به جمع مشترکان مگیران بپیوندید!

تنها با پرداخت 70 هزارتومان حق اشتراک سالانه به متن مقالات دسترسی داشته باشید و 100 مقاله را بدون هزینه دیگری دریافت کنید.

برای پرداخت حق اشتراک اگر عضو هستید وارد شوید در غیر این صورت حساب کاربری جدید ایجاد کنید

عضویت

جستجوی مقالات مرتبط با کلیدواژه "ابن قتیبه" در نشریات گروه "ادبیات و زبان ها"

تکرار جستجوی کلیدواژه «ابن قتیبه» در نشریات گروه «علوم انسانی»
  • علی سلیمی*، پروین حاتمی
    نقد و بررسی آثار ادبی و رابطه ی آن با محیط اجتماعی و روحیات شاعر، با عنوانهای «نقد اجتماعی» و «نقد روانشناسی» بحثی نو در مباحث نقد ادبی معاصر به شمار میرود. هر چند مبانی و معیارهای این روش های نقدی در قرون اخیر به شکلی منسجم سامان یافته است، اما کند و کاش در نقد ادبی قدیم عربی، به خوبی نشان می دهد که این مباحث، از گذشته های بسیار دور، بدون ذکر اصطلاحات امروزی، پیوسته در میان ادبشناسان مطرح بوده است. این پژوهش، با روش توصیفی-تحلیلی، دیدگاه های برخی از منتقدان برجستهی عصر عباسی (ابن سلام، جاحظ، ابنقتیبه، ابن طباطبا، الآمدی و قاضی الجرجانی) در این زمینه را بازخوانی و تحلیل نموده و کوشیده است به این پرسش پاسخ گوید که منتقدان عصر عباسی، تا چه حدی توجهشان به موضوع اثر محیط جغرافیایی، اجتماعی و حالتهای روحی شاعر در سرایش شعر معطوف بوده است؟ نتایج به دست آمده از این پژوهش گویای آن است که این منتقدان، با وجود اختلاف نظرهای بسیاری که در برخی از موضوعات نقدی همواره داشتهاند، اما همه آنها شعر را پدیدهای زبانی و به شدت متاثر از عناصر فرازبانی تلقی نمودهاند و همگی در جایجای مباحث نقدی خود از تاثیرات ژرف محیط جغرافیایی، اجتماعی و حالتهای روحی شاعر به منزله عناصری تاثیرگذار در سرایش شعر به تفصیل سخن گفتهاند.
    کلید واژگان: نقد ادبی, عصرعباسی, ابن سلام, ابن قتیبه, جاحظ, محیط شعر
    Ali Salimi *, Parvin Hatami
    Criticism of literary works and their relationship with the social environment and poet's spirit, under the titles of "social criticism" and "psychological criticism", is considered a new debate in contemporary literary criticism. Although the foundations and criteria of these critical methods have been organized coherently in recent centuries, the search in the old Arabic literary criticism clearly shows that these topics, from the very distant past, without mentioning the modern terms, It has been constantly discussed among literary scholars. This research, with a descriptive-analytical method, has reread and analyzed the views of some prominent critics of the Abbasid era (Ibn Salam, Jahiz, Ibn Qutaybah, Ibn Tabataba, Al-Amadi, and Qazi Al-Jarjani) in this field. Also, this research has tried to answer the question that to what extent did the critics of the Abbasid era pay attention to the effect of the geographical and social environment and the mental states of the poet in composing poetry? The results obtained from this research show that these critics, despite the many differences of opinion they have always had on some critical issues, but all of them have considered poetry as a linguistic phenomenon and strongly influenced by meta-linguistic elements. And all of them have spoken in detail about the profound effects of the geographical and social environment and the mental states of the poet as influential elements in the composition of poetry
    Keywords: Literary Criticism, critics Abbasid era, impact morale, poetry
  • لیلا یادگاری، علی اصغر قهرمانی مقبل*، ناصر زارع، رسول بلاوی

