جستجوی مقالات مرتبط با کلیدواژه "حجاب" در نشریات گروه "علوم قرآن و حدیث"

حجاب و عفاف به عنوان نماد مهم سبک زندگی اسلامی، نقش مهمی در زیست عفیفانه و حمایت از کانون خانواده بر عهده دارد. بر این اساس جست وجوی ارائه یک الگوی معرفتی از دل متون دینی از جمله صحیفه سجادیه نقش مهمی در ترویج فرهنگ عفاف و حجاب در جامعه ایران اسلامی دارد که هم در بحث غلبه بر چالش های موجود و هم راهکارها، واجد یک نظام معرفتی مطلوب است. پرسش محوری پژوهش این است که الگوی معرفتی امام سجاد (ع) در زمینه ترویج فرهنگ عفاف و حجاب چیست؟ نتایج نشان داده است که در صحیفه نورانی الهی سجادیه می توان یک برنامه تربیتی با ابعاد اعتقادی، عبادی و اخلاقی؛ زیستی و بدنی؛ اجتماعی و سیاسی؛ اقتصادی و حرفه ای؛ علمی و فناوری و زیباشناختی و هنری را برای زیستن همراه با تقوا و زندگی عفیفانه پایه گذاری نمود. در الگوی معرفتی امام سجاد و صحیفه سجادیه، آموزش توحید مبنای ملاحظات مربوط به پوشش مناسب است. پس از آن، شناخت نسبت به فلسفه حجاب و کارکرد اجتماعی آن، درخواست از خداوند برای پوشاندن گناهان و بازگشت به مسیر پوشش مطلوب و قرآنی، داشتن عزت نفس برای ارزش قائل به جسم و پوشش فردی، در نظر گرفتن بی حجابی به عنوان یک گناه بزرگ و بکارگیری ظرفیت های درونی فرد برای مقابله با بی حجابی، شاکله آن را تشکیل می دهند. مقاله حاضر با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی و ابزار کتابخانه ای و تحلیل محتوای صحیفه سجادیه انجام شده است.

تحلیل قرآنی حجاب زن از منظر امام خامنه ایبهروز محمدی* چکیده:حجاب یکی از مهم ترین ارزش های دین مبین اسلام است که به زنان اجازه می دهد با حفظ جایگاه انسانی خود در فعالیت های اجتماعی نقش کارآمد داشته باشند. مسلما زن بدون حجاب نمی تواند آزادی، کرامت و آرامش خود را پاس بدارد و حضور او مفید و سازنده نخواهد بود، امروز هم مسئله حجاب و رابطه حکومت باحجاب، امری چالشی شده و نیازمند تحقیق و بررسی است، به غیراز آیات و روایات اسلامی، اندیشمندان مسلمان و بزرگان معاصر، افرادی بوده و هستند، ازجمله مقام معظم رهبری که با نگاهی جامع ومانع، به مسئله زن و حجاب زن آموزه های نابی درباره حجاب در اختیار جامعه قرار داده اند، که قطعا این نظرات راهگشا و قابل استفاده کاربردی است. هدف از این پژوهش، تحلیل قرآنی حجاب از منظر مقام معظم رهبری است که از روش کتابخانه ای به شیوه توصیفی تحلیلی و اسنادی صورت گرفته و یافته های تحقیق حاکی از آن است که ایشان حجاب را امری شرعی و سپس عقلی می دانند و آن را موجب حفظ زن و آن را سازگار با طبیعت زن و بی حجابی را حرکتی به سوی خلاف طبیعت زن معرفی می کنند.

