به جمع مشترکان مگیران بپیوندید!

تنها با پرداخت 70 هزارتومان حق اشتراک سالانه به متن مقالات دسترسی داشته باشید و 100 مقاله را بدون هزینه دیگری دریافت کنید.

برای پرداخت حق اشتراک اگر عضو هستید وارد شوید در غیر این صورت حساب کاربری جدید ایجاد کنید

عضویت

جستجوی مقالات مرتبط با کلیدواژه "مدل" در نشریات گروه "محیط زیست"

تکرار جستجوی کلیدواژه «مدل» در نشریات گروه «علوم پایه»
  • مسلم سواری*

    این پژوهش با هدف کلی تبیین رفتار حفاظت از آب کشاورزان در بخش مرکزی شهرستان باوی در استان خوزستان انجام شد. جامعه آماری این پژوهش شامل تمامی کشاورزان بخش مرکزی شهرستان باوی بودند (N=5601). تعداد 190 نفر از آنان با استفاده از فرمول نمونه‏ گیری کوکران با روش نمونه‏ گیری چندمرحله ای خوشه ‏ای با انتساب متناسب برای مطالعه انتخاب شدند. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه ‏ای محقق ساخت بود که روایی آن توسط گروهی از متخصصان رشته کشاورزی و پایایی آن از طریق انجام مطالعه راهنما و محاسبه ضریب آلفای کرونباخ (779/0 تا 915/0) مورد تایید قرار گرفت. برای تحلیل داده‏ ها از نرم ‏افزارهای SPSS19 و Smart Pls استفاده شد. در این پژوهش از تیوری رفتار برنامه ریزی شده به‏ عنوان چارچوب نظری تحقیق استفاده شد. نتایج مدل‏سازی معادلات ساختاری نشان داد که متغیرهای نگرش، هنجار ذهنی، کنترل رفتار درک شده و تمایل قادرند 5/60% از رفتار حفاظت از آب کشاورزان را تبیین کند. به طورکلی نتایج این پژوهش می‏تواند بینش ‏های جدیدی را برای سیاست‏گذاران این حوزه فراهم ‏کند، زیرا در مطالعات گذشته جهت حفاظت از آب توسط کشاورزان بیشتر بر مشوق ‏ها و محدودیت ‏ها تاکید شده و به مطالعات روان‏شناختی محیط توجهی نشده است.

    کلید واژگان: تئوری رفتار برنامه ریزی شده, حفاظت از آب, کشاورزان, مدل, محیط‏زیست
    Moslem Savari *

    This study was conducted with the general purpose of explaining the behavior of agricultural water conservation among farmers in Bavi County. The statistical population of this study consisted of all farmers in Bavi County of Khuzestan province. Using Cochran formula sampling and the stratified proportional sampling method, 190 persons were selected as the study sample. The data collection tool of the study was a questionnaire whose validity was confirmed by a panel of experts, and its reliability was established by calculating Chronbach's Alpha Coefficient (α > 0.7). Data analysis was done by SPSSwin18 and Smart Pls software. In this research, the theory of planned behavior was used for the research framework. The results of structural equation modeling showed that the variables of attitude, subjective norm, perceived behavior control, and inclination are able to explain 60.5% of water conservation behavior. In general, the results of this study can provide new insights for policymakers in this field, because in previous studies, more emphasis has been placed on incentives and limitations for water conservation, and attention has not been paid to environmental psychological studies.

    Keywords: Bavi County, Conservation, Environment, farmers, Theory of Planned Behavior Model, Water
  • علی کشاورززاده*، جمال سلیمی، یاسر بازوند، سمیرا بهگام سیرت

    آموزش محیط زیستی یکی از مهم ترین عوامل ارتقاء سطح آگاهی و نگرش جامعه در مورد محیط زیست است. به طور ویژه، آموزش کودکان به مراتب تاثیراتی عمیق تری را در پی خواهد داشت. هدف اساسی پژوهش حاضر، معرفی مدلی برای سنجش باورها و نگرش های محیط زیستی دانش آموزان و عوامل موثر بر آن است. پژوهش از طریق موردبررسی قرار دادن تحقیقات پیشین، سازمان ها و صاحب نظران آموزش محیط زیست، ضمن معرفی مقیاس های سنجش نگرش های محیط زیستی دانش آموزان و عوامل موثر بر آن، به معرفی جامع ترین و مهم ترین مدل اندازه گیری های باورها و نگرش های محیط زیستی دانش آموزان پرداخته است. بناتر همه ملاحظات فوق الذکر، روش پژوهش حاضر توصیفی- مروری است. نتایج حاکی از این که برای سنجش نگرش ها و باورهای محیط زیستی دانش آموزان، سه بعد مدلManley, Johnson and Dunlop (2007) تحت عنوان حقوق طبیعت، معافیت گرایی انسان و اقتصادی و بحرانی را باید در نظر گرفت. در مرحله بعدی برای سنجش هرکدام از ابعاد مذکور لازم است از مقیاس های رویکرد جدید محیط زیستی تاییدشده برای کودکان Manley, Johnson and Dunlop (2007) و مقیاس های رویکرد ارتباط بین انسان و طبیعت Lee and Long (2012)، استفاده نمود.

    کلید واژگان: مدل, سنجش, باور, نگرش های محیط زیستی, دانش آموزان
    Ali Keshavarz Zadeh *, Jamal Salimi, Yaser Bazvand, Samira Behgam Sirat

    Environmental education is one of the most important factors in promotion of public awareness about the environment. In particular, educating children will have a deeper impact. This study aims to present a model for evaluating environmental beliefs and attitudes of students and the factors influencing them. The proposed model has three scales. We studied past research, organizational experiences and viewpoints of experts on environmental education. In addition to offering a scale to measure environmental attitudes of students and the factors influencing them, we introduce a comprehensive and important model for such task. This research falls in the descriptive-review category. The results indicate the usefulness of taking three dimensions of the Manly, Johnson and Donloob model (2007) comprising the rights of nature, human liberty, and economic and critical aspects. To measure any of these dimensions it is necessary to use the approved environmental approach for children of Manley, Johnson and Dunlop (2007) and those concerning the relationship between man and nature offered by Lee and Long (2012).

    Keywords: model, Measuring, beliefs, Attitudes of environmental, Students, Primary School
  • کامران اسلاملو، مژگان احمدی ندوشن*، عاطفه چمنی
    قوچ لارستان کوچک ترین گونه از جنس قوچ و میش (Ovis) در دنیاست که جمعیت های کوچک و ایزول ه ای از آن در جنوب کشور و خصوصا استان فارس پراکنده شده است. طرح ریزی هر گونه اقدام حفاظتی برای قوچ لارستان در وهله اول نیازمند شناسایی عرصه   های مطلوب برای گونه و آگاهی از ارتباط زیستگاهی میان جمعیت های و مناطق حفاظتی موجود در منطقه است. در پژوهش حاضر با استفاده از مدل سازی توزیع گونه (SDM) بر اساس روش بیشینه بی نظمی (MaxEnt) مطلوبیت زیستگاه گونه مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور 8 متغیر مستقل محیطی شامل فاکتورهای مرتبط با حضور انسان، تیپ پوشش سیمای سرزمین و توپوگرافی در محیط نرم افزار ArcGIS تهیه شده و به انضمام فایل نقاط حضور در نرم افزار مکسنت برای تهیه مدل مطلوبیت زیستگاه گونه مورد استفاده قرار گرفتند. سپس لایه به دست آمده به عنوان ابزاری برای بررسی ارتباطات زیستگاهی و شناسایی کریدورهای بین مناطق حفاظتی منطقه به دو روش تیوری مدار و روش حداقل هزینه مورد استفاده قرار گرفت. نتایج مدل مکسنت نشان داد که تلفیقی از تیپ های مرتعی پوشیده گیاهان علفی و بوته ای با تراکم متوسط تا خوب در مناطق ناهموار با فراهمش مناسب گریزگاه ها و به دور از مناطق توسعه انسانی مهم ترین عوامل موثر بر مطلوبیت زیستگاه گونه هستند. هم چنین سطح زیر نمودار (AUC) برابر با 0/963 برای نقاط تعلیمی و 0/953 برای نقاط آزمون نشان دهنده قابلیت پیش بینی بسیار خوب مدل است.
    کلید واژگان: زیستگاه, مدل, هرمود, قوچ لارستان
    Kamran Eslamloo, Mojgan Ahmadi Nadoshan *, Atefeh Chamani
    Larestan ram is the smallest species of ram (Ovis) in the world, with small and isolated populations scattered in the south of the country, especially in Fars province. Planning any conservation measures for Larestan rams in the first place requires identifying the desired areas for the species and awareness of the habitat relationship between populations and conservation areas in the region. In the present study, species habitat suitability was investigated using species distribution modeling (SDM) based on MaxEnt method. For this purpose, 8 independent environmental variables including factors related to human presence, land cover type and topography in ArcGIS software environment were prepared and along with the file of presence points in Maxent software were used to prepare the species habitat utility model. Then, the obtained layer was used as a tool to study habitat connections and identify corridors between protected areas of the region by two theory-based methods and the least cost method. The results of Maxent model showed that a combination of covered rangeland types of herbaceous plants and shrubs with medium to good density in uneven areas with adequate provision of shelters and away from human development are the most important factors affecting the habitat suitability of the species. Also, the level below the chart (AUC) equal to 0.963 for training points and 0.953 for test points shows very good predictability of the model.
    Keywords: Habitat, model, Hermoud, Larestan Ram
  • محمد ابراهیم فاضل ولی پور *

