به جمع مشترکان مگیران بپیوندید!

تنها با پرداخت 70 هزارتومان حق اشتراک سالانه به متن مقالات دسترسی داشته باشید و 100 مقاله را بدون هزینه دیگری دریافت کنید.

برای پرداخت حق اشتراک اگر عضو هستید وارد شوید در غیر این صورت حساب کاربری جدید ایجاد کنید

عضویت

جستجوی مقالات مرتبط با کلیدواژه "مدرنیزاسیون" در نشریات گروه "علوم اجتماعی"

تکرار جستجوی کلیدواژه «مدرنیزاسیون» در نشریات گروه «علوم انسانی»
  • احمد فعال، صادق زیباکلام*، محمد توحیدفام

    این مقاله با توجه به ناپیوستگی مدرنیته و مدرنیزاسیون در ایران، کوشش دارد ضمن مروری کوتاه در خاستگاه سرزمینی این دو مفهوم در کشورهای غربی تاثیر ناپیوستگی را بر فرایند توسعه وضدتوسعه جستجو کند. جریان توسعه در ملل پیشرفته صنعتی بصورت طبیعی طی شد. این کشورها به دلیل کشمکش های طولانی بین سه کانون قدرت سیاسی، اقتصادی و مذهبی موفق به ایجاد نظام های حقوقی شدند که متضمن امر توسعه گردیدند. اما جریان توسعه بعد از جنگ جهانی دوم وقتی وارد کشورهایی شد که با موانع ساختاری و سرزمینی و فقدان تضمین های حقوقی مواجه بودند، به جریان ضدتوسعه تبدیل شدند. در ایران این پدیده در قالب نوسازی از دوران مشروطیت شروع شد. اما عوامل متعددی وجود داشتند که با دامن زدن به ناپیوستگی اجتماعی و سیاسی، موانع اساسی در مسیر توسعه ایجاد کردند. ناپیوستگی میان مدرنیسم و مدرنیته بخشی از یک روند تاریخی و ناشی از ناامنی ها و در نتیجه تمرکز قدرت سیاسی بود. این مقاله درصدد است با یک نگاه جامعه شناختی سیاسی یافته هایی را که درباره تاثیر قدرت سیاسی بر ناپیوستگی های اجتماعی شرح داده می شوند، با تمرکز روی موضوع توسعه تبیین کند. پرسش اصلی این است که چه عواملی باعث ناپیوستگی ها شدند، و چگونه می توان این عوامل را از میان برداشت؟

    کلید واژگان: توسعه, ضدتوسعه, مدرنیته, مدرنیزاسیون, تضمین های حقوقی
    Ahmad Faal, Sadegh Zibakalam *, Mohamad Tohidfam

    Considering the discontinuity of modernity and modernization in Iran, this article tries to look for the effect of discontinuity in the process of development and counter-development while briefly reviewing the national origins of these two concepts in Western countries. The flow of development in advanced industrialized nations proceeded naturally. Due to the long conflicts between the three centers of political, economic and religious power, these countries succeeded in creating legal systems that ensured development. But after the Second World War, when the flow of development entered the countries that faced structural and territorial barriers and lack of legal guarantees, they turned into an anti-development flow. In Iran, this phenomenon started in the form of modernization from the constitutional era. But there were several factors that fueled social and political discontinuity and created major obstacles in the path of development. The discontinuity between modernism and modernity was part of a historical process and caused by insecurities and as a result the concentration of political power. This article intends to explain the effect of political power on social discontinuities, focusing on the issue of development with a political sociological approach The main question is, what factors caused the discontinuities to emerge , and how can these factors be removed?

    Keywords: development, anti-development, Modernity, Modernization, legal guarantee
  • محسن نیازی، شاهو رستگاری*، ایوب سخایی، سید سعید حسینی زاده آرانی

    در سال های اخیر، نگرش به ازدواج و همسرگزینی در میان جوانان ایران متاثر از تغییرات در سبک زندگی دچار تحول شده است. در میان عوامل متعدد برای توضیح این تغییر نمی توان نقش رسانه های جمعی و جهت دهی به علائق و گرایش های جوانان را نادیده گرفت. هدف از پژوهش حاضر بررسی تاثیر مصرف رسانه ای بر گرایش به زندگی مجردی جوانان است. به این منظور با استفاده از روش فراتحلیل، مقاله های علمی-پژوهشی که در دهه 1390 -1400 با موضوع رابطه بین مصرف رسانه ای بر نگرش جوانان نسبت به ازدواج و زندگی مجردی در نشریات معتبر کشور ایران منتشر شده بودند، گردآوری شدند. برای این کار، از کلیدواژه های مرتبط استفاده شد و جستجو در سایت ها و پایان نامه های تحصیلات تکمیلی دانشگاه ها صورت پذیرفت و مطالعاتی که با معیارهای ورود به فراتحلیل همخوانی داشتند گزینش شدند و اطلاعات مورد نظر برای آزمون فرضیه ها استخراج شد. از 30 مطالعه مورد نظر به 11 مطالعه رسیدیم، آماره های مناسب برای محاسبه اندازه اثر و اطلاعات مورد نیاز دیگر ثبت شده و با نرم افزار CMA2 تجزیه و تحلیل گردید. نتایج تحقیق نشان داد که در مجموع مقدار اندازه اثرمصرف رسانه ای بر گرایش به زندگی مجردی498/. بوده و تاثیر بسزایی در تبیین تغییرات متغیر وابسته دارد.

    کلید واژگان: ازدواج, مجردگزینی, نگرش به ازدواج, مصرف رسانه ای, مدرنیزاسیون
    Mohsen Niazi, Shaho Rastegari *, Ayob Sakhaie, Sayed Saied Hossain Zade Arani
  • تبیین جامعه شناختی آرمان گرایی توسعه ای در بین جوانان شهر یاسوج
    رامین تقوی*، علی یار احمدی

     آرمان گرایی توسعه ای، چارچوبی قوی برای مفهوم سازی اثرات روانی اجتماعی نظریه توسعه در زندگی روزمره ارایه می دهد. آرمان گرایی توسعه ای دلالت بر این دارد که چندین جنبه از توسعه مدرن از تفکر غربی سرچشمه می گیرد. مقاله حاضر با هدف بررسی و تبیین جامعه شناختی آرمان گرایی توسعه ای در بین جوانان انجام شده است. داده های تحقیق از طریق پیمایش و با استفاده از پرسشنامه در بین 608 از جوانان شهر یاسوج که به روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شده اند، گردآوری شده است. یافته های تحقیق بیانگر آن است که بین متغیرهای طبقه اقتصادی، مادی گرایی، استفاده از فضای مجازی و اینترنت، دینداری، فردگرایی، نگرش های جنسیتی، نگرش به ازدواج با آرمان گرایی توسعه ای رابطه معناداری وجود دارد و متغیر سن، رابطه معناداری با آرمان گرایی توسعه ای نداشت. بر اساس مدل نهایی تحقیق، هفت متغیر که بیشترین ارتباط را با آرمان گرایی توسعه ای داشتند انتخاب شدند. این متغیرها به ترتیب اهمیت (بر اساس ضرایب رگرسیونی) دینداری (به صورت منفی)، نگرش های جنسیتی، استفاده از فضای مجازی، فردگرایی، مردبودن و نگرش به ازدواج هستند که متغیر آرمان گرایی توسعه ای را تبیین کردند. الگوی آرمان گرایی توسعه ای نشان داد که طی تغییرات اجتماعی، ارزش ها و هنجارهای اجتماعی نیز تغییر می کنند. و برای جلوگیری از بروز هرگونه مساله ای، تصمیم گیری در خصوص هر گونه سیاست گذاری و برنامه ریزی در جامعه، لازم است با توجه به این تغییرات صورت پذیرد.

