به جمع مشترکان مگیران بپیوندید!

تنها با پرداخت 70 هزارتومان حق اشتراک سالانه به متن مقالات دسترسی داشته باشید و 100 مقاله را بدون هزینه دیگری دریافت کنید.

برای پرداخت حق اشتراک اگر عضو هستید وارد شوید در غیر این صورت حساب کاربری جدید ایجاد کنید

عضویت

جستجوی مقالات مرتبط با کلیدواژه "ماد‏" در نشریات گروه "تاریخ"

تکرار جستجوی کلیدواژه «ماد‏» در نشریات گروه «علوم انسانی»
  • علی بابازاده ایگدیر*

    کتاب «کرد و پیوستگی نژادی و تاریخی او» نوشته غلامرضا رشید یاسمی است، که آن را در سال 1316 به درخواست وزرات فرهنگ ایران به رشته تحریر درآورده است. موضوع کتاب چنانکه از عنوان آن پیداست، به تاریخ و مسائل تباری و نژادی قوم کرد مربوط می گردد. در زمان سلطنت رضاشاه دستگاه فرهنگی حکومت بر اساس یک تمایل شدید و مرموز، غلامرضا رشیدیاسمی، مردوخ کردستانی و ولادیمیر مینورسکی را مامور تدوین تاریخ کرد و تعیین منشا نژادی و اثبات ایرانی بودن این قوم نمود. نگارنده در مطالعات خود به نکته قانع کننده ای در باره علل این اشتیاق برنخورده است. به عنوان یک احتمال عمده می توان معتقد بود این تمایل شدید حکومت نژادگرا و آریایی باز پهلوی برای اثبات همریشگی نژادی برخی اقوام ساکن در ایران با فارس زبانان، ریشه در علاقه این حکومت برای یارگیری از اقوام غیر ترک ایرانی، جهت طرح ادعای غلبه جمعیتی مردم فارس زبان و برادران نژادی آنها در مقابل جمعیت ترک بوده است. شاید غرض آینده نگرانه ای برای طرح دعاوی ارضی نسبت به اراضی کردنشین کشورهای همسایه هم در این اشتیاق دخیل بوده باشد. دعوی ارضی نسبت به سرزمین های کردنشین عثمانی در ادعانامه استرداد اراضی تسلیم شده به کنفرانس صلح پاریس از طرف هیئت ایرانی در مارس 1919 و تاکید بر ایرانی نژاد و ایرانی زبان بودن این قوم شاهد دیگری است، که این گمان را تقویت می کند.       نویسندگان سه گانه مذکور به عنوان مولفانی پروژه کار در قبال دریافت اجرت، اسناد و امکانات تحقیق به تدوین تاریخ کرد بر اساس اصول و معیارهای تعیین شده از طرف حکومت پهلوی پرداخته و تاریخی مشوش و مجعول برای قوم مذکور ساختند. اساس کار در تدوین این تاریخ بر اثبات ایرانی بودن اکراد بر اساس تعریف خاص نخبگان حکومت از مفهوم ایرانی بودن، اثبات آریایی بودن کرد و اشتراک نژادی کرد و فارس، اثبات حضور کرد در همه جای فلات ایران، ادغام کرد در جامعه آریایی و فارسی، زیر مجموعه فارسی قرار دادن زبان کردی، منتسب ساختن برخی سلسله های پادشاهی ایران به اکراد و در نهایت منتسب ساختن کرد به سلسله یا تمدن ماد استوار بود. تالیف کتاب «کرد و پیوستگی نژادی و تاریخی او» در شرایط خلا فرهنگی و فقدان آثار مکتوب در موضوع مذکور به انجام رسید و مطالب این کتاب با وجود معایب و اغلاط بسیار، در سایه تبلیغ و پیرایه بندی دیگران قبول عام یافت.       متاسفانه در سایه سوء استفاده مسئولان فرهنگی حکومت پهلوی از موقعیت خاص تاریخی و خلا فرهنگی برای تدوین آثار مکتوب بر اساس اصول و علائق آریایی محور و فارسی محور خود و تلاش های بعدی دستگاه های فرهنگی این حکومت در جهت به کرسی نشاندن تاریخ های دست ساز و مجعول خود و استمرار این رویه در دوران بعد از انقلاب اسلامی، این قبیل نوشته های غیر علمی و غیر مستند در جایگاه کتب مرجع نشسته و ساختار فکری و نگرشی جامعه روشنفکری و دانشگاهی ایران را شکل داده و به منابعی برای تدوین کتب بعدی در موضوع خود بدل شدند.

    کلید واژگان: کرد, ایران, نژاد, آریایی, ماد, ساسانیان, کردستان
    Ali Babazadeh Lgdir *

