جستجوی مقالات مرتبط با کلیدواژه "همبستگی اجتماعی" در نشریات گروه "علوم قرآن و حدیث"
تکرار جستجوی کلیدواژه «همبستگی اجتماعی» در نشریات گروه «علوم انسانی»-
این مقاله به بررسی نقش معرفت وحیانی در شکل گیری و هدایت نظام های اجتماعی اسلامی از دیدگاه فارابی می پردازد. فارابی، به عنوان یکی از برجسته ترین فلاسفه اسلامی، بر اهمیت وحی به عنوان منبع اصلی هدایت جامعه تاکید دارد و تلاش می کند تا رابطه ای هم افزا بین معرفت وحیانی و عقلانی برقرار کند. او در نظریه «مدینه فاضله» خود، معرفت وحیانی را به عنوان منبعی الهی برای هدایت جامعه به سوی عدالت، همبستگی اجتماعی، و سعادت معرفی می کند. این مقاله با تحلیل تفکرات فارابی در باب نظام های اجتماعی، تاثیرات معرفت وحیانی بر مولفه های اصلی جامعه اسلامی را مورد بررسی قرار می دهد. همچنین به نمونه های تاریخی از پیاده سازی اصول وحیانی در دوران خلافت اسلامی اشاره شده و تطبیقی میان نظام های اجتماعی اسلامی و غیر اسلامی صورت گرفته است. یافته ها نشان می دهد که فارابی معرفت وحیانی را به عنوان منبعی ضروری برای شکل گیری قوانین و ساختارهای اجتماعی می داند و معتقد است که رهبران جامعه باید از این نوع معرفت برخوردار باشند تا جامعه را به سوی کمال هدایت کنند. در عین حال، او بر اهمیت ترکیب معرفت وحیانی با عقلانیت انسانی تاکید می کند. این مطالعه همچنین پیشنهاداتی برای پژوهش های آینده درباره نقش معرفت وحیانی در جوامع معاصر ارائه می دهد و تاثیرات آن بر ساختارهای اجتماعی و سیاسی جوامع اسلامی را بررسی می کند.
کلید واژگان: فارابی, معرفت وحیانی, نظام های اجتماعی اسلامی, مدینه فاضله, عدالت اجتماعی, فلسفه اسلامی, عقلانیت, همبستگی اجتماعیThis article explores the role of revealed knowledge in the formation and guidance of Islamic social systems from the perspective of Al-Farabi. As one of the most prominent Islamic philosophers, Al-Farabi emphasizes the importance of revelation as the primary source of societal guidance and seeks to establish a synergistic relationship between revealed and rational knowledge. In his theory of the "Virtuous City," he presents revealed knowledge as a divine source for directing society towards justice, social cohesion, and happiness. This study analyzes Al-Farabi’s thoughts on social systems, examining the impacts of revealed knowledge on the key components of Islamic society. It also references historical examples of implementing revealed principles during the Islamic Caliphate and provides a comparative analysis of Islamic and non-Islamic social systems. The findings indicate that Al-Farabi regards revealed knowledge as essential for the establishment of laws and social structures and believes that community leaders must possess this knowledge to effectively guide society towards perfection. Simultaneously, he underscores the importance of integrating revealed knowledge with human rationality. This study further offers suggestions for future research on the role of revealed knowledge in contemporary societies and investigates its impacts on the social and political structures of Islamic communities.
Keywords: Al-Farabi, Revealed Knowledge, Islamic Social Systems, Virtuous City, Social Justice, Islamic Philosophy, Rationality, Social Cohesion -
این مقاله به تحلیل معرفتی از مفاهیم بصیرت و یقین در عرفان اسلامی می پردازد و تاثیر آن ها را بر فرآیند خودسازی معنوی مورد بررسی قرار می دهد. با استناد به آثار عرفای بزرگی چون ابن عربی، مولوی، سهروردی، عطار نیشابوری و غزالی، نقش حیاتی این دو مفهوم در سلوک عرفانی تبیین شده است. بصیرت به عنوان نوری الهی توصیف می شود که قلب سالک را روشن ساخته و او را به سوی حقایق نهانی هدایت می کند. یقین نیز حالتی از اطمینان قلبی و آرامش درونی است که فرد را از شک و تردید رها می سازد و به او ثبات و استواری در مسیر معنوی می بخشد. یافته های پژوهش نشان می دهد که بصیرت و یقین، با تاثیرگذاری بر رفتارها، اخلاق فردی، آرامش درونی و انسجام روحی، سالک را در مسیر خودسازی معنوی یاری می کنند. تحلیل تطبیقی دیدگاه های عرفا نشان می دهد که این دو مفهوم مکمل یکدیگرند و با تعامل خود، فرد را به سوی کمال معنوی هدایت می کنند. در پایان، به اهمیت بهره گیری از آموزه های عرفان اسلامی در زمینه بصیرت و یقین برای حل مشکلات روحی و روانی انسان معاصر اشاره شده و پیشنهاداتی برای پژوهش های آتی ارائه گردیده است.
