به جمع مشترکان مگیران بپیوندید!

تنها با پرداخت 70 هزارتومان حق اشتراک سالانه به متن مقالات دسترسی داشته باشید و 100 مقاله را بدون هزینه دیگری دریافت کنید.

برای پرداخت حق اشتراک اگر عضو هستید وارد شوید در غیر این صورت حساب کاربری جدید ایجاد کنید

عضویت

جستجوی مقالات مرتبط با کلیدواژه "calc-alkaline" در نشریات گروه "زمین شناسی"

تکرار جستجوی کلیدواژه «calc-alkaline» در نشریات گروه «علوم پایه»
  • جواد قانعی اردکانی*، مریم آهنکوب

    توده آذرین درونی هامانه در 45 کیلومتری باختر یزد و در پهنه زمین ساختی ایران مرکزی جای دارد. این توده با سرشت مونزوگرانیت شامل مجموعه کانی های اصلی کوارتز، ارتوکلاز، پلاژیوکلاز، آمفیبول و بیوتیت است و بافت های گرانولار دانه متوسط تا دانه ریز، گرانوفیری، پورفیری، راپاکیوی و میرمیکیتی نشان می دهد. شیمی کانی آمفیبول گویای پیدایش منیزیوهورنبلند و اکتینولیت در ژرفای 78/2 تا 37/4 کیلومتری سطح زمین در فشار 81/0تا 32/2 کیلوبار و دمای ºC 896-803 است. همچنین، پلاژیوکلازهای نوع الیگوکلاز و آندزین در دمای 700 تا 800 درجه سانتیگراد پدید آمده اند و منیزیوبیوتیت ها در دمای 650 تا 730 درجه سانتیگراد تبلور یافته اند. گاه بیوتیت ها و آمفیبول ها در دمای 433-466 درجه سانتیگراد به کلریت های نوع پیکنو کلریت دگرسان شده اند. ویژگی های شیمیایی کانی های سازنده توده مونزوگرانیتی هامانه نشان دهنده پیدایش این کانی ها از ماگمای کالک آلکالن با خاستگاه گوشته ای در پهنه فرورانش حاشیه فعال قاره ای هستند که هنگام صعود دچار جدایش بلورین ماگمایی و آلایش پوسته ای شده است.

    کلید واژگان: شیمی کانی, مونزوگرانیت, کالک آلکالن, دمافشارسنجی, هامانه
    Javad Ghanei Ardakani *, Maryam Ahankoub
    Introduction

    Mineral chemistry has a significant role in determining the stages of magma evolution. Amphiboles, Biotite, plagioclase, and chlorite are minerals whose chemical composition show the temperature and pressure conditions of magma. These minerals are often used for the petrogenesis of granitoid bodies and record the characteristics and geochemical features as well as tectonic conditions of the producing magma (Abdel-Rahman, 1994; Nachit et al., 2005). The granitoid bodies of west Yazd have wide outcrops with different compositions. These rocks are part of the volcano-plutonic belt of Central Iran (Aftabi and Atapour, 2000) with calc-alkaline nature, meta luminous, and mostly of I-type (Hassanzade et al., 2002). The Hamaneh monzogranite bodies, with light color and dark enclaves, are located in 45 km at E53°48ˊ to E53°58ˊ longitude and N31°50ˊ to N31°56ˊ latitude. This area is part of the Shirkuh Mountain in Yazd with a northeast-southwest trend. Hamaneh monzogranite belongs to the Oligocene magmatic activity. In the present research, the mineral chemistry of amphibole, biotite, plagioclase, and chlorite has been investigated to determine the origin and stages of formation and evolution of the magma.

    Regional Geology:

    The studied area geologically located in the middle part of the Urmia-Dokhtar magmatic zonewith a wide collection of Cenozoic magmatic rocks and is characterized by a length of about 2000 km, and a width of approximately 50 to 150 km, parallel to the metamorphosed zones of Sanandaj-Sirjan and Zagros, has a wide collection of Cenozoic magmatic rocks. This area has witnessed extensive magmatic activity in the Cenozoic, especially in the Eocene, which during the Oligocene-Miocene hosted numerous intrusive masses with different ages and compositions (Hassanzadeh et al., 2002). The oldest formation in the region is the green siltstone shale and sandstone of the Kahar Formation. The dolomitic rocks of the Soltanieh Formation are unconformably on the Kaher Formation with purple and cream-colored sand shale layers. The Permian sediments (Jamal Formation) composed of limestone and dolomite layers and the Mesozoic sediments started with a dark unit of volcanic laterite rocks with the Lower Triassic followed by dolomitic rocks belonging to the Otri Formation. The shale and sandstone of the Shemshak Formation are upper Triassic sediments. Cretaceous sediments are exposed in the form of destructive rocks. Upper Triassic (Sangestan Formation) has a variety of conglomerate and conglomerate sandstones with round to semi-round pieces of sandstone and Shirkuh granite. The Paleogene begins with the Kerman Formation conglomerate. Then, there are alluvial cones, alluvial plains, and alluviums of young rivers.

    Analytical methods

    For the lithology and chemistry of minerals in Hamaneh monzogranite, 20 thin-section samples were selected for chemical analysis of amphibole, plagioclase, biotite, and chlorite minerals and sent to Oklahoma City University laboratory. Microprobe analyses were performed with the Cameca model SX100 device with an accelerating voltage of 15 KV and current intensity of 15 nA. The results of chemical data of amphibole, biotite, feldspar, and chlorite minerals are given in Tables 1 to 4.Petrography and Minerals Chemistry.It is often fine to medium grain texture, granophyric and perthitic texture. The main minerals are orthoclase, plagioclase, and quartz. Orthoclase with an abundance of 25 to 32% is amorphous to semi-amorphous, and plagioclase is a frequency of 24 to 44% that was often as shaped to semi-shaped with zoning. The quartzes are often amorphous and intergranular, and some have wave extinction and fractures with a frequency of 19 to 31. The minor minerals were amphibole, biotite, sphene, zircon, and opaque minerals. Amphibole is green with an abundance of 2.5 to 4.5%, shaped to semi-shaped with a simple twinning. Biotite crystals with an abundance of 2 to 4%. Mineral chemistry of amphiboles was shown as calcic magmatic amphiboles, ranging from magneiso-hornblende and actinolite. Which formed at 530-890℃ and up to 4.3 kbars. That was shown depth 3 to 5.40 km and fO2 (0.5). <Fe#, which corresponds to the calc-alkaline nature in a subduction environment (Anderson, 1996; Rieder et al., 1998). The Hamaneh amphiboles were formed in active continental margins related to subduction. Mineral chemistry of biotites point to a primary biotites that are magmatic and emplaced between annite and phlogopite in the Mg-biotite range. The Hamaneh biotites are I-type indicating the tectonic setting of the calc-alkaline granitoid magmatic series in the subduction zone. Biotites under study were formed at 650-730°C and a pressure of 10-11 to 10-14 kbar. Also, feldspar are (An21 to An32) (Or45 to Or59) orthoclase. The feldspars are of the oligoclase-andesine type, as well as in the feldspar thermometry diagram (Elkins and Grove, 1990; Deer et al., 1991) that was formed in 700 to 800ºC. Based on mineral chemistry, the chlorites are ripidolite and pycnochlorite in composition. Regarding the relatively high iron amount, they have formed at 330 and 360 ºC by alteration of biotite and amphiboles.

    Discussion and Conclusion

    The Hamaneh monzogranite, with the main minerals of quartz, orthoclase, plagioclase, amphibole, biotite and secondary minerals of sphene, zircon, and apatite lies in the west of Yazd. The main textures are medium-fine-grained, granophyric, and myrmekite. This body is calc-alkaline and type I. Based on mineral chemistry data, the crystallization of minerals was according to the Bowen series. The calcic amphiboles of magnesio-hornblende to actinolite nature crystallized at 890-530 ℃.Simultaneously with this mineral, oligoclase-type plagioclase to andesine crystallized at 700-800 ℃ and magnesium biotites at 730-650 ℃. Finally, due to secondary alteration, chlorite was formed from the biotite and amphibole developed at a temperature of 330 to 360 ℃ All these minerals point to the mantle nature of the parent magma produced these mineral and have suffered crustal contamination during the ascent. This magma originated at a depth of 3 to 5.5 kilometers, pressure of 0.5 to 4.5 kbars, temperature of 530 to 890 ℃ and at oxidizing conditions. The parent magma of the rocks under study belongs to the subduction structural ground position related to the active continental margin.

