جستجوی مقالات مرتبط با کلیدواژه "امام رضا (ع)" در نشریات گروه "ادبیات و زبان ها"
تکرار جستجوی کلیدواژه «امام رضا (ع)» در نشریات گروه «علوم انسانی»-
افزایش مهارت های اخلاقی و اجتماعی نوجوان و فراهم کردن بستر لازم برای حل مساله در برخورد با زندگی فردی و اجتماعی از هدف های تعلیم و تربیت است. چگونگی امر و نهی مهم است و فرایند آموزش ارزش های اخلاقی و اجتماعی به نوجوانان به دلیل غلبه دوره بلوغ و آغاز استقلال دوره نوجوانی دشواری هایی دارد که در بستر قصه های آموزنده بر پایه ویژگی های روحی و روانی نوجوان آسان می گردد. قصه های رضوی گروه نوجوان که بر پایه آداب سلوک، منش اخلاقی و سیمای امام رضا (ع) و نیز پژواک فرهنگ رضوی نوشته شده اند، می توانند مهارت های اخلاقی- اجتماعی را که نوجوان در زندگی به آن احتیاج دارد، به صورت غیر محسوس به وی آموزش دهند. پژوهش پیش روی با هدف تبیین کارکرد مجموعه داستان رضوی «ماه غریب من» در آموزش ارزش های اخلاقی و مهارت های زندگی به نوجوانان با رویکردی توصیفی- تحلیلی انجام شده است که پاسخی به چندی و چونی کارکرد داستان رضوی «ماه غریب من» در آموزش این ارزش ها و مهارت ها به نوجوانان است. یافته های پژوهش نشان می دهد، رخدادهای داستانی مجموعه داستان ماه غریب من برگرفته از سلوک و سیمای امام رضا (ع)، ایمان نوجوانان و نیز گرایش به سلوک و سیمای امام رضا (ع) را تقویت کرده است و به آن ها رفتار اخلاقی و اجتماعی صحیح را در برخورد با رخدادهای اجتماعی، فکرورزی انتقادی و ارزش های همدلانه و احترام به دیگران آموزش می دهد.
کلید واژگان: امام رضا (ع), داستان رضوی ماه غریب من, ارزش های اخلاقی, مهارت های زندگی, تفکر انتقادی -
مدایح رضوی دوره صفویه در کنار مدح و منقبت، فواید تاریخی و اجتماعی نیز دارند و از میان آن ها، پاره ای از رسوم اجتماعی، آداب زیارت و احوال زایران حرم امام رضا(ع) را در دو قرن دهم تا دوازدهم می توان دریافت. براساس یافته های این تحقیق، در این مدایح برخی آداب و سنن زیارت، مثل: روشنایی، تعطیر، تابوت گردانی، بست نشینی، آستان بوسی، اقامه نماز مستحبی در حرم رضوی، شفاعت خواهی و... آمده است. یکی دیگر از نکات شایسته توجه در شفاعت خواهی در مدایح رضوی این دوره، ابراز حاجات و خواسته های مادی و معنوی و به نوعی قطعات تقاضایی شعرا به درگاه امام هشتم است که در شعر این دوره، با عنوان «تخلص به مدح شاه خراسان یا امام رضا(ع)» آمده اند. درباره احوال زایران نیز به نکاتی چون: ازدحام زوار، سر و روی خاک آلود زایران، شکستن دست و پای زایران بر اثر ازدحام، دفن تعداد زیادی از مردم در حرم و... در این مدایح اشاره شده که بیانگر وضعیت اجتماعی حرم رضوی در آن دوران است. این مقاله با روش توصیفی تحلیلی نشان می دهد آیین های زیارت حرم رضوی و احوال زایران در مشهد در دوره صفوی چگونه بوده و در مدایح رضوی به چه صورتی منعکس شده است. بازتاب این رسوم نشان دهنده این موضوع است که شعر این دوره پشتیبان و ادامه خط فکری و سیاست مذهبی صفویان در برابر رقبای سنی مذهبی چون ازبکان و عثمانیان بوده است.