کلید واژگان: امتحان الهی, قرآن کریم, تربیت معنوی, زندگی فردی, زندگی اجتماعی, تفاسیر قرآنی, فضایل اخلاقی, همبستگی اجتماعیThis article provides a cognitive analysis of the concepts of insight and certainty in Islamic mysticism and examines their impact on the process of spiritual self-development. By referencing the works of great mystics such as Ibn Arabi, Rumi, Suhrawardi, Attar of Nishapur, and Ghazali, the vital role of these two concepts in the mystical journey is elucidated. Insight is described as a divine light that illuminates the seeker's heart, guiding them toward hidden truths. Certainty is depicted as a state of inner confidence and tranquility that frees the individual from doubt and hesitation, granting stability and steadfastness on the spiritual path. The findings indicate that insight and certainty influence behaviors, personal ethics, inner peace, and spiritual coherence, thereby assisting the seeker in the path of spiritual self-cultivation. A comparative analysis of the mystics' viewpoints reveals that these two concepts are complementary and, through their interaction, guide individuals toward spiritual perfection. Finally, the importance of utilizing the teachings of Islamic mysticism regarding insight and certainty to address the spiritual and psychological challenges of contemporary humanity is emphasized, and suggestions for future research are presented.
Keywords: Insight, Certainty, Islamic Mysticism, Spiritual Self-Development, Mystical Journey -
امتحان الهی یکی از مفاهیم اساسی و بنیادین در قرآن کریم است که نقش مهمی در تربیت معنوی و اخلاقی فرد و جامعه ایفا می کند. این مقاله با رویکردی توصیفی و تحلیلی به بررسی عمیق مفهوم امتحان الهی در قرآن و تاثیرات آن بر زندگی فردی و اجتماعی می پردازد. در بخش های مختلف مقاله، آیات کلیدی مرتبط با امتحان الهی مورد بررسی قرار گرفته و تفاسیر مفسران برجسته ای چون طبری، فخر رازی، زمخشری و علامه طباطبایی تحلیل شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که امتحان الهی در زندگی فردی، به تقویت ایمان، صبر، شکرگزاری و توسعه فضایل اخلاقی منجر می شود. این امتحانات به عنوان ابزارهایی برای پالایش روح و تربیت معنوی افراد عمل کرده و آن ها را در مواجهه با چالش ها و مشکلات زندگی توانمند می سازد. در بعد اجتماعی، امتحان الهی به تقویت همبستگی اجتماعی، عدالت، تعاون و همدلی میان افراد جامعه کمک می کند. مواجهه جمعی با امتحانات الهی باعث افزایش احساس مسئولیت اجتماعی و همکاری در جهت حل مشکلات مشترک می شود. همچنین، نقد و بررسی دیدگاه های مختلف مفسران نشان می دهد که هر یک با رویکردهای متفاوتی به تبیین مفهوم امتحان الهی پرداخته اند، اما ترکیب این دیدگاه ها می تواند به درک جامع تر و عمیق تری از این مفهوم منجر شود. در پایان، پیشنهاداتی برای تحقیقات آینده ارائه شده است، از جمله بررسی تطبیقی مفهوم امتحان الهی در ادیان مختلف و تحلیل روان شناختی تاثیرات آن.
کلید واژگان: امتحان الهی, قرآن کریم, تربیت معنوی, زندگی فردی, زندگی اجتماعی, تفاسیر قرآنی, فضایل اخلاقی, همبستگی اجتماعیThe divine test is one of the fundamental concepts in the Holy Qur'an, playing a crucial role in the spiritual and moral development of individuals and society. This article employs a descriptive and analytical approach to deeply examine the concept of the divine test in the Qur'an and its impacts on personal and social life. Various sections of the paper analyze key verses related to the divine test and interpret them through the perspectives of prominent exegetes such as Tabari, Fakhr al-Din al-Razi, Zamakhshari, and Allameh Tabataba'i. The findings indicate that, on an individual level, the divine test leads to strengthened faith, patience, gratitude, and the development of moral virtues. These tests act as tools for soul purification and spiritual education, empowering individuals to face life's challenges and difficulties. On a social level, the divine test contributes to enhanced social cohesion, justice, cooperation, and empathy among community members. Collective encounters with divine tests increase social responsibility and collaboration in solving common problems. Furthermore, the critique and evaluation of different exegetical viewpoints reveal that while each scholar approaches the concept of the divine test from varied perspectives, integrating these views can lead to a more comprehensive and profound understanding. The article concludes with suggestions for future research, including comparative studies of the divine test concept across different religions and psychological analyses of its effects.