ظهور اسلام سرآغازی بود بر تمدنی که در آن، زنان با ایفای نقش ‎های والا و انسانی خود، یکی از ارکان پیشرفت بشریت به سوی سعادت و اهداف بزرگ تمدن اسلامی را بنیان نهادند. یکی از مهم ترین عرصه‎ های حضور و نقش آفرینی زنان، عرصه‎ ی اجتماعی است که از سوی شارع مقدس بایسته‎ هایی برای این حضور بیان شده است. تامل در آیات قرآن کریم برای به دست آوردن این بایسته ‎ها، ما را به مواردی رهنمون میشود که میتوان آن‎ها را ذیل دو عنوان کلی «حذف نگاه جنسی به زن» و «حفظ نگاه جنسیتی به زن» دسته بندی نمود. از جمله بایسته ‎های ذیل عنوان اول می توان به حفظ حیا در گفتار و رفتار، حفظ حجاب، عدم خودنمایی، دوری از دوستی‎های پنهانی، عدم اختلاط و عدم خلوت با نامحرم نام برد و از بایسته‎ های ذیل عنوان دوم می توان به رعایت تناسب نقش آفرینی با توانایی ‎های روحی و جسمی، رعایت توازن عرفی میان حقوق و تکالیف، احترام به آزادی های مشروع و مانند آن اشاره نمود.

حجاب از مختصات جامعه اسلامی است که از دیرباز تاکنون متولیان و بزرگان دین را به خود مشغول کرده است.مرحوم علامه طباطبایی و آیت‎الله جوادی آملی ازجمله شخصیت‎های هستند که در این زمینه تاملاتی قابل توجه داشته اند. بدین جهت این نوشتار تلاش نموده است تا مسئله حجاب را از دیدگاه این دو بزرگوار موردبررسی قرار دهد. نظریات علامه طباطبایی و آیت‎الله جوادی آملی علیرغم نقاط مشترکی که در حکم وجوب حجاب و برخی مسائل دیگر آن باهم دارند، درعین حال تفاوت‎ها و اختلافاتی نیز در نوع نگاه و برداشت شان از آیات حجاب و روایات مربوطه و همچنین بر اساس اقتضائات متفاوت عصر و زمان هریک مشاهده می‎شود. دیدگاه این دو شخصیت در قالب دلایل عقلی و قرآنی و روایی پی گرفته شده و مدعایشان به اثبات رسیده است و در پایان، هردو دیدگاه در محک مقایسه قرارگرفته است.

برخی از رفتارهای نابهنجار ارتباط تنگاتنگی با امنیت و نظم و سلامت اخلاقی جامعه دارد. قانونگذار نیز با درک آثار منفی، «عدم رعایت حجاب شرعی در معابر و انظارعمومی» را جرم انگاری نموده و برای آن مجازات تعیین کرده است.

روش پژوهش: 

پژوهش حاضر از نوع کیفی و با روش«تحلیلی توصیفی» و با بهره گیری از روش کتابخانه ای درصدد بررسی این پژوهش می باشد.

مقنن در تدوین لایحه مذکور از یک طرف دست به نوآوری هایی زده است که از مهمترین آن می توان به تعریف و تعیین معیار مشخص برای کشف حجاب و بدپوششی برای خا نم ها و نیز آقایان اشاره نمود. از طرف دیگر در مقام اجرا با مداقه در مفاد آن، لایحه دارای چالش های اساسی مخصوصا در تعیین و اجرای کیفرهایی که معمولا برای جرائم مهم در نظر گرفته می شوند؛ مانند مصادره اموال، محرومیت از کار و ممنوع الخروجی برای افرادی که پوشش خودشان را رعایت نکنند، را نام برد.

تنظیم لایحه حمایت از خانواده و شناخت مبانی جامعه شناسی و جرم شناسی بی حجابی همچنین اعتقاد به جنبه های پیشگیرانه در مساله بی حجابی و بی عفتی و ایجاد حس امنیت در میان اقشار مختلف جامعه تمامی سازمان ها و ارکان مختلف سیاسی، اجتماعی، انتظامی و... را برآن داشته است تا مقوله حجاب را با تدوین لایحه حمایت از خانواده از طریق ترویج فرهنگ عفاف و حجاب با موازین اسلامی و عرفیات جامعه و حقوق کیفری پیوند دهند.

