موضع فارابی در جریان ترجمه

جریان ترجمه در دوران خلفای عباسی، تحولی سترگ در فرهنگ و تمدن اسلامی پدید آورد و ازاین رو، آثار و پیامدهای این جریان و واکنش های افراد مختلف از جهات متعدد قابل بررسی و تحقیق است. یکی از اثرگذاران این تحول عظیم، فارابی، شاگرد متی بن یونس ، از مترجمان بیت الحکمه است. نقش فارابی در جریان ترجمه این گونه ارزیابی می شود که او در میان دو جریان متضاد حامیان و مدافعان ترجمه (کسانی که دانش و فرهنگ و تمدن ترجمه ای را به طور کامل پذیرفته بودند و کوشیدند همه معارف را با معیار متون ترجمه ای تفسیر کنند) و مخالفان و دشمنان آن (که هیچ یک از معارف و علوم ترجمه ای را نپذیرفته بودند و آن را جزء علوم گمراه کننده می دانستند) راه اصلاح و انصاف را در پیش گرفت و منصفانه به نقد و بررسی آن پرداخت. او از یک طرف گاه با نقد ترجمه مترجمان بیت الحکمه، در اصلاح فهم و ترجمه آنان همت گماشت و از سوی دیگر، برای وحدت میان دین و فلسفه کوشید و آموزه های دینی را تحلیلی فلسفی و عقلانی نمود و در تقریب آرای فیلسوفان یونانی با معارف دین اسلام تلاش و فلسفه اسلامی را پایه گذاری کرد.