جستجوی مقالات مرتبط با کلیدواژه "multi-criteria decision making" در نشریات گروه "محیط زیست"
تکرار جستجوی کلیدواژه «multi-criteria decision making» در نشریات گروه «علوم پایه»-
مقدمه
خدمات اکوسیستم فرهنگی به عنوان یکی از اجزای خدمات اکوسیستم، مزایای نامشهود انسان از اکوسیستم ها است که نقش اساسی در ارتقای رفاه انسان ایفا می کند. تغییرات سریع کاربری اراضی با آسیب به دارایی های اکولوژیک در حوزه آبخیز شهر ایلام باعث کاهش ظرفیت خدمات اکوسیستم فرهنگی از جمله کیفیت زیبایی شناختی شده است. بنابراین ارزیابی عرضه خدمت اکوسیستمی زیبایی شناختی که نشان دهنده ی تنوع زیستی در مناطق شهری و شرایط مطلوب برای زندگی است، برای گنجاندن در برنامه های آمایشی شهر ایلام در راستای اقدامات مدیریتی مناسب امری ضروری محسوب می شود. بدین منظور در پژوهش حاضر، یک رویکرد یکپارچه برای تهیه نقشه زیبایی شناختی با هدف نمایش توزیع مکانی عرضه خدمت زیبایی شناختی در حوضه آبخیز شهر ایلام ارائه شده است که نتایج آن می تواند تا حد زیادی بر برنامه ریزی و تصمیم گیری های مدیریتی در مورد توسعه آینده به سمت پایداری شهری با حفظ اکوسیستم های طبیعی تاثیر بگذارد.
مواد و روش هاتوزیع فضایی عرضه خدمات اکوسیستمی زیبایی شناختی در حوزه آبخیز شهری ایلام با استفاده از 12 معیار بصری و اکولوژیک، شامل: شیب، ارتفاع، ژئومرفولوژی، کاربری اراضی، ویژگی های زیستگاه، قابلیت دید مناطق پرتنوع، قابلیت دید جاده ها، قابلیت مناطق مسکونی، قابلیت دید رودخانه، قابلیت دید پارک، تیپ و تراکم پوشش گیاهی بررسی شد. برای تهیه لایه های قابلیت دید از دستور Viewshed در نرم افزار TerrSet Idrisi استفاده شد. سپس لایه های ورودی با استفاده از توابع عضویت فازی و با استفاده از روش ترکیب خطی وزنی در سامانه ArcGIS10.8 ادغام شدند. در بین روش های تصمیم گیری چند معیاره، از روش فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) برای اولویت بندی معیارها استفاده شد.
نتایجبر اساس نتایج فرآیند تحلیل سلسله مراتبی و با توجه به نتایج کارشناسان در بین معیارهای ورودی، قابلیت دید رودخانه، تیپ گیاهی و قابلیت دید نقاط پرتنوع به ترتیب با مقادیر 14/0، 127/0 و 116/0 بیشترین وزن را به خود اختصاص دادند. از طرف دیگر کمترین اهمیت و وزن در معیار قابلیت دید جاده ها مشاهده شد. بر اساس نقشه نهایی کیفیت زیبایی شناختی، بهترین کیفیت این خدمت در قسمت هایی از شمال، شرق، جنوب شرقی و غرب حوضه آبخیز شهر ایلام است که این مکان ها دارای بهترین قابلیت دید رودخانه، قابلیت دید مناطق پرتنوع، ارتفاع زیاد تا متوسط و با پوشش غالب جنگلی هستند.
بحث:
نتایج این مطالعه نشان داد که مناطق با پوشش جنگلی و مناطق با کاربری های انسانی به ترتیب بالاترین و پایین ترین ظرفیت این خدمت در منطقه مورد مطالعه را دارند که حاکی از اهمیت کاربری های سبز طبیعی نسبت به کاربری های مصنوعی و انسان ساخت در ارائه خدمت زیبایی شناختی است. این نتایج نشان می دهد که ظرفیت اکوسیستم حوضه آبخیز شهر ایلام در ارائه خدمت زیبایی شناختی در مکان های مختلف متغیر است و تحت تاثیر عوامل مختلفی به ویژه تغییرات توپوگرافی و الگوی کاربری اراضی است. از این رو، جلوگیری از تغییر کاربری اراضی یک عامل مهم برای حفظ خدمات اکوسیستم است. زیرا تغییرات کاربری اراضی بر ظرفیت اکوسیستم برای تولید کالا و خدمات تاثیر می گذارد. همچنین نتایج این پژوهش با ارائه الگوی توزیع فضایی پتانسیل خدمت زیبایی شناختی می تواند برای تصمیم گیران، مدیران و برنامه ریزان شهری به منظور پایش و حفاظت از ارزش های زیبایی شناختی و اتخاذ استراتژی ها و برنامه ریزی های مدیریت منظر شهری در سیمای سرزمین منطقه مورد مطالعه مهم و مفید باشد.
کلید واژگان: توسعه شهری, خدمات اکوسیستم فرهنگی, ارزش زیبایی شناختی, تصمیم گیری چند معیارهIntroductionCultural ecosystem services, as one of the components of ecosystem services, are intangible human benefits from ecosystems that play a fundamental role in promoting human well-being. Rapid changes in land use with damage to ecological assets in the Ilam urban watershed have reduced the capacity of ecosystem services, including aesthetic quality. Therefore, the evaluation of the supply of aesthetic ecosystem service, which shows the biological diversity in urban areas and favorable conditions for life, is considered essential for inclusion in the improvement plans of Ilam city in line with appropriate management measures. In this vein, in the current research, an integrated approach to prepare an aesthetic map with the aim of showing the spatial distribution of the supply of aesthetic services in the Ilam urban watershed has been presented, the results of which can greatly influence planning and managerial decisions regarding future development towards urban sustainability by preserving natural ecosystems.
Materials and MethodsSpatial distribution of providing aesthetic ecosystem services in Ilam urban watershed using 12 visual and ecological criteria including: slope, Elevation, geomorphology, land use, habitat characteristics, visibility of various areas, visibility of roads, visibility of residential areas, visibility of the river, visibility of the park, type and density of vegetation were investigated. To prepare visibility layers, Viewshed function was used in TerrSet Idrisi software. Then, the input layers were integrated using fuzzy membership functions and using the weighted linear combination method in the ArcGIS 10.8 system. Among the multi-criteria decision-making methods, Analytic Hierarchy Process (AHP) method was used to prioritize the criteria.
ResultsBased on the results of the hierarchical analysis process and according to the results of the experts Among the input criteria, visibility of the river, type of vegetation and visibility of diverse areas were assigned the most weight with values of 0.14, 0.127 and 0.116 respectively. On the other hand, the least importance and weight was observed in the measure of road visibility. Based on the final map of aesthetic quality, the best quality of this service is in the parts of the north, east, southeast and west of the Ilam urban watershed, where these places have the best visibility of the river, visibility of various areas, high to medium altitude and with dominant forest cover.
DiscussionThe results of this study showed, that areas with forest cover and areas with human uses have the highest and lowest capacity of this service in the study area, respectively, which denotes the importance of natural green uses compared to artificial uses and human-made is in providing aesthetic service. These results indicate that the capacity of the watershed ecosystem of Ilam city in providing aesthetic services varies in different places and is influenced by various factors, especially topographic changes and land use patterns. That is to say, prevent land use change is an important factor for maintaining ecosystem services. Because the land use Changes pattern affects the capacity of the ecosystem to produce goods and services. The results of this research also, by presenting the spatial distribution model of aesthetic service potential can be useful for decision makers, managers and urban planners in order to monitor and protect aesthetic values and it is important and useful to adopt urban landscape management strategies and plans in the landscape of the studied area.
Keywords: Urban Development, Cultural Ecosystem Services, Aesthetic Value, Multi-Criteria Decision Making -
Decision-making under uncertainty refers to a dilemma when a decision-maker is aware of a variety of potential natural states but lacks adequate information to assign any probabilities of occurrence to them. The uncertainty related to the input parameters is one of the main issues in the majority of decision-making situations. Uncertainty may produce some irrational results, which could make the decision-making process even more challenging. To overcome this challenge, a fuzzy extension of Best-Worst Method (BWM) has been proposed, using trapezoidal fuzzy sets, to combine the advantages of a reduced number of pair-wise comparisons and easy handling of ambiguity. The criteria and alternatives have been evaluated by the proposed Trapezoidal Fuzzy Best-Worst Method (TrFBWM), where the weight of each element is represented by a Trapezoidal Fuzzy Number (TrFN). To verify the coherence of judgment, the consistency ratio is evaluated for TrFBWM. The proposed method is then applied to the location selection of a water treatment plant along the bank of the Brahmaputra river in Assam. The obtained results are compared to one previous work and found that the outcomes of the proposed method indicate a good agreement with that. The outcomes of the study provide useful insights for selecting a suitable location for a surface water treatment plant which can also be extended to other service facilities.Keywords: Fuzzy best-worst method, Trapezoidal fuzzy number, Multi-criteria Decision-making, Surface water treatment plant
-
زمینه و هدف
مدیریت زنجیره تامین پایدار رویکرد جدیدی در بحث مدیریت زنجیره تامین است که براساس مفاهیم مثلث پایداری (اقتصادی، زیست محیطی، اجتماعی) درنظر گرفته می شود. در این بین، انتخاب تامین کننده پایدار به منزله کلید استراتژیک موفقیت در مدیریت زنجیره تامین پایدار سازمان ها محسوب می شود. انتخاب بهترین تامین کننده با توجه به معیارهای مختلف و گاها متضاد، مسیله را پیچیده می کند که استفاده از روش های تصمیم گیری چندمعیاره یکی از بهترین روش ها در حل این مسایل است.
روش بررسیدر این مقاله، مسیله انتخاب تامین کننده پایدار در یک شرکت تولیدی سیمان مورد بررسی قرار گرفته است. برای این کار از رویکرد ترکیبی SWARA و CoCoSo فازی جهت وزن دهی معیارها و رتبه بندی تامین کنندگان استفاده گردید. در مرحله اول، پس از جمع آوری معیارهای انتخاب تامین کننده پایدار براساس ادبیات پژوهش، وزن دهی معیارها با استفاده از خبرگان و از روش F-SWARA انجام گردیده است.