کلید واژگان: دوره صفوی, مدایح رضوی, امام رضا(ع), زائران, زیارتThe Razavi praises of the Safavid period, in addition to the praise and manqabat, also have historical and social benefits, and among them some of the social customs, pilgrimage and pilgrimage of the shrine of Imam Reza (AS) can be found in the two tenth to twelfth centuries. Based on the findings of this research, in these praises, some rites and traditions of pilgrimage, such as enlightenment, funeral, carrying coffins, packing, thresholding, offering recommended prayers in the Razavi shrine, intercession, among others are mentioned. Another point worthy of attention in intercession in the Razavi praises of this period is the expression of material and spiritual needs and desires and a kind of request of poets to the eighth Imam, which in the poem of this period, entitled "Alias in praise of Shah Khorasan or Imam Reza Come". Regarding the condition of the pilgrims, points such as the crowd of pilgrims, the dusty heads and faces of the pilgrims, the breaking of the hands and feet of the pilgrims due to the crowd, the burial of a large number of people in the shrine, etc. are mentioned in these eulogies. This article using the descriptive-analytical method has shown the religious customs and traditions of visiting the Razavi shrine and the condition of the pilgrims in Mashhad in the Safavid period along with its representation in the Razavi praises. The reflection of these customs shows that the poetry of this period supports and continues the line of thought and religious policy of the Safavids against Sunni religious rivals such as the Uzbeks and the Ottomans.
Keywords: Safavid poetry, Razavi poems, Imam Reza(AS), pilgrimage, pilgrimage etiquette, Razavi shrine customs -
قصیده هائیه منسوب به امام هشتم، حضرت علی بن موسی الرضا (ع) ، از جمله مصادیق عینی تعلیم و روشنگری در سطح فردی و اجتماعی است که امام (ع) در آن، هنجارها و ناهنجاری های اخلاقی و پیامدشان را با زبانی بلیغ و ادبیاتی نافذ یادآور شده اند. مقاله حاضر بر آن است تا به روش تحلیل محتوای کیفی، کارکرد سازه های بلاغی و زبانی را در تاثیرگذاری هرچه بیشتر کلام امام رضا (ع) و انتقال بهتر معانی مورد نظر ایشان (ع) در قصیده مزبور تبیین و تحلیل نماید. برآیند پژوهش نشان می دهد امام (ع) ، با به کارگیری اسلوب خطابی و پی ریزی زیرساخت های تاثیرگذار بلاغی و ادبی، بر بنیادها و آموزه های تربیتی گرانسنگی تاکید دارند؛ بدین منظور در جای جای قصیده، استفاده آگاهانه و خلاقانه از شگردهای کارآمد بلاغی، موجب زیبایی و جذابیت اشعار گردیده و کاربرد فنونی نظیر: تکرار، تلمیح، تمثیل، آشنایی زدایی، ندا، ندبه، مراعات النظیر، مذهب کلامی، استفهام تقریری، ارسال مثل، ایضاح بعد از ابهام، حسن ختام و غیره به برجسته سازی گمراهی ناشی از غرور، طمع ورزی، ستمگری و عدم صیانت زبان نظر دارد، ضمن آن که توجه مخاطبان را از طریق بیان تصویری مفاهیم انتزاعی و استخدام واژگان عاطفی و انسانی- همراه با ارائه دلایل منطقی- به مرگ اندیشی و بیدار کردن وجدان های خفته معطوف می سازد.