از آنجا که تحولات فرهنگی جامعه برخوردهای گوناگون با مسئله حجاب را در جامعه رقم می زند و امروزه به دلیل گسترش رسانه های جمعی اعم از ماهواره و اینترنت و فراگیرشدن شبکه های اجتماعی، طرح آرای مختلف به آسانی صورت می گیرد و بسیار از شبهه ها و اشکال ها همچنان بی پاسخ می مانند. افزون بر توجه به سابقه حجاب در ادیان مختلف و ضرورت آن در دین مبین اسلام که به اشکال مختلف بیان و در جامعه ارائه می شود و کسانی مثل شهید مرتضی مطهری در کتاب مسئله حجاب به این امر مهم می پردازند که تاکید بر حجاب ویژه دین اسلام نیست و اشکال های مخالفان حجاب را به تفصیل پاسخ می دهند، گذشت زمان عمق بخشیدن به این قبیل مباحث و آگاهی بخشی به افراد و خانواده ها را ضروری تر می کند؛ به ویژه از این حیث که عوامل موثر بر بدحجابی در حال تغییر است و از عوامل مختلف فرهنگی، خانوادگی، سیاسی، روانی و شخصیتی، اجتماعی، تاریخی و اقتصادی نباید غافل بود.[1]
این نوشتار مهم ترین راهکارهای فرهنگی ترویج حجاب را بر اساس نظر برخی کارشناسان به اختصار بیان می کند.
 
[1]. در سال 1384 پژوهشکده فقه و حقوق مسئله حجاب را در دو شاخه «فقهی حقوقی» و «فرهنگی اجتماعی» با عنوان «حجاب، مسئولیت‏ها و اختیارات دولت اسلامی» در دستور کار همایش ملی قرار داد که درنهایت در دهم خرداد سال 1386 مراسم ویژه همایش برگزار شد و حاصل آن در سال 1387 در مجموعه ای سه جلدی در حجم حدود 1800 صفحه در قالب مقالات، سخنرانی ها و مصاحبه ها به کوشش ابراهیم شفیعی سروستانی به جامعه علمی عرضه گردید. با گذشت زمان و تبدیل شدن حجاب به مسئله روز از یک سو، حجیم و گاه تکراری بودن مباحث مطرح شده در مجموعه یادشده از سوی دیگر و کاربردی بودن بسیاری از راهکارهای ارائه شده، باعث شد آثار علمی همایش یادشده با تحلیل ها و دسته بندی جدید در قالب کتابی با حجم اندک با عنوان حجاب؛ عوامل، مسئولیت ها و راهکارها به قلم نویسنده به نگارش درآید و آنچه در ادامه می آید، بخش کوتاهی از نوشته حاضر است.

حجاب از ضرورت های دین اسلام است که افزون بر جنبه شناختی و اعتقادی، در ایران اسلامی، شکل قانونی نیز یافته است و رعایت آن برای بانوان الزام آور است. این نوشتار درصدد است ضمن بررسی ماهیت و دلایل حجاب اسلامی در آیات و روایات و با الهام از مبانی فکری امام خمینی (ره)، موضوع اختیاری و اجباری بودن آن را بررسی کند و ابعاد آن را متذکر شود.موضوع حجاب و حدود پوشش بانوان از دیرباز محور مباحث گروه های مختلف اجتماعی در جامعه اسلامی بوده است و با پیروزی انقلاب اسلامی بیش از پیش توجه اندیشمندان و صاحب نظران حوزه های مختلف اجتماعی، فرهنگی، دینی، سیاسی و حقوقی را به خود جلب کرده است. افزون بر مباحث مختلفی چون تعریف مشخص حجاب و مصادیق آن، حدود پوشش، شیوه برخورد با بی حجابی و نظایر آن، بحث اختیاری یا اجباری بودن حجاب، موضوعی کاربردی است که حجم گسترده ای از مباحث کارشناسان را به خود اختصاص داده است. آیا حجاب مانند دیگر احکام و فروعات دینی، تکلیفی فردی است که شخص ملزم به رعایت آن است و در صورت تخلف، دچار معصیت می شود و در پیشگاه خداوند مسئول است؟ یا افزون بر جنبه فردی، دارای ابعاد اجتماعی است و آثار و پیامدهای آن مورد ابتلای دیگر اعضای جامعه است و به این دلیل فرد باید در برابر قوانین اجتماعی و عرفی نیز پاسخ گو باشد؟ مباحثی از این قبیل، ضرورت پرداختن به این موضوع را ایجاب کرده است و شناخت ابعاد آن از دیدگاه صاحب نظران امری بایسته است.شناخت دیدگاه امام خمینی (ره) در جایگاه معمار انقلاب اسلامی درباره حجاب، محور این نوشتار است.