یافته هانتایج وزن دهی نشان داد که بعد اقتصادی (555/0) بالاترین اهمیت و ابعاد زیست محیطی (296/0) و اجتماعی (146/0) در جایگاه دوم و سوم اهمیت قرار گرفتند. در بین معیارها، قیمت محصول (284/0)، استانداردهای زیست محیطی (154/0) و کیفیت محصول (140/0) به ترتیب بالاترین وزن را به دست آوردند. سپس رتبه بندی تامین کنندگان با استفاده از روش جدید F-CoCoSo محاسبه شد و رتبه بندی تامین کنندگان جهت تصمیم گیری نهایی به دست آمد.
بحث و نتیجه گیریبا توجه به درنظر گرفتن معیارهای یک زنجیره تامین پایدار در این پژوهشی، مدیران و صاحبان صنایع و کسب وکارهای مختلف با توجه به یافته های این پژوهش می توانند در جهت انتخاب تامین کننده مناسب که از هر سه بعد اقتصادی، زیست محیطی و اجتماعی مناسب باشد، گام برداشته و از مزایای آن بهره ببرند.
کلید واژگان: زنجیره تامین پایدار, تصمیم گیری چندمعیاره, روش SWARA, روش CoCoSoBackground and ObjectiveSustainable supply chain management is a new approach in the discussion of supply chain management, which is considered based on the concepts of sustainability triangle (Economic, Environmental, Social). In the meantime, choosing a sustainable supplier is a strategic key to success in managing the sustainable supply chain of organizations. Choosing the best supplier according to different and sometimes conflicting criteria complicates the problem that using multi-criteria decision making methods is one of the best ways to solve these problems. On the other hand, the choice of supplier is strongly dependent on the opinion of decision makers, and due to the incompleteness of available information, we face a kind of uncertainty.
Material and MethodologyIn this paper, the issue of choosing a sustainable supplier in Cement Company is examined. To do this, the combined SWARA and CoCoSo fuzzy approach was used to weight the criteria and rank the suppliers. In the first stage, after collecting the criteria for selecting a sustainable supplier based on the research literature, the criteria were weighted using experts and the F-SWARA method.
FindingsThe weighting results showed that the economic dimension (0.555) had the highest importance and the environmental (0.296) and social dimensions (0.146) were in the second and third places. Among the criteria, product price (0.284), environmental standards (0.154) and product quality (0.140) gained the highest weight, respectively. Supplier ratings were then calculated using the new F-CoCoSo method, and supplier ratings were obtained for final decision.
Discussion and ConclusionAccording to the criteria of a sustainable supply chain in this study, managers and owners of various industries and businesses according to the findings of this study can choose the right supplier who lives from all three economic dimensions. Environmentally and socially appropriate, take steps and enjoy its benefits.
Keywords: Sustainable Supply Chain, Multi-criteria decision making, SWARA Method, CoCoSo Method -
زمینه و هدف
مکانیابی به منظور توسعه زیر ساخت ها و کاربری های حساس یک از پیش شرط های دستیابی به توسعه پایدار است. در این مطالعه با استفاده از مدل های تصمیم گیری چندمعیاره و قابلیت های سیستم اطلاعات جغرافیایی یک مدل مکانی به منظور توسعه گروه های مختلف صنایع در استان البرز ارایه شد.
روش بررسیدر این مطالعه با استفاده از مرور منابع و نظرات کارشناسی معیارها و شاخص های اثرگذار بر توسعه صنایع شناسایی و سپس با استفاده از روش تحلیلی سلسله مراتبی فازی وزن هر یک از معیارها و شاخص ها مشخص شد در ادامه با استفاده از وزن های به دست آمده بر اساس یک رابطه خطی نقشه پهنه های مستعد توسعه صنعتی در منطقه تهیه شد به منظور شناسایی مناطق برای توسعه هر یک از گروه های صنایع از روش تاپسیس سلسله مراتبی فازی استفاده شد.
یافته هانتایج تحقیق نشان داد از بین سه گروه معیار محیط زیستی، اقتصادی و اجتماعی، معیارهای محیط زیستی بیشترین وزن را در رابطه با توسعه صنعتی دارا است. همچنین نتایج تحقیق نشان داد بیشترین پتانسیل در رابطه با توسعه گروه های صنعتی در محدوده استان البرز مربوط به صنایع غذایی و کشاورزی است.
بحث و نتیجه گیریبر اساس نتایج مطالعه استفاده از مدل های تصمیم گیری فازی راه حلی کارآمد در جهت رفع نقص سایر روش های تصمیم گیری است. تحلیل نتایج نشان داد بسیاری از مناطق استان البرز فاقد توسعه صنایع است بیشترین محدودیت به منظور توسعه صنایع در استان البرز مربوط به معیارها و شاخص های محیط زیستی است.
کلید واژگان: گروه های صنایع, توسعه پایدار, تصمیم گیری چندمعیاره, سیستم اطلاعات جغرافیایی, البرزBackground & ObjectivesLocating to develop infrastructures and sensitive applications is one of the preconditions for achieving sustainable development. In this study, using a multi-criteria decision making model and the capabilities of the GIS, a spatial model is developed for the development of various industrial groups in the province of Alborz.
Material and MethodologyIn this study, the criteria and indicators affecting the development of industries identified by reviewing the references and expert opinions. Then, using the fuzzy hierarchical analysis, the weight of each of the criteria and indicators was determined using the weight the obtained data are based on a linear relationship between the map of areas susceptible to industrial development in the region. In order to the fuzzy hierarchy TOPSIS method used to identify the areas for the development of each the industrial groups.
FindingsThe results of this study show that among the three groups of environmental, economic and social criteria, environmental criteria have the highest weight in relation to industrial development. Also, the results showed that the highest potential in relation to the development of industrial groups in the Alborz province is related to food and agriculture industries.
Discussion and ConclusionBased on the results of the study, using efficient fuzzy decision-making models to address the defects of other decision-making methods. Analysis of the results shows that in many parts of the province of Alborz, there is no development of industries. The most limitation for development of industries in Alborz province is related to environmental criteria and indicators.
Keywords: Industrial Groups, Sustainable development, Multi-criteria decision making, GIS, Alborz province -
زمینه و هدف
تعیین مناطق مولد سیل و اولویت بندی زیرحوضه ها از نظر قابلیت سیل خیزی و رسوب زایی می تواند در مدیریت بهتر حوزه آبخیز نقش مهمی داشته باشد. بدین منظور هدف این تحقیق اولویت بندی قابلیت سیل خیزی و رسوب زایی زیرحوزه های آبخیز بنکوه با استفاده از روش های تصمیم گیری چند معیاره TOPSIS، SAW، ELECTRE و VIKOR بود.
مواد و روش هادر مطالعه حاضر شاخص های ارزیابی مساحت، ارتفاع متوسط حوضه، تراکم زهکشی، شماره منحنی، درصد پوشش، تولید رسوب، ضریب گراولیوس، نسبت تحویل رسوب، شیب متوسط حوضه، ارتفاع رواناب و زمان تمرکز استفاده شد. سپس با استفاده از روش AHP وزن هریک از شاخص ها برآورده شده است. در ادامه پس از تشکیل ماتریس تصمیم با 18 گزینه (زیرحوضه) و 11 معیار (شاخص ارزیابی) به منظور اولویت بندی زیر حوضه ها از فنون TOPSIS، SAW، ELECTRE و VIKOR استفاده شد. به منظور تلفیق رتبه فنون پیشنهادی از روش های بردا و کپ لند استفاده شد. از روش مجموع مربعات خطا (RSS)، برای تعیین نزدیک ترین روش به نتیجه نهایی استفاده شد. همچنین به منظور اعتبارسنجی مدل ها به برآورد درصد تغییرات و شدت تغییرات پرداخته شد.
یافته هانتایج نشان داد، شاخص ارتفاع رواناب بیشترین وزن (18/0) و شاخص ضریب گراولیوس کمترین وزن (028/0) را از نظر کارشناسان به خود اختصاص داده است. نتایج اولویت بندی نشان داد، در روش های SAW، TOPSIS و VIKOR زیرحوضه های 9، 4 و 2 اولویت های اول تا سوم را به خود اختصاص داده اند و در حالت بحرانی تری قرار دارند، اما در روش ELECTRE زیر حوضه های 9، 4، 2 و 7 در حالت بحرانی تری قرار گرفته اند. با توجه به نتایج حاصل از تلفیق رتبه فنون پیشنهادی، زیرحوضه های 9، 4 و 2 به ترتیب در اولویت های اول تا سوم قرار دارند و از وضعیت بحرانی تری نسبت به بقیه زیرحوضه ها برخوردار هسستند. مطالعات میدانی نتایج تحقیق را به خوبی نشان می دهد، چرا که زیر حوضه 9، 4 و 2 دارای بیشترین حد فرسایش، شیب زیاد و بارندگی شدید هستند. همچنین پهنه های دارای قابلیت سیل خیزی و رسوب زایی در منطقه نشان داد که 32% منطقه در خطر زیاد و خیلی زیاد قرار دارند. نتایج مجموع مربعات خطا نشان داد، روش VIKOR کمترین خطا و روش ELECTRE بیشترین خطا را نسبت به رتبه بندی نهایی دارا است. همچنین روش های TOPSISوVIKOR با کمترین درصد تغییرات (72/59 درصد) در رتبه اول و روش ELECTRE با بیشترین درصد تغییرات (27/65 درصد) در رتبه آخر قرار دارند. کمترین شدت تغییرات نیز در روش VIKOR (59/4) و بیشترین مقدار شدت تغییرات در روش ELECTRE (61/5) مشاهده شد.