کلید واژگان: امام رضا(ع), قصیده هائیه, آرمانشهر رضوی, تحلیل ادبی و بلاغیHᾱʿieh Ode, relative to Imam Reza, (PBUH) is one of the objective samples of didactics and clarifications- on the personal and social sides- that Imam (PBUH) has reminded us of the moral and immoral norms and their consequences employing a sublime and a literary language and impressive style. This poem, While enjoying the dominance of the spiritual and mystical spirit, contains moral and social messages, for example: Persuading Unity, Surrender to the commandments, Denounced hypocrisy and etc. Aimed at influencing thoughts and emotions in the direction of audiences'awakening, is written in a penetrating language. From the coordinates of this poem in structure and theme, Criticism is the foundation of Arabic rhetoric to highlight and influence the word, As you analyze these elements, Imam reza's nobility can be found on literary sciences. This research aims at analyze and account for the impact of linguistic and rhetoric devices contributing to an increase in the degree of effect of Imam Reza’s (PBUH) discourse, making use of a content analysis regarded as a qualitative method.The result of this research shows that Imam Reza (PBUH), by building rhetoric and literary underlying structures has emphasized the valuable educational bases and teachings in Hᾱʿieh Ode through an address style. In this line, in different places of the Ode, the conscious and novel use of efficient rhetoric techniques has created beauty and attraction in the poems, and the use of devices including repetition, allusion, simile, defamiliarization, vocatives, congeries, lamentation, religious discourse, rhetorical question, quoating proverbs, claridying after ambiguities, proper ending, etc have magnified deviation coming from pride, greed, cruelty and the abusing of the language. In the meantime, by means of pictorial expression of the abstract concepts and making use of emotional and human terms, it tries to attract the mind of the addressees to being aware of death and awakening them of the latent consciences.Keywords: Imam Reza, H??ieh Ode, Razavi Utopia, Linguistic, Rhetoric Interpretation
-
قرآن، بحث های استدلالی درباره اصول اسلامی را بر پایه تعقل و تفکر گذاشته است، و همواره از مردم می خواهد که با دلایل محکم و استدلال های یقینی به ایمان برسند، همانطور که امام رضا (ع) از طریق مناظرات با فرقه های مختلف به شناساندن و به فکر انداختن اصول اعتقادی اسلام می پرداخت. در عصر حاضر توجه به ظرافت های زبانی و رویکردهای متعدد تحلیل کلامی، بهتر از گذشته لایه های درونی کلام را آشکار می سازد. پژوهش حاضر با شیوه توصیفی - تحلیلی و با استفاده از زبان شناسی و بحث تحلیل گفتمان پایه ریزی شده است. تبیین عملیاتی این تحقیق برپایه ابزارهای زبانی برجسته سازی و حاشیه رانی مربع ایدئولژیک ون دایک است که می تواند نقش مهمی را در تحلیل نهایی این مناظره داشته باشد. امام (ع) از ابزارهای زبانی برای اثرگذاری در مخاطب و اقناع وی و خنثی نمودن استدلال او بهره می برد. در این میان استفاده از ادات تاکید و بکاربردن انواع اسم ها از جمله اسم مصدر و افعال خاص و بینامتنیت قرآنی به برجسته سازی محورهای اصلی در مناظره امام (ع) نقشی بسزا دارد همچنان که پاسخ انحرافی به سوالات ابوقره و بدون تاکید یا کاربرد مناسب استفهام و بکارگیری الفاظی با بارمعنایی اندک، در به حاشیه راندن برخی مفاهیم رقیب نمود ویژه یافته است.