    The book "Kurd and His Racial and Historical Connection" is written by Gholamreza Rashid Yasmi, who wrote it in 1316 at the request of the Ministry of Culture of Iran. As the title suggests, the subject of the book is related to the history and issues of descent and race of the Kurdish people. During the reign of Reza Shah, the cultural apparatus of the government, based on a strong and mysterious desire, commissioned Gholamreza Rashid Yasmi, Mardukh Kurdestani and Vladimir Minorski to compile the history and determine the racial origin and prove the Iranianness of this people. In his studies, the author has not come across a convincing point about the causes of this desire. As a major possibility, it can be believed that this strong desire of the racist and Aryanist Pahlavi government to prove the racial identity of some ethnic groups living in Iran with the Persian speakers is the root of this government's interest in recruiting non-Turkish Iranian ethnic groups to plan It has been claimed that the population of Persian-speaking people and their ethnic brothers is superior to the Turkish population. Perhaps a forward-looking purpose to raise land claims against the Kurdish lands of neighboring countries was also involved in this desire. The land claim against the Ottoman Kurdish lands in the declaration of land restitution submitted to the Paris Peace Conference by the Iranian delegation in March 1919 and the emphasis on the Iranian-race and Iranian-language of this people is another evidence, which strengthens this suspicion. As the authors of the three mentioned projects, in exchange for receiving wages, documents and research facilities, the authors compiled Kurdish history based on the principles and criteria set by the Pahlavi government and created a confused and fake history for the said people. The basis of the work in compiling this history is to prove that Akrad is Iranian based on the special definition of the government elites of the concept of being Iranian, to prove that Kurds are Aryans and the racial commonality of Kurds and Persians, to prove the presence of Kurds everywhere on the Iranian plateau, to integrate Kurds into Aryan and Persian society. Putting the Kurdish language under the Persian group, attributing some dynasties of the kingdom of Iran to the Ekrads, and finally attributing the Kurds to the Median dynasty or civilization was based. The writing of the book "Kurd and His Racial and Historical Connection" was completed in the conditions of cultural vacuum and lack of written works on the mentioned subject, and the contents of this book, despite many flaws and errors, were widely accepted in the shadow of propaganda and editing by others. Unfortunately, in the shadow of the Pahlavi government's cultural authorities' abuse of the special historical situation and cultural vacuum to compile written works based on their Aryan-oriented and Persian-oriented principles and interests, and the subsequent efforts of the cultural institutions of this government to put history on the throne self-made and artificial works and the continuation of this practice in the era after the Islamic Revolution, such non-scientific and non-documented writings sit in the place of reference books and have shaped the intellectual and attitudinal structure of the intellectual and academic society of Iran and become sources They became their subject for the compilation of subsequent books.“Kürd və onun irqi-tarixi davamlılığı” kitabı 1316-cı ildə İran Mədəniyyət Nazirliyinin sifarişi ilə Qulamrza Rəşid Yasmi tərəfindən yazılmışdır. Adından da göründüyü kimi, kitabın mövzusu kürd xalqının tarixi, soy və irq məsələləri ilə bağlıdır. Rza şah dövründə hökumətin mədəni aparatı güclü və müəmmalı bir istək əsasında Qulamrza Rəşid Yasmi, Mərdux Kurdestani və Vladimir Minorskiyə tarixi tərtib etməyi, irqi mənşəyini müəyyənləşdirməyi və bu xalqın iranlılığını sübut etməyi tapşırdı. Müəllif araşdırmalarında bu istəyin səbəbləri ilə bağlı inandırıcı bir məqama rast gəlməmişdir. Böyük ehtimal kimi, irqçi və arianist Pəhləvi hökumətinin İranda yaşayan bəzi etnik qrupların farsdillilərlə irqi kimliyini sübut etmək üçün türk olmayan iranlı etnikləri öz sıralarına cəlb etmək marağının kökündə dayandığına inanmaq olar. Qrupların planlaşdırılması Farsdillilərin və onların etnik qardaşlarının əhalisinin türk əhalisindən üstün olduğu iddia edilmişdir. Ola bilsin ki, bu arzuda qonşu ölkələrin kürd torpaqlarına qarşı torpaq iddiaları qaldırmaq kimi perspektivli bir məqsəd də var idi. İran nümayəndə heyətinin 1919-cu ilin martında Paris Sülh Konfransına təqdim etdiyi torpaqların geri qaytarılması bəyannaməsində Osmanlı kürd torpaqlarına qarşı torpaq iddiası və bu xalqın iranlı və irandilli olmasının vurğulanması da bu şübhəni gücləndirən bir dəlildir. Adı çəkilən üç layihənin müəllifi olaraq əmək haqqı, sənəd və tədqiqat imkanları müqabilində Pəhləvi hökumətinin qoyduğu prinsip və meyarlar əsasında kürd tarixini tərtib edən müəlliflər sözügedən insanlar üçün saxta tarix yaratmışlar. Bu tarixin tərtibində işin əsasını hökumət elitasının iranlılıq anlayışına verdiyi xüsusi tərifə əsaslanaraq Ekradın iranlı olduğunu sübut etmək, kürdlərin ari olduğunu və kürdlərlə farsların irqi ümumiliyini sübut etmək, İran yaylasının hər yerində kürdlərin olması, kürdlərin ari və fars cəmiyyətinə inteqrasiyası, kürd dilinin fars qrupuna daxil edilməsi, İran krallığının bəzi sülalələrinin Ekradlara aid edilməsi və nəhayət, kürdlərin Midiya xanədanlığına və ya sivilizasiyasına aid edilməsi əsaslanırdı. “Kürd və onun irqi-tarixi davamlılığı” kitabının yazılması mədəni boşluq və qeyd olunan mövzuda yazılı əsərlərin olmaması şəraitində başa çatdırılmış və bu kitabın məzmunu bir çox nöqsan və xətalara baxmayaraq, ictimaiyyətdə geniş şəkildə qəbul edilmişdir. Təəssüf ki, Pəhləvi hökumətinin mədəniyyət orqanlarının xüsusi tarixi vəziyyətdən və mədəni boşluqdan sui-istifadə edərək öz ari və fars yönümlü prinsip və maraqları əsasında yazılı əsərlər tərtib etməsi və bu hökumətin mədəniyyət müəssisələrinin sonrakı səyləri kölgəsində tarixi taxt-taca çıxarmaq üçün öz istehsalı və süni əsərlər və bu təcrübənin İslam İnqilabından sonrakı dövrdə də davam etdirilməsi, bu cür qeyri-elmi və sənədsiz yazılar istinad kitablarının yerində oturub, fikri və münasibət quruluşunu formalaşdırmışdır. Kitab İranın intellektual və akademik cəmiyyətinin mənbəyinə çevrilir və sonrakı kitabların tərtibi üçün onların mövzusuna çevrilir."Kürd və onun ırki-tarixi davamlılığı" kitabı, 1316    yılında İran Kültür Bakanlığı'nın isteği üzerine Gulamrıza Raşid Yasmi tarafından yazılmıştır. Adından da anlaşılacağı gibi kitabın konusu Kürt halkının tarihi, soy ve ırk meseleleriyle ilgilidir. Rıza Şah'ın hükümdarlığı sırasında, hükümetin kültürel aygıtı, güçlü ve gizemli bir arzuya dayanarak, Gulamrıza Raşid Yasmi, Mardukh Kurdestani ve Vladimir Minorski'yi tarihi derlemek, ırksal kökenini belirlemek ve bu halkın İranlılığını kanıtlamakla görevlendirdi. Yazar, çalışmalarında bu arzunun nedenleri konusunda ikna edici bir noktaya rastlamamıştır. Büyük bir olasılık olarak, ırkçı ve Aryanist Pehlevi hükümetinin, İran'da yaşayan bazı etnik grupların Farsça konuşanlarla ırksal kimliğini kanıtlamaya yönelik bu güçlü arzusunun, bu hükümetin Türk olmayan İran etnik gruplarını askere alma konusundaki ilgisinin kökeni olduğuna inanılabilir. Grup planlaması Farsça konuşan halkların ve onların etnik kardeşlerinin nüfusunun Türk nüfusundan üstün olduğu iddia edildi. Bu arzunun içinde belki de ileriye dönük olarak komşu ülkelerin Kürt topraklarına yönelik toprak iddialarını gündeme getirme amacı da vardı. İran heyetinin Mart 1919'da Paris Barış Konferansı'na sunduğu toprak iadesi beyanında Osmanlı Kürt topraklarına karşı toprak iddiası ve bu halkın İran ırkına ve İran diline vurgu yapılması bu şüpheyi güçlendiren bir başka delildir. Adı geçen üç projenin yazarları olarak yazarlar, aldıkları maaş, belge ve araştırma olanakları karşılığında Pehlevi hükümetinin belirlediği ilke ve kriterlere göre Kürt tarihini derleyerek adı geçen halk için karışık ve sahte bir tarih yarattılar. Bu tarihin derlenmesindeki çalışmanın temeli, hükümet elitlerinin İranlılık kavramının özel tanımından yola çıkarak Akrad'ın İranlı olduğunu kanıtlamak, Kürtlerin Aryan olduğunu ve Kürtlerle Farsların ırksal ortaklığını kanıtlamak, Kürtlerin İran platosunun her yerinde bulunması, Kürtlerin Aryan ve Fars toplumuna entegre edilmesi, Kürt dilinin Fars grubuna dahil edilmesi, İran krallığının bazı hanedanlarının Ekradlara atfedilmesi ve son olarak Kürtlerin Medyan hanedanına veya medeniyetine atfedilmesi. dayanıyordu. "Kürt ve ırksal ve tarihi devamlılığı" kitabının yazımı, kültürel boşluk ve söz konusu konuda yazılı eserlerin bulunmaması koşullarında tamamlanmış ve bu kitabın içeriği, birçok kusur ve hataya rağmen, geniş çapta kabul görmüştür. Ne yazık ki, Pehlevi hükümetinin kültür otoritelerinin özel tarihi durumu ve kültürel boşluğu kötüye kullanarak Aryan odaklı ve Fars odaklı ilke ve ilgi alanlarına dayalı yazılı eserler derlemesi ve bu hükümetin kültür kurumlarının müteakip çabaları gölgesinde tarihin kendi kendine yapılan ve yapay eserlerle tahtına oturtulması ve bu uygulamanın İslam Devrimi sonrasındaki dönemde de devam etmesi, bu tür bilimsel olmayan ve belgelenmemiş yazıların referans kitaplarının yerini alması, entelektüel ve tutumsal yapıyı şekillendirmiştir. Kitap İran'ın entelektüel ve akademik toplumunun kaynakları haline geldi ve sonraki kitapların derlenmesine konu oldu.

    Keywords: Kurdish, Iran, Race, Aryan, Medes, Sassanians, Kurdistan
  • منصور حمدالله زاده*

    الغ تپه، کوهی بزرگ در ترکمن و یکی از مکان های باستان شناسی مهم در ترکمنستان است که بقایای مهم آن، دوره طولانی را از هزاره ششم تا یکم قبل از میلاد با موقعیت مطلوب در بر می گیرد. این تپه در اوایل دهه 1960 توجه باستان شناسان را به خود جلب کرد. در حال حاضر توسط یک هیات مشترک ترکمنی - فرانسوی که تحقیقات آن در اینجا ارائه شده است، کاوش می شود. محیط زیست و هیدرولوژی این سایت در جلوی رشته کوه کیپت داغ به شکلی چشمگیر جلوه می کند. امروزه از ارتفاع نزدیک به 30 متری می توان فاصله 15 کیلومتری را از هر طرف دید. با احتساب 10 متر اضافی برای ساختمان یادبودی که بر روی قله برپا شده است، طرح کلی تپه های باستان شناسی دیگر، یا حرکت انسان ها و گاوها را می توان در فاصله 30 کیلومتری مشاهده کرد.

    کلید واژگان: ماد, عصر آهن, الغ تپه, ترکمنستان, کیپت داغ
    Mansour Hamdollahzadeh *

    Ulug Depe - the ‘great mound’ in Turkmen - is one of the major archaeological sites in Turkmenistan, with important remains spanning a long period, from the 6th to the 1st millennium BC. Favorably located on a fertile watercourse running down from the Kopet Dagh mountain range, the mound attracted the notice of archaeologists as early as the 1960s. It is currently explored by a joint Turkmen-French expedition whose research is presented here.The site rises to an imposing silhouette before the Kopet Dagh mountain range. Today, from a height of nearly 30 meters, one can see a distance of 15 km on all sides. Accounting for an additional 10 meters for the monumental building erected on the summit, the outline of other archaeological mounds, or the movement of men and cattle, could have been perceived at up to a distance of 30km.

    Keywords: Media, Iron Age, Ulug Depe, Turkmenistan, Kopet Dagh
  • کاترین مری درایکوت، منصور حمدالله زاده*

    از میداس تا کوروش نام مجموعه‏ای از مقالات مربوط به آناتولی شرقی در سده هفتم پیش از میلاد که برای گرامی‏داشت زحمات باستان شناس سرشناس، جفری سامرز و همسر معمارش فرانسوا، توسط موسسه تحقیقاتی بریتانیا - شعبه آنکارا (BIAA) و با کوشش کاترین درایکوت و ویراستای وی به همراه چند تن دیگر محققین این حوزه در سال 1403 (2023 میلادی) تهیه و منتشر گردیده است. مباحث مطرح شده در این مجموعه مطالب ارزشمندی را در اختیار اندیشمندان و پژوهشگران مخصوصا دانشجویان این حوزه چه در تاریخ ایران باستان و چه باستان‏شناسی دوره تاریخی ایران می‏گذارد. در پی، فهرست این مجموعه و مقدمه خانم درایکوت برای این کتاب تقدیم می‏گردد. میداس و کوروش می باشد.