بحث و نتیجه گیری:
فنون تصمیم گیری چند معیاره، یک رویکرد عملی و مناسب برای تصمیم گیری بهتر بر مبنای علوم ریاضیات و بهینه سازی هستند. بنابراین می توان گفت به منظور مدیریت زیر حوضه ها از نظر اجرای عملیات زیستی و سازه ای کنترل سیل با چند تابع هدف و با توجه به عملیات پرهزینه آبخیزداری، می توان از روش های تصمیم گیری چند معیاره استفاده کرد تا اولویت بندی بر اساس یک منطق ریاضی انجام گیرد.
کلید واژگان: سیل خیزی, فرسایش پذیری, روش های تصمیم گیری چند معیاره, حوضه رودخانه حبله رودBackground and ObjectiveTo determine and zonation of flood prone hazardous area and prioritization the sub-basins in terms of flood potential can have great contributions in promising watershed management. The present research aims to prioritize flood and sedimentation potential in the sub-basins of the Bonekooh watershed using TOPSIS, SAW, ELECTRE and VIKOR methods.
Material and MethodologyIn this present study, we used area estimation indices, drainage density, gravel coefficient, basin average height, basin average slope, curve number, sediment yield, cover percentage, sediment delivery ratio, runoff height and concentration time as an important indicators affecting water permeability, runoff production and, consequently, the potential for flooding and sedimentation. Then, using the Analytic Hierarchy Process (AHP) method, the weight of each index is met. Following the formation of decision matrix with 18 options (sub-basins) and 11 criteria (evaluation index), Technique for order Preference by Similarity to ideal Solution (TOPSIS), Simple Additive Weighting (SAW), Elimination Et Choice Translation Reality (ELECTRE) and Vise Kriterijumska Optimizacija Kompromisno Resenje (VIKOR) techniques were used to prioritize sub-basins. Borda and Copland methods were used to combine the rank of proposed techniques. The residual sum of squares (RSS) method was used to determine the closest method to the final result. Also, in order to validate the models, we estimated the percentage change and the intensity of the changes.
FindingsThe results showed that the highest runoff height index (0.18) and the gravel coefficient had the lowest weight (0.028), according to experts. Prioritization results showed that in SAW, TOPSIS and VIKOR methods, sub-zones 9, 4, and 2 ranked first to third priorities respectively and are in a more critical situation, but in the ELECTRE approach sub-basins 9, 4, 2 and 7, respectively, have the first to third priorities. Considering the results of the combined ranking of the proposed techniques, sub-basins 9, 4 and 2 are in first to third priority, respectively, and have a more critical situation than the rest of the sub-basins. Also, zones with flood and sedimentation potential in the area showed that 32% of the area in high and very high risk. The results of the sum squared error showed that the VIKOR method had the least error and the ELECTRE method had the most error than the final ranking. Also, the TOPSIS and VIKOR methods with the lowest percentage of change (59.72%) were ranked first and the ELECTRE method with the highest percentage change (65.27%) is the last rank. The lowest intensity was also observed in the VIKOR method (4.59) and the highest intensity variation was observed in ELECTRE method (5.61).
Discussion and ConclusionTherefore, it can be said that multi-criteria decision-making techniques are a practical and appropriate approach for better decision-making based on mathematical sciences and optimization. Therefore, these types of low-cost and fast-track research can be prioritized to protect watersheds.
Keywords: Flooding, sedimentation, Multi-criteria decision making, Hablehroud River Basin -
هدف
این پژوهش با هدف اولویت بندی تهدید های وارده بر تنوع زیستی کشور انجام پذیرفته است. در این راستا در گام اول عوامل تهدیدکننده، خطرات و عوامل بالقوه آسیب رسان شناسایی و سپس با توجه به معیارهای بزرگی ، احتمال وقوع و حساسیت محیط زیست کار ارزیابی و طبقه بندی تهدیدهای وارده بر تنوع زیستی صورت گرفت.
روش بررسیدر این مقالعه از فرایند طوفان ذهنی به منظور شناسایی تهدیدهای حایز اهمیت، از تکنیک تصمیم گیری چند معیاره انتروپی به منظور محاسبه وزن شاخص های احتمال وقوع، شدت و حساسیت هر عامل تهدید کننده استفاده شده است و با استفاده از مدل TOPSIS تهدیدهای شناسایی شده اولویت بندی شدند.
یافته هانتایج بدست آمده نشان می دهد بالاترین مقدار به ترتیب مربوط به تخریب زیستگاه های طبیعی با 834/0، شکار غیر قانونی با 481/0و ورود گونه های مهاجم، زنده گیری و تجارت غیرقانونی و تغیرات آب و هوایی با 304/0 به ترتیب در اولویت اول تا سوم قرار گرفته است.
بحث و نتیجه گیریبا توجه به ضرورت حفاظت از ذخایر ژنتیکی و حساسیت تنوع زیستی در استان خوزستان تصمیم گیری های اصولی و حساب شده و اجرای فعالیت های پیش گیرانه امری ضروری و اجتان ناپذیر بوده.
کلید واژگان: تهدید, تنوع زیستی, تصمیم گیری چند معیاره, آنتروپی, TOPSISHuman & Environment, Volume:20 Issue: 3, 2022, PP 193 -207Target:
This research is aimed at prioritizing the threat of biodiversity in the country. In this regard, in the first step, the threatening factors, the Dangers and Potential Damage Identifiers and then, according to the large criteria, the probability of occurrence and environmental sensitivity of the work are evaluated and the classification of threats to biodiversity was taken.
Analysis MethodIn this paper, the mental storm process is used to identify important threats. The multi-criteria entropy decision-making technique has been used to calculate the probability of occurrence index, severity and sensitivity of each threatening factor, and using the TOPSIS model, identifying threats Prioritized.
ResultsThe results show that the highest amount is related to the destruction of natural habitats with 0.834, Hunter allowed 0.481, And the entry of invasive species, the alienation and illegal trade and climate change 0.304 is placed in the first to third priority respectively.
Discussion and conclusionConsidering the need to protect genetic resources and the sensitivity of biodiversity in Khuzestan province, it is necessary and unavoidable to make principled and calculated decisions and implement preventive activities.
Keywords: threat, Biodiversity, Multi-criteria decision making, Entropy, TOPSIS -
زمینه و هدف
پروژههای سازههای دریایی، به ویژه ساخت سکوهای نفتی، بدلیل وجود عواملی همچون گستردگی منابع و عدم قطعیتهای فراوان، با ریسکها و مخاطرات متعددی در مراحل مختلف طراحی، ساخت، نصب و بهره برداری مواجه هستند. شناسایی و ارزیابی این ریسکها به عنوان یکی از مهمترین اقدامات در فرآیند مدیریت ریسک، نقش بسیار مهمی در برنامه ریزی بهتر این پروژه ها توسط مدیران خواهد داشت.
روش بررسیدر این پژوهش جهت مدیریت ریسک پروژه سکوهای نفتی، ابتدا تمامی ریسکهای محتمل در حوزه های مهندسی، اجرایی، محیط زیست و پدافند غیر عامل به صورت کتابخانهای شناسایی و از بین آنها تعداد 26 ریسک طبق نظر کارشناسان به عنوان ریسکهای مهم و موثر بر پروژه مورد مطالعه شناسایی گردید. در نهایت، جهت ارزیابی و اولویت بندی ریسکها، از مدل های تصمیم گیری چند معیاره در محیط ریاضیات فازی استفاده شد.
یافته ها:
در همین راستا، به دنبال تنظیم پرسشنامه، جهت آزمون فرضیه های تحقیق و با تکیه بر نظرات کارشناسان، ریسکهای شناسایی شده با استفاده از مدل TOPSIS در محیط فازی رتبه بندی گردید.
بحث و نتیجه گیری:
بررسی رتبه های حاصل، نشان میدهد که گزینه طراحی نادرست به علت نقص در مطالعات ژیوتکنیک در حوزه مهندسی، گزینه توقف عملیات اجرایی ناشی از عدم تامین مصالح و تجهیزات لازم به علت تحریم در حوزه اجرایی، گزینه آتشسوزی و انفجار در حوزه پدافند غیرعامل و گزینه آلودگی آب دریا در حوزه محیط زیست به عنوان مهمترین ریسکهای اثرگذار در هر یک از چهار حوزه بر پروژه مورد مطالعه به شمار میروند.
کلید واژگان: مدیریت ریسک, سکوی نفتی, تصمیم گیری چند معیاره, فازی, TOPSISHuman & Environment, Volume:20 Issue: 3, 2022, PP 299 -311Background and ObjectiveMarine Structures projects, especially the construction of oil platforms, are faced with numerous risks in different stages of design, construction and exploitation, due to factors such as the extent of resources and Uncertainties. Identification and assessment of these risks as one of the most important measures in the risk management process, will have a significant role in better planning of these projects by managers.
MethodIn this study, in order to manage the risk of oil platforms project, first, all possible risks in the fields of engineering, executive, environment and passive defense were identified in a library form, and among them, according to experts’ opinions, 26 risks Were identified as important and effective risks on the project. Finally, to assess and prioritize the risks, multi-criteria decision-making models were used in the fuzzy mathematics environment.
FindingsIn this regard, after setting the questionnaire to test the hypotheses of the research, relying on experts’ opinions, identified risks were ranked by TOPSIS model in fuzzy environment.
Discussion and ConclusionsSurvey of the resulting rankings shows that the option of incorrect design due to defect in geotechnical studies in the field of engineering, the option of stopping executive operations due to lack of supply of providing necessary materials and equipment due to the sanctions in the Executive field, the option of arson and explosion in the field of passive defense and the option of sea water pollution in the field of environment as the most important risks affecting in each of the four areas of the project are studied.
Keywords: risk management, Multi-criteria decision-making, Fuzzy TOPSIS -
BACKGROUND AND OBJECTIVES
Land suitability analysis is a technique of attaining optimum utilization of natural available land resource. This study is the first attempt to map the potential rice suitability zone besides the existing rice cultivation zone in Imphal-Iril River catchment. The overriding objective of this study is to identify the land suitability potential zones for rice crop cultivation. The study was carried-out in Imphal-Iril River catchment, Manipur, India.
