جستجوی مقالات مرتبط با کلیدواژه « Grazing intensity » در نشریات گروه « آبخیزداری، بیابان، محیط زیست، مرتع »
تکرار جستجوی کلیدواژه «Grazing intensity» در نشریات گروه «کشاورزی»-
تاثیر شدت های مختلف چرای دام بر برخی از شاخص های کمی پوشش گیاهی و خاک (مطالعه موردی: مراتع شهرستان فارسان در استان چهارمحال و بختیاری)سابقه و هدف
چرای دام یکی از دلایل مهم تخریب اراضی است. با این حال، اثر متضاد شدت های چرایی بر خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک و پوشش گیاهی در بیشتر مراتع شناخته نشده است. در همین راستا، این تحقیق با هدف بررسی و شناخت خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک در قسمتی از مراتع شهرستان فارسان انجام گرفت.
مواد و روش هامناطق مورد مطالعه شامل قرق (چلیچه)، چرای سبک (باباحیدر) و دو منطقه چرای سنگین (باباحیدر و چلیچه) از مراتع شهرستان فارسان است. در هر شدت چرایی نمونه برداری به صورت تصادفی- سیستماتیک با استقرار 30 پلات یک مترمربعی در طول 3 ترانسکت 100 متری در اردیبهشت و خرداد ماه سال 1394 مطابق با زمان حداکثر رشد گونه ها صورت گرفت. پس از ثبت گونه های داخل پلات، درصد تاج پوشش هر یک از گونه ها، تولید به روش نمونه گیری مضاعف برحسب فرم رویشی، لاشبرگ، خاک لخت و سنگ و سنگریزه ثبت شد. در هر شدت چرایی 6 نمونه خاک در طول سه ترانسکت 100 متری از عمق 30-0 سانتی متری خاک برداشت شد. خصوصیات خاک شامل میزان pH خاک، هدایت الکتریکی، نیتروژن، پتاسیم، فسفر، کربنات کلسیم معادل، کربن آلی و بافت خاک اندازه گیری شدند. از آزمون مقایسه دو گروه مستقل برای بررسی اثر شدت چرا بر کلیه ویژگی های گیاهی و خاکی اندازه گیری شده در نرم افزار SPSS25 استفاده شد. آرایه های گیاهی ثبت شده در شدت های مختلف چرای دام با استفاده از برنامه ی VennDiagram در نرم افزار R انجام شد. ارتباط میان پوشش گیاهی و متغیرهای محیطی جهت تعیین عوامل کنترل کننده الگوی جوامع گیاهی با روش آنالیز تطبیقی متعارفی با استفاده از برنامه ی vegan و CCA در نرم افزار R4.3.0 انجام شد.
نتایجاز 120 پلات برداشت شده در شدت های مختلف چرای دام در مجموع 82 گونه از 17 خانواده گیاهی شناسایی شدند. منطقه قرق چلیچه با 53 گونه دارای بیشترین تعداد گونه ثبت شده و منطقه چرای سنگین باباحیدر با 37 گونه ثبت شده دارای کمترین تعداد گونه گیاهی است. چرای سبک باباحیدر بیشترین تعداد گونه ی اختصاصی را دارا است. تعداد 17 گونه در شدت های چرایی مختلف به صورت مشترک مشاهده شد. همچنین میانگین درصد پوشش گیاهی 14 گونه گیاهی در مرتع چلیچه و 11 گونه گیاهی در مرتع باباحیدر دارای اختلاف معنی دار بود. نتایج نشان داد که با افزایش شدت چرا درصد تاج پوشش و تولید کل کاهش و خاک لخت افزایش یافته است. منطقه قرق چلیچه دارای بیشترین درصد تاج پوشش و تولید کل، فرم بوته ای و فورب چندساله است. درصد تاج پوشش و تولید گراس یکساله نیز در مناطق با شدت چرای سنگین افزایش پیدا کرده است. یافته های این مطالعه نشان داد که پتاسیم، میزان pH خاک و هدایت الکتریکی که هر سه جزء متغیرهای شیمیایی خاک محسوب می شوند، در شدت های مختلف چرایی دارای اختلاف معنی دار می باشند. افزایش شدت چرا باعث کاهش میزان پتاسیم، فسفر، نیتروژن، کربن آلی و هدایت الکتریکی سطح خاک شده است، ولی بر مقدار رس، کربنات کلسیم معادل و میزان pH خاک افزوده است.
نتیجه گیریتغییرات پوشش گیاهی، خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک در شدت های مختلف چرایی ناشی از اثر چرای دام بوده است. مدیریت چرا باعث تقویت خصوصیات خاک می گردد و از تاثیرات منفی و تخریب خاک جلوگیری می شود، لذا برای مدیریت زیست بوم های مرتعی این مناطق نیاز به اقدامات عملی در جهت کنترل شدت چرا است.
کلید واژگان: تاج پوشش, شدت چرای دام, ویژگی های شیمیایی خاک, مراتع فارسان}Effects of Livestock Grazing on Vegetation and Soil Properties in Rangelands: A Case Study of Farsan – Chaharmahal Va Bakhtiari ProvinceJournal of Rangeland, Volume:17 Issue: 4, 2024, PP 529 -549Background and objectivesLivestock grazing is a significant driver of land degradation, yet its impact on soil properties and vegetation cover in the Farsan rangeland remains poorly understood. This study aimed to investigate the physical and chemical properties of soil in specific areas of the Farsan rangeland under contrasting grazing intensities.
MethodologyThe study area encompassed four locations within the Farsan rangeland: Cholicheh Enclosure, low grazing at Babaheidar, heavy grazing at Babaheidar, and Cholicheh. Sampling was conducted using a random-systematic method in May and June, coinciding with peak plant growth. Three 100-meter transects were established in each grazing intensity area, with 10 plots measuring 1 m² designated within each transect. Vegetation parameters such as species composition, canopy cover, production, litter, bare soil, stone, and gravel percentages were recorded. Soil samples were collected from a depth of 0-30 cm along three 100-meter transects in each grazing intensity, and soil parameters including pH, electrical conductivity (EC), nitrogen, potassium, phosphorus, calcium carbonate equivalent, organic carbon, and texture were measured. Statistical analysis including Independent-Sample T-Test, VennDiagram package in R4.3.0 software, and Canonical Correspondence Analysis (CCA) was performed to examine the effects of grazing intensity on vegetation and soil characteristics.
ResultsA total of 82 species from 17 families were identified across 120 plots at different grazing intensities, with Cholicheh Enclosure exhibiting the highest species diversity. Grazing pressure significantly influenced plant canopy cover, with heavy grazing leading to a decrease in canopy cover and total production, and an increase in bare soil. Soil chemical variables such as potassium, phosphorus, nitrogen, and soil organic carbon decreased under high grazing pressure, while silt, calcium carbonate equivalent, and pH increased.
ConclusionLivestock grazing exerts notable effects on vegetation cover and soil properties in rangelands. Effective grazing management practices are essential for enhancing soil quality and preventing degradation in these ecosystems.
Keywords: Canopy Cover, Grazing Intensity, Soil Chemical Parameters, Rangeland Of Farsan} -
مجله مراتع، سال دوازدهم شماره 3 (Summer 2022)، صص 214 -227
Picris strigosa is a valuable forage species in mountainous rangelands of Lorestan province, Iran, which produces suitable forage for sheep grazing. The aim of this study was to determine the allowable use and grazing tolerance of this species. For this purpose, 50 individuals of P. strigosa were selected in its typical habitat and marked for monitoring after applying four levels of harvesting intensities including control (0%), 25, 50, and 75% of the annual production during 2007–2011. Treatments were investigated by clipping and weighing method every month from May to July in vegetation period. The results showed a significant difference in terms of forage production between treatments (P≤0.01). The highest and lowest forage production with average values of 42.45g and 15.23 g per plant were obtained in 0% harvesting rate (control) and 75% intensity rate, respectively. In other words, harvesting higher than 50% coupled with early grazing (April and May, in accordance with the local pattern and research method of this article) weakens the individuals. Continuation of this process also increases the mortality of the individuals (death of 30% of the stands at a harvest intensity rate of 75%). Due to the sensitivity of the species to early grazing, it was recommended that for such a dominant species, livestock should enter the pasture in early June. Maximum forage production in control and the fast reduction in forage production of 75% treatment emphasize that overgrazing of this species would completely eliminate it from the field. It was concluded that P. strigosa is sensitive to grazing and its sensitivity should be considered in rangeland management plans.