    کلید واژگان: آرمان گرایی توسعه ای, تغییر ارزشی, مدرنیزاسیون, جوانان
    Sociological explanation of developmental idealism among the youth of Yasouj city
    Ramin Taghavi *, Aliyar Ahmadi

     Developmental idealism provides a strong framework for conceptualizing the psychosocial effects of developmental theory in everyday life. Developmental idealism implies that several aspects of modern development originate from Western thought. This article has been carried out with the aim of investigating and sociologically explaining developmental idealism among young people. The research data was collected through a survey and using a questionnaire among 608 youths of Yasouj city who were selected by multi-stage cluster sampling method. The findings of the research show that there is a significant relationship between the variables of economic class, materialism, use of virtual space and the Internet, religiosity, individualism, gender attitudes, attitudes towards marriage and developmental idealism, and the age variable has a significant relationship with developmental idealism. didn't have Based on the final model of the research, seven variables that were most related to developmental idealism were selected. These variables are, in order of importance (based on regression coefficients), religiosity (negatively), gender attitudes, use of virtual space, individualism, masculinity and attitude to marriage, which explained the developmental idealism variable. The model of developmental idealism showed that during social changes, social values and norms also change. And in order to prevent any problems from occurring, it is necessary to make decisions regarding any policies and planning in the society with regard to these changes. 

    Keywords: developmental idealism, value change, Modernization, youth
  • شهلا کاظمی پور

    نهاد خانواده در ایران طی چند دهه اخیر، با تغییرات مهمی، مانند گذار از خانواده گسترده به هسته‌ای، افزایش سن ازدواج، کاهش میزان ازدواج، افزایش تجرد قطعی، تغییر در معیار‌‌های همسرگزینی و افزایش طلاق روبه رو بوده است. هدف این مطالعه، ارایه تصویری از تحول خانواده و معرفی رویکردهای نظری با تاکید بر وضعیت ازدواج و طلاق است. برای تبیین تحولات خانواده، از سه رویکرد نظری «تیوری نوسازی»، «نظریه گذار جمعیتی دوم» و نظریه «پست-مدرن» استفاده شده است. در این مطالعه از دو روش «اسنادی» و «تحلیل ثانوی» استفاده شده است. ابتدا برای مباحث مربوط به پیشینه، ادبیات و نظریه های تحقیق، از منابع موجود علمی استفاده شده است. سپس با مراجعه به داده‌های نتایج سرشماری ها، سازمان ثبت احوال و گزارش پیمایش، ملی خانواده، تحولات ازدواج و طلاق مورد تبیین قرار گرفته است. نتایج نشان داد که طی چهار دهه اخیر، سهم خانواده‌های گسترده و میزان خالص ازدواج، کاهش یافته، میانگین سن ازدواج و میزان‌‌های طلاق، افزایش داشته است و نیز معیار‌ها و شیوه‌های همسرگزینی و نگرش به طلاق از ابعاد سنتی به سمت مدرن تغییر کرده‌ است. برای سیاست گذاری جهت افزایش میزان ازدواج، کاهش سن ازدواج و کاهش میزان طلاق، چون علل اکثر تغییرات پدیدآمده، جنبه اجتماعی- فرهنگی دارند، پیشنهاد می‌گردد که به جای ارایه وام و تسهیلات برای ازدواج و یا صدور بخشنامه برای کاهش طلاق، در زمینه مسایل فرهنگی و تغییر مولفه‌های سبک زندگی در کشور، اقدامات ویژه به عمل آید.

    کلید واژگان: مدرنیزاسیون, گذار جمعیتی دوم, تحولات خانواده, تحولات ازدواج و تحولات طلاق
    shahla kazemipuor

    The institution of the family in Iran has faced important changes during the last few decades, such as a transition from extended family to a nuclear family, an increase in marriage age, a decrease in the marriage rate, an increase in absolute celibacy, a change in criteria for choosing a spouse and increase in divorce. The purpose of this study is to present a picture of the evolution of the family and introduce theoretical approaches with an emphasis on the state of marriage and divorce. To explain the evolution of the family, three theoretical approaches have been used, "modernization theory", "second demographic transition theory" and "postmodern theory". In this study, two methods of "documentary" and "secondary analysis" were used. First, the topics related to the background, literature and research theories have been used from available scientific sources. And then, by referring to the data of the results of the censuses, the civil registration organization and the national survey report, the developments of marriage and divorce have been explained. The results showed that during the last four decades, the share of extended families has decreased and the net marriage rate has decreased, the average age of marriage and divorce rates have increased, and the criteria and methods of choosing a spouse and the attitude towards divorce have changed from traditional dimensions to modern ones. To make policies to increase the marriage rate, reduce the age of marriage and reduce the divorce rate, because the causes of most of the changes that have emerged are socio-cultural, it is suggested that instead of providing loans and facilities for marriage or issuing a directive to reduce divorce,special measures should be takenin the field of cultural issues and to change the lifestyle components in the country.

    Keywords: Modernization, Second Demographic Transition, Family Changes, Marriage Changes, Divorce Changes
  • داریوش اسماعیلی*، علیرضا صیاد
    امپرسیون های یک شهر: تهران امروز (1356) اثر خسرو سینایی یکی از فیلم های شاخص ایرانی است که می کوشد تجربه کلانشهری تهران مدرن را به مخاطب خود بازنمایاند. فرم و ساختار این اثر تفاوت های مشهودی با فیلم های مرسوم سمفونی شهری دارد. سینایی در پی ارایه ریتم و ضرباهنگ زندگی کلانشهری، چنان که در سمفونی های شهری اتفاق می افتد، نیست، و بیشتر در پی بازنمایی بارقه هایی از تجربه ی زیست کلانشهری در جامعه ایران در حال گذار از سنت به مدرنیته است. پیشینه ی تحصیلی و مطالعاتی سینایی در زمینه معماری، در زیبایی شناسی این فیلم و کنکاش وی در ماهیت شهر مدرن به خوبی نمود می یابد. پژوهش حاضر که با روش توصیفی- تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه ای صورت گرفته، با بهره گیری از رویکردی میان رشته ای می کوشد به بررسی نحوه بازنمایی تجربه شهری در این فیلم بپردازد، و از این مدخل دیدگاه فیلمساز نسبت به فرایند مدرنیزاسیون شهری در دوره پهلوی را تحلیل نماید. در طول فیلم، فیلمساز به گونه ای خودارجاعانه بارها به ماهیت مدیوم سینما در ثبت و جاودانه کردن لحظات اشاره می کند. فیلمساز خصوصا نقش قدرت حاکم در پیشبرد پروژه مدرنیزاسیون و شکل دهی به انسجام اجتماعی مطلوب را برجسته می سازد. تحلیل فیلم نگاه انتقادی فیلمساز به مدرنیزاسیون حکومتی دوران پهلوی را آشکار می کند.
    کلید واژگان: امپرسیون های یک شهر: تهران امروز, مدرنیزاسیون, کلانشهر تهران, سینمای مستند, تجربه شهری
    Dariush Esmaieli *, Alireza Sayyad
    “The Impression of a City: Tehran Today (1977)” by Khosrow Sinai is one of the leading Iranian documentaries that aspires to represent the experience of living in the modern metropolis of Tehran. It has remarkable differences from common urban symphonies, in form and structure, and Sinai doesn’t try to convey the rhythm and pace of the metropolitan life, and he is more in to the representation of some evanescent sparks of metropolitan living experience in the Iranian, traditional to modern, transitional society. The author’s educational background in architecture shows itself through the aesthetics of the film and his exploration in the nature of the modern city. This study, which has been done by descriptive-analytical method, using library sources, and an interdisciplinary approach, tries to investigate, how the film represents the metropolitan experience of life, and analyzes the filmmaker’s critical perspective on the process of urban modernization in the Pahlavi’s era
    Keywords: Impressions of a City, Tehran Today, modernization, Tehran Metropolis, Documentary cinema, Urban Experience
  • محمد نژادایران*