    تعد الحکمه العملیه باعتباره علما یتطرق إلی دراسه سلوک الإنسان الطوعیه فی سبیل الوصول إلی السعاده من الموضوعات الاساسیه التی اهتم بها الفرس من اقدم العصور. فهی بانواعها الثلاثه من تهذیب الاخلاق، وتدبیر المنزل، وسیاسه المدن، کانت صوره واضحه عن تجاربهم الغالیه خلال العصور المتمادیه. انتقلت هذه التجارب والآراء النیره من جیل إلی جیل لتکون مصباحا زاهرا یضیء الطریق إلی حیاه مثالیه، ویزیل الهموم عن النفوس ویهدی إلی خیر الامور وافضلها. والدال علی هذا، المواعظ والحکایات التی قد خلفوها للاجیال القادمه. یهدف هذا البحث إلی استجلاء الحکمه العملیه عند الفرس فی مولفات الاقوام الاخری، کاشفا عن انطباع المولفات العربیه عن الفرس ومکانتهم فی عهد الساسانیین. من المولفات الذاخره بالحکم والمواعظ الفارسیه هو کتاب «عیون الاخبار» لابن قتیبه الدینوری حیث یصور الحکمه العملیه عند الفرس بصوره واسعه فی فتره الحکومه الساسانیه وهذه الدراسه تساعدنا فی التعرف علی الحکمه العملیه الفارسیه فی هذا الاثر القیم. قد بنی هذا البحث علی اساس المنهج الوصفی-التحلیلی محاولا تبیین مواضع الانواع الثلاثه للحکمه العملیه عند الفرس فی «عیون الاخبار» عن طریق کشف الجوانب المتعدده وربما الخفیه من آداب الفرس وسیر ملوکهم فی تلک الفتره. تبین لنا خلال البحث ان مبحثی تهذیب الاخلاق وسیاسه المدن کان اکثر اهمیه واستعمالا من مبحث تدبیر المنزل. فمن الاخلاقیات التی جاء ابن قتیبه بها عن الفرس هی کتمان السر، وفناء الدنیا، والسخاوه، وفضل العلم علی الثروه. وما جاء من تدبیر المنزل هی الصداقه بین الاخوین والتوصیه بالزواج فی الاقرباء، وآداب الاکل، والنظافه. وهناک حکم ونصایح عدیده تدل علی اقتدارها فی إداره البلاد وسیاسه المدن منها حکایات من میزات السلاطین، وعنایتهم البالغه باختیار العمال، وتدبیر امور الحرب وما یرتبط بالجنود.

    کلید واژگان: صوره الفرس, الحکمه العملیه, ابن قتیبه, کتاب عیون الاخبار
    Leila Yadegari, Aliasghar Ghahramani Moghbel *, Naser Zare, Rasol Ballavi

    Practical wisdom is one of the highly attracted topics that the Persians cared about a very long time ago. It, comprising three types (correction of dispositions, management of household affairs, and politics), provided a clear picture of its precious experiences long ago which have been continuing for ages. These experiences and doctrine were handed down from one generation to another and have been the representation of a perfect lifestyle and have been trying to dispel the troubles and worrisome of people. One proof for this is the sermons and the stories that are left for next generations. This study tries to clarify the Persians image in other nations' writings and mainly attempts to investigate the impression of the Arabic texts about Persians in the Sasanid era. Furthermore, this study addresses the notion of practical wisdom and its use in everyday life as a visible treasure bequeathed from the history with which we are unable to get along. One of the works that is abundant with Persian stories and sermons is the book ‘Uyūn al-Akhbār of Ibn Qutaybah Al-dinawari in which he reflected the abundant use of practical wisdom among Persians during the Sasanid era. This current descriptive analytical study, therefore, tries to show the three types of practical wisdom in Persians in ‘Uyūn al-Akhbār by investigating the different and probably hidden sides of Persians' morals and their kings' behavior in that period. As the results indicated, the correction of dispositions and politics were more important and more used than the management of household topic. Among the Persian morals that Ibn Qutaybah mentioned is the secret keeping and the extinction of life, generosity, overtopping knowledge on money, etc. with respect to the management household, the friendship of brothers, recommending marriage within relatives, eating rules, and cleanliness as worthy to be mentioned. Additionally, there are many stories and pieces of advice that could impact the ruling and civil politics Also provided, are the suggestions which are referred to as the merits of the ruler and their big regard of choosing workers, controlling the war issues, and the matters in connection with the soldiers.