    Keywords: Mineral Chemistry, Monzogranite, Calc-Alkaline, Thermobarometry, Hamaneh
  • شهزاد شرافت*، مجید زیدی، مهناز خدامی

    سنگ های آذرین نفوذی میوسن میانی شمال شرق جوینان واقع در بخش میانی پهنه ماگمایی ارومیه دختر به درون واحد های آتشفشانی- رسوبی ائوسن نفوذ کرده اند. این سنگ ها با طیف ترکیبی دیوریت، کوارتزدیوریت تا مونزودیوریت از کانی های پلاژیوکلاز، هورنبلند، بیوتیت، پیروکسن، ارتوکلاز، کوارتز و کانی های کدر تشکیل شده اند و بافت های گرانولار تا پورفیروئیدی را به نمایش می گذارند. شواهد صحرایی و داده های سنگ نگاری نظیر عدم رخداد دگرگونی در سنگ های مجاور و وجود بافت گرافیکی بیانگر آن است که سنگ های گرانیتوئیدی مورد بررسی در عمق نسبتا کم متبلور شده اند. ماگمای مادر این سنگ ها دارای ویژگی های گرانیتوئیدهای نوع  Iو سرشت کالک آلکالن و متالومین است. غنی شدگی از عناصر لیتوفیل بزرگ یون LIL همراه با ناهنجاری منفی عناصر Nb ، Ta و  Tiدر نمودارهای بهنجارشده نسبت به گوشته اولیه، شکل گیری ماگما در موقعیت زمین ساختی فرورانشی از نوع کمان حاشیه قاره را نشان می دهد. شیب الگوی بهنجار شده سنگ های مورد بررسی نسبت به کندریت (64/5-68/3= Lan/Ybn)، بیانگر درجه پایین تا متوسط ذوب بخشی و نبود گارنت به عنوان فاز ماندگار در خاستگاه است. بر پایه شواهد بیان شده، ماگمای مادر این سنگ ها از ذوب بخشی پوسته قاره ای در نتیجه نفوذ ماگمای حاصل از ذوب گوشته لیتوسفری آلایش یافته در پهنه برخوردی ورقه ایران مرکزی و برهم کنش دو ماگما حاصل شده است. ماگمای یادشده حین صعود، دچار تغییر و تحولات متعدد شده و توده نفوذی شمال جوینان را به وجود آورده است.

    کلید واژگان: توده نفوذی میوسن میانی, دیوریت, کالک آلکالن, کمان حاشیه قاره, جوینان, اصفهان, پهنه ماگمایی ارومیه دختر
    Shahzad Sherafat *, Majid Zeidi, Mahnaz Khodami

    Middle Miocene igneous rocks are located in the Northeast of Joveinan, the middle part of the Urumieh-Dokhtar Magmatic Belt. The igneous rocks have intruded into the Eocene volcano-sedimentary units. The rocks consist of diorite, quartzdiorite, and monzodiorite. They contain plagioclase, hornblende, biotite, pyroxene, orthoclase, quartz, and opaque minerals, and have granular to porphyroid textures. Field and petrographic evidence such as a lack of thermal metamorphism and graphic texture suggests that the rocks crystallized at a shallow depth. The rocks exhibit characteristics of I-type granitoids and a calc-alkaline nature with metaluminous affinities. The enrichment of large ion lithophile elements (LILEs) and the negative anomaly of Ta, Nb, and Ti elements in the primary mantle normalized diagram demonstrate subduction-related magmatism in the continental arc setting. The chondrite normalized pattern of the rocks (Lan/Ybn= 3.68-5.64) suggests a low degree of partial melting and the absence of garnet as a permanent phase in the source region. Based on the petrological data, the parental magma has been produced in the subduction setting of the collisional zone. The primary magma resulting from the partial melting of the subducted lithospheric mantle intruded into the continental crust. The magma underwent numerous changes and evolution during ascent and created the intrusive rocks of Northeast Joveinan.

    Keywords: Middle Miocene Intrusive Body, Diorite, Calc-Alkaline, Continental Margin Arc, Joveinan, Isfahan, Urumieh- Dokhtar Magmatic Zone
  • صدیقه صدری، نصیر عامل*، محسن موید

    گرانیتوئید خریل- کلاسور به سن الیگوسن، در جنوب غرب شهرستان کلیبر، شمال غرب ایران در کمربند ماگمایی البرز – آذربایجان رخنمون دارد. توده های نفوذی منطقه درون سنگ های آتشفشانی- رسوبی کرتاسه تزریق شده اند. ترکیب سنگ شناسی توده ها شامل گابرو- دیوریت، دیوریت، کوارتز مونزودیوریت و گرانیت است. کانی های اصلی تشکیل دهنده توده های گابرو- دیوریتی و دیوریتی شامل پلاژیوکلاز، کلینوپیروکسن، آمفیبول و بیوتیت بوده و در توده کواراتز مونزودیوریتی پلاژیوکلاز، فلدسپار پتاسیم، کوارتز، آمفیبول و بیوتیت هستند. بررسی شیمی کانی ها نشان می دهد که ترکیب کلینوپیروکسن های سنگ های منطقه از نوع دیوپسید است. آمفیبول های منطقه در گروه کلسیمی قرار دارند. آمفیبول های کلسیمی نشان می دهند که سنگ های منطقه مورد بررسی از نوع  گرانیتوئیدهایI  هستند. آمفیبول های توده های خریل- کلاسور ترکیب مگنزیوهورنبلندی دارند. بیوتیت های سنگ های منطقه دارای نسبت Fe/(Fe+Mg) بیش از 33/0 و از منیزیم غنی هستند. فلدسپار در سنگ های گرانیتی با ترکیب آلبیت- الیگوکلاز و در سنگ های دیوریتی و کوارتز مونزودیوریتی دارای ترکیب آندزین، لابرادوریت و ارتوکلاز است. بر اساس شیمی کانی های بیوتیت، آمفیبول و  بیوتیت ماگمای مولد سنگ ها سرشت آهکی قلیایی داشته و در محیطی وابسته به فرورانش شکل گرفته است.

    کلید واژگان: شیمی کانی, خریل- کلاسور, آهکی قلیایی, البرز - آذربایجان, کلیبر
    Sadiqeh Sadri, Nasir Amel*, Mohsen Moayed

    The kalasur_Kharil granitoid complex with Oligocene age, is located in SW Kaleybar of NW Iran, Alborz-Azarbaijan zone. The rocks are intruded into the Cretaceous volcanic and sedimentary rocks. The composition of plutonic rocks are consist of gabbro-diorite, diorite, quartz monzodiorite and granite. The major minerals in gabbro-dioritic and dioritic rocks are plagioclase, clinopyroxene, amphibole, biotite and major minerals in quartz monzodioritic and granitic rocks are potassium feldspar, plagioclase, quartz, amphibole and biotite. On the basis of mineral chemistry, the composition of clinopyroxenes is in diopside range. Amphibole minerals are calcic in study area. The calcic amphiboles indicates that the rocks of the studied area belong to type I granitoids. The Khari- Kalasour amphiboles are magnesio hornblende. The biotite in Kharil- Kalasur granite with Fe/(Fe+Mg)>3 is magnesio-biotite. The feldspar composition is albite-andesine in granite, labradorite, andsine and orthoclase in dioritic and quartz monzodioritic rocks. Mineral chemistry of the biotite, amphiboles and pyroxenes indicate that this rocks are calc-alkaline and have been crystallized in a subduction zone setting.

    Keywords: Mineral Chemistry Kharil-Kalasur, Calc-Alkaline, I-Type, Alborz-Azarbaijan
  • جواد قانعی اردکانی*

    توده گرانیتوئیدی غرب اردکان با مجموعه کانی های اصلی کوارتز، ارتوکلاز، پلاژیوکلاز و کانی های فرعی آمفیبول، بیوتیت، اسفن، زیرکن و آپاتیت در بخش میانی پهنه ایران مرکزی رخنمون دارد. بافت غالب در این توده دانه ای متوسط تا ریز، گرانوفیری و میرمیکیتی است. بر اساس داده های شیمی کانی ، آمفیبول های کلسیمی با ماهیت منیزیوهورنبلند تا اکتینولیت در دمای oC 890-530 متبلور شده اند. همزمان، کانی پلاژیوکلاز نوع الیگوکلاز تا آندزین در oC 700-800 و بیوتیت های منیزیم دار در دمای oC 730-650 متبلورشده اند. همچنین با توجه به شرایط اکسایشی، کانی های کدر نوع مگنتیت تشکیل شده اند. داده های شیمی همه این کانی ها به ماهیت گوشته ای ماگمای سازنده آنها اشاره دارد، که طی صعود دچار آلایش پوسته ای متوسط تا شدید شده اند. این توده ها با سرشت آهکی قلیایی از نوع I هستند که در موقعیت زمین ساختی فرورانش در ارتباط با کرانه قاره ای فعال تشکیل شده اند.

    کلید واژگان: شیمی کانی, گرانیتوئید, آهکی قلیایی, فرورانش, اردکان
    Javad Ghanei Ardakani *

    The granitoides of west Ardakan are outcropped in the middle part of the Central Iran zone. Quartz, orthoclase and plagioclase are the main minerals and amphibole, biotite, sphene, zircon and apatite are secondary minerals. The dominant textures are medium to fine grain granular, granophyry and myrmikite[r1] . According to mineral chemistry data, calcic amphiboles of magnesiohornblende to actinolite nature have crystallized at temperatures of 530-890 ºC. Oligoclase to andesine plagioclased crystallized at 700-800 ºC. Magnesium biotites was crystallized at 650-730 ºC. On the basis of the oxidant conditions, magnetite are formed as opaque. The chemical analysis of all these minerals show the mantle nature of the magma. Magma seems to suffer produced these minerals, moderate to severe crustal contamination during its ascent. These granitoides are I type and calc-alkaline and were formed in the subduction setting related to the active continental margin.