    نقدهای رادیکال آل احمد به مفهوم غرب زدگی به دلیل اقبال گسترده اقشار مختلف جامعه ایرانی در زمان مطرح شدن نقش مهمی به جهت گیری های فکری و سیاسی جامعه ایران داشت. آل احمد وضعیت آشفته حاکم بر جامعه را که در فرایند نوسازی پرتناقض زمانه اش را نقد می کند و در این مسیر تلاش دارد آگاهی بخش و هشداردهنده باشد. در این پژوهش تلاش شده تا با روش تحلیل داده ها زمینه های اجتماعی و فرهنگی شکل گیری مفهوم غرب زدگی در اندیشه آل احمد موردتوجه قرار گیرد. یافته های این پژوهش نشان می دهد که او نقدهای قابل توجهی به مدرنیزاسیون وابسته و مدرنیسم سطحی عصر پهلوی مطرح کرد؛ اگرچه در طرح یک ایده جایگزین برای برون رفت از وضعیت غرب زدگی ناتوان بود و در نهایت با ارایه راهکارهای سیاسی برای تقویت مذهب و روحانیت به عنوان یک نیروی اجتماعی سنتی زمینه ساز شکل گیری نوعی غرب ستیزی سیاسی برآمده از تجددستیزی فرهنگی شد. نقد های وی به دلیل ضعف نظری و آشنایی سطحی با تمدن مدرن از سطح نقد وابستگی سیاسی و اقتصادی و ظواهر فرهنگی فراتر نمی رود و نمی تواند سیمایی دقیق و روشنی از وضعیت تمدنی جامعه ایران ترسیم کند.

    کلید واژگان: مدرنیته, مدرنیسم, مدرنیزاسیون, غرب زدگی, جلال آل احمد
    Mohammad Nezhadiran *

    Al-Ahmad's radical critiques of the concept of Westernization due to the widespread popularity of various sections of Iranian society at the time of its introduction played an important role in the intellectual and political orientations of Iranian society. Research Findings1- Westernization is a reaction related to modernizationHis views entitled "Westernization" in its technological, economic and social dimensions should be considered as a reaction to the pattern of modernization that was being formed rapidly in the second Pahlavi era and regardless of its consequences. The strong dependence of this process on global capitalism and the prominent role of multinational companies in investing in Iran's domestic industries, along with the growing import of foreign products from oil revenues and the prevalence of consumerism in the urban lifestyle, was a phenomenon that many intellectuals of that period in various forms. It was criticized and Al-Ahmad was one of the pioneers in criticizing this modernization in this direction.2. Critical Westernization of Superficial ModernismThe dependent and accelerated modernization of the Pahlavi government was rooted in a superficial and ignorant modernism that dominated the thought and culture of the elites and constitutionalist and modernist intellectuals of Reza Shah's era and in the Ahmad's era by the formal education system, press and cultural magazines and even some new intellectuals and educated people. dominated. The modernism that prevailed during this period undoubtedly lacked philosophical depth or precise knowledge of the nature of modern culture and civilization, and for this reason it promoted imitation of the modern lifestyle as the main manifestation of modernity. He was involved in cultural and identity debates.3. Weakness of the positive aspects of the concept of westernizationThe lack of philosophical aspect and the emphasis on economic and political aspects of Al-Ahmad's critiques of the accelerated modernization and superficial modernism of the Pahlavi era in the context of the critique of the phenomenon of "Westernization" indicate if his superficial acquaintance with modern European civilization. Except for the strengthening of anti-Western political currents in the form of political and cultural anti-Westernism.

    Keywords: Modernity, modernism, modernization, westernization, Jalal Al-Ahmad
  • مرضیه ابوذری، علی ساعی*

    موضوع این مقاله مطالعه تطبیقی دموکراتیزاسیون در ایران و ترکیه، مطالعه موردی جنبش مشروطه خواهی در 1906 و 1908 است. مدعای این پژوهش آن است که اگر چه ایران و ترکیه عثمانی، دارای رژیم اقتدارگرای سلطنتی و سلطانی بودند، با این حال به ترتیب در 1906 و 1908  دموکراتیزاسیون را تجربه کردند. از طریق شواهد تجربی استدلال شده است که مرحله اول دموکراتیزاسیون، شکست رژیم اقتدارگرا، در هر دو کشور تحقق یافته است. مدل نظری پژوهش بر رویکرد ترکیب گرایانه استوار است که در آن منابع ساختاری و عاملیتی حضور همرمان دارند.  شواهد تاریخی سازگار با این مدعای نظری ما است که دموکراتیزاسیون نتیجه ترکیب عطفی چندگانه سه شرط علی، توسعه آموزشی و عاملیت کنشگران سیاسی و عاملیت کنشگران اجتماعی است. با فرض توسعه آموزشی، اگر الگوی رابطه میان کنشگران سیاسی و اجتماعی مبتنی بر خلق جنبش مشروطه خواهی، ایتلاف یا مذاکره یا سازش یا تشکیل انجمن های مدنی باشد، موج دموکراتیزاسیون رخ می دهد. پژوهش حاضر با استفاده از روش تطبیقی تاریخی انجام شده است.

    کلید واژگان: دموکراتیزاسیون, شکست رژیم اقتدارگرا, مدرنیزاسیون, توسعه آموزشی, کنشگران سیاسی, کنشگران اجتماعی
    Marzieh Abouzari, Ali Saeii *

    This study compares democratization in Iran and Turkey. We show that Iranian and Ottoman society experienced the wave of democratization in 1906 and 1908 respectively. Our argument is that democratization is the result of the combination of three causal conditions, educational development and the agency of political actors and the agency of social actors. Theoretically, educational development only can potentially facilitate the process of democratization, but this is dependent on how political elites respond to it. The strategic choices made by the élites determine the main process of democratization. This study uses comparative historical analysis. Methodologically, the comparative historical analysis focuses on both historically interpretive and causally analytic.The findings indicate that the educational development as a structural resource in combination with the strategic choeces of political and social actors such as negotiation or coalition or the creation of a social movement has led to democratization.

