بازخوانی موعودگرایانه هنر طراحی شهرهای اساطیری ایران باستان (مطالعه موردی ورجمکرد و گنگ دژ)

شماری از ادیان برآنند که سرانجام مردی ظهور می‌کند که با رسالتی الهی، انسان‌ها را از تاریکی و ظلم و گمراهی و گناهکاری می‌رهاند و برای زمین و زمینیان خوشبختی و خیر می‌آورد. در متون ایران پیش از اسلام _ اوستایی و پهلوی _ نیز اشارات مستقیمی به منجیان و سودبخشندگان شده است و از طرفی نیز فرشکرد یا نوسازی جهان توسط منجیان و براساس متون ایران باستان، از اولین دو شهر اسطوره‌ای _ آرمانی، یعنی ورجمکرد و گنگ دژ شروع می‌شود. پس این مسئله حادث می‌گردد که اگر اندیشه آرمانشهرگرایانه در بطن اندیشه موعودگرایانه ایران باستان شکل گرفته باشد، آیا می‌توان گفت که بازخوانی اصول و مفاهیم کالبدی، اجتماعی و معنایی آرمانشهرهای اساطیری، می‌تواند دریچه‌ای برای وصول به اصول و مفاهیم شهرهای موعودگرایانه نیز باشد؟ در پژوهش پیش رو، روش تحقیق کلی، به صورت توصیفی و تحلیلی، و هم‌چنین تاریخی و برمبنای مطالعات کتابخانه‌ای بوده است. مطالعه موردی نیز در این پژوهش بر دو مورد از آرمانشهرهای اساطیری ایران پیش از اسلام ورجمکرد و گنگ دژ استوار بوده است. در پژوهش پیش رو به ارتباط بین اندیشه موعودگرایانه و اندیشه آرمانشهرخواهی در ایران باستان پرداخته شده است. بازخوانی مفاهیم سه‌گانه