    کلید واژگان: ماد, اورارتو, آناتولی شرقی, کرکنیس داغ
    Catherine Mary Draycott, Mansour Hamdollahzadeh *

    From Midas to Cyrus is the name of a collection of articles related to Eastern Anatolia in the 7th century BC, which was created by the British Research Institute - Ankara Branch (BIAA) to honour the efforts of the famous archaeologist Geoffrey Summers and his architect wife Francois. It was prepared and published by Catherine Draycott and her editor along with several other researchers in this field in 1403 (2023 AD). The topics discussed in this collection provide valuable information to thinkers and researchers, especially students in this field, both in the history of ancient Iran and the archaeology of Iran's historical period. In the following, the list of this collection and Mrs. Draycott's introduction for this book are presented. Midas and Cyrus

    Keywords: Median, Urartu, Eastern Anatolia, Kerknis Dag
  • کاترین مری درایکوت، منصور حمدالله زاده*

    یکی از معماهای متعدد گویش شناسی ایرانی این است که جدای از وام واژه های بی شمار عربی و غیره خارجی در فارسی، بسیاری از واژگان ایرانی در واژگان فارسی غیرفارسی هستند. گرامرهای تطبیقی می گویند، کلمه فارسی شاه، šāh، فارسی مناسبی نیست، زیرا شکلی که در فارسی مناسب انتظار می رود *šāš است. کلمه «شهر»، šahr ، که در دوره های اولیه به معنای «پادشاهی» بود، باید در پارسی، *šas می بود. sang "سنگ" به احتمال زیاد *hang به جای بزرگ *buhurg، buzurg و به جای asp 'اسب *as و به جای asmān ،آسمان، *āhmān و حتی به جای Fārsī فارسی، *Pāhlī.همه این واژه ها و بسیاری دیگر که متعارف ترین معانی را می رسانند، با این یا آن قاعده در مورد آنچه که واج شناسی زبان فارسی درست می دانند مخالف است، اما با آنچه در مورد واج شناسی ماد شناخته شده یا می توان استنباط کرد، موافق است. بر این اساس آنها ماد اعلام می‏شوند. و آنها را به جای تعلق به زبان غیر پارسی دیگر، به عنوان مثال اوستایی، که نسبت به پیشینیان ایرانی باستانی این واژه ها مانند ماد می‏داند، اعلام می‏کنند، زیرا اجداد برخی از آنها به ظاهر غیرفارسی هستند. از قبل در فارسی باستان، در زمانی، در حدود سال 520 قبل از میلاد، زمانی که ایرانیان، مدتی قبل از اینکه امپراتوری وسیعی را از مادها تصاحب کرده بودند، احتمالا تحت تاثیر واژگان اداری و عموما فرهنگی مادها قرار گرفته بودند.

    کلید واژگان: ماد, فارسی‏ باستان, هخامنشیان, واژگان ‏مادی, قرن ششم‏ پ.م
    Catherine M. Draycott, Mansour Hamdollahzadeh *

    One of the many mysteries of Persian dialectology is that, apart from the numerous Arabic and other foreign loanwords in Persian, many Persian words in Persian vocabulary are non-Persian. Comparative grammarians say that the Persian word for king, šāh, is not proper Persian, since the form expected in proper Persian is *šāš. The word for "city", šahr, which in early periods meant "kingdom", should have been *šas in Persian. sang "stone" is most likely *hang instead of big *buhurg, buzurg, and instead of asp 'horse' *as and instead of asmān, sky, *āhmān and even instead of Fārsī Persian, *Pāhlī. All these words and many others that convey the most conventional meanings, contradict one or another rule about what the phonology of the Persian language considers correct, but agree with what is known or can be inferred about the phonology of Median. Accordingly they are declared Median. And they are declared to belong to another non-Persian language, for example Avestan, which considers these words as Median in relation to their ancient Iranian predecessors, because the ancestors of some of them are apparently non-Persian. Already in Old Persian, at some time, about 520 BC, when the Iranians, some time before they had taken over a vast empire from the Medes, were probably influenced by the administrative and generally cultural vocabulary of the Medes.

    Keywords: Media, Old Persian, Achaemenids, Median Vocabulary, 6Th Century BC
  • میکائیل داگلاس روآف، منصور حمدالله زاده*
    در این مقاله، من نه تنها صحت ادعای آشوری مبنی بر خودکشی روسا را زیر سوال می برم، بلکه نظراتی را در مورد هویت حاکم اورارتو که سارگون ادعا می کند او را شکست داده و گفته می شود «با دست خود با خنجر یا کمربند آهنی خود به زندگی پایان داده است، ارائه می کنم. ». اولین روایتی که درباره روسا (که نام او در متون آشوری به صورت اورس نوشته شده است) را توصیف می کند، نامه سارگون به خدای اشور است. بر اساس این متن که اندکی پس از پایان لشکرکشی هشتم سارگون نوشته شده و تاریخ آن به 714 پ.م. است، سارگون اورس را در نبرد کوه واوش شکست داد و پادشاه اورارتویی به کوه ها فرار می‏کند. سرنوشت او چنین توصیف شده است: «او را مانند یک زن در حال زایمان به رختخواب انداختند و آب و غذا را از دهانش جدا کردند. او یک زخم لاعلاج به خود وارد کرد.» سارگون در ادامه شهر مقدس موسیسر را که اورارتوی ها آردینی می نامیدند تصرف کرد. او در آنجا کاخ و معبد خدای هالدی را که خدای اصلی اورارتویی ها نیز بود غارت کرد. سارگون خانواده اورزانا، فرمانروای موسیسر و همچنین خدای شهر هالدی و همسرش را به اسارت گرفت و به آشور تبعید کرد.
    کلید واژگان: اورارتو, روسا, سارگون, زبان‏های باستانی, ماد
    Michael Douglas Roaf, Mansour Hamdollahzadeh *
    In this paper, I not only question the validity of the Assyrian claim that Rusa committed suicide but also present some ideas about the identity of the ruler of Urartu whom Sargon claims to have defeated and who allegedly “with his hand ended his life with his iron girdle dagger”. 1 The earliest account describing what happened to Rusa (whose name was written in Assyrian texts as Ursā) 2 is Sargon’s Letter to the god Assur (Sg 8). 3 According to this text, which was composed soon after the end of Sargon’s Eighth Campaign and is dated by the name of the eponym of 714 BC, Sargon defeated Ursa at the battle of Mount Waush and the Urartian king led into the mountains. His fate was described as follows (Sg 8: 151): “he was thrown into bed like a woman in labour and he cut of food and water from his mouth. He imposed on himself an incurable illness.” Sargon went on to capture the holy city of Musasir that the Urartians called Ardini. There he looted the palace and the temple of the god Haldi, who was also the chief god worshipped by the Urartians. Sargon took captive the family of Urzana, the ruler of Musasir, as well as the city god Haldi and his consort and deported them to Assyria.
    Keywords: Urartu, Rossa, Sargon, Ancient Languages, Media
  • ایلیا گرشویچ، منصور حمدالله زاده*
    یکی از معماهای متعدد گویش شناسی ایرانی این است که جدای از وام واژه های بی شمار عربی و غیره خارجی در فارسی، بسیاری از واژگان ایرانی در واژگان فارسی غیرفارسی هستند. گرامرهای تطبیقی می گویند، کلمه فارسی شاه، šāh، فارسی مناسبی نیست، زیرا شکلی که در فارسی مناسب انتظار می رود *šāš است. کلمه «شهر»، šahr ، که در دوره های اولیه به معنای «پادشاهی» بود، باید در پارسی، *šas می بود. sang "سنگ" به احتمال زیاد *hang به جای بزرگ *buhurg، buzurg و به جای asp 'اسب *as و به جای asmān ،آسمان، *āhmān و حتی به جای Fārsī فارسی، *Pāhlī.همه این واژه ها و بسیاری دیگر که متعارف ترین معانی را می رسانند، با این یا آن قاعده در مورد آنچه که واج شناسی زبان فارسی درست می دانند مخالف است، اما با آنچه در مورد واج شناسی ماد شناخته شده یا می توان استنباط کرد، موافق است. بر این اساس آنها ماد اعلام می‏شوند. و آنها را به جای تعلق به زبان غیر پارسی دیگر، به عنوان مثال اوستایی، که نسبت به پیشینیان ایرانی باستانی این واژه ها مانند ماد می‏داند، اعلام می‏کنند، زیرا اجداد برخی از آنها به ظاهر غیرفارسی هستند. از قبل در فارسی باستان، در زمانی، در حدود سال 520 قبل از میلاد، زمانی که ایرانیان، مدتی قبل از اینکه امپراتوری وسیعی را از مادها تصاحب کرده بودند، احتمالا تحت تاثیر واژگان اداری و عموما فرهنگی مادها قرار گرفته بودند.
    کلید واژگان: ماد, فارسی‏ باستان, هخامنشیان, واژگان‏ مادی, قرن ششم ‏پ.م
    Ilya Gershevitch, Mansour Hamdollahzadeh *
    ONE of the many puzzles of Iranian dialectology is that quite apart from the countless Arabic and otherwise foreign loanwords in Persian, so many Iranian words of the Persian vocabulary are declared to be non-Persian intruders.The Persian word for 'king', šāh, is not proper Persian, say the comparative grammarians, because the form to be expected in proper Persian would be *šāš; the word for 'town', šahr, which at an early period meant ‘kingdom ', ought to have been *šas; instead of Pers. sang 'stone' one expects *hang; instead of buzurg 'big ' *buhurg; instead of asp ' horse' *as; instead of asmān 'sky' *āhmān; and even instead of Fārsī Persian ' *Pāhlī.All these words, and very many others conveying the most ordinary meanings, disagree with one or another rule of what is believed to be the phonology of proper Persian, but agree with what little is known, or can be inferred, about Median phonology. They are accordingly declared Median. And they are declared Median, rather than belonging to some other non-Persic language, for instance Avestan, which in respect of the Old Iranian antecedents of these words behaves like Median, because the ancestors of some of them occur in a supposedly non-Persic form already in Old Persian, at a time, about 520 B.C., when the Persians, having not long before taken over from the Medians a vast empire, would be likely to have been influenced by the administrative, as well as generally cultural vocabulary of the Medes.
    Keywords: Media, Ancient Persian, Achaemenians, Media Vocabulary, 6Th Century B.C
  • سورنا فیروزی *

