به جمع مشترکان مگیران بپیوندید!

تنها با پرداخت 70 هزارتومان حق اشتراک سالانه به متن مقالات دسترسی داشته باشید و 100 مقاله را بدون هزینه دیگری دریافت کنید.

برای پرداخت حق اشتراک اگر عضو هستید وارد شوید در غیر این صورت حساب کاربری جدید ایجاد کنید

عضویت

جستجوی مقالات مرتبط با کلیدواژه "زهد" در نشریات گروه "علوم قرآن و حدیث"

تکرار جستجوی کلیدواژه «زهد» در نشریات گروه «علوم انسانی»
  • محمد مکتوبیان، محمد شریفی

    یکی از صفات اخلاقی که آثار و نتایج بسیار ارزشمندی برای آن در کلام معصومان^ بیان شده، صفت «زهد» است؛ آنچه برای این وصف و بقیه اوصاف اخلاقی بسیار اهمیت دارد، فهم دقیق این اوصاف در کلام معصومان^ است. پژوهش حاضر با روش معناشناختی توشیهیکو ایزوتسو، به معناشناسی واژه «زهد» در روایات اهل بیت^ پرداخته است؛ «زهد» به عنوان کلمه کانونی برای میدان معناشناختی قرار گرفته و معنای اساسی و نسبی آن ارزیابی شده است؛ نتایج پژوهش، گویای این است که معنای اساسی زهد، «بی رغبتی» و «بی اعتنایی» است و این واژه به واسطه رفتن در میدان معناشناسی روایات، معنای نسبی جدیدی پیدا نکرده است، یعنی همان معنای «بی رغبتی» و «بی اعتنایی»، در روایات نیز لحاظ شده است؛ با این تفاوت که زهد قبل از ورود به این میدان، یک بی رغبتی صرف و طبیعی است ولی بعد از ورود به این میدان، به نوعی از بی رغبتی معرفتی و شناختی تبدیل شده که از یقین به خدا و آخرت سرچشمه گرفته و به برایت از آتش ختم می شود.

    کلید واژگان: زهد, ایزوتسو, بی رغبتی, معنای اساسی, معناشناسی, معنای نسبی
    Mohammad Maktoobian, Mohammad Sharifi

    One of the moral attributes for which very valuable works and results are stated in innocents` saynigs is the attribute of "asceticism". What is very important for this description and the rest of the moral qualities is the accurate understanding of these qualities in the words of the innocents. The present research has studied the semantics of the word "asceticism" in the narrations of Ahl Bayt using the semantic method of Toshihiko Izutsu. "Asceticism" has been placed as a focal word for the semantic field and its basic and relative meaning has been evaluated. The results of the research indicate that the basic meaning of asceticism is "reluctance" and "indifference" and this word has not found a new relative meaning due to going into the field of semantics of narrations, that is, the same meaning is also included narrations; With the difference that asceticism is a simple and natural reluctance before entering this field, but after entering this field, it has turned into a kind of cognitive and cognitive reluctance, which originates from the certainty of God and the Hereafter and ends in being freed from the fire.

  • سید جواد احمدی*
    در نهج البلاغه، زهد و زندگی زاهدانه بسیار ستایش و توصیه شده است. شناخت مفهومی واژه «زهد» به قصد رسیدن به یک تعریف منطقی و جلوگیری از هرگونه مغالطه و انحراف فکری پیرامون زهد، نیاز اساسی به شمار می آید؛ چنانکه شناسایی عوامل موثر در ایجاد زهد، آثار مترتب بر آن نیز برای آراسته شدن به این فضیلت، ضروری است. در این مقاله، با روش تحلیلی و استناد به منابع مرتبط با این موضوع، ضمن تحلیل مفهومی و بررسی تعریف اصطلاحی مورد نظر شارحان نهج البلاغه از زهد و میزان هماهنگی آن با مفاد سخنان امام علیه السلام، به عوامل حصول زهد و آثار آن از دیدگاه نهج البلاغه پرداخته شد. یافته های تحقیق نشان دهنده این است که «زهد» یعنی بی میلی و ترک عملی نسبت به هر چیزی که مانع از رسیدن به هدف (قرب الهی و نعیم اخروی) است نه اجتناب از عالم طبیعت و بهره نبردن از مواهب مادی. زندگی در عالم طبیعت، وسیله و مقدمه برای تحصیل سعادت ابدی (هدف نهایی) و واجد ارزش مقدمی است. تلقی «وسیله» به عنوان «هدف» دنیایی است مذموم که مانع از وصول به هدف می شود و باید از آن إعراض کرد . به میزان عمق معرفتی انسان به چنین بینشی، مرتبه ای از مراتب زهد در او حاصل می شود و آثار اخلاقی و عملی آن را در خود می یابد.
    کلید واژگان: نهج البلاغه, زهد, مبادی زهد, نشانه های زهد, مراتب زهد
    Seyedjavad Ahmadi *
    In Nahj al-Balaghah, asceticism and ascetic life are highly praised and recommended. Understanding the concept of 'asceticism' to reach a logical definition and prevent any fallacies and intellectual deviations around asceticism is considered a basic need. So, identifying the factors influencing the creation of asceticism and its related effects must be adorned with this virtue. This article aims to deal with this issue analytically and refer to related sources. Accordingly, while doing a conceptual analysis, the author examined the definition of asceticism intended by the commentators of Nahj al-Balaghah. Then, he checked the degree of harmony of this definition with what was stated in the words of Imam (AS) and Nahj al-Balaghah. The research findings show that 'asceticism' means reluctance and practical abandonment of anything that prevents reaching the goal (God's nearness and afterlife blessings). In this case, asceticism does not mean avoiding the world of existence and not benefiting from material gifts. Living in the world of existence is a means and a prelude to obtaining eternal happiness (ultimate goal) and has a preliminary value. Considering the 'means' as the 'goal' of the world is reprehensible and hinders achieving the goal and should be avoided. It is worth mentioning that according to the depth of human knowledge about such a vision, a level of asceticism is achieved in him in such a way that he finds its moral and practical effects in himself.
    Keywords: Nahj al-Balaghah, asceticism, principles of asceticism, signs of asceticism, degrees of asceticism
  • محمد دانش نهاد*، محمدحسن وکیلی