    Keywords: Democratization, Regime Breakdown, Modernization, Educational development, Political, Social Actors
  • مهیار محبی میمندی، محمد ساسانی پور*
    هدف از این تحقیق، بررسی مهم ترین عوامل ظهور و همه گیری بیماری های عفونی نوپدید همچون کووید-19 و ارتباط آن ها با مدرنیزاسیون و جهانی شدن بر اساس مفاهیم ارایه شده در دیدگاه جامعه شناسی جامعه مخاطره آمیز ایرلیش بک و دیدگاه جمعیت شناختی گذار سلامتی است. روش تحقیق، توصیفی- تحلیلی و مبتنی بر اسناد موجود است. بر اساس یافته های این تحقیق، مهم ترین دلیل ظهور بیماری های عفونی نوپدید، تغییرات زیست محیطی (تغییرات آب و هوایی و گرمایش زمین و جنگل زدایی) است که به مداخلات انسان در طبیعت مربوط است. شهرنشینی، ازدحام در شهرها و آلودگی هوا، افزایش مهاجرت و رشد تحرکات مکانی از مهم ترین عوامل همه گیری و جهانگیر شدن بیماری هایی همچون کووید-19 است. همه این علل و عوامل با مدرنیزاسیون، جهانی شدن و مخاطرات ناشی از آن در ارتباط است. از سوی دیگر، نابرابری های اجتماعی، اقتصادی، بهداشتی و جغرافیایی نیز نقش مهمی در تداوم حضور اپیدمی کووید-19 در درون و بین کشورها به ویژه در کشورهای با درآمد متوسط مانند ایران دارد. این نابرابری ها به ویژه پس از کشف واکسن نمود بیشتری داشته است؛ بنابراین ظهور، شیوع جهانی و تفاوت های بین کشورها در این زمینه با استفاده از دیدگاه های جامعه مخاطره آمیز و گذار سلامت، قابل توضیح و تبیین است.
    کلید واژگان: کووید-19, کرونا ویروس, تغییرات زیست محیطی, مدرنیزاسیون, جهانی شدن
    Mahyar Mohebi Meimandi, Mohammad Sasanipour *
    The purpose of this study was to investigate the most important factors in the occurrence and epidemic of emerging infectious diseases such as Covid-19 and their relationship with modernization and globalization based on the concepts presented in the sociological perspective of risky society Irish Beck and the demographic view of health transition. The research method is descriptive-analytical and based on existing documents. According to the findings, the most important reasons for occurrence of emerging infectious diseases is environmental change (climate change and global warming and deforestation), which is related to human interventions in nature. Urbanization, high density in cities, air pollution, the increase in migration and the growth of spatial mobility are also among the most important factors in the spread of diseases such as Covid-19. All these causes and factors are related to modernization, globalization and its risks. On the other hand, social, economic, health and geographical inequalities also play an important role in the continued presence of the Covid-19 epidemic within and between countries, especially in middle-income countries such as Iran. These inequalities have become more pronounced, especially after the discovery of the vaccine. Therefore, occurrence, global prevalence and differences between countries in this field can be explained with the risky society and the health transition approaches.
    Keywords: COVID-19, Coronavirus, Risky Society, Modernization, Globalization
  • مهدی کرمانی*، زهرا برادران کاشانی، مجید فولادیان
    جلال آل احمد به عنوان یک رمان نویس واقع گرا در آثار خود، به دنبال انعکاس وقایع و مسایل اجتماعی و فرهنگی در جامعه ایرانی بوده است. رمان مدیر مدرسه نیز مانند سایر آثار وی، بازتابی از ناکامی تجربه مدرنیت در ایران است. به تعبیری داستان روایت شده از مدرسه توسط جلال، نمایی از جامعه ایرانی است، که حضور هم زمان ارزش ها و باور های سنتی و رهاوردهای مدرن را در تقابل با یکدیگر تجربه کرده است. مطالعه حاضر در صدد بررسی و کشف نمود های مدرنیزاسیون در رمان مدیر مدرسه اثر جلال آل احمد با رویکرد نشانه شناسی اجتماعی برآمده است. نتایج تحقیق که بر اساس گام های دوازده گانه رویکرد نشانه شناختی اجتماعی تیو ون لیوون انجام شده است، نشان داد که جامعه ایرانی دوران نویسنده بی توجه به باور ها و ارزش های سنتی، به نوسازی و ورود عناصر مدرن در عرصه آموزش و سایر عرصه های زندگی اجتماعی اقدام کرده و علی رغم هزینه های مادی و انسانی قابل توجه، در عمل فرایند مدرنیزاسیون ایرانی ابتر مانده است. هر چند نویسنده برای این وضعیت جایگزین خاصی عرضه نمی دارد، اما تحول در این ارتباط را ناشدنی نیز نمی پندارد.
    کلید واژگان: مدرنیزاسیون, مدیر مدرسه, ون لیوون, نشانه شناسی اجتماعی, جلال آل احمد
    Mahdi Kermani *, Zahra Baradarankashani, Majid Fouladian
    Jalal Al-e-Ahmad as a realist novelist in his works sought to reflect the events and social and cultural issues in Iranian society. Like his other works, the School Principal is a reflection of the failure of the experience of modernity in Iran. In fact, the narrated story of the school by Jalal is an expression of the Iranian community, which has experienced the simultaneous presence of traditional values and beliefs and modern releases in opposition to each other. The present study seeks to investigate and discover the evidences of modernization in the School Principal novel of Jalal-al-Ahmad with the approach of social semiotics. The results of the research, based on the twelve steps of the social semiotics approach to Theo van Leeuwen, showed that the Iranian society, regardless of the traditional beliefs and values, has renovated and entered modern elements in the field of education and other areas of social life, and in spite of material costs And a remarkable human being, in practice, the process of Iranian modernization has survived.Although the author does not offer a particular alternative to this situation, the evolution does not seem to be unattainable.
    Keywords: modernization, school principal, teacher, social semiotics, Jalal Al-e-Ahmad
  • کامران ربیعی*، بهجت یزدخواستی

    در میان نظریه های توسعه، شاید نظریه ی مدرنیزاسیون را بتوان جامعه شناختی ترین آن ها دانست. پرسش اساسی پژوهش حاضر آن است که موافق نظریه متعارف مدرنیزاسیون، زیستن در شهر که در مقایسه با روستا که از سطح توسعه اقتصادی اجتماعی بالاتری برخوردار است باعث گرایش بیشتر زنان به کار و اشتغال شده یا خیر؟ در واقع، شناخت تفاوت زنان شهری و روستایی استان اصفهان در گرایش به اشتغال و فعالیت در انواع مختلف مشاغل هدف پژوهش حاضر بوده است. روش اصلی انجام تحقیق پیمایش بوده است. کل حجم نمونه 1815 نفر بود که از این تعداد 1017 نفر شهری و 798 نفر روستایی بوده اند. در پژوهش حاضر گرایش زنان به 29 شغل در سه دسته ی «مشاغل سنتی»، «مشاغل سنتی در قالبی نوین» و «مشاغل نوین» مورد مطالعه قرار گرفته است. براساس یافته ها ملاحظه می شود که اگرچه زنان روستایی در کل نسبت به زنان شهری تمایل بیشتری به شاغل شدن در انواع مشاغل دارند، ولی هر چه از مشاغل سنتی به سمت مشاغل نوین حرکت کنیم از معناداری این تفاوت کاسته می شود به نحوی که در اغلب مشاغل نوین تفاوت معناداری بین زنان روستایی و شهری دیده نمی شود. نتیجه اصلی پژوهش حاضر آن است که در شرایط فعلی ایران، مدرنیزاسیون و توسعه اقتصادی اجتماعی بیش از آنکه بر سطح تمایل زنان به شاغل شدن اثرگذار باشد بر نوع گرایش آنان به انواع مشاغل اثرگذار است. شهری شدن موجب می شود که زنان تمایل کمتری به شاغل شدن در مشاغل سنتی داشته باشند و از مشاغلی که همراه با نقش های سنتی زنانه است دوری کنند.