    این پژوهش به ارزیابی کیفی منابع آب زیرزمینی محدوده عبدالله گیو، جنوب غرب قوچان، استان خراسان رضوی در سال 1399 پرداخت. با توجه به نوع سازندهای زمین شناسی، آبدهی و موقعیت منابع آبی منطقه، 10 منبع آب زیرزمینی جهت آنالیز و ارزیابی کیفی موردتحلیل قرار گرفت. پارامترهای فیزیکی از قبیل pH، هدایت الکتریکی (EC) و مواد جامد محلول (TDS) در محل نمونه‌برداری توسط مولتی متر اندازه‌گیری شد. آنالیز هیدروژیوشیمیایی داده‌ها در آزمایشگاه به روش پلاسمای القایی صورت گرفت. تحلیل‌های آماری و مدل سازی در محیط نرم‌افزارهای Spss، Chemistry و AqQA انجام شد. یافته ها نشان داد اکثر منابع از لحاظ کیفیت شرب مناسب هستند و شاخص کیفی GQI نیز در این منابع در وضعیت قابل‌قبول بود. از لحاظ بهره‌برداری در بخش کشاورزی، قلیاییت تمام منابع آب براساس طبقه‌بندی ویلکوکس در کلاس S2 و S4 و از لحاظ شوری در کلاس C2 و C3 بود و نشان داد که اکثر منابع از لحاظ کشاورزی مناسب نیستند. در تمام منابع مقدار بی کربنات بیش تر و مقدار نیترات کم تر از استاندارد جهانی بود. درنهایت بررسی سازندهای زمین شناسی حاکی از تاثیر آن‌ها بر کیفیت آب بوده و غلظت نیترات به علت فعالیت های انسانی تشخیص داده شد.

    کلید واژگان: آب های زیرزمینی, آلودگی, سازندهای زمین شناسی, مدل
    Mohammadebrahim Fazel valipour

    This study evaluated the quality of groundwater resources in the Abdullah Gio area, southwest of Quchan, Khorasan Razavi province, Iran in 2020. According to the type of geological formations, discharge, and location of water resources in the region, 10 groundwater sources were analyzed for qualitative analysis and evaluation. Physical parameters such as pH, electrical conductivity (EC), and total dissolved solids (TDS) were measured at the sampling site with a multimeter. Hydrogeochemical analysis of data in the laboratory was performed by induction plasma method and statistical analysis and modeling were performed in SPSS, Chemistry, and AqQA software. Findings showed that most of the sources are suitable in terms of drinking quality, and GQI quality index was acceptable in these sources. In terms of exploitation in the agricultural sector, the alkalinity of all water resources was based on the Wilcox classification in S2 and S4 classes and in terms of salinity in C2 and C3 classes and showed that most of the resources are not suitable in terms of agriculture. In all resources, the amount of bicarbonate was higher and the amount of nitrate was lower than the world standard. Finally, the study of geological formations showed their effect on water quality, and nitrate concentration was detected due to human activities.

  • حسین فخرائی*، محمد یزدی، سید محمد شبیری، روانبخش شیردم، حسن برزگر

    معدنکاری سبز مجموعه ای از روش های علمی و فنی برای کاهش اثرات زیانبار محیط زیستی معدنکاری در مراحل اکتشاف، استخراج، فراوری، بهره برداری و ر ها سازی معادن متروکه است. هدف این پژوهش طراحی مدل مدیریت معدنکاری سبز با تعیین شاخص های موثر بر معدنکاری سبز است. ماهیت این پژوهش از نوع کاربردی و نیاز محور است. روش و ابزار گردآوری داده ها شامل روش تحقیق پیمایشی زمینه یابی با رویکرد مرور نظام مند ادبیات پژوهشی همراه با ابزار پرسش نامه بود. جامعه آماری پژوهش، مجموعه کارشناسان و فعالان حوزه محیط زیست معدنی بود. از روش دیمتل فازی و مدل محیط زیستی فشار-پاسخ دپسی برای ارزیابی داده ها استفاده شد. براساس این داده ها یازده شاخص موثر بر مدیریت معدنکاری سبز تعیین گردید. نتایج ارزیابی ها نشان می دهد که شاخص رشد اقتصادی و شاخص بانک اطلاعات محیط زیستی معدنی از شاخص های اصلی معدنکاری سبز است. شاخص تدوین مقررات محیط زیستی، شاخص فرآیند جهانی شدن و شاخص التزام به کنوانسیون های محیط زیستی از شاخص های ضعیف معدنکاری سبز هستند. شاخص ارتقای آگاهی های محیط زیستی کارکنان، شاخص فرهنگ سازمانی محیط زیستی، شاخص نقش ذی نفعان و شاخص تاثیر دیدگاه سازمان های مردم نهاد از شاخص های نسبتا مستقل با اثرگذاری کم محسوب می گردند. شاخص ممیزی مستمر محیط زیستی و شاخص استفاده از فناوری روز از شاخص های مستقل می باشد و بر بقیه شاخص ها تاثیر چندانی ندارد.

    کلید واژگان: شاخص, معدنکاری سبز, مدل, مدیریت, ایران
    Hossein Fakhraee *, Mohammad Yazdi, Seyed Mohammad shibeiri, Ravanbakhsh Shirdam, Hassan Barzegar

    Green mining is a set of scientific and technical methods to reduce the harmful environmental effects of mining in different stages of exploration, extraction، processing, and exploitation and inactive mine. The main purpose of this research was to design a green mining management model by determining of the indicators affecting green mining. The research is basic and applied type. We used the questionnaire form to get expert comments about green mining indicators. DEMATEL and DPSIR methods were used to evaluate these data. Based on the data, 11 indicators are affecting green mining. The results show that the economic growth index and the minining environmental database index are the main indicators of a green mining model. The indexs of environmental regulations, globalization and acting to environmental conventions are the weak indicators of a green mining model. Environmental knowledge of organization, companies and employee index, role of mine owner's index and role of NGO Index are relatively independent indicators from each other's and with low impact. The index of continuous environmental evaluation and the index of application of modern technology in green minning are independent indicators and do not have effect on other indicators.

    Keywords: Green Mining, Indicator, Management, model, Iran
  • علی محبی*

    ابر چالش های منابع طبیعی کشور بیابانزایی، تغییر اقلیم، تغییرات هیدرولوزیک و تغییر کاربری اراضی(مهم ترین آنها برداشت معادن و تبدیل دیم زار) ، معرفی شده اند. راهکارهای کاربردی نیز به ترتیب حفاظت، انجام تحقیقات و پایش تاثیر تغییرات اقلیمی برمحیط زیست، تامین حقابه طبیعت و تغییر چارچوب نظری تدوین برنامه های توسعه ای کشور از مدیریت منابع محور به خدمات محور بیان شده است (جلیلی، 1399). با نگاه اجمالی به راهبردهای اشاره شده در فوق می توان مقوله حفاظت را به عنوان هسته مرکزی راهکارها معرفی نمود. حفاظت جنبه های مختلفی را شامل می گردد که از جمله آنها، حفاظت در برابر آتش سوزی، تغییر کاربری، پروژه های عمرانی و معادن، مدیریت چرا، حفاظت مستقیم از عرصه ها، واگذاری ها و.. را می توان نام برد. هر کدام از آنها نیز رویکرد های مدیریتی خاص خود را می طلبند. در کشور ما تنها مدل مدیریت این منابع ، سناریوی مدیریت دولتی است که خود با محدودیت های درونی و بیرونی بسیاری مواجه بوده و شواهد و نتایج تحقیقات از تخریب کمی و کیفی روز افزون این منابع با ارزش در سایه مدیریت فوق حکایت دارد (محبی، 1400 و1397 الف و ب) و (فیاض، 1395) . بنابراین به نظر می رسد بررسی نارسایی های مدیریت کنونی به منظور تغییر یا اصلاح قوانین، ساختار و عملکرد تشکیلات مدیریتی موجود و یا ارایه چارچوب مدیریتی جدید برای عرصه های ملی از ضروریات باشد.