Keywords: Divine Test, Holy Qur'an, Spiritual Development, Individual Life, Social Life, Qur'anic Exegesis, Moral Virtues, Social Cohesion -
در دنیای معاصر، بحران های معنوی و اجتماعی به دلیل تغییرات سریع فرهنگی، اقتصادی و تکنولوژیکی، به یکی از چالش های اساسی جوامع تبدیل شده اند. این بحران ها نه تنها بر فرد و سلامت روانی او تاثیرگذارند، بلکه بنیان های اجتماعی را نیز تحت تاثیر قرار داده و به فروپاشی هنجارها و افزایش نابرابری ها منجر می شوند. در این میان، معرفت دینی به عنوان یکی از منابع مهم معنوی، می تواند نقش موثری در مقابله با این بحران ها ایفا کند. این مقاله با استفاده از روش مروری روایتی و تحلیل توصیفی، به بررسی نقش معرفت دینی در مقابله با بحران های معنوی و اجتماعی می پردازد. پیشینه نظری نشان می دهد که دین با ارائه ارزش های اخلاقی و اصول اجتماعی، می تواند به تقویت همبستگی و پایداری اجتماعی کمک کند و همچنین به فرد در یافتن معنا و هدف زندگی یاری رساند. با این حال، معرفت دینی با چالش هایی همچون سکولاریسم، جهانی سازی و نقدهای پست مدرن مواجه است که می تواند تاثیرات منفی بر نقش دین در جامعه داشته باشد. از سوی دیگر، فرصت هایی نیز برای تقویت نقش دین وجود دارد که شامل بازنگری در آموزه های دینی، استفاده از تکنولوژی های نوین ارتباطی و تقویت گفت وگوی میان فرهنگی و میان دینی می باشد. این مقاله با تحلیل مطالعات موردی و منابع دینی معتبر، نشان می دهد که با بهره گیری از فرصت ها و مقابله با چالش ها، می توان نقش معرفت دینی را در مقابله با بحران های معاصر بهبود بخشید و به ایجاد جامعه ای پایدار و همبسته کمک کرد. نتایج این پژوهش اهمیت بازنگری و تطبیق آموزه های دینی با نیازهای زمان را برجسته می کند و پیشنهاداتی برای تحقیقات آتی و سیاست گذاری های مرتبط ارائه می دهد.
کلید واژگان: معرفت دینی, بحران های معنوی, بحران های اجتماعی, همبستگی اجتماعی, سکولاریسم, جهانی سازی, مسئولیت پذیری اجتماعیIn the contemporary world, spiritual and social crises, driven by rapid cultural, economic, and technological changes, have emerged as significant challenges for societies. These crises not only affect individuals' mental health and quality of life but also undermine social foundations, leading to the disintegration of collective norms and increasing inequalities. In this context, religious knowledge serves as a crucial spiritual resource that can effectively address these crises. This paper employs a narrative review method with descriptive analysis to examine the role of religious knowledge in mitigating spiritual and social crises. The theoretical background indicates that religion, through the promotion of ethical values and social principles, can enhance social cohesion and stability, while also assisting individuals in finding meaning and purpose in life. However, religious knowledge faces challenges such as secularism, globalization, and postmodern critiques, which can diminish its societal role. Conversely, opportunities exist for reinforcing the role of religion by revisiting core religious teachings, leveraging modern communication technologies, and fostering inter-cultural and inter-religious dialogues. This study analyzes case studies and authoritative religious sources to demonstrate that, by capitalizing on these opportunities and addressing existing challenges, the role of religious knowledge in combating contemporary crises can be significantly strengthened. The findings underscore the necessity of adapting religious teachings to contemporary needs and highlight strategies for policymakers and researchers to enhance the positive impact of religion on social and spiritual resilience. Ultimately, this research contributes to the understanding of how religious knowledge can foster a sustainable and cohesive society amidst ongoing global challenges.
