاداندیشی دینی در سراسر جهان اسلام به وجود آورد و مذاهب ، طریقت ها و جریانهای فکری فرصت پیدا کردند که آزادانه به تبلیغ اندیشه های خود بپردازند. سادات هم از این فضای آزاد بی بهره نماندند و برخی خاندان های سرشناس این شانس را یافتند که قدم در راه سیاست و کسب قدرت بگذارند و حکومت هایی هرچند کوچک و محلی مانند مرعشیان تشکیل دهند. سوای حکومت هایی که سادات تشکیل دادند؛ تیمور و جانشینان او ارادت زیادی نسبت به سادات داشتند و در ساختار اداری دولت تیموری آنها را به مناصب بالا می گماردند. سادات هم به سبب موقعیت اجتماعی و نسب سیادت خود، نقشی میانجی در بین صاحبان قدرت به مثابه فرادستان و توده مردم به مثابه فرودستان داشتند و همین نقش میانجی و ارتباط و احترام دوسویه از جانب فرادستان و فرودستان باعث می شد در عرصه های سیاسی اجتماعی کنشگری فعالی داشته باشند و در مواقع بحران مانند جنگ ها یگانه ملجا توده مردم باشند. با این اوصاف هدف پژوهش حاضر مطالعه نقش سادات در عصر تیموری به مثابه یک گروه میانجی بین طبقات فرادست و فرودست است و سوالی که مطرح می شود این است که سادات در دوره فرمانروایی تیموریان به عنوان میانجی در بین طبقه فرادست و فرودست چگونه عمل می کردند ?
کلید واژگان: تیموریان, سادات, طبقه فرادست, طبقه فرودست, طبقه میانجی}The Mediatory Role of Sayyids Between Ruling Class and Commoners in Timurid EraDue to their descent from Prophet Muhammad, Sayyids have been highly respected by the public since the advent of Islam and have enjoyed a special status. The fall of the Abbasid Caliphate and the Mongol rule created an atmosphere of religious free thinking across the Islamic world, allowing sects, Sufi orders and intellectual currents to freely propagate their ideas. Sayyids also benefited from this freedom, and some prominent families got the chance to enter politics and establish small, local governments like Mar'ashis. Apart from the states founded by Sayyids, Timur and his successors had great respect for Sayyids, appointing them to high positions in the administrative structure of the Timurid state. Owing to their social status and noble lineage, Sayyids played a mediatory role between the ruling elite as superordinates and the masses as subordinates. This mediatory function and their mutual respect by superordinates and subordinates allowed them to be socially and politically active, and serve as the sole refuge of the public in times of crisis like wars. Therefore, this study aims to investigate the role of Sayyids in the Timurid era as an intermediary group between the ruling and ruled classes. The research question is how Sayyids functioned as mediators between the ruling class and commoners under Timurid rule,
Keywords: Timurids, ruling class, commoners, Sayyids, mediatory class} -
حضرت احمد بن موسی (س) و حضرت بی بی حکیمه(س) از فرزندان امام موسی کاظم (ع)بودند که در جریان ولایتعهدی امام رضا(ع) و سپس ورود امامزادگان به ایران همراه کاروان بنی هاشم وارد جنوب غربی ایران شد. ورود ایشان به جنوب ایران و استان کهگیلویه و بویراحمد باعث شد تا خاندان سادات موسوی و رضوی در سرتاسر این خطه از جنوب ایران ساکن و استان کهگیلویه و بویراحمد از نظر جمعیتی صاحب درصد بالایی شیعه امامیه و سادات باشد. علیرغم اینکه چند قرن از ورود و سپس شهادت ایشان در منطقه می گذرد هنوز به ویژگی های شخصیتی، فضایل و نقش این امامزادگان در تاریخ امامت و گسترش تشیع در جنوب ایران پرداخته نشده است. در این مقاله با مراجعه به منابع تاریخی به تبیین نقش ایشان در حفظ و حراست از حریم ولایت و گسترش تشیع در جنوب ایران و خصوصا استان کهگیلویه و بویراحمد پرداخته شده است. نقش حضور ایشان و هییت امامزادگان همراه به عنوان یک امامزاده صاحب احترام در منابع تاریخی وحدیثی شیعه بررسی و سپس میزان اثر گذاری حضور ایشان و امامزادگان همراه بر وضعیت مردم کهگیلویه و بویراحمد بررسی می شود. گسترش تشیع در جنوب ایران از دیگر ویژگی های بارز ایشان می باشد.کلید واژگان: احمد بن موسی(ع), تشیع, کهگیلویه و بویراحمد, سادات, حضرت بی بی حکیمه(س)}
-
مسلمان شدن ترکان ماوراءالنهر، تحت تاثیر عواملی چند از جمله فتوحات، تجارت و مهاجرت گروه های مختلف انجام شد. قبل از پیروزی مسلمانان بر ترکان در سال 652م/32ه ، آیین پرستش ارواح نیاکان، روح آسمان و مظاهر طبیعی بین ترکان رواج داشت و البته قبایلی از ترکان هم پیرو آیین بودایی ، دین مسیحی، یهودی و برخی زرتشتی بودند، بنابراین با ادیان توحیدی آشنایی داشتند؛ اما به تدریج و تحت تاثیر عواملی، پس از مقاومت های اولیه مقابل سپاه مسلمانان، دین بیشتر ترکان اسلام شد و در این مهم، گروه هایی مانند صوفیان، زهاد و سادات هم نقش داشتند. با توجه به اهمیت نهادینه شدن اسلام در بین ترکان، مقاله پیش رو با روش تحلیلی-توصیفی در پی پاسخ به این سوال است که آیا در اسلام پذیری ترکان، نقش پررنگ تری برای سادات نسبت به صوفیان قائل می شوند؟ بر اساس یافته های پژوهش، عمده ترین دلیل مهاجرت سادات به ماوراءالنهر، دوری آن از مرکز خلافت بود. در واقع با توجه به اینکه سادات، خلفا را غاصب حکومت می دانستند، همواره باعث غضب خلفا می شدند، برای حفظ امنیت خود به اجبار مهاجرت می کردند و ضمن مجاورت با قبایل ترک، با آنها پیوند می یافتند، حتی در حراست از ثغور شرکت می کردند. همچنین با اشتغال به حرفه های مختلف مانند تجارت و صنعت، به تدریج جزئی از جامعه آنها می شدند و با فعالیت های فرهنگی بزرگان سادات که بیشتر از طریق آموزش تعالیم اسلام و ذکر اخبار و شرح حال پیامبر و بزرگان صدر اسلام انجام می شد، در شناخت کامل تری از اسلام بسیار موثر بودند.صوفیان که بیشتر از خراسان به این نواحی وارد می شدند، تحت فشار گروهی از منتقدان مسالک صوفیه در جهت یافتن مناطق امن برای ترویج افکار خود، راهی مناطق مذبور می شدند و چون تعالیم آنها خالی از رنگ عتاب و عذاب بود، برای عده ای جذابیت بیشتری داشت. درنتیجه با توجه به حسن شهرت و نفوذی که سادات در اثر دیانت داشتند و نیز به علت رفتار حسنه آنها با مردم، همچنین به عنوان منسوبان به پیامبر(ص)، با برگزاری کلاس های درس و حل معضلات شرعی ، ذکر احادیث و تالیف کتب در منطقه، حضور بسیار تاثیر گذاری داشتند؛ بنابراین باید پذیرفت که نسبت به صوفیان نقش موثرتری در نهادینه شدن اسلام بین ترکان داشتند.