    کلید واژگان: مدل, حفاظت, مراتع, ایران
  • محمود مشگانی*، علیرضا میرزاجانی

    هدف از این مطالعه بررسی  توزیع فراوانی طولی گاماروس ها (Gammarus parthicus)  (نر و ماده) و هم چنین ارتباط تعداد تخم با اندازه بدن (سر، پشت، دم) می باشد. نمونه برداری از قنات ماسن شهرستان بیرجند در چهار فصل بهار، تابستان، پاییز و زمستان، سال 98 انجام شد. جمعا در طی 4 فصل 252 گاماروس صید شدند. برای اندازه گیری نمونه ها از استریو میکروسکوپ و کاغذ میلی متری استفاده گردید و از نمونه ها عکس برداری شد. طول از ابتدای سر (رسترم) تا نوک دم (تلسون) اندازه گیری شد. علاوه بر این طول سر، پشت و دم نیز به صورت جداگانه اندازه گیری شدند. نرم افزار Image-J برای تجزیه و تحلیل عکس های حاصله استفاده گردید. تعداد تخم، پس از شکافتن کیسه تخمی به ازای ماده های بارور از یک نمونه گاماروس ها پس از 10 روز نگه داری در اتاقی با شرایط تنظیم شده کشت (شبیه سازی شرایط تولیدمثل) شمارش شدند. میانگین طول کلی گاماروس های نر در چهار فصل به صورت میانگین و خطای استاندارد به ترتیب برای نرها (75/21±15/1 میلی متر) و ماده ها (93/43±12/1 میلی متر) بود. نسبت های جنسی (نر به ماده) برحسب فصول، اختلاف داشتند. بیش ترین مقدار در فصل بهار (1/39)، و کم ترین در فصل زمستان (0/31) مشاهده شد. طول کلی بدن به صورت مدلی از متغیرهای طول سر، طول دم و فصل و تعداد تخم به صورت مدلی از طول سر و طول دم به دست آمد. مشاهده گاماروس در شرق ایران با اثر تغییرات شرایط زمان (فصل) در دوره زندگی این گونه گزارش گردید.

    کلید واژگان: شهرستان بیرجند, قنات, خصوصیات مورفولوژیکی, نسبت جنسی, مدل
    Mahmoud Moshgani *, Alireza Mirzajani

    The goal of this study was to investigate in Gammarus parthicus, body length frequency distribution (male, female) and relationship between clutch size and different body parts (head, pereon, pleon). Sampling from a Qanat in 2019 was done in Birjand city (Spring, Summer, Autumn and Winter). Totally, 252 gammaruses were catched. In each sampling, one hour was attempted to catch gammaruses by a hand sieve with one mm mesh size. To measure, a stereo microscope and millimeter paper were used and the samples were photographed. With a petri dish and the plastic talc (placed over the samples) gammaruses were photographed lively. Length was measured from the beginning of the head (Rostrum) to the end of tail (Telson). In addition, head, back and tail length were measured separately. Image-J software was used to analyze the resulted images. The mean total length of males and females gammaruses in four seasons were (Mean± SE) (15.75±1.21) and (12.93±1.43) respectively. Sex ratios differed according to the seasons. The total body length was obtained as a model of the explanatory variables including head length, tail length and season. The most sex ration in spring (1.39) and the lowest one in winter (0.31) were observed respectively. The total body length was obtained as a model of the explanatory variables including head length, tail length and season. The number of eggs (clutch size) per fertilized female was obtained by tearing the bag of eggs. The number of eggs was counted in a sample of gammaruses after 10 days keeping in the climate room. The climate room was used to simulate the reproduction conditions. The number of eggs was obtained as a model of head length and tail length. The report of Gammarus in the east of Iran and the influence of season in life cycle of the Gammarus.

    Keywords: Birjand City, Qanat, Morphological characteristics, sex ratio, model
  • محمد بابایی، اسدالله مهرآرا*، مهرداد متانی، محمدرضا باقرزاده

    مفهوم محیط زیست پاک، یکی از مهم ترین و شاخص ترین اصول کلان در سیاست گذاری تمام کشور جهان به شمار می رود. این مسئله به ویژه در میان کشورهایی که از سرمایه های کلان نفت و گاز (که یکی از آلاینده های مهم محیط زیست به شمار می روند) از اهمیت ویژه ای برخوردار می گردد. چرا که امروزه هزینه های انسانی و اقتصادی صرف شده در راستای دستیابی به محیط زیست پایدار میلیاردها دلار برآورد می گردد. کشور ایران نیز به سبب برخورداری از صنایع نفت و گاز یکی از کشورهایی است که به مسئله محیط زیست و آلاینده های حاصل از فعالیت آن اهمیت ویژه ای می دهد و همواره درصدد طراحی و اعمال مدل و الگوهایی مختلفی برای کاهش آلاینده های نفت و گاز بوده است. در این مقاله نیز، نویسندگان مساعی خود را صرف طراحی الگوی زیست محیطی توسعه پایدار در صنعت گاز ایران نموده اند. روش تحقیق ترکیبی مبتنی بر تحقیق آمیخته اکتشافی (کیفی - کمی) است. جامعه آماری مقاله حاضر مبتنی بر 1080 نفر بوده و با استفاده از روش گلوله برفی تا رسیدن به اشباع نظری  با 25 خبره، مصاحبه عمیق انجام و در بخش کمی، برای سنجش مدل، پرسشنامه محقق ساخت ه ای با روش نمونه گیری خوشه ای نسبی در بین 285 نفر از نمونه ها توزیع گردید. روایی پرسشنامه با روش صوری و محتوایی و پایایی آن با روش آلفای کرونباخ مورد تایید قرار گرفت. داده ها با روش تحلیل عاملی اکتشافی و تاییدی با نرم افزارهای SPSS و AMOS تحلیل گردید. نتایج بخش کیفی حاکی از آن بوده که الگوی زیست محیطی توسعه پایدار دارای 15 بعد به شرح شرایط علی (1. رسالت خدمات رسانی، 2. الزامات ایمنی و بهداشت، 3. مسئولیت اجتماعی)، شرایط زمینه ای (4. آموزش و یادگیری، 5. فرهنگ سازی، 6. نگرش و آگاهی مدیران)، شرایط مداخله ای (7.  پیمانکاران، 8. تاسیسات و تجهیزات فنی، 9. تکنولوژی و عملیات فنی)، راهبرد (10. سیاست گذاری های میان مدت و بلند مدت وزارت نیرو، 11. نظارت و ارزیابی مستمر بر روند پروژه ها، 12. برنامه های مدیریت مصرف مشترکان، 13. برنامه های مدیریت آلاینده های حاصله) و  پیامد (14. ارتقاء عملکرد  زیست محیطی شرکت گاز و 15. حرکت در جهت توسعه پایدار) است. نتایج بخش کمی نشان داد که تمامی ابعاد مدل پارادایمی پژوهش، مورد تایید واقع شدند.