    کلید واژگان: مدرنیزاسیون, تغییر نگرش, اشتغال زنان, دوگانه شهر روستا, مشاغل سنتی, مشاغل مدرن
    Kamran Rabiei *, Behjat Yazdkhasti

    Among development theories, perhaps the theory of modernization can be considered the most sociological one. The main presumption of modernization theory is that changes in material conditions lead to changes in attitudes, values, and lifestyles. One of these material processes is “Urbanization”. The main question of the present study is whether in line with modernization theory, living in a city that has a higher level of socio-economic development than a rural one, has it been a factor that makes women more willing to work or not? In fact, the purpose of this study was to identify the differences between urban and rural women in Isfahan province in their tendency to work in different types of jobs.The main method of conducting this research has been survey, using multi-stage sampling. In the first stage, among the twenty cities of Isfahan province, three cities of Isfahan, Shahreza and Semirom were selected with high, medium and low levels of development. In the second stage, individuals were selected and studied based on two variables of age group and residential area by quota sampling method. The total sample size is 1815, of which 1017 are urban and 798 are rural. In the present study, the tendency of women to 29 jobs in three categories: "Traditional jobs", "Traditional jobs in the new form" and "Modern jobs" was studied. The findings show that although rural women in general are more willing to be employed in a variety of jobs than urban women, this difference in tendency is not significant for most modern jobs. The main finding of the present study is that in the current situation of Iran,modernization and socio-economic development, rather than affecting the level of women's willingness to work, affect the type of their tendency to work in a variety of jobs. Urbanization causes women to be less inclined to work in traditional jobs and to avoid jobs associated with traditional feminine roles.

    Keywords: modernization, Attitude Change, Women’s Employment, Rural-Urban Duality, Traditional Jobs, Modern Jobs
  • مجتبی باقری، بهرام قدیمی*، زهرا علیپور درویش، محمدعلی اصلانخانی
    مقاله حاضر به شناسایی عوامل اجتماعی موثر بر گسترش ورزش فوتبال در جامعه ی ایرانی عصر پهلوی دوم با هدف ارائه مدل فرایند گسترش ورزش فوتبال در دوران مذکور با رویکردی کیفی پرداخته است. اطلاعات تحقیق از طریق مراجعه به کتب، اسناد، مدارک و همچنین مصاحبه با افراد مطلع و شاهدان وقایع گردآوری و با استفاده از روش نظریه زمینه ای تحلیل شده اند. بعد از انجام سه مرحله ی کدگذاری باز، محوری و انتخابی، درمجموع از 20 خرده مقوله استخراج شده، 5 مقوله ی اصلی «غرب گرایی»، «توسعه رسانه های گروهی»، «قدرت و توانایی بریتانیا» و همچنین «فرصت» ها و «کارکرد»هایی که پدیده ای مانند فوتبال می توانست برای حاکمیت به ارمغان بیاورد به دست آمده و در قالب مدل پارادایمی ارائه شده است. مقوله ی مرکزی تحقیق، «مدرنیزاسیون» است که سایر مقوله ها را تبیین می کند. نتایج پژوهش نشان می دهد که گسترش ورزش فوتبال در دوران موردمطالعه، بیش از آنکه محصول ویژگی های خاص این ورزش باشد، نتیجه ی منطقی استراتژی حاکمیت وقت و جناح های قدرتمند حامی ایشان به منظور مدرن سازی یا غربی کردن جامعه ی ایرانی و در قالب برنامه «مدرنیزاسیون» عملی می گردد.
    کلید واژگان: دوران پهلوی دوم, رسانه, غرب گرایی, فوتبال, مدرنیزاسیون
    Mojtaba Bagheri, Bahram Ghadimi*, Zahra Alipour Darvish, Mohammadali Aslankhani
    The present article attends to detection of social factors influential in expansion of soccer in the Iranian society during the Second Pahlavi era. The aim has been proposing a model for the process of soccer expansion in the mentioned period, with a qualitative perspective. The research data have been collected through reference to books, documents, evidences and also interview with knowing people and witnesses to the occurrences and have been analyzed using Grand Theory. After performing three stages of open, axial and selective coding, on the all, from the 20 extracted sub-category, 5 main category, "westernization," "the expansion of group media," "power and ability of Great Britain" and also "opportunities" and "functions" that a phenomenon like soccer can bring for rulers have been proposed as the paradigm model. “Modernization” is the core item of the research which explains the other category. The findings show that the expansion of soccer in the studied period, more than being the product of the sport's features, is the logical result of the strategy of the contemporary government and its supporting powerful parties for modernizing and westernizing the Iranian society in the form of modernization.
    Keywords: Second Pahlavi Period, Media, Westernization, Soccer, Modernization
  • حامد شیری *

    بررسی عوامل موثر بر گذار دموکراتیک و تبیین موفقیت و ناکامی کشورها در دموکراتیزه کردن سیاست مسئله اصلی نوشتار حاضر است. استدلال مقاله با استناد به رویکردهای نظری این است که دموکراسی به مثابه ساختار توسعه یافته سیاست تابعی از توسعه یافتگی ساختارهای اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است. این مقاله به صورتبندی فرضیات شش گانه «اثر رشد اقتصادی»، «اثر نابرابری اقتصادی»، «اثر دولت رانتیر»، «اثر مدرنیزاسیون»، «اثر سرمایه اجتماعی» و «اثر فرهنگ دموکراتیک» بر دموکراسی پرداخته و آنها را به آزمون تجربی گذاشته است. به لحاظ روش</span> </span>شناختی، این مطالعه به شیوه تطبیقی میان</span> </span>کشوری و با استفاده از تحلیل ثانویه داده های جهانی برای 79 کشور جهان در فاصله 2005 تا 2014 به اجرا درآمده است. داده های «شاخص دموکراسی» از پایگاه اطلاعات اکونومیست استخراج شده و در قالب مولفه های سه گانه «روند انتخابات و کثرت</span> </span>گرایی»، «عملکرد دولت» و «آزادی های مدنی» مورد سنجش قرار گرفته است. نتایج تبیینی بیانگر این است که در بین متغیرهای اقتصادی اثر «درآمد سرانه» بر شاخص دموکراسی مثبت و البته غیرمستقیم و اثر «درآمدهای رانتی» منفی و ضددموکراتیک است. سازه های «مدرنیزاسیون»، «سرمایه اجتماعی» و «فرهنگ دموکراتیک» نیز به مثابه متغیرهای اجتماعی و فرهنگی اثرات تعیین کننده ای بر شاخص دموکراسی دارند، اگرچه تاثیر «مدرنیزاسیون» غیرمستقیم بوده و با واسطه در تسهیل و تقویت روندهای دموکراتیک ایفای نقش می کند.