کلید واژگان: صوفیان, سادات, گسترش اسلام, ماوراءالنهر}Several factors, including conquests, trade, and the migration of various groups, influenced the Central Asian Turks’ conversion to Islam. Before the Muslims conquered Central Asia, which began in 652 AD/32 AH with the surrender of Māhūy Marzbān to Abd Allah ibn Amir, the governor of Basra, worshiping the ancestors’ spirits and the spirit of the sky and natural manifestations had been prevalent among the Turks. Of course, some tribes of Turks were also Buddhist, Nestorian, Jewish, and Zoroastrian. Therefore, they were familiar with monotheistic religions; however, gradually and due to factors after the initial resistance against the Muslim army, Islam became the religion of the majority of Turks. Groups such as Sufis, hermits, and Sayyids (Sadat) also played a role in this important matter. Considering the significance of the institutionalization of Islam among the Turks, the present study seeks to answer the question of whether it is possible to assign a stronger role to Sadat than the Sufis in the Islamization of the Turks. As findings demonstrate, the main reason for Sadat’s migration to Central Asia was its distance from the capital of the caliphate. Since Sadat considered the caliphs usurpers of the government, they were always angry with the caliphs. Thus, they were forced to migrate in order to maintain security, and while being close to the Turkic tribes, they joined with them and even participated in protecting frontiers. In addition, by engaging in various occupations such as trade and industry, they gradually became a part of the Turkic community. The Sadat elders’ cultural activities, mostly done through teaching Islamic thoughts and reciting news and biographies (Sunnat) of the Prophet Muhammad and the elders of Islam, were very effective in a more complete understanding of Islam. The Sufis, mainly migrating from Khorasan due to the pressure of critics of Sufism to find safe areas to promote their ideas, went to those regions. Their teachings were devoid of reproach and torment, so they were more attractive to some people. As a result, because Sadat was present in the region by holding classes and solving Sharia problems, mentioning hadiths and writing books, it can be said that they played a more effective role in the institutionalization of Islam among the Turks than the Sufis.
Keywords: Sufis, Sadat, expansion of Islam, Central Asia} -
ترکمانان آق قویونلو نیز مانند سایر حکومت های مسلمان هم عصر خویش، در شیوه تعاملات و مناسبات خود با سادات اهداف سیاسی را دنبال می کردند. برخی فرمانروایان آق قویونلو سعی می کردند با اتخاذ سیاست هایی نظیر نزدیک شدن به خاندان های برجسته سادات و برقراری پیوند خویشاوندی با آنان، جذب و به کارگیری سادات در سمت های اداری و قضایی و دینی، اعطای هدایا و سیورغالات به سادات و همچنین حمایت از سادات عالم و دانشمند، ارادت و احترام خود را نسبت به این زراری پیامبر (ص) به نمایش بگذارند و با این اقدامات پایه های حکومت خود را مستحکم تر کنند. در این پژوهش که با رویکرد توصیفی- تحلیلی صورت گرفته، سعی شده است ضمن بررسی زمینه های تعامل و تقابل آق قویونلوها با سادات، جایگاه سادات در دوره حکمرانی آق قویونلوها بررسی شود و برخی از شخصیت های علمی، ادبی و سیاسی آنها طی قرن نهم قمری معرفی شود.
کلید واژگان: سادات, آق قویونلوها, قرن نهم قمری, خاندان های سادات, تشیع}Like other Muslim governments of their time, the Aq Qoyunlus Turkmen were pursuing political objectives in the way of their interactions and relations with Sadat. Some Aq Qoyunlus rulers tried to adopt some policies such as getting close to prominent Sadat families and establishing kinship ties with them, recruiting and employing Sadat in administrative, judicial and religious positions, giving gifts and fiefs to Sadat, and supporting Sadat scholars and scientists in order to show their devotion and respect towards posterity of the Prophet (PBUH) and strengthen the foundations of their government with such measures. In this research, which was carried out using descriptive-analytical method, it has been tried to investigate the interaction and confrontation of Aq Qoyunlus with Sadat, Sadat's status during the period of Aq Qoyunlus’ rule, as well as to introduce some of their scientific, literary and political figures during the 9th century AH.