    Keywords: Mineral Chemistry, Granitoid, Calc-Alkaline, Ardakan, Thermobarometry
  • مهتا قدیمی، نعمت الله رشیدنژاد عمران*، محمدرضا قربانی

    منطقه مورد بررسی در شمال غرب ایران، جنوب استان اردبیل و در پهنه ساختاری البرز- آذربایجان قرار دارد. فازهای مهم آتشفشانی در منطقه بر اساس سن سنجی K-Ar انجام شده، شامل چهار توالی ائوسن (تراکی آندزیت لوسیت دار (، اولیگوسن (بازالت-آندزیت بازالتی)، میوسن (آندزیت بازالتی-تراکی آندزیت بازالتی) و  تراکی داسیت-ریولیت هستند. توالی ائوسن ماهیت شوشونیت و توالی های اولیگوسن و میوسن ماهیت اهکی قلیایی تا اهکی قلیایی پرپتاسیم دارند. هر سه توالی در نمودارهای چندعنصری بهنجار شده نسبت به گوشته اولیه، فروافتادگیNb-Ti-Ta ، تهی شدگی در Y,Yb,Ti و غنی شدگی در Rb,Ba,K,Th نشان می دهند. به احتمال بسیار، شکست صفحه فرورونده نئوتتیس و در نتیجه ایجاد پنجره سست کره ای در تسهیل فرایند ذوب بخشی باعث ذوب بخشی گوشته سنگ کره ای قاره ای دگرنهاده و تشکیل توالی آتشفشانی ائوسن- اولیگوسن شده است. منبع گرما برای آتشفشان های میوسن-کواترنری نیز به دلیل بالا آمدن سست کره ناشی از لایه لایه شدن سنگ کره ایجاد شده است. صعود آستنوسفر و افزودن مداوم مذاب های مشتق شده از گوشته باعث تشکیل  ماگمای فلسیک منطقه در میوسن میانی شد. با این بررسی، درک خود از ماهیت، خاستگاه و تکامل ماگمایی سنگ های ماگمایی شمال غرب ایران، که در معرض محیط های زمین پویایی هستند، را بهبود می بخشیم.

    کلید واژگان: البرز-آذربایجان, شکست صفحه فرورانش, آهکی قلیایی, شوشونیت, دگرنهادی
    Mahta Ghadimi, Nematullah Rashidenjad Omran*, Mohammad Reza Ghorbani

    The studied area is located in the northwest of Iran, south of Ardabil Province, in the Alborz-Azerbaijan zone. The important volcanic phases in the region, based on K-Ar dating, include three sequences: Eocene (trachyandesite), Oligocene (basalt, basaltic andesite) and Miocene phase (basaltic andesite, basaltic trachyandesite and rhyolite). The Eocene sequence shows the nature of shoshonite and the Oligocene and Miocene sequences show the nature of calc-alkaline to calc-alkaline perpotassium. All three sequences in multi-element diagrams normalized to the primary mantle show negative Nb-Ti-Ta anolalies, depletion in Y,Yb,Ti and enrichment in Rb,Ba,K,Th. Most likely, the slab break-off of the Neotethys subducting plate, as a result of the creation of an asthenospheric window in facilitating the partial melting process, has caused the partial melting of the metasomatized continental lithospheric mantle and the formation of the Eocene-Oligocene volcanic sequence. The source of heat for Miocene-Quaternary volcanoes is also related to the rise of the asthenosphere, which is caused by the delamination of the lithosphere. Using this study, we improve our understanding of the nature, origin and magmatic evolution of the igneous rocks of northwestern Iran, which are influenced by geodynamic environments.

    Keywords: Alborz-Azerbaijan, Slab Break Off, Calc-Alkaline, Shoshonite, Metasomatism
  • محمد نجاری*، احمد جهانگیری، ریو آنما

    در بخش شمالی زون سنندج- سیرجان توده های نفوذی مافیک کوچک و بزرگی به صورت هم جهت و هم روند در امتداد سوچرزون زاگرس رخنمون دارند. در این بخش از پوسته ی ایران فعالیت ماگمایی طی سه بازه زمانی اصلی کرتاسه، ائوسن و میوسن-کواترنری رخ داده است. در دو مرحله اول فعالیت ماگمایی با ماگماتیسم قوس های حاشیه فعال قاره ای سازگارتر است. درحالی که آخرین فاز ماگمایی، دارای سرشت کالک الکالن مربوط به رژیم تکتونیکی پس از برخورد است. توده های مافیک قبادلو، چوپانکره و قره قشون در حاشیه جنوبی دریاچه ارومیه در بخش شمالی زون سنندج - سیرجان درون مجموعه ای از واحدهای شیلی و ماسه سنگی - شیلی با سن کرتاسه نفوذ کرده اند. سن سنجی اورانیوم-سرب انجام شده بر روی نمونه های زیرکن جداشده از نمونه های سنگی توده گابرویی قبادلو سنی معادل 99 میلیون سال را نشان می دهد. در این توده ها محتوای Sio2   46.17  تا 53.35 درصد وزنی و محتوای Al2o3   13.1  تا 18.49 درصد وزنی است. مقدار Fe2o3  در این سنگ ها   8.5  تا 11.3  درصد وزنی، Tio2  بین  0.4  تا 1.9  و متوسط مقدار Cr  در حد 119 پی پی ام است. مقادیر سیلیس، عدد منیزیم و کروم این سنگ ها نشان دهنده ی منشا گوشته ای این توده ها است. با توجه به مقادیر بالای عناصری مانند Ba  و نسبت Ba/Rb  و دیگر عناصر ناسازگار می تواند نشانگر منشا گوشته ای دگرسان شده باشد. آنومالی های مثبت عناصر لیتوفیل با شعاع یونی بزرگ و عناصر نادر خاکی سبک در مقابل آنومالی منفی عناصر HFS  همچون  Nb،P ،Zr و Ta  نسبت های بالای La/Nb، Ba/Nb  و الگوی عناصر نادر خاکی در این توده ها هم خوانی خوبی با توده های مربوط به محیط های فرورانش دارد.

    کلید واژگان: اورانیوم- سرب, عناصر نادر, کالک آلکالن, فرورانش, زون سنندج-سیرجان
    Mohammad Najari*, Ahmad Jahangiri, Ryo Anma

    In the northwestern part of the Sanandaj-Sirjan zone, mafic intrusive bodies are aligned with the trend of the Zagros orogenic belt. In this part of the Iranian lithosphere, magmatic activity occurred during three main periods: Cretaceous, Eocene, and Miocene-Quaternary. In the first of two stages, the magmatic activity was associated with subduction-related magmatism at the active continental margin, whereas the last phase was characterized by calc-alkaline magmatism related to post-collision regime. The intrusive mafic bodies of Qobadlo, Chupankareh, and Qaraqoshun at the southern margin of Lake Urmia in the northern part of the Sanandaj-Sirjan zone intruded within the complex of Cretaceous shale, shale-sandstone, and siltstone. U-Pb dating on zircon performed on these bodies indicates an age of 99 Ma. The SiO2 content of these bodies ranges from 46.17 to 53.35%, Al2O3 13.1 to 18.49 % Fe2O3 3.11 to 5.8%, and their TiO2 content ranges from 1.9 to 4.0%. Positive anomalies of large ion lithophile elements and LREE compared with negative anomalies of elements such as Nb, P, Zr, and Ta (HFSE), the La/Nb, Ba/Nb ratios, and the REE pattern show a good correlation with the magmatic rocks of subduction zones.

    Keywords: U-Pb Dating, REE, Calc-Alkaline, Subduction, Sanandaj–Sirjan Zone
  • اشرف ترکیان*، سارا دامچین مشاک، محسن محمدی

    منطقه مورد مطالعه در شمال زون سنندج- سیرجان، در شمال شرقی سنقر (استان کرمانشاه) واقع شده است. بر اساس مشاهدات صحرایی و داده های کانی شناسی، گرانیتوئید کالک آلکالن نوع I عزیزآباد-هزارخانی از گرانیت ها، مونزونیت ها و دیوریت ها و حجم کمتری از سنگ های گابرویی تشکیل شده است. تغییرات فراوانی عناصر اصلی و کمیاب نشان دهنده طیف ترکیبی پیوسته نیست و بنابراین منشا هم ماگمایی را پیشنهاد نمی کند. بر اساس شواهد ژئوشیمیایی، نمونه ها از عناصر ناسازگار مانند Th، Rb، La، Ce و Nd غنی شدگی و از Nb، Ti و Eu تهی شدگی داشته و همچنین دارای سرشت متاآلومینوس هستند. این ویژگی ها نقش پوسته قاره ای و مذاب های حاصل از پوسته را منعکس می کنند. نمودارهای متمایزکننده جایگاه های زمین ساختی نشان می دهد این مجموعه سنگ ها متعلق به قوس آتشفشانی و محیط حاشیه فعال قاره ای هستند. با توجه به تاریخچه زمین شناسی این ناحیه، می توان آن را به فرورانش پوسته اقیانوسی نئوتتیس به زیر میکروپلیت ایران مرکزی نسبت داد. پیشنهاد ما این است که ماگماهای گوشته بازالتی پریشان و دروازه ممکن است گرمای مورد نیاز برای ذوب بخشی سنگ های منشا مختلف مانند آمفیبولیت ها، متابازیت ها و متاآندزیت ها را از طریق انتشار گرما فراهم کرده باشند.