METHODSThe suitability analysis was carried-out based on soil, climate and topographic parameters as the input variable using integrated geographical information system and analytic hierarchy process, a multi criteria decision based approach. To compute criteria weight for various suitability classes, pairwise comparison matrix was applied using analytical hierarchy process and the resulting weights were used for assigning criteria ranking.
FINDINGSThe study result indicates that the major section of high and moderate potential suitability zones of rice is concentrated in the flatter valley regions of the catchment. The result also indicates that there is 79.15 km2 of the area which can be potentially cultivated other than the existing agriculture cover. The major patches of such zones are found in the north-western portion of the valley region in the catchment.
CONCLUSIONThis study clearly indicates, the potential zones lying in the foothills in the north-western which are still not under the agriculture cover have the potential to be cultivated as per the model result. The model result clearly indicates the potential of geographical information system integrated with analytical hierarchy process technique can be utilized to decide the weights of each individual parameter using experts’ opinions which can serve as a versatile tool to carry-out such kind of analysis which can aid policy makers.
Keywords: Analytical Hierarchy Process (AHP), Geographical Information System (GIS), Land use- land cover (LULC), multi-criteria decision making, Rice(Oryza Sativa), Suitability analysis -
یکی از مشکلات عمده در برنامه ریزی شهری با توجه به رشد جمعیت و کمبود مکان های مناسب برای رشد شهری، تعیین اراضی مناسب برای گسترش فیزیکی شهر است. شهر قاین مرکز اداری- سیاسی شهرستان قاینات در استان خراسان جنوبی از نظر اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و صنعتی در حال توسعه می باشد و از آنجایی که استفاده از سرزمین بدون در نظر گرفتن پتانسیل های اکولوژیک، علاوه بر تخریب محیط زیست، آنرا از توسعه پایدار نیز دور می کند بنابراین، تعیین قابلیت های اکولوژیک شهر به منظور توسعه شهری آن ضروری است. این پژوهش با هدف تعیین مکان های مناسب جهت توسعه شهری، در شهر قاین، انجام گرفت. بدین منظور از میان روش های تصمیم گیری چندمعیاری (MCDM)، روش ترکیب خطی وزن دار به دلیل امکان استانداردسازی نقشه های معیار و اختصاص وزن های متفاوت به آنها، انتخاب و در سامانه اطلاعات جغرافیایی بر پایه مشاهدات محیط طبیعی (6 معیار)، توان اکولوژیکی شهر مذکور در محدوده حریم نهایی شهر و اراضی پیرامونی آن ارزیابی شد. نتایج حاکی از آن است که از مجموع 12/225 کیلومتر مربع مساحت محدوده مورد مطالعه، 21/50 کیلومتر مربع جهت توسعه شهری از تناسب زیادی برخوردار است و 26/7 کیلومتر مربع تناسب متوسط و 95/1 کیلومتر مربع تناسب کمی جهت توسعه شهری دارند و مساحت 7/165 کیلومتر مربع برای توسعه شهر قاین نامناسب ارزیابی شد و قابلیت توسعه شهری را ندارد. در حال حاضر، پراکنش فضایی مراکز جمعیتی شهر بیشتر در کاربری تناسب زیاد قرار دارد که به دلیل دارا بودن اراضی با شیب مناسب و شرایط خوب خاک شناسی و زمین شناسی ظرفیت بسیار خوبی برای توسعه و جمعیت پذیری دارد.
کلید واژگان: ارزیابی توان اکولوژیک, فرآیند تحلیل سلسله مراتبی, منطق فازی, روش ترکیب خطی وزن دار, تصمیم گیری چند معیارهQaen City is the administrative and political center of Qaenat County in south Khorasan province. Since the use of land is without consideration of ecological potential in addition to environmental degradation, it will also be diverted from sustainable development. Therefore, it is necessary to determine the ecological capabilities of the city for its urban development. This research was conducted with the aim of determining suitable locations for urban development in the Qaen City, South Khorasan Province. For this purpose, using multi-criteria decision making methods (MCDM), the weighted linear combination method was chosen due to the possibility of standardization and assigning different weights to the criteria and in geographic information system based on observations of the natural environment (6 criteria), city ecological potential was evaluated within the limits of the city's final privacy. The results indicate that From a total of 225.12 square kilometers, the area of study area, 50.21 square kilometers is suitable for urban development And 7.26 square kilometers of moderate proportion and 1.95 square kilometers have a small proportion of urban development And an area of 165/7 square kilometers was considered inappropriate for the development of the Qaen City, and has no urban development capability.
Keywords: Assessment of ecological capability, AHP, Fuzzy logic, WLC, Multi Criteria Decision Making -
سابقه و هدف
در سال های اخیر تخریب مراتع طیف وسیعی از خدمات اکوسیستم را برای میلیاردها نفر از مردم که معیشت آنها متکی به منابع طبیعی است، کاهش داده است. با اعمال مدیریت صحیح مراتع می توان ظرفیت مراتع را برای بهره بردن از خدمات اکوسیستم تا چند برابر افزایش داد. الگوی غالب مدیریت مراتع، تهیه و اجرای طرح های مرتعداری است. این طرح ها اگر به درستی انتخاب نشده و مبتنی بر بهبود خدمات اکوسیستمی مرتع صورت نگیرد، علاوه بر تشدید سیر نزولی مراتع، اتلاف سرمایه ها را نیز به دنبال دارد. لذا با شناخت اثرات انواع روش های مدیریتی بر کارکرد خدمات اکوسیستمی، می توان نسبت به تغییر یا اصلاح الگوهای مدیریت مراتع اقدام نمود. در مطالعه حاضر با بهره گیری از تحلیل چندمعیاره و در چارچوب تعریف خدمات اکوسیستمی مراتع، به رتبه بندی روش های اصلاح مراتع در استان فارس پرداخته شد.
مواد و روش هااز جمله عمده ترین عللی که مانع منظور کردن ارزش خدمات اکوسیستمی در محاسبات و سنجش های ارزیابی می شود، ناهمگونی واحدهای سنجش انواع ارزش، عدم امکان کمی کردن تمامی ارزش ها و مشکلات مربوط به تلفیق داده های کمی و کیفی است. لذا با توجه به توانایی های روش های تحلیل چند معیاره در تجزیه و تحلیل داده های نامتجانس، این روش ها ابزار مناسبی برای فایق آمدن بر این مشکل و دستیابی به تصمیمات مستدل تر و آگاهانه تر می باشند. در مطالعه حاضر در مرحله اول برای تعیین وزن معیارها و شاخص ها از فرایند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) استفاده شده است. سپس با استفاده از نتایج مرحله اول به عنوان ورودی نرم افزار PROMETHEE، رتبه بندی گزینه های اصلاح مرتع از نظر خدمات اکوسیستم با استفاده از تحلیل PROMETHEE II انجام گرفت.
نتایج و بحث:
با توجه به ادبیات موضوع و بحث با متخصصان در زمینه مرتع و محیط زیست، 12 شاخص برای چهار دسته از خدمات اکوسیستم تعریف شد. پس از تعیین معیارها، با کاربرد روش تحلیل سلسه مراتبی وزن معیارها و شاخص ها محاسبه شد. مقایسه زوجی معیارهای خدمات اکوسیستم حاکی از آن است که معیار خدمات تنظیمی و حمایتی با وزن 734/0 بیشترین اهمیت را نسبت به معیارهای خدمات تولیدی و فرهنگی را دارا می باشد. نتایج مقایسه زوجی شاخص های خدمات فرهنگی اکوسیستم نشان داد که معیار تنوع زیستی اهمیت بسیار بالاتری نسبت به دو معیار زیبایی منظره و تفریح و اکوتوریسم دارد. نتایج مقایسه زوجی زیرمعیارهای شاخص های خدمات تولیدی اکوسیستم نشان داد ظرفیت چرا و سود تولیدات دامی به ترتیب با وزن نسبی 552/0 و 243/0 بالاترین اهمیت را در بین شاخص های خدمات تولیدی اکوسیستم دارا می باشند. همچنین شاخص توانایی منابع آب مرتعی با وزن قابل توجه 475/0 در رتبه اول تاثیرگذاری بر شاخص های خدمات تنظیمی و حمایتی اکوسیستم قرار دارد و شاخص جلوگیری از فرسایش خاک با وزن 352/0 رتبه دوم درجه اهمیت را دارد. وزن نهایی هر کدام از شاخص ها از ضرب وزن نسبی معیارها در وزن نسبی شاخص ها به دست آمد. در میان شاخص های خدمات اکوسیستم وزن منابع آب 35/0 است که بیشترین وزن را به خود اختصاص داده است. پس از منابع آب، نقش اکوسیستم در جلوگیری از فرسایش خاک مهم ترین شاخص ارزیابی شده است. سومین شاخصی که بیشترین وزن را به خود اختصاص داده است، تنوع زیستی است. پس از ورود داده ها در نرم افزار PROMETHEE نتایج نشان داد از میان گزینه های مختلف اصلاح مراتع، قرق در اولین رتبه قرار گرفته است. بنابراین طرح قرق مراتع بیشترین خدمات اکوسیستم را تامین می کند. 11 شاخص اثر مثبت بر تعیین اولویت قرق داشته و تنها شاخصی که اثر منفی بر اولویت قرق داشته، دسترسی به منابع آب بوده است. به منظور اعتباردهی به نتایج حاصله، تحلیل حساسیت در سه سناریوی مختلف انجام شد. نتایج تحلیل حساسیت نشان داد که با توجه به بحران آب و درجه اهمیت بالای این شاخص در خدمات اکوسیستم مراتع، اولویت گزینه های مرتعی به تغییرات در سایر شاخص ها حساس نیست.
نتیجه گیری:
بر اساس نتایج، طرح قرق در مدیریت مراتع بیشترین خدمات اکوسیستم و طرح گیاهان دارویی کمترین خدمات اکوسیستم را تامین می کند. پس از قرق، اولویت با پروژه های آبی شامل اصلاح چشمه ها و احداث آبگیر و غیره است. به منظور مدیریت بهتر مراتع در استان فارس و ضرورت لحاظ خدمات اکوسیستم در طرح های مرتعداری می توان با کاربرد روش های تصمیم گیری چندمعیاره به نتایج معتبری دست یافت.