    دوران 35 ساله امامت امام کاظم (ع) یکی از زمینه های بسیار مهم در باب شناخت الگوی اقتصادی اسلامی محسوب می شود؛ چراکه طولانی بودن مدت امامت در مقایسه با دیگر ایمه از سویی و شرایط اجتماعی پدید آمده از سوی دیگر موجب شد فعالیت های اقتصادی امام کاظم (ع)ظهور و بروز خاصی بیابد. این تحقیق مبتنی بر روش کتابخانه ای و تحلیل اطلاعات در پی آن است که با بررسی ابعاد فردی و اجتماعی فعالیت های اقتصادی امام کاظم (ع) با الگوگیری از آن راه حلی در باب تحقق اقتصاد اسلامی ارایه کند. از جمله نتایج این تحقیق عبارت است از: 1. ابعاد فردی اقتصادی در زندگی امام کاظم (ع) را حداقل در سه زمینه می توان مشاهده کرد: زهد، قناعت و ترک نیازهای باطل؛ کار و تلاش و ایثار و از خودگذشتگی. 2. ابعاد اجتماعی اقتصادی در سیره امام کاظم (ع) نیز به طور کلی، در سه حوزه یافت می شود: مدیریت کلان مسایل اقتصادی؛ جذب سرمایه های بعید الوصول و کیفیت صرف سرمایه ها برای فقرزدایی از جامعه.3. از جمله الگوهای اجتماعی اقتصادی از سیره امام کاظم (ع) آن است که در صورت کمبود منابع مالی به جای آنکه به تعداد بیشتری از فقرا احسان شود، تعداد کمتری مورد احسان قرار گیرند؛ اما در مقابل، به قدری به آن ها رسیدگی شود که بتوانند زندگی مستقلی را تشکیل دهند.

    کلید واژگان: امام کاظم(ع), زهد, ایثار, مدیریت کلان, شبکه وکلا, فقرزدایی
    Mohammad Daneshnahad *, Mohammadhasan Vakili

    The -35year period of Imamate of Imam Kāẓim (as) is considered one of the most important fields for understanding the Islamic economic model; because the long term of Imamate compared to other Imams on the one hand and the social conditions that have arisen on the other hand caused the economic activities of Imam Kāẓim (as) to emerge and develop. This research is based on the library method and information analysis in order to provide a solution for the realization of Islamic economy by following it and examining the individual and social dimensions of the economic activities of Imam Kāẓim (as). The results of this research include: Individual economic dimensions in the life of Imam Kāẓim (as) can be seen in at least three areas: Asceticism, contentment and abandoning false needs; Work, effort and self-sacrifice. 2. The socio-economic dimensions in Imam Kāẓim’s life are generally found in three areas: macro management of economic issues; attracting hard-to-reach funds and the quality of spending funds for poverty alleviation of society. 3. One of the socio-economic patterns of Imam Kāẓim (as) is that in case of lack of financial resources, instead of giving favors to a larger number of the poor, a smaller number of people are given favors. But on the other hand, they should be taken care of so that they can form an independent life.

    Keywords: Imam Kāẓim (as), asceticism, self-sacrifice, Macro-Management, Lawyers’ Network, Poverty alleviation
  • نقش زهد در کوچک‏ سازی تنیدگی حاصل از سختی ‏ها بر اساس آیات و روایات
    علی بیات*، حجت‏ الله صفری
    تنیدگی یکی از نخستین تنش‏ های روانی است که افراد در معرض رنج‏ های طبیعی و حوادث ناگوار، آن را تجربه می‏ کنند. از جمله واکنش ‏های شناختی منفی در مقابله با این رنج‏ها، «بزرگ‏ سازی» آن است. هدف این پژوهش تبیین نقش زهد در کوچک‏ سازی تنیدگی حاصل از رنج بر اساس آیات و روایات بود. بدین منظور، از دو روش فهم عمومی متون دینی با رویکرد روان‏شناختی و فهم روان‏شناختی متون دینی استفاده شد. بر این‏ اساس، به ‏ترتیب، خانواده حدیث، اطمینان از صدور و اعتبار احادیث، لغت‏ شناسی زهد، مفهوم‏ شناسی آن مبتنی بر آیات و منابع روایی، و سرانجام چرایی و چگونگی نقش زهد در کوچک ‏سازی سختی ‏ها با تاکید بر تنیدگی ناشی از این بلایا و رنج‏ ها بررسی شد. یافته ها نشان داد روایات مورد استناد، از اعتبار سند و منبع مناسبی برخوردارند. نتایج مفهوم ‏شناسی زهد حاکی از آن بود که زهد از 10 مولفه، شامل شناخت حقایق و باطن، باور به فناپذیری دنیا، ظرفیت تمایز و تشخیص، خودمهارگی، دلبستگی خداسو، آینده ‏نگری آخرت ‏سو، جهت‏ دهی تمایلات و خواسته ‏ها، آرامش، بردباری و روابط اجتماعی همدلانه تشکیل شده است. چگونگی تاثیر زهد در سبک ‏سازی رنج، با الگوی «دلبستگی خداسو» تبیین شد که این مدل خود از دو خرده‏ سیستم «معرفت» و «مهار» تشکیل شده است.
    کلید واژگان: زهد, کوچک ‏سازی, تنیدگی, رنج, منابع اسلامی
    The role of Zuhd in minimizing the stress resulting from hardships based on the pattern of Zuhd in Quranic verses and Hadiths
    Ali Bayat *, Hojjatollah Safari
    People faced with natural sufferings and adverse happenings will experience stress. On negative, cognitive reaction to such sufferings is “magnification”. The purpose of this study was to explain the role of Zuhd in minimizing the stress of suffering based on a conceptual model of asceticism in Islamic sources. For this purpose, two methods were used: general understanding of religious texts with psychological approach, and psychological understanding of religious texts. The hadith family; ensuring the issuance and validity of hadiths; vocabulary of Zuhd in words; its semantics based on Qoranic verses and Hadith sources; and the why and the how of the role of Zuhd in minimizing the difficulties were investigated with emphasis on the stress caused sufferings and disasters. Findings showed that the hadiths were valid with reliable sources. The results of semantic analysis of asceticism indicated that Zuhd consists of 10 components: knowledge of facts and inwardness; belief in mortality of the world; capacity to distinguish and identify; self-control; attachment to God; otherworldly futurism; orientating desires and wishes; calmness; empathetic social relationships. With a model of attachment to God, we explained how Zuhd make suffering tolerable; this model consists of two subsystems: knowledge and control.
    Keywords: Zuhd, minimization, Stress, suffering, Islamic sources
  • غلامرضا رئیسیان*، علی مهمان نواز، مرتضی سلمان نژاد