    کلید واژگان: صنعت گاز, توسعه پایدار, آلاینده های زیست محیطی, ایران, مدل
    Mohammad Babaei *, Assadollah Mehrara, Mehrdad Matani, Mohammad Reza Bagherzadeh

    The concept of clean environment is one of the most important and significant macro principles in the policy of the whole country. This is especially important among countries with large oil and gas capital (which is one of the major polluters of the environment). Because today, the human and economic costs of achieving a sustainable environment are estimated at billions of dollars. Due to its oil and gas industry, Iran is one of the countries that pays special attention to the environment and pollutants from its activities and has always sought to design and apply various models and models to reduce oil and gas pollutants. In this article, the authors have devoted their efforts to designing an environmental model of sustainable development in the Iranian gas industry. The combined research method is based on mixed exploratory research (qualitative-quantitative). The statistical population of the present article is based on 1080 people and using the snowball method to achieve theoretical saturation with 25 experts, in-depth interviews were conducted and in a quantitative part, to measure the model, a researcher-made questionnaire by cluster sampling method Relative was distributed among 285 samples. The validity of the questionnaire was confirmed by face and content method and its reliability was confirmed by Cronbach's alpha method. Data were analyzed by exploratory and confirmatory factor analysis with SPSS and AMOS software. The results of the qualitative section indicate that the environmental model of sustainable development has 15 dimensions in terms of causal conditions (1. service mission, 2. safety and health requirements, 3. social responsibility), underlying conditions (4. education and learning, 5 Culture building, 6. Attitudes and knowledge of managers), intervention conditions (7. Contractors, 8. Technical facilities and equipment, 9. Technology and technical operations), strategy (10. Medium and long-term policies of the Ministry of Energy, 11. Supervision and Continuous evaluation of project progress is 12. Customer Consumption Management Programs, 13. Residual Pollution Management Programs) and Outcome (14. Improving the Environmental Performance of the Gas Company and 15. Moving Towards Sustainable Development). The results of the quantitative section showed that all dimensions of the research paradigm model were confirmed.