Keywords: Picris strigosa, Harvest rate, Grazing intensity, Growth stage, Forage} -
آگاهی از میزان و نحوه اثرپذیری پوشش گیاهی از اختلال چرای دام می تواند راهکاری برای تدوین راهبرد های مدیریت اکوسیستم های مرتعی در جهت رسیدن به پایداری و تولید مستمر در این اکوسیستم ها باشد. در این تحقیق به بررسی تولید اندام های هوایی و زیرزمینی گونه های قابل چرای دام در مراتع جنوب شرقی سبلان تحت تاثیر شدت های مختلف چرایی و فاصله از روستا به عنوان کانون بحران پرداخته شد. به علاوه اینکه توسعه و ارزیابی مدل استنتاج فازی- عصبی (انفیس) به منظور پیش بینی تولید اندام های هوایی و زیرزمینی گونه های خوشخوراک و مقایسه نتایج آن با مدل رگرسیونی ارایه گردید. برای ارزیابی مدل های رگرسیونی و انفیس از مجذور میانگین مربعات خطا (RMSE) و ضریب همبستگی (R2) استفاده شد. نتایج نشان داد که شدت های مختلف چرا، فاصله از روستا و اثرهای متقابل آنها اثر معنی داری در سطح احتمال یک درصد بر تولید اندام های هوایی و زیرزمینی گونه های خوشخوراک دارند. همچنین، با افزایش شدت چرا، تولید اندام های هوایی و زیرزمینی این گونه ها کاهش یافت. نتایج بخش انفیس نشان داد که در شدت چرای کم و فاصله حدود 400 متر، بیشترین مقدار تولید گونه های خوشخوراک ملاحظه می گردد. کمترین مقدار تولید این گونه ها نیز فواصل نزدیک به روستا (200 متری) پیش بینی شده است. بیشترین میزان زیتوده ریشه در فاصله 600 متری و کمترین میزان زیتوده ریشه نیز مربوط به فاصله 200 متری بود. به علاوه، مدل ANFIS با دقت بالاتر (98/0=R2 و 95/0=R2) و خطای کمتر (9792/0=RMSE و 6168/1=RMSE) نسبت به مدل کم دقت تر رگرسیونی (92/0=R2 و 77/0=R2) که خطای بیشتری نیز داشت (2835/2=RMSE و 8954/3=RMSE)، به ترتیب تولید اندام های هوایی و زیرزمینی را پیش بینی نمود.
کلید واژگان: شدت چرا, هوش محاسباتی, مدل سازی, تولید}Awareness of the extent and impact of vegetation from livestock grazing disorders can be a solution to develop rangeland ecosystem management strategies to achieve sustainability and continuous production in these ecosystems. In this study, the production of aerial and underground organs of grazable livestock species in the southeastern rangelands of Sabalan under the influence of different grazing intensities and distance from the village as the focus of the crisis was investigated. In addition, the development and evaluation of ANFIS model was presented in order to predict the production of aerial and underground organs of food species and compare the results with the regression model. For evaluation of regression and ANFIS models the Root Mean Square Error (RMSE) and correlation coefficient (R2) were used. The results showed that different grazing intensities, distance from village and interaction between them were significant effect on the production of aerial and underground organs of palatability species at (p≤0.01). Also, with increasing grazing intensity, the production of aerial and underground organs of these species decreased. The results of ANFIS section showed that in low grazing intensity and distance of about 400 meters, the highest amount of production of palatable species is observed. The lowest production of these species is predicted to be close to the village (200 meters). Moreover, the highest amount of underground biomass at farther distances (600 meter) and lowest amount of that was observed at 200 meter. In addition, ANFIS model with higher accuracy (R2 = 0.98 and R2 = 0.95) and lower error (RMSE = 0.9792 and RMSE = 1.168) than less accurate regression model (R2 = 0.92 and R2 0.77) which also had more errors (RMSE = 2.2835 and RMSE = 3.8954), predicted the production of aerial and underground organs, respectively.
Keywords: grazing intensity, Artificial intelligence, Modelling, Production} -
شدت چرا و حضور دام در عرصه اگر با رعایت اصول مدیریتی نباشد نه تنها باعث تخریب پوشش گیاهی می شود بلکه باعث افزایش تراکم خاک و سفت شدن آن شده که این سفتی خاک و عدم نفوذپذیری در آن، عملکرد ریشه گیاهان را تضعیف کرده به طوری که در تراکم های بالای دو مگاپاسکال، رشد ریشه و در نهایت رشد اندام هوایی گیاه متوقف می شود. این پژوهش با هدف بررسی میزان تراکم خاک در اثر لگدکوبی توسط دام در مراتع جنوب شرقی سبلان در استان اردبیل انجام شد. برای این کار از نفوذسنج دیجیتال استفاده شد و پارامترهای شدت چرا و فاصله از روستا به عنوان متغیرهای مستقل بررسی شدند (این دو متغیر به هم وابسته هستند اما چون در این پژوهش شدت چرا از حالت کیفی (کم، زیاد، متوسط) به صورت کمی درآمده و در هر منطقه و هر پلات به صورت عدد بیان شده است، بنابراین به عنوان یک متغیر مستقل توسط مدل انفیس ارزیابی شد). نتایج به دست آمده نشان داد که شدت چرا و فاصله از روستا تاثیر معنی داری روی تراکم خاک (01/0<p) داشتند. با کاهش فاصله از روستا (200 متر) و افزایش شدت چرا، خاک سفت تر شده و نفوذپذیری خاک کمتر می شود. با کمک داده های به دست آمده، مدل سازی فشردگی خاک تحت متغیرهای مستقل با استفاده از شبیه سازی سیستم استنتاج فازی-عصبی (ANFIS) در محیط نرم افزار MATLAB انجام شد. برای ارزیابی عملکرد مدل ها از پارامترهای ریشه میانگین مربعات خطا و ضریب تعیین (R2) استفاده و بهترین مدل تعیین شد. نتایج بهترین مدل انفیس در پیش بینی فشردگی خاک 967/0=R2 و 223/7=RMSE با نتایج مدل رگرسیونی 918/0=R2 و 518/11=RMSE مقایسه شد. نتایج نشان داد که مدل انفیس در مقایسه با مدل رگرسیونی، ضریب تعیین بالاتر و ریشه میانگین مربعات خطای کمتر و در نتیجه دقت بالاتری داشت. به علاوه، با افزایش شدت چرا در روستای اسب مرز و کاهش فاصله از کانون بحران، میزان فشردگی خاک افزایش یافت.
کلید واژگان: شدت چرا, نفوذسنج, ANFIS, مدل سازی, تراکم خاک}Journal of Rangeland, Volume:15 Issue: 2, 2021, PP 256 -268Grazing intensity should follow the management roles to prevent the soil compaction. Soil compaction decreases plant root penetration so that at 2 MPa the root extension and above ground biomass will stop. In this research, digital penetrometer was used to assessment the soil compaction level in Sabalan region in Ardabil province caused by livestock. Grazing intensity and distance from village were evaluated as independent variables. The results show that the grazing intensity and distance from village have significant effect on soil compaction at 1 percent of probability level. Grazing intensity at closer distance (200 m) increases the soil compaction and reduce the soil penetration. Modeling of different grazing intensities was made by ANFIS approach at MATLAB software. For assessment of models’ operation, root mean square error (RMSE) and correlation coefficient (R2) were used and the best model was determined. The results of best ANFIS model for prediction of soil compaction (RMSE=7.223 and R2=0.967) was compared with the result of regression model (RMSE=11.518 and R2=0.918). The results show that the ANFIS model had more R2 and less RMSE consequently more accuracy than the regression model.
Keywords: Grazing intensity, penetrometer, ANFIS, Modeling, Soil Compaction} -
مجله مراتع، سال یازدهم شماره 2 (Spring 2021)، صص 141 -151
در غرب ایران، مراتع کوهستانی منابع قابل توجهی را برای تولیدات دامی فراهم می آورند. بسیاری از اکوسیستمهایی که دارای ارزش بالای زیست محیطی و اقتصادی هستند توسط تغییرات اقلیمی و فشارهای اقتصادی اجتماعی تهدید میشوند؛ این موضوع به ویژه در مورد مراتع نیمه خشک، که یک سیستم چند کارکردی محسوب میشوند، بسیار با اهمیت است. بنابراین تعیین کمیت اثرات مستقیم و غیرمستقیم اختالل چرا بر تنوع زیستی گیاهی در مراتع نیمه خشک کوهستانی میتواند ارایه دهنده یک بینش نسبت به سنجشهای مناسب برای احیای مراتع تخریب شده و حفاظت از تنوع زیستی باشد. در این مطالعه، اثرات سطوح مختلف شدت چرا (چرای سبک، چرای متوسط و چرای سنگین) بر تنوع زیستی گیاهی مرتع کوهستانی نوا در استان کرمانشاه، در غرب ایران، در سال 1395 بررسی شده است. بر اساس نتایج بدست آمده، افزایش شدت چرا به کاهش غنای گونهای، شاخص غنای مارگالف و شاخص شانون-وینر منجر شد (05.0<p) برآوردهای پارامتر برای غنای گونهای، شاخص غنای مارگالف و شاخص شانون-وینر در سطوح مختلف شدت چرا نیز معنی دار (01.0<p)بودند. در مجموع، شدت چرا توجیه کننده 74 %از واریانس غنای گونهای و شاخص غنای مارگالف و 15 %از واریانس شاخص شانون وینر بودند. در مجموع، غنا و تنوع گونه ای تحث تاثیر شدت اختالل چرا قرار گرفتند و کاهش فشار چرا میتواند به حفظ غنا و تنوع گونه ای نسبتا بالا در مرتع نوا کوه کمک کند.