    اصحاب حدیث به مثابه مکتبی تمامیت طلب در تمامی حوزه های علوم دینی، در زمینه زهد نیز آثار قابل توجهی بر جای گذاشت. عرصه زهدپژوهی نزد ایشان با توجه به گرایش های دوگانه متقدمان و متاخران، تبلور متفاوتی از حدیث پژوهی را رقم زده است. اگرچه موضوع زهد در قالب نگاشته ای حدیثی توسط ابن مبارک و ابن حنبل مورد بررسی قرار گرفته، جریان های اثرگذار بر آن ها و همچنین مبانی متفاوت حدیثی این دو، درکی دوگانه را از مفهوم زهد حاصل آورده است. وجود مکتب فکری اصحاب حدیث و پدیداری خوانش های گوناگون حدیث و به تبع اثرگذاری بر دو محدث مورد بحث در زمینه زهد نیز شایان توجه است. در این بین، داستان سرایی قصاص نیز در تصویرسازی از زهد بی تاثیر نبوده است. در جستار پیش رو سعی شده است ضمن بررسی تطبیقی کتاب الزهد ابن مبارک و کتاب الزهد ابن حنبل، تفاوت های آن دو از نظر گستره و موضوعات مطرح در این دو کتاب، مورد بحث قرار گیرد و از رهگذر جریان های موجود در سده های دوم و سوم هجری به تنوع روش های زهدگرایانه آن عصر اشاره کند.

    کلید واژگان: اصحاب حدیث, ابن مبارک, احمد بن حنبل, کتاب الزهد, زهد, تصوف, قصص
    Gholamreza Raeisian*, Ali Mehman Nevaz, Morteza Salman Nejad

    Summary The Companions of Hadith, as a totalitarian school in all fields of religious sciences, also left significant effects in the field of asceticism. The field of asceticism has given him a different crystallization of hadith research due to the dual tendencies of the early and the late. Although the subject of asceticism has been studied in the form of hadith writings by Ibn Mubarak and Ibn Hanbal, but the influential currents on them as well as the different hadith principles of the two have obtained a dual understanding of the concept of asceticism. The existence of the school of thought of the companions of hadith and the phenomenon of various readings of hadith and consequently the impact on the two hadiths discussed in the field of asceticism are also noteworthy. In the meantime, storytelling has not been ineffective in depicting asceticism. In the present article, while comparatively examining Ibn Mubarakchr('39')s "Book of Asceticism" and Ahmad Ibn Hanbalchr('39')s "Book of Asceticism", the differences between the two in terms of scope and issues in these two books are discussed and through the currents in The second and third centuries AH point to the variety of ascetic methods of that era.