Keywords: Religious Knowledge, Spiritual Crises, Social Crises, Social Cohesion, Secularism, Globalization, Social Responsibility -
این مقاله به تحلیل مفاهیم همبستگی اجتماعی و امنیت روانی در قرآن کریم با استفاده از نظریات جامعه شناسی می پردازد. در ابتدا، تعاریف همبستگی اجتماعی و امنیت روانی از منظر قرآن و نظریه پردازان برجسته ای چون دورکیم، پارسونز، وبر، فروید، اریکسون و مازلو بررسی شده است. سپس، به بررسی تطبیقی این مفاهیم در قرآن و نظریات جامعه شناسی پرداخته شده و نقاط مشترک و تفاوت ها تحلیل گردیده است. نتایج پژوهش نشان می دهد که قرآن کریم با تاکید بر اتحاد و انسجام اجتماعی و همچنین ایمان و یاد خدا، به تقویت همبستگی اجتماعی و امنیت روانی توجه ویژه ای دارد. از سوی دیگر، نظریات جامعه شناسی نیز بر اهمیت این مفاهیم در حفظ نظم و پایداری جامعه و ارتقای سلامت روانی تاکید دارند. در پایان، راهکارهای عملی برای تقویت همبستگی اجتماعی و ارتقای امنیت روانی در جوامع اسلامی ارائه شده است. همچنین، پیشنهاداتی برای پژوهش های آتی و تحقیقات بین رشته ای ارائه گردیده است تا به توسعه دانش در این زمینه کمک شود.
کلید واژگان: قرآن کریم, همبستگی اجتماعی, امنیت روانی, نظریات جامعه شناسی, دورکیم, پارسونز, وبر, فروید, اریکسون, مازلوThis article analyzes the concepts of social cohesion and psychological security in the Quran using sociological theories. Initially, the definitions of social cohesion and psychological security from the perspective of the Quran and prominent theorists such as Durkheim, Parsons, Weber, Freud, Erikson, and Maslow are examined. Subsequently, a comparative analysis of these concepts in the Quran and sociological theories is conducted, highlighting commonalities and differences. The results indicate that the Quran emphasizes the importance of social cohesion and psychological security through unity, social solidarity, faith, and remembrance of God. Similarly, sociological theories underscore the significance of these concepts in maintaining social order and enhancing mental health. Finally, practical strategies for strengthening social cohesion and improving psychological security in Islamic communities are proposed. Recommendations for future research and interdisciplinary studies are also provided to further knowledge development in this field.
Keywords: Quran, Social Cohesion, Psychological Security, Sociological Theories, Durkheim, Parsons, Weber, Freud, Erikson, Maslow -
پژوهشنامه نهج البلاغه، پیاپی 41 (بهار 1402)، صص 97 -119پس از جنگ صفین، در پی هجوم سپاه شام به نواحی کوفه و بی تفاوتی عراقیان در برابر غارات، امیرالمومنین علی (ع) دو مولفه «دین و حمیت» را عامل همگرایی اجتماعی دانسته که فقدان آن منجر به تشتت در سپاه عراق شده است. تفرقه عراقیان، زمانی بیشتر نمایان می شود که به همسایه عراق یعنی شام نظر کنیم؛ جایی که مردمی متحد و مطیع دارد. علت فرمانبرداری شامیان، همواره مورد بحث و مناقشه بوده است؛ اما اینکه دین و حمیت به عنوان یک قانون قطعی و جهان شمول قلمداد شده و در شام اموی، موجب اتحاد شده باشد نیاز به تحلیل و بررسی دارد. این پژوهش به روش توصیفی تحلیلی، مفهوم دین و حمیت را بازشناسی کرده و با تکیه بر جریان شناسی، به بررسی عوامل همسازگری در شام پرداخته است. برآیند پژوهش نشان می دهد که معاویه با شناخت باورهای پیشا اسلامی شامیان، دین و حمیت مردم را مطابق اهداف خود پرورش داد. او با تکیه بر این دو مولفه، جریان های عثمان گرا و برتری طلبان شهری را شکل داد و از قدرت این دو جریان بهره ای وافر برد.کلید واژگان: امام علی (ع), شامیان, همبستگی اجتماعی, دین, حمیت, اطاعت, معاویهFollowing the invasion by the people of al-Sham on Kufa and the indifference of the Iraqis to the looting, Ali (AS) considered the two components of "religion and loyalty" to be the cause of social integration, the lack of which has led to disunity in the Iraqi army. The division of Iraqis is revealed by looking at the united and submissive society of al-Sham. The reason for the obedience of the Shamians has always been discussed and disputed; However, whether religion and humility as a definitive and universal law have caused unity in Umayyad Syria needs to be analyzed and investigated. This research has identified the concept of religion and Hami’at (zeal) through a descriptive-analytical method and investigated the factors involved in the existing harmony in the Levant. The result of the study show that Muawiyah, knowing the pre-Islamic beliefs of the people of al=Sham developed the religion and zeal of the people in line with his goals. Relying on these two components, he formed Ottomanist and urban supremacist streams of thought and took advantage of the power of these two streams of thought.Keywords: Imam Ali (as), People of al-Sham, social solidarity, religion, Zeal, obedience, Muawiyah