    Keywords: Gas Industry, Sustainable Development, Environmental Pollutants, Iran, Mode
  • عاطفه صیادی شهرکی*، عبدعلی ناصری، امیر سلطانی محمدی
    آزمایش های مزرعه ای به منظور شناخت شرایط موجود سامانه های زهکشی مفید هستند، اما محدودیت های قابل توجهی نیز دارند. از جمله این که، این آزمایش ها را نمی توان برای پیش بینی استفاده کرد. کاربرد مدل های شبیه سازی این محدودیت ها را تا حدود زیادی برطرف می کند. اما قبل از کاربرد چنین مدل هایی، درستی نتایج بدست آمده از آن ها باید با نتایج آزمایش های مزرعه ای مقایسه گردد.در این پژوهش از مدل شبکه عصبی مصنوعی (ANN) و مدل DRAINMOD برای پیش بینی سطح ایستابی استفاده شد.
    بدین منظور مزرعه 11-9R از مزارع نیشکر دعبل خزاعی انتخاب و پارامترهای ورودی مدل ها شامل نوسانات سطح ایستابی، حجم آب آبیاری، دبی زهکش ها، داده های اقلیمی منطقه، خصوصیات فیزیکی خاک و پارامترهای سیستم زهکشی از تاریخ 2/8/92 تا 2/7/93 برداشت گردید. نتایج نشان داد که بالاترین دقت در پیش بینی سطح ایستابی مربوط به مدل شبکه عصبی مصنوعی می باشد. به طوری که مقدار RMSE بین مقادیر اندازه گیری شده و شبیه سازی شده با مدل شبکه عصبی مصنوعی و مدل DRAINMOD به ترتیب برابر  02/0 و 8/16 بدست آمد.
    کلید واژگان: پیزومتر, خوزستان, زهکشی, شبیه سازی, متلب, مدل
    Atefeh Sayadi Shahraki *, Abd Ali Naseri, Amir Soltani Mohammadi
    Farm experiments are useful in knowing the drainage systems but they have considerable limitations including the inability to use them as prediction tools. Application of simulation models can cover these deficiencies but it is necessary to use the field data to evaluate the accuracy of the model. In this study, Artificial Neural Networks (ANN) and model DRAINMOD are used to predict water table.
    For this purpose, field R9-11 of the Debal Khazaei sugarcane plantation is selectedand Input parameters of the models, including fluctuations in water table, the volume of irrigation water, drainage flow, Climatic data, Soil physical properties and Drainage system parameters were measured from November 2013 to October 2014. The results have showed that the artificial neural network method has a highest accuracy in predicting water table. So that the average RMSE between measured and simulation with Artificial Neural Networks and DRAINMOD obtained 0.02 and 16.8 respectively.
    Keywords: Piezometer, Khuzestan, Drainage, Simulation, Matlab, Model
  • کیومرث شرفی، عبدالله درگاهی، ناهید عزیزی، ژیلا امینی، مهدی غایب زاده، زهرا رضایی، مسعود مرادی *
    زمینه و هدف
    رنگ مالاشیت به دلیل ویژگی های ساختاری قابلیت تجزیه بسیار کمی داشته و در محیط های آبی به سختی حذف می شود. با توجه به تاثیر اسید نیتریک بر ویژگی های فیزیکی و شیمیایی اسکوریا، هدف از این مطالعه بررسی کارایی فرم های مختلف اصلاح شده اسکوریا با اسید نیتریک 1، 6 و 12 نرمال در حذف رنگ مالاشیت از محیط های آبی می باشد.
    روش بررسی
    فرایند جذب در شرایط آزمایشگاهی در pH، دوز جاذب، زمان های تماس مختلف و غلظت ثابت رنگ انجام شد. سپس غلظت باقیمانده در محلول رنگ از طریق جذب بوسیله دستگاه اسپکتروفتومتر (Cary 50 ساخت کمپانی (Perkin Elmerدر طول موج nm 665 اندازه گیری شد. جهت تعیین حجم نمونه نیز از برنامه نرم افزاری DOE استفاده گردید. همچنین به منظور درک چگونگی جذب، داده های بدست آمده با ایزوترم های جذب لانگمیر، فروندلیچ و سینتیک های واکنش شبه درجه اول و دوم برازش داده شدند. .
    یافته ها
    نتایج نشان داد که با افزایش نرمالیته اسید، pH، مقدار جاذب و زمان تماس، کارایی جاذب در حدف رنگ افزایش می یابد، بطوری که بیشترین راندمان حذف (100٪) برای جاذب های اصلاح شده با اسید نیتریک 1، 6 و 12 نرمال در 11 = pH ، مقدار جاذب 4/1 گرم در لیتر و زمان 75 دقیقه به دست آمد. همچنین جذب رنگ از هر دو ایزوترم لانگمیر و فروندلیچ و سینتیک شبه درجه دوم تبعیت مناسبی داشت. بحث و نتیجه گیری: با توجه به نتایج می توان گفت که جذب رنگ هم به صورت چند لایه ای و تک لایه ای صورت می گیرد و اصلاح اسکوریا با اسید نیتریک به دلیل تغییرات وسیع شیمیایی (بویژه نسبت سیلیکا به آلومینا) در ساختار جاذب موجب افزایش کارایی آن نسبت به اسکوریا طبیعی می شود.
    کلید واژگان: اسید نیتریک, اسکوریا, مالاشیت, مدل, ایزوترم, سینتیک واکنش
    Kiomars Sharafi, Abdollah Dargahi, Nahid Azizi, Jila Amini, Mehdi Ghayebzadeh, Zahra Rezai, Masoud Moradi *
    Background and Objective
    Malachite, due to its features and low degradability, can be removed from aquatic environments with difficulty. Given the Nitric acid effect on the physical and chemical characteristics of scoria, this study was to evaluate the effect of sulfuric acid normality (1, 6 and 12) on the efficiency of scoria in Malachite removal from aquatic environments and to determine model, isotherms and reaction kinetics.
    Method
    Adsorption processes were carried out in vitro at different pH values, adsorbent dosages, contact times and constant concentrations of the dye. Residual concentrations of dye was measured as 665 nm by a spectrophotometer (Cary 50 Perkin Elmer Co). In order to understand the adsorption process, the obtained data were fitted by the Langmuir, Freundlich isotherms, and pseudo-first and second-order kinetics. Findings: The results showed that the dye removal eas increased with the increase of acid normality, pH, adsorbent dosage and contact time. The highest efficiency (100%) was obtained for the adsorbent modified with sulfuric acid 6 and 12 normalities in pH =11, adsorbent dose of 1.4 g/L and contact time of 75 minutes. Adsorption data proper followed both the Langmuir isotherm, Freundlich adsorption and pseudo-second-order kinetic. Discussion and Conclusion: According to the results, it can be concluded that Malachite adsorption by scoria occurs in both multi-and mono-layerd forms and scoria treatment with Nitric acid, due to wide chemical changes (especially silica/alumina ratio) of adsorbent structure, increases the efficiency as compared to natural scoria.
    Keywords: Nitric Acid, Scoria, Malachite, Model, Isotherm, Kinetic Reaction
  • لعبت تقوی*
    رشد روز افزون جمعیت، توسعه فعالیتهای اقتصادی و بالارفتن سطح استانداردهای زندگی سبب افزایش چشمگیر تقاضای آب شده است. در ایران سرانه آب تجدیدشونده با افزایش جمعیت کاهشیافته و از نظر معیارهای جهانی به مرز بحران نزدیک می شود. لذا بهرهبرداری بهینه از منابع آب در مدیریت آن نقش مهمی دارد. با توجه به تاکید متن سند چشم انداز جمهوری اسلامی ایران در سال 1404 و برنامه های توسعه بر لزوم برخورداری از سلامت، امنیت غذایی، فرصت های برابر، محیطزیست مطلوب، رشد پرشتاب و مستمر اقتصادی، ارتقا نسبی سطح درآمد سرانه و رسیدن به اشتغال کامل، جایگاه و اهمیت بخش آب در رسیدن به این اهداف امری غیر قابل انکار است. اگرچه جهت نیل به اهداف مذکور چالشهایی وجود دارد. بهمنظور شناخت بهتر چالشها و مدیریت آنها میبایست نگاه دقیقتری بر وضعیت موجود داشته باشیم که این امر از طریق معرفی شاخصها و کمینمودن آنها صورت میپذیرد. روش توصیفی تحقیق حاضر به همراه مدل کمی استفاده شده میتواند گویای وضعیت پایداری بخش منابع آبی باشد. نتایج تحقیق حاضر گویای آن است که وضعیت پایداری بخش منابع آبی در بازه صفر تا یک حدود 0.11 می باشد که برنامه ریزی و مدیریت بهتری را میطلبد.
    کلید واژگان: منابع آب, برنامه های توسعه, پایداری, مدل
    Lobat Taghavi *
    Recently, population growth, economic development, and propensity to high standards of living have increased the demand for water. Renewable water per capita in Iran was reduced due to population growth and leads it to the border crisis based on global standard. Therefore, the utilization of water resources management plays an important role in Iran. Furthermore, according to the plan to visions in Islamic Republic of Iran in 1404 and plans to develop the necessary health, food security, equal opportunities, favorable environment continuous economic growth, enhance the relative per capita income and achieve full employment, importance of water in achieving these objectives is undeniable. Although there are challenges to achieve these goals. In order to understanding the challenges and managing them should have a more attention at the present situation in which This will be done through the introduction of indexes and quantitative them. This descriptive study with a quantitative model can indicate the status of sustainable water resources. The results indicate that the sustainability of water resources in the range of 0 to 1 is 0.11, which has a demand an improved management and planning.
    Keywords: Water resources, Plans of development, Sustainable, Modeling
  • احمد شرافتی، باقر ذهبیون، احمد ابریشم چی
    پیش یابی (forecast) میزان حجم آورد ماهانه رودخانه، یکی از متغیرهای موثر در بهره برداری از مخازن سدها و بهینه سازی منحنی فرمان نیروگاه های برق آبی به شمار می رود. از این رو تهیه مدلی با دقت بالا جهت پیش یابی آورد ماهانه رودخانه ضرورت دارد. استفاده از مدل های رگرسیون چند متغیره یکی از روش های معمول در این مورد به حساب می آید. از ضعف های مدل های رگرسیونی چند متغیره خطی، حساس بودن ضرایب متغیرهای مستقل (predictors) و نسبت طول دوره آماری به تعداد متغیر های مذکور می باشد. بر اساس تحقیقات پیشین نشان داده شده که در صورت وجود همبستگی معنی دار میان متغیر های مستقل، ضرایب آن ها غلط برآورد شده و بعضا علامت ضریب بعضی از این متغیرها مخالف علامت ضریب همبستگی بین همان متغیر و متغیر وابسته می گردد. بدین ترتیب، جهت کاهش متغیرهای مستقل اولیه به منظور افزایش نسبت طول دوره آماری به تعداد این متغیر های مستقل و حذف همبستگی درونی میان آنان اقدام به تهیه مدل SSP گردید. از دیگر برتری های مدلSSP، استفاده از یک جستجوگر قوی جهت انتخاب متغیرهای مستقل اولیه و انتخاب مولفه های موثر در پیش یابی آورد ماهانه رودخانه می باشد. یکی از مشکلات موجود در بهره گیری از مدل های پیش یابی در حوضه های برف خیز، کمبود و یا نبود داده های آب معادل برف است. آب معادل برف یکی از ورودی های اساسی در پیش یابی آورد آب بهاره و تابستانه در مدل های پیش یابی حوضه های برف خیز بشمار می رود. به دلیل محدود بودن تعداد اندازه گیری ها به یک یا دو بار در سال، ضرورت تهیه مدلی که آب معادل برف را بر اساس سایر اطلاعات جوی و زمینی شبیه سازی نماید، محسوس می باشد. در این مقاله مدل SWEG که جهت برآورد آب معادل برف به طور روزانه تهیه شده معرفی می گردد. با استفاده از الگوریتم ژنتیک جهت واسنجی پارامترهای این مدل سعی شده است کاربرد ترکیب آن با مدل SSP بر روی حوضه آبریز بالا دست سد طرق به منظور پیش یابی آورد ورودی به سد مورد آزمایش قرار گیرد. نتایج حاصل از جذر مربع میانگین خطا(RMSE) و ضریب همبستگی میان مقادیر مشاهداتی و پیش یابی شده نشان دهنده دقت قابل قبول ترکیب این دو مدل در پیش یابی آورد رودخانه می باشد.
    کلید واژگان: آورد رودخانه, رگرسیون, الگوریتم ژنتیک, مدلSWEG, مدل
    Ahmad Sharafati, Bagher Zahabiyoun, Ahmad Abrishamchi
    Stream flow forecasting is one the effective mean for reservoir operation and hydropower rule curve optimizing. Using multivariable liner regression model is one of the conventional approaches for stream flow forecasting. High sensitivity of regression model to independency of independent variable (predictors) and ratio of statistical period to the number of predictors are challengeable problems for these models. Inter-correlation between predictors causes wrong estimation of predictor. At this paper for reduction of predictors for increase ratio of statistical period to the number of predictors and elimination of Inter-correlation between predictors, SSP model was prepared. SSP model use a strong searching algorithm to select effective initial predictors and principal component for seasonal and monthly forecasting. Deficiency of snow data such as snow water equivalent (SWE) is a problem of spring and summer stream-flow forecasting in cold catchment. SWE is measured twice a year in IRAN. There for, it is a prepared physical model SWEG to simulate daily SWE according other parameter such as precipitation, temperature, wind velocity and etc. it is used of Genetic algorithm to calibrate parameters of SWEG. In this paper output of SWEG is used as one variable of input variables of SSP for monthly stream-flow of TOROGH dam forecasting. The result of (RMSE) and coefficient of correlation shown that combination of these two models have enough accuracy for monthly stream-flow forecasting.
    Keywords: Stream flow, Regression, GA, SWEG, SSP
  • بهناز خدابخشی*، حمیدرضا جعفری
    تعیین میزان اهمیت آثار محیط زیستی یکی از مهم ترین دغدغه های فرآیند ارزیابی آثار محیط زیستی(1) در طرحها و پروژه هاست که بیشتر به ماهیت چند معیاره بودن این مسئله وابستگی دارد. در واقع اهمیت اثر محیط زیستی تنها مبتنی بر شدت آن اثر نیست و لازم است معیارهای دیگری نیز در تعریف اهمیت اثر لحاظ شدند. در این تحقیق برای نخستین بار در فرایند ارزیابی آثار محیط زیستی (EIA) در ایران، امکان سنجی کاربرد مدل TRI- ELECTRE به عنوان یکی از معتبرترین تکنیک های تصمیم گیری چند معیاره در تعیین اهمیت آثار محیط زیستی، مورد بررسی قرار گرفته و نتایج حاصل از کاربرد این مدل، با نتایج ارزیابی طرح سد و شبکه آبیاری- زهکشی اردبیل که به یکی از روش های معمول ارزیابی صورت پذیرفته، مقایسه شده است. در این تحقیق برای تعیین معیارهای برآورد اهمیت اثر، بررسی جامعی نیز در مراجع ملی و بین المللی به عمل آمده است.
    از جمله ورودی های مدل دسته بندی ELECTRE-TRI، علاوه بر ارزش کمی معیارهای اثر محیط زیستی، وزن معیارهاست که با توجه به عدم وجود روش شناسی مدون جهت تعیین وزن معیارها در روش های موجود ارزیابی آثار محیط زیستی در ایران، در این تحقیق، از روش تلفیقی برای برآورد وزن معیارها استفاده شده است. به این ترتیب که وزن معیارها براساس مراجع بین المللی یا قضاوت کارشناسی با وزن بدست آمده معیارها از روش آنتروپی، تلفیق شده و نتیجه به منزله وزن نهایی معیار، وارد مدل شده است.
    نتایج حاصل از کاربرد مدل دسته بندی ELECTRE-TRI برای تعیین اهمیت آثار محیط زیستی فعالیت های طرح سد و شبکه آبیاری- زهکشی اردبیل و مقایسه آن با روش رایج استفاده شده در این طرح گامی به منظور معرفی روش های جدید ارزیابی آثار محیط زیستی در سطح جهانی و امکان سنجی کاربرد آن در فرایند EIA در ایران است و نگارندگان امید آن دارند که این تحقیق راهگشای انجام تحقیقات بیشتر در خصوص روش شناسی های موجود ارزیابی آثار محیط زیستی در سطح جهانی و ارتقای روش های موجود در کشور شود.
    کلید واژگان: ارزیابی آثار محیط زیستی, تصمیم گیری چند معیاره, اهمیت آثار محیط زیستی, مدل, TRI, ELECTRE
    Khodabakhshib.*, Jafari, H. R
    The large scale water resource development projects have in many cases recognized as the sources of diversified complex environmental impacts. Proper assessment of these impacts requires devising novel approaches to deal with the multiple aspects of the impacts per se, as well as to apply rather quantitative techniques to make more reliable and less uncertain synthesis of the overall consequences of the project activities on both the integrity and health of the surrounding environment. Analysis of the significance of the environmental impacts is a multiple criteria decision making problem and makes the core of the conventional environmental impact assessment methods. However, these conventional measures of significance analyses are proved to be inadequate for dealing with imprecise, vague and uncertain nature of the linguistic assessments of the ecological, social and cultural impacts. A new numerical method called the fuzzy outranking sorting technique for ELECTRE TRI (ELimination Et Choix Traduisant la REalite) is proposed and applied in this research for the purpose of environmental impact significance assessment of the Ardebil Dam, Drainage and Irrigation Development Project in Northwestern Iran. The basic idea behind the research was to develop a methodological framework in order to assist the environmental impact analysts in reducing, as much as possible, the intrinsic imprecise and uncertain traits of the multi-expert judgment based methods currently used in the analysis of environmental impacts of the projects. Compared to the compensatory MCDM techniques, ELECTRE TRI provides the advantage of using a fuzzy approach in the analysis of the vague and poorly determined set of judgment data and helps in more credible assignment of values to a set of predefined categories with respect to a set of impact criteria. Results of the Fuzzy ELECTRE TRI based analyses are compared with a conventional method, which has used for the environmental impact assessment of the same project. It is argued that due to its multiple criteria and fuzzy characteristics, the ELECTRE TRI method is capable of producing more reliable inputs for the decision making process compared to the conventional additive techniques.
    Keywords: Environmental impact assessment, Significance analysis, Multiple criteria decision making, ELECTRE TRI
  • طوبی عابدی
    انسان همواره وابسته به طبیعت و اکوسیستم است. در گذشته حفاظت از اکوسیستم ها اهمیتی نداشت و افراد از خدمات آنها بهره می بردند. ارزش اقتصادی بسیاری از خدمات محیط زیستی اکوسیستم ها، از جمله ارزش تنوع زیستی قابل اندازه گیری نبود. با گذشت زمان و بروز معضلات محیط زیستی مفهوم اقتصاد اکولوژیکی توسعه یافت و روش هایی برای ارزیابی ارزش های اقتصادی اکوسیستم ها ارائه شد. در این مطالعه چهار گروه از مدل های اقتصاد اکولوژیک در حفاظت تنوع زیستی بررسی شده است. مدل های هزینه و بهره وری (CE)، مدل های بهره برداری از منابع تجدیدشونده (RR)، مدل های رشد اقتصاد کلان همراه با منابع طبیعی (MG) و تعادل عمومی (GE). این مدل ها حدواسط بین مدل های اقتصادی و مدل های اکولوژیکی اند، اما پیچیدگی آنها را ندارند. میزان هماهنگی این مدل ها با نظریه ها و شاخص های تنوع زیستی مورد مطالعه قرار گرفته و نقش آنها در حفاظت تنوع زیستی تعیین شده است.
    کلید واژگان: اقتصاد اکولوژیکی, تنوع زیستی, مدل, اکوسیستم
    Tooba Abedi
    Human is depending on nature and ecosystems at all times. Economical values of environmental services such as biodiversity were not measured in the past. Environmental problems occurred gradually and ecological economic concept has been developed. The concept indicates methods for assessing economical value of ecosystems. In this study we investigated general ecological economic models in biodiversity conservation. The models will be reviewed here can be divided into four types: cost-effectiveness (CE) models, renewable resource extraction (RR) models, macroeconomic growth (MG) models with natural resources, and general equilibrium (GE) models with natural resource externalities. The models are mediocre between economical and ecological models, but they aren’t as complex as the later models. We assess the extent to which they integrate relevant ecological theories and indicators of biodiversity.
  • ضرورت ارایه مدل های بهره برداری منطقه ای جهت استفاده منابع آب تجدید پذیر در کشاورزی
    پیام نجفی
    کمبود منابع آب شیرین و فقر کیفی خاک های کشاورزی در ایران، ضرورت توجه به منابع آب تجدید پذیر را گوش زد می کند. این منابع شامل پساب های خانگی و انسانی، پساب های صنعتی ناشی از کارخانه های بزرگ تا کارگاه های کوچک، شیرابه های ناشی از پسماندهای شهری و صنعتی، زهاب های ناشی از بارش در مناطق شهری و صنعتی و زهکشی از اراضی تحت کشت می باش. این منابع با توجه به گسترش زندگی شهری و تجمع و تراکم جمعیت، صنعت و کشاورزی در اطراف شهرهای بزرگ در نقاط مشخصی متراکم شده است و رهاسازی بون کنترل این منابع منجر به آلودگی محیط زیست شده و سلامت ساکنان این نقاط را به خطر انداخته است. براساس بسیاری از یافته ها، بهترین شیوه دفع پساب ها و زهاب ها استفاده مجدد از آن در کشاورزی و فضای سبز است. البته این استفاده باید به نحوی باشد که خود منجر به مشکلات زیست محیطی، بهداشتی و کیفی برای محصولات و مصرف کنندگان محصولات کشاورزی در کوتاه مدت و بلند مدت نگردد. در حال حاضر برای کاربرد چندباره منابع تجدید پذیر استانداردهایی توسط دستگاه های ذیربط ارایه شده است. ولی آنچه مسلم است این استانداردها انعطاف لازم در جهت برخورد با شرایط و عوامل مختلف طبیعی و مصنوعی به وجود آمده و شیوه های مدیریتی امروز را ندارند و قابلیت تعمیم به همه شرایط را ندارند. در این مقاله به عواملی که در طراحی یک مدل منطقه ای برای بهره برداری آب با کیفیت پایین می توان در جهت بهره برداری در کشاورزی به کار برد، پرداخته شده است.
    کلید واژگان: منابع غیر متعالف آب, تجدید پذیر, مدل, محیط زیست, آبیاری
    Essentiality of model design for regional using of Wastewater in agriculture
    Payam Najafi
    Water scarcity and poor quality of agricultural soil in Iran; remind the necessity of marginal quality water consideration. Marginal quality water consideration. Marginal quality water is including municipal wastewater، industrial wastewater، waste leachate from metropolitan، runoff of rainfall on city area and drainage of agricultural lands. Because of developing metropolitan area، increasing population، developing industrial and agricultural area in around of cites; marginal water quality increase in certain area. Uncontrolled reuses of these resources cause environmental problems. The best way of disposal wastewater and drain water، reuse in agricultural ad landscapes when it''s doing with consideration to environmental and healthy impact، crops quality and plants sensitivity in long term. At the present time، there are many different standards for wastewater reuse. But these are inflexible for varying natural and artificial environment condition. Therefore designing models with flexibility for various conditions is necessary. In this research، the main input and output factors which can be used for designing a regional model of low quality water reuse in irrigation was presented.
    Keywords: Marginal quality water, model, environment, irrigation
  • سعید کریمی، مهدی صالحی مؤید، حمیدرضا جعفری
    با توجه به این که در مناطق با اقلیم خشک، آب به عنوان مهم ترین عنصر، نقشی حیاتی در شکل گیری و بقای سیستم های طبیعی، اقتصادی و اجتماعی دارد، ارائه روشی جدید و بهینه در بهره برداری از منابع آب این مناطق بسیار حائز اهمیت خواهد بود. احداث سد به منزله یکی از روش های مرسوم، که دارای آثار و پیامدهای محیط زیستی زیادی نیز است برای بهره برداری از منابع آب حوزه های آبخیز در چند دهه اخیر مورد توجه سیاستمداران قرار گرفته است. تامین هر چه بیشتر آب در این مناطق، ضرورت ارائه روشی جدید در بهره برداری از منابع آب را که دارای کمترین آثار و پیامدهای محیط زیستی است، ایجاب می کند. بااین هدف، ارزیابی آثار محیط زیستیEIA1 به عنوان ابزاری به منظور کاهش آثار و پیامدهای مذکور استفاده می شود که در آن بیشتر با نگاهی فرایندی به فعالیت های دو فاز احداث و بهره برداری از سد، به ارائه راهکارهای کاهش آثار و پیامدها پرداخته می شود. در این مقاله سعی شده است با نگاهی نو به این موضوع، روشی جدید در بهره برداری از منابع آب این مناطق ارائه شود. با این منظور، با انجام EIA بر روی سد مروست در استان یزد که با هدف تامین آب کشاورزی دشت مروست و جلوگیری از افت سطح آب زیرزمینی این دشت ساخته خواهد شد، روش استفاده تلفیقی (کریمی- صالحی) از منابع آب دشت مذکور پیشنهاد شد. در این روش با توجه به دبی آب ورودی به مخزن سد، تقویم آبیاری منطقه، سطح زیر کشت اراضی، سطح سفره آب زیرزمینی، به تناوب از آب مخزن سد و چاه های آب زیرزمینی استفاده خواهد شد. در صورت استفاده از این روش در مناطق خشک، ضمن بالا رفتن بازده آبیاری تا 1/96 درصد، آثار و پیامدهای منفی محیط زیستی به مقدار کمتری نیز بروز خواهدکرد.
    کلید واژگان: سد, محیط زیست, مروست, مدل, آب
    Water is an important element and plays a vital role in the formation and survival of natural, economical and social systems in dry climates. Thus, there is a significant necessity to present an optimal method for utilization of water resources in these regions. Constructing dams has been a prevalent method for exploitation of water shed resources for a long time which has positive and negative impacts on the environment. Marvast dam in Yazd province-Iran with the aim of supplying agricultural water in Marvast desert and preventing groundwater loss is studied in this paper. Environmental Impact Assessment (EIA) with two methods of Checklist and ICOLD matrix has been used as a tool to study and decrease the above mentioned impacts. In this method, it was attempted to implement the practical and quantitative models such as estimating the rate of Sedimentation, Flood, Stratification, and Eutrophication. Based upon achieved results and mentioned models, it was recommended to use a combined method to utilize the water resources in Marvast desert. In this method that has major elements including surface waters, ground waters and agricultural wells, the plan for exploitation of water resources is dependent on water input to dam reservoir, region’s irrigation calendar, cultivated land of region, and aquifer surface. This method would result in less negative environmental impact in addition to up to 96.1% increase in irrigation output.
  • رضا صمدی، تیکا سهراب
    امروزه مطالعات مکانیابی به منظور توسعه صنعتی بویژه در مورد نیروگاه های حرارتی بسیار متداول شده است. در این گونه مطالعات مشخصه های مختلف مورد توجه قرار میگیرند. در تحقیق حاضر در مرحله اول انواع نیروگاه های حرارتی و نحوه کارکرد آنها مورد بررسی قرار گرفت، سپس وضعیت نیروگاه های حرارتی موجود در کشور و اثرات محیط زیستی آنها تشریح شد و در مرحله بعد مشخصه های مؤثر در فعالیت نیروگاه، انتخاب محل و عملکرد آن مشخص و به سه دسته فنی، محیط زیستی و اقتصادی- اجتماعی به شرح زیر تقسیم بندی گردید:الف-مشخصه های محیط زیستی(شیب، آب، گسل، هواشناسی، خاک، زمین شناسی و پوشش گیاهی)ب- مشخصه های اقتصادی- اجتماعی (سوخت، راه و مراکز جمعیتی)ج- مشخصه های فنی(خطوط برق، بار مصرف و ارتفاع از سطح دریا).در نهایت مدل محیط زیستی برای نیروگاه های حرارتی ارایه شد که در آن مناطق از نظر قابلیت احداث نیروگاه، به سه طبقه مناسب، کمی مناسب و نامناسب تقسیم بندی گردیدند.
    کلید واژگان: محیط زیست, مدل, نیروگاه حرارتی, توسعه صنعتی, مکانیابی
  • علی اکبر متکان، علیرضا شکیبا، داود عاشورلو