Keywords: Sadat, Aq Qoyunlus, 9th century AH, Sadat families, Shi'ism} -
منصب نقیب یکی از مهم ترین مناصب حکومتی در دوره ی آل بویه است که جلوه ای از نحوه ی اعمال و مناسبات و عملکرد قدرت در این دوره را نشان می دهد. این پژوهش بر آن است تا با رویکرد توصیفی- تحلیلی به بررسی جایگاه و کارکرد منصب نقیب در دوره ی آل بویه بپردازد و به این پرسش پاسخ دهد که: منصب نقیب در دوره ی آل بویه چگونه برای هدایت و کنترل اذهان و ابدان سادات و علویان عمل می کرده است؟ یافته های پژوهش نشان می دهد که منصب نقیب در نسبت با قدرت قرار دارد و به مثابه ی ابزاری برای اعمال قدرت در جهت کنترل اذهان و ابدان سادات عمل می کرده است، همچنین جایگاه و موقعیت نقبا به میزان توجه امرای بویهی به آنان بستگی داشت و اگر در جهت کنترل اعتراضات و رفع تهدیدها و تنش ها موفق بودند که بیشتر مورد لطف واقع می شدند، در غیر این صورت جایگاه آن ها در خطر قرار می گرفت. علاوه براین که منصب نقیب یکی از مهم ترین ابزارهای قدرت حاکمیت برای اعمال قدرت و هنجارمند کردن جامعه ی سادات بوده است که از طریق آن نظم در جامعه برقرار شود. ازآنجاکه این پژوهش مطاله ای تاریخی است لذا روش معمول گردآوری داده هامتکی بر منابع تاریخی و کتابخانه ای و توصیف و تحلیلاین دادها در فرایند بررسی فرضیه های تحقیق خواهد بود.کلید واژگان: نقیب, سادات, آل بویه, اذهان, ابدان}The position of Naqib is one of the most important government positions in the Al-Buya period, which shows a manifestation of the way of actions and relationships and the performance of power in this period. This research, with a descriptive-analytical approach, wants to investigate the position and function of the post of Naqib in the period of Al-Buya and to answer the question of how the post of Naqib in the period of Al-Buyeh is used to guide, control and supervise Sadat "Azhan" and Ebdan" and Alavids acted?The findings of the research show that the position of Naqib is related to power and it acted as a tool to exercise power in order to control and monitor the affairs of "mind and life", also the position and position of Naqib depends on the level of attention of the princes. It depended on them and if they were successful in controlling the protests and removing the threats and tensions, they would be more favored, otherwise their position would be endangered. Finally, the position of Naqib was considered one of the most important tools of the sovereign power to exercise power and normalize Sadat's society in order to establish order in the society through it.Keywords: Naqib, Sadat, Buyid Dynasty Izhan, Ebdan}
-
در طول تاریخ اسلام، سیادت اشخاص، همواره نقش مهمی در حیات سیاسی - اجتماعی آنان داشته است. فرزندان پیامبر یا به تعبیر رایج، سادات، در جوامع اسلامی از احترام ویژه ای برخوردار بوده و هستند. در آیات و روایات بسیاری نیز به اکرام سادات سفارش شده است که قدرمتیقن آن ها، سادات صالح و باتقوا هستند. بااین وجود بسیاری از فقها در استحباب و مطلوب بودن اکرام سادات، تفاوتی میان سادات صالح و غیرصالح قایل نشده اند. ایشان به مقتضای روایت «اکرموا اولادی الصالحون لله و الطالحون لی» به احکام مشابهی برای همه فرزندان پیامبر (صالح و غیرصالح) فتوا داده اند. در مقابل، شماری از فقها با استناد به ضعف سندی روایت از یک سو و مخالفت مضمون آن با کتاب و سنت، ادله امربه معروف و نهی از منکر و حدود و تعزیرات از سوی دیگر، حجیت و اعتبار روایت را انکار کرده اند. این نوشتار با رویکرد توصیفی- تحلیلی، به تبیین مفهومی روایت نامبرده و پیامدهای فقهی آن می پردازد. نتایج نشان می دهد که گرچه سند روایت مرسل است، اما مضمون آن هیچ تعارضی با آموزه های دینی ندارد؛ بلکه موافقت حدیث با عمومات، جبران کننده ضعف سند آن و اساس فتوا و عمل فقها بر اساس آن است.کلید واژگان: اکرام, اولاد, صالح, طالح, سادات}Journal of Comparative Studies on the Schools of Jurisprudence and its Principles, Volume:5 Issue: 1, 2022, PP 237 -261Throughout the history of Islam, attribution to the Prophet has always played an important role in the political and social life of individuals. His descendants, or in common parlance, Sᾱdᾱt, have enjoyed special respect in Islamic societies. Many narrations have strongly ordered to respect Sᾱdᾱt, whose certainty is that Sᾱdᾱt is righteous and pious. However, many jurists have not made a difference between righteous and unrighteous Sadats regarding the esteem and desirability of Ikram Sadat. According to the narration of "Akrimu Oladi al-Salihoon Lillah wa al-Talihoon Li" they have given similar rulings for all the Prophet's children (righteous and unrighteous).Against a number of jurists have denied the authenticity and validity of the narration by citing the weak documentation of the narration on the one hand and the opposition of its content to the book and Sunnah, the evidence of the command to the ma'roof and the prohibition of evil and the limits and punishments on the other hand.This article deals with the conceptual explanation of the mentioned narrative and its jurisprudential consequences with a descriptive-analytical approach. The results show that although the document is a narration of the sender, its content has no conflict with religious teachings; Rather, the agreement of the hadith with the generality compensates for the weakness of its chain of transmission and is the basis of the fatwa and the practice of the jurists based on it.Keywords: Ikram, Olad, Salih, Talih, Sadaat}
-
سنت ها و روش های تاریخ نویسی اسلامی و ایرانی تاثیر بسزایی در شکل گیری و رونق تاریخ نگاری شبه قاره هند در دوره میانه داشته است. از ویژگی های برجسته تاریخ نگاری ایرانی در سده دهم نگارش شرح حال های مستقل در مورد گروه های مختلف جامعه مثل سادات، علما و هنرمندان پس از رویدادهای سیاسی بود. این روش بعدها مورد توجه مورخان شبه قاره هند قرار گرفت. ازجمله مورخان ایرانی تبار هندی، خورشاه بن قباد حسینی است که در خاتمه اثر خود قصد نگارش شرح حال های مستقل در مورد سادات، علما و شاعران را داشته که فقط بخش سادات آن باقی مانده است. در مقاله حاضر بخش خاتمه با توجه به نسخه موزه سالارجنگ حیدرآباد و تطبیق با منابع هم عصر نویسنده معرفی و تصحیح شده است.