    زاگرس مرکزی یکی از پرجمعیت ‎ترین مناطق فلات ایران در نیمه نخست هزاره یکم پیش از میلاد و آکنده از سرزمین های کوچک یا نیمه گسترده بود. در ارتباط با این گستره جغرافیایی، یکی از نکات عجیب و جالب توجه در محتوای منابع میان ‎رودانی مرتبط با هزاره یکم پیش از میلاد، برخورد با دو موقعیت سراسر متفاوت برای سرزمینی با نام همسان پرسواش یا پرسومش است، به طوری که از روزگار شلمانسر سوم تا سلطنت سارگن دوم آشوری نام این سرزمین همواره در کنار سرزمین هایی یاد شده است که در شرق آشور و در حدود زاگرس مرکزی واقع بوده ‎اند، اما از روزگار سناخریب به بعد، سرزمین پرسواش (پرسومش) در شرق ایلام و متحد آن گزارش شده است. همچنین، می دانیم که سرزمین پارسیان در روزگار حکومت خاندان هخامنشی نیز -چه پیش از برآمدن جهان شاهی (:امپراطوری) و چه پس از آن- در زاگرس جنوبی قرار داشت. این که بر مبنای محتوای منابع نوشتاری به دست آمده از کاوش های باستان شناسی چگونه می توان این موضوع را توضیح داد، موضوعی است که پژوهشگران زیادی کوشیدند تا برای آن پاسخی بیابند. پژوهش پیش رو با بررسی محتوای این کتیبه ها و ارزیابی داده های جغرافیایی درون آن ها، به یک بازنگری در موضوع پرداخته و به این نتیجه رسیده است که نام سرزمین نخستین نه تنها به مفهوم تبار یک جمعیت اشاره داشته است، بلکه مردمان آن دیار به یک مهاجرت گروهی (:اکسودوس) بزرگ و در مقیاس آن چه پیشتر بنی اسراییل در مصر تجربه کرده بود، دست زدند تا استقلال سیاسی و آزادی پیشین خود را دوباره بیابند. این پژوهش نشان می دهد که علت از دست رفتن این استقلال، شکست برنامه های توسعه طلبانه یک شاه کهن از این سرزمین در برابر آشوریان بوده است.

    کلید واژگان: آشور, ماد, پرسوا, تونکو, مهاجرت گروهی, پارسیان
    Sorena Firouzi *

    The Central Zagros was one of the most populous regions in the Iranian plateau in the first half of the first millennium BC, filled with small and semi-extensive settlements. One of the strange and interesting points observed in Mesopotamian sources, belonging to the first millennium BC, is two completely different locations for a land called Parsuaš or Parsumaš. From the reign of Shalmaneser III to Sargon II of Assyria, the name of this land was always mentioned along with the lands located in the east of Assyria and around the Central Zagros. However, from the time of Sennacherib, the land of Parsuaš has been referred to in the vicinity of Anshan and its ally. Additionally, we know that during the rule of the Achaemenid dynasty, the land of the Persians, both before and after the emergence of the empire, was located in southern Zagros. Deciphering the meaning based on the content of written sources obtained from archaeological excavations is a subject that many researchers have attempted to explain. This study reconsiders the subject by examining the content of these inscriptions and evaluating their geographical data. It is concluded that the name of the first land not only refers to the origin of a population but also indicates that its people have made a large-scale migration, to regain their former political independence and freedom. This experience was similar to the exodus of the Israelites from Egypt. The loss of this independence was due to the failure of the ambitious development plans for the land by the king, which resulted in his fall and the rise of a powerful and influential leader over that land.

    Keywords: Assyria, Parsua, Tunaku, Exodus, Persians
  • محمدرضا نعمتی*، حسین توفیقیان، سیدمهدی موسوی نیا
    دماوند یکی از مناطق تاریخی ایران در حاشیه جنوبی البرز مرکزی است که براساس اسناد تاریخی و داده های باستان شناسی در دوره تاریخی نقش مهمی در تحولات سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و افتصادی ایران پیش از اسلام داشته است. متون تاریخی و به ندرت داده های باستان شناسی اطلاعات پراکنده ای از منطقه دماوند هم زمان با دوره ماد، هخامنشی، سلوکی ارائه داده است. در پژوهش حاضر تلاش می شود با استفاده از متون تاریخی و شواهد باستان شناسی مانند کتیبه ها، سکه ها، مهرها و اثر مهرها و سایر مواد فرهنگی مکشوفه از کاوش ها و پژوهش های باستان شناسی انجام گرفته در محوطه های باستانی، جایگاه دماوند در تاریخ ایران در دوره پیش از اسلام تبیین و ارزیابی گردد و خلاءهای علمی را که درخصوص این دوران را مورد مطالعه و پاسخ گوید. در پژوهش پیش رو برای رسیدن به هدف تعیین شده از روش توصیفی-تحلیلی استفاده گردیده است. مطالعات میدانی و کتابخانه ای و تحلیل مقایسه ای مهم ترین روش های جمع آوری اطلاعات در پژوهش حاضر است. این مقاله تلاش دارد با مطالعه متون تاریخی و شواهد باستان شناسی به این پرسش ها پاسخ دهد که منظقه دماوند در کدام دوره تاریخی پیش از اسلام از اهمیت و رونق زیادی برخور دار بوده؟ و نقش این منطقه در تحولات دوران پیش از اسلام چگونه بوده است؟. شواهد ترکیبی باستان شناسی و تاریخی نشان می دهد که دماوند به دلیل موقعیت راهبردی نقش مهمی و محوری در تاریخ ایران از دوران تاریخی و بخصوص از اولین سال های شکل گیری شاهنشاهی اشکانی و ساسانی تا آخرین سال های امپراتوری ساسانی و حتی اوایل اسلام ایفا کرده است. نام بردن از دماوند در ضمن تشریح درگیری های نظامی اوایل دوره ساسانی، حضور دماوند در درگیری های نظامی قباد اول، خسرو دوم و یزدگردسوم، در این کشمکش ها تنها بخشی از رویدادهای تاریخ دماوند در دوره ساسانی در ایران است که امروزه به لطف شواهد متون تاریحی و شواهد باستان شناسی اطلاعات پراکنده ای از آن ها در دست است.
    کلید واژگان: دماوند, پیش از اسلام, ماد, هخامنشی, اشکانی, ساسانی
    Mohammadreza Nemati *, Hossein Tofighian, Mehdi Mousavinia
    Damavand is one of the most important historical regions of Iran in the southern margin of Central Alborz, which according to historical documents and archaeological data in the historical period has played an important role in political, cultural, social and economic developments of pre-Islamic Iran. Historical texts and rarely archaeological data have provided scattered information about the Damavand region during the Median, Achaemenid, and Seleucid period. The present study tries to use historical texts and archaeological evidence such as inscriptions, coins, seals and other cultural materials discovered from archaeological excavations and researches in archeological sites, the place of Damavand in the history of Iran in the pre-period Islam should be explained and evaluated. In the present research, a descriptive-analytical method has been used to achieve the set goal. Field and library studies and comparative analysis are the most important methods of data collection in the present study. Combined archaeological and historical evidence shows that Damavand, due to its strategic location, has played an important and pivotal role in the history of Iran from the historical period, especially from the first years of Parthian and Sassanid empire to the last years of the Sassanid Empire and even early Islam.In the present research, a descriptive-analytical method has been used to achieve the set goal. Field and library studies and comparative analysis are the most important methods of data collection in the present study. Combined archaeological and historical evidence shows that Damavand, due to its strategic location, has played an important and pivotal role in the history of Iran from the historical period, especially from the first years of Parthian and Sassanid empire to the last years of the Sassanid Empire and even early Islam
    Keywords: Damavand, pre-Islamic, Median, Achaemenid, Parthian, Sassanid
  • منصور حمدالله زاده، مهرداد ملکزاده*، مریم دارا

    سال‏ های پایانی حکومت اورارتو به دلیل نا آرامی‏ های میانه قرن هفتم پیش ‏از میلاد و به رغم وجود آثار و بقایا و نهشته‏ های بسیار از آن دوره، ابهام‏ هایی دارد و در مواردی اختلاف نظر بین پژوهشگران این حوزه را باعث شده است. دلایل و چگونگی سقوط این حکومت بعد از دو سده حکومت و سیطره به نواحی بین سه دریاچه اورمیه، سوان و وان که گاهی مرزهای آن به سواحل دریای مدیترانه نیز کشیده می‏ شد، از نکات تاریک بوده و نیازمند بررسی‏های بیشتری داشته است. هجوم اقوام مختلف در اواخر قرن هشتم و اوایل قرن هفتم پ. ‏م. از قفقاز و شمال دریای سیاه که به لحاظ فرهنگی و زبانی، هم‏نژاد ایرانی‏ ها محسوب می شوند، توازن قوا را در قرن هفتم پ. ‏م. در آسیای غربی را بر هم زده و در نهایت در این قرن فروپاشی حکومت‏ های بزرگی مانند اورارتو و آشور و برآمدن مادها، به عنوان قدرتی جدید رخ می دهد. به دلیل وجود خط و دسترسی به کتیبه‏ های اورارتو و آشور تا اواسط این قرن، اطلاعات ارزشمندی در دست نیست، اما این اطلاعات در ناحیه اورارتو از سال 640 پ. ‏م. قطع ‏شده و کتیبه‏ های آشوری تنها منابع هم عصر در سه دهه بعد مورد رجوع می‏گردد. در اواخر قرن مذکور، بابل تنها حکومت نزدیک به آن دوره است که قسمتی از اطلاعات و روشنگری سالیان پایانی حکومت اورارتو را بر ما روشن می‏نماید. در این پژوهش با بررسی منابع این دوره، با استفاده از روش تاریخی- تحلیلی - توصیفی، سال‏ های پایانی اورارتو به‏دقت بررسی و با بیان مستندات و نشانه‏ های موجود در متون این فرضیه مطرح شده است که به نظر می‏رسد مادها عامل اصلی اضمحلال حکومت اورارتو در سال‏ های پایانی قرن هفتم‏ پ.م؛ و موجودیت سیاسی آن نیز در سال‏ های ابتدایی قرن ششم‏ پ.م. همچون آشور، بوده است.