    کلید واژگان: قوس آتشفشانی, کالک آلکالن, پوسته, متابازیت, آمفیبولیت, کرمانشاه
    Ashraf Torkian*, Mohsen Mohammadi

    The study area is located in the SaSZ, NE of Songhor city, Kermanshah Province. Based on field observations and mineralogical data, the Azizabad-Hazarkhani I-type calc-alkaline granitoid consists of granites, monzonites and diorites with small volumes of gabbroic rocks. Co-variations in major and trace elemental abundances do not indicate a continuous compositional suite and therefore do not suggest a co-magmatic origin. According to geochemical evidence, the samples are enriched in incompatible elements such as Th, Rb, La, Ce and Nd and depleted in Nb, Ti and Eu, with metaluminous affinity. These characteristics reflect the role of continental crust and crust-derived melts. Tectonic setting discrimination diagrams suggest that this complex belongs to the volcanic arc and is related to an active continental margin setting. According to the geological history of this area, it can be attributed to the subduction of Neo-Tethyan oceanic crust below the Central Iran microplate. We suggest that the Parishan and Darvazeh mantle-derived basaltic magmas may have provided the heat required for the partial melting of various source rocks, including amphibolites, meta-basites, and meta-andesites, through diffusive heating.

    Keywords: Arc Volcanic, Granitoid, Calc-Alkaline, Amphibolite, Songhor, Kermanshah
  • مرضیه غدیرپور، قدرت ترابی*، مرجان قادری، فرشته بیات، نرگس شیردشت زاده

    کوه کلوت قندهاری در حدود 40 کیلومتری شمال غرب انارک (استان اصفهان) واقع است. این منطقه بخشی از ایران مرکزی است و در غرب قطعه یزد و نزدیک به افیولیت عشین و محل عبور گسل کویر بزرگ قرار دارد. در شمال غرب انارک، مجموعه افیولیتی عشین، با سنگ آهک‏ های پالیوسن پوشانده شده و با سنگ‏ های آتشفشانی ایوسن قطع گردیده است. سنگ‏ های آتشفشانی ایوسن نیز با استوک گابرویی-دیوریتی ایوسن پسین قطع شده‏ اند. سنگ های آتشفشانی ایوسن کوه کلوت قندهاری بیشتر از نوع آندزیت بوده که در نمونه دستی از خاکستری تیره تا روشن متغیر بوده و دارای بیگانه سنگ های آمفیبولیت هستند. بافت‏ های پورفیری، خال خال، جریانی، غربالی و گلومروپورفیری مهم ترین بافت ها هستند. درشت بلورهای سازنده این آندزیت‏ ها شامل پلاژیوکلاز، آمفیبول و کلینوپیروکسن هستند و زمینه سنگ نیز از این کانی ها و نیز سانیدین، مگنتیت و آپاتیت تشکیل شده است. کانی‏ های زیولیت،کلریت، اپیدوت، سریسیت، کایولینیت و کلسیت نیز کانی های ثانویه ناشی از دگرسانی هستند. نتایج تجزیه شیمی کانی‏ ها نشان می دهد که پلاژیوکلازها از نوع آندزین تا لابرادوریت (مقدار آنورتیت 1/30 تا 3/52 درصد)، پتاسیم فلدسپارها از نوع سانیدین (مقدار ارتوکلاز 6/68 تا 3/71 درصد)، آمفیبول‏ ها کلسیمی و از نوع پارگاسیت (با عدد منیزیم 58/0 تا 71/0) و کلینوپیروکسن‏ ها از نوع دیوپسید (با عدد منیزیم 91/0 تا 93/0) هستند. داده های زمین شیمیایی سنگ کل عناصر اصلی نشان می دهد که این سنگ ها بیشتر از نوع آندزیت و تراکی آندزیت های آهکی قلیایی هستند. درنمودارهای سنگ‏ های آتشفشانی ایوسن کوه کلوت قندهاری بهنجار شده نسبت به کندریت و گوشته اولیه، نمونه ها غنی از عناصر خاکی نادر سبک (LREE) و عناصر سنگ دوست بزرگ یون (LILE) و فقیر از عناصر با شدت میدان بالا (HFSE؛ چون (Ti, Ta, Nb هستند که مشخصه‏ ای از فعالیت ماگمایی در ارتباط با فرورانش است. داده‏ های زمین شیمیایی نشان می دهند که ماگمای اولیه سازنده سنگ های آتشفشانی ایوسن این منطقه از ذوب بخشی با درجه متوسط یک اسپینل لرزولیت گوشته سنگ کره ای به دست آمده اند. دلیل رخداد این فعالیت آتشفشانی نیز به احتمال بسیار فرورانش پوسته اقیانوسی نیوتتیس پیرامون خردقاره شرق- ایران مرکزی (پوسته اقیانوسی عشین و نایین) است. این سنگ ها از نظر محیط زمین ساختی شبیه سنگ های موجود در قوس های آتشفشانی هستند.

    کلید واژگان: سنگ های آتشفشانی ائوسن, آندزیت, آهکی قلیایی, کوه کلوت قندهاری, انارک, ایران مرکزی
    Marzieh Ghadirpour, Ghodrat Torabi*, Marjan Ghaderi, Fereshteh Bayat, Nargess Shirdashtzadeh

    The Kuh-e-Kalut-e-Ghandehari is located about 40 Km northwest of the Anarak (northeast of Isfahan). This area is a part of the Central Iran that is situated in west of the Yazd block; near to the Ashin ophiolite and drastic directional changes of the Great Kavir Fault. In the northwest of Anarak, the Ashin ophiolite is covered by the Cretaceous limestones, and crossed by the Eocene volcanic rocks. The Upper Eocene gabbro-diorite stock cross cuts the Eocene volcanic rocks. Andesites are the predominant unit of the Eocene volcanic rocks. They are grey to dark- grey in colour and have amphibolite xenolith. The main textures of these volcanic rocks are porphyritic, poikilitic, trachytic, sieved texture and glomeroporphyritic. The main phenocrystic minerals of andesites are plagioclase, amphibole and clinopyroxene situated in a matrix of the same minerals and sanidine, magnetite and apatite. Secondary minerals are formed as a result of the hydrothermal alteration and comprise zeolite, chlorite, epidot, sericite, kaolinite and calcite. Mineral chemistry indicates that plagioclases are andesine to labradorite (An= 30-52%), K-feldspars are sanidine (Or= 68-71%), amphiboles are calcic with pargasite composition (Mg#= 0.58-0.71), and clinopyroxenes are diopside (Mg#= 0.91-0.93) in composition. Whole rocks chemical analyses indicate that these andesite and trachy-andesite rocks have calc-alkaline property. The chondrite and primitive mantle-normalized REE and multi-element patterns show LREE and LILE enrichment and HFSE (Ti, Ta, Nb) depletion, which are characteristics of the subduction-related magmas. These data indicate that the primary magmas were genarated by medium degrees of partial melting of the lithospheric mantle spinel lherzolite. Subduction of the Central-East-Iranian Microcontinent (CEIM)-confining oceanic crusts (Naein and Ashin oceanic crusts) are possibly the reason of this volcanism. Geochemistry of these volcanic rocks are similar to the arc-related ones.

    Keywords: Eocene Volcanic rocks, Andesite, Calc-alkaline, Kuh-e-Kalut-e-Ghandehari, Anarak, Central Iran
  • زینب رحمانیان، غلامرضا قدمی*، حمید احمدی پور، محمد پوستی

    مجموعه گرانیتوییدی دلفارد در جنوب شرق استان کرمان و در بین طول های جغرافیایی ˊ 30 57 تا ˊ45 57 و عرض های جغرافیایی ˊ55 28 تا ˊ10 29 واقع است. این مجموعه گرانیتوییدی شامل سنگ های گرانیت، گرانو دیوریت، کوارتز دیوریت و دیوریت است و در لبه ها، اغلب ترکیب کوارتز دیوریتی دارد. بافت اصلی گرانیتویید ها دانه ای است و شامل کانی های کوارتز، پلاژیوکلاز، آمفیبول، بیوتیت و فلدسپات هستند و میانبار های ریزدانه ای مافیک نیز در آنها وجود دارد. داده های به دست آمده از تجزیه نقطه ای نشان داد که پلاژیوکلاز ها آندزین هستند و فلدسپات های قلیایی، ترکیب ارتوکلاز دارند. بیوتیت ها با نسبت Fe/Fe+Mg بیش از 3/3، در قلمرو بیوتیت های غنی از منیزیم قرار می گیرند. آمفیبول ها از نوع کلسیمی هستند و ترکیب مگنزیو هورنبلند دارند که نشان می دهد که ماگمای میزبان آنها، از گرانیتویید های نوع I بوده است. فراوانی کم Na2O در آمفیبول ها، ماهیت آهکی قلیایی، و گریزندگی بالای اکسیژن نشان می دهد که آنها وابسته به محیط فرورانشی هستند و ماگمای گوشته ای و ترکیب های پوسته ای در پیدایش ماگمای میزبان آنها مشارکت داشته اند. بررسی های زمین دما-فشار سنجی میانگین فشار تبلور هورنبلند را 4/1 کیلوبار و میانگین دمای تبلور آن را  681  درجه سانتی گراد برآورد می کند.