کلید واژگان: نسخه خطی, خورشاه بن قباد حسینی, تاریخ ایلچی نظام شاه, سادات}Namaeh Farhangistan, Volume:19 Issue: 2, 2021, PP 199 -223The traditions and methods of Islamic and Iranian historiography have significantly influenced the development of historiography across the Indian subcontinent in the Middle Ages. One of the prominent characteristics of Iranian historiography in the tenth century was the writing of independent biographies of various groups such as the Sadat (Prophet Muhammad’s descendants), Islamic scholars, and artists following political events. Later, this method appealed to the Indian historians. Among the Indian historians of Iranian descent is Khurshah b. Qubad al-Husseini, who intended to write independent biographies of Sadat, Islamic scholars, and poets at the end of his work, from which only the section on Sadat’s biographies remains today. The present study is an attempt to criticize and introduce the aforesaid section based on the manuscript available in Salar Jung Museum of Hyderabad and through its comparison with resources from the author’s era.
Keywords: Manuscript, Khurshah b. Qubad al- Husseini, Tarikh-e Ilchi Nizam Shah, Sadat} -
علویان طبرستان همواره درگیر پدیده‌ی آسیب‌زای «اختلافات درونی» بودند که نهایتا باعث سقوط‌شان شد. در این پژوهش سعی شده تا بدین سوال پاسخ داده شود که اختلافات درونی علویان طبرستان در سقوط حکومت‌شان چه نقشی داشت؟ بحث از ابعاد دولت علویان بدان جهت اهمیت دارد که آنان اولین گروهی بودند که اسلام را در طبرستان منتشر و دولت آنان اولین دولت شیعی مذهب در ایران بود. فرضیه آن است که اختلافات علویان در دو بعد مسایل درونی حکومت نظیر امور سیاسی دولتمردان و افکار عمومی مردم طبرستان و مسایل بیرونی از قبیل سیاست‌های حکام سایر مناطق و امور مربوط به مردم مناطق هم‌جوار از خود تاثیر سوء برجای نهاد. بر اساس یافته‌ها، در میان عوامل چندگانه سقوط حکومت علویان طبرستان این عامل درونی که از ابتدای حکومت ظهور و بروز پیدا کرده بود بیشترین نقش را در پوسیده شدن بنیان‌های دولت ایفا کرد. این تحقیق براساس متون تاریخی کهن و با تکیه بر منابع کتابخانهای به انجام رسیده است.
کلید واژگان: علویان, طبرستان, سادات, نقش اختلافات}The Alawites of Tabarestan were always involved in the harmful phenomenon of "internal disputes" which eventually led to their downfall. In this study, an attempt has been made to answer the question of what role the internal differences of the Alawites of Tabarestan played in the fall of their government. The discussion of the dimensions of the Alawite government is important because they were the first group to spread Islam in Tabarestan and their government was the first Shiite government in Iran. The hypothesis is that the Alawites' differences left negative impacts on the two dimensions of the internal affairs of the government, such as the political affairs of the rulers and the public opinion of the people of Tabarestan, and external issues such as the policies of the rulers of other regions and the affairs of the people of neighboring regions. According to the findings, among the multiple factors of the fall of the Alawite government of Tabarestan, this internal factor that had emerged from the beginning of the government played the greatest role in the decay of the foundations of the government. This research is based on ancient historical texts and based on library sources.