    Keywords: The Persians image, practical wisdom, Ibn Qutaybah, ‘Uyūn al-Akhbār
  • علی پورحمدانیان*، حجت رسولی

    قضیه المطبوع والمتکلف من اشهر القضایا النقدیه الثناییه التی احتلت مکانا واسعا فی النقد العربی القدیم. تعرضت مفاهیم المطبوع والمتکلف لتعاریف کثیره من قبل النقاد وظهرت تلوا لذلک دراسات من قبل الباحثین فی العصر الحدیث حاولت ان تبین وتحلل موقف کل من النقاد القدامی حول المطبوع والمتکلف وهذا الامر نفسه یدل علی اهمیه هذه القضیه. علاقه الغرض والمضمون الشعری وتاثیر السیروره التاریخیه علی تطور مفاهیم المطبوع والمتکلف وحتی المصنوع من الموضوعات التی لم تنل حظها من الدراسات الشامله والوافیه من قبل النقاد ولذلک سعی هذا المقال ان یسلط الضوء علی دور الفتره التاریخیه والافکار السایده فی المجتمع وتطوره فی رویه النقاد بالنسبه إلی مفهومی المطبوع والمتکلف. بحثت هذه الدراسه عن التاثر بالآراء المنطقیه التی جلبتها السیروره التاریخیه فی الإقرار بوجود الشعر المصنوع وجودته وکذلک العلاقه بین قضیه المضمون الشعری او الغرض الشعری والطبع والتکلف. حاولت هذه الدراسه ان تستعید القراءه فی آراء کل من النقاد، الجاحظ وابن قتیبه وابن رشیق فی قضیه الطبع والتکلف وفقا للمنهج الوصفی- التحلیلی وارتکازا علی الطابع النقدی. من النتایج الهامه التی توصل إلیها هذا المقال یمکن الإشاره إلی ان لدور الفتره التاریخیه والافکار السایده فی المجتمع وکذلک تطور مجتمع الناقد اثرا هاما لا یمکن تجاهله فی تحدید مفهومی المطبوع والمتکلف بحیث یشاهد تاثر بالآراء المنطقیه التی جلبتها ثقافه النقاد الواسعه والذی ادی إلی الإقرار بوجود الشعر المصنوع وجودته وان قضیه المضمون الشعری او الغرض الشعری من القضایا الهامه التی اصبحت فی علاقه مباشره مع ثناییه الطبع والتکلف.

    کلید واژگان: النقد القدیم, المطبوع والمتکلف, الجاحظ, ابن قتیبه, ابن رشیق
    Ali Purhamdanian *, Hojjat Rasooli

    Simple and complex issue is one of the most important dual issues of literary criticism that forms a great portion of ancient Arabic literary criticism. There have been offered multiple definitions of simple and complex by critics, and subsequently, in the new era of literature, many studies have been conducted by scholars on this issue. These studies tried to explain and analyze the views of each of the old critics, which itself, indicates the importance of research on this matter. The relationship between the purpose and content of poetry and the effect of historical trends on the development of simple and complex concepts and even complex itself, is one of the topics that critics have not written comprehensive works on. This study has dealt with the effect of historical period, people’s opinion and the development of society in restricting each of these two, i.e. simple and complex concepts. The impressibility from logical opinions that the connection and discourse of civilizations has been the main cause in acknowledging the existence of complex poetry, the relationship between the purpose and content of the poem and the simple and complex poem has also been considered in this study. This article seeks to take a different look at Al-Jahiz, Ibn Qutaybah and Ibn Rashiq views on the simple and complex issue, based on descriptive-analytical research method. In this research, the researcher gathers the evidence of examples related to the simple and complex issues in the presence of each of the three critics and analyzes and explains them based on a critical view. Among the important results of this research, it can be pointed out that the historical period, people’s opinion and the development of the critical society have had an important effect on restricting and refining the meaning of terms like simple and complex. This impact was in such a way that the impresibility from logical opinions that was the result of union of civilizations and played a significant role in the acceptance of complex poem and its beauty, became evident. Another result of this research is that the content and purpose of the poem is one of the important topics that is directly related to the simple and complex issues.