    کلید واژگان: دموکراسی, سیاست دموکراتیک, مدرنیزاسیون, توسعه اقتصادی, سرمایه اجتماعی, فرهنگ دموکراتیک
  • فاطمه ترابی*، محمد میرزایی، محمد حدادی
    الگوهای زناشویی، میزان باروری، مرگ ومیر، طلاق، بیوگی، مهاجرت و نوع خانواده بر تغییرات بعد خانوار تاثیر گذارند. هدف اصلی این مقاله مشخص کردن سهم تعیین کننده های بلافصل و زمینه ای بعد خانوار در شهرستان های ایران می باشد. این پژوهش از نوع مطالعه تحلیل ثانویه، که با استفاده از داده های سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال 1390 انجام گرفته است. واحد تحلیل در این مطالعه، شهرستان است. از منظر میانگین بعد خانوار، در بین شهرستان های کشور تفاوت قابل توجهی وجود دارد؛ به طوری که عدد آن از 6/6 نفر در شهرستان کنگان تا 9/2 نفر در شهرستان طالقان متغیر است. نتایج تحلیل مسیر نشان داد که کاهش باروری یکی از مهم ترین عوامل کاهش بعد خانوار است. بعد خانوار، رابطه ی مستقیمی با میزان باروری، میانگین سن ازدواج و بیکاری دارد. از سویی دیگر، رابطه ی معکوسی با شاخص های مدرنیزاسیون و میزان اشتغال زنان دارد. باروری بیشترین تاثیر مثبت (61/0= β) و مدرنیزاسیون بیشترین تاثیر معکوس (41/0= β) را بر بعد خانوار دارند. مطالعات آینده می توانند نقش سایر عوامل مانند تغییر در ترتیبات زندگی و فردگرایی را در تغییرات بعد خانوار مورد بررسی قرار دهند.
    کلید واژگان: بعد خانوار, باروری, میانگین سن ازدواج, تعیین کننده های زمینه ای, مدرنیزاسیون
    Fatemeh Torabi*, Mohammad Mirzaei, Mohammad Haddadi
    In recent years, household size has undergone a plunging trend. Social, economic, cultural and structural changes in society affected household size through proximate determinates such as the age of marriage, marital patterns, fertility, mortality, divorce, and widowhood. The primary purpose of this research is to determine the proximate and socioeconomic factors of the household size determinants. This research has been performed by using the data from census in 396 townships of Iran in 2011. Among the Iranian townships, the average household size changed from 4.8 members in 1996 to 3.5 members in 2011. Also, the average household size varies considerably between the privacies of the country, from 6.6 in the province of Kangan to 2.9 in the province of Taleghan. Path analysis shows that fertility reduction is one of the most critical factors in reducing the size of the household. The average age of marriage decreased somewhat after fertility control. Fertility, the average age of marriage and unemployment have a direct relationship with household size. On the other hand, the indicators of modernization and employment of women have an inverse relationship with household size. Fertility has the most positive association (β = 0.61) and modernization has the most inverse association (β = 0.41) with household size.
    Keywords: Houshold Size, Fertility, Mean age of marriage, Proximate determinants, Modernization
  • موسی عنبری، یعقوب احمدی، محمد جواد زاهدی، احسان حسنوند*
    زمینه و هدف
    این مقاله به بررسی تاثیر فرآیند نوسازی بر انتظام و امنیت اجتماعی لرستان طی دوره های تاریخی پهلوی اول، پهلوی دوم و انقلاب اسلامی می پردازد.
    روش شناسی: روشپژوهش تاریخی و مبتنی بر اسناد و مدارک و داده های ثانویه است. واحدهای تحلیل، نظام سیاسی اجتماعی لرستان در دوره های تاریخی است.
    یافته ها
    یافته ها نشان می دهد که تا پیش از دوره پهلوی تنش ها میان گروه ها و اتحادیه های ایلی به طور عمده بر سر چراگاه بود. در روزگار پهلوی تا سال 1340، تنش میان ایل ها برای مالکیت بیشتر زمین صورت گرفت. ولی در دهه های 40 و 50 برای اشغال پست های اداری و تصدی امور دولتی و وابسته به دولت، به ستیزه جویی و رقابت پرداختند. در بعد از انقلاب نیز نزاع ها و اختلافات قبیله ای باعث بی نظمی و عدم انسجام اجتماعی شده است.
    نتایج
    فرآیند نوسازی در لرستان در نبود نهادهای کارای سیاسی به خشونت، بی ثباتی و عدم انسجام انجامید. این نابسامانی ها که بیش از همه از دگرگونی سریع اجتماعی مایه گرفته اند، حاکی از تضادهای مدرنیزاسیون دولتی بود و همواره با مقاومت های محلی همراه بوده است.
    کلید واژگان: مدرنیزاسیون, جامعه ایلی, انتظام اجتماعی, انسجام اجتماعی, لرستان
    Mousa Anbari, Yaghoub Ahmadi, Mohammad-Javad Zahedi, Ehsan Hassanvand*
    Background And Objectives
    This article examines the effect of the modernization process on social security and policing in Lorestan during the historical periods of Pahlavi I, Pahlavi II and the Islamic Revolution.
    Methodology
    The research method is of a historical type based on documents and secondary data. The units of analysis are Lorestan's socio-political system in historical periods.
    Findings: The findings indicate that tensions between groups and tribal unions were predominantly on pasture before the Pahlavi period. In Pahlavi period until 1961, the tensions between the tribes took place for more land ownership. But in the 1960s and 1970s, they fought for militancy and employment of government offices and affairs. In the aftermath of the revolution, tribal conflicts and tribal disputes have also caused disorder and social insecurity.
    Results
    The process of modernization in Lorestan led to violence, instability and incoherence in the absence of effective political institutions. These disruptions, mainly caused by rapid social change, indicate the contradictions of state modernization and have always been accompanied by local resistanc
    Keywords: Modernization, Tribal society, Social security, Social cohesion, Lorestan
  • سامان یوسفوند *، مهدی سلیمانی، رضوان مختاران

    استان لرستان در سال های اخیر به دلیل مداخلات نوسازی مدارانه شاهد تغییرات اجتماعی - فرهنگی شتابانی بوده است و در پی آن مسایل و آسیب های اجتماعی در آن گسترش پیدا کرده است؛ تاحدی که مسئله امنیت اجتماعی در اولویت مسایل استان قرار گرفته است. این مقاله در پی آن است تاثیر تغییرات اجتماعی- فرهنگی ناشی از مدرنیزاسیون بر جرم و ناامنی اجتماعی را ارایه کند. در این راستا با بهره گیری از روش های کمی و کیفی، از رویکرد مدل یابی معادلات ساختاری در تبیین جرم و همچنین از رهیافت تحلیل مضمون برای ارایه الگوی جرم در لرستان استفاده شده است. نتایج تحلیل داده ها با استفاده از تکنیک مدل یابی معادلات ساختاری نشان داد مدل پژوهش، به صورت قابل قبولی با داده ها برازش دارد و متغیرهای شهرنشینی، بیکاری،، فقر، سواد و مهاجرت بیشترین تاثیر را به صورت مستقیم و غیر مستقیم در میزان افزایش جرایم و ناامنی دارند. بنا بر اطلاعات بدست آمده؛ زمینه تحریک، وسوسه و گرایش به ارتکاب جرم در جامعه مورد مطالعه بسیار بالاست و از طرفی عواملی که می تواند باعث خودکنترلی گردد و آستانه تحمل و تاب آوری افراد را در برابر جرم و خلاف بالا ببرد؛ بسیار ضعیف هستند.
    استدلال این مقاله این است که طولانی شدن و به نوعی توقف فرآیند گذار از جامعه سنتی به جامعه مدرن مهم ترین عامل آنومی اجتماعی در استان لرستان است و لازم است در جهت بازجایگیری نهاد از جاکنده، اقدامات نهادی متناسب بافت محلی اتخاذ شود.