Keywords: Alawite, Tabarestan, Sadat, The role of disputes} -
در تاریخ میانه ایران در نقاطی که سادات حضور داشتند منصب نقیب بر امور مربوط به سادات نظارت می کرد. شهر مشهد یکی از نقاطی است که پس از شهادت امام رضا (ع) گروه های مختلفی از سادات اقامت کردند. متعاقبا نقیبی نیز برای نظارت بر امور آن ها وجود داشت. از دوران ایلخانی و به ویژه دوره غازان (703-694ق) نقیب سادات تبدیل به نقیب مشهد شد. در دوره تیموری از یک سو شهر مشهد رو به گسترش نهاد و از سوی دیگر با فضایی که برای عملکرد آزادنه تر شیعیان تا شکل گیری دوره صفوی فراهم شد سادات و نقبا در مشهد از نقش و کارکرد گسترده تری برخوردار شدند. بنابراین نقش نقیبان در این دوره در اداره شهر مشهد و حرم مطهر قابل توجه است. این پژوهش سعی دارد به روش توصیفی تحلیلی و رویکردی تاریخی با تکیه بر مطالعات کتابخانه ای، نقش نقیبان را در گسترش فرهنگ رضوی، وظایف و پیامدهای عملکرد آن ها را در دوره مد نظر بررسی و واکاوی کند. یافته های پژوهش نشان می دهد که نقیبان ضمن آنکه وظایف پیشین خود همچون اداره حرم امام رضا (ع) و سرپرستی سادات مجاور مرقد امام رضا (ع) و ساکن در شهر را حفظ کردند، زعامت شهر مشهد را نیز در دست داشتند. نقیبان با برقراری مناسبات و همگرایی با حاکمان سیاسی زمانه خود و جلب حمایت آن ها، شرایط ترویج فرهنگ زیارت امام رضا (ع) را علاوه بر گسترش تشیع فراهم می کردند و با ایفای نقش در اداره حرم امام رضا (ع)، باعث پیشرفت حرم مطهر، ترویج فرهنگ رضوی و همچنین توسعه شهر مقدس مشهد می شدند.
کلید واژگان: تیموریان, نقابت, سادات, مشهد, حرم مطهر امام رضا(ع)}In the middle history of Iran, in places where Sādāt [offspring and descendants of an Imam] were present, the position of Naqīb [chief of a tribe or other group or community] supervised the affairs related to Sādāt. The city of Mashhad is one of the places where different groups of Sādāt settled after the martyrdom of Imam Riḍā (as). Subsequently, there was a Naqīb to oversee their affairs. From the Ilkhāni period and especially the Ghāzān period (703-694 AH) Naqīb of Sādāt became the Naqīb of Mashhad. During the Timurid period, on the one hand, the city of Mashhad expanded, and on the other hand, with the space provided for the freer functioning of the Shiites until the formation of the Safavid period, Sādāt and Nuqabā enjoyed a wider role and function in Mashhad. Therefore, the role of Nagībān in this period in the administration of the city of Mashhad and the holy shrine is significant. This research tries to study and analyze the role of Naqībān in the development of Raḍavī culture, duties and consequences of their performance in the period under review in a descriptive-analytical method and historical approach based on library studies. Findings show that the Naqībān, while maintaining their previous duties such as managing the shrine of Imam Riḍā (as) and the guardianship of Sādāt near the shrine of Imam Riḍā (as) and living in the city, also held the leadership of the city of Mashhad. By establishing relations and converging with the political rulers of their time and gaining their support, the Naqībān provided the conditions for promoting the culture of pilgrimage of Imam Riḍā (as) in addition to the spread of Shiism. And by playing a role in the administration of the shrine of Imam Riḍā (as), they promoted the holy shrine, promoted Raḍavī culture and also the development of the holy city of Mashhad.
Keywords: Teymourian, Niqābat, Sādāt, Mashhad, the holy shrine of Imam Riḍā (as)} -
پس از به قدرت رسیدن صفویان با ادعای سیادت، نقش سادات و جایگاه سیادت در تاریخ ایران برخلاف ادوار پیشین وارد مرحله جدیدی شد. به این ترتیب دو مفهوم سیادت و سادات در تاریخ نگاری دوره صفوی نمود ویژه ای پیدا کرد. مسئله اصلی این پژوهش بررسی نقش سادات و جایگاه سیادت در تاریخ نگاری عصر صفویه است. می باشد. یافته های این پژوهش که با روش تاریخی انجام شده، نشان می دهد که منابع تاریخ نگارانه آن دوره با تاکید بر سه مقوله نسب بنیان گزار سلسله صفویه، نقش اساسی سادات کیایی در تاسیس صفویه و نقش سادات سه گانه در نبرد چالدران، به مفهوم سیادت توجه ویژه ای داشتند. توجه غالب منابع تاریخی به این سه مقوله با تاکید بر کنش گری سادات در رویدادهای دوره صفوی و توجه سادات به تاریخ نگاری نشانگر تحول جایگاه سیادت و نقش گروه اجتماعی سادات در ایجاد یک گفتمان غالب در تاریخ نگاری عصر صفوی است.
کلید واژگان: صفویه, تاریخ نگاری, سادات, سیادت}By the rise of the Safavid government with the claim of Siyāda, the role of Sādāt and the position of Siyāda in the history of Iran on the contrary to previous periods, entered a new stage. Thus, the two concepts of Sādāt and Siyāda in the historiography of the Safavid period became special. The main issue of this research is considering the role of Sādāt and the position of Siyāda in the historiography of the Safavid period. Findings of this research which has been done by historical method indicate that historiographical sources of that period by emphasizing three categories of founder attribution of Safavid dynasty, the main role of Karkiya Sādāt in the establishment of the Safavid government, and the role of the triad Sādāt in the Battle of Chaldoran paid especial attention to the concept of Siyāda. The predominant attention of historical sources to these three categories emphasizing Sādāt's actions in the events of the Safavid period and Sādāt's attention to the historiography indicates the changes of the Siyāda position and the role of Sādāt's social group in creating a dominant discourse in the historiography of the Safavid period.