    Keywords: Companions of Hadith, Ibn Mubarak, Ahmad Ibn Hanbal, Book of Asceticism, Asceticism, Sufism, Stories
  • احمد ربانی خواه*، محمد مصطفایی، معصومه امامی روشناوند
    زهد و ساده زیستی همواره به عنوان یکی از فضایل مهم اخلاقی و دینی مورد تاکید اهل بیتb و به ویژه امام علی علیه السلام بوده است. بررسی محتوای نهج البلاغه درباره زهد موضوع این تحقیق است که با روش تحلیل مضمون و پس از تحلیل لغوی زهد انجام گرفت. رسیدن به الگوی زهد از سه منظر چیستی زهد، چرایی و چگونگی زهدورزی سوالاتی هستند که ابعاد مختلف الگوی زهد در نهج البلاغه را روشن ساختند. در این مسیر، ابتدا همه متون مرتبط با زهد، از خطبه ها، نامه ها و حکمت های نهج البلاغه گزینش و در جدولی مقابل هر متن، مضمون یا مضامین پایه ای حاکی از ابعاد مختلف زهد استخراج گردید و در نهایت، این مضامین در قالب سه جدول چیستی، چگونگی و چرایی زهد سامان یافتند؛ بدین صورت که میان مضامین هر جدول دسته بندی شد و هر یک ذیل عناوین کلی تر به عنوان مضامین سازمان دهنده قرار گرفتند. نتیجه آنکه در نهج البلاغه، ماهیت زهد، رغبت نداشتن به دنیا و در آرزوی دنیا نبودن است و دلیل آن، کوچک انگاری دنیا در برابر آخرت و اسباب زحمت بودن دنیاخواهی است. همچنین بیشتر مضامین درباره چگونگی زهدورزی است که به شکل قناعت به اندازه کفایت نمودار می شود.
    کلید واژگان: زهد, نهج البلاغه, تحلیل مضمون
    Ahmad Rabbanikhah *, Mahammad Mostafaei, Masoomeh Emami Rooshnavand
    The asceticism and simple living have always been emphasized by the ahl al-bayt, especially Imam Ali (a.s.), as one of the most important moral and religious virtues. The present article aimed at investigating asceticism in Nahj al-Balagha through content analysis. In order to achieve the ascetic pattern, three questions of asceticism’s nature, why, and how to follow the ascetic path are the ones that explain the various aspects of the ascetic pattern in Nahj al-Balagha. Along this path, all the texts related to asceticism were selected from sermons, letters, and sayings of Nahj al-Balagha. Then, in front of each text, themes or basic themes representing different aspects of asceticism were represented in a table. These themes were organized into three tables of what, how, and why of asceticism, so that they were categorized among the themes of each table, and each was classified under the general headings as organizing themes. The result indicated that in the Nahj al-Balagha, the nature of asceticism means no mundane desires and no wish for them. In this case, this world is considered as a burden and humiliated as compared to hereafter. Also, most of the themes of Nahj al-Balagha are about how to follow the ascetic path and how to be satisfied with what you have.
    Keywords: asceticism, Nahj al-Balagha, Thematic Analysis
  • اصغر نوروزی
    خاستگاه اسلامی جریان زهد، معنویت و عرفان در عالم اسلام، مدتها موضوع مناقشات عرفان پژوهان و مستشرقان بود که در نهایت با اذعان بیشتر مخالفان، خاستگاه اسلامی عرفان پذیرش عمومی یافت، بنظر می رسد اثبات خاستگاه شیعی عرفان که کلید و جرقه آن در مباحثات میان علامه طباطبائی با هانری کربن زده شد - نیز تا مدتها موضوع مناقشات پژوهشهای عرفانی باشد. عرفان اسلامی از دوره آغازین خود به شدت متاثر از تعالیم اهل بیت‰ بود به گونه ای که حیات معنوی و عرفانی اسلام، هم در بعد اعتقادی و نظری و هم در بعد عملی و سلوکی آن، تنها در سایه تعلیمات معنوی اهل بیت‰ به عنوان وارثان علوم پیامبر اسلام حفظ شد و رشد و بالندگی آن تنها در سایه تمسک به تعالیم اهل بیت‰ صورت گرفت. و اکتفا به قرآن و تفسیرهای بشری از آن با شعار حسبنا کتاب الله ، سقوط معنوی جهان اسلام را درپی داشت. آنچه در این نوشتار به آن پرداخته می شود بررسی پیوندهای تاریخی و ماهوی تشیع و جریان زهد و معنویت در جهت اثبات خاستگاه شیعی عرفان اسلامی است به همین مقصود به واکاوی جایگاه اهل بیت‰ و شیعیان به عنوان آغازگر زهد و عرفان و تلاش ایشان در حفظ حیات معنوی اسلام و مخالفت با حاکمیت به انگیزه حفظ این همین معنویت خواهیم پرداخت. هدف این نوشتار آشکار شدن این حقیقت است که پیدایش روش زهد، تهذیب و عرفان، در اسلام که ریشه در قرآن و سنت دارد در آغاز با تعالیم باطنی و معنوی امیرالمومنین† که برگرفته از تعالیم قرآن و نبی اکرم… بود و به مدد حضور معنوی عده‏ای از اصحاب و شیعیان ایشان مانند سلمان و کمیل و رشید و میثم و اویس که تحت تعلیم و تربیت آن حضرت از زندگی معنوی برخوردار بودند گسترش یافت.
    کلید واژگان: عرفان, زهد, تصوف, اهل بیت(ع), شیعه, اصحاب سر
    Asghar Nowroozi
    Islamic origins the spirituality and mysticism in the Islamic world have long been the subject of controversy among mystic scholars. It seems that proving the origin of Shiite mysticism – that’s key and spark is in the debate between Allameh Tabatabai and Henry Carbon-, has also long been the subject of controversy over mystical research. Islamic mysticism from its beginning period was strongly influenced by the teachings of Ahlulbit (AS), in such a way that the spiritual and mystical life of Islam, both in terms of theoretical and practical aspects, is only in the light of Ahlulbayt's spiritual teachings. Its growth and development was carried out only in the light of the teachings of Ahlulbit (AS). This paper deals with the study of the historical and material links of Shi'ism and the process of asceticism and spirituality in order to prove the origin of Shia Islamic mysticism. In other words, the purpose of this article is to reveal the fact that the emergence of the method purification and mysticism in Islam, which is rooted in the Qur'an and Sunnah, was initially based on the inner and spiritual teachings of the Imam Ali (AS) taken from the teachings of the Quran and the  Prophet of Islam (PBUH). This spiritual movement has been expanded by a number of Imam Ali's companions such as Salman, Komil, Rashid, Meysam and Oveis, who enjoyed the spiritual life of the Prophet.
    Keywords: mysticism, asceticism (zuhd), Sufism, Ahlul-Bayt (AS), Shi'a, Special companion
  • سیدمهدی موسوی*، علی اکبر ربیع نتاج

    حدیث «من اخلص لله تعالی اربعین یوما ظهرت ینابیع الحکمه من قلبه علی لسانه» که با تعابیر مختلفی در منابع روایی شیعه و اهل سنت وارد شده، از جمله احادیثی است که علمای فریقین متفاوت به آن نگریسته اند. این حدیث عموما در میان محدثین اهل سنت، به دلیل ضعف سندی و مرسل بودن، ساخته متصوفه تلقی شده و به عنوان حدیثی جعلی برشمرده می شود؛ به گونه ای که می توان آن را در تمام کتب احادیث موضوعه آنان مشاهده نمود. ولی همین حدیث در برخی منابع معتبر شیعی نیز وارد شده و شارحین حدیث ضمن پذیرش آن، به شرح مفادش همت گماشته اند. نوشتار حاضر، که به روش توصیفی- تحلیلی سامان یافته، بر «نقل به معنا» شدن حدیث مزبور تاکید نموده، و جعلی بودن آن را منتفی می داند.