واژگان «زینتهن» و «ما ظهر منها» در آیه 31 سوره نور، از کلمات محوری و نقش آفرین در بحث حجاب، مواضع پوشش و مواضع مستثناست که به سبب برخی از ابهامات مفهومی و مصداقی، سبب ارائه دیدگاه های مختلف در وجوب و عدم وجوب حجاب، مواضع وجوب پوشش و مستثنیات آن شده است. مقاله حاضر با هدف تبیین مفهوم و مصداق این دو کلمه، با روش تحلیلی-تفسیری، به بررسی آنها پرداخته و به این نتیجه رسیده است که هرچند واژه «زینت» در لغت مخصوص زینت های عارضی است، ولی در استعمالات قرآنی اعم از زینت های ذاتی و عارضی است و به اندام زن نیز اطلاق می شود. همچنین مقصود از «ما ظهر منها»، زینت هایی است که به طور عادی و طبیعی پوشانده نمی شوند، نه اندامی که به صورت اتفاقی و غیر ارادی ظاهر می شوند و نه خصوص ساق پا یا لباس یا اندامی که در اصل آفرینش ظاهر هستند. بنابراین مصادیق «زینتهن» (زینت زنان) عبارت اند از: اندام زنان، زیورآلات، لباس و رنگ و روغن های آرایشی. و مصادیق «ما ظهر منها» عبارت اند از: صورت، دست و آرایش های واقع در آنها که از ممنوعیت اظهار استثنا شده اند.

پوشیدگی باورمند یا حجاب، در کشورهای اروپایی، در قالب نماد نمایان اسامی، پس از واقعه یازدهم سپتامبر، به مسئله مهمی تبدیل شده است. در این میان، تجربه زیسته و تحلیل نومسلمانان پس از انتخاب آ گاهانه حجاب، تعریف جدیدی را برمی تابد. در این نوشتار، با استفاده از مقاله Being a Muslim Woman in Academia and Journalism« (زن مسلمان بودن در مرکزهای آموزشی و مطبوعاتی) »، نگاشته دکتر کلودیا عزیزه سیز (نویسنده و کنشگر نومسلمان آلمانی)، به تجربه زیسته وی در رابطه با حجاب پرداخته می شود. بر اساس دستاورد تحقیق، تجربه زیسته وی - که یک زن محجبه است - نشانگر توجه برخی از شهروندان اروپایی به شان و جایگاه معنوی زنان محجبه است. تعبیر «حجاب، علامت شفاف قاب لمشاهده از زیست پرهیزکارانه زنان »، برساخته این بانوی آلمانی است. وی تجربه تازم پوشیدگی و زندگی دی نمدارانه و احساس بانوی الهی Women of God بودن را با آیه (... ذلک ادنی ان یعرفن فلا یوذین...) (احزاب، 59) منطبق دانسته و معتقد است که خدا با حکم حجاب می خواهد که زنان باورمند از دیگر زنان بازشناخته شوند.

پوشاندن بدن و پرهیز از برهنگی، یکی از گرایش های فطری است که پروردگار آن را در وجود انسان قرار داده است؛ به گونه ای که آدمی به ذاته میل به برهنگی ندارد. اولین نشانه های شروع بی حجابی در ایران، هم زمان با آشنایی با فرهنگ غرب و شروع غرب زدگی در دوره قاجار رخ داد و بعد از آن رضاخان، طرح بی حجابی را در جایگاه راهکار غربی سازی ایران به اجرا گذاشت. بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، پایبندی به حجاب یکی از اصول اسلامی در ایران قرار داده شد. برخی با طرح شبهه هایی ناظر به حکومت مانند نقض حریم خصوصی، فردی بودن و اجباری نبودن حجاب، در امتداد برنامه فرهنگی غرب حرکت می کنند. تلاش برای کاستن جایگاه مسیله حجاب به یک امر شخصی که بیرون از قلمروی احکام دین است، با هدف رواج بی حیایی و نفی نقش سازنده زن مسلمان در جامعه رخ می دهد. آنان با طرح این ادعا که گزارش تاریخی از برخورد با پدیده بدحجابی در حکومت نبوی و علوی در دست نیست، مدعی اند حکومت نمی تواند قوانینی را در برابر بی حجابی اعمال نماید. این نوشتار در پی آن است تا با نگاهی تاریخی به روش های مواجهه دولت نبوی و علوی با بی حجابی بپردازد و به طور کاربردی شیوه های دولت های پیامبر (ع) و حضرت علی (ع) در این باره را بررسی کند.