    کلید واژگان: ماد, اورارتو, آشور, متون آشوری, سقوط اورارتو
    Mansour Hamdollahzadeh, Mehrdad Malekzadeh *, Maryam Dara

    The last years of Urartu's rule due to the unrest in the middle of the 7th century BC. Despite the existence of many works and deposits from that period, it has some ambiguities and in some cases it has caused disagreements between researchers in this field. Cimmerians due to lack of resources or other social problems, in the late 8th and early 7th century BC. From the Caucasus and the north of the Black Sea to the south, followed by the Scythians, who ruled the Caucasus, entered the Anatolian plateau. Culturally and linguistically, they are the same race as Iranians. The arrival of these tribes changed the balance of power in the seventh century BC. broke up and finally in this century the collapse of great governments such as Urartu and Assyria and the emergence of the Medes as a new power in Western Asia occurred. Due to the existence of writing and access to the Urartu and Assyrian inscriptions, we have valuable information until the middle of this century, but this information in the Urartu area from 640 BC. is interrupted, the only contemporary source is the Assyrian inscriptions, which were also written for a short time, around 612 BC. It disappears. The Babylonian government is the only government that owns script, language, and inscriptions close to that era, so part of the information of the period that is in the dark is illuminated by the Babylonian inscriptions. In this research, by examining the sources of this period using the historical, analytical and descriptive method, the final years of Urartu were carefully examined and by stating the documents and signs in the texts, this hypothesis has been proposed that it seems that ethnic groups The Medes ended the rule of Urartu as well as Assyria.