-
در عصر حاضر پالایش جوامع بشری از چندگانگی و فروکاستن از نزاع های ویرانگر و ستیزه گری، کانون توجه بسیاری از اندیشوران با رویکردهای متنوع قرار گرفته و تلاش های صلح خواهانه و آشتی جویانه در جست وجوی راهبردهای موثر برای تحقق همبستگی اجتماعی هستند. هدف اساسی این پژوهش، تبیین مولفه های همبستگی اجتماعی از رهگذر یافتن متغیرهای موثر، زمینه ای، بازدارنده و پیامدها در قالب الگویی نظام مند است. این پژوهش بر اساس نوع هدف، بنیادی و به لحاظ روش کیفی و دارای رویکرد استقرایی است. بدین منظور با بهره گیری از نظریه داده بنیاد، پس از فرآوری مجموعه روایات امام رضا (ع)، مقوله های اخلاقی کلان و خرد مدل، استخراج شده و الگوی همبستگی اجتماعی ارایه می شود. یافته های پژوهش گویای آن است که تحقق همبستگی اجتماعی مستلزم توجه به مقوله های متعددی است. در این زمینه، اخلاق مداری، دوستی، خویشتن داری، بخشایشگری، همزیستی مسالمت آمیز و تامین امنیت، مهم ترین متغیرهای موثر، فروتنی، یاری رسانی به دیگران، مداراجویی و مسیولیت پذیری مهم ترین مقوله های زمینه ساز هستند. متغیرهای بازدارنده در این الگو عبارتند از: تعامل غیرضابطه مند، اشاعه فساد، اختلاف آفرینی و گسست های خانوادگی. پیامد اصلی همبستگی اجتماعی نیز ارتقای منزلت و قدرت یابی اجتماعی است.کلید واژگان: امام رضا(ع), همبستگی اجتماعی, نظریه داده بنیادNowadays, the purification of human societies from multiplicity and reduction of destructive conflicts and militancy has been the focus of many thinkers with diverse approaches, and peaceful and reconciliation efforts are in search of effective strategies to achieve social solidarity. The main goal of this research is to explain the components of social solidarity by finding effective, contextual, inhibiting variables and consequences in the form of a systematic model. This research is fundamental based on the type of purpose and is qualitative in terms of method and has an inductive approach. For this purpose, by using the data base theory, after collecting the collection of Imam Riḍā's narrations, macro and micro ethical categories of the model are extracted and then the model of social solidarity is presented. The findings show that the realization of social solidarity requires attention to several categories. In this context, ethics, friendship, self-control, forgiveness, peaceful coexistence and providing security are the most important effective variables; and humility, helping others, tolerance and responsibility are the most important foundational categories. The inhibiting variables in this model are: unregulated interaction, spread of corruption, discord, and family breaks. The main consequence of social solidarity is the promotion of dignity and social empowerment.Keywords: Imam Riḍā (as), Social Solidarity, the Theory of Data Base
-
نوع برخورد رسول اکرم با دیگران از اهمیت بسیاری برخوردار است. رعایت اخلاق در زندگی از مهم ترین شاخصه های رفتاری آن حضرت به شمار می رود. پرسش اصلی مقاله این است که سلوک اخلاقی پیامب ر(ص) و نوع رفتارهای ایشان با دیگران چگونه بود؟ آیا اخلاق نبوی تاثیری در همگرایی مردم و همبستگی اجتماعی داشته است؟ واکاوی منابع متقدم تاریخ، سیره و حدیث و بهره گیری از روش توصیفی- تحلیلی نشان می دهد که رعایت اخلاق و امور اخلاقی در زندگی آن حضرت از اهمیت خاصی برخوردار بوده است. پیامبر (ص) به همه مردم احترام می گذاشت و خود را از مردم جدا نمی دید. آن حضرت اهل مدارا بود و کسانی که نسبت به شخص ایشان بدرفتاری می کردند، می بخشید. ایشان مساوات را در برخورد با مردم رعایت می کرد و هیچ کس در نظر او از دیگران - جز به داشتن تقوا- برتری نداشت. رعایت این امور سبب جذب مردم و شکل گیری امت واحده اسلامی شد. اختلافاتی که بعد از رحلت رسول خدا در جامعه اسلامی در خصوص جانشینی شکل گرفت، چالشی جدی در مسیر همبستگی بود، اما مدیریت آن چالش توسط امام علی (ع) این خطر جدی را برطرف ساخت.