کلید واژگان: تنوع زیستی گیاهی, شدت چرا, شاخصهای تنوع, اختلال چرا}In western Iran, mountainous rangelands provide significant resources for livestock productions. Many ecosystems that are of high environmental and economic value are threatened by climate change and social economic pressures. This is especially important for semi-arid rangelands, which have a multifunctional system. Quantifying the direct and indirect effects of grazing disturbance on plant biodiversity in the semi-arid mountainous rangelands can provide sight into the appropriate measures to restore degraded rangelands and conserve biodiversity. Here, the effects of different levels of grazing intensity (Light Grazing (LG), Moderate Grazing (MG), and Heavy Grazing (HG)) on plant biodiversity were examined in Nava-mountain rangeland in Kermanshah Province, Western Iran, in 2016. The results showed that increasing grazing intensity led to a decrease in species richness, Margalef's richness index, and Shannon-Wiener index (p <0.05). Stepwise regression analysis was used to investigate the effect of grazing intensity as (independent variables) on species diversity and richness as (dependent variable). The estimates parameter were significant (p <0.01) for species richness, Margalef's richness and Shannon-Wiener indices in the different levels of grazing intensity. In overall, grazing intensity explained 47%, 47% and 50% of the variation for species richness, Margalef's richness, and Shannon-Wiener indices, respectively. In addition, species richness and diversity were affected in response to grazing disturbance intensity and reducing grazing pressure can contribute to maintaining relatively high species diversity in Nowa-mountain rangeland.
Keywords: Plant diversity, Grazing intensity, Diversity indices, Grazing disturbance} -
مدیریت پایدار چرای دام در اکوسیستم های مرتعی مستلزم درک جامعی از پویایی پوشش گیاهی و پاسخ آنها به شدت های چرایی به منظور تشخیص علل تغییر ترکیب و جوامع گیاهی است. در این تحقیق به منظور بررسی پاسخ پوشش گیاهی به شدت های مختلف چرای دام، از شاخص های طول عمر، فرم رویشی، فرم زیستی، تیره های گیاهی و کلاس خوشخوراکی برای گروه های کارکردی و همچنین شاخص های تنوع، غنا و یکنواختی (شاخص های سیمپسون و شانون- وینر و شاخص های مارگالف و منهینیک) استفاده شد. مطالعه در چهار شدت چرایی (چرای سنگین، متوسط، سبک و بدون چرا یا قرق) در مراتع نیمه استپی منطقه کرسنک و بارده در استان چهارمحال و بختیاری صورت گرفت. نمونه گیری در نقاط معرف و همگن هر یک از شدت های چرایی به صورت تصادفی- منظم و با ثبت درصد تاج پوشش گونه های گیاهی در 240 پلات انجام گردید. نتایج حاکی از این است که با افزایش شدت چرای دام، شاخص های تنوع گونه ای و غنای مارگالف کاهش یافتند، اما شاخص منهنیک و یکنواختی در منطقه با چرای سنگین بیشتر بود. در بین تیره های گیاهی مورد بررسی، افزایش شدت چرا موجب افزایش درصد تاج پوشش تیره هایChenopodiaceae و Euphorbiaceae و کاهش درصد تاج پوشش تیره های Poaceae، Fabaceae،Asteraceae و Apiaceae شد. به غیر از شاخص هایی همچون چندساله ها، همی کریپتوفیت ها و گندمیان چندساله که کاهش معنی داری را از منطقه مرجع به بحرانی نشان دادند، مقایسه اکثر گروه های کارکردی نیز حاکی از کاهش درصد تاج پوشش آنها با افزایش شدت چرا بود. علاوه بر این، از دیگر نتایج این تحقیق می توان به کاهش گیاهان با خوشخوراکی کلاس I و II از منطقه قرق به منطقه با چرای سنگین اشاره کرد. با توجه به تاثیر پذیرفتن برخی شاخص ها و گروه های گیاهی از نقطه نظر احیای اکولوژی و حفظ تنوع گیاهی، اصلاح روش های بهره برداری و مدیریتی در مراتع منطقه توصیه می شود.
کلید واژگان: شاخص های تنوع و غنای گونه ای, شدت چرا, کلاس خوشخوراکی, مراتع کرسنک و بارده, زاگرس مرکزی}Journal of Rangeland, Volume:14 Issue: 4, 2021, PP 609 -621For sustainable management of livestock grazing in rangeland ecosystems, comprehensive understanding of vegetation dynamics and their response to grazing intensities is necessary. This will help for identifying causes of changes in composition and vegetation communities. In this study, life span, vegetative form, life form, plant families and palatability classes as functional groups, and diversity, richness and evenness indices were used in investigation of vegetation response to different grazing intensities. The study was conducted under four grazing intensities (non, light, medium and heavy) in semi-steppe rangeland of Karsank and Bardeh, Chaharmahal & Bakhtiari province, Iran. Sampling was made at representative and homogeneous areas of each grazing intensity by random-systematic method and canopy cover of plant species were measured in 240 plots. The results showed that increasing grazing intensity, species diversity and richness according to margalef indices are decreased. Under the same condition menhinick and evenness indices showed higher number for species diversity and richness. Among the studied plant families, by increasing grazing intensity the canopy cover of Chenopodiaceae and Euphorbiaceae increased and the canopy cover of Poaceae, Fabaceae, Asteraceae and Apiaceae decreased. Except perennials, hemicryptophytes and perennial grass, showed a significant reduction from the reference area to the critical one. Comparison of most functional groups also indicated reduction in their canopy cover percentage at higher grazing intensity. Reduction of plants of class I and II of palatability is seen from non to heavily grazed area.
Keywords: Diversity, richness indices, Grazing intensity, Palatability class, Karsank, Bardeh rangelands, Central Zagros} -
مجله مراتع، سال دهم شماره 2 (Spring 2020)، صص 162 -171
درک فرآیندهای اکولوژیکی لازمه مدیریت مراتع است، بنابراین، شناخت روابط عوامل محیطی و پوشش گیاهی برای مدیریت مراتع بسیار مهم و ضروری است. هدف از انجام این تحقیق، تعیین عوامل محیطی و مدیریتی تاثیرگذار بر توزیع جوامع گیاهی در مراتع سارال در استان کردستان غرب ایران در سال 6931 بوده است. نمونهبرداری در 8 تیپ گیاهی و در طول 4 ترانسکت 933 متری انجام شد و در طول هر ترانسکت، 61 پالت 6 مترمربعی به فاصله 03 متر از هم قرار داده شد. در هر جامعه گیاهی، 63 پروفیل خاک در توزیع یکسانی در داخل واحد نمونه برداری حفر شد که در عمق 3-13 سانتیمتری با توجه به عمق ریشه دوانی گیاهان، نمونه خاک برداشت شد. عوامل محیطی متعدد همچون عوامل توپوگرافی شیب، جهت و ارتفاع، خصوصیات فیزیکی خاک عمق، بافت خاک، سنگ و سنگریزه و رطوبت اشباع و خصوصیات شیمیایی خاک مانند اسیدیته، هدایت الکتریکی، آهک، گچ، ازت، فسفر و پتاسیم اندازهگیری شد و شدت پراکنش نیز به عنوان عامل مدیریتی تاثیرگذار در نظر گرفته شد. پس از گردآوری داده ها، آنالیز مولفه های اصلی به منظور تعیین عوامل تاثیرگذار بر توزیع جوامع گیاهی استفاده شد. بر حسب نتایج آنالیز مولفه های اصلی، محور اول و دوم به ترتیب 03/93 %و 08/01 %تغییرات و توزیع جوامع گیاهی را تبیین کرده است. نتایج نشان داد که در میان عوامل محیطی متعدد و عامل مدیریتی، بافت خاک، عمق خاک، شدت چرا، ارتفاع از سطح دریا، پتاسیم و درصد سنگریزه بیشترین تاثیر را در توزیع جوامع گیاهی در این مراتع داشت. خصوصیات فیزیکی خاک و عامل مدیریتی به ترتیب شامل درصد سیلت و سنگریزه و شدت چرا نقش بسیار مهمی را در توزیع مکانی جوامع گیاهی در این مطالعه ایفا کردند.
کلید واژگان: عوامل توپوگرافیکی, خصوصیات فیزیکی خاک, خصوصیات شیمیایی خاک, تجزیه مولفه-های اصلی}Understanding ecological processes is a prerequisite for the management of rangelands; therefore, recognition of the relationship between environmental factors and vegetation is very important. The present research aims to investigate environmental and management factors affecting rangeland vegetation distribution in Saral rangelands of Kurdistan province, Iran, in 2017. Sampling was done in eight vegetation types along four 300 m transects. Fifteen 1m2 plots established along each transect in 20 m distances. Ten soil samples along transects were taken according to the plants root depth in the average depth 0-50 cm in 10 profiles within each vegetation type. Various environmental factors such as topographic factors (slope, aspect, and elevation), soil physical properties (depths, soil texture, gravel, and saturation moisture) and various chemical factors such as acidity, electrical conductivity, lime, gypsum, nitrogen, phosphor, and potassium were measured and grazing intensity considered and measured as managerial factor. The collected data were subjected to Principal Component Analysis (PCA) and the important factors affecting plant community distribution were determined. According to the results, first and second components account for 39.29% and 26.28% of community distribution, respectively. The results showed that among various environmental and grazing factors affecting plant distribution, soil texture, soil depth, grazing intensity, elevation, potassium and gravel had the most significant effects on present plant community distribution in studied rangeland. Silt, gravel and grazing intensity play important roles in the spatial distribution of vegetation communities, respectively.