    کلید واژگان: مسئله اجتماعی, تغییرات اجتماعی فرهنگی, مدرنیزاسیون, جرم, مدل یابی معادلات ساختاری
    Saman Yousefvand *, Mehdi Solimani, Rezvan Mokhtaran

    In recent years, Lorestan province has witnessed rapid social-cultural changes due to newly introduced interventions, followed by social issues and social damage. To the extent that the issue of social security has been placed on the priority issues of the province. This article seeks to present the effects of socio-cultural changes brought about by modernization on crime and social insecurity. In this regard, using the combined (quantitative and qualitative) approach, the structural equation modeling approach in crime explanation as well as the method analysis approach to present a crime pattern in Lorestan have been used. The results of the data analysis using the structural equation modeling technique showed that the research model is fitted with data with acceptable accuracy And the variables of urbanization, unemployment, poverty, literacy and migration have the most direct and indirect impact on the rate of crime and insecurity. According to the information obtained, the field of provocation, temptation, and tendency to commit crimes in the community is very high, and on the other hand, factors that can lead to self-control and increase the threshold of tolerance and resilience of individuals to crime and offense are very weak. The argument of this article is that the prolongation and somehow stopping the process of transition from traditional society to modern society is the most important factor of social anomy in Lorestan province, and it is necessary to adopt instigating measures in accordance with the local context in order to re-establish the institution.

    Keywords: social problem, socio-cultural changes, Modernization, Crime, Structural Equation Modeling
  • سارا اباذری*

    این مقاله به بررسی و تحلیل عوامل تعیین کننده ای می پردازد که از دهه چهل منجر به فراهم شدن زمینه ای برای ترویج ارزش هایی همچون "معنویت" و "سنت" و "اصالت" و "ایرانیت" (به مثابه ی مشخصه ای ملی) شدند که نه فقط به ردیف موسیقی ایرانی جایگاه و معنایی نمادین در آگاهی جمعی (به ویژه در میان اعضای حوزه موسیقی) دادند، بلکه آن را به ارزشی "مقدس" بدل ساختند. مکانیسم هایی که به این ارزش ها اجازه ایفای چنین نقشی را دادند، هم ریشه در هابیتوس و هم در گفتمان ها و کنش های موسیقیایی (آثار و عقاید) عاملین غالب حوزه موسیقی در ایران داشته اند (و دارند؛ زیرا که خود را بازتولید می کنند). برای این منظور، حلقه های نهادی و اجتماعی و همچنین مباحثاتی بررسی می شوند که از یک سو، در فرآیند "رفرم" و "مدرنیزاسیون" از بالا، یعنی در پرتوی سیاست های رژیم پهلوی از اوایل دهه چهل و از سوی دیگر، در قالب گفتمان "بازگشت به خویش" و به طور کلی مواجهه با غرب به نمایندگی گروه های مخالف، به برآمدن موسیقی سنتی کمک کردند.