    Keywords: Media, Urartu, Assyria, Assyrian texts, fall of Urartu
  • روزبه زرین کوب*، علی رمضان دماوندی
    موضوع منابع ایرانی استفاده شده کتسیاس، در طول دو سده گذشته همواره محل مناقشه بوده است. این منابع در دو گروه مکتوب و روایی، قابل مطالعه هستند. موضوع استفاده احتمالی کتسیاس از منابع ایرانی در این پژوهش، ذیل چهار عنوان واکاوی شد: ابتدا منابع ایرانی کتسیاس را بررسی کرده ایم، سپس از اهمیت نقش بلخ و بلخیان و سکاها در روایت کتسیاس سخن رفته است، در گام سوم نیز، به اهمیت و نقش سرزمین ماد پرداخته ایم، در چهارمین گام، سه نام اکسوآرتس، اسپیتاماس و داماسپیا از میان نام های اشخاص با ریشه زردشتی که از طریق روایات منقول از کتسیاس- مانند فتیوس و دیودر- به دست ما رسیده، برگزیده و مطالعه شده اند. همچنین شاهد یا شواهد تاریخی موجود درباره و یا مرتبط با آن نام های اشخاص، در اسناد تاریخی جست وجو شده است. این نام ها در بسیاری از متون کلاسیک، سنت دینی زردشتی و نیز اسناد رسمی دستگاه اداری هخامنشیان تایید شده اند. همچنین به روابط میان این نام های اشخاص با سرزمین های مذکور، یعنی بلخ و ماد، اشاره شده است. نتیجه پژوهش حاضر، در نهایت، نشان دهنده وجود منابع مکتوب و روایی ایرانی استفاده شده کتسیاس هستند و نشان می دهند که کتسیاس در مدعای خود مبنی بر استفاده از اسناد رسمی و بهره مندی از منابع شفاهی، احتمالا بر حق بوده است.
    کلید واژگان: منابع ایرانی, پرسیکای کتسیاس, بلخ, ماد, سکاها
    Roozbeh Zarrinkoob *, Ali Ramezan Damavandi
    The issue of Iranian sources used by Ctesias has always been disputed in the last two centuries. These sources can be study divided into two groups: written and narrative. The question of the possible use of Iranian sources by Ctesias has been analyzed in this paper from four points of view. First, we examined the Iranian sources of Ctesias. Then, the significance of the role of Balkh, Balkhians and Scythians in Ctesias's narrative was discussed. In the third step, we discussed the importance and role of the land of Media. In the fourth step, the three names of Oxyartes, Spitāmas and Damaspia was selected and studied from the personal names with Zoroastrian roots, that reached us through the traditions, handed down from Ctesias - such as Photius and Diodorus. In addition, historical documents were searched for witnesses or historical evidence for these personal names.These names are confirmed by many classical texts, Zoroastrian religious tradition and official documents of the Achaemenid administration. It is also mentioned the relationship between these personal names and the mentioned lands, namely Balkh and Media. Finally, the result of the present research show the existence of Iranian written and narrative sources used by Ctesias and prove that Ctesias was probably right in his claim that he used official documents and relied on oral sources.
    Keywords: Iranian sources, Persica, Ctesias, Bactria, Media, Scythians
  • منصور حمدالله زاده، مهرداد ملکزاده*، مریم دارا
    پژوهش درباره تمدن اورارتو از اوایل قرن نوزدهم میلادی و با اعزام شولتز از سوی انجمن آسیایی در اطراف دریاچه وان صورت جدی به خود گرفت. نتیجه کشفیات شولتز و مطالعات دیگر موجب شد تا اورارتو از زیر قرن ها خاموشی سربلند کند. رمزگشایی از خطوط میخی توسط پژوهشگران سایر حوزه ها به خواندن کتیبه های اورارتویی کمک نمود. پژوهش های اورارتویی در شمال غربی ایران، با کشف کتیبه ای مربوط به روسای دوم (680-646 پ.م) در نزدیکی روستای بسطام واقع در شمال دریاچه اورمیه، توجه جامعه پژوهشگران اورارتو را متوجه ایران کرد. کاوش های باستان شناسی توسط ولفرام کلایس از سال 1967 شروع گردید و تا 1978 ادامه داشت. مطالعه روی نهشته های پسااورارتویی در محوطه بسطام و همچنین، سنجش آن با نهشته های سایر محوطه های اورارتویی از جمله شرق آناتولی نشان می دهد که فروپاشی اورارتو تقریبا از زمان سقوط آشور توسط ماد و بابل و حتی قبل از آن شروع شده بود و سرزمین های اورارتویی در شمال غربی فلات ایران در آن زمان توسط مادها اشغال شده بودند. میزان تاثیر نهشته های پسااورارتویی یافت شده در محوطه های مورد کاوش از اهداف این پژوهش است. برای این پژوهش از روش تاریخی، تحلیلی و توصیفی استفاده شده و شیوه گردآوری اطلاعات نیز کتابخانه ای بوده است. در نهایت، بنابه بررسی نهشته های پسااورارتویی و تحلیل تاریخی، نتیجه گرفته شد که فروپاشی اورارتو از حدود 635 پ.م شروع شده و بر طبق آثار فرهنگی و معماری یافت شده از بسطام و نیز سنجش آن با محوطه های دیگر در شرق آناتولی، سرزمین های شرقی اورارتو از این زمان در اشغال مادها و اقوام ایرانی بوده است.
    کلید واژگان: اورارتو, ماد, نهشته های پسااورارتویی, بسطام, فروپاشی اورارتو
    Mansour Hamdollahzadeh, Mehrdad Malekzadeh *, Maryam Dara
    Studies on the Urartu Civilization took a serious form from the beginning of the 19th century when Schulz was sent by the Asian Society around Lake Van. As a result of Schulz’s discoveries and other studies, Urartu rose from silence for centuries. Decoding cuneiform lines helped researchers in other fields read Urartu inscriptions. Urartu research in Northwest Iran, with the discovery of an inscription related to the second rulers (680-646 BC) near the village of Bastam, located in the north of Lake Urmia, drew the attention of the Urartu research community to Iran. Archaeological excavations by Wolfram Kleiss started in 1967 and continued until 1978. The study of the post-Urartian deposits in the Bastam area and its comparison with the Urartian deposits in other Urartian sites, including eastern Anatolia, indicate the Urartian collapse from the time of the collapse of Assyria by the Medes, and even before that. The Urartian lands in Northwest Iran were occupied by the Medes at that time. The impact of the post-Urartian deposits found in the investigated sites is one of the objectives of this research. Historical, analytical, and descriptive methods were used for this research, and the information collection method was the library. Finally, based on the investigation of the post-Urartian deposits and historical analysis, it was concluded that the collapse of Urartu started in about 635 BC, and according to the cultural and architectural works found from Bastam and Sansem Along with other sites in eastern Anatolia, the eastern lands of Urartu were occupied by Medes and Iranian tribes.
    Keywords: urartu, Media, post-Urartian deposits, Bastam, the collapse of Urartu
  • محمدرضا نعمتی*، حسین توفیقیان، سیدمهدی موسوی نیا
    دماوند یکی از مناطق تاریخی ایران در حاشیه جنوبی البرز مرکزی است که براساس اسناد تاریخی و داده های باستان شناسی در دوره تاریخی نقش مهمی در تحولات سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و افتصادی ایران پیش از اسلام داشته است. متون تاریخی و به ندرت داده های باستان شناسی اطلاعات پراکنده ای از منطقه دماوند هم زمان با دوره ماد، هخامنشی، سلوکی ارایه داده است. در پژوهش حاضر تلاش می شود با استفاده از متون تاریخی و شواهد باستان شناسی مانند کتیبه ها، سکه ها، مهرها و اثر مهرها و سایر مواد فرهنگی مکشوفه از کاوش ها و پژوهش های باستان شناسی انجام گرفته در محوطه های باستانی، جایگاه دماوند در تاریخ ایران در دوره پیش از اسلام تبیین و ارزیابی گردد و خلاءهای علمی را که درخصوص این دوران را مورد مطالعه و پاسخ گوید. در پژوهش پیش رو برای رسیدن به هدف تعیین شده از روش توصیفی-تحلیلی استفاده گردیده است. مطالعات میدانی و کتابخانه ای و تحلیل مقایسه ای مهم ترین روش های جمع آوری اطلاعات در پژوهش حاضر است. این مقاله تلاش دارد با مطالعه متون تاریخی و شواهد باستان شناسی به این پرسش ها پاسخ دهد که منظقه دماوند در کدام دوره تاریخی پیش از اسلام از اهمیت و رونق زیادی برخور دار بوده؟ و نقش این منطقه در تحولات دوران پیش از اسلام چگونه بوده است؟. شواهد ترکیبی باستان شناسی و تاریخی نشان می دهد که دماوند به دلیل موقعیت راهبردی نقش مهمی و محوری در تاریخ ایران از دوران تاریخی و بخصوص از اولین سال های شکل گیری شاهنشاهی اشکانی و ساسانی تا آخرین سال های امپراتوری ساسانی و حتی اوایل اسلام ایفا کرده است. نام بردن از دماوند در ضمن تشریح درگیری های نظامی اوایل دوره ساسانی، حضور دماوند در درگیری های نظامی قباد اول، خسرو دوم و یزدگردسوم، در این کشمکش ها تنها بخشی از رویدادهای تاریخ دماوند در دوره ساسانی در ایران است که امروزه به لطف شواهد متون تاریحی و شواهد باستان شناسی اطلاعات پراکنده ای از آن ها در دست است.
    کلید واژگان: دماوند, پیش از اسلام, ماد, هخامنشی, اشکانی, ساسانی
    Mohammadreza Nemati *, Hossein Tofighian, Mehdi Mousavinia
    Damavand is one of the most important historical regions of Iran in the southern margin of Central Alborz, which according to historical documents and archaeological data in the historical period has played an important role in political, cultural, social and economic developments of pre-Islamic Iran. Historical texts and rarely archaeological data have provided scattered information about the Damavand region during the Median, Achaemenid, and Seleucid period. The present study tries to use historical texts and archaeological evidence such as inscriptions, coins, seals and other cultural materials discovered from archaeological excavations and researches in archeological sites, the place of Damavand in the history of Iran in the pre-period Islam should be explained and evaluated. In the present research, a descriptive-analytical method has been used to achieve the set goal. Field and library studies and comparative analysis are the most important methods of data collection in the present study. Combined archaeological and historical evidence shows that Damavand, due to its strategic location, has played an important and pivotal role in the history of Iran from the historical period, especially from the first years of Parthian and Sassanid empire to the last years of the Sassanid Empire and even early Islam.In the present research, a descriptive-analytical method has been used to achieve the set goal. Field and library studies and comparative analysis are the most important methods of data collection in the present study. Combined archaeological and historical evidence shows that Damavand, due to its strategic location, has played an important and pivotal role in the history of Iran from the historical period, especially from the first years of Parthian and Sassanid empire to the last years of the Sassanid Empire and even early Islam
    Keywords: Damavand, pre-Islamic, Median, Achaemenid, Parthian, Sassanid
  • آیلین امیت اردیم، آتیلا باتماز، منصور حمدالله زاده*
    این مقاله عمدتا به مسائل قرن هفتم پ.م. و دوره پس از اورارتو از منظر قلعه آیانیس می پردازد. بر اساس نتایج قدمت‏نگاری درختی، قلعه آیانیس بین سال های 677 تا 673 پ.م. ساخته شده است. این تاریخ ها زمانی معقول به نظر می رسند که لشکرکشی شوپریا اسرحدون پادشاه آشور در سال های 673 تا 72 پ.م. و کتیبه معبد آیانیس را در نظر بگیریم که اشاره می کند که روسا مردم را از سرزمین های اشور تبعید کرده است. قلعه آیانیس باید قبل از 653 پ.م. فرو ریخته باشد. این دیدگاه توسط متنی از آشوربانیپال پشتیبانی می شود که از پادشاه اورارتویی «روسا»، احتمالا روسا سوم، در رابطه با فتح عیلام در سال 653 پ.م. یاد می کند. پس از فروپاشی قلعه آیانیس، ساکنان محلی به زندگی در شهر بیرونی ادامه دادند، زیرا مثلث ویر، عنصر جدیدی همراه با سرامیک های اورارتویی پیدا شد. بنابراین، منطقی است که بگوییم مردم محلی آیانیس منطقه را رها نکرده اند، بلکه با مهاجران زندگی می کنند.
    کلید واژگان: اورارتو, آیانیس, آشور, ماد, پسااورارتویی
    Aylin Ümit Erdem, Atilla Batmaz, Mansour Hamdollahzadeh *
    This article mainly deals with the issues of the 7th century B.C. And the period after Urartu deals with the view of the fortress of Iannis. According to the results of tree chronology, Ayanis Castle was built between 677 and 673 BC. it was made. These dates seem reasonable when the Assyrian king Esarhaddon's campaign in 673-72 B.C. And consider the inscription from the temple of Aiannis, which mentions that the chiefs banished the people from the lands of Assyria. The fortress of Iannis must have been built before 653 BC. collapsed This view is supported by a text from Ashurbanipal that mentions the Urartian king "Rosa", possibly Rusa III, in connection with the conquest of Elam in 653 BC. remembers. After the collapse of Iannis Castle, the local inhabitants continued to live in the outer city, as the Veer Triangle, a new element, was found along with Urartian ceramics. Therefore, it is reasonable to say that the local Ayanis people have not left the area, but are living with the immigrants.
    Keywords: Urartu, Aiannis, Assyria, Media, Post-Urartui
  • محمد داندامایف، اینا مدودسکایا، منصور حمدالله زاده*
    در پایان هزاره دوم پیش از میلاد، قبایل ماد در قلمرو ماد آینده در غرب ایران شروع به سکونت کردند، جایی که در آن زمان، بسیاری از شاهزادگان کوچک و گروه های زبانی و قومی مختلف گواهی می دهند: گوتی ها، لولوبیان، کاسیت ها و هوری ها. بعدها، در قرون 9 تا 8 قبل از میلاد، نقش مادها بسیار افزایش یافت. و سرانجام در قرن هفتم تمام غرب ایران و برخی از مناطق همجوار به ماد نسبت داده شد. بنابراین، مرزهای ماد به تدریج طی چند صد سال تغییر کرد. با این وجود گستره جغرافیایی دقیق آن برای ما ناشناخته باقی مانده است. در اوایل، مرزهای غربی حکومت های ماد که مستقل از یکدیگر بودند، از نواحی غربی دشت همدان فراتر نمی رفت. اما اطلاعات ما در مورد مرزهای شمالی و شرقی ماد بسیار محدود است. قلمرو اصلی ماد، همانطور که برای آشوری ها شناخته شده بود در طول دوره از ثلث آخر قرن نهم تا آغاز قرن هفتم پیش از میلاد، از شمال به گیزیل‏بوندا محدود می شد که در این منطقه قرار داشت. کوه های (قافلانکوه) در شمال دشت همدان؛ در غرب و شمال غرب از دشت همدان فراتر نمی رفت و به جز جنوب غربی به کوه های زاگرس محدود می شد. در آنجا ماد دره زاگرس را اشغال کرد و مرز آن در رشته کوه گارین بود که ماد را از ایلیپی، پادشاهی در ناحیه پیش کوه در جنوب کرمانشاه جدا می کرد. در جنوب با منطقه ایلامی سیماشکی، یعنی دره خرم آباد امروزی هم مرز بود.
    کلید واژگان: ماد, پادشاهی ماد, زاگرس, الیپی, گیزیل‏بوندا
    Muhammad Dandamayev, Inna Medvedskaya, Mansour Hamdollahzadeh *
    At the end of the 2nd millennium BC, the Median tribes began to settle in the future Median territory in western Iran, where at that time many small princes and different linguistic and ethnic groups testify: the Goths, the Lulubians, the Kassites and the Hurrians. . Later, in the 9th to 8th centuries BC, the role of the Medes increased greatly. And finally, in the 7th century, the entire west of Iran and some neighboring areas were attributed to the Medes. Thus, the boundaries of the Medes gradually changed over several hundred years. However, its exact geographical extent remains unknown to us. In the beginning, the western borders of the Median kingdoms, which were independent from each other, did not go beyond the western areas of the Hamadan plain. But our information about the northern and eastern borders of Madh is very limited. The main territory of Media, as it was known to the Assyrians, during the period from the last third of the 9th century to the beginning of the 7th century BC, was limited from the north to Gizilbunda, which was located in this region. Mountains (Qaflankoh) in the north of Hamadan plain; In the west and northwest, it did not go beyond the Hamadan plain and was limited to the Zagros mountains, except for the southwest. There, the Medes occupied the Zagros Valley, and its border was the Garin mountain range, which separated the Medes from Ilipi, a kingdom in the Pish-Kuh region south of Kermanshah. In the south, it bordered with the Elamite region of Simashki, that is, the present-day Khorramabad Valley.
    Keywords: Media, Kingdom Of Media, Zagros, Elipi, Gizilbunda
  • سورنا فیروزی*، محمدامین سعادتمهر

    تاختن دو نیروی پرجمعیت نظامی به سرزمین های مانیا، اورارتو، ماد و آشور، یکی از رخدادهای مهم منطقه آسیای غربی در نیمه نخست هزاره یکم پیش از میلاد است که بازتاب آن، هم در نبشته های هم زمان با آن آشوریان دیده می شود و هم در نوشته های بعدی نویسندگان یونانی زبان. اینکه این مردمان از چه جمعیتی و با چه تباری بوده اند، موضوعاتی است که به آن ها پرداخته شده است. پژوهش پیش رو ضمن بررسی این نکته ها، به این مسیله می پردازد که شناخت آشوری ها و بعدها توصیف پارسیان از هویت گیمری برآمده از چه نگرشی بوده و بر چه پایه هایی ایجاد شده اند. مطالعه کنونی نشان می دهد دو اصطلاح «اومن-مند/ ماند/ مندو» و «ارین-مند/ ماند/ مندو» در هزاره نخست پیش از میلاد، به طور ویژه هم حامل نام تباری مادی ها و هم ذهنیت حاکم نزد شاهان و کاتبان درباری بوده است، همچنین هدف از بیان آن، خطاب کردن اختصاصی مادی ها بوده که البته در کنار آن ها، صورت ها و آوای دیگر نیز در متون به کار رفته است. اینکه در هزاره یادشده، نام مند برای نخستین بار برای سرزمین مادی ها به کار برده شده، نکته بنیادینی است که از آن یاد شده است. این مقاله نشان می دهد توصیف دو فرمانروای گیمری در متون اسرحدون و آشوربانیپال با نام یادشده، نه به منظور تعلق آنان به جمعیت مند، بلکه اولا در سطح فرهنگ آشوری ندانستن فرهنگ جمعیت های غرب فلات و دوم، انتساب نامشان به برخی از دشمنان برای تحقیرشان بوده است. این مسیله، هم برای نام آن نام ها و هم برای نام گوتی بارها دیده شده است.