    Keywords: Ancient criticism, Simple, complex, Al-Jahiz, Ibn Qutaybah, Ibn Rashiq
  • حمید محمدی راد*، حامد گلیپور
    شناخت روش علمی دانشمندان در هر علمی سبب می گردد که از یافته های علمی او به صورت روشمند استفاده بهینه شود. در علوم قرآنی دانشمندانی از دیرباز، آراء و نظریات قابل استفاده ای داشته اند که ابن قتیبه مولف "کتاب تاویل مشکل القرآن" یکی از آنها است . در این نوشتار اهم مبانی و روش های تفسیری ابن قتیبه، با روش تحلیلی- توصیفی مورد بررسی قرار گرفته است . ابن قتیبه با مبانی ادبی، کلامی و بلاغی و با روش تفسیری اجتهادی و روش تفسیری ادبی شبهات شبهه افکنان و طعن طاعنان به ساحت مقدس قرآن را پاسخ گفته است و شبهات مهم را از قبیل تکرار برخی از آیات و قصص قرآنی، اختلاف قرایات ، نامفهومی حروف مقطعه، تحریف انگاری در قرآن و... که منتقدین با طرح این شبهات، آسمانی بودن قرآن را زیر سوال برده اند و امروزه نیز با تغییر شکل، باز نویسی می شوند، مطرح نموده و پاسخ داده است.
    کلید واژگان: ابن قتیبه, شبهات قرآنی, روشهای تفسیری
    Hamid Mohammadirad *, Hamed Golipour
    Knowledge of the scientific method of scientists in all sciences, makes their findings to be used methodically and optimally. Ibn Qutaybah, the author of the book " Tawīl  Mushkil al-Quran ", is one of the scholars of Quranic sciences who has had usable opinions and theories. In this article, the most important principles and interpretive methods of Ibn Qutaybah have been studied by analytical-descriptive methods. Ibn Qutaybah, by applying literary, lingual and eloquent principles and  by using of the ijtihad interpretation and literary interpretation methods, has responded to the doubts of the skeptics and  ridiculers of the Holy Qur'an. He has raised and answered the important doubts of the critics such as the repetition of  some Ayat and stories of the Quran, the difference of readings, the incomprehensibility of the moqatta'e letters, the distortion in the Quran, etc. With these doubts, the critics have questioned the heavenly nature of the Quran, which is still going on in another way.
    Keywords: Ibn Qutaybah, interpretive methods, Quranic doubts
  • فرزانه حاجی قاسمی، نرگس گنجی*، حسین میرزایی نیا
    یعد الإملاء مهاره ذات اهمیه فی مهارات الاتصال الکتابیه ویجب تعلیمه لسد الاخطاء الإملاییه المانعه من الإیصال والتواصل. فمن الضروری ان یرکز مدرسو اللغه العربیه علی إعداد المواد المناسبه الهادفه إلی تعزیز هذه المهاره لدی المتعلم فی المقررات التدریسیه. اهتمت هذه الدراسه بالتمعن فی تجارب السلف الصالح المرتبطه بمهاره الإملاء من خلال دراسه "ادب الکاتب" لابن قتیبه الدینوری (276-213ه) الذی اختص قسما منه لتعلیم الإملاء مسمیا ب"تقویم الید" فی 46 بابا ودونه لکتاب الدواوین الذین قد انخرطوا فی الضعف فی الرسم السلیم للمفردات نحو الهمزه، والالف. فلذلک، هدفنا إلی دراسه طریقه المولف فی تقدیم مواد تقوم مهاره الإملاء وتم البحث متابعا ثلاث مراحل: تصنیف الکتابه السلیمه فی المستوی الصرفی والنحوی، وتعریف القاعده، وبیان الخطا الإملایی بمختلف الطرایق وهدفنا إلی دراسه الاخطاء الإملاییه منتهجین المنهج الوصفی وتحلیل المحتوی الکیفی والکمی. اظهرت النتایج ان الاخطاء عرضت فی القسمین؛ إملاء الحروف فی الفعل والاسم، وإملاء الاسماء. اما تفسیر الرسوم البیانیه التی قد حصلنا علیها عبر البیانات الإحصاییه الوصفیه فاشارت إلی ان القسم المخصص بإملاء الحروف یمثل 59% واحتل مساحه کبیره مقارنا بإملاء الاسماء مثلت 41%. وکانت کتابه الالف اکثر اهتماما فی رسم الحروف السلیم من الاخری تعادل نسبته 39%. ولتنظیم المحتویات إیجابیات وسلبیات؛ منها رعایه الترتیب الموضوعی وعدمها فی التبویب. تسفر هذه البیانات عن الاهتمام البالغ لدی علماء اللسانیات الوظیفیه من السلف بمهاره الإملاء وکما تبین لنا إنجازاتهم التعلیمیه المبکره والتی یمکن اعتبارها تقدما ملحوظا فی مجال تعلیم المهارات اللغویه للاغراض المهنیه والتی تلح علینا اخذها بعین الاعتبار لمواصله التجارب التعلیمیه لدی القدامی کإرث قیم.
    کلید واژگان: الإملاء العربی, الاخطاء الإملائیه, ابن قتیبه, ادب الکاتب, التراث التعلیمی
    Farzaneh Haji Qasemi, Narges Ganji *, Hossein Mirzaei Nia
    Dictation is one of the most important writing skills in communicating; therefore, its training is essential to eliminate errors in linguistic communication. Accordingly, strengthening this skill should be considered in preparing the appropriate content for the educational courses. This study reflects on the past compilations on dictation skills and attempts to examine the content of Adab-al-Katib written by Ibn Qutayba al-Dinawari (213-267AH). Part of the book, entitled "Taqwim-al-Yad" in 46 sections, teaches those scribers and writers who had a poor ability to write words such as “Hamza” and “Alef”. The present study aims to study two cases, based on descriptive method and content analysis (qualitative and quantitative method): The author's method of presenting content in three stages (categorization, dictation at the morphological-syntactic level, defining the rule and dictation error) and his method of checking the dictation errors. The results of the research indicate that the errors are in two parts: dictation of letters in verbs and nouns and dictation of names. According to graphs and statistical data, 59% of the educational content is dedicated to dictation of letters and 41% is dedicated to dictation of names. Among the writing principles, dictation of "Alef" had the most attention with 39%. The organization of the content under investigation has its positive and negative points, including failure in the observance of subject-alignment in content-segmentation. These data indicate the special attention of applied linguists to dictation skills in old times, as if they represent their innovative educational achievements as a significant advancement in the development of language skills for specific purposes, which makes us to follow their pattern, as a precious legacy.
    Keywords: Arabic Dictation, dictation errors, Adab-al-Katib, Ibn Qutayba, Educational Heritage
  • حمید محمدی راد*
    شناخت روش علمی دانشمندان در هر علمی سبب می گردد که از یافته های علمی او به صورت روشمند استفاده بهینه شود. در علوم قرآنی دانشمندانی از دیرباز، آراء و نظریات قابل استفاده ای داشته اند که ابن قتیبه مولف "کتاب تاویل مشکل القرآن" یکی از آنها است . در این نوشتار اهم مبانی و روش های تفسیری ابن قتیبه، با روش تحلیلی- توصیفی مورد بررسی قرار گرفته است . ابن قتیبه با مبانی ادبی، کلامی و بلاغی و با روش تفسیری اجتهادی و روش تفسیری ادبی شبهات شبهه افکنان و طعن طاعنان به ساحت مقدس قرآن را پاسخ گفته است و شبهات مهم را از قبیل تکرار برخی از آیات و قصص قرآنی، اختلاف قرایات ، نامفهومی حروف مقطعه، تحریف انگاری در قرآن و... که منتقدین با طرح این شبهات، آسمانی بودن قرآن را زیر سوال برده اند و امروزه نیز با تغییر شکل، باز نویسی می شوند، مطرح نموده و پاسخ داده است.
    کلید واژگان: ابن قتیبه, تاویل مشکل القرآن, روشهای تفسیری, مبانی تفسیر
  • لیلا بیژنی، عنایت الله فاتحی نژاد*