    کلید واژگان: حدیث من اخلص لله, , , _ اخلاص, زهد, حکمت, حدیث جعلی, نقل به معنا, فریقین
    Sayyid Mehdi Musavy *, Ali Akbar Rabi‘ Nataj

    The hadith, “Whoever dedicates himself to Allah for forty days, will find springs of wisdom sprout out of his heart and flow on his tongue”, which has been related by various phrasings in the hadith sources of both Shi’a and Sunni, is among the hadiths that the scholars of the two sects (farīqayn) have viewed in in different ways. Due to its weakness of sanad and being mursal (having no chain of transmitters or with an incomplete one), this hadith has been generally considered among the Sunnis as fabricated by the Sufis and thus counted as a forged hadith, in such a way that it can be found in all their books of fabricated hadiths. This same hadith, however, has been related in some valid Shi’a sources and, while approving it, the hadith commentators have undertaken the exposition of its content. Organized by the descriptive-analytic method, the present paper has emphasized on the “non-literal transmission” of the above-mentioned hadith and rescinded its being fabricated.

    Keywords: the hadith, Man akhla?a li All?h…, sincere devotion, renunciation, wisdom, forged hadith, non-literal transmission, far?qayn
  • نصرالله شاملی، علی بناییان اصفهانی، فائزه پسندی *
    زهد پدیده ای نفسانی است و ریشه های عمیق فرهنگی و دینی در میان ملت ها دارد. ملت ها از زهد به تعابیر مختلف یاد می کنند و در فرهنگ اسلامی ازجمله مفاهیمی است که تاثیر مستقیم و بسزایی بر زندگی فردی و روابط اجتماعی میان افراد دارد. در این پژوهش با شیوه وصفیتحلیلی، موضوع زهد، بررسی و میدان معناشناسی آن ترسیم می شود؛ همچنین رابطه میان اجزای پیشرفته سیستماتیک آن و دیگر واژگان اخلاقی مرتبط با آن در قرآن کریم کشف می شود و چه بسا هریک از این اجزاء به خودی خود، سیستم معنایی دیگر (زیرسیستم) را تشکیل دهند که به ترسیم یک شبکه معنایی گسترده منجر می شود. سپس ابعاد فنی آن در دیوان عالم و شاعر بزرگ شیعی، شریف رضی، واکاوی می شود و میزان قدرت و توانایی شاعر در فهم الفاظ و معانی قرآن را به دنبال بیداری روحی و گرایش فکری عصر عباسی آشکار می کند و تلاش دارد تا با صبغه ای تعلیمی، ارزش های اسلامی و مخصوصا شیعی را آشکار کند. درنهایت به کارگیری میدان معناشناختی زهد ایجابی سیدشریف رضی با رویکرد تعلیمی مملو از اشارات فراوانی است که با آمیخته ای از عاطفه و حکمت و اسالیب بیانی همراه شده است و با استناد به آیات قرآنی و با صبغه شیعی، برنامه کاملی را برای زندگی دنیوی و اخروی ارائه می دهد.
    کلید واژگان: قرآن کریم, معناشناسی, زهد, شریف رضی
    Nasrollah Shameli, Ali Banaeiyan Esfahani, Faezeh Pasandi *
    Asceticism, sensual phenomenon that has deep cultural roots and amongst nations, each of which refer to different interpretations; In the Islamic culture, including a concept which has a major effect on human life and social relations between individuals This research is descriptive-analytic approach to the issue of asceticism and draw the right semantics And explore the relationship between advanced components and other systemic moral vocabulary related in the Quran deals And perhaps each of these components itself, meaning the system (subsystem) form that leads to draw a semantic network-wide. The technical aspects of the great Shia scholars and poets Court, Sharif Razi is studied And the power and ability of the poet to understand the words and meanings of the Quran to follow the awakening of spiritual and intellectual trends reveals Abbasid And attempts to flavor teaching the values of Islam and in particular Shia reveal. Finally, using the right semantics of positive piety by Sayed Sharif Razi educational approach is fraught with numerous references to the combination of emotion and wisdom and expressive styles accompanied And by citing Quranic verses and Shiite nature of worldly offers a complete program.
    Keywords: the Holy Quran, semantics, Piety, Sharif Razi
  • حمزه عبدی*، محمدرضا حسن زاده توکلی

    در صورتی که رغبت به موضوعات و اهداف دنیوی تابع رغبت به موضوعات و اهداف اخروی باشد از نظر آموزه های اسلامی، زهد تحقق می یابد و نشانه آن است که رغبت ها تنظیم شده است. این مفهوم در روان شناسی هم می تواند کارکرد داشته و مفید باشد. یکی از شیوه های استفاده کردن از مفاهیم و عملیاتی کردن آنها در روان شناسی قابلیت سنجش آن مفاهیم است. از همین روی هدف این مقاله ساخت پرسش نامه ای برای سنجش تنظیم رغبت ها مبتنی بر دیدگاه اسلام است. برای این منظور، پس از استخراج مفهوم تنظیم رغبت و ساخت گویه هایی بر اساس آنها، به منظور بررسی روایی محتوا، از ارزشیابی 9 کارشناس در دو مرحله استفاده شد. پرسش نامه اولیه در دو مرحله آزمایشی (با 60 آزمودنی) و نهایی (با 802 آزمودنی) اجرا شد. در نهایت پس از تحلیل عاملی به روش مولفه های اصلی و چرخش واریماکس، پرسش نامه ای 120 گویه ای با هفت عامل استخراج شد. این هفت عامل به ترتیب اعتبار عبارت اند از: رغبت متعالی، رغبت به خانواده، رغبت به خود، دنیاناپایدارنگری، دنیاآزمون نگری، رغبت به منزلت اجتماعی، رغبت به پول و ثروت. نمره بالا در هر کدام از عامل ها حکایت از تنظیم مناسب رغبت ها دارد. یافته ها حکایت از آن دارد که پرسش نامه الگوی تنظیم رغبت از روایی و اعتبار لازم برای امور پژوهشی برخوردار است.