    کلید واژگان: گیمری, ماد, اومن-مند, ارین-مند, آشور
    Sorena Firouzi *, MuhammadAmin Saadat Mehr

    In the first half of the first millennium BCE, the invasion to Manai, Urartu, Media, and Assyria by two large military forces was one of the most significant events in the West Asian region. This invasion is reflected in both the inscriptions of the Assyrian court and the texts of later Greek authors. This is significant because with the arrival of these emerging groups, new cultural materials infiltrated the conquered territory, and the previously established border equations were disrupted. Concerns have been expressed regarding the population from which these invaders originated, their ethnicity, and their cultural background. While examining these aspects, leading research also addresses where Assyrian cognition and later Persian descriptions of Gimeri/Cimmerian identity originated and how they were created. The present study shows that the two terms “umman-man-da / ma-an-da / man-du” and “ÈRIM/N-man-da / ma-an-da / man-du” in the first millennium BC, in particular, carry both the Medes identity and the prevailing mentality among the kings and court scribes, its expression was specific to the Medes, which, of course, along with them, other forms and sounds have also been used in the mentioned texts. The fact that the name manda was first applied to the land of the Medes in the mentioned millennium is a fundamental point that is discussed in this article.

    Keywords: Cimmerian, Scythian. Medes, Umman-manda, ERIN-manda, Assyria
  • سورنا فیروزی، ابراهیم رایگانی*، محمدامین سعادت مهر

    در این چند دهه و به ویژه دو دهه اخیر، بحث بر سر این که، زمان ورود جمعیت های آریایی به فلات ایران در چه عصری بوده، یکی از موضوعات جدالی دنیای تاریخ پژوهی و باستان شناسی ایران است. در این باره دو دیدگاه معروف تاریخی-باستان شناختی وجود دارد که در یکی که رایج تر است، ورود آریاییان مرتبط با عصر آهن و اواخر هزاره دوم پیش از میلاد دانسته می شود. نظریه دیگر، پیشینه حضور مردمان یادشده در فلات را به ادوار پیش از عصر آهن نسبت می دهد. مقالات گیرشمن، کامرون، دایسون و یانگ، پایه بررسی تفسیرهای صورت گرفته در دیدگاه نخست و جلد سوم دانش نامه کاشان، مبنای تحلیل ادله دیدگاه دوم در این مقاله را تشکیل داده اند. مقاله پیش رو، ضمن بررسی و نقد ادله نظریه نخست، به واکاوی دلایل انتقادی دیدگاه دوم، به مستندات مطرح شده در کتاب دانش نامه کاشان نیز می پردازد و مولفه های آن را تحلیل می کند. این امر از یک سو، با استفاده از ابزارهای موجود در نگرش باستان شناسی اساطیر و از سوی دیگر، با برقراری یک مطالعه تطبیقی- تحلیلی میان داده های استنادشده در هر دو نظریه و داده های موجود در منابع مکتوب میان رودانی که از چشم هر دو سو نادیده گرفته شده اند، صورت می‎گیرد و سپس با بیان نقاط قوت و ضعف هر دو دیدگاه، نظریه سومی را با حالت میانجی مابین دو دیدگاه مطرح می ‎کند. پژوهش کنونی، نشان داد که دلایلی وجود دارند که هر دو نظریه، در رابطه با برخی از مناطق، نگاهی درست را مطرح کرده اند، ولی این نگاه در همه مناطق فلات ایران، قابل پیگیری و اثبات نیست.

    کلید واژگان: آریاییان, فلات ایران, اکد, ماد, کرزین
    Sorena Firouzi, Ebrahim Raiygani *, MuhammadAmin Saadat Mehr

    In these few decades, and especially The recent two decades, the debate over the date of arrival of Aryan populations on the Iranian plateau has been one of the topics in the world of historical and archaeological studies in Iran. There are two diferent historical-archaeological views in this regard, one of which is more common, the arrival of the Aryans is associated with the Iron Age and the late second millennium BC. Another theory traces the history of the presence of these peoples on the plateau to pre-Iron Age. Ghirshman, Cameron, Dyson and Young's articles form the basis for field examining the interpretations made in the first view and the third volume of Encyclopaedia of Kashan, analyzing the arguments of the second view in this article. The leading article, while examining and criticizing the arguments of the first theory, analyzes the critical reasons of the second view based on the Encyclopaedia of Kashan and the documents presented in it and analyzes each of these components. This, on the one hand, using the study methods available in the archaeomythology approach and, on the other hand, establishing a comparative-analytical study between the data cited in both theories and the data in the written sources of the Mesopotamians that have been overlooked by both sides, and then by stating the strengths and weaknesses of both views, introduces a third theory with a mediating view between the two perspectives.

    Keywords: Aryans, Iranian plateau, Akkad, Medes, Karzina
  • محمد شعبانی، محمدابراهیم زارعی*، کاظم ملازاده

    درحالی که منابع مکتوب تاریخی به صراحت به پیشینه استقراری شهر همدان در دوران ماد، هخامنشی، سلوکی و اوایل اشکانی اشاره می کنند، با گذشت بیش از یک قرن کاوش های باستان شناسی در این شهر، هنوز شواهد قابل اتکایی از این بازه زمانی به دست نیامده است. به نظر می رسد تمرکز مطالعات باستان شناسی شهر همدان در محدوده امروز تپه هگمتانه و فقدان توجه به مناطق بیرونی آن به دلیل وجود بافت متراکم شهری، یکی از مهم ترین دلایل عدم دستیابی به شواهد قابل اتکا از این دوران در این شهر است. از این روی در این پژوهش با هدف معرفی و تحلیل نتایج کاوش محوطه میدان که در محدوده ای خارج از محوطه امروز هگمتانه و تقریبا در مرکز بافت تاریخی شهر قرار دارد، چگونگی وضعیت استقراری شهر همدان در بازه زمانی دوره ماد تا اوایل اشکانی مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است. در کاوش محوطه میدان که در سال 1396 در پی عملیات عمرانی در مرکز میدان امروز امام خمینی به انجام رسید سه دوره فرهنگی شناسایی گردید. براساس گاهنگاری نسبی که با تاکید بر مقایسه یافته های فرهنگی، ازجمله گونه های شاخص سفالی صورت گرفته است؛ دوره II و III این محوطه در بازه زمانی دوره ماد تا اوایل اشکانی قرار دارد. کشف گونه های شاخص سفالی دوران ماد، هخامنشی، سلوکی و اوایل اشکانی به همراه ساختارهای معماری پراکنده مانند پاره دیوارها و یا چاله های زباله در این محوطه نشان از کاربری استقراری آن در دوران مورد اشاره دارد. براساس نتایج کاوش، به نظر می رسد محوطه میدان در بازه زمانی دوره ماد تا اوایل اشکانی به عنوان بخشی از بافت مسکونی شهر همدان مورد استفاده قرار گرفته است؛ از این رو شناسایی لایه های برجا و یافته های فرهنگی شاخص در این محوطه، به شکل مستند وجود پیشینه استقراری شهر همدان در دوران ماد، هخامنشی، سلوکی و اوایل اشکانی را تایید می نماید.

    کلید واژگان: باستان شناسی همدان, ماد, هخامنشی, سلوکی, اشکانی
    Mohammad Shabani, MohammadEbrahim Zaree *, Kazem Mollazadeh

    Historical sources point to Hamedan/Hegmataneh as a city in the Median, Achaemenid, Seleucid, and early Parthian periods, but after more than a century of archaeological excavations in this city, except some un-suit Achaemenid columns, has not yet been found reliable evidence of this period (Median - early Parthian periods). It seems that the focus of Hamedan archeology studies on t Tepe Hagmataneh and without attention to its outer areas is one of the most important reasons for no detection of any reliable evidence from this city. In fact, the Hegmataneh has taken over almost all archaeological activities of Hamedan for more than a century, and the results have been generalized to the whole city. Therefore, this article first introduces and analyzes the results of the excavation site of the “Meydan”, which is located outside the present-day Tepe Hagmataneh, and then the settlement status of Hamadan in the Median to the beginning of the Parthian period has been investigated and analyzed. Excavation of the Meydan started in the autumn and winter of 2016 and another season in the summer of 2017 because of some urban construction operations in the center of Imam Khomeini Square. Three levels are identified on this site. According to the comparative chronology, which has been done by emphasizing the comparison of objects like kind of pottery, levels II and III of this site are related to the Median and early Parthian periods. The discovery of peculiar types of ceramics from the Median, Achaemenid, Seleucid, and early Parthian periods in levels II and III, along with some architectural structures such as broken walls or pits, indicates this site has been used as a residential area. The detection of the in-suit layers and significant cultural findings in this site, verifiably confirms the existence of Hamedan has been residential in the Median, Achaemenid, Seleucid, and early Parthian periods.