    «عیون الاخبار» پس از«البیان والتبیین» جاحظ مهم ترین کتاب ادب شناخته شده است. وی در این کتاب هر فصل را «کتاب» نامیده است، برخی از فصول این کتاب عبارت اند از آداب کشورداری، آئین رزم و جنگاوری، اندرزهای پادشاهان، خلفا و حکیمان، سخنان حکمت آمیز بزرگان، خصلت های شایست و ناشایست، و ضرب المثل ها. از کتاب هایی که به تقلید از «عیون الاخبار» نوشته شده کتاب «العقد الفرید» از ابن عبد ربه است. مولف در این کتاب تمام بخش های کتاب «عیون الاخبار» را در لابه لای تالیف خود جای داده و سپس مطالبی را که از دیگر کتاب ها اقتباس کرده در میان فصل ها و باب های کتاب خود گنجانده است. ابن عبد ربه کتاب خود را به تقلید از «عیون الاخبار» نگاشته و بسیاری از روایت های آن را بدون ذکر نام ابن قتیبه و با حذف سلسله سندها نقل کرده است. در پژوهش حاضر که به روش تطبیقی- تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه ای و دیجیتالی نگاشته شده است، دو کتاب ذکرشده مورد تحلیل قرار گرفته و به ذکر شباهت ها و تفاوت های آن ها پرداخته شده است.