کلید واژگان: تحلیل گفتمان, مربع ایدئولوژیک, امام رضا (ع), ابوقره, برجسته سازی, حاشیه رانیLogical discussion about Islamic principles began by the Quran itself and has always urged people to have faith with strong and firm reasons. Similar to Imam Raza, who taught the principles of Islam to various sects and made them contemplate through discussions and debates. At the present time, due to emphasis upon the linguistic delicacies and multiple approaches to verbal analysis, the inner layers of speech are revealed better than the past. The present research is based on descriptive-analytical approach; based on using linguistics and discussion of discourse analysis. The operational explanation of this research is based on the ideological language features of Van Dijk's ideological square, which plays an important role in the final analysis of the debate. Imam used language tools to influence his audience and persuaded them by neutralizing their own arguments against them. Meanwhile, the use of emphasis and the use of various types of nouns, including the proper nouns and irregular verbs and the Quranic intertextuality are significant in highlighting the main points of Imam's debate. This is to the extent that divergent answers to the questions of the subject, without the emphasis or proper use of words with weak meanings, have led to the marginalization of some concepts of the opponent.Keywords: Discourse analysis, Ideological square, Imam Reza, Abu-ghare, Highlighting, Marginalization
-
حضرت علی بن موسی( 841 - 302 ه.ق.) که با عنوان امام رضا(ع) هشتمین امام شیعیان دوازده امامی به شمار میرود، گذشته از امامان اول و سوم شیعه، بیش از دیگر امامان مورد توجه ایرانیان بوده است و تجلی این توجه را می توان در قدمت و کثرت مدایح رضوی در شعر پارسی بازجست. توجه به امام رضا(ع) نه تنها در بدنه اصلی شعر پارسی یعنی شعر بزرگسالان به وفور دیده می شود، بلکه در شعر کودک نیز بویژه در دهه های اخیر، حضوری وسیع یافته است. هدف از نگارش این مقاله، توصیف زیبایی شناسی شعر رضوی در متون منظوم ادبیات کودکان است. گستره مطالعه نیز آثار منظوم شاعران معاصر حوزه کودکان است که به لحاظ موضوعی در قلمرو شعر رضوی قرار گیرد. از آنجا که شعر رضوی، زیرمجموعه ای از ادب آیینی است، به مانند دیگر حوزه های ادب آیینی، پیوندهای مکرر و متراکم تلمیحی با قرآن، حدیث و اخبار تاریخی دارد و حتی کودکانه بودن شعر نیز نتوانسته موجب کاستی یا قطع این پیوندها شود. بنابراین به رغم گرایش صوری مباحث زیبایی شناسی، بخشی هرچند کوتاه به بخش تلمیحات اختصاص داده شد.کلید واژگان: امام رضا(ع), شعر کودک, زیباییشناسی, نقد
-
فرهنگ و ادبیات آیینی ایران ریشه در اعتقادات دینی و پیوند عمیق عاطفی با معصومین، به خصوص امام رضا (ع)، دارد و از این آبشخور های ارزشمند و متعالی بهره مند شده است. تحلیل و تبیین آیین های نمادین و ادبیات آیینی رضوی عامه، علاوه بر تبیین پیوندهای آن با فرهنگ رضوی و شخصیت امام رضا (ع)، معتقدات و باورهای ما را نیز غنا و گسترش می دهد. آیین های نمادین و ادبیات عامه رضوی و کارکرد و برآیند آن، مانند توسل جویی، هویت بخشی، انسجام یابی، همبستگی، کاستن از روزمرگی، ایجاد امید و شادی در میان نسل معاصر از نظر مولفه های تربیتی و ایجاد خودباوری بسیار مهم است؛ زیرا این کارکردها و آثار آن در تعمیم درک بهتر آموزه های دینی و گسترش آن در میان نسل های جوان، نقش ویژه ای را ایفا می کنند. این پژوهش برخی آیین های نمادین رضوی ازجمله چاووشی خوانی، نصب علم، بستن شال و روسری، نذورات، جاسبزی، سوغاتی های زیارتی، دخیل بستن به پنجره فولاد، آب نوشی از سقاخانه اسماعیل طلایی، گنبدنمای رضوی و مژدگانی، و نیز ادبیات آیینی رضوی عامه مانند لالایی، مولودی خوانی، نوحه خوانی، کارآوا و ماشین نگاره های مردمی را که متاثر از فرهنگ رضوی هستند، با رویکردی توصیفی- تحلیلی بررسی و تبیین می کند و نشان می دهد که شخصیت امام رضا(ع) با ویژگی های برجسته ای در فرهنگ و ادبیات عامه ایرانی متجلی شده و آن را آیینی کرده است.