احمد قابل یکی از نواندیشان دینی معاصر در ایران است که با توجه به مبنای آرا و اندیشه هایش می توان او را یکی از طرفداران گرایش نواعتزالی دانست. او در استنباط احکام فقهی کارکرد ویژه ای برای عقل مستقل قائل است و با تکیه بر عقل گرایی و مبانی خاص خود، در مسائل فقهی گوناگون آرای خاصی را درخصوص مسائل بانوان مسلمان ارائه داده است. از جمله؛ امکان تغییر نسبت ارث زن و مرد درصورت تغییر عمومی کلیه مناسبات اقتصادی خانواده و عدم وجوب پوشش سر و گردن زنان. در پژوهش حاضر به روش توصیفی-تحلیلی مبانی فقهی احمد قابل استخراج و برخی آرای او درمورد مسائل بانوان بررسی و نقد شده است. این نتیجه حاصل شد که برخی آرای احمد قابل درخصوص مسائل زنان که تحت تاثیر پیش فرض ها و مبانی نواعتزالی اوست، قابل نقد و بازبینی است و از سوی دیگر برخی آرای او هم چون رای بر عدم برتری مردان بر مبنای قوامیت آنان، موافق با قرآن و سیره حضرت رسول (ص) است و تایید می شود.

یکی از شبهات پر تکرار شبکه های مجازی عدم حجاب اجباری در عصر نبوی و پیامد آن عدم جواز حجاب اجباری در عصر کنونی است. اهمیت نداشتن حجاب، و بسنده بودن حجاب حداقلی به دلیل تاخیر در نزول آیات حجاب، و تاخر نزول حجاب حداکثری (جلباب) بر حجاب حداقلی (خمار) از دیدگاه برخی بر پایه غالب روایات ترتیب نزول، و نیز رفع حکم حجاب با رفع حکمت آن، چالش ها و شبهات دیگر حجاب می باشد که فراروی تحقیق درباره آیات حجاب و چگونگی تحقق و رواج آن در عصر نزول با وجود بقای فرهنگ جاهلی است؛ از این رو تحقیق پیش رو، با تکیه بر قرائن آیات و مبتنی بر پژوهش روش مند در آیات حجاب و شرایط معاصر نزول قرآن و با تمرکز بر چهار محور چرایی تاخیر حکم حجاب، حکمت دو مرحله ای بودن نزول آن، بسترسازی هوشمندانه بین دو مرحله نزول، و استفاده حداکثری از فضای حاکم بر جامعه عصر نبوی، می کوشد به دفع شبهات یادشده فائق آید و مهم ترین نتیجه تحقیق پیش رو اثبات وجود ظرفیت حجاب اجباری در آیات قرآن و نقش نظام اسلامی در آن خواهد بود.