    کلید واژگان: ابن قتیبه, ابن عبد ربه, عیون الاخبار, العقد الفرید, عصر عباسی
    Leila Bizhani, Enayatollah Fatehinezhad *

    Ghotaybeh's Oyoon Al akhbar is known as the most important literary book after Jaahaz's "Albayan and Altabiin". Each chapter of the book is called "Ketab". Some of the chapters include the manner of the statecraft, the custom of war, the pieces of advice of kings, Islamic governors’ and philosophers’ sayings, the words of wisdom by great sages, worthy and unworthy characteristics and proverbs. The author of Alaaghd Alfarid has copied all section of Oyoon Alakhbar and other books into the sections of his book. Also, he has written most of the narratives of Oyoon Alakhbar, without the name of Ibn Ghotaybeh and omitted his all related documents. In the present study, the two mentioned books are compared and similarities and differences are analyzed. The methodology is descriptive-analytical and employed library and digital resources.

    Keywords: Ibn Ghotaybeh, Ibn Aabd Rabbeh, Oyoon Alakhbar, Alaaghd Alfarid, Abbasi Era, literary books
  • فاطمه جمالی
    داستان های عاشقانه به عنوان مهم ترین بخش متون غنایی، سهم قابل توجه از گستره زبان وادب فارسی را به خود اختصاص داده اند. مطالعات انجام شده در حوزه ادب غنایی نشان می دهد که سابقه این داستان ها به آغاز شعر فارسی و آثاری چون آفرین نامه بوشکور بلخی، ورقه و گلشاه عیوقی و وامق و عذرای عنصری، بازمی گردد. کسب آگاهی در زمینه متون غنایی، عشاق ادب فارسی و آشنایی با صاحبان این آثار چندان دشوار نمی نماید؛ زیرا در این زمینه فراوان قلم فرسایی هایی شده است. در این میان، متون غنایی با رویکرد مذهبی و اعتقادی محدودیت خاصی دارند1. تا جایی که در مقابل تعداد فراوان «لیلی ومجنون»ها، «خسرو و شیرین»ها، «وامق و عذرا»ها و «نل و دمن»ها2و صدها منظومه عاشقانه دیگر با جنبه های صرفا غنایی، تعداد معدودی «سلیمان و بلقیس» و «یوسف و زلیخا»3پدید آمده است. اما در پژوهش حاضر سخن از یک متن غنایی متعلق به اواخر دوره صفویه است که باید آن را در نوع خود یگانه و از بسیاری جهات ممتاز دانست. نمونه نادری از تلاقی مذهب و آثار غنایی، داستانی عاشقانه با مضمونی کاملا مذهبی و رعایت جانب حرمت امام حسین (ع). نگارنده در پژوهش حاضر بر آن است تا ضمن تطبیق و تحلیل ابعاد مختلف داستان عاشقانه ارینب در «منظومه تسبیح کربلا» متعلق به «زکی مشهدی» با روایت تاریخی «ابن قتیبه دینوری»، به بررسی وجوه غنایی آن بپردازد.
    کلید واژگان: زکی مشهدی, ابن قتیبه, منظومه غنایی, مثنوی تسبیح کربلا, امام حسین(ع), ارینب, یزید
    Fatemeh Jamali
    Love stories as the most important part of lyrical texts comprise a large part of the Persian language and literature. Studies conducted in the field of lyrical literature show that such stories dates as far back as to the start of the Persian poetry and works such as Afarin-nameh by BooshakoorBalkhi, Varqa and Gulshah by Ayooqi, and Vamiq and 'Azra by Unsuri. It is not difficult to gain information on lyrical texts and know the authors of such works, because so many studies have been conducted so far in this regard. Lyrical texts with religious approach are limited, to the extent that in comparison with large number of stories like Leyli and Majnoon, Khosrow and Shirin, Vamiq and 'Azra, and Nel and Daman with only lyrical aspects, there are a few stories like Soleyman and Belqeys and Yoosef and Zuleykha. The present paper studies a lyrical text written during Safavid time; a work that is unique and distinguished in nature. It is a rare of concurrence of religion and lyrical works; a love story with a totally religious theme. In addition to discussion the lyrical aspects of Uraynab love story in Praising Karbala poetry by ZakiMashhadi, this study attempts to analyze different aspects of the said work and compare them with the historical story of IbnQutaybahDinvari.