کلید واژگان: آیین های نمادین, ادب آیینی, ادب عامه, امام رضا (ع), فرهنگ رضوی, فرهنگ عامهIranian culture and literature originate from religious beliefs that deeply connect with Iranian peoples emotions toward innocent fellows especially Imam Reza as well as Iranian culture and folklore literature. The analysis of symbolic customs and Imam Rezas literature custom in parallel with his personality enrich our beliefs. The symbolic customs and Razavi folklore literature result in; following, identification, coherence, cohesion, decrease in the extent of routine life, the production of hope and happiness in the contemporary age due to educational factors as well as self-confidence, because these factors play an important role in the young ages .This essay is based on context analysis, it examines the symbolic customs including heroic poems to set up flag, to tie scarf, oblation, setting off, souvenir besides folklore literature which includes Lullaby, premium, mourning, sound, peoples tools which are influenced by Razavi culture. It has shown Imam Rezas personality, his well-known features in Iranian culture and folklore literature.Keywords: symbolic customs, custom literature, folklore literature, Emam Reza, Razavi culture
-
کاوش نامه ادبیات تطبیقی، پیاپی 20 (زمستان 1394)، صص 103 -121علی بن موسی الرضا (ع) یکی از چهره های مورد ستایش شاعران عربی و فارسی است که بعد از پیامبر اکرم (ص) ، امام علی (ع) و امام حسین (ع) بیشترین اشعار را به خود اختصاص داده است، به صورتی که شعر رضوی یکی از موضوعات مستقل در ادبیات فارسی و عربی محسوب می شود. در مقاله حاضر، مدایح رضوی در شعر عربی و فارسی، از ابتدا تا پایان قرن دهم، مورد مقایسه و بررسی قرار گرفته است. مهم ترین موضوعاتی که شاعران در مدایح رضوی بدان اشاره داشته اند، شامل: حق امامت و ولایت امام رضا (ع) بر مسلمانان، ستایش فضیلت های اخلاقی امام رضا (ع) ، اصالت و نسبت امام رضا (ع) به خاندان پیامبر (ص) ، ستایش شهر خراسان، بارگاه امام رضا (ع) و آرزوی زیارت آن حرم شریف، توسل و درخواست شفاعت از آن حضرت، تولی امام رضا (ع) و تبری از دشمنان ایشان، مذمت شهر خراسان، مقایسه امام رضا (ع) با بزرگان دینی، تاریخی یا اساطیری می باشد که در این پژوهش مورد توجه نگارندگان قرار گرفته است. از نظر بلاغی نیز شاعران در مدایح خود بیشتر از صنایعی؛ همچون اقتباس، تشبیه و استعاره، تلمیح و تضاد بهره برده اند.کلید واژگان: امام رضا (ع), مدح, شعر رضوی, شعر عربی, شعر فارسی
-
ادبیات متعهد می کوشد ارزش های دین اسلام و سجایای اخلاقی اهل بیت علیهم السلام را به تصویر کشیده و در راستای الگوآفرینی ادبی - اخلاقی گامی موثر بردارد. با توجه به تعامل و پیوند فرهنگی و تاریخی میان ایرانیان و اعراب، بازتاب شخصیت اخلاقی امامان معصوم در شعر ایشان قابل بررسی است.
پژوهش حاضر، بر اساس روش توصیفی - تحلیلی با رویکرد تطبیقی، می کوشد تا مصادیقی از اخلاق اجتماعی امام رضا (ع) را در دو ادب فارسی و عربی، ارائه نماید. اگرچه امام (ع) جامع تمام فضائل انسانی است اما با بررسی مواردی از شعر عربی و فارسی، برخی ویژگی های اجتماعی امام رضا (ع) از جمله: کرم، حسن خلق، صداقت، فروتنی و عدالت ایشان بیشتر خودنمایی می کند، از جهت بسامدی نیز، از میان سجایای اخلاقی - اجتماعی مذکور، شاعران هر دو زبان بیشتر به اصل اخلاقی کرم و بخشش آن حضرت پرداخته اند؛ و آن به جهت تاکید امام رضا (ع) بر بخشش و سخاوت و تجلی آن فضیلت ها در گفتار و کردار می باشد.کلید واژگان: اخلاق اجتماعی, امام رضا (ع), شعر متعهد دینی, فضیلت اخلاقی -