    کلید واژگان: رغبت, تنظیم رغبت, زهد, پرسش نامه تنظیم رغبت
    Hameh Abdi *, MohammadReza Hassanzaadeh Tavakkoli

    If interests in mundane subjects and goals follow interests in other-worldly subjects and goals, according to Islamic teachings, piety is achieved and it shows that the interests are regulated. This concept in psychology could be both practical and useful. One method for using and operationalizing concepts in psychology is the measurability of these concepts. Thus, the aim of this paper is the development of a questionnaire to measure regulation of interests with relying on the Islamic perspective. In doing so, the concept of interest-regulation was extracted, items were developed based on this concept, and then we used 9 experts' opinions, in two phases, in order to vet their construct validity. The initial questionnaire was implemented in two pilot (with 60 subjects) and final (with 802 subjects) stages. Finlay, after factor analysis, using basic component and Varimax rotation method, a 120 item questionnaire with seven factors were introduced. These seven factors respectively are: transcendent interest, interest in family, interest in self, seeing the world non-stable, seeing the world as a test, interest in social status, interest in money and wealth. Higher scores in each factor indicate the appropriate regulation of interests. Results showed that the regulation of interest questionnaire is valid and reliable.

    Keywords: interest, interest regulation, piety, regulation of interest questionnaire
  • سیدابوالفضل موسوی، محمد فنایی اشکوری
    این نوشتار، تصویری از ریاضت مطلوب دینی از منظر قرآن و عترت (ع) است که شاخص های آن عمدتا از احتجاجات معصومین (ع) با متصوفه ی زمانشان استنباط گردیده؛ شاخص هایی چون تناسب ریاضت با مقتضیات زمان و حکومت، تمایز نهادن بین فقر اضطراری و فقر اختیاری، رعایت حقوق خانواده، اولویت حقوق اجتماعی و سیاسی اسلام نسبت به مناسک فردی، تعریف صحیح زهد و اجتناب از زهد فروشی، اجتناب از بیکاری و سرباری به بهانه زهد و عبادت با تفکیک اوقات خلوت و عبادت از اوقات کار و معاش، اجتناب از صدمات جدی بدنی و جسمانی، توجه به اختلاف مراتب ظرفیت و فضیلت انسان ها و از همه مهمتر، لزوم مراجعه به اهل بیت پیامبر (ع) برای استنباط صحیح از قرآن و سنت به ویژه در بحث ریاضت و زهد که منوط به احاطه علمی در مباحثی چون ناسخ و منسوخ و شان نزول آیات و غیره است.
    کلید واژگان: تصوف, حقوق اجتماعی, ریاضت, زهد, فقر
    Sayyed Abolfazl Mousavi, Mohammad Fanaei Eshkevari
    This text attempts to explain desirable and legitimate form of Asceticism from the perspective of Quran and Infallible Imams (Peace be upon them). The main criteria of desirable asceticism have been concluded from the argumentations or reasoning that Infallible Imams had with the Sufis of their time. Some of these criteria are as following: proportionality of asceticism with time and government measures, distinction between emergency poverty and optional poverty, family rights, priority of social and political rights towards individual practices according to Islam, the correct definition of piety, Avoiding unemployment under the excuse of piety, separating work and living times from the time for worship and prayer, avoiding serious physical and psychological injuries, paying attention to the different levels of capacity and human virtue, and last one which is
    more important is referring to the household of the Prophet (PBUH) to catch a correct understanding of the Quran and Sunnah, especially in the austerity and asceticism, which needs to enough knowledge about abrogating and abrogated verses and the situation in which a verse came down.
    Keywords: Sufism, social rights, asceticism, piety, poverty
  • حمزه عبدی، عباس پسندیده، سید محمد غروی
    دو مفهوم دنیا و آخرت در متون اسلامی، از کلیدی ترین مفاهیم اسلامی هستند. اسلام با بیان ارزش هر کدام از آنها و نشان دادن جایگاه آنها در هستی، مسیر سعادت انسان را ترسیم نموده است. نتیجه عملی چنین ارزش داوری جهت دادن به میل و رغبت مومنین است که در ادبیات اسلامی با واژه «زهد» از آن یاد شده است.
    تنظیم رغبت بر اساس مفهوم زهد کارکردهای دیگری نیز دارد. از جمله آنها ارضای صحیح نیازهای انسانی است چرا که جهت و هدف در ارضای صحیح نیازها بسیار مهم است و اسلام با تعیین موضوعات دنیوی و آخری، و بیان شاخصه های آنها، منابع ارضای نیاز را برای مومنین معرفی می کند و باعث انتخاب صحیح منابع ارضای نیاز و توجه به هدف و جهت در ارضای نیازها می شود که این فرایند باعث پیامدهای روانی مانند «ثبات هیجانی»، «احساس آرامش»، «مقابله با دشواری ها»، «جلوگیری از کارهای ناشایست و بزه» و «تسهیل برخی از صفات مثبت مانند صبر، شکر، کوتاه شدن آزوها و...» می شود که در متون اسلامی به آن اشاره شده است.
    کلید واژگان: تنظیم رغبت, زهد, نیازها, انگیزه ها
  • سوسن آل رسول، فاطمه مسجدی