کلید واژگان: خدمات اکوسیستم, مدیریت مرتع, تصمیم گیری چندمعیاره, PROMRTHEE, استان فارسIntroductionIn recent years, rangeland degradation has reduced a wide range of ecosystem services for billions of people whose livelihoods depend on natural resources. Proper rangeland management can multiply the rangeland's capacity to benefit from ecosystem services. The dominant model of rangeland management is the preparation and implementation of pastoral plans. These plans, if not be properly selected and not be based on rangeland ecosystem services improving, in addition to exacerbate the downward trend of rangelands, also will result in the loss of capital. Therefore, by recognizing the effects of different management methods on ecosystem services, it is possible to change or modify rangeland management patterns. In the present study, we ranked rangeland management plans methods in Fars province using multi-criteria analysis in the context of rangeland ecosystem services.
Material and methodsOne of the major causes that hinder consideration of the value of ecosystem services in computation and evaluation are the heterogeneity of the different types of value measurement units, the impossibility of quantifying all values and the problems associated with the integration of quantitative and qualitative data. Therefore, given the capabilities of multi-criteria analysis methods in analyzing heterogeneous data, these methods are suitable tools for overcoming this problem and for making more reasoned and informed decisions. In the present study, fuzzy hierarchical analysis (AHP) was used to determine the weight of criteria and indices. Then, using the results of the first step as input of the PROMETHEE software, the rangeland remediation options were ranked using the PROMETHEE II analysis.
Results and discussionAccording to the literature on the subject and discussion with rangeland and environmental experts, 12 indicators were defined for four categories of ecosystem services. After determining the criteria, weight of criteria and indices were calculated using hierarchical analysis method. Paired comparisons of ecosystem services criteria indicated that regulatory and support services with a weight of 0.734 are more important than production and cultural services. The results of paired comparisons of ecosystem cultural service indices showed that biodiversity criterion was much more important than landscape, recreation and ecotourism criteria. Paired comparisons of sub-criteria of ecosystem services indexes showed that grazing capacity and profitability of livestock products with the relative weight of 0.555 and 0.224 were the highest importance among ecosystem services indices, respectively. In addition, rangeland water resource capability index with significant weight of 0.475 is in the first place of impact on ecosystem regulation and support indexes and soil erosion prevention index with the weight of 0.352 is ranked second. The final weight of each index was obtained by multiplying the relative weight of the criteria by the relative weight of the indices. Among the ecosystem services indexes, water resources weight was 0.35 which was the highest weight. After water resources, the role of the ecosystem in preventing soil erosion is the most important indicator evaluated. The third most weighted indicator is biodiversity. After data entry into PROMETHEE software, the results showed that among the various pasture management options, enclosure was ranked first. Therefore, the enclosure plan provides the most ecosystem services. 11 indicators had a positive effect on enclosure priority and the only indicator that had a negative effect on enclosure priority was access to water resources. To validate the results, sensitivity analysis was performed in three different scenarios. Results of sensitivity analysis showed that due to water shortage crisis and high importance of this index in rangeland ecosystem services, priority of rangeland options is not sensitive to changes in other indices.
ConclusionAccording to the results, the exclosure plan provides the highest ecosystem services in rangeland management and the least ecosystem services in medicinal plants. After exclosure, priority is with water projects includes springs refurbishment and pond construction. In order to better management of rangelands in Fars province and the necessity of ecosystem services consideration in rangeland plans, we can obtain valid evaluations by applying multi criteria methods.
Keywords: Ecosystem services, Rangeland Management, Multi-criteria Decision Making, PROMRTHEE, Fars Province -
زمینه و هدف
توسعه فیزیکی شهرها در تمام دنیا تحت تاثیر جغرافیای طبیعی آن و دخالت های انسانی می باشد. تجزیه تحلیل دادهای جغرافیایی بدون استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی وداده های ماهواره ای دشوار و در حالت پیچیده غیرممکن است. در این پژوهش پتانسیل ها و موانع توسعه فیزیکی شهر رودبار با رویکرد دورسنجی و GIS مورد بررسی قرار گرفت.
روش بررسی :
ابتدا در سیستم اطلاعات جغرافیایی و استفاده از متغیرهای شیب، جهت شیب، کاربری اراضی, خطوط انتقال نیرو، رود، جاده و ریل، گسل و نقاط روستایی در محیط نرم افزارArcGIS و روش تلفیقیAHP-FUZZY به مکان یابی نقاط مستعد شهری پرداخته شد.و خروجی در قالب یک نقشه حاصل از AHP و همپوشانی فازی به پنج گروه دارای پتانسیل خیلی خوب، خوب، متوسط، ضعیف و خیلی ضعیف استخراج گردید. برای گسترش فیزکی شهر با استفاده از سنجش ازدور به صورت تفسیر چشمی بر روی تصاویر گوگل ارث در سال 2016 و برای سال های 2016، 2009، 2004 برای 12 سال به صورت خروجی یک نقشه دست آمد و در آخر به مقایسه نتایج به دست آمده از سیتم اطلاعات جغرافیایی و تفسیر چشمی پرداخته شد.
یافته هایافته های به دست آمده از روش تلفیقیAHP-FUZZY نشان می دهد 6/95 درصد از منطقه مورد مطالعه دارای پتانسیل خیلی ضعیف, 52/ 1درصد دارای پتانسیل ضعیف, 17/1 درصد دارای پتانسیل متوسط ,12/1 درصد دارای پتانسیل خوب و 69/0 درصد دارای پتانسیل خیلی خوب می باشد.و یافته های به دست آمده از روش تفسیر چشمی در مدت 12 سال نشان می دهد توسعه شهر فقط مسکن مهر می باشد.
بحث و نتیجه گیریبا توجه به یافته های به دست آمده از روش تلفیقیAHP-FUZZY و سنجش از درو و روی هم گذاری این یافته ها به این نتیجه رسیدیم که اکثر ساخت وسازهای شهر رودبار در نقاط غیر مستعد ساخته شده است و این شهر تحت تاثیر عوامل طبیعی و اجتناب ناپذیر ازجمله شیب تند, گسل فراوان, رودخانه دایمی سفیدرود و کاربری اراضی که بیشتر آن باغ و جنگل و زمینهای کشاورزی می باشد، قرارگرفته و مانع توسعه فیزیکی آن شده است .
کلید واژگان: توسعه فیزیکی شهری, تصمیم گیری چند معیاره, فازیBackground and ObjectivePhysical development of cities around the world is influenced by its natural geography and human interactions. Geographic data analysis is difficult without the use of geographic information and satellite data, and impossible in a complex case. In this study, potentials and barriers of physical development of the Ruodbar city using Remote Sensing and GIS be evaluated.
MethodFirstly, in the ArcGIS software environment, using the AHP-FUZZY combination method the use of slope, gradient, land use, power lines, river, road and rail, fault and rural points are used to locate the urban sprawl. The output was extracted in the form of a map of AHP and fuzzy overlay into five groups with very good, good, moderate, weak and very weak potential. In order to expand the city's physical development by using a visual interpretation on Google Earth images for 2016, 2009, 2004 for 12 years, a map was drawn out as the result. Finally, the results obtained from the Geographic Information and Visual Interpretation System were compared.
FindingsThe findings of the AHP-FUZZY compilation show that 95.6% of the study area has very weak potential, 1. 52% has a weak potential, 1.17% has a moderate potential, 1.21% has good potential and 0.69% has a very good potential. And the findings from the visual interpretation method over the course of 12 years show that the development of the city is just Mehr Housing (a project done government).
Discussion and ConclusionBased on the findings of the AHP-FUZZY Compilation and Metrology Measurement, we concluded that most of the constructions have been implemented in unpredictable places in the city of Roodbar, which is influenced by natural and inevitable factors, including steep slope, abundant faults, permanent existence of Sefidrood river, and land use, most of which are gardens and forests and agricultural land and has prevented its physical development.
Keywords: Urban physical development, Fuzzy. Urban Physical Development, Multi-criteria decision making, fuzzy -
زمینه و هدف
اکوتوریسم در واقع یک توریسم مسوولانه به محیط های طبیعی است که ضمن حفظ محیط زیست، سلامت جامعه محلی را نیز پایدار می سازد. از آن جا که انسان امروز در مواجهه و برخورد با طبیعت و محیط زیست شیوه معقولی را اتخاذ ننموده است لذا ارزیابی توان اکولوژیک، به عنوان استراتژی استفاده منطقی از سرزمین ضرورت پیدا می کند.
روش بررسیدر این پژوهش با در نظر گرفتن توان اکولوژیک منطقه جهت کاربری توریسم اقدام به پیاده سازی مدل آمایشی این کاربری و پهنه بندی مناطق مستعد گردشگری گردید. پژوهش حاضر از لحاظ هدف کاربردی و از نظر روش مطالعه، توصیفی- تحلیلی است. بدین منظور از مدل تصمیم گیری چندمعیاره تعاملی ANP-DEMATEL جهت وزن دهی به معیارها و منطق فازی برای استانداردسازی معیارها استفاده شد. سپس با به کار گیری ترکیب خطی وزن دار (WLC) لایه ها با هم تلفیق شده و نقشه پراکندگی مناطق مستعد استخراج گردید.
یافته هانتایج نشان داد 1/73 درصد از منطقه جهت توسعه اکوتوریسم مناسب است و تنها 4/ 11 درصد توان لازم را ندارد که در مناطق پر شیب منطقه قرار گرفته است .
نتیجه گیریدر نهایت می توان نتیجه گرفت که تلفیق مدل های ترکیبی ANP-DEMATEL به همراه منطق فازی کارایی بالایی را در مکان یابی مناطق تفرجی دارد و راه حل موثری را جهت کمک به تصمیم گیری گروهی ارزیابان ارایه می دهد.
کلید واژگان: آمایش سرزمین, تفرج متمرکز, تصمیم گیری چند معیاره, ANP-DEMATEL, شهرستان ملایرBackground and ObjectiveIn fact, ecotourism is a responsible tourism to natural environments that preserves environment and stabilizes local community. Since nowadays, man does not take a responsible approach towards nature and environment, the assessment of ecological potential as a strategy for rational use of land is necessary.