Keywords: Safavid, Historiography, Sādāt, Siyāda} -
فصلنامه شیعه شناسی، پیاپی 69 (بهار 1399)، صص 105 -132
در نوشتار حاضر، روند و جریان حضور سادات در شبه قاره هند در عصر ترکان و تحولات سیاسی - مذهبی و اجتماعی ناشی از این حضور بررسی شده است. سادات یکی از مهم ترین طبقاتی بودند که در مسیر تحولات سیاسی - نظامی مسلمانان در سرزمین هند، به این شبه قاره راه یافتند. آنان با نفوذ کلام و منش انسانی خود، موجب شدند تا هندیان عقایدشان را بپذیرند و قدرت دینی و نفوذ اجتماعی شان، سبب گردید که سلاطین سنی مذهب هرگز خود را بی نیاز از آنان ندانند. سادات با توجه به جایگاه دینی خود در جهان اسلام، موفق به ترویج اسلام و مذهب تشیع در شبه قاره شدند و با ایفای نقش در مسایل اجتماعی جامعه هند و شرکت در رقابت های سیاسی، جایگاه خود را نزد سلاطین و مردم مستحکم نمودند. مساله پژوهش حاضر، شناسایی نخستین سادات و چگونگی استقرارشان در مناطق مختلف هند و بررسی جایگاه آنان در جامعه و دستگاه سیاسی حکام شبه قاره و به طور کلی تحولات سیاسی - اجتماعی از آغاز ورودشان تا پایان عصر ترکان با روش بررسی تاریخی و توصیفی - تحلیلی است.
کلید واژگان: اسلام, تشیع, سادات, هند, عصر ترکان}Shiite Studies, Volume:18 Issue: 69, 2020, PP 105 -132In the present writing, the Sayyids’ presence in the Indian subcontinent under the Turks and the political-religious evolutions arising from it was investigated. Sayyids were one of the most important classes entering the Indian subcontinent in the political-military evolutions of the Muslims in India. With their influential speeches and humane character, the Sayyids caused the Hindus to accept their beliefs, and their religious power as well as their social influence caused the Sunnite Sultans to always feel a need to them. In view of their religious status in the Islamic world, the Sayyids succeeded to promote Islam and Shiism in the Indian subcontinent, and to strengthen their status among the Sultans and people by playing role in the social issues in Indian society as well as participating in political rivalries there. The present study deals with identifying the first Sayyids and how they were established in various regions in India as well as investigating their position in the society and in the political system of the rulers in the subcontinent and, in general, the political-social evolutions from their arrival up to the end of the Turks’ era using a historical investigation and a descriptive-analytical method.
Keywords: Islam, Shiism, Sayyids, India, Turks’ era} -
نشریه مطالعات کاربردی در علوم اجتماعی و جامعه شناسی، سال دوم شماره 6 (پیاپی 9، زمستان 1398)، صص 13 -20
یکی از پیامدهای اجتماعی ظهور اسلام، شکل گیری طبقه ای به نام سادات" در جامعه اسلامی بود. با گسترش اسالم در سرزمینهای دیگر، سادات از شرق تا غرب عالم اسلامی پراکنده شدند و به عنوان گروهی محترم و متنفذ مورد توجه قرار گرفتند. سیادت یک نوع شرافت معنوی است و به معنی بزرگی و عظمت است. سیادت به خاطر عظمت پیامبر اسلاام ص در دودمان آن حضرت وجود دارد و اجداد او تا جد اعالی ایشان هاشم را شامل میشود. سیادت سادات با روش تحلیل علمی و بر اساس اسناد تاریخی و باستان شناختی امری مسلم است. درکشور ایران نیز از زمان تاسیس سازمان ثبت احوال کشور با وضع قوانین مختلف بر ترویج و حفظ و حراست از سیادات سادات که از لحاظ جغرافیایی درکشور ایران در استانهای شمالی مانند: آذربایجان غربی و شرقی، مازندران، اردبیل، زنجان، کهکیلویه و بویراحمد و گیالن اکثریت آنها متمرکز میباشند این امر صورت پذیرفت. در اجرای تبصره 5 ماده 31 قانون ثبت احوال مصوب سال 0255 ذکر کلمه سیادت در اسناد سجلی ساداتی که سیادت آنان در اسناد سجلی پدر و یا جدپدری مندرج باشد و یا سیادت آنان با دالیل شرعی ثابت گردد الزامی گردید، البته با گذشت زمان تغییراتی ناچیز در این رابطه با اجرای قوانین و بخشنامه های جدید صورت پذیرفت که در متن مقاله به انها اشاره خواهد شد. در رابطه با روش تحقیق و جمع آوری مطالب در رابطه با موضوع، پژوهش حاضر توصیفی و تحلیلی بر مبنای مطالعات اسنادی و کتابخانهای با استفاده از کتب، مقاالت، مراجعه به سایتهای مرتبط با موضوع تحقیق، مطالعه بخشنامه ها و آئین نامه های سازمان ثبت احوال کشور، مشاوره با صاحب نظران از جمله: ائمه جمعه و مراجع دینی و مدرسین حوزه علمیه و با تعمق و اندیشه راجع به آنها به تحلیل پژوهش پرداخته شد.