مسیله کانونی این مقاله ، توصیف و تحلیل تمایزات دو مقوله حجاب فقهی و عفاف اخلاقی است. این دو در پیشینه پژوهشی تمایز روشنی ندارند و به تبع ، در قوانین اجتماعی یکسان انگاری شده اند. این مقاله با روش توصیفی۔ تحلیلی و انتقادی و با مراجعه به منابع کتابخانه ای ، از هفت تمایز عمده میان این دو مفهوم سخن خواهد گفت. «حجاب» به معنای پوشش بدن بانوان ، تکلیفی بیرونی و وظیفه ای فقهی است ، اما «عفاف» به معنای خویشتن داری در مسایل جنسی ، امری درونی و فضیلتی اخلاقی است. همه زنان و مردان موظف به انجام رفتارهای عفیفانه اند ، اما همه زنان مکلف به رعایت حجاب نیستند. شاخص «حجاب» ، امری کمی و قابل اندازه گیری است ، اما شاخص «عفاف» امری کیفی و وابسته به فرهنگ است. «عفاف» وظیفه ای عقل پذیر با توجیه پیشینی است ، اما «حجاب» به خودی خود ، تکلیفی عقل گریز با توجیه پسینی است. «عفاف» ، مصالح و مفاسدی برای جامعه دارد و در نتیجه ، تکلیفی اجتماعی است ، اما «حجاب» به خودی خود و صرف  نظر از موارد انطباق با «عفاف» مصالح اجتماعی ندارد و از باب مراعات دستورات تعبدی برای فرد مفید است.

در فقه فریقین یک وفاق نسبی وجود دارد که کنیزان از حکم وجوب پوشش سر و صورت، مستثنا شده اند. در قرآن کریم به مستثنا شدن کنیزان تصریح نشده است. پس از رحلت پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله مرجعیت علمی اهل بیت علیهم السلام به عنوان معلمان و مفسران قرآن، نادیده انگاشته شد. از طرف دیگر، صحابه نیز دانش و تسلط کافی برای گره گشایی از معانی قرآن کریم نداشتند. این عوامل موجب شد جامعه پس از پیامبر صلی الله علیه و آله تعداد قابل توجهی از آیات قرآن کریم را با سوء برداشت یا اجتهادات مصلحت محور نقض کند. نقض آیات قرآن کریم توسط جامعه پس از پیامبر صلی الله علیه و آله این احتمال را به وجود می آورد که «مستثنا شدن کنیزان از حکم قرآنی حجاب شرعی» نیز سنت پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله نباشد؛ بلکه از قبیل همین موارد باشد. این مقاله برای بررسی همین احتمال تدوین شده است. هرچند مسئله پوشش کنیزان، امروزه مسئله مورد ابتلایی نیست؛ اما درک مسائلی مانند مقاصد شارع، علل تشریع احکام، نظام جنسیتی مورد نظر اسلام به تحلیلی که از پوشش آنان داریم وابستگی دارد.

برای اینکه بشر پله های ترقی را سیر کند، به الگو نیاز دارد؛ چنانکه خدای متعال در آیه 21 سوره احزاب رسول الله(ص) را به عنوان الگو معرفی کرده است: «لقد کان لکم فی رسول الله اسوه حسنه». در برخی از موارد الگوها به زنان اختصاص دارد مانند اندازه حجاب بانوان. حضرت زهرا(س) یکی از الگوهایی است که بنا بر روایتی از امام زمان(عج)، حتی بر معصومین(ع) نیز حجت است.[1] بنابراین آن حضرت الگویی شایسته و کامل برای بانوان در عمل به وظایف اختصاصی است که از سوی خدا معرفی شده  است و در تمامی جهات زندگی و به ویژه رعایت حجاب و عفاف الگوی بانوان است. حجاب به عنوان امری فطری، مورد توجه ادیان و ملل پیش از اسلام بوده است. در ایران باستان، روم باستان، یهودیت و مسیحیت پیش از اسلام و نیز در جاهلیت عرب حجاب وجود داشته است. در جاهلیت عرب، زنان پوشش کافی داشتند؛ چنانکه علت جنگ فجار ثانی که در جاهلیت اتفاق افتاده است، مسیله حجاب است. ماجرا از این قرار بود ک دو جوان از بانویی از قبیله دیگر می خواهند تا روبند خود را کنار بزند، اما با ممانعت وی مواجه می شوند که این امر به جنگ میان دو قبیله منجر شد.[2] حتی برخی زنان عرب از جمله هند بنت صعصعه، به خود افتخار می کردند که مقنعه خود را جز در مقابل چهار نفر از بستگان محرم خود باز نکرده اند.[3]
 
[1]. محمد بن حسن طوسی، الغیبه، ص 286.
[2]. محمد بن حبیب البغدادی، المنمق فی اخبار قریش، ص 163.
[3]. عبدالملک بن محمد ثعالبی، ثمار القلوب فی المضاف و المنسوب، ص 219.

