بررسی واکنش نرخ اشتغال به ساختار مالیات در ایران

موضوع واکنش سطح اشتغال و عرضه نیروی کار به وضع مالیات ازجمله مباحث چالشی در ادبیات نظری اقتصاد با نتیجه‏ای نامشخص است. هدف از پژوهش حاضر بررسی میزان تاثیرگذاری سیاست مالی در قالب وضع مالیات بر روی اشتغال و آزمون این فرضیه است که مالیات تاثیر منفی بر نرخ اشتغال دارد. بدین ‏منظور از رویکرد تصحیح‏خطا‏ی‏برداری و آزمون علیت تودا-یاماموتو و داده‏های سری زمانی سالانه طی دوره 1396-1357 برای کشور ایران، استفاده شد. نتایج حاصل از آزمون علیت نشان داد، مالیات بر شرکت و مالیات بر واردات از عوامل افزایش دهنده نرخ بیکاری در ایران هستند. نتایج به دست آمده از روش تصحیح خطای برداری وجود یک رابطه مثبت و معنی‏دار بین متغیرهای مالیات بر واردات، تولید ناخالص داخلی و شاخص قیمت مصرف‎کننده و همچنین رابطه منفی و معنی‏دار بین مالیات بر شرکت و نرخ بیکاری را تایید نمود. استخراج توابع واکنش ضربه ای نیز نشان داد که با بروز شوک مثبت از جانب متغیرهای مالیات بر شرکت ، نرخ بیکاری در کوتاه‎مدت افزایش و در بلندمدت به سمت صفر میل می‏نماید. همچنین، با ایجاد یک شوک مثبت از جانب متغیرهای مالیات بر واردات و شاخص قیمت مصرف کننده، نرخ بیکاری در کوتاه‎مدت کاهش و در بلندمدت به سمت صفر میل می‏نماید. لازم به ذکر است تاثیر ایجاد شوک مثبت در تولید ناخالص داخلی روی نرخ بیکاری نوسانی است.