کلید واژگان: اسالم, سیادت, سادات, ثبت احوال, ایران} -
نشریه مطالعات کاربردی در علوم اجتماعی و جامعه شناسی، سال دوم شماره 5 (پیاپی 8، زمستان 1398)، صص 13 -20
یکی از پیامدهای اجتماعی ظهور اسلام، شکل گیری طبقه ای به نام سادات" در جامعه اسلامی بود. با گسترش اسلام در سرزمینهای دیگر، سادات از شرق تا غرب عالم اسلامی پراکنده شدند و به عنوان گروهی محترم و متنفذ مورد توجه قرار گرفتند. سیادت یک نوع شرافت معنوی است و به معنی بزرگی و عظمت است. سیادت به خاطر عظمت پیامبر اسلام (ص) در دودمان آن حضرت وجود دارد و اجداد او تا جد اعلای ایشان (هاشم) را شامل میشود. سیادت سادات با روش تحلیل علمی و بر اساس اسناد تاریخی و باستان شناختی امری مسلم است. درکشور ایران نیز از زمان تاسیس سازمان ثبت احوال کشور با وضع قوانین مختلف بر ترویج و حفظ و حراست از سیادات سادات که از لحاظ جغرافیایی درکشور ایران در مازندران، اردبیل، زنجان، کهکیلویه و بویراحمد و گیلان اکثریت آنها ، استان های شمالی مانند: آذربایجان غربی و شرقی ذکر کلمه 0255 قانون ثبت احوال مصوب سال 31 ماده 5 متمرکز میباشند این امر صورت پذیرفت. در اجرای تبصره سیادت در اسناد سجلی ساداتی که سیادت آنان در اسناد سجلی پدر و یا جدپدری مندرج باشد و یا سیادت آنان با دلایل شرعی ثابت گردد الزامی گردید، البته با گذشت زمان تغییراتی ناچیز در این رابطه با اجرای قوانین و بخشنامه های جدید صورت پذیرفت که در متن مقاله به انها اشاره خواهد شد. در رابطه با روش تحقیق و جمع آوری مطالب در رابطه با موضوع، پژوهش حاضر توصیفی و تحلیلی بر مبنای مطالعات اسنادی و کتابخانه ای با استفاده از کتب، مقالات، مراجعه به سایت های مرتبط با موضوع تحقیق، مطالعه بخش نامه ها و آئین نامه های سازمان ثبت احوال کشور، مشاوره با صاحب نظران از جمله: ائمه جمعه و مراجع دینی و مدرسین حوزه علمیه و با تعمق و اندیشه راجع به آنها به تحلیل پژوهش پرداخته شد.
کلید واژگان: اسلام, سیادت, سادات, ثبت احوال, ایران} -
نیشابور به عنوان یکی از مراکز تسنن و محل برخورد اندیشه ها و گرایش های فکری مذهبی در سده های اولیه اسلامی در روندی تدریجی به تشیع گرایید. نقش فعالیت های سادات آل زباره در سده چهارم هجری بر گسترش و تثبیت جایگاه شیعیان در این شهر، موضوع مقاله حاضر است. این مقاله با روش توصیفی تحلیلی و واکاوی اسناد تاریخی به این نتیجه رسیده است که زمینه آماده نیشابور، سیاست های ویژه این خاندان، فعالیت های فرهنگی و مذهبی آنها از زمان ورود به این شهر تا اواخر سده چهارم هجری و منصبی که بر عهده داشتند، سبب تحول تدریجی در وضعیت شیعیان و تبدیل آنها به یکی از قطب های مذهبی فعال نیشابور شد.
کلید واژگان: آل زباره, سادات, نیشابور, تحول مذهبی, تاریخ محلی}Hostory of Islam, Volume:20 Issue: 78, 2019, PP 93 -122Neishaboor considered as one of the centers of Sunnism and the interaction of thoughts and intellectual-religious tendencies in the early Islamic centuries gradually turned towards Shi’ism. The activities of Descendants of the Prophet in Zabareh in the fourth century on the development and stabilization of the Shiite’s position in this city is investigated in the present article. Through the descriptive-analytical method and the study of historical documents, this article concluded that the prepared ground in Neidshaboor, the particular policies of this dynasty, their cultural-religious activities from the entrance to this city to the end of the 4th century as well as their position led to the gradual change in the status of Shiites and changing Neishaboor into one of the religious active centers.
Keywords: Zabareh family, descendants of the Prophet, Neishaboor, religious change, local history} -
در استان گیلان چند زیارت گاه از اهمیت زیادی برخوردار است. زیارت گاه های مهم استان گیلان به ترتیب فراوانی استقبال عبارتند از: امام زاده سیدجلال الدین اشرف در آستانه ی اشرفیه، امام زاده ابراهیم در روستایی به همین نام در شهرستان شفت، امام زاده هاشم در دهکده ای به همین نام واقع در کیلومتر سی اتوبان رشت به تهران، امام زاده اسحاق در شهرستان شفت و سرانجام، امام زاده سیده فاطمه معروف به خواهر امام در محله ای به همین نام در شهر رشت، که بیشتر مورد توجه بانوان است. زیارت گاه سیدجلال الدین اشرف در شهر آستانه ی اشرفیه قدیمی ترین و مهم ترین بقعه از بقاع متبرکه ی استان گیلان است. درباره ی شخصیت مدفون در مزار آستانه ی اشرفیه چند احتمال داده می شود؛ به احتمال قوی صاحب مزار یکی از ایمه ی زیدیه به نام السید الامام اشرف بن زید الحسنی است که در سال 546ق. در منطقه تجن گوکه لاهیجان فوت کرد و سپس طرفدارانش پیکر او را در روستای کوچان از توابع لاهیجان به خاک سپرده-اند. در اینجا ضمن بیان موقعیت جغرافیایی و جغرافیای تاریخی شهر آستانه ی اشرفیه، به معرفی صاحب مزار و پیشینه ی بنا و نوع معماری بقعه ی آستانه ی اشرفیه پرداخته می شود.