Keywords: Topographic factors, Soil physicochemical properties, PCA, Grazing intensity} -
The effects of grazing rest on rangelands are different in different climates and knowledge of these effects is necessary to apply correct management. For this purpose, this study was carried out on the percent vegetation cover (PVC) and forage production (FP) of range species at the Nir Range Research Station in Yazd province as a model of steppe rangelands of Iran. In the study area, different grazing intensities were applied until the end of the grazing season of 2006 and from then on, the whole area was under exclusion. PVC and FP were measured in each of the experimental plots once in May 2007 and again seven years later in May 2014. The results of vegetation data analysis in 2007 showed that the heavy grazing intensity applied in the past caused the reduced PVC and FP of two desirable species i.e. Salsola rigida and Stipa barbata as well as increased PVC and FP of Launaea acanthodes and increased forage production of Scariola orientalis as undesirable species. The results of vegetation data analysis in 2014 showed that the lowest PVC and FP of S.rigida was recorded in the experimental plots under heavy grazing intensity. In other experimental plots, there was no significant difference in PVC and FP of this species (p>0.05). There was no significant difference between PVC and FP of other species and total species in different experimental plots (p>0.05). Thus, during the 7-year rest period, although the negative effect of grazing on S.barbata is resolved, it remains on S.rigida and the resulting degradation is not completely compensated during this period and needs more time. Therefore, S.barbata showed better resistance to grazing as compared with S.rigida. According to the results, if steppe rangelands are grazed heavily in the short-term, intermediate-term grazing rest could improve the vegetation to the previous state.
Keywords: Grazing intensity, Percent vegetation cover, Forage production, Stipa barbata, Salsola rigida} -
چرای دام یکی از مهم ترین عوامل موثر بر خاک و پوشش گیاهی است که می تواند از جهات مختلف بر ساختار و کارکرد پوشش گیاهی تاثیرگذار باشد. این تحقیق در پاییز 1396 و با هدف بررسی عوامل موثر بر تکرار و شدت چرای دام در مرتع انجام شد. جامعه آماری پژوهش را سرپرستان خانوار عشایر شهرستان کوهدشت تشکیل داده است. با بهره گیری از فرمول کوکران، از میان 1038 خانوار عشایر مناطق ییلاقی شهرستان کوهدشت، 310 سرپرست خانوار به روش نمونه گیری تصادفی طبقه بندی شده انتخاب شدند که پرسشنامه شامل 7 سوال باز و 17 سوال بسته بود. برای سنجش روایی از نظرات اساتید استفاده شد و اطلاعات مورد نیاز پژوهش با انجام مصاحبه حضوری و از طریق پرسشنامه ها جمع آوری شد. برای سنجش پایایی اطلاعات از آلفای کرونباخ استفاده گردید که مقدار آلفای کرونباخ برای 30 نمونه اولیه 85/0 بدست آمد. ضریب همبستگی کندال تائو نشان داده است که بین شاخص عوامل موثر بر تکرار چرای دام با متوسط درآمد سالانه و متوسط هزینه سالانه خانوار بهره برداران، میزان زایش سالانه 10 راس دام و فاصله بین مراتع ییلاقی و قشلاقی ارتباط معنی داری برقرار است و بین شاخص عوامل موثر بر شدت چرای دام با میزان زایش سالانه 10 راس دام رابطه معنی داری وجود دارد. یافته های حاصل از آزمون من ویتنی نیز نشان داد که بین شاخص عوامل تکرار چرای دام و شدت چرا با داشتن مرتع قشلاقی تفاوت معنی داری وجود دارد. همچنین نتایج بدست آمده از آزمون کروسکال والیس نشان داده است که شاخص عوامل موثر بر تکرار چرا و شدت چرا با نوع بهره برداری از مرتع نیز تفاوت معنی داری وجود ندارد.
کلید واژگان: بهره برداران, تکرار چرا, شدت چرا, مراتع ییلاقی, شهرستان کوهدشت}Livestock grazing is one of the most important factors effective on soil and vegetation structure and function. This study aimed to investigate the factors affecting the grazing frequency and intensity in the rangeland in autumn 2015. The statistical population was the heads of tribal families in Kuhdasht city (1038 families), among which 310 heads of households were selected by the Cochran formula in stratified random sampling method. Data were collected by questionnaires and direct interview containing seven open questions and 17 closed questions. The validity and reliability of questionnaires were approved by a panel of experts and calculating the Cronbach alpha coefficient (above 0.85), respectively. Kendal correlation coefficient showed that there was a significant relationship between the grazing frequency with the annual mean income and cost of beneficiaries, annual calving of 10 livestock and distance between summer and winter rangelands. There was also a significant relationship between grazing intensity and the annual calving of 10 livestock. The results of Mann-Whitney test showed that there was a significant difference between the index of grazing frequency and intensity in winter rangeland. The results of the Kruskal-Wallis test also showed that there was no significant difference between index of grazing frequency and intensity with utilization type of rangeland.
Keywords: Utilizerers, grazing frequency, grazing intensity, summer rangelands, Kuhdasht twon} -
متداول ترین راه جهت اندازه گیری میزان خردشدگی خاک، تعیین میانگین وزنی قطر خاک دانه ها (MWD) است. در این پژوهش، از سامانه استنتاج فازی - عصبی (انفیس) به منظور پیش بینی میانگین وزنی قطر خاک دانه ها در اثر شدت های مختلف چرای دام، فاصله از روستا و عمق نمونه برداری استفاده گردید. این مطالعه در سال 1394 در سه روستای معرف همجوار (آلوارس، آلداشین و اسب مرز) در حوزه آبخیز درویش چای استان اردبیل اجرا شد. پارامترهای مورد مطالعه شامل شدت های مختلف چرای دام در سه سطح (شدت چرای کم، متوسط و زیاد)، فاصله از روستا در سه سطح (200، 400 و600 متری) و عمق نمونه برداری در دو سطح (15-0 و30-15سانتی متر) بود. داده های به دست آمده به نرم افزار متلب (MATLAB) برای ایجاد مدل های انفیس منتقل شد. برای ارزیابی مدل های انفیس از میانگین مربعات خطا (MSE) و ضریب تبیین (R2) استفاده گردید. نتایج بهترین مدل انفیس با نتایج مدل رگرسیونی مقایسه گردید. نتایج نشان داد که شدت های مختلف چرا، فاصله از روستا و عمق نمونه برداری و ترکیبات مختلف آن ها اثر معنی داری بر خردشدگی خاک دارند. با افزایش شدت چرا، خردشدگی خاک بیشتر شد. با افزایش فاصله از روستا از 200 به 400 متر، خردشدگی خاک کاهش و با بیشترشدن فاصله، خردشدگی افزایش یافت (که این امر می تواند به خاطر تردد بیشتر دام در فواصل نزدیک و به خاطر سنگلاخی بودن و یا ویژگی های فیزیکی خاک در فواصل دور باشد). خردشدگی خاک در تمامی حالات در عمق 0-15 سانتی متر بیشتر از عمق30-15 سانتی متر بود. به علاوه، مدل انفیس با دقت بالاتری (R2=0/96) نسبت به مدل رگرسیونی (R2=0/76)، خردشدگی خاک را پیش بینی نمود.
کلید واژگان: شدت چرا, خردشدگی خاک, میانگین وزنی قطر خاکدانه ها, هوش مصنوعی, ANFIS}The most current way for measuring the soil fragmentation is determination of mean weight diameter (MWD). In this study, the adaptive neuro-fuzzy inference system (ANFIS) was used to predict of range soil fragmentation affected by different grazing intensities, distance from village and sampling depth. Present study conducted at 2015 in 3 adjacent rural areas (Alvars, Aldashin and Asbe marz) in Darvishchai watershed in Ardabil County. The studied parameters on the soil fragmentation including different grazing intensities in 3 levels (low, medium and high intensity), distance from village in 3 levels (200, 400 and 600 meters) and the soil sampling depths in 2 levels (0-15cm and 15-30cm). Obtained data were transferred to MATLAB software for the development of ANFIS models. For evaluating the models operation, mean squares error (MSE) and correlation (R2) were used. The result of best ANFIS model in prediction of soil fragmentation was compared with results of regression model. The results show that different grazing intensities, distance from village, sampling depth and their combinations had significant effect on the soil fragmentation. Increase of grazing intensity resulted in increment of soil fragmentation. With increment the distance from village from 200 to 400 meters, soil fragmentation decreased but with increment of distance, increased. Soil fragmentation in all conditions was higher at depth of 0-15 cm than depth of 15-30 cm. ANFIS model had more precision in prediction of soil fragmentation (R2=0.96) relative to regression model (R2=0.76).