کلید واژگان: اخلاق نبوی, پیامبر اکرم (ص), همبستگی اجتماعی, وحدتThe type of interactions of the Holy Prophet (PBUH) with others is very important. Observance of ethics in the life is one of the most important behavioral characteristics of the Prophet (PBUH). The main question of the article is what was the moral Sira of the Prophet (PBUH) and her behavior towards others? and did prophetic ethics have an effect on people's convergence and social solidarity? The analysis of the Primary sources, especially the sources of History, Sira and Ḥadīth, and the use of the descriptive-analytical method show that the observance of ethics and moral affairs was of particular importance in the life of the Prophet (PBUH). The Prophet (PBUH) respected all people, and did not see himself as separate from people. He was a tolerant person and forgave those who mistreated him. The Prophet (PBUH) respected equality in dealing with people, and no one was superior to others in his opinion, except for having piety (taqwā). Observance of these matters has attracted people to him and has been effective in the formation of a Unified Islamic Ummah. The disputes that arose after the death of the Prophet (PBUH) in the Islamic society regarding the succession, although it could create a serious challenge in social solidarity, but the management of the situation by Imam Ali (AS) removed this serious danger.
Keywords: Prophet (PBUH), Prophetic Ethics, Social Solidarity, Unity (Vahdat) -
کرامت انسانی یکی از اصول اساسی در قرآن کریم است که تاثیر بسزایی بر ایجاد عدالت اجتماعی و تقویت همبستگی اجتماعی دارد. این مقاله به بررسی مفاهیم کرامت انسانی در قرآن کریم و تاثیر آن ها بر همبستگی اجتماعی می پردازد. در بخش اول، به تعریف کرامت انسانی و جایگاه آن در قرآن پرداخته می شود و آیات مرتبط تحلیل و تفسیر می شوند. همچنین سنت پیامبر و روایات نبوی در مورد کرامت انسانی مورد بررسی قرار می گیرند. در بخش دوم، تاثیر مفاهیم کرامت انسانی بر تقویت همبستگی اجتماعی از طریق ایجاد عدالت اجتماعی، احترام متقابل، کاهش تعارضات و افزایش همکاری، و تقویت احساس تعلق و مسئولیت اجتماعی مورد بحث قرار می گیرد. بخش سوم به چالش ها و راهکارهای تقویت کرامت انسانی در جوامع اسلامی می پردازد. موانع فرهنگی و اجتماعی، تاثیر عوامل سیاسی و اقتصادی، و راهکارهای مختلف از جمله آموزش و پرورش، نقش رسانه ها و سازمان های دینی، و سیاست گذاری های اجتماعی بررسی می شوند. در پایان، پژوهش های آینده در زمینه تحلیل تطبیقی مفاهیم کرامت انسانی در قرآن و سایر متون دینی، تاثیر آموزش های دینی، نقش رسانه های مدرن، و تاثیر سیاست های دولتی بر کرامت انسانی پیشنهاد می شود.
کلید واژگان: کرامت انسانی, قرآن کریم, همبستگی اجتماعی, عدالت اجتماعی, آموزش و پرورش, سیاست گذاری های اجتماعیHuman dignity is one of the fundamental principles in the Holy Quran, significantly influencing social justice and strengthening social cohesion. This article examines the concepts of human dignity in the Quran and their impact on social cohesion. The first section defines human dignity and its position in the Quran, analyzing relevant verses. Additionally, the traditions of the Prophet and related hadiths on human dignity are explored. The second section discusses the impact of these concepts on enhancing social cohesion through the establishment of social justice, mutual respect, reduction of conflicts, increased cooperation, and strengthening the sense of belonging and social responsibility. The third section addresses the challenges and strategies for reinforcing human dignity in Islamic societies, considering cultural and social obstacles, the impact of political and economic factors, and various strategies such as education, the role of media and religious organizations, and social policy-making. Finally, future research is suggested in areas like comparative analysis of human dignity concepts in the Quran and other religious texts, the impact of religious education, the role of modern media, and the influence of governmental policies on human dignity.