    کلید واژگان: گرانیتوئید دلفارد, شیمی کانی, زمین دما-فشارسنجی, جیرفت, آهکی قلیایی
    Zeinab Rahmanian, GholamReza Ghadami*, Hamid Ahmadipour, Mohammad Poosti

    Dalfard granitoid complex is located in the southeast of Kerman Province between  57˚ 30 ˊ to 57° 45 longitudes and 28˚ 55ˊ to 29˚ 10 ˊ latitudes. This granitoide complex contains granite, granodiorite, quartz-diorite, diorite, in the margins, and is mainly composed of quartz-diorite. The main texture is granular and include quartz, plagioclase, amphibole, biotite and alkali-feldspar, with some mafic microgranular enclaves in them. The EMPA data showed that plagioclase are andesine and alkali-feldspar with orthoclase composition. Biotites with Fe/Fe+Mg > 3.3 rato fall in the magnesium-rich biotites area. Amphiboles are calcium type and they have magnesiohornblende in composition, which indicates that their host magmas are I-type. The low values of Na2O in amphiboles, their calc-alkaline nature, and the high oxygen fugacity indicate that they belong to the subduction environment and mantle derived magmas along with the crustal compounds contributed to the formation of their host magmas. Geo-thermo-barometry calculations estimate the average crystallization pressure of 1.4 kb and temperature of 681 °C for the studied hornblende.

    Keywords: Dalfard granitoid, mineral chemistry, geo-thermo-barometry, Jiroft, calc-alkaline
  • اشرف ترکیان*، علی نیک نظر

    گرانیتویید باختر شیروانه در شمال خاوری شهرستان سنقر و در پهنه سنندج- سیرجان جای دارد. بخش بزرگی از این توده از گرانیت و آلکالی فلدسپارگرانیت ساخته شده است؛ اما فراوانی سنگ‏ های کوارتزمونزونیتی و کوارتزسینیتی کمتر است. تغییر ترکیب از گرانیت به سوی سینیت تدریجی است و کانی‏ های اصلی شامل کوارتز، پلاژیوکلاز، آلکالی فلدسپار و آمفیبول به نسبت‏ های متغیر هستند. بررسی های زمین‏ شیمیایی سرشت متاآلومین (98/0- 81/0A/CNK=) این سنگ ها را نشان می دهند. محتوای بالای LREE، HFSE و Zr (ppm 319- 571) نشان می دهند این سنگ ها از مذاب های پوسته‏ ای خاستگاه گرفته اند و ماگمای آنها به گرانیت‏ های نوع A و به زیررده A2 تعلق دارد. ویژگی های سنگ نگاری (بافت های پرتیتی و گرانوفیری) و داده های زمین شیمیایی (ناهنجاری Eu، نسبت بالای (La/Lu)N (= 26/11- 16/2) نشان دهنده ماگمایی جدایش یافته هستند. برپایه نمودارهای متمایزکننده رژیم های زمین‏ ساختی، توده های آذرین درونی باختر شیروانه محصول فرایند ذوب پوسته قاره ای در یک رژیم فرورانش هستند که با حضور کشش‏ های موضعی همراه شده اند.

    کلید واژگان: آلکالی گرانیت, گرانیت A2, کالک آلکالن, شکستگی کششی
    Ashraf Torkian *, Ali Niknazar

    Numerous intrusive rocks of various sizes, dominated by granodiorite-granite, intrude the Sanandaj-Sirjan Zone (SSZ) (Torkian et al., 2008; Mollaei Yeganeh, 2018). They are S-I-and A-types in composition and ideal for studying the linkage between tectonic settings and the magmatic evolution of igneous rocks. Diverse scenarios have been proposed to explain the origin of A- type granitoids: (i) extreme fractional crystallization of parental mafic magmas derived from the mantle (with/ without crustal contaminations, (ii) high temperature partial melting of crustal granitic rocks (iii) partial melting of granulites OR charnockite, (iv) a metasomatic origin (Eby, 1992). These Atype granites are generally thought to have formed in an extensional setting, but their source regions and tectonic attributes are still a topic of debate. The present paper describes the field relationships, petrography and whole-rock geochemistry of A-type granitoid; these data are then used for the interpretation of the magma sources, tectonic setting and magma-generation processes for A2-type granitoid in NE-Sonqor.

    Keywords: Alkali granite, Granite A2, calc-alkaline, Tensile fracture
  • غلامرضا فتوحی راد*، محمدحسین یوسف زاده، حسین عباسی نیاز آبادی

    مجموعه آتشفشانی شمال خور در استان خراسان جنوبی، در فاصله 90 کیلومتری شمال‏ باختری بیرجند در خاور ایران رخنمون دارد. سنگ های آتشفشانی یادشده شامل آندزیت‏ بازالت، آندزیت و تراکی‏ آندزیت، لاتیت، داسیت تا ریوداسیت و سنگ های آذرآواری شامل توف و برش‏ های آتشفشانی هستند. بافت غالب در این سنگ ها پورفیری است. سری ماگمایی بیشتر نمونه‏ ها کالک آلکالن است؛ اما برخی به سری توله‏ ایت گرایش نشان می دهند. در این منطقه، کانی‏ سازی آهن به صورت مگنتیت، هماتیت و به مقدار کمتر گوتیت است و با توجه به شواهد صحرایی و سنگ نگاری خاستگاه ماگمایی دارد. بورنیت که تنها کانه مس است به‏ صورت اولیه و در حجم کم پدید آمده است. حضور بورنیت و پیریت که فازهای سولفیدی هستند به مقدار بسیار کم و نبود دیگر کانه‏ های سولفیدی اولیه مس در منطقه به همراه فازهای ثانویه کانه‏ سازی مس در حجم‏ های بسیار بیشتر، همگی نشان دهنده یک محلول گرمابی است که مراحل پایانی تفریق ماگمایی را پشت سر گذاشته و احتمالا کانه‏ های برونزاد مس مانند کالکوسیت در پهنه غنی‏ شده را پدید آورده است. دیگر کانه‏ های مس ثانویه هستند و شامل کالکوسیت، کوولیت و مالاکیت است. دماسنجی میانبارهای سیال کوارتز در مناطق غار کفتر و حوض سبز بازه دمایی 324- 187 درجه سانتیگراد را برای کانی سازی مس نشان می دهد. ازاین رو، کانی‏ سازی مس در حقیقت به شرایط گرمابی اپی ترمال تا مزوترمال مربوط است.

    کلید واژگان: اپی ترمال, میانبار سیال, کالک آلکالن, خور, خاور ایران
    Golamreza Fotoohirad *, Mohammad Hossein Yousefzadeh, Hossein Abbasiniazabadi

    The volcanic complex of North Khour  located in southern Khorasan province, 90 km northwest of Birjand in the Eastern of  Iran. The rocks under study are basaltic andesite, andesite and trachyandesite, latite, dacite to rhyodacite with tuff and breccia as pyroclastic rocks. The volcanic rocks are predominantly calc-alkaline nature with some tholeiitic affinity and porphyry texture. Iron mineralization developed as magnetite, hematite and small amount of goethite with magmatic origin, on the base of field observations. Bornite as the only and the primary Cu ore occurred as a small body. The presence of minor amounts of bornite and pyrite as the sulfide phases as well as the absence of the other Cu primary sulfide ores in the area along with secondary Cu mineralization phases reflect a hydrothermal solution with high oxidation degree which has passed the latest magmatic differentiation and gave rise to form surface Cu ores as chalcocite in supergene zone. The thermobarometry of fluid inclusions studies from Ghar Kaftar and Hoze Sabz, yield temperature range of 178 -324 C for Cu mineralization. Therefore, it seems that Cu mineralization is related to epithermal to mesothermal conditions.

    Keywords: epithermal, Fluid inclusion, calc-alkaline, Khour, East of Iran
  • مریم آهنکوب*، فریماه آیتی، مدینه نظری

    مجموعه ماگمایی آزادگان، در 45 کیلومتری شمال باختری شهرکرد و در بخش میانی پهنه سنندج- سیرجان رخنمون دارد. بازالت، بازالت آندزیتی، آندزیت، گابرو و دیوریت از واحد های سنگی این مجموعه به شمار میروند. در این نمونه ها کانی های اصلی پلاژیوکلاز، الیوین، پیروکسن و هورنبلند، همراه با کانی های فرعی بیوتیت و کلسیت دیده می شوند. این سنگ ها سرشت کالک آلکالن دارند و از عنصرهای Ce، Zr، Ba و Sr تهی شدگی نشان می دهند. در الگوی بهنجارشده REE آنها نیز غنی شدگی LREE در برابر HREE دیده می شود. داده های زمین شیمیایی نمونه های بررسی شده نشان دهنده ذوب بخشی خاستگاه گوشته همراه با دخالت سیال ها و رسوب های پوسته فرورانده در هنگام فرورانش هستند. مقدار نسبت Th/Yb (2- 75/2) نمونه ها با مقدار این نسبت در نمونه های‎ ماگمای جزیره های کمانی بالغ همخوانی دارد. همچنین، نسبت های Ce/Y و Sr/Y نشان دهنده ضخیم شدگی جزیره های کمانی همراه با فرایند های کوهزایی و بلوغ جزیره های کمانی منطقه بررسی شده هستند. نسبت یادشده تا 50 کیلومتر ضخامت پوسته در هنگام فرایند های کوهزایی در پایان مراحل فرورانش نیوتتیس را نشان می دهد.