    مدل های توزیعی هیدرولوژیکی برآورد رواناب و رسوب جهت شبیه سازی فرآیندهای بارش – رواناب – رسوب در سطح حوضه های آبخیز نیاز به نقشه های رقومی ارتفاع و مشتقات آن حوضه دارند. به عنوان مثال صحت اجرای مدل های فرسایش که بر اساس روش RUSLE در یک محیط توزیعی عمل می نمایند، به شدت تابع کیفیت نقشه های رقومی ارتفاع حوضه می باشد. مدل ارتفاعی رقومی (DEM) ، شیب ، جهت جریان و جریان تجمعی از جمله مشتقات توپوگرافی محسوب می گردند که برخی از آنها توسط سیستم های اطلاعات جغرافیایی استاندارد قابل استخراج می باشند. بسته به نوع روش درون یابی (Interpolation) و اندازه سلول شبکه (DEM) ، خطاهایی مانند گودال های رقومی و مناطق مسطح در (DEM) ایجاد می گردد . این خطاها غالبا موجب بروز اختلال در شبیه سازی رواناب و رسوب حوضه ها توسط مدل های هیدرولوژیکی و فرسایشی می شوند. به منظور بررسی روش های مختلف حذف خطاهای (DEM) سه الگوریتم در این مقاله مورد مقایسه قرار گرفتند. این سه الگو شامل E8 ، DE و ترکیب D8 و DE می باشند. شاخص های مقایسه ای عبارتند از : پروفیل طولی رودخانه اصلی ، جریان تجمعی حوضه ، شیب حوضه و مقایسه (DEM) های ساخته شده . نتایج تحقیق نشان می دهد که الگوریتمی که در آن ابتدا عملیات (Drainage Enforcement)DE و سپس حذف گودال ها به شیوه مرسوم در برخی از نرم افزارهایGIS اجرا می گردد، مناسب ترین روش می باشد . در این الگوریتم تطابق شبکه زهکشی با نقشه های کاغذی و نیز رفع گودال های رقومی ، بنحوی که جهات زهکشی در (DEM) به نحو صحیح به سمت شبکه آبراهه ها باشد ، از مزایای عمده این تحقیق می باشد .