MethodIn this study, considering the region ecological potential for tourism, implementation of planning model for this usage and zoning the regions which have potential for tourism is carried out. From the viewpoint of the goal, this research is functional and considering study style, it is descriptive and analytic (cross –sectional). As a result, to give weight to the criteria, ANP-DEMATEL interactive multi criteria decision making model was used and to standardize the criteria, fuzzy logic was used. Then by applying weighted linear combination (WLO) layers were combined together and a distribution map were extracted for the areas that have potential for tourism.
FindingsThe results showed 73.1 % of the region is suitable for ecotourism development and only 11.4 % of the region doesn't have the potential which is located in sloping areas.
Discussion and ConclusionFinally, we can conclude that ANP-DEMATEL integration of hybrid models with fuzzy logic ensures superior performance on the location of recreational areas and effective solution to help provide assessment team to decide this.
Keywords: land use planning, Intensive recreation, Multi-criteria decision making, ANP-DEMATEL, Malayer county -
در تجارت جهانی امروز، رقابت میان سازمان ها بسیار شدید است و برای تحت تاثیر قرار دادن مشتریان، سازمان ها نیاز دارند خودشان را در موقعیت برتری نسبت به رقبا قرار دهند. دوستدار محیط زیست بودن و سازگاری با الزامات زیست محیطی، راهی برای تمایز از سایر رقبا است. در صورتی که رقبا از مدیریت زنجیره تامین سبز (GSCM) بهره مند شده باشند، شرکت تحت فشار بیشتری برای استقرار مدیریت زنجیره تامین سبز خواهد بود. از طرفی مشتریان نیز روی تصمیم برای استقرار سیستم GSCM نقش مهمی دارند. از این رو، مدیریت استراتژیک زنجیره تامین سبز، یکی از الزامات موفقیت در بازار رقابتی امروز است و باید به طور جدی مدنظر قرار گیرد. هدف این پژوهش، شناسایی و رتبه بندی استراتژی های مدیریت زنجیره تامین سبز با بکارگیری روش ANP می باشد. تعداد معیار های شناسایی شده در این تحقیق، چهارده معیار می باشد که در چهار گروه طراحی سبز، خرید سبز، تولید سبز و بازاریابی و خدمات پس از فروش سبز قرار می گیرند. این پژوهش در شرکت سیم و کایل یزد انجام شده است. نتایج تحقیق نشان داد از بین چهار استراتژی ریسک محور، کارآیی محور، نوآوری محور و حلقه بسته، استراتژی کارآیی محور، استراتژی بهینه است. ضمنا از بین معیارها، طراحی سبز دارای بالاترین اولویت است.
کلید واژگان: مدیریت زنجیره تامین سبز, استراتژی تجاری, فرآیند تحلیل شبکه ای, تکنیک های تصمیم گیری چند معیارهIn today's global business, competition is very intense between organizations and to impress clients, organizations need to put themselves in a better position than competitors. Environmentally friendly and compatible with environmental requirements are the way to distinguish from other competitors. If the competitors have benefited from the green supply chain management, the company will be under greater pressure to establish a green supply chain management. Customers also have an important role to deploy. Thus, strategic management, green supply chain is requirement for success in today's competitive market and should be considered seriously. The aim of this study was to identify and rank the green supply chain management strategies using ANP method. Numbers of criteria identified in this study are 14 criteria in four categories: green design, green shopping, green manufacturing and marketing. The results showed that among the four risk-based strategies, efficiency-oriented, innovation-driven closed loop, efficiency-oriented strategy is the optimal strategy. In addition, the standard of green design has the highest priority.
Keywords: Green Supply Chain Management, Business Strategy, ANP, Multi-criteria decision-making -
زمینه و هدف
شهر تهران به واسطه قرار گرفتن چندین گسل فعال در اطراف و درون آن از ریسک بالایی در برابر خطر زلزله برخوردار است. قرارگیری منطقه 20 (شهر ری) تهران در گستره شمال ایران مرکزی این منطقه را به عنوان پرخطرترین منطقه شهر تهران از سایر مناطق شهر متمایز می نماید. از طرفی این محدوده دارای بیشترین بافت فرسوده در شهر تهران می باشد. هدف از انجام این پژوهش شناسایی محدوده های ایمن منطقه 20 شهر تهران در هنگام وقوع زلزله است.
روش بررسیدر این تحقیق الگوی پژوهش کاربردی است بنابراین جزء تحقیقات هدف گرا می باشد. بر اساس ماهیت و روش نیز توصیفی- تحلیلی می باشد. برای ارزیابی خطر وقوع زلزله و شناسایی محدوده های ایمن از GIS و روش های تصمیم گیری چندمعیاره مانند AHP و منطق فازی استفاده شده است. معیارهای به کار رفته شده در این پژوهش بر اساس روش دلفی و از طریق تکنیک گلوله برفی و شرایط منطقه استخراج گردیده است.
یافته هایافته های پژوهش نشان داد که منطقه 20 شهر تهران به لحاظ ایمنی در برابر زلزله از حد نهایی امتیاز فازی (امتیاز 1)، به امتیاز 17/. تا 58/. دست پیدا کرده است و به لحاظ ایمنی در هنگام وقوع زلزله در سطح متوسط به پایین قرار می گیرد. هر چند در این حد نهایی امتیاز فازی بعضی از نواحی و مکان ها در منطقه 20 نسبت به سایر نواحی و مکان ها ایمن تر هستند. به گونه ای که محدوده های غربی، جنوب غربی و شمال منطقه 20 به لحاظ مواجه با خطر زلزله وضعیت به نسب بهتری را دارا می باشند.
بحث و نتیجه گیریمنطقه 20 تهران به دلیل وجود گسل های متعدد به شدت در خطر زلزله خیزی قرار دارد و از سوی دیگر با توجه به وجود مناطق کم دوام و بافت فرسوده شهری نیازمند اقدام اساسی برای کاهش خسارات ناشی از زلزله می باشد.
کلید واژگان: زلزله, محدوده های ایمن, تصمیم گیری چندمعیار, منطق فازی, تهرانBackground and purposeDue to vicinity to several active faults, Tehran is treated by earthquake occurrence. The district 20 of Tehran (Rey City), where is situated in north part of central Iran, has been found as the most dangerous district which has the most blighted areas too. Assessment of earthquake risk and recognize safe and secure regions in district 20 of Tehran is this study’s purpose.
MethodologyThe study is an applied research model. So in this goal oriented research which has been done by descriptive analytic method, GIS and fuzzy logic and multi-criteria decision-making methods were used. The criteria which are been used in this study have been extracted based on the Delphi method and through snowball technique and based on district’s situation.
ResultsAccording to results, the district 20, has achieved a scores of 0.17 to 0.58 out of a fuzzy total score (1 score).It shows its moderate level of safety against prop gable earthquake. In contrast with the main parts of district, there are some regions in the western, southwestern and northern parts of mentioned district where are almost safer and more secure.
Discussion and conclusionBecause of various faults and urban blight areas, the district 20 of Tehran is treated seriously by earthquakes. It is really vital to take some actions to implement some essential and fundamental proceedings in order to reduce the probable damages.
Keywords: Safety areas, earthquake, Multi-criteria decision-making, Fuzzy Logic, Tehran -
زمینه و هدف
پارک های شهری به عنوان یکی از مهم ترین کاربری های شهری نقش بسزایی در زمینه کاهش آلودگی هوا و ارتقاء کیفیت زندگی افراد ساکن در محدوده های شهری دارند. برنامه ریزی و مکان یابی آن ها، می تواند تا حد زیادی محیط انسان ساخت را به عنوان یک جامعه انسانی مطلوب معنی دار کرده و با کاهش آثار مخرب گسترش صنعت و بالا بردن سطح زیبای بصری موجب افزایش کیفیت زیستی و هویت بخشی به ساکنان آن گردد.: از این رو هدف پژوهش حاضر ارزیابی و مکان یابی پارک های محله ای با استفاده از قواعد تصمیم گیری چند معیاری (MCDM) در سطح شهر اردبیل می باشد.
روش بررسیروش پژوهش با توجه به هدف، کاربردی و از لحاظ ماهیت و روش، توصیفی- تحلیلی است. معیارهای مورد بررسی مشتمل بر 12 مولفه است که جهت توزیع مکانی فضایی پارک های محله ای گروه بندی شده اند. در تحقیق حاضر برای وزن دهی معیار های مورد استفاده از تکنیک های CRITIC و مقایسه زوجی استفاده به عمل آمده و در ادامه برای ارایه الگوی مناسب جهت توزیع مکانی فضای سبز شهر اردبیل از روش تصمیم گیری چند معیاره VIKOR در محیط IDRISI استفاده شده است. نتایج و خروجی حاصله در قالب یک نقشه درجه بندی شده از مطلوبیت مکانی ارایه شده است.
یافته هابررسی نتایج نشان می دهد که پیکسل های اولویت دار معرفی شده در خروجی حاصل از مدل، دارای شرایط بهینه از منظر معیارهای تعریف شده است.
بحث و نتیجه گیریبنابراین این مدل می تواند به عنوان یک سیستم پشتیبان تصمیم گیری در توزیع مکانی- فضایی پارک های محله ای موجود مورد استفاده قرار گیرد.
کلید واژگان: پارک های محله ای, مکان یابی, تصمیم گیری چند معیاره, شهر اردبیلBackground and ObjectiveUrban parks have a significant role in reducing air pollution and improving the quality of life of the people living in urban areas. Planning and site selection of urban parks can significantly change a man-made environment to an ideal human society and enhance the quality of life and identity of the inhabitants by promoting the visual beauty and reducing the adverse effects of industrial development. The aim of this study was to evaluate and locate neighborhood parks using the principles of multi-criteria decision making (MCDM) in Ardabil city.