    کلید واژگان: مجموعه ماگمایی, کالک آلکالن, جزیره های کمانی, بالغ, آزادگان, شهرکرد
    Maryam Ahankoub *, Farimah Ayati, Madineh Nazari

    The magmatic complex of Azadegan, composed of basalt, andesitic basalt, andesite, gabbro and diorite, located 45 km northwest of Shahrekord and in the middle part of the Sanandaj-Sirjan zone.. The study rocks are dominated by plagioclase, olivine, pyroxene, hornblende as well as biotite and calcite as minor minerals. Geochemically, the rocks under study are calc-alkaline in nature and are characterized by Ce, Zr, Ba, and Sr depletion. Chondorite- normalized REE pattern illustrates LREE enrichment relative to HREE. Geochemical data of the studied samples indicate partial melting of the mantle source with the influence of fluids and sediments of the subducted crust during subduction. The ratio of Th/Yb (2-2.75) values are in consistent with those of the mature arc islands magma. Also, Ce /Y and Sr/Y ratios indicate the thickening of arc islands along with orogenic processes and maturation of arc islands in the study area. The for mentioned ratios also represent the thickness of crust up to 50 km., during orogenic processes at the end of subduction stages of the Neotethys.

    Keywords: Magmatic complex, calc-alkaline, ARC, mature, Azadegan, Shahrekord
  • سیده اعظم موسوی، اشرف ترکیان*

    توده نفوذی تکیه در جنوب قروه و در شمال پهنه سنندج-سیرجان قرار دارد. در این توده، برونبوم های سنگ میزبان گرانیتی ترکیب دیوریت و برونبوم های سنگ میزبان مونزونیتی ترکیب گابرویی دارند. برونبوم ها با شکل های گردشده و بیضوی در سنگ های میزبان پراکنده هستند، آنها اغلب تماس ناگهانی با سنگ میزبان داشته و از مجموعه کانی های آذرین تشکیل شده اند. آمفیبول ها در هر دو گروه سنگی از نوع کلسیمی بوده و دارای ترکیب منیزیوهورنبلند و اکتینولیت هستند. پلاژیوکلازهای سنگ میزبان و برونبوم ها به ترتیب در گستره ترکیبی الیگوکلاز تا آندزین و الیگوکلاز تا بیتونیت قرار می گیرند. بر پایه بررسی های زمین دما-فشار سنجی بر بلورهای آمفیبول و نیز زوج کانی های آمفیبول-پلاژیوکلاز، برای سنگ میزبان و برونبوم دیوریتی توده به ترتیب دماهای تقریبی 660-554 و 742-592 درجه سانتیگراد به دست آمد. فشار نیز برای نمونه های سنگی میزبان و برونبوم دیوریتی این توده نفوذی به ترتیب در گستره 3/0 تا 62/3 و 21/0 تا 8/1 کیلوبار محاسبه شد. گریزندگی اکسیژن در ماگما بالاست که این با ماهیت آهکی قلیایی و شکل گیری سنگ ها در محیط فرورانش همخوانی دارد.

    کلید واژگان: شیمی کانی, گریزندگی اکسیژن, منیزیوهورنبلند, آهکی قلیایی, برونبوم, تکیه, قروه کردستان
    S.A.Mousavi, A.Torkian*

    The Tekieh intrusive complex is located in S-Qorveh in northern parts of the Sanandaj-Sirjan Zone. In this collection, the granite inclusions located in the granite host compound have a diorite composition and the inclusions located in the monzonite host compound have a gabbroic composition. The enclaves are scattered in rounded and elliptical shapes in the host rocks. Generally, they have a sudden contact with the host rock and are composed of igneous minerals. Amphiboles are calcic-type, and their composition is magnesio-hornblende and actinolite. The plagioclases have a range of composition from oligoclase to andesine and oligoclase to bytownite for host rock and enclaves samples, respectively. Based on geothermobarometry studies on amphiboles and also amphibole-plagioclase pairs, the temperatures of 660-5540C and 742-5920C with pressure ranges of 0.3 to 3.62 and 0.21 to 1.8 Kbar were estimated for host rock and diorite enclaves samples, respectively. Oxygen fugacity was high in magma that is consistent with calc-alkaline nature and the formation of rocks in its subduction setting.

    Keywords: mineral chemistry, oxygen fugacity, magnesio-hornblend, calc-alkaline, enclave, Tekieh, Qorveh-Kurdistan
  • احمد جمشیدزائی، قدرت ترابی*

    در جنوب غرب شهر جندق (شمال شرق اصفهان) و شمال غرب خرد قاره شرق- ایران مرکزی، دایک های ایوسن با ترکیب تراکی آندزیتی توده نفوذی کوارتزمونزودیوریتی را قطع کرده اند. بافت این دایک ها دانه ای، میان دانه ای و پورفیری است. دایک های مورد بررسی از کانی های اولیه پلاژیوکلاز (آندزین و لابرادوریت)، کلینوپیروکسن (دیوپسید و اوژیت)، سانیدین، میکا (بیوتیت) و کوارتز، و همچنین کانی های ثانویه آمفیبول (ترمولیت- اکتینولیت)، کلریت، مگنتیت و کلسیت تشکیل شده اند. شیمی کانی و بررسی عناصر کمیاب و خاکی نادر در کانی های تشکیل دهنده این دایک ها نشان می دهد که آنها در فشارهای کم تا متوسط (2 تا 5 کیلوبار)، دمای 1150 تا 1200 درجه سانتی گراد، گریزندگی بالای اکسیژن و از یک خاستگاه گوشته ای تشکیل شده اند؛ این خاستگاه گوشته ای توسط مذاب و سیال های بر آمده از ذوب تختال اقیانوسی فرورونده دچار دگرنهادی شده است. همچنین شیمی کانی کلینوپیروکسن و بیوتیت نشان می دهد که ترکیب ماگمای سازنده این دایک ها از نوع آهکی قلیایی بوده و در یک محیط وابسته با فرورانش تشکیل شده است.

    کلید واژگان: دایک, تراکی آندزیت, ائوسن, آهکی قلیایی, جندق, خرد قاره شرق- ایران مرکزی
    A.Jamshidzaei, GH. Torabi*

    In southwest of the Jandaq City (northeast of Isfahan Province) and northwest of the Central-East Iranian Microcontinent (CEIM), the Eocene dykes with trachy-andesitic composition cross cut the quartz monzodioritic intrusion. The texture of these dykes is granular, intergranular and porphyritic. The studied dykes are composed of plagioclase (andesine and labradorite), clinopyroxene (diopside and augite), sanidine, mica (Biotite), and quartz as primary minerals, and amphibole (tremolite-actinolite), chlorite, magnetite and calcite as secondary ones. Mineral chemistry and distribution of elements indicate that these minerals are formed in low to medium pressure (2-5 kbar), 1150 to 1200 °C, and the high Oxygen fugacity conditions. The source rock of the magma is a mantle peridotite which previously metasomatized by fluids and melts derived from subducting oceanic slab.  Mineral chemistry of clinopyroxene and biotite reveal that these dykes have calc-alkaline nature and are formed in a subduction-related environment.

    Keywords: Dyke, Trachy-andesite, Eocene, Calc-alkaline, Jandaq, Central-East Iranian Microcontinent
  • مصطفی دلخواه، حبیب بیابانگرد *، حمیدرضا سلوکی

    مجموعه آذرین زرد کوه واقع در 35 کیلومتری جنوب شرق ایرانشهر، از نظر زمین شناسی در زون فلیش شرق ایران و پهنه زمیندرز سیستان قرار می گیرد. در این منطقه مجموعه‌هایی از سنگ های افیولیتی به سن کرتاسه بالایی ، فلیش‌های ایوسن و سنگهای آذرین نفوذی و خروجی الیگومیوسن (مجموعه آذرین زردکوه) برونزد دارند. الگوی تغییرات عناصر جزیی و کمیاب خاکی این سنگ ها غنی ‌شدگی ضعیفی در عناصر نادر خاکی سبک (LREE) مانند La، Ce و Sm نسبت به عناصر نادر خاکی سنگین (HREE) مانند Ho، Yb،Tb و Lu نشان می ‌دهند و شیب این نمودار در سمت عناصر HREE ملایم و صاف و حتی در سنگهای خروجی کمی افزایشی است. گمان می رود که ماگمای سازنده این سنگها از گوه گوشته‌ای بالای ورقه فررونده که معمولا تحت تاثیر سیالات آزاد شده از ورقه فررونده و عناصر موجود در آن (از جمله سیلیس، پتاسیم و سدیم) قرار می‌گیرند، ایجاد شده است و سپس با جایگیری در پوسته متحمل هضم و آلایش گردیده است. بنابراین به نظر می رسد این سنگها مرتبط با ماگماتیسم و فرورانش پوسته اقیانوسی نیوتتیس بین بلوک‌های لوت و افغان می باشند.

    کلید واژگان: نئوتتیس, پهنه زمین درز سیستان, مجموعه آذرین زردکوه, کالک آلکالن, ایرانشهر
    Mostafa Delkhah, Habib Biabangard *, Hamedreza Soloki

    Zardkuh igneous complex is located in 35 km Southeast of Iranshahr and is geologically situated flysh zone and the Sistan-suture zone. Rock units in the area are Ophilitic rocks (upper Cretaceous), Eocene flysh and Oligomiocene intrusive and extrusive rocks (Zardkuh igneous complex). Patterns of minor and rare earth elements normalized to Primitive mantle and Chonderit show low enrichment to LREE such as La, Ce and Sm than to HREE such as Ho, Yb, Tb and Lu. The dip of digram is soft to HREE and in the extrusive rocks is low increased. . it is thought that the constituent magma of these rocks from the mantle wedge above the subduction plate, which is usually affected by the fluids released from the subducted plate and its elements (including Silica, potassium and sodium) can produce such magma. So these rocks are related to magmatism and subduction Neo-Tehyan oceanic between Lut and Sistan blocks.