    کلید واژگان: هیدرولوژی, مدل, خطای مدل رقومی ارتفاع, پر کردن چاله, DE, D8
    Ali Akbar Matkan, Alireza Shakiba, Davoud Ashorlo

    Distributed hydrological models of sediment and runoff estimation for simulating the sedimentrunoff- precipitation processes in watershed surfaces require digital maps and some other information of the basin’s elevation. For example, the correct execution of erosion models which, according to the RULSE method, work in a distributed environment greatly depends on the quality of such information. The Digital Elevation Model (DEM), slop, flow direction and accumulative flow are considered as topographical derivations, a number of which can be extracted by standard Geographical Information Systems (GIS). According to the kind of interpolation method and DEM cell size, errors like digital holes and flat zones occur in the DEM. These errors usually cause some problems in the representation of the basin runoff and sediment delivery by hydrological and erosion models. In order to examine different methods of eliminatingDEM errors, three algorithms are compared in this paper, namely: D8, DE and combination D8 and DE. The parameters used in these algorithms are: length profiles of the main river, the basin’s accumulative flow, basin slope and comparison of built DEMs. The result shows that the algorithm in which the DE (Drainage Enforcement) takes place primarily and then the elimination of ditches in the conventional way executed by some GIS software systems is the most appropriate method. Conformity of the drainage with paper maps and also the removal of digital ditches is a way that the drainage directions in the DEM point correctly to the water channel, is the main adventage of this research.