Keywords: Human Dignity, Holy Quran, Social Cohesion, Social Justice, Education, Social Policy-Making -
تحلیل مفاهیم کرامت انسانی در قرآن کریم و تاثیر آن ها بر تقویت همبستگی اجتماعی
کرامت انسانی یکی از اصول اساسی در قرآن کریم است که تاثیر بسزایی بر ایجاد عدالت اجتماعی و تقویت همبستگی اجتماعی دارد. این مقاله به بررسی مفاهیم کرامت انسانی در قرآن کریم و تاثیر آن ها بر همبستگی اجتماعی می پردازد. در بخش اول، به تعریف کرامت انسانی و جایگاه آن در قرآن پرداخته می شود و آیات مرتبط تحلیل و تفسیر می شوند. همچنین سنت پیامبر و روایات نبوی در مورد کرامت انسانی مورد بررسی قرار می گیرند. در بخش دوم، تاثیر مفاهیم کرامت انسانی بر تقویت همبستگی اجتماعی از طریق ایجاد عدالت اجتماعی، احترام متقابل، کاهش تعارضات و افزایش همکاری، و تقویت احساس تعلق و مسئولیت اجتماعی مورد بحث قرار می گیرد. بخش سوم به چالش ها و راهکارهای تقویت کرامت انسانی در جوامع اسلامی می پردازد. موانع فرهنگی و اجتماعی، تاثیر عوامل سیاسی و اقتصادی، و راهکارهای مختلف از جمله آموزش و پرورش، نقش رسانه ها و سازمان های دینی، و سیاست گذاری های اجتماعی بررسی می شوند. در پایان، پژوهش های آینده در زمینه تحلیل تطبیقی مفاهیم کرامت انسانی در قرآن و سایر متون دینی، تاثیر آموزش های دینی، نقش رسانه های مدرن، و تاثیر سیاست های دولتی بر کرامت انسانی پیشنهاد می شود.
کلید واژگان: کرامت انسانی, قرآن کریم, همبستگی اجتماعی, عدالت اجتماعی, آموزش و پرورش, سیاست گذاری های اجتماعیAnalysis of the Concepts of Human Dignity in the Holy Quran and Their Impact on Strengthening Social CohesionHuman dignity is one of the fundamental principles in the Holy Quran, significantly influencing social justice and strengthening social cohesion. This article examines the concepts of human dignity in the Quran and their impact on social cohesion. The first section defines human dignity and its position in the Quran, analyzing relevant verses. Additionally, the traditions of the Prophet and related hadiths on human dignity are explored. The second section discusses the impact of these concepts on enhancing social cohesion through the establishment of social justice, mutual respect, reduction of conflicts, increased cooperation, and strengthening the sense of belonging and social responsibility. The third section addresses the challenges and strategies for reinforcing human dignity in Islamic societies, considering cultural and social obstacles, the impact of political and economic factors, and various strategies such as education, the role of media and religious organizations, and social policy-making. Finally, future research is suggested in areas like comparative analysis of human dignity concepts in the Quran and other religious texts, the impact of religious education, the role of modern media, and the influence of governmental policies on human dignity.
Keywords: Human Dignity, Holy Quran, Social Cohesion, Social Justice, Education, Social Policy-Making -
یکی از مباحث مهم در رابطه با نظام اجتماعی توجه به عوامل همبستگی اجتماعی است. در این مقاله تحلیل نظام همبستگی در اندیشه حکومتی امام علیj و مقایسه آن با نظریه همبستگی اجتماعی امیل دورکیم مدنظر است. امام علی علیه السلام در سال 36ق با رجوع قاطبه مردم، زمام حکومت را در شرایطی عهده دار شد که نظام اجتماعی از هم گسیخته و چنددستگی در آن حکمفرما بود. ازاین رو از ضروری ترین امور، ایجاد همبستگی در سطوح مختلف جامعه به نظر می رسید. نحوه ایجاد همبستگی در سیره امام علیj و مطاوی نهج البلاغه مشهود است. امام علی علیه السلام کوشید با ایجاد و بازتعریف و سازمان دهی مفاهیمی چون: جامعه، حقوق، انسان، عدالت، سیاست، امت و امت واحده جهت بخشی نوینی در همبستگی ایجاد کند. در میان نظریه پردازان جامعه شناسی، امیل دورکیم نخستین کسی است که نظریه همبستگی و نقش آن در جامعه را مورد مطالعه قرارداد و چارچوبی نظری برای آن مطرح نمود. در این پژوهش که به شیوه تحلیلی - اسنادی صورت گرفته، مشخص شد، با توجه به مباحث مطروحه هرچند اختلافاتی از جنبه های نظری میان اندیشه های امام علیj و امیل دورکیم وجود دارد، اما در بعد همبستگی، شاخص های مشترک وجود دارد؛ شاخص اصلی تفاوت این است که امام علی علیه السلام در جایگاه حاکم کوشید جامعه عصر خود را به سمت همبستگی ارگانیک ارتقا بخشد. همچنین توجه به تقسیم کار اجتماعی نیز مد نظر است. در اندیشه امام علی علیه السلام ارزش های اسلامی به ویژه مفهوم عدالت همواره معنادار بوده و بر اساس آن نوعی همبستگی در جامعه شکل می گیرد. در منظر دورکیم وجدان جمعی است که می تواند منجر به همبستگی اجتماعی شود.