کلید واژگان: گیلان, آستانه ی اشرفیه, سادات, سیدجلال الدین اشرف, بقاع متبرکه}Some shrines are very important in Guilan province. The most important ones based on statistical frequency are: Imam zadeh Sayyed Jalal Al-Din Ashraf in Astaneh-ye Ashrafiyeh, Imam zadeh Ebrahim which located in a vilage with same name in Shaft town, Imam zadeh Hashem which is located in a vilage with same name near 30 rd kilometer of Tehran-Rasht highway, Imam zadeh Es-Hagh in Shaft town and finally Imam zadeh Sayyedeh Fatemeh who is known as «Imam’s sister» located in a same district in Rasht city. She is more appreciated by women. The holy shrine of Sayyed Jalal Al_Din Ashraf which is located in Astanehye Ashrafiyeh is the most important and oldest shrine of Gilan Province. Unforetunatly, there is no specific research for this place which has been appreciated by people during centuries.This research is the first detailed professional research provided without any partiality by a researcher and expert in Genealogy of Sadat and Biography. There are some ideas about the real person who was buried in shrine of Astaneh-ye Ashrafiyeh. The most probable idea says that the grave is belong to one of the leader of Zeidiyeh named as Al_Sayyed Al_Imam Ashraf who was died in 1151 A. D. He was died in Tajan Gukeh region of Lahijan and his fans burid him in Kouchan village near to Lahijan. Here, while describing the location and historical geography of Astaneh-ye Ashrafiyeh, the owner of the grave and the history of the building are presented. The mausoleum architecture, as well as the study of the works written in this regard, is discussed in this article too.
Keywords: Gilan province, Astaneh-ye Ashrafiyeh, Sadat, Sayyed Jalal Al, DinAshraf, Holy shrines} -
خراسان بزرگ از دیرباز مورد توجه شیعیان، سادات و علویان قرار داشت و شمار زیادی از آنان در مناطق شمال شرقی ایران سکونت یافته بودند. وجود بارگاه مطهر امام رضا(ع) و انتساب بارگاهی در مزار شریف به امام علی(ع) از دلایل مهاجرت شیعیان به خراسان و درنتیجه افزایش روز افزون جمعیت شیعیان در آنجا بود. پژوهش حاضر درصدد است به -شیوه توصیفی تحلیلی و بر مبنای مطالعات کتابخانه ای به این سوال اصلی پاسخ دهد که وضعیت اقتصادی شیعیان خراسان در عصر حکومت تیموریان چگونه بود؟ یافته های این پژوهش نشان می دهد که خراسان بزرگ در دوره ی حکومت تیمور و جانشینانش، همواره از اهمیت بالایی به ویژه ار لحاظ اقتصادی برخوردار بوده است. مرکزیت یافتن هرات و قرار گرفتن شهرهای مهم خراسان در نزدیکی سمرقند پایتخت تیمور بر این اهمیت می افزود. به طور کلی، تیموریان با شیعیان و سادات به خوبی رفتار می کردند. بدین ترتیب زمینه برای ارتقاء جایگاه آنان در رسیدن به مناصب و مقامات بالا، کسب قدرت و افزایش ثروت فراهم شد و درنتیجه موجب گسترش رفاه نسبی در مناطق شیعه نشین گشت.
کلید واژگان: تیموریان, خراسان, شیعیان, سادات, اقتصاد} -
دامنه حضور و گسترش تشیع در شمال افریقا مربوط به صدر اسلام و بازه زمانی قرن اول تا پایان قرن سوم هجری است. بدون تردید سیاست های بنی امیه و بنی عباس علیه شیعیان، عامل حضور تشیع در این بخش از قلمرو اسلامی بوده است. این نوشتار با روش توصیفی تحلیلی و با استناد به منابع تاریخی به دنبال پاسخ به چگونگی حضور و گسترش مذهب تشیع در افریقا در آن بازه زمانی است. یافته های پژوهش نشان می دهد که از زمان فتح مصر، تشیع با تبلیغ شماری از صحابه رسول الله (ص) و یاران امام علی (ع) به افریقا راه یافت؛ اما قدرت و نفوذ سیاسی گروه های غیر شیعی چالشی بزرگ در گسترش تشیع بود. با وجود این، با حضور کارگزاران امام علی(ع) و هجرت سادات فرصت هایی برای فعالیت شیعیان در این سرزمین ایجاد شد که شیعیان از آن بهره بردند و به تاسیس حکومت های شیعی در برخی از مناطق افریقا اقدام کردند.کلید واژگان: مذهب تشیع, مصر, امام علی(ع), شمال افریقا, سادات}The scope of the presence and propagation of Shiism in northern Africa dates back to the early Islamic period from the first century through the third centuries AH (7th</sup>-10th</sup>). There is no doubt that the policies of Umayyad and Abbasid caliphates against the Shi’as led to the presence of Shiism in this part of the Islamic territory. This paper deploys a descriptive-analytic method and draws on historical sources to answer the question of how Shiism appeared and spread in Africa in this period. The findings show that since the conquest of Egypt, Shiism found its way to Africa through propagations by a number of the Prophet Muhammad’s as well as Imam ‘Alī’s companions. However, the spread of Shiism was obstructed by the political power and influence of non-Shiite groups. Notwithstanding this, the presence of Imām ‘Alī’s agents in Africa and the immigration of sadat (the progeny of Imams) to the continent created opportunities exploited by the Shi’as in these territories, leading to the establishment of Shiite governments in certain areas of Africa.Keywords: Shiite denomination, Egypt, Imām ‘Alī, North Africa, sadat}
- نتایج بر اساس تاریخ انتشار مرتب شده‌اند.
- کلیدواژه مورد نظر شما تنها در فیلد کلیدواژگان مقالات جستجو شده‌است. به منظور حذف نتایج غیر مرتبط، جستجو تنها در مقالات مجلاتی انجام شده که با مجله ماخذ هم موضوع هستند.
- در صورتی که می‌خواهید جستجو را در همه موضوعات و با شرایط دیگر تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مجلات مراجعه کنید.
©2000-2024 magiran.com All Rights Reserved.