    Keywords: Neo-Tethyan, Sistan suture zone, Zardkuh igneous complex, Calc-alkaline, Iranshahr
  • نیر اجلی، اشرف ترکیان*، ابراهیم طالع فاضل

    منطقه مشکین- رشت‏‌آباد بخش کوچکی از پهنه ماگمایی البرز باختری- آذربایجان (AAMB) است. بررسی‏‌‏‌های صحرایی نشان می‏‏‌دهند سنگ‏‌‏‌های بازالت‌آندزیتی مهم‏‌ترین واحد‏‌های سنگی منطقه هستند و سرشت کالک‏‌آلکالن پتاسیم بالا تا شوشونیتی دارند. برپایه ویژگی‏‏‌‏‌های زمین‏‌شیمیایی، همه سنگ‏‏‌‏‌ها از عنصر‏‌های خاکی کمیاب سبک (LREE) و عنصرهای لیتوفیل بزرگ یون (LILE) غنی‌شده هستند. همچنین، عنصرهای Pb، U و Cs ناهنجاری مثبت و Ti، Sr و Nb ناهنجاری منفی دارند. نمودار‏‌های شناسایی تکتونو ماگمایی نشان می‏‏‌دهند این سنگ‏‏‌‏‌های آتشفشانی ویژگی‌های کمان‏‏‌‏‌های مرز فعال قاره‏‌ای را دارند. داده‏‌‏‌های زمین‏‌شیمیایی شامل مقادیر کم Cr، Ni، V و نسبت Zr/Nb ، خاستگاه ‏‌گوشته‏‌ای غنی‏‌شده (گوشته سنگ‏‌کره‏‌ای) را برای سنگ‏‌‏‌های آتشفشانی منطقه مشکین- رشت‏‌آباد پیشنهاد می‏‏‌کنند. افزون‌بر این، نمودار‏‌های نسبت عنصر‏‌های فرعی بسیار ناسازگار نشان‏‌دهنده تاثیر سیال‏‌‏‌های جداشده از تخته فرورو در پیدایش ماگمای مادر هستند. نسبت کم Ce/Pb و نمودار‏‌های زمین‏‌شیمیایی گوناگون، چه‌بسا نشان‏‌دهنده آلایش ماگما با مواد پوسته قاره‏‌ای هستند.

    کلید واژگان: گوشته سنگ‏ کره‏ ای, سنگ‏ ‏ های آتشفشانی, کالک‏ آلکالن, البرز باختری- آذربایجان, مشکین- رشت‏ آباد
    Nayer Ajalli, Ashraf Torkian *, Ebrahim Tale Fazel

    The Meshkin-Rasht Abad area is a small part of the western Alborz-Azarbaijan magmatic belt (AAMB). Field investigations reveal that andesitic-basalt rocks are the dominant rock units of the area with high-K calc-alkaline to shoshonitic affinities. On the basis of geochemical features all rocks are enriched in light rare earth elements (LREE), large ion lithophile elements (LILE) and have positive anomalies of Pb, U and Cs and Ti, Sr and Nb negative anomalies. These volcanic rocks have the criteria of active continental margin arcs on tectonomagmatic discrimination diagrams. Geochemical data, including low amounts of Cr, Ni, V, and Zr/Nb ratio suggest the enriched mantle source (lithospheric mantle) for the rocks under study. Moreover, the diagrams of the ratio of highly incompatible elements indicate the effect of slab-derived fluids on the magma generation. The Ce/Pb low value as well as various geochemical diagrams demonstrate that the magma is possibly contaminated by continental derived-crustal materials.

    Keywords: Lithospheric mantle, volcanic rocks, calc- alkaline, western Alborz- Azarbaijan, Meshkin- Rasht Abad
  • محمدابراهیم فاضل ولی پور

    سنگ‌های آتشفشانی ‌منطقه بایرام‌آباد که در 12 کیلومتری ‌شمال‌باختری نیشابور رخنمون دارند. این سنگ‌های آتشفشانی دربردارنده واحدهای پالیوژن با ترکیب داسیت و آندزیت هستند. این سنگ‌ها بافت‌های گوناگون پورفیری، غربالی، جریانی و گلومروپورفیری نشان می‌دهند و پلاژیوکلاز و آمفیبول از کانی‌های اصلی سازنده آنها هستند. این گدازه‌ها ترکیب اسیدی و حد واسط کالک‌آلکالن دارند. یافته‌های ‌زمین‌شیمیایی سنگ‌های آتشفشانی بایرام‌آباد نشان می‌دهد این سنگ‌ها نسبت به ترکیب کندریت و گوشته اولیه از عنصرهای LILE دربرابر HFSE غنی‌شدگی دارند. نبود آنومالی منفی Eu، مقدارهای HREE کم (مانند ppm 23/1- 92/ 0Yb= و ppm 4/11- 7/8 Y=)، مقدار Sr بالا (ppm 1029- 293)، نسبت Sr/Y بالا (26/90- 08/29)، مقدار SiO2 بالا (89/65- 96/59 درصدوزنی) و نسبت K2O/Na2O کم (13/0- 27/0) نشان می‌دهند این سنگ‌ها سرشت آداکیتی دارند و در گروه آداکیت‌های غنی از سیلیس قرار می‌گیرند. ناهنجاری منفی در عنصرهای با شدت میدان بالا (مانند: Nb، P، Ti) و مقدار نسبت La/Nb که بیشتر از 12 است، ‌نشان‌دهنده ویژگی ماگماهای مرتبط با حاشیه فعال قاره‌ای برای این سنگ‌هاست. ماگمای سازنده این سنگ‌ها شاید از ذوب‌بخشی سنگ خاستگاه اکلوژیتی یا گارنت آمفیبولیتی پدیدآمده از دگرگونی ورقه اقیانوسی فرورانده‌شده نیوتتیس سبزوار به زیر لبه جنوبی پهنه البرز خاوری در زمان میوسن پدید آمده باشد.

    کلید واژگان: آداکیت, کالک آلکالن, میوسن, بایرام آباد, نیشابور
    mohammad ebrahim fazel valipour*

    The volcanic rocks of Bayram Abad area, located 12 km northwest of Neyshabour, are dominated by the Paleogene units composing of dacite and andesite rocks. The essential minerals of the rocks under study are plagioclase and amphibole with predominant textures including porphyry, sieve, trachytic and glomeroporphyritic. Composionally, they are acidic to intermediate and calc-alkaline affinity. The absence of negative Eu anomaly, low HREE values (i.e. Yb=0.92-1.11 ppm, Y=8.7-11.4 ppm), high Sr values (293-1029 ppm), high Sr/Y (29.08-90.26), high SiO2 content (59.96-65.89 wt%) and low K2O/Na2O (0.27-1.13) are remarkable geochemical criteria of the rocks studied. Moreover, Both Chondrite-normalized rare earth element (REE) patterns enriched in LREE with respect to HREE and normalized to primitive mantle spider diagram indicate that these rocks are adakitic in nature belonging to group of silica-rich adakites (HSA) The negative anomalies in HFSE (i.e. Nb, P, Ti) and high La/Yb (over 12) point to the characteristics of magmas associated with the continental active margin. It is possible that the parent magma generated by the melting of the eclogite or amohibolite garnet rocks resulting from the metamorphism of the Sabzevar Neotethys subducted oceanic slab underneath the southern edge of the eastern Alborz zone during the Miocene.

    Keywords: adakite, calc-alkaline, Miocene, Bayramabad, Neishabour
  • سید سعید محمدی*، سون لین چانگ، ملیحه نخعی، محمدحسین زرین کوب

    در منطقه زولسک در 11 کیلومتری شمال شرق شهرستان سربیشه در استان خراسان جنوبی، سنگ های آتشفشانی شامل آندزیت، داسیت و ریولیت برونزد دارند که گدازه های آندزیتی دارای بیشترین گسترش بوده و در این پژوهش بررسی شدند. بافت های غالب در آندزیت ها شامل پورفیری با خمیره میکرولیتی شیشه ای، گلومروپورفیری و حفره ای هستند. کانی های تشکیل دهنده آندزیت ها پلاژیوکلاز، پیروکسن، آمفیبول، بیوتیت و به ندرت سانیدین هستند. درشت بلور های پلاژیوکلاز در برخی نمونه ها منطقه بندی نوسانی و بافت غربالی دارند و در لبه برخی بلورها، آثار خوردگی، گردشدگی و حاشیه واجذبی دیده می شود. بر اساس نتایج تجزیه ریزکاو الکترونی، پلاژیوکلازها دارای گستره ترکیبی Ab67، An33 تاAb54، An46 بوده و از نوع آندزین هستند. درشت بلور های کلینوپیروکسن ترکیب اوژیت مایل به دیوپسید (En39-41 Fs13-17 Wo43-47) و ارتوپیروکسن ها ترکیب انستاتیت (En41-74 Fs13-43 Wo2-3) دارند. مقادیر Mg# در کلینوپیروکسن و ارتوپیروکسن به ترتیب از 75-69 و 76-56 متغیر است. دماسنجی به روش های مختلف نشان داد که دمای تشکیل کلینوپیروکسن ها 1150 تا 1200 درجه سانتی گراد و دمای تشکیل ارتوپیروکسن1050 تا 1100 درجه سانتی گراد است. فشار تشکیل کلینوپیروکسن و ارتوپیروکسن در نمونه های مورد بررسی، کمتر از 2 کیلوبار محاسبه شد.