MethodThe used method was functional in terms of its objective and descriptive analysis in terms of its nature. The studied criteria consisted 12 components grouped for the spatial distribution of neighborhood parks. In this study, CRITIC techniques and pair-wise comparison were used to weight the criteria. Subsequently, the Vikor multi-criteria decision-making method was used in IDRISI to develope an appropriate model for the spatial distribution of green spaces in Ardabil. The obtained results were presented in the form of a graded map of desirability of place.
FindingsThe results show that priority pixels introduced in the model output have optimum conditions in terms of the defined criteria. Discussion and
ConclusionThis model can be used as a decision support system in the spatial distribution of the existing neighborhood parks.
Keywords: Neighborhood parks, Locating, Multi-criteria decision making, Ardabil -
زمینه و هدف
آلودگی های زیستمحیطی، محصول فرعی و ناخواسته فعالیت های صنعتی مختلف است که باعث شده محیطزیست بیش تر از پیش در معرض تهدید قرار گیرد. از طرفی، با توجه به رشد جمعیت و بالا رفتن مصرف سالانه برق کشور ضرورت احداث و ساخت نیروگاههای جدید الزامی است. نوع نیروگاهها بر اساس طیف گستردهای از معیارها اولویت بندی می شوند. در این تحقیق، با در نظر گرفتن شاخصهای مختلف زیستمحیطی، اقتصادی و اجتماعی به تعیین اولویت نیروگاه های بادی کهک به عنوان بزرگ ترین نیروگاه بادی کشور و نیروگاه سیکل ترکیبی پاکدشت به عنوان بزرگ ترین نیروگاه سیکل ترکیبی کشور پرداخته شده است.
روش بررسیدر این پژوهش با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP) برای وزندهی معیارها و همچنین برای تعیین ارجحیت انتخاب نیروگاه از فرآیندTOPSIS استفاده شده است. بدین منظور روش ترکیبی (AHP–TOPSIS) مورد استفاده قرار گرفت. این دو روش از جمله مهم ترین و پرکاربردترین روش های تصمیم گیری محسوب می شوند و انتظار می رود که ترکیب آن ها بتواند نتایج بهینه ای ارائه دهد.
یافته هادر میان 5 معیار اصلی زیست محیطی که خبرگان اوزان هریک را تعیین کردند شاخص آب با وزن (451/0) در رتبه اول، هوا با وزن (234/0) در رتبه دوم، شاخص مربوط به پیامدهای اقتصادی- اجتماعی با بردار ویژه (120/0) در رتبه سوم، خاک با بردار ویژه (114/0) در رتبه چهارم و همچنین، سایر اثرات زیستمحیطی (به جز آب، هوا، خاک) با توجه به وزن به دست آمده از محاسبات با مقدار (081/0) در رتبه پنجم قرار گرفته اند.
بحث ونتیجه گیرینتایج این پژوهش نشان داد که نیروگاه بادی به دلایل مختلفی مانند: نیاز نداشتن به سوخت های فسیلی، آلودگی های کمتر زیست محیطی و پایداری بیشتر، مناسب تر از نیروگاه سیکل ترکیبی است.
کلید واژگان: شاخص های زیست محیطی, نیروگاه, تصمیم گیری چند معیاره, AHP, TOPSISIntroduction &Aim: Environmental pollutions are the side effects of industrial activities which put the environment in danger. On the other hand, by growing the population and increasing the electricity usage in the country, it’s necessary to construct new power plants. Power plants were prioritized based on different criteria. In this research based on the environmental, social and economical dimention , Kahak wind powerplant (the biggest wind powerplant) and Pakdasht Combined cycle powerplant (the biggest combined cycle powerplant in Iran) were studied.
MethodsIn this research, Multi criteria decision making methods such as AHP and Topsis were used .to select the priority of the power plants. These two are the most important and optimal decision making methods .
ResultsAmong the five environmental criteria which were chosen by experts, water (weight of 0.451) was placed in the first rank . Other criteria like weather (weight of 0.223), social and economical effects (weight of 0.120), soil (weight of 0.114) and other environmental effects (weight of .081) were placed in second to fifth rank.
Discussion &conclusionAs a result , based on the expert’s opinion ( Delphis` panel) construction of more suitable powerplants as Wind cycle powerplants are more suitable than combined cycle .because of less environmental pollution and degredation and also are moved toward environmental sustainability
Keywords: Environmental Criteria, Power Plant, Multi Criteria Decision Making, AHP.TOPSIS -
هدف از این مطالعه ارائه برنامه مدیریت راهبردی پسماند منطقه 13 شهرداری تهران به روشی است که از ترکیب دو مدل سوات و تحلیل سلسه مراتبی تشکیل شده وAWOT نام دارد. در این راستا با بهره گیری از نقاط قوت هر دو روش به شناسایی وضع موجود و عوامل اثر گذار بر مدیریت پسماند منطقه پرداخته شد؛ کمیت پسماندهای تولیدی 66 نفر از شهروندان که به صورت تصادفی و با استفاده از فرمول کوکران از جامعه آماری انتخاب شدند به تفکیک نوع و مقدار بر حسب گرم به دست آمد. با تکیه بر نتایج این آنالیز تیم خبرگان به شناسایی عوامل داخلی و خارجی پرداخته و به وسیله تحلیل سوات به اطلاعات به دست آمده امتیاز داده شد، با استفاده روش تحلیل سلسله مراتبی که در این تحقیق به عنوان پشتیبان سوات به شمار می رود هر عامل وزن دهی گردید، سپس با توجه به امتیاز های وزن دار به دست آمده محدوده اثر مدیریت پسماند منطقه 13 رقابتی تعیین شد، بنابر این با استفاده از هم پوشانی عوامل، گروه خبرگان 13 راهبرد اصلی در محدوده رقابتی ارائه دادند. در نهایت راهبردها توسط ماتریس برنامه ریزی کمی اولویت بندی گردید. نتایج این مطالعه نشان داد راهبرد" بازنویسی مفاهیم آموزشی جهت فرهنگ سازی" با امتیاز 5/25 به عنوان اولویت اول و راهبرد "نظارت کامل و جامع بر عملکرد پیمانکار در مکانیزم جمع آوری، حمل و دفع پسماند جهت جلو گیری از آلودگی های آب ، خاک و هوا" با امتیاز 4/645 دومین اولویت را دارند .درنهایت براساس جدول برنامه ریزی محیط زیستی برای راهبردها یک برنامه اجرایی ارائه شد.
کلید واژگان: مدیریت راهبردی, مدیریت پسماند, تحلیل سلسله مراتبی, منطقه 13 شهرداری تهران, تصمیم گیری چند معیارهThe aim of this study is The presentation of the environmental strategic planning management of the Tehran Municipality's 13th region waste so that formed by combining SWOT & AHP models and it is A'WOT; With this purpose utilizes the strengths of both methods existing conditions and factors affecting the waste management area was found, then determined the quantity of waste produced of 33 Selected Person From the statistical population. Based on the results, experts team begin to identify internal and external factors. The factors were rated by SWOT and using the AHP as a supporter method for weighting the factors with 0.2 compatibility rate; Based on the scores impact of waste management Tehran Municipality's 13th region Range was competitive; so experts team by overlapping factors offered 13 main strategy in the competitive range, finally strategies locate in order of preference by QSPM matrix. The results show that the strategy of "Rewriting the educational concepts to for cultural progress" With a score of 5.25 is the top strategy and strategy of "comprehensive monitoring contractor performance to prevent pollution of water, soil and air" with a score of 4.645 have second priority. Finally, based on the strategic environmental planning (EMP) table an action plan was presented
Keywords: Strategic Management, Waste Managment, AHP, Region 13 Tehran Municipality, Multi Criteria Decision Making -
شناسایی کامل مخاطرات و اولویت بندی آن ها در جهت عدم آسیب بینی از اولین گام های مدیریت محیط زیست می باشد. تعریف یک سیستم جامع از شاخص های موثر در ایجاد یا تشدید مخاطرات محیط زیست که قابل ارزیابی، درک و ارزشیابی باشد ضروری است. این سیستم جامع می تواند اطلاعات سطح بندی شده را در سطوح مختلف تصمیم گیری و برنامه ریزی تامین کند. تحقیق حاضر با هدف اولویت بندی، پهنه بندی و ارزیابی آسیب پذیری جهت کاهش مخاطرات محیط زیست انجام گرفته است.
با استفاده از مطالعات کتابخانه ای، اسناد فرادستی ، مطالعات آمایش سرزمین، مطالعات منطقه ای و همچنین از طریق نشست های تخصصی با سازمان های مختلف لیست اولیه مخاطرات زیست محیطی تهیه شد. این لیست شامل تمامی عواملی است که به طور بالفعل یا بالقوه قابلیت تبدیل به مخاطره دارند. این لیست در جلسات تخصصی با حضورنمایندگان سازمان های دولتی و غیردولتی و با استفاده از شاخص های متعدد غربال و نهایی شد. سپس با استفاده از روش تصمیم گیری چند معیاره تلفیقی آنتروپی- تاپسیس اولویت بندی مخاطرات محیط زیست صورت گرفت. از بین لیست مخاطرات متعدد مواردی شامل توسعه خارج از توان زیستی، فرسایش آبی، آتش سوزی، تغییر کاربری اراضی و آسیب پذیری تنوع زیستی دارای اولویت شناخته شد. در هریک از اولویت های شناخته شده با توجه به شاخص های متعدد تاثیرگذار در ایجاد هر یک از این مخاطرات ، پهنه بندی آسیب پذیری صورت گرفت و درنهایت با استفاده از ترکیب خطی وزن دار نقشه آسیب پذیری استان البرز به دست آمد.