    Keywords: ZakiMashhadi, IbnQutaybah, lyrical poem, Praising Karbala Masnavi, Imam Hussein, Uraynab, Yazid
  • اعجاز ادبی قرآن کریم و سیر تطور آن / بررسی موردی تالیفات ادبی قرآن پژوه ان در قرن دوم و سوم هجری
    رضوان باغبانی، خلیل پروینی، محمد ابراهیم خلیفه شوشتری، عیسی متقی زاده
    آغاز پیدایش بحث اعجاز به طور دقیق مشخص نیست؛ اما دیدگاه های دانشمندان قرن دوم و سوم هجری پیرامون مسائل ادبی قرآن کریم، منجر به افزایش گستره ی این بحث و تالیف کتاب های مستقلی درباره ی اعجاز در قرن های بعد گردید. از جمله ی این دانشمندان می توان به ابوعبیده معمر بن مثنی، یحیی بن زیاد فراء، جاحظ و ابن قتیبه اشاره کرد.
    ابوعبیده با تالیف کتاب «مجاز القرآن» و فراء با تالیف کتاب «معانی القرآن» در قرن دوم هجری گام های اولیه را در باب اعجاز قرآن کریم برداشته اند. هر چند این دو دانشمند در تالیفات خود به طور مستقیم به مساله ی اعجاز اشاره ای ننموده-اند، اما با ذکر مسائل بلاغی قرآن کریم زمینه را برای طرح و گسترش اندیشه ی اعجاز ادبی قرآن کریم فراهم آورده اند.
    جاحظ برای نخستین بار در قرن سوم هجری به نظریه ی نظم قرآن اشاره نموده است. وی همچنین به رد نظریه ی صرفه که استادش نظام بیان نموده، پرداخته است.
    ابن قتیبه در قرن سوم هجری کتاب «تاویل مشکل القرآن» را در دفاع از قرآن کریم و اعجاز و بلاغت آن و در پاسخ به طاعنان به نظم و اسلوب قرآن کریم تالیف نمود. وی با گذر از مرحله ی اشارات و نظرات به مرحله ی تالیف مستقل پیرامون اعجاز قرآن کریم و بیان وجوه آن رسید.
    این مقاله به دنبال آن است که سهم هر یک از این دانشمندان را در زمینه ی دانش اعجاز ادبی قرآن کریم و سیر تطور آن روشن نماید.
    کلید واژگان: قرآن کریم, اعجاز ادبی, ابوعبیده, فراء, جاحظ, ابن قتیبه
    Rezvan Baghbani, Dr. Khalii Parvini, Dr. Mohammad Ebrahim Khalifeh Shooshtari, Dr. Isa Motaghi Zadeh
    The beginning for miracle discussion is not known; however, the worldview of the second and third A.H. scholars about the Koranic literary issues led to the expansion of this discussion and independent writings about miracle in later centuries. Among such scholars we can refer to Abu Abideh Moamer Ibn Motani, Yahya Ibn Ziyad Fara, Jahaz, and Ibn Ghatibeh. Abu Abideh with his 'Mojazo Al-ghoran' and Fara with 'Maani Al-ghoran' in the second A.H. took the first steps in this discussion. Even though the two scholars have not directly referred to the issue of miracle but employing the Koranic rhetoric they have provided the ground for expansion of the idea of the Koranic miracles.
    Keywords: The Koran, Literary miracle, Abu Abideh, Fara, Jahaz, Ibn Ghatibeh
نکته
  • نتایج بر اساس تاریخ انتشار مرتب شده‌اند.
  • کلیدواژه مورد نظر شما تنها در فیلد کلیدواژگان مقالات جستجو شده‌است. به منظور حذف نتایج غیر مرتبط، جستجو تنها در مقالات مجلاتی انجام شده که با مجله ماخذ هم موضوع هستند.
  • در صورتی که می‌خواهید جستجو را در همه موضوعات و با شرایط دیگر تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مجلات مراجعه کنید.
درخواست پشتیبانی - گزارش اشکال