    Keywords: Archeology of Hamedan, Median Period, Achaemenid, Seleucid, Parthian
  • سورنا فیروزی، محمدامین سعادت مهر، بیتا سودایی*

    یکی از پیامدهای گسترش شهرنشینی در دوران باستان پیدایش دولت و حکومت های پیچیده است. مطالعات مرتبط با ساختار حکومتی در ایران باستان، برخلاف حوزه فرهنگی یونان و روم با جزیی‎نگری بررسی نشده است و بیشتر پژوهشگران معتقدند حکومت های ایران باستان استبدادی و موروثی بوده است، اما با ارزیابی دقیق محتوای تعدادی از اسناد و مقایسه آن با داده های باستان شناسی می توان این نظریه را به چالش کشید. هدف از این پژوهش شناسایی ساختار حکومتی مادها بر اساس منابع مکتوب است. دراین پژوهش بر اساس منابع مکتوب به ساختار حکومتی در زمان مادها، گاه‎نگاری و جایگاه تقدم و تاخر آنها نسبت به آن چه در آتن و رم پیاده ‎سازی شد، می پردازد. سوالات پژوهش بر اساس بررسی داده های منابع دوره آشور نو و نو بابلی درباره ساختار حکومت مادی ها و ارزیابی امکان وجود ساختارهایی دموکراتیک در برخی از سکونت گاه های مادی یا دست ‎کم در دو مورد از آن‎ ها پیش از دوره پادشاهی طرح شده اند. این پژوهش توصیفی- تحلیلی با روش کتابخانه انجام شده است. نتایج پژوهش بر اساس مطالعه منابع مکتوب و بر مبنای تحلیل مستندات نشان می دهد که در دوره‎ای هشت ساله از تاریخ ماد و همچنین در ساختار حکومتی بخشی از تاریخ پارسیان پیش از برآمدن امپراطوری هخامنشی ، مولفه‎هایی قوی از برقراری سامانه حاکمیت دموکراتیک به هر دو صورت جمهوریت دولت-شهری و نظام پادشاهی که حاوی یک قوه قانون‎گذاری مجزا از شاه بوده، وجود داشته است. این که میراث فرهنگی و فکری این دوره‎ها در چند دهه بعد، موجب پیدایش ساختار دموکراتیک در حاکمیت آتن و ظهور جمهوری در شهر رم شد، نتیجه‎ای است پژوهش پیش رو آن را ارایه می‎دهد.

    کلید واژگان: دموکراسی, ماد, هگمتانه, زردوکو, دیوکس
    Sorena Firouzi, MuhammadAmin Saadat Mehr, Bita Sodaei *

    One consequence of urbanization in ancient times was the emergence of complex states. However, the structure of ancient Iranian states has not been examined in detail compared to the Greek and Roman worlds. Most researchers believe that the political structure of ancient Iran was autocratic and hereditary. This theory can be challenged by carefully assessing the contents of documents and comparing them with archaeological data. The following article discusses the state of the governmental structure of the Median period in the 8th century BC. The purpose is to identify the governing structure of the subjects based on written sources, specifically during the time of the Medes. The chronology and their place of precedence and backwardness compared to what was implemented in Athens and Rome will also be examined. The research questions are based on the examination of the data of the Neo-Assyrian and Neo-Babylonian period sources about the structure of the Median state and the evaluation of the possibility of the existence of democratic structures in some of the Median settlements or at least in two of them before the kingdom period.This research was conducted using the library method. Based on the study of written sources and analysis of documents, the research shows that in a period of eight years in the history of Media and also in the political structure of a part of the history of the Persians before the rise of the Achaemenid Empire, there were strong elements of the establishment of a democratic governance system.

    Keywords: Democracy, Media, Ecbatana, Zardukku, Deioces
  • ای دی اچ بیوار، منصور حمدالله زاده*

    کارزار کاوش های سال 1967 در نوش جان، حدود یازده کیلومتری شمال غرب ملایر و شصت و نه کیلومتری جنوب شرق همدان، توسط آقای دیوید استروناخ در مقاله اش برای بولتن موزه متروپولیتن شرح داده شده است. در ادامه با جزئیات بیشتر در شماره 1969 (ایران. 2) در آخرین روز فصل، گنجینه ای از اشیاء نقره ای در یک کاسه برنزی کشف شد که در زیر سطح کف در پایه سطح شیب دار در شرق مدفون شده بود. ساختمان یا قلعه این سازه توسط حفاری به فاز نوشیجان اول، مربوط به دوره پادشاهی مادها در قرن هفتم قبل از میلاد نسبت داده شده است. این کشفیات توسط وی، مربوط به 600 قبل از میلاد به نظر می رسد که به طور کامل توسط بررسی فعلی این مهم تایید می‏شود. بیش از 200 شیء نقره درون کاسه یافت شده است، برخی از آنها به شکل جواهرات بوده و شامل یک گوشواره و چندین مهره مارپیچ دوتایی و چهارگانه بوده است. این کاوش‏ها بایستی در جای دیگری توسط آقای استروناخ مورد بحث قرار گیرد. این مقاله بررسی می‏کند که این اقلام صرفا برای زینت شخصی یا ساخت جواهرات در نظر گرفته نشده باشند بلکه بیشتر به دلیل محتوای ارزشمند آن به لحاظ مسکوکات مد نظر بوده و به عنوان باستانی‏ترین پول مورد توجه قرار گیرد.

    کلید واژگان: ماد‏, نوشیجان تپه, سکه, قدیمی‏ترین پول, باستان‏شناسی
    A. D. H. Bivar, Mansour Hamdollahzadeh *

    The 1967 excavation campaign at Noushjan, about eleven kilometers northwest of Malair and sixty-nine kilometers southeast of Hamedan, was described by Mr. David Stronach in his article for the Metropolitan Museum Bulletin. Continued in more detail in No. 1969 (Iran. 2) On the last day of the season, a hoard of silver objects was discovered in a bronze bowl buried below the floor level at the base of the ramp to the east. The building or castle of this structure has been attributed by excavation to the Noushijan I phase, related to the period of the kingdom of the Medes in the 7th century BC. These discoveries by him seem to be related to 600 BC, which is fully confirmed by the current investigation of this matter. More than 200 silver objects were found in the bowl, some of them in the form of jewelry, including an earring and several double and quadruple spiral beads. These explorations should be discussed elsewhere by Mr. Stronach. This article examines that these items are not intended for personal adornment or jewelry making, but rather because of their valuable content, they are considered as the most ancient money.

    Keywords: Median, Nushijan Tepe, Coin, Oldest Money, Archeology
  • محمد داندامایف، منصور حمدالله زاده*

    در آغاز دوره هخامنشی، نهاد برده داری هنوز در ایران توسعه چندانی نداشت. در ماد رسم وجود داشت که به موجب آن یک مرد فقیر می توانست خود را در اختیار شخص ثروتمندی اگرحاضر به غذا دادن به او شود، قرار دهد. جایگاه چنین مردی شبیه مقام برده بود. با این حال، او در هر زمانی می توانست ارباب خود را ترک کند، اگر تغذیه بدی داشت. در نیمه اول قرن ششم قبل از میلاد، ایرانیان فقط از چنین برده داری بدوی اطلاع داشتند و کار برده هنوز از نظر اقتصادی قابل توجه نبود. متداول ترین واژه برای نام بردن برده در ایران باستان کلمه بندکا بود. این کلمه نه تنها برای تعیین بردگان واقعی، بلکه برای بیان وابستگی عمومی نیز به کار می‏رفت. به عنوان مثال، در کتیبه بیستون، داریوش اول ساتراپ‏ها و سرداران خود را باندکاهای خود می‏نامد. به همین ترتیب داریوش اول گاداتس را، فرماندار خود در ایونیا، برده خود می‏نامد همانطور که در بسیاری از کشورهای شرق باستان، همه رعایای شاه، از جمله حتی بالاترین مقام ها، برده های شاه محسوب می شدند. بنابراین نویسندگان یونانی نوشتند که، به استثنای پادشاه، تمام مردم ایران از بردگان بودند. به همین ترتیب، اقتدار سران خانواده های پدرسالار بر اعضای خانواده های خود ظالمانه بود و آنها می توانستند با فرزندان خود مانند برده رفتار کنند.

    کلید واژگان: ماد‏, هخامنشیان, برده‏ داری, برده, کتیبه‏ بیستون
    Muhammad Dandamayev, Mansour Hamdollahzadeh *

    At the beginning of the Achaemenid period, the institution of slavery was still poorly developed in Iran. In Media a custom existed whereby a poor man could place himself at the disposal of a rich person if the latter agreed to feed him. The position of such a man was similar to that of a slave. However, he could at any time leave his master if he was poorly fed (see I. M. D’yakonov [Diakonoff], Istoriya Midii, Moscow and Leningrad, 1956, pp. 334-35). By the time their own state had emerged (the first half of the 6th cent. b.c.), the Persians knew only of such primitive slavery, and slave labor was not yet economically significant.

    Keywords: Medes, Achaemenians, Slavery, Slave, Biston Inscription
نکته
  • نتایج بر اساس تاریخ انتشار مرتب شده‌اند.
  • کلیدواژه مورد نظر شما تنها در فیلد کلیدواژگان مقالات جستجو شده‌است. به منظور حذف نتایج غیر مرتبط، جستجو تنها در مقالات مجلاتی انجام شده که با مجله ماخذ هم موضوع هستند.
  • در صورتی که می‌خواهید جستجو را در همه موضوعات و با شرایط دیگر تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مجلات مراجعه کنید.
درخواست پشتیبانی - گزارش اشکال