نتایج این تحقیق نشان می دهد که تغییر کاربری اراضی مهمترین خطر محیط زیستی است که به واسطه گسترش شدید مناطق شهری و روستایی و تخریب باغ های شهری صورت گرفته است. همچنین بخشی از زیستگاه های مطلوب تنوع زیستی تحت مدیریت حفاظت قرار ندارند که این امر موجب کاهش تنوع زیستی در زیستگاه های مطلوب می شود. از طرفی خطر فرسایش خصوصا در مناطق پرشیب شمالی که از لحاظ تنوع زیستی غنی هستند موجب تخریب پوشش گیاهی خصوصا مرتعی و نیز آب شویی خاک سطحی و ایجاد رسوب خواهد شد. در دشتهای جنوب استان به دلیل عدم تناسب توسعه صنعتی با ظرفیت و توان اکولوژیکی خطر تجمع و افزایش آلودگی ها و گردو غبار وجود دارد. همچنین استان البرز در مناطق شمال غربی و شرقی از احتمال وقوع آتش سوزی برخوردار است. این مناطق بیشتر در محدوده مناطق تحت مدیریت حفاظت قرار دارند که لزوم توجه جدی را می طلبد. در کل نتایج نشان می دهد که کیفیت محیط اکولوژیکی استان البرز در سال های اخیر به طور معنی داری در نتیجه فعالیت های انسانی، مانند ساخت و ساز کارخانه ها و شهرک های صنعتی متعدد، فرسایش و تخریب خاک، خشکسالی و افت سفره های آب زیرزمینی، از دست دادن منابع آبی در دسترس، الگوهای کشت نادرست، افزایش جمعیت ناشی از مهاجرت از دیگر استان های کشور و تغییرات اقلیمی کاهش یافته است. نتایج آسیب پذیری نشان می دهد که فشار بسیار زیادی بر استفاده پایدار از محیط زیست توسط متغیرهای انسانی تاثیرگذار ایجاد شده است.کلید واژگان: تصمیم گیری چندمعیاره, ارزیابی آسیب پذیری, پهنه بندی, مخاطرات محیط زیستIntroductionThe comprehensive identification of hazard risks in order to protect against them is one of the main steps in environmental management. Given the importance of environmental impact assessment in sustainable development, the development of a comprehensive system consisting of effective indicators is vital for the creation or exacerbation of environmental risks, on the one hand, and their monitoring, on the other. This comprehensive system can provide categorized information for different levels of decision-making and management. This study aims to assess the vulnerability to zoning of environmental risks by applying an ecosystem services approach. It also aims to integrate the ecosystem services concept into environmental risk assessment.Materials And MethodsInitially, a complete list of environmental risks was prepared by desk study, using provincial and national documents and field studies, along with meetings with different institutions. This list consists of all potential or active factors that can lead to risks. The prepared list of risks was reviewed by experts in order to have their feedbacks and to finalize it. In this study, different risks, including an imbalance in provincial development, the likelihood of water erosion and fire, land use change, and incomplete protection of biodiversity were analyzed. AHP multi criteria decision making was applied for zoning the imbalance of industry with ecological suitability. RUSLE was applied for soil erosion and MAXENT for fire and incomplete protection of wildlife. To study land use/cover changes, cellular automata and the genetic algorithm were integrated.Results And DiscussionThe results of setting priorities using the multi criteria decision making technique revealed that some risks, including imbalance of industry on land, erosion, vegetation and land use changes, fire and incomplete protection of wildlife are the major risks to be considered. Results show that quality of the ecological area of Alborz Province has significantly reduced in recent years due to human factors such as the establishment of factories, creation of various industrial zones, soil erosion and degradation, drought, depletion of water tables, loss of accessible water resources, improper cropping patterns, population growth due to immigration from other provinces and climate change. The results of vulnerability assessment show that a massive pressure was exerted on sustainable use of the environment of Alborz Province by human impacts. Alborz Province suffers from various risks for which applying environmental services, such as conservation of soil nutrients, biodiversity and diverse vegetation of land, can be effective in their reduction.ConclusionEnvironmental risks are major threats to the degradation of resources and environmental services in Alborz Province which should be controlled and prevented. Complete identification of pre-existing risks and their spatial analysis can help in the development of conservation strategies for vulnerable areas.Keywords: Multi criteria decision making, Vulnerability assessment, Zoning, Environmental hazards, Alborz Province -
زمینه و هدفپارک های شهری اهمیت قابل توجهی در بهبود کیفیت زندگی در جوامع شهری دارند. از آن جا که بهداشت و ایمنی شهروندان محقق نمی شود تا زمانی که بهداشت و ایمنی در محیط زیست آن ها استقرار یابد، به کار گیری سیستم مدیریت بهداشت، ایمنی و محیط زیست به منظور شناسایی خطرات و کنترل آن ها در پارک های شهری ضروری به نظر می رسد. هدف تحقیق حاضر رتبه بندی عوامل موثر در مدیریت بهداشت و ایمنی محیط زیست پارک های شهری و ارایه الگویی جهت ارزیابی وضعیت بهداشت و ایمنی محیط زیست پارک ها است.روش بررسیدر این تحقیق رتبه بندی عوامل موثر در مدیریت بهداشت و ایمنی محیط زیست پارک های شهری با استفاده از تکنیک F.TOPSIS انجام یافت. در مرحله بعد با استفاده از روش اسکالوگراف الگویی برای تعیین مطلوبیت وضعیت بهداشت و ایمنی محیط زیست پارک های شهری تدوین گردید و اعتبارسنجی الگو در سه پارک در کرج انجام گرفت.یافته هانتیجه حاصل از اعتبارسنجی الگو در منطقه تحقیق نشان داد که وضعیت بهداشت و ایمنی محیط زیست پارک ایران زمین و تندرستی در حد متوسط و وضعیت پارک ابن سینا در محدوده ضعیف قرار دارد.نتیجه گیریالگوی تدوین شده به منظور ارزیابی وضعیت بهداشت و ایمنی محیط زیست پارک های شهری از دقت و کارایی لازم برخوردار است، اما به منظور دستیابی به الگوی جامع تر استفاده از سایر روش های تصمیم گیری چند معیاره پیشنهاد می شود.کلید واژگان: پارک شهری, بهداشت, ایمنی, محیط زیست, روش های تصمیم گیری چند معیارهBackground And ObjectiveUrban parks are crucially important in improving quality of life in urban communities. Since, health and safety of citizens depend on health and safety of the environment, application of HSE-MS to identify the hazards and control them in urban parks seems necessary. The objectives of current study were to rank the factors influencing HSE management of urban parks and to present a model for HSE evaluation of parks.MethodIn this study, HSE factors of urban parks were ranked by using F.TOPSIS. Then a model was established based on scalograph method to determine desirability of HSE-MS in urban parks. The model was examined in three urban parks at Karaj.ResultsThe results from validation of the proposed model in three urban parks indicated that, health and safety of environment in Iran Zamin and Tandorosti parks were moderate while they were weak in Ebne Sina Park.ConclusionThe proposed model for evaluation of health and safety of environment in urban parks was precise; however, application of other MCDM approaches was suggested to reach a more comprehensive model.Keywords: Urban parks, health, Safety, Environment, Multi criteria decision making
-
در وضعیت های مربوط به جهان واقعی، اطلاعات قابل دسترس برای تصمیم گیران به لحاظ خطاهای اندازه گیری و ادراکی بیشتر غیر مسلم و نادقیق اند. روش های تصمیم گیری فضایی چند معیاری، بیشتر بدون توجه چندان به خطاها در داده های ورودی و گسترش این خطاها در راه حل های مترتب بر مساله به کار گرفته می شوند. این در حالی است که عدم قطعیت می تواند در هر یک از لایه های داده ای در طی تحلیل گسترش یابد و با دیگر منابع خطا شامل ارتباط نامشخص لایه های داده ای با تصمیم های نهایی اتخاذشده ترکیب شود. بنابراین، در این تحقیق، تحلیل خطای فضایی چند معیاری در راستای ارزیابی آثار عدم قطعیت های ملازم با نقشه های معیار و اولویت های تصمیم گیران و یا وزن ها در رابطه با پیامدهای تصمیم که به مرتب سازی گزینه ها می انجامد مدنظر قرار گرفته است. به طور کلی، مدیریت عدم قطعیت به وسیله ارزیابی تناسب سرزمین به منظور کاربری توسعه شهری به دو طریق در این مطالعه وارد شده است: الف- وارد کردن خطا در هر یک از لایه ها به منظور شبیه سازی این که خطا چگونه طی تحلیل گسترش می یابد، و ب- از طریق تغییر وزن معیارها و تعیین آثار آن در رتبه بندی مکان ها و در نهایت فرایند تصمیم گیری. نتایج تحقیق نشان می دهد که حتی داده های ضعیف و نادرست نیز می توانند برای برنامه ریزی به نحو کارآمدی مورد استفاده قرار گیرند و این امر تنها زمانی محقق می شود که بدانیم این داده ها تا چه حد ضعیف هستند.کلید واژگان: تصمیم گیری چند معیاری, مدیریت عدم قطعیت, تحلیل حساسیت, تحلیل تکثیر خطا, شبیه سازی مونت کارلوIn real world situations, available data to decision makers are often uncertain and imprecise due to measurement errors and incomplete understanding of the situation by the decision makers, normally, But also wrongly spatial multi-criteria decision making is conducted without due regard to data errors and their propagation in the process. However, these errors can propagate during the decision making process and get confounded by other errors including criteria relationships and ultimately impact on the final decision made. In this research, error analysis was carried out regarding spatial multi-criteria decision making that included uncertainties in factors and their associated weights. Urban suitability mapping for Tehran Province provided a case study in which two methods were used to introduce errors and assess their effects: 1. insertion of errors in each factor and simulation of their propagation in the process, and 2. changing of factor weights and evaluation of their effects on ranking of suitable sites. Our results indicate that uncertain and imprecise data can be safely used in these circumstances given knowledge of how uncertain and imprecise they are and how they propagate during data analysis.Keywords: Multi-criteria decision making, Uncertainty management, Sensitivity analysis, Error propagation assessment, Monte carlo simulation
- نتایج بر اساس تاریخ انتشار مرتب شدهاند.
- کلیدواژه مورد نظر شما تنها در فیلد کلیدواژگان مقالات جستجو شدهاست. به منظور حذف نتایج غیر مرتبط، جستجو تنها در مقالات مجلاتی انجام شده که با مجله ماخذ هم موضوع هستند.
- در صورتی که میخواهید جستجو را در همه موضوعات و با شرایط دیگر تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مجلات مراجعه کنید.