Keywords: grazing intensity, soil fragmentation, clods mean weight diameter, Artificial Intelligence, ANFIS} -
این مطالعه به منظور تعیین رابطه بین زیست توده اندام هوایی و اندام زیرزمینی و ارزیابی تاثیر شدت های چرای دام بر کمیت زیست توده دو گونه Festuca ovinaوAgropyron libanoticumدر مراتع ییلاقی دامنه جنوبی سبلان در استان اردبیل انجام شد. دو گونه مورد مطالعه که از گونه های شاخص و خوشخوراک منطقه می باشند، در هر سه منطقه چرای سبک، متوسط و سنگین انتخاب شد. پس از تعیین سه منطقه نمونه برداری به عنوان تیمارهای مختلف چرای دام، نمونه برداری از پوشش گیاهی در هر سه منطقه به روش تصادفی- سیستماتیک در قالب 25 پلات در طول ترانسکت 600 متری (در هر منطقه) انجام شد. به منظور تعیین رابطه احتمالی بین وزن زیست توده اندام هوایی و اندام زیرزمینی در هر یک از تیمار ها از رگرسیون خطی ساده استفاده شد. مقایسه داده ها در سه تیمار از طریق تجزیه واریانس یک طرفه و آزمون توکی با استفاده از نرم افزار SPSS انجام شد. نتایج نشان داد که رابطه رگرسیونی معنی داری بین زیست توده اندام هوایی و اندام زیرزمینی این دوگونه در تیمارهای مختلف برقرار است. افزایش شدت چرای دام منجر به کاهش معنی دار زیست توده اندام هوایی و اندام زیرزمینی و زیست توده کل دو گونه مورد ارزیابی شد. افزایش شدت چرا منجر به کاهش محسوس زیست توده اندام هوایی در هر دو تیمار چرای متوسط و چرای سنگین به ترتیب 31/26 و 24/42 درصد در مقایسه با تیمار چرای سبک برای گونه Festuca ovina و 04/22 و 76/48 درصد برای گونه Agropyron libanoticum شده است. همچنین افزایش شدت چرا منجر به کاهش محسوس زیست توده اندام زیرزمینی در تیمارچرای متوسط و چرای سنگین نسبت به چرای سبک به ترتیب معادل 14/25 و 75/42 درصد برای گونه Festuca ovina و معادل 39/9 و 30/35 درصد برای گونه Agropyron libanoticum شد. به طور کلی شدت چرا باعث کاهش زیست توده اندام هوایی و زیرزمینی گونه های مورد ارزیابی شد. بنابراین توجه مدیران اکوسیستم های مرتعی را در جهت حفاظت خاک و جلوگیری از قهقرای این گونه مهم مرتعی ضروری می سازد.کلید واژگان: زیست توده هوایی, زیست توده زیرزمینی, شدت چرا, مراتع سبلان}This study was conducted to assess the effects of different grazing intensities on the biomass amount of Agropyron libanoticum and Festuca ovina in summer rangelands of southern Sabalan, Ardabil province. After determining three sampling areas as different livestock grazing treatments (light, moderate, and heavy grazing), plant sampling was performed by a random-systematic method in 25 plots along 600-m transects. A linear regression was used to determine the relationship between aerial and underground biomass. To assess the effects of different grazing intensities on biomass of these species a one-way ANOVA and Tukey test were used. The results showed that there was a significant relationship between aerial and underground biomass of two species in different treatments. Moreover, increasing the livestock grazing intensity resulted in a significant decrease in the aerial and underground biomass and total biomass of both species. In addition, increasing grazing intensity leads to decreasing aerial biomass in moderate and heavy grazing treatments compared to the light grazing intensity (26.31% and 42.24, , for Festuca ovina, respectively, and 22.04% and 48.76% for Agropyron libanoticum, respectively. Increasing grazing intensity leads to decreasing underground biomass in moderate and heavy grazing treatments compared to the light grazing intensity (25.14% and 42.75 for Festuca ovina, respectively, and 9.39% and 35.30% for Agropyron libanoticum, respectively. Generally, grazing intensity reduced the aerial and underground biomass of Agropyron libanoticum and Festuca ovina.Therefore, grazing control in rangeland management is necessary to prevent the destruction of these species.Keywords: Aerial biomass, grazing intensity, Sabalan ranges, underground biomass}
-
چرای دام عمومی ترین نوع کاربری مراتع بوده و می تواند بر ترکیب پوشش گیاهی مرتع، تولید خالص اولیه، نسبت اندام هوایی به ریشه و چرخه عناصر غذایی موثر باشد. پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر شدت های مختلف چرای دام بر تخصیص عناصر غذایی فسفر، کلسیم، سدیم و پتاسیم در اندام های هوایی و زیرزمینی Artemisia aucheri در مراتع ییلاقی دامنه جنوب شرقی سبلان انجام شد. در این پژوهش از نمونه برداری تصادفی-سیستماتیک استفاده شد. در هر شدت چرایی 3 ترانسکت 200 متری به صورت موازی با یکدیگر مستقر شدند. سپس در امتداد هر ترانسکت پلات های یک مترمربعی به فواصل 50 متر مستقر شد. در هرپلات، نمونه برداری از اندام های هوایی و زیرزمینی صورت گرفت. نتایج تجزیه واریانس تخصیص عناصر غذایی مورد بررسی در گونه A. aucheri نشان داد که فسفر و کلسیم اندام های هوایی در سطح پنج درصد تحت تاثیر شدت های مختلف چرایی قرار گرفتند. همچنین سدیم و کلسیم اندام های زیرزمینی در سطح یک درصد دارای اختلاف معنی داری بودند. نتایج این تحقیق و ارتباط بین تخصیص عناصر غذایی و چرای دام، می تواند در شناخت و مدیریت چرای دام و مرتع بکار رود.کلید واژگان: شدت چرا, تخصیص, فسفر, پتاسیم, کلسیم, سدیم}Livestock grazing is the most common type of rangeland uses that can affect the composition of rangeland vegetation, net primary production, stem to root ratio, and nutrient cycle. This research was conducted to study the impacts of various grazing intensities on nutrient allocation of phosphorus, calcium, sodium, and potassium in aerial and underground biomass of Artemisia aucheri in the summer rangelands on the southeast slope of the Sabalan. In this study, a systematic-random sampling was employed. Three parallel transects of 200 m length were established in each grazing intensity. Then along each transect, one square meter plots with 50 m intervals were established to collect the aerial and underground biomass. Analysis of variance revealed that the allocation of phosphorus and calcium of the aerial organs were significantly affected by different grazing intensities. In addition, sodium and calcium of underground organs were significantly different at 1% level. The results of this research and the effect of different grazing intensities on nutrient allocation could be used in the identification and management of livestock grazing and rangelands.Keywords: Grazing intensity, allocation, phosphorus, calcium, sodium, potassium}
-
به منظور بررسی اثرات شدت چرا بر روی برخی مشخصه های فیزیکی و شیمیایی خاک در مراتع دامنه های جنوب شرقی سبلان پس از بازدید صحرایی، سه منطقه با شدت چرایی سبک (آلوارس)، متوسط (آلداشین) و سنگین (اسبمرز) انتخاب و 27 نمونه خاک به روش تصادفی سیستیماتیک در مرکز پلات های یک مترمربعی در طول سه ترانسکت 200 متری برداشت شد. نمونه ها از سه عمق 15- صفر، 30-15 و 45-30 سانتی متری خاک برداشته شد و به آزمایشگاه انتقال و خصوصیات خاک شامل بافت، ماده آلی، کربن آلی، فسفر، پتاسیم، EC و pH اندازه گیری شدند. نتایج حاصل از تجزیه واریانس و مقایسه میانگین ها با آزمون دانکن با توجه به فاکتورهای شدت چرا و عمق خاک حاکی از آن بود از بین فسفر و اسیدیته خاک اختلاف معنی داری نبود ولی سایر متغیر ها اختلاف معنی داری داشتند. نتایج نشان داد که با افزایش شدت چرا از میزان ماده آلی کاسته شده و کمترین میزان آن مربوط به عمق 45-30 سانتی متری منطقه تحت چرای سنگین است. با توجه به نتایج این پژوهش می توان چنین نتیجه گیری کرد که با افزایش شدت چرا ساختمان خاک دچار تخریب شده و برای جلوگیری از تخریب خاک در مراتع ییلاقی باید شیوه مدیریتی مبتنی بر چرای متعادل موردتوجه قرار گیرد.کلید واژگان: ماده آلی, عمق خاک, شدت چرا, خواص فیزیکی خاک, خواص شیمیایی خاک}To evaluate the effects of grazing on some physical and chemical properties of soil, in the summer rangelands of southern slopes of Sabalan, three regions with different grazing intensity were selected after field observation and 27 soil samples were randomly taken along three 200-m transects. Soil samples were taken from the depths of 15-0, 30-15 and 45-30 cm and transported to laboratory and soil properties such as texture, organic matter, organic carbon, phosphorus, potassium, EC and pH were measured. Analysis of variance and mean comparison were made using Duncan's test. Results showed that no significant difference was found for soil pH and phosphorus among the grazing intensity treatments and soil depths; however, significant differences were observed for other variables. The results showed that organic matter content decreased with increasing of grazing intensity and the lowest content was recorded for the 30-45 cm soil depth in the heavy grazing area. According to the results of this research it can be concluded that soil structure is degraded with increased grazing intensity; therefore, a balanced grazing need to be taken into account in summer rangelands to prevent soil degradation.Keywords: Organic matter, depth soil, grazing intensity, soil physical properties, soil chemical properties}