    کلید واژگان: آندزیت, آهکی قلیایی, پیروکسن, دما-فشارسنجی, زولسک, بلوک لوت
    S.S.Mohammadi*, S.Chung, M.Nakhaei, M.H.Zarrinkoub

    In Zoolesk area, about 11km northeast of Sarbisheh city in South Khorasan Province, volcanic rocks including andesite, dacite and rhyolite have cropped out where andesitic lavas have the maximum distribution and have been studied in this research.The main textures of andesites are porphyry with microlitic-glassy groundmass, glomeroporphyry and vesicular. Minerals forming andesites include plagioclase, pyroxene, amphibole, biotite and rarely sanidine. Plagioclase phenocrysts have oscillatory zoning and sieve texture and so corrosion, rounding and resorption rims can be seen in the margin of some crystals. Based on microprobe analyses, the composition of plagioclases changes from Ab67,An33to Ab54, An46 and are andesine type. Clinopyroxene phenocrysts have augite with minor diopside composition (En39-41 Fs13-17 Wo43-47) and orthopyroxenes are enstatite (En41-74Fs13-43Wo2-3). The Mg# values in clinopyroxene and orthopyroxene are variable between 69-75 and 56-76 respectively. Thermometry studies showed that the crystallization temperature of clinopyroxenes is 1150 to 1200°C and for orthopyroxene is 1050 to 1100°C. The calculated pressure for genesis of clinopyroxene and orthopyroxene in the studied samples was less than 2 kbar.

    Keywords: Andesite, calc-alkaline, pyroxene, thermobarometry, Zoolesk, Lut block
  • شهزاد شرافت*، محمدرضا اسدالهی نژاد اناری

    در جنوب شرق نیر و جنوب استان یزد، رخنمون های بسیاری از آتشفشان های اسیدی برونزد دار ند که جوانترین تظاهرهای آتشفشانی منطقه با ترکیب داسیتی- ریوداسیتی را تشکیل داده اند. این سنگ ها از کانی های پلاژیوکلاز، هورنبلند، بیوتیت و کوارتز تشکیل شده اند و بافت های جریانی و شیشه ای ریز سنگی پورفیری دارند. بر پایه داده های زمین شیمیایی، سرشت ماگمایی سنگ ها آهکی قلیایی و غنی از عناصر سنگ دوست بزرگ یون (LILE) و تهی از عناصر با شدت میدان بالا (HFSE) است. این ویژگی به همراه الگوی جدایش یافته عناصر خاکی نادر و ناهنجاری منفی عنصرهای با شدت میدان بالا (Nb، Ti و P) بیانگر شکل گیری ماگما در موقعیت های وابسته به کرانه فعال قاره ای است. مقادیر بالای SiO2،Sr ، Sr/Y و La/Yb به همراه مقادیر پایین MgO، Yb و Y، سرشت آداکیتی پرسیلیس این سنگ ها را نشان می دهد. به نظر می رسد که تشکیل ماگمای سازنده سنگ ها پیامد ذوب بخشی خاستگاه گارنت آمفیبولیتی یا اکلوژیتی ناشی از دگرگونی سنگ کره اقیانوسی فرورو نیوتتیس در پهنه برخوردی ایران مرکزی- عربستان در دوره نیوژن باشد.

    کلید واژگان: سنگ های آتشفشانی پلیوکواترنر, آهکی قلیایی, آداکیت, کمان ماگمایی ارومیه دختر, یزد
    SH.sherafat*, M.R.Asadollahinezhad Anari

    In the southeast of Nir, south of Yazd Povince, several acidic volcanoes  rocks are exposed and form the youngest volcanic rocks in this region with dacite-rhyodacite composition. These rocks are composed of plagioclase, hornblende, biotite and quartz phenocrysts with trachytic and hyallomicrolithic porphyry texture. Based on geochemical data, the magmatic affinity of these rocks is calc-alkaline with enrichment of LILE and depletion of HFSE. These characteristics with steep decrease pattern of rare earth elements and negative anomaly of HFSE, such as Nb, Ti and P, indicate the formation of magma in active continental margin. Higher levels of SiO2, Sr, Sr/Y, and La/Yb with low levels of MgO, Yb, and Y, indicate high silica adakite affinity. It seems that the formation of parental magma of these rocks is consequence of the melting of garnet amphibolite or eclogite rocks of subducted metamorphosed Neotethys oceanic lithosphere in the Central Iran- Arabian plate collision zone during the Neogene time.

    Keywords: Plio-Quaternary volcanic rocks, calc-alkaline, adakite, Urumieh-Dokhtar magmatic arc, Yazd
  • مرتضی خلعت بری جعفری *، نرمین بانه ای، محمد فریدی

    محدوده مورد مطالعه، در جنوب ده ته، بلوک لوت، دربردارنده گدازه های آتشفشانی الیگوسن با ترکیب آندزیت، تراکی آندزیت، تراکی داسیت، داسیت و ریولیت است. این گدازه ها، دارای بافت پورفیریک و پورفیریتیک بوده و فنوکریست آمفیبول فراوان دارند. بیشتر گدازه های الیگوسن، روندهای ماگمایی کالک آلکالن تا کالک آلکالن پتاسیم بالا را نشان می دهند. در نمودارهای دوتایی، نمونه های گدازه های آندزیتی و تراکی آندزیتی در قلمرویی جدای از گدازه های تراکی داسیتی، داسیتی و ریولیتی اجتماع یافته اند که نشان می دهد تفریق ماگمایی، به‌تنهایی در ژنز این گدازه ها تاثیر نداشته است. در الگوهای عناصر نادر خاکی و نمودارهای عنکبوتی، این گدازه ها غنی شدگی عناصر کمیاب دارای یون بزرگ و تهی شدگی از عناصر کمیاب با شدت میدان بالا را نشان می دهند. الگوهای به هنجار شده از گدازه های آندزیتی و تراکی آندزیتی، انطباق قابل توجهی با قلمروی بازالت جزیره اقیانوسی دارند. الگوهای گدازه های اسیدی، قابل مقایسه با الگوهای پوسته قاره ای بالایی هستند. این ویژگی های ژیوشیمیایی، دلالت بر این دارند، که گدازه های آندزیتی و تراکی آندزیتی، از ذوب بخشی گوشته لیتوسفری منشاء گرفته اند، که پیش از این توسط مولفه های فرورانش (مذاب و سیالات) غنی شده اند. در ژنز گدازه های اسیدی نیز ذوب بخشی پوسته قاره ای، نقش مهمی داشته است. بر اساس موقعیت زمین شناسی و داده های ژیوشیمیایی، به نظر می رسد که گدازه های آتشفشانی الیگوسن ده ته، در یک پهنه پسابرخورد، در پسامد نازک شدگی لیتوسفر قاره ای، در بلوک لوت تشکیل شده اند. این فرایندها، شاید پیامد قطعه شدگی لیتوسفر بوده است، که در یک کمربند کوهزایی پسابرخورد روی داده است.

    کلید واژگان: آندزیت, آمیختگی ماگمایی, پسا برخوردی, کالک آلکالن
    Khalatbari-Jafari.M, Banehee.N, Faridi.M

    The study area in the south of Deh Tah, Lut Block comprise Oligocene volcanic rocks which are composed of andesite, trachyandesite, dacite and rhyolite. These lavas have porphyric to porphyritic textures with abundant amphibole phenocrysts. Most of the Oligocene lavas display calck alkaline to high-K calck alkaline magmatic affinities. In the binary diagrams, the andesitic to trachyandesitic samples cluster far away from the trachydacitic, dacitic and rhyolitic samples suggesting that they were not afftected only by magmatic differentiation. The REE patterns and spider diagrams show enrichement in light ion litophile element (LILE) and hight field strength element (HFSE) depletion. The normalized patterns of the andesite to trachyandsite have a reliable overlap with oceanic island basalt (OIB). The patterns of the acidic lavas are correlated with the patterns of continental crust. These geochemical evidence indicate that the andesitic to trachyandesitic lavas are generated from partial melting of lithospheric mantle which previously metasomatized by subduction components (melt-fluids). Partial melting of the continental crust has an important role in generation of the acidic lavas. Based on geological setting and geochemical data, it seems that the Oligocene volcanic rocks formed in a post-collision zone, due to thinning of the continental lithosphere in Lut Block. This process is probably related to lithospheric delamination which occurs in a post-collisional zone in Lut Block, as a part of the Alpine-Hymalaya orogenic belt.

    Keywords: Andesite, Magma mingling, Post-collision, Calc-alkaline
نکته
  • نتایج بر اساس تاریخ انتشار مرتب شده‌اند.
  • کلیدواژه مورد نظر شما تنها در فیلد کلیدواژگان مقالات جستجو شده‌است. به منظور حذف نتایج غیر مرتبط، جستجو تنها در مقالات مجلاتی انجام شده که با مجله ماخذ هم موضوع هستند.
  • در صورتی که می‌خواهید جستجو را در همه موضوعات و با شرایط دیگر تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مجلات مراجعه کنید.
درخواست پشتیبانی - گزارش اشکال