فصلنامه پاسخ با توجه به رسالت مرکز مطالعات و پاسخگویی به شبهات حوزه های علمیه بر آن است تا یک بخش از نشریه را به درج تعدادی از پرسش ها و شبهات مطرح در موضوعات مختلف که در گروه های علمی این مرکز بررسی و پاسخ داده شده اختصاص دهد. در این بخش به اختصار حاصل برخی از این پژوهش ها برای استفاده پژوهشگران محترم و مخاطبان عزیز نشریه پاسخ ارایه می گردد.

در میان معارف اسلامی، دعای جوشن کبیر نقش بسیار مهمی در امر خداشناسی دارد؛ تا آنجا که می توان آن را جامع ترین نسخه متنی که معرف ویژگی ها و اوصاف خداوند متعال است، شمرد. در فراز 22 این دعای شریف می خوانیم: «یا من اظهر الجمیل یا من ستر القبیح یا من لم یواخذ بالجریره یا من لم یهتک الستر یا عظیم العفو یا حسن التجاوز یا واسع المغفره یا باسط الیدین بالرحمه یا صاحب کل نجوی یا منتهی کل شکوی؛[1] ای آن که زیبایی را آشکار نمودی، ای آن که زشتی را پوشاندی، ای آن که بر گناه سرزنش نکردی، ای آن که پرده دری ننمودی، ای که گذشتت بزرگ، ای که نیکو درگذری، ای آمرزشت فراگیر، ای دستت به مهر گشوده، ای شنوای هر راز، ای سرانجام هر شکایت».[1]. محمدباقر مجلسی، بحارالانوار، ج 91، ص 397 382.

پوشش زنان، مظهری از اسلامیت و تمدن جوامع اسلامی است. بررسی ها و داده های تاریخی و کتب دینی نشان می دهد اسلام و سایر ادیان آسمانی با صراحت به دو فریضه الهی، یعنی حجاب و عفاف پرداخته و انسان ها را بدان فراخوانده اند. در آیات و روایات معصومان0ع) نیز بر رعایت حجاب بانوان و بایستگی حفظ عفت اجتماعی پافشاری شده است. افزون بر آن، گزارش‍های تاریخی نیز از حساسیت و عملکرد پیامبر اسلام(ص) و حضرت علی(ع) برای اقامه عملی حجاب و ایجاد فضای عفت در جامعه حکایت دارد. امروزه مسیله «حجاب»، از موضوعات مطرح و چالش زاست که بایسته است بدان پرداخته شود. نوشتار پیش رو که در قالب پرسش وپاسخ سامان یافته است، به این امر مهم می پردازد.

در دنیای امروز، حجاب، سمبل اسلام و زیرمجموعه عفت و یک فرهنگ ارزشمند الهی و نیاز فطری هر بشر است. لزوم پوشیدگی زنان در برابر بیگانگان از ضروریات دین است. زنان به دلیل حیای فطری، پیوسته پوشیدگی بیشتری داشتند. خداوند پرتوی از جلال و جمال خود را به انسان بخشیده، مرد را جلوه جلال و زن را در چهره جمال خویش و هردو را کامل کننده وجود هم قرار داده است. حجاب برای حفظ امنیت و آرامش زندگی خانوادگی و اجتماعی است. پژوهش پیش رو بااستفاده از منابع اخلاقی و تربیتی و با روش توصیفی ابتدا به مفهوم شناسی، اهمیت و ضرورت حجاب و عفاف و انواع آن، علل بی حجابی و راه های ترویج حجاب می پردازد. راهکارهای به دست آمده برای ترویج حجاب عبارتند از: فرهنگ سازی در رسانه، تولید پوشاک مناسب و آموزش در خانواده ها که با رعایت و به کارگیری این روش ها جامعه و افراد به سلامت و آرامش می رسند.