-
چرای دام یکی از مهمترین عوامل در فراهم نمودن شرایط محیطی برای تغییر در ترکیب گونه ای، ساختار و کارکردهای اکوسیستم ها می باشد. جنگل های غرب ایران نیز به عنوان یکی از اکوسیستم های ارزشمند از این تهدید مستثی نبوده و ضروری است جنبه های مختلف این پدیده در این اکوسیستم ها مورد مطالعه قرار گیرد. بدین منظور اطلاعات مربوط به پوشش گیاهی، خاک و سایر متغیرهای محیطی در کف جنگل دالاب در استان ایلام با استفاده از 53 قطعه نمونه (16×16 متری) به روش تصادفی در شدت های مختلف چرای دام برداشت شد. برای طبقه بندی گروه گونه های اکولوژیک از روش آنالیز دو طرفه گونه های شاخص، برای تعیین گونه های معرف هر کلاس از آنالیز گونه های شاخص و برای مشخص کردن ارتباط گروه های گیاهی با عوامل مختلف مورد بررسی از روش رسته بندی تحلیل تطبیقی متعارفیاستفاده گردید. نتایج نشان داد که چرای دام در کنار فاکتورهای توپوگرافی، خاک و نور رسیده به کف جنگل به عنوان تاثیر گذارترین عوامل بر ترکیب گیاهی شناخته شدند. چرای دام با بیان 2/11 درصد از تغییرات موجود در گونه های گیاهی، بیشترین تاثیر را در ایجاد تغییر در فلور کف جنگل داشت. افزایش چرای دام عمدتا باعث افزایش فراوانی گونه های غیر خوشخوراک و مقاوم به چرای دام و کوبیدگی خاک و همچنین افزایش گونه های یکساله مانند Bromus tectorum، Picnomon acarna، Minuartia picta ، Rochelia disperma، Holesteum umbellatum، Lophocloa phloridesو Valerianellavesicaria شده است. این گونه ها بر اساس تراکم، حضور و منابع موجود به عنوان مهاجم شناخته شدند. از طرفی به نظر می رسد گسترش گونه های خوشخوراکی نظیر Vicia sativa،Trifolium physodes، Lens cyanea،Lathyrusinconspicaus در سایت چرای متوسط، مبین نقش چرای متعادل دام در حفظ مناسب ترکیب گونه های گیاهی درمراتع است.کلید واژگان: ایران, جنگل های بلوط, شدت چرای دام, رسته بندی, گونه های مهاجم}Grazing is one of the most important factors in providing environmental conditions for change in species composition, structure and function of ecosystems. West oak woodlands of Iran as a valuable ecosystem are not immune from this threat. Therefore, it is essential to study the various aspects of this phenomenon in these ecosystems. The aim of this study was to examine the effects of relative grazing intensity on vegetation characteristics in an oak forest dominated by Quercus brantii. The research was conducted in Dalab Park, located in Ilam province, west of Iran. Information of vegetation, soil and other environmental variables were collected from 53 sample plots (16×16 m) using the random sampling method in various disturbances classes. Two-way indicator species analysis was used for classification of the ecological groups. Indicator species analysis was used to determine indicator species in each class and canonical correspondence analysis to identify the relationship between factors and the plant groups studied. The results showed that the grazing as well as soil, topographic factors and the light reaching to the forest floor was identified as the most influential factors on plant composition. Grazing explained the highest percentage of variance (11.2%) in floristic composition and caused an increased frequency of non-palatable species and resistant species to grazing and soil compaction as well as increasing of annuals including Bromus tectorum, Picnomon acarna, Minuartia picta, Rochelia disperma, Holesteum umbellatum, Lophocloa phlorides, and Valerianella vesicaria. These species were identified as invasive species based on density, abundance, and available resources. On the other hand, it seems that the spread of palatable species such as Vicia sativa,Trifolium physodes, Lens cyanea, and Lathyrus inconspicaus in the moderate grazing site indicates the role of balanced livestock grazing in maintaining the proper species composition in rangelands.Keywords: grazing intensity, Invader species, Iran, Oak woodlands, Ordination}
-
هدف از این مطالعه بررسی علل عدم قطعیت در روش های مختلف برآورد کربن خاک و همچنین ارزیابی روش محاسبه ای پیشنهادی است که تاثیر وزن مخصوص خاک را در محاسبه کربن از بین برده و میزان واقعی کربن خاک را برای خاک هایی با وزن مخصوص ظاهری متفاوت بر حسب عمق معادل مشخص می کند. بنابراین به منظور آزمون صحت این روش پیشنهادی، میزان کربن در سه نوع شدت چرا در شوره زارهای استان گلستان (چرای سبک، چرای متوسط و چرای شدید)، محاسبه و روش های مختلف مورد آزمون آماری و بررسی قرار گرفتند. نتایج مقایسه میانگین ها برای هر یک از پارامترهای مربوط به رویکردها نشان داد که بر اساس روش اول (پارامتر غلظت کربن) عمق اول مناطق شدت چرای سبک و شدت چرای متوسط و چرای شدید از لحاظ آماری دارای تفاوت معنی داری هستند و به ترتیب میزان غلظت کربن برابر با 39/31، 57/23 و 5/11 گرم کربن در کیلوگرم خاک می باشند حال آنکه برای عمق اول خاک در صورت ارائه کربن توده ای در واحد سطح بر اساس عمق ثابت نتایج متناقضی به دست می آید. به طوری که عمق اول سایت شدت چرای سبک و متوسط به ترتیب با مقادیر 15/89 و 47/74تن در هکتار در عمق ثابتدارای بیشترین مقدار کربن توده ای بوده و سایت شدت چرای سنگین با میزان 93/42 تن در هکتار در عمق ثابت دارای کمترین میزان است. مشابه این عدم قطعیت ها بین دو عمق مورد مطالعه نیز برای سایت های مختلف وجود دارد. برای رفع این تناقض رایج در مطالعات متعدد، پارامتر کربن توده ای بر اساس عمق معادل برای سایت های مورد مطالعه محاسبه گردید و نتایج آن نشان داد سایت چرای کم و چرای سنگین همچنان بیشترین و کمترین میزان کربن را دارند و در سایر موارد نیز تغییراتی ایجاد نشده در حالیکه میزان نسبی اختلافات بین سایت ها تغییر یافته است؛ و این در حالی می باشد که تاثیر فشردگی توده خاک بر محاسبه کربن ترسیبی حذف شده است و به عنوان نتیجه کلی؛ روش های مرسومی که برای محاسبه ذخیره ماده آلی استفاده می شوند به دلیل توده های نابرابر خاک (فشردگی خاک و وزن مخصوص های متفاوت) به طور دقیق بیان کننده تفاوت های کربن ترسیبی در توده خاک نیستند و برای ارزیابی قابل اعتماد مدیریت ذخیره ماده آلی خاک و سایر عناصر غذایی خاک؛ باید توده های خاک مورد مقایسه، به صورت معادل مد نظر قرار گیرند.کلید واژگان: ترسیب کربن خاک, کربن عمق معادل, شدت چرا, شوره زارهای استان گلستان}The purpose of this study was to investigate the causes of uncertainty in different methods of estimating soil carbon and also to evaluate the proposed computational method that eliminated the effect of soil bulk density on carbon calculation and the actual soil carbon content for soils with different bulk densities in terms of the equivalent depth.Therefore, in order to check the accuracy of this proposed method, the amount of carbon in three types of grazing intensity in Golestan province (light grazing, average grazing intensity and severe grazing) was calculated and various methods were tested and analyzed. The results of mean comparison showed that based on first approach (concentration carbon Parameter), amount of carbon in first depth of light grazing area, moderate grazing and intensity grazing have significant differences, and soil concentration are 31.39, 23.57 and 11.5 gr C/kg soil, respectively, However, contradictory results achieved for first depth in case of present the mass soil in per unit area based on constant depth. So that the first depth of the light and medium grazing intensity have more mass carbon, 89.15 and 74.47 ton C/ ha, respectively, and heavy grazing intensity site has the lowest, 42.93 ton C/ ha. There are also these uncertainties between two different depths for different sites. In order to dissolved this conflict in several studies, mass carbon based on equivalent depth was calculated for study area and result show that light and heavy grazing area have the highest and the lowest amount of carbon.Keywords: soil carbon sequestration, equivalent depth carbon, grazing intensity, Golestan province salt marshes}
