ارزیابی فون پشه های خاکی در کانون بومی لیشمانیوز پوستی در شهرستان دزفول سال 1397

مقدمه :

لیشمانیازیس، یکی از مهم ترین بیماری های ناقل زاد مشترک بین انسان و حیوان است که توسط گونه های پشه ی خاکی به انسان انتقال می یابد. لیشمانیازیس جلدی، در بیشتر مناطق ایران به عنوان مشکل بهداشتی مهمی مطرح می باشد. مطالعه ی حاضر، برای شناسایی گونه های پشه خاکی در شهرستان دزفول انجام شد.

پشه خاکی ها، با استفاده از تله ی چسبان از مکان های داخلی و خارجی از بخش های مختلف شهرستان دزفول در سال 1397 صید شدند. همه ی پشه خاکی های صید شده، با استفاده از کلیدهای شناسایی معتبر، بر اساس صفات ریخت شناسی خارجی و داخلی از سر و اندام تناسلی هر دو جنس نر و ماده شناسایی و تعیین گونه شدند.

در این مطالعه، در مجموع 2132 پشه خاکی جمع آوری شد. به طور کلی، 8 گونه پشه خاکی از خانواده ی Psycodidae و زیرخانواده ی Phlebotominae شناسایی شد که Phlebotomus papatasi با 46 درصد به عنوان گونه ی غالب و Sergentomyia squamipleuris با 1 درصد به عنوان گونه ی مغلوب منطقه شناسایی شدند. Phlebotomus papatasi، گونه ی غالب در اماکن داخلی با 67/27 درصد پشه ی صید شده و Sergentomyia tiberiadis گونه ی غالب در اماکن خارجی با 43/21 درصد پشه ی صید شده گزارش گردید. اوج فعالیت پشه خاکی ها در ماه های مرداد، شهریور و مهر بود.

در شهرستان دزفول با توجه به شرایط اقلیمی مناسب، تعداد و تنوع گونه های پشه خاکی زیاد است. پشه خاکی Phlebotomus papatasi، به عنوان گونه ی غالب، ناقل اصلی بیماری لیشمانیوز جلدی در این منطقه می باشد.