    دنیا ازجمله مقولاتی است که تفسیر و برداشت های مختلفی از آن شده است و درباره بهره مندی از آن، دیدگاه های افراطی و تفریطی وجود دارد. در مقاله حاضر، تحلیلی رابطه میان تدین و بهره مندی از دنیا با توجه به کلام امیرمومنان علی (ع) در نهج البلاغه مطالعه و بررسی شده است. آن حضرت (ع) از سویی با بیان ویژگی های مذموم دنیا و عواقب دنیاطلبی و از سوی دیگر با تاکید بر استفاده صحیح از دنیا، زندگی دنیوی انسان دین مدار را در مسیر حیات اخروی او می دانند که این همان دنیاداری دین مدارانه است. راهکار دستیابی به این زندگی، زهد و شاخصه آن ارجحیت دین بر دنیا است.
    کلید واژگان: قرآن, نهج البلاغه, دین مداری, دنیاداری, زهد
    Soosan Al-I Rasoul, Fatemeh Masjedi
    ‘World’ is among the concepts that have been interpreted differently، and there are extremist and pacifist viewpoints regarding it. The present paper aims to study the relationship between religiousness and attainment of worldly blessings from the viewpoint of Imam Ali (PBUH) in Nahj al-Balaghah. While he describes the sordid characteristics of the world and warns about the consequences of worldliness، he emphasizes on using the world rightly as he sees a religious man’s worldly life as a prologue to his hereafter. That is what he calls ‘religious worldliness’، the prerequisite of which is asceticism، i. e. preference of religion over the world.
    Keywords: The Quran, Nahj al Balaghah, Religiousness, Worldliness, Asceticism
  • محمدرضا عدلی*
    گرایش به سلوک زاهدانه و رهبانیت پدیده ای مشترک در میان ادیان است. در مسیحیت و اسلام نیز چند سده پس از ظهور دین، گروه هایی از مردم به علل گوناگون به زندگی زاهدانه روی آوردند. این جماعت های پراکنده زاهدان به تدریج نظام هایی متشکل با کارکرد اجتماعی معین را به وجود آوردند. صومعه راهبان مسیحی و خانقاه صوفیان، در طول تاریخ، کارکرد مهمی در شکوفایی و گسترش فرهنگ دینی در جوامع مسیحی و مسلمان داشته اند. این نهادها به رغم تفاوت های بارز دینی و فرهنگی، نقاط مشترکی نیز دارند که از جمله می توان به این موارد اشاره کرد: تاکید بر زهد و ریاضت کشی، وجود قواعد خاص برای زیستن، وجود سنت دینی مرجع، وجود آداب و آئین های ویژه، زندگی یا تجمع در مکان های خاص.
    کلید واژگان: طریقه های رهبانی, زهد, قاعده نامه, صومعه, خانقاه
    Mohammad Reza Adli*
    Asceticism and monasticism are common phenomena in religions. Only a few centuries after the emergence of Christianity and Islam, certain groups of their adherents turned to ascetic life for different reasons. These scattered ascetics gradually established monastic orders with specific social functions. Monasteries of Christian monks and khānqāhs of sufis have played an important role in the development of the religious culture in Muslim and Christian communities throughout the history. Despite their obvious religious and cultural differences, these institutions have several features in common some of which are insistence on asceticism, existence of specific rules for life, existence of an authentic religious tradition, existence of specific rituals and living or gathering in specific places.
    Keywords: monastic orders, asceticism, monastic codes, monastery, khānqāh
  • برات محمد هدایتی
    آرامش انسان در ایمان به خدا، باور وعده های او، عمل به برنامه های زندگی ساز اسلام و گام برداشتن در راه رضایت الهی است. دین مبین اسلام به عنوان یک برنامه جامع و کامل بشری، روش های بنیادینی را برای مقابله با هرگونه استرس و اضطراب پیش روی انسان قرار داده است که عمل به این روش ها مایه آرامش در زندگی و دوری از آنها سر منشاء تمام اضطراب هاست. مقاله حاضر برخی از روش های بنیادی و کارآمدی آنها را مانند: تقویت ایمان و باور، یاد خدا، نماز، توکل، ایمان به رزاقیت الهی، کاستن آرزوهای طولانی، صبر، هماهنگی با واقعیتهای دنیا و روابط اجتماعی سالم، با استدلال به آیات قرآن کریم و احادیث ائمه علیهم السلام به بیان می نماید.
    کلید واژگان: تنیدگی, اضطراب, آرامش, ایمان, توکل, آرزو, رزاقیت الهی, زهد, صبر, واقعیتهای دنیا, روابط اجتماعی
  • سید موسی صدر
    این نوشتار در جست وجوی پاسخ به این پرسش است که آیا در میان ارزش های اخلاقی، یک یا چند ارزش مادر و اصلی داریم که همه ارزش های دیگر از آنها نشات بگیرد و از فروعات آن به شمار آید یا خیر؟ نویسنده نخست به تعریف دو اصطلاح «ارزش» و «بنیادین» پرداخته، سپس از طولی و عرضی بودن ارزش های اخلاقی به صورت کلی سخن گفته است، آن گاه بر اساس دیدگاه طولی بودن ارزش های اخلاقی، به نظریات موجود در زمینه ارزش های بنیادین اشاره کرده است که در این راستا از نظریاتی چون: توحیدنگری، حکمت، راستگویی، عدالت، کرامت نفس، عقل، تقوا، حیا و زهد یاد کرده و با نقل و نقد ادله هر یک، سرانجام نظریه اخیر را برگزیده است.
    کلید واژگان: ارزش, بنیادین, توحیدنگری, حکمت, کرامت نفس, عقل, تقوا, حیا, زهد
    Sayyid Musa Sadr
    This research seeks to find an answer to the question as to whether among the ethical values we have one or more major values from which all other values originate and are regarded as its branches. First, the writer defines the two terms “value” and “fundamental”, then goes on to talk generally about the ethical values as being longitudinal and latitudinal; then, on the basis of the longitudinal perspective of ethical values, he mentions the views existing on the fundamental values and in this respect points out such views as Unitarianism, wisdom, truthfulness, justice, nobility of the soul (nafs), intellect, piety, prudence, and asceticism. Finally, and upon quoting and criticizing the evidences of each one of them, he selects the latter view.