-
در این پژوهش اثر شدت های مختلف چرای دام بر تخصیص کربن و نیتروژن در اندام های هوایی و زیرزمینی Ar.austriaca در سال 1394 در مراتع ییلاقی درویش چای سبلان (روستاهای آلوارس، آلدشین و اسب مرز) بررسی شد. منطقه مورد مطالعه براساس میزان دامگذاری، وضعیت مرتع، مطالعات گذشته، اطلاعات اداره کل منابع طبیعی و بازدیدهای میدانی در سه شدت چرایی سبک، متوسط و سنگین انتخاب شد. نمونه برداری در هر شدت چرایی، به روش تصادفی- سیستماتیک در طول سه ترانسکت موازی به طول 200 متر و در قالب 12 پلات 1×1 متر مربعی با فواصل50 متر در منطقه معرف انجام شد. زی توده گیاهی به روش قطع و توزین اندازه گیری شد. بعد از حفر پروفیل در پای این بوته ها، تمامی ریشه های گیاه در پروفیل برداشت شدند. سپس میزان تخصیص در اندام های هوایی و زیرزمینی گیاه تعیین شد. مقدار تخصیص با استفاده از آزمون تجزیه واریانس یکطرفه و اختلاف بین میانگین ها با آزمون توکی انجام شد. نتایج نشان داد که شدت های مختلف چرای دام (غالبا گوسفند نژاد مغانی) بر زی توده گونه Ar.austriaca در سطح یک درصد تاثیر معنی داری داشت. نتایج مقایسه میانگین نشان داد که بیشترین مقدار تخصیص نیتروژن در اندام های هوایی Ar.austriaca تحت چرای متوسط (2/2 میلی گرم بر کیلوگرم) و بیشترین مقدار تخصیص کربن در ریشه های آن تحت چرای متوسط (22 میلی گرم بر کیلوگرم) اتفاق افتاد. به طورکلی توجه به اثرات شدت های مختلف چرای دام بر فاکتورهای پوشش گیاهی از جمله تخصیص کربن و نیتروژن، در مدیریت صحیح و حفاظت مراتع امری ضروری است.کلید واژگان: شدت چرا, تخصیص کربن و نیتروژن, Artemisia austriaca, زی توده}In this research, was investigated the effect of grazing intensities on carbon and nitrogen allocation in aerial and belowground biomass of Artemisia austriaca in summer rangelands of Darvishchae (including Alvares, Aldeshin and Asbmarz villages) at southern slope of Sabalan. The study areas based on grazing rate, rangeland condition, previous researches and department of Natural Resources and field survey in three grazing intensity low, medium and heavy was selected. Sampled in each grazing intensity, from vegetation and soil with randomized-systematic method on 3 transects parallel with the length of 200 meters and plot 1×1 m2 was carried out at intervals of 50 meters. Biomass was determined using cut and weighting method. After digging profiles at the base of the plant, roots were harvested. Then, allocation in aerial and underground plant was determined. The comparisonof allocation in plant was conducted using analysis of variance (ANOVA) and Tukey's test was performed to examine the differences between means. Results showed the effect of different grazing intensities (mostly sheep of Moghani breed) on biomass of A. austriaca was significant. Results of compare mean showed that the greatest amount of nitrogen allocation in the aerial biomass of A. austriaca (2.2 mg/kg) was observed in the moderate grazing intensity. Moreover, the greatest amount of carbon allocation in the roots of A. austriaca (22 mg/kg) was occurred in the moderate grazing intensity. In general, attention to effects of grazing different intensities on vegetation factors such as carbon and nitrogen allocation, is essential for rangelands correct management and protection.Keywords: Grazing intensity, carbon, nitrogen allocation, Artemisia austriaca, biomass}
-
این تحقیق با هدف امکان سنجی استفاده از چارچوب کانون های بحران در ارزیابی تخریب مراتع دامنه شمالی سبلان، با این فرض که با افزایش فاصله از کانون های بحران تخریب مرتع کمتر می شود، انجام گرفت. در سه کانون بحرانی حیدرآباد، قلی بیگلو و ارباب کندی، در سه شدت چرایی سنگین، متوسط و سبک با شرایط اکولوژیکی تقریبا همگن از سطح یک ترانسکت 100 متری، با پلات های یک متر مربعی پارامترهای پوشش گیاهی و از عمق 30-0 سانتی متری سطح خاک نمونه برداری انجام شد. تجزیه و تحلیل داده ها شامل: تجزیه واریانس و مقایسه میانگین ها، ارزیابی شاخص های تنوع و یکنواختی، تجزیه خوشه ایو تجزیه به مولفه های اصلی انجام گرفت. نتایج تجزیه واریانس و مقایسه میانگین ها نشان داد که روند تغییرات در میزان تولید کل زیتوده هوائی در فواصل اول تا سوم به ترتیب 60/84، 90/100، 80/119 و تاج پوشش 10/33، 90/35، 20/43 دارای روند مشخص و افزایشی در روستای قلی بیگلو مطابق با فرضیه تحقیق بود (05/0>p)، ولی در روستاهای ارباب کندی و حیدرآباد این فرضیه تایید نشد (05/0p>). همچنین، در تجزیه و تحلیل کلی سه روستا نتایج نشان داد که پارامترهایی مانند تراکم، سنگ و سنگریزه، لاشبرگ، شن، اسیدیته و شوری دارای روند تغییرات مشخص و تایید کننده فرضیه تحقیق بودند (05/0>p)، ولی سایر پارامترها فرضیه تحقیق را تایید نکرد (05/0p>). در روستای ارباب کندی شاخص های تنوع و یکنواختی دارای روند افزایشی با فاصله از روستا می باشند، بیشترین مقدار تنوع شاخص شانون-واینر در جهت شرق، در شیب 20 درصد و برابر با 88/3 است. شاخص های تنوع روستای حیدرآباد دارای روند کاهشی ولی شاخص های یکنواختی از روند خاصی پیروی نمی کنند، بیشترین مقدار این شاخص در جهت شمال، شیب 30 درصد که برابر با 32/3 می باشد. در مقابل نتایج شاخص های تنوع و یکنواختی روستای قلی بیگلو فاقد روند مشخص و شاخص تنوع در جهت جنوب، شیب 20 درصد بیشترین بوده که برابر با 33/3 به دست آمده است. همچنین، نتایج گروه بندی روش های چند متغیره نشان داد که سایت های با وضعیت چرای مختلف با مشارکت تمامی پارامترها قابل تفکیک نمی باشند. هرچندکه، در ابتدای طرح تلاش گردید که واحدهای همگن در قالب سه روستا و در سه فاصله انتخاب گردد، ولی با توجه به شرایط مراتع سبلان شمالی و موقعیت روستاهای قابل تعریف، امکان تفکیک و تعیین مناطق همگن بطور کامل میسر نبوده است. در مناطق کوهستانی مانند شمال سبلان تغییر در عوامل پوشش گیاهی و خاک تنها تحت تاثیر گرادیان چرا نیست، بلکه عوامل دیگری مانند ارتفاع و عوامل وابسته به آن مانند بارندگی در فواصل مختلف کانون بحران موثر می باشند. لذا، با توجه به ترکیب گیاهی و تبدیل و تخریب صورت گرفته در این مراتع و پراکنش کانون های بحرانی روستا، استفاده از این چارچوب در ارزیابی تخریب مناسب نمی باشد.کلید واژگان: ترکیب و تنوع, کانون بحران, شدت چرا, گرادیان چرایی, استان اردبیل}
-