کلید واژگان: امام علی علیه السلام, امیل دورکیم, همبستگی اجتماعی, جامعه, امت واحده, عدالتOne of the important issues which should be considered about the social system is factors of social solidarity, in this article analyses the system of solidarity in the administrative ideas of Imam Ali (A.S.) and its comparison with the theory of social solidarity of Emil Durkheim. Imam Ali (A.S.) in 36 AH, with the people's vote, took over the government in a situation where the social system was fragmented and divided. Therefore, the creation of solidarity at different levels of society seemed to be necessary. Similarities between creating solidarity in Imam Ali (A.S.) approach and Nahj al-Balaghah are evident. He tried to create a new direction in solidarity by redefining and organizing concepts such as society, rights, human beings, justice, politics, ummah, and a single ummah. Among sociological theorists, Emile Durkheim was the first who studied the theory of correlation and its role in society and provided a theoretical framework. In this research, which was done in an analytical-documentary way, it was indicated that according to the raised issues. However, there are differences in theoretical aspects between the ideas of Imam Ali (A.S.) and Emil Durkheim, but in the correlation dimension, there are common characteristics. The main indicator of the difference is that in his ruling position, Imam Ali tried to promote the society of his time towards organic solidarity, he also used to pay attention to the division of social work. In Imam Ali's (AS) thought, Islamic values, especially the concept of justice, have always been meaningful, and based on it, a kind of solidarity is formed in society. In Durkheim's view, it is the collective conscience that can lead to social solidarity.
Keywords: Hazrat Ali (A.S.), Nahj al-Balaghah, honors, the criterion of boasting -
اینکه پیشرفت بر اساس قرآن چگونه معنا می شود و با چه شاخص های عمدتا کیفی و ساختاری مناسب با تحلیل های اجتماعی، می توان آن را شناخت و ارزیابی کرد، یکی از دغدغه هایی است که این نوشتار تلاش دارد تا به بررسی و تحلیل اجمالی آن بپردازد. همچنان که به جهت ورود و نحوه استفاده از قرآن به عنوان استخراج معنا و شاخص ها، روش و شیوه استفاده از قرآن به ترتیب نزول مورد توجه قرار گرفته است؛ و به کمک یک جریان موفق تغییر ساز و متحول کننده قرآن در دوره زمانی نزول و با تاکید بر دو مرحله کلی آن در دو منطقه مکه و مدینه، نوعی بررسی و وارسی منطقی آیات ناظر به فضای کلی نزول صورت پذیرد و نیز نمونه ها و شواهدی تاریخی تفسیری از آن ارائه گردد. در این بررسی، ضمن بیان مفاهیم کلیدی و روش شناسی بحث، به بررسی سه شاخص مهم یعنی دانش عمومی، همبستگی و امنیت اجتماعی که از شاخص های کلان اجتماعی و در جهت تبیین ساختار کلی پیشرفت از منظر قرآن می باشد، پرداخته شده است و در نتیجه یک تصویر کلی از برنامه پیشرفت را در این سه شاخص تبیین نماید.
کلید واژگان: قرآن, جامعه, پیشرفت, شاخص, قانون مندی, دانش عمومی, همبستگی اجتماعی, امنیت اجتماعیThe key concern of the present article is to answer the question that what does the Holy Qurān mean by advancement and through which – mainly – qualitative and structural indexes – apt for social analyses – one can understand and explain it. Accordingly, the author has tried to infer the meaning and indexes of advancement based on the revelation order of the Qurān. Considering the awe-inspiring and successful reformative movement that was created by the Qurān during its revelation in Mecca and Medina, he attempts to have a logical study of the verses related to the general atmosphere of revelation and put forth the samples and historical-interpretive evidences. In addition to the statement of the key concepts and methodology of the subject, he addresses public knowledge, social solidarity and security as three major social indexes that can be used to specify the general structure advancement in the Quran's view. All in all, this study has successfully provided a general picture of advancement plan in the three aforementioned indexes.Keywords: the Qurān, Society, Advancement, Index, legalism, Public Knowledge, Social Solidarity, Social Security
- نتایج بر اساس تاریخ انتشار مرتب شدهاند.
- کلیدواژه مورد نظر شما تنها در فیلد کلیدواژگان مقالات جستجو شدهاست. به منظور حذف نتایج غیر مرتبط، جستجو تنها در مقالات مجلاتی انجام شده که با مجله ماخذ هم موضوع هستند.
- در صورتی که میخواهید جستجو را در همه موضوعات و با شرایط دیگر تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مجلات مراجعه کنید.