    Keywords: hydrology, models, DEM error, filling methods, DE, D8
  • حمیدرضا جعفری، مهندس احمد انق
    کوهستان گنو، یکی از جالب ترین نمونه های معرف رشته کوه های زاگرس به شمار می آید، این کوهستان که در جنوب شرق رشته کوه زاگرس واقع شده از سویی، با اثر تعدیل کننده خود در برخورد با دشت های گرم جنوب و از سویی دیگر با موقعیت استثنایی گذرگاهی خود که در مرز تحول دو منطقه رویشی ایرانی تورانی و خلیج سودانی قرار دارد، مجموعه ای از کارکردهای اکولوژیک و ارزشهای بی نظیر اکوسیستم های کوهستانی را به نمایش می گذارد.نظر به اینکه مدیریت این منطقه در حال حاضر به روش های کاملا سنتی انجام می گیرد و بدین سان هر روز در حال تخریب بیشتر قرار دارد، تهیه «طرح جامع مدیریت» منطقه یاد شده، الزامی به نظر میرسد. در نتیجه این تحقیق، زون بندی منطقه که در واقع پیش زمینه ارائه طرح جامع آن است مد نظر قرار گرفته است.
    براساس یافته های تحقیق،در منطقه مطالعاتی، 6 زون شناسایی شدند که زون های حفاظتی وتفرجی به ترتیب با 54 و41 در صد، بیشترین مساحت از منطقه را به خود اختصاص داده اند.این مطلب بیانگر توانایی منطقه در احرازعنوان«پارک ملی»است.
    کلید واژگان: منطقه بندی, منطقه حفاظت شده گنو, پارک ملی, مدل, RS, GIS, اکوسیستم های کوهستانی
    Jafari, H.R., Ounagh, A
    The Ghenou Mountains is an interesting part of Zagros System in its Southeastern Portion. As upland to hot dry plains of Southern Iran and as an ecotonal landscapes in between two different biogeographic districts it has important ecological function and supplies important environmental services، typical of mountains landscapes in such locations. Nevertheless management of this valuable protected area remains inefficient and traditional without sound scientific principles. A regressive tendency is dominant and increasingly demands a rational rehabilitation and management plan. This necessity was the basic problem for preparation of this paper. It includes: 1-Collection of field information 2-Capability evaluation, and 3-A zoning for managerial objectives Although Ghenou has less significance in terms of wildlife but in terms of its vegetations cover it has a rich plant diversity،due to microclimatic variation. Six differences zones were observed and their management requirements were then defined separately. These were comprised of conservation and tourism، as well as، integrated watershed management and other objections. According to the natural capability of this zones and relative importance of conservation, tourism and integrated watershed management, managerial policies were defined which are based on evidences it was finally proposed to increase its status to a National Park.
    Keywords: Zoning, Ghenou Protected Area, National Park
  • حمیدرضا جعفری. مهندس سعید کریمی
    توجه به مساله مکان یابی برای استقرار صنایع برای پیشگیری از بحران های محیط زیستی محتمل و همچنین استفاده شایسته و پایدار از جمیع امکانات پهنه سرزمین (مخدوم 1378)، یکی از موضوعات جدیدی است که در سال های اخیر مورد توجه دولت، و بالاخص سازمان مدیریت و برنامه ریزی و همچنین سازمان حفاظت محیط زیست قرار گرفته است. در مطالعه حاضر با دقت و توجه به این موضوع، مکان یابی برای استقرار صنایع در استان قم در مقیاس 1:250000 و با روش تجزیه و تحلیل سیستمی به انجام رسید. به این منظور منابع زیست محیطی در دو دسته شامل منابع اکولوژیک و اقتصادی، اجتماعی مورد شناسایی،تجزیه و تحلیل و جمع بندی قرار گرفتند. روش عملی انجام این مورد به این صورت بود که کلیه نقشه های منابع پس از اسکن شدن، در سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) رقومی شده و سپس مورد تجزیه و تحلیل و جمع بندی (طبقه بندی) قرار گرفتند. بعد از آن ارزیابی توان اکولوژیکی سرزمین بر حسب هدف مورد نظر با توجه به مدل 3 طبقه ای تدوین شده، بعد از روی هم اندازی لایه های اطلاعاتی در GIS انجام شد که در نتیجه پس از حذف مناطق حفاظت شده، کاربری های فعلی سرزمین و... 17 پهنه در چهار بخش سیاسی استان، در 2 طبقه مناسب و نسبتا مناسب شناسایی گردید. توزیع این پهنه ها شامل 7 پهنه در بخش نوفل لوشاتو با مساحت 19964 هکتار، 5 پهنه در بخش مرکزی با مساحت 25603 هکتار، 3 پهنه در بخش جعفرآباد با مساحت 9217 هکتار و 2 پهنه در بخش خلجستان با مساحت 1180 هکتار می باشد. در نهایت اولویت بندی این پهنه ها با توجه به مشخصه های اقتصادی، اجتماعی نقشه سازی شده در GIS به صورت کمی انجام گردید که در نتیجه یک پهنه در بخش جعفرآباد به عنوان بهترین مکان و پهنه های دیگر در اولویت های بعدی قرار گرفتند. می توان گفت که، پس از انجام این تحقیق که جنبه تجربی داشته، نوعی مدل و یا تئوری در زمینه مکان یابی برای استقرار صنایع تدوین گردیده که از این پس نه تنها از اصول و مبانی نظری و عملی آن می توان در مکانیابی استقرار صنایع در سایر نقاط استفاده کرد بلکه، در تدوین روش و مدل، برای مکان یابی دیگر کاربری ها نیز کاربرد فراوان دارد.
    کلید واژگان: GIS, آمایش سرزمین, مکان یابی, مدل, ارزیابی توان, صنعت, قم
    Jafari, H.R., Karimi, S
    In recent Years, considering environmental aspects play on very important rules in site selection of industrial sites. Paying more attention to site selection for industrial establishment to avoid of environmental problems in now and future.In this study, site selection for industrial establishment in Qom province in 1:250000 scales with utilizing of system analysis approach were done.For reaching to this goal, the environmental sources were divided to ecological source and economical-social source. These two groups were initiated, analyzed and totalized. Scientific method what utilized in this study was collecting all sources map and provided some scan of them, then digitized in GIS format and in next step, analyzed and classified them.The ecological power of land was evaluated and a model with 3 levels was provided.The next step was over laying the information layers that prepared in GIS format and remove the protected areas. The common applications of land included 17 units in four political groups of province were initiated.The area distributions were Nopelloshatu with 19964 m2 had 7. Central unit with 25603 m2 had 5, Jafarabad had 3 and Khalajestan part with 1180 had 2.Finally, based on economical and social parameters, 17 units were classified. As a result, a unit of Jafarabad got the first rank and the others unit ranked consequently.One of the results of this study that supposed to be an empirical study is proved the possibility of establishing a new model or theory in site selection for use in other places.
    Keywords: Land use, Site selection, GIS, Land evaluation, Ecological model, Industry, Qom
نکته
  • نتایج بر اساس تاریخ انتشار مرتب شده‌اند.
  • کلیدواژه مورد نظر شما تنها در فیلد کلیدواژگان مقالات جستجو شده‌است. به منظور حذف نتایج غیر مرتبط، جستجو تنها در مقالات مجلاتی انجام شده که با مجله ماخذ هم موضوع هستند.
  • در صورتی که می‌خواهید جستجو را در همه موضوعات و با شرایط دیگر تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مجلات مراجعه کنید.
درخواست پشتیبانی - گزارش اشکال