    کلید واژگان: موسیقی سنتی, ارزش, اصالت, بازگشت به خویش, مدرنیزاسیون
  • امیر مسعود امیر مظاهری *، زینب منجزی پور
    پژوهش حاضر با هدف بررسی عوامل اجتماعی موثر بر شکاف بین نسلی جوانان 18 تا 24 سال و والدین شان در شهر دزفول انجام شده است.در این پژوهش، آن چه مورد توجه است، ضرورت اهمیت دادن به پدیده شکاف نسلی میان جوانان و والدین آنان است. چارچوب نظری با استفاده از نظریه های نظریه پردازانی هم چون مانهایم، دورکیم، اینگلهارت، مارگارت مید، جانسون ،گیدنز، مک لوهان، جاکوبسن و والسون ارایه شد. این پژوهش به روش پیمایشی انجام شده است و گردآوری اطلاعات از طریق تکنیک پرسشنامه صورت گرفته است. جامعه آماری پژوهش شامل 5941 نفر از جوانان 18 تا 24 ساله شهر دزفول به همراه والدین شان است که از بین آن ها با استفاده از فرمول کوکران، تعداد 360 نفر به روش خوشه ایچند مرحله ای به عنوان نمونه انتخاب شدند. یافته های پژوهش نشانگر این است که شکاف بین نسلی (متغیر وابسته) با متغیرهای مدرنیزاسیون، افزایش فردگرایی، گسترش وسایل ارتباط جمعی، وضعیت شغلی مادر و میزان درآمد ماهیانه خانواده، دارای رابطه معنی داری است.
    کلید واژگان: شکاف نسلی, مدرنیزاسیون, پایگاه اجتماعی-اقتصادی, رسانه های جمعی
    Amir Masoud Amir Mazaheri, Zeinab Manjezipour
  • سیدقاسم حسنی
    مطالعات امر ایلی در ایران تاریخی طولانی دارد و سابقه آن به نگاه اگزوتیستی انسان شناسی غربی (نگاه بیگانه گرایی به علت عجیب و غریب بودن) نسبت به فرهنگ های قبیله ای بر می گردد که تحت تاثیر نگاه شرق شناسانه انسان شناسان به جوامع و فرهنگ های دیگر شکل گرفته است. در ایران این نگاه نسبت به امر ایلی به دلیل شدت تغییری که تحت تاثیر اقدامات ملت سازی و مدرنیزاسیون بر امر ایلی اعمال می شد، شکل گرفت و توسط محققان غربی و ایرانی پژوهش های گسترده ای درباره جامعه ایلی انجام شد. در دو دهه اخیر در کنار مطالعات امر ایلی که به شدت کاهش یافته بود، مطالعات امر قومی نیز رواج یافت و مقالات و کتاب های متنوعی در این زمینه در رشته های مختلف علوم سیاسی و علوم اجتماعی نگاشته شد. امر قومی که امروزه تحت نام هایی چون کرد، لر، ترکمن، عرب، بلوچ، بختیاری، قشقایی، شاهسون و غیره شناخته می شود، استمرار همان امر ایلی گذشته است. اما در بررسی های اخیر، فرایند انتقال آن مورد غفلت قرار گرفته است. این بررسی ها توجه چندانی به مکانیسم های فرایند تبدیل امر ایلی به امر قومی نداشتند، و به همین دلیل تحلیل ها مبتنی بر پویای های گروهی انجام نشدند و عوامل متعدد در این انتقال و نیز نقش محتوای فرهنگی در فرایند انتقال نادیده گرفته شده اند. بررسی حاضر سعی دارد با توجه به رویکرد فرایندی و تاکید بر نقش محتوای فرهنگی، نگاه جدیدی را به مقوله امر ایلی و امر قومی در ایران مورد توجه قرار دهد.
    کلید واژگان: امر ایلی, امر قومی, محتوای فرهنگی, ناسیونالیسم, فرایند انتقال, ادغام, مدرنیزاسیون
    Seyed Ghasem Hasani
    The studies about ethnicity have a long history, which roots in the exoticism that in turn is affected by the Orientalism viewpoint on other cultures. The procedure of nation-building and modernization of Iran drastically changed the tribal life in Iran. This procedure was accompanied by extensive researched by Western researches on the tribal communities of Iran. During the last two decades, we have seen a decrease in tribal studies and a growing interest in ethnic studies from the perspective of political and social sciences. The new ethnic terms such as Kurds and Balouchs became the substitutes of the former tribal names. However, the transition of the tribe to the ethnic is mostly neglected in the scholarship. These studies have not paid attention to the mechanisms and conversion process form tribe to ethnicity.
    For this reason, analyzing the group's dynamics and multiple influential factors in this transition, and also the role of cultural content in the transition process has been ignored. This study is trying to take a fresh look at the issue of the tribal and the ethnic in Iran from a process approach and to emphasize the role of cultural content.
    Keywords: Tribe, Ethnicity, Cultural Content, Nationalism, Transition, Integration, Modernization
  • کامران ربیعی
    هدف اصلی پژوهش حاضر، مطالعه تاثیر توسعه اجتماعی اقتصادی بر تغییر تلقی افراد از چیستی خرافات است. جامعه آماری پژوهش حاضر را کلیه شهروندان 15 سال به بالای استان اصفهان تشکیل می دهند. حجم نمونه پژوهش حاضر 6192 نفر بوده است و نمونه ها به روش نمونه گیری سهمیه ای و بر اساس سه متغیر سن، جنس و منطقه مسکونی در 25 شهرستان و منطقه شهری استان اصفهان انتخاب شدند. پرسشنامه و سوالات باز آن از طریق مصاحبه های چهره به چهره تکمیل شدند. پژوهش بر اساس رویکردی عرفی به انجام رسیده و هدف آن نه شناسایی خرافات واقعی بلکه فهم تلقی افراد از باورهای خرافی خود، والدین و شهرستان محل سکونت خویش بوده است. نتایج نشان داد که برای سطوح مختلف توسعه، تفاوت هایی جدی در تلقی افراد از چیستی خرافات وجود دارد و وجه تمایز اصلی آن ها در نسبت های به دست آمده «اعتقادات مذهبی» بود. ساکنان شهرستآن های دارای سطح توسعه اجتماعی اقتصادی بالاتر بیش از سایر شهرستآن ها باورهای مذهبی و مناسک مذهبی شهرستان محل سکونت خود را مورد بازاندیشی و نقد قرار می دهند.
    کلید واژگان: چیستی خرافه, توسعه اقتصادی, اجتماعی, مدرنیزاسیون, رویکرد عرفی, تغییرات فرهنگی
  • زهره نجفی اصل
    مدرنیزاسیون با ایجاد تحولات اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی در جوامع باعث ایجاد فضاهای جدیدی گشته و بر دامنه فردی شدن افزوده است و زندگی را بیش از پیش به امری انتخابی، توام با برنامه ریزی های شخصی بدل کرده است. این تغییرات صرفا دامن گیر مراکز شهری نبوده و جوامع روستایی کشور را نیز متاثر کرده است. به طوری که تحت تاثیر این تحولات تا حدود زیادی روابط خویشاوندی در جوامع روستایی از کنترل عرف اجتماعی خارج شده و به امری اختیاری بدل شده است. این در حالی است که در اسلام صله رحم و حفظ روابط خویشاوندی بسیار سفارش شده و قطع رحم مذموم شناخته شده است. در این مقاله برای بررسی روند تحولات روابط خویشاوندی در خانواده روستایی و عوامل تاثیرگذار بر آن، روستای حصارخروان استان قزوین انتخاب شد تا در دو خانواده و در طول 3 نسل این روابط مورد پیگیری قرار گیرد. برای انجام این مهم، از روش تاریخ زندگی استفاده شد تا با رویکردی درون گرایانه به بررسی روابط خویشاوندی پرداخته شود. نتایج، حاکی از آن است که در نیم قرن گذشته عوامل گوناگونی و البته مهم تر از همه عامل سیاسی که با تحولات اقتصادی و اجتماعی همراه شده، در ایجاد این تحولات موثر بوده است. یعنی عوامل تاریخی در کشور و عوامل ویژه ای که در روستای موردنظر پدید آمده، باعث شده در روابط خویشاوندی خانواده های روستای حصارخروان کاهش چشمگیری ایجاد شود و تبعاتی نظیر گسترش فردگرایی، اهمیت یافتن پول و تجملات، اهمیت یافتن تصمیمات و انتخابات شخصی، کاهش همیاری ها، گسترش تمایلات به ایجاد ارتباط با افراد در مراکز شهری، عدم توجه به دانش بومی پدران و کاهش اقتدار پدران و کم توجهی به سالمندان در محیط خانوادگی و... را به همراه بیاورد.
    کلید واژگان: مدرنیزاسیون, روابط خویشاوندی, خانواده های روستایی, روش تاریخ زندگی
    Zohreh Najafi Asl
    The procedure of modernization has caused economic, political and cultural changes and increased the extent of the individualization. Consequently, personal life has become a matter of choice and personal plans. These changes are not endemic in the urban centers; indeed, rural communities have also been affected so as the familial relationships in rural communities are now out of the control of social obligatory norms and turn into an optional action. Even though, Islamic values highly encourage the relationship with the kin and discourage breaking with them. This paper studies the changes in familial relationships in a rural community and tries to delineate the factors affecting them. Hesar Kharvan village in Qazvin province was selected to examine two families over three generations in terms of relationships. To do this, the life history method was used to study the evolution of family relationship with a retrospective approach. The results indicate that the political changes along with economic and social change, have been effective in these transformations. These political and social changes in the country since last few decades caused a significant decrease in Hesar Kharvan Village family relationships. This situation has brought about such consequences as the spread of individualism, the importance of money and luxuries, the importance of personal decisions, decreased cooperation, aspiration for communication with the people in urban areas, lack of attention to indigenous knowledge, reduce of the paternal authority, and little attention to the elderly in the family.
    Keywords: Modernization, Kinship relationships, Rural families, Life history method
نکته
  • نتایج بر اساس تاریخ انتشار مرتب شده‌اند.
  • کلیدواژه مورد نظر شما تنها در فیلد کلیدواژگان مقالات جستجو شده‌است. به منظور حذف نتایج غیر مرتبط، جستجو تنها در مقالات مجلاتی انجام شده که با مجله ماخذ هم موضوع هستند.
  • در صورتی که می‌خواهید جستجو را در همه موضوعات و با شرایط دیگر تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مجلات مراجعه کنید.
درخواست پشتیبانی - گزارش اشکال