هدف از این تحقیق، بررسی تاثیر شدت های مختلف چرای دام بر تغییرات بیوماس و تلاش بازآوری گونه های Festuca ovina L. و Alopecurus textilis Boiss. می باشد. سه شدت چرایی (سبک، متوسط و سنگین) با استفاده از روش 4 عامله تعیین شد. در هر مکان 3 ترانسکت 50 متری به طور تصادفی مستقر و روی هر ترانسکت ده پایه از هرگونه انتخاب و نمونه گیری اندام های هوایی و زیرزمینی در زمان گلدهی انجامشد. بعد از تفکیک اندام های زایشی و رویشی و توزین ماده خشک آن ها در هر دو گونه، داده ها به منظور بررسی عکس العمل گیاه در مقابل چرا و مقایسه مکان ها نسبت به اختصاص ماده خشک به اندام های مختلف در گونه های مورد مطالعه، با استفاده از آزمون های آماری تجزیه واریانس یکطرفه و توکی در نرم افزارSPSS16 تجزیه و تحلیل شدند. نتایج نشان داد که شدت های مختلف چرای دام بر بیوماس کل و وزن (ساقه، برگ، ریشه، گل آذین و بیوماس هوایی) و طول (ریشه، گل آذین و ارتفاع هوایی) تاثیر معنی دار داشته است (01/0p<). نتایج حاصل از رابطه رگرسیونی بین وزن کل و وزن ماده خشک گل آذین گونه ها نشان داد که با کاهش وزن کل گونه های تحت چرا وزن گل آذین نیز کاهش یافته و همبستگی بین آن ها وجود دارد. تلاش بازآوری (درصد وزن خشک گل آذین به بیوماس هوایی) نیز با افزایش چرا افزایش یافته است. در گونه F. ovina وزن گل آذین به ترتیب در منطقه چرای سبک 38/2، چرای متوسط 91/1 و چرای سنگین 99/0گرم در متر مربع و در گونه A. textilis نیز به همان ترتیب 15/3، 58/2 و 53/1 گرم در متر مربع به دست آمد. درصد تلاش بازآوری در گونهF.ovina به ترتیب در شدت چرای سبک، متوسط و سنگین برابر 44/16، 77/19و24/20 درصد و در گونه A. textilisنیز به همان ترتیب93/16، 74/17و56/18 درصد به دست آمد. در مجموع، هر دو گونه در شدت چرای سنگین بیشترین میزان تلاش برای بازآوری را دارند و سهم بیشتری از منابع خود را به تولید مثل از طریق جنسی اختصاص می دهند.کلید واژگان: شدت چرا, بازآوری, Festuca ovina L, Alopecurus textilis Boiss, استان اردبیل}The aim of this study was to investigate the effects of different grazing intensity on biomass variation and reproductive effort of Festuca ovina L. and Alupecurus textilis Boiss. Three grazing intensity (light, medium and heavy) using the 4-factor method were determined. In each site, 3 transects with 50 meters long randomly were established and on each transect 10 bunch of species were selected and aboveground and underground sampling at the time of flowering stage was sampled. After separation of reproductive and vegetative organs and weighing the dry matter in both species, data for evaluating the reaction of plants against grazing and comparison sites to dry matter to different organs in the studied species, one-way analysis of variance and Tukey's test were analyzed using SPSS16 software. The results show that different intensities of grazing onthe total biomass and weight (stems, leaves, roots, inflorescences, biomass) and length (root, inflorescence and aerial height) have significant effect (PKeywords: Grazing intensity, Reproductive, Alupecurus textilis Boiss, Festuca ovina L, Ardabil Province}
-
بررسی تغییرات کمی و کیفی پوشش گیاهی و خاک در طول گرادیان چرایی دام به منظور شناخت تغییرات پسرونده در وضعیت پوشش گیاهی و خاک و به تبع آن اصلاح شیوه مدیریت مرتع، امری ضروری است. مطالعه حاضر با هدف شناسایی فاکتور های خاکی موثر بر پراکنش پوشش گیاهی در شدت های مختلف چرا در مراتع خرابه سنجی ارومیه صورت گرفت. نمونه برداری در خرداد ماه 1390 به روش تصادفی- سیستماتیک در سه منطقه با شدت های چرایی کم، متوسط و زیاد صورت گرفت. بدین منظور در هر منطقه، 6 ترانسکت 100 متری و در طول هر ترانسکت 10 پلات یک متر مربعی مستقر گردید. همچنین گونه های موجود در هر پلات شناسائی و درصد پوشش گیاهی، تراکم و فراوانی هر یک از گونه ها ثبت گردید. همچنین در داخل هر پلات از عمق 30-0 سانتیمتری سطح خاک، نمونه های خاک برداشت شد و وزن مخصوص ظاهری، درصد رطوبت نسبی، EC، pH، ماده آلی، کربن، نیتروژن، مواده آلی ذره ای و بافت خاک اندازه گیری شد. به منظور تعیین روابط بین عوامل خاکی با پراکنش پوشش گیاهی، از تجزیه و تحلیل آماری چند متغیره (رج بندی) استفاده شد. رج بندی جوامع گیاهی با توجه به خصوصیات خاکی به روش آنالیز تطبیقی متعارفی (DCA، RDA، CCA) صورت گرفت. نتایج رج بندی نشان داد که فاکتور نیتروژن در هر سه شدت چرایی، مهم ترین عامل تاثیرگذار بر پراکنش گونه ای بود. همچنین در شدت چرایی کم، رطوبت نسبی؛ در شدت چرایی متوسط، وزن مخصوص ظاهری و نیتروژن ذره ای و در منطقه با شدت چرایی زیاد، نیتروژن ذره ای و کربن ذره ای به عنوان مهم ترین فاکتور های تاثیر گذار بر پراکنش پوشش گیاهی شناخته شد.کلید واژگان: شدت چرا, آنالیز تطبیقی متعارفی, نیتروژن ذره ای, کربن ذره ای, مراتع خرابه سنجی ارومیه}Evaluation of quantitative and qualitative changes in vegetation and soil during the grazing gradient is necessary in order to recognize the regressive changes in the vegetation and soil, and consequently to improve the range management practices. The present study was carried out with the purpose of identifying soil factors affecting the vegetation distribution with various grazing intensities in rangelands of Kharab-e-Sanji in Urmia. Systematic random sampling was conducted in late June to collect samples in three regions with low, medium, and high grazing intensities. In this regard, in each region six 100m transects and along each transect, ten 1 meters squared plots were placed. Moreover, the species present in each plot were identified and the vegetation cover percentage, density and frequency of each species were recorded. Furthermore, the samples were taken from 0-30cm depth of soil surface within each plot and the bulk density, relative humidity, EC, pH, organic matter, carbon, nitrogen, particulate organic matter and soil texture were measured. To determine the relationship between the soil factors and distribution of vegetation, the multivariate analysis (ordination) was used. Ordination of plant communities due to soil properties was performed using Canonical Correspondence Analyses (DCA¡ RDA¡ CCA). Ordination results showed that nitrogen factor in all the three grazing intensities was the most important factor influencing the distribution of species. Moreover, at the low grazing intensity level, relative humidity; with the moderate grazing intensity, bulk density and particulate nitrogen; and in the regions with the high grazing density, particulate nitrogen and particulate carbon were considered as the most important factor influencing the distribution of vegetation.Keywords: Grazing intensity, Canonical Correspondence Analysis, Particulate nitrogen, Particulate carbon, Kharab-e-Sanji pastures in Urmia}
-
آگاهی اثرات چرای دام بر ساختار پوشش گیاهی و خصوصیات خاک در مدیریت مراتع امری ضروری است. در این تحقیق تغییرات درصد تاج پوشش و خصوصیات خاک در یک گرادیان چرایی در مراتع استپی منطقه کلهرود استان اصفهان مطالعه شد. منطقه با توجه به فاصله از روستا به 3 قسمت چرای سنگین (فاصله کمتر از 1 کیلومتری روستا) چرای متوسط (1 تا 2 کیلومتری) و چرای تقریبا سبک (بیش از 2 کیلومتری) تقسیم شد و تعداد 6 ترانسکت 150 متری در هر منطقه (مجموعا 18 ترانسکت) مستقر گردید. در طول هر ترانسکت، تعداد 15 پلات (5/1×1 متر) قرار داده شد و درصد تاج پوشش گونه های گیاهی اندازه گیری شد. در 27 پلات به طور تصادفی نمونه خاک برداشت و درصد آهک، پتاسیم، سدیم، رطوبت اشباع، pH ، هدایت الکتریکی و کربن آلی اندازه گیری شد. روش های تحلیل واریانس، خوشه بندی و رج بندی سنجش چندبعدی غیرمتریک برای بررسی ارتباط بین عوامل محیطی و مدیریتی با پوشش گیاهی استفاده شد. نتایج نشان داد که با افزایش شدت چرا درصدتاج پوشش گونه درمنه دشتی Artemisia sieberi کمتر و به پوشش گونه اسفند (harmala Peganum) افزوده می شود اما گونه Anabasis aphylla در هرسه شدت چرایی حضور داشت و شاخص شدت چرایی نبود. شدت چرا باعث افزایش معنی دار سدیم، آهک و هدایت الکتریکی و کاهش میزان پتاسیم، رطوبت اشباع و کربن آلی شده است(5%= α). نتایج نشان داد که منطقه با چرای متوسط در یک حالت انتقالی قرار دارد که بایستی سریعا با انجام پروژه های اصلاحی از تغییرات منفی و بدون بازگشت جلوگیری گردد. نتایج این مطالعه می تواند به مدیران کمک کند تا حد آستانه تغییرات شرایط اکولوژیکی را شناسایی کنند.کلید واژگان: پوشش گیاهی, خصوصیات خاک, شدت چرا, تجزیه و تحلیل خوشه ای, اصفهان}
- نتایج بر اساس تاریخ انتشار مرتب شده‌اند.
- کلیدواژه مورد نظر شما تنها در فیلد کلیدواژگان مقالات جستجو شده‌است. به منظور حذف نتایج غیر مرتبط، جستجو تنها در مقالات مجلاتی انجام شده که با مجله ماخذ هم موضوع هستند.
- در صورتی که می‌خواهید جستجو را در همه موضوعات و با شرایط دیگر تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مجلات مراجعه کنید.
©2000-2024 magiran.com All Rights Reserved.