  • عباس مصلایی پور یزدی، مروت محمدی
    معناشناسی بخشی از دانش زبان شناسی یا شاخه ای مستقل از آن است که از رهگذر آن می توان به تحلیل معنای واژه ها و جمله های یک متن پرداخت و جایگاه دقیق کلمه ها و ترکیب های آن را با توجه به نظام معنایی که در آن قرار دارد، بدست آورد. این نوشتار به تحلیل معناشناختی واژه و مفهوم «زهد» در نهج البلاغه می پردازد. برای این منظور به واژه هایی که در حوزه معنایی زهد به عنوان واژه کانونی قرار داشته و ارتباط معنایی با آن دارند، توجه شده است.
    تحلیل معناشناختی این مفهوم در نهج البلاغه نشان می دهد که این واژه، از معنایی تازه و متفاوت از مفهوم زهد حکایت دارد که با متفاهم آن در نظر اکثر افراد متفاوت است. تبیین و تحلیل معناشناختی واژه زهد در نهج البلاغه که امری فراتر از مفهوم شناسی توصیفی و تعریفی است، می تواند تصحیح کننده برداشت های نادرست از این مفهوم والا بوده و تفاوت بین زهد در اسلام و رهبانیت را روشن گرداند. این مفهوم در نهج البلاغه در مقابل رغبت قرار گرفته است.
    کلید واژگان: نهج البلاغه, زهد, معناشناسی, نظام معنایی, شبکه معنایی, تقابل مفهومی
  • Qasem Ali Kuchenani
    Knowing different temperaments and distinguishing praiseworthy qualities from blameworthy ones, assuming good moral qualities and eliminating vices are the peak of knowledge according to Imam Ali. Commendable moral qualities in his view are the best companion for human being. One of these qualities is associating with the next of kin which is considered as a branch of the virtue of probity. Regard of kinship requires that man shares his material or worldly bounties with his relatives. Overlooking other people s faults important social systems mainly relevant to government and governor whilestating the philosophy and arguments behind them. So if individuals including people and officials ponder the rationality behind laws and instructions, they would have better performance. b) Important ethical questions and issues as well as the explanation of the moral behaviors of human being play a big role in the formation of political identity. Referring to the Sermon of Hammam which explains the moral behaviors of a Muslim, and linking it to sermon 198 which explains the behavioral qualities of the hypocrite, thesecond part of the article deals with the role of the moral behaviors of the faithful and the hypocrite in forming their political identity.
  • عباس پسندیده
    واکنش نامناسب به خوشایند و ناخوشایند زندگی از عوامل مهم در مشکلات روحی و روانی است که مورد توجه دین قرار گرفته است. چگونگی کنترل این دو موقعیت و ایجاد تعادل در فرد، از پرسش های مهم در این موضوع است. در این میان، «زهد» از مفاهیم اساسی در اخلاق اسلامی است که در هر دو موقعیت، کارایی داشته و موجب تعادل فرد شده و واکنش مناسب را تضمین می نماید. بنا بر این، یکی از عوامل سلامت روان، «تنظیم زهد» است. زهد یعنی بی رغبتی به دنیا و دل بستگی نسبت به آخرت؛ اما چگونه؟بر اساس آموزه های دین، راهبرد تنظیم رغبت را «شناخت و یقین» تشکیل می دهد. شناخت صحیح دنیا و آخرت سبب می شود که انسان از دنیا دل برکند و به آخرت دل بندد.
    کلید واژگان: موقعیت خوشایند و ناخوشایند, حسرت و افسوس, فرح و بدمستی, زهد, سلامت روان, تنظیم رغبت, دنیاشناسی, آخرت شناسی
    Abbas Pasandideh
    Inappropriate reaction to ups and downs of life is a cause of some mental problems. There is an important question here: How to manage these two situations and level them in individual? To answer this question, the author of this paper gives a definition of ‘zuhd’ (asceticism) in Islamic thought and regards it as a solution to this problem. He introduces planning zuhd as a way of obtaining a health mind that is one should refrain from worldly pleasures and pursue otherworldly ones. How? According to religious teachings knowledge and certainty are means of planning desires. Correct knowledge of this world and the otherworld will help us to cut off this world and connect to the other world.
    Keywords: Ups, Downs of Life, Regret, Cheerfulness, Zuhd, Sound Mind, Desire, Delight, Relish, Eschatology
  • لبیب بیضون
    مفهوم فقر در آثار دینی مورد توجه قرار گرفته و در زمانهای مختلف اشکال گوناگون به خود می گیرد. فقر در فرهنگ دینی نیز معانی چندی دارد:فقر مطلق همگانی و فقر به عنوان یک نیاز روحی.
    بر روی هم فقر مذموم و ممدوح دو نوعی هستند که از مفهوم اصلی استنباط می شوند.امیرالمومنین علیه السلام ابواب فقر را مورد دقت قرار داده اند و مزایا و معایب آنها را گوشزد نموده اند. ...
    کلید واژگان: فقر, ثروت, قناعت, زهد, عدالت, انسان, مال, دنیا, روزی, آزمون, ظلم
نکته
  • نتایج بر اساس تاریخ انتشار مرتب شده‌اند.
  • کلیدواژه مورد نظر شما تنها در فیلد کلیدواژگان مقالات جستجو شده‌است. به منظور حذف نتایج غیر مرتبط، جستجو تنها در مقالات مجلاتی انجام شده که با مجله ماخذ هم موضوع هستند.
  • در صورتی که می‌خواهید جستجو را در همه موضوعات و با شرایط دیگر تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مجلات مراجعه کنید.
درخواست پشتیبانی - گزارش اشکال