وصف شخصیت امام رضا (ع) از موضوعات مهمی است که در کانون توجه شاعران فراوانی قرار گرفته است، از جمله این شاعران دعبل خزاعی، شاعر نامدار عصر عباسی و حمیدرضا برقعی، آیینی سرای معاصر ایرانی است. پژوهش حاضر بر آن است تا سروده های رضوی این دو شاعر را با رویکرد تطبیقی بررسی نماید. این مقاله کوشیده است ضمن استخراج وجوه تشابه و تباین در نوع نگاه دو شاعر به امام رضا (ع) ، هنر زبان آن دو را در بیان سروده های رضوی بررسی نماید. پژوهش انجام شده بیانگر آن است که مفاهیم مشترک بسیاری همانند بیان شان و مقام امام (ع) ، امیدواری، حزن و اندوه، شفاعت خواهی و کرم و بخشندگی در شعر دو شاعر به چشم می خورد. اما آنچه شایسته توجه بوده و دو شاعر را از هم متمایز می سازد، آن است که دعبل در هجو دشمنان آن حضرت و بیان نفاق آن ها داد سخن می دهد و در بیان این مضامین، بیشتر از اسلوب خطابی بهره می گیرد، اما توجه برقعی به اشتیاق و دل باختگی و غرق شدن در شکوه و عظمت آن حضرت معطوف است و با اسلوب ادبی به بیان احساسات و عواطف درونی خویش می پردازد.کلید واژگان: امام رضا (ع), دعبل خزاعی, حمیدرضا برقعی, ادبیات تطبیقی
-
هجرت امام رضا (ع) از مدینه به ایران، خراسان را قبله دل های پیروان آل علی (ع) گردانید و ذهن و زبان شاعران پارسی گوی با سیره و سیمای رضوی پیوند یافت. سنایی غزنوی شاعر پارسی گوی قرن ششم هجری در پی تحولات فرهنگی، اجتماعی و سیاسی پیشگام شد و پس از آن، پردازش سیمای رضوی یکی از موضوعات مهم در شعر شاعران پارسی گوی گردید. این پژوهش با هدف تبیین جلوه های سیمای امام رضا (ع) و برابری یا برتری آن با سیمای برخی انبیای الهی غیر اولوالعزم (حضرت آدم، ادریس، داوود، سلیمان، یوسف و خضر علیهم السلام) با تکیه بر آیات و قصص قرآن کریم در شعر فارسی به روش توصیفی - تحلیلی و رویکردی تطبیقی انجام گردیده است. بنابراین، در پی پاسخ به چگونگی کمی و کیفی جلوه های سیمای انبیایی امام رضا (ع) در شعر فارسی با تکیه بر آیات و قصص قرآن کریم مشخص گردید که سیمای ظاهری، سجایای فردی و اجتماعی، سیره تعلیمی و تبلیغی، کرامات و دانش امام رضا (ع) و نیز رویدادهای مشابه در حیات مادی و معنوی آن حضرت، در سیمای انبیای مذکور یکی است، بلکه در مواردی نور وجودی آن ها برگرفته از سیمای رضوی است.کلید واژگان: قرآن کریم, امام رضا (ع), انبیای غیر اولوالعزم, شعر رضوی, ادبیات تطبیقی
-
رویکرد بینامتنی یا ارجاعات میان متنی یکی از مباحث مهم و مورد توجه نظریه پردازان معاصر است. در این رویکرد، فرض بر این است که متون مختلف از دیرباز با یکدیگر تعامل داشته و تحت تاثیر آثار پیش از خود خلق شده اند. از این رو، هیچ اثر مستقلی را نمی توان یافت که از این تاثیرپذیری و روابط بینامتنی متقابل برکنار بوده باشد. از جمله متونی که در این زمینه قابل بررسی هستند، قصاید فراوانی است که در مدح و ستایش امام هشتم شیعیان به زبان فارسی و عربی به رشته نظم درآمده اند. با نگاهی به این قصاید ملاحظه می شود؛ اشتراکات معنایی و لفظی بسیاری در آن ها وجود دارد؛ گویی هر یک از آن ها با توجه به شعر قبل از خود سروده شده اند. در این جستار، کوشش شده است تا دو قصیده رضویه از ابن یمین به زبان فارسی و صاحب بن عباد به زبان عربی، بر اساس نظریه بینامتنی مورد بررسی قرار گیرد. نتیجه، بیانگر این است که قصاید مدنظر در دو حوزه محتوا و ساختار دارای اشتراکات زیادی است به گونه ای که می توان ادعا کرد؛ در این دو متن، تعامل و روابط دیالکتیکی و به تعبیر باختین، منطق مکالمه، حکم فرما بوده است.کلید واژگان: امام رضا (ع), قصیده رضویه, ابن یمین, صاحب بن عباد, بینامتنیت
- نتایج بر اساس تاریخ انتشار مرتب شده‌اند.
- کلیدواژه مورد نظر شما تنها در فیلد کلیدواژگان مقالات جستجو شده‌است. به منظور حذف نتایج غیر مرتبط، جستجو تنها در مقالات مجلاتی انجام شده که با مجله ماخذ هم موضوع هستند.
- در صورتی که می‌خواهید جستجو را در همه موضوعات و با شرایط دیگر تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مجلات مراجعه کنید.
©2000-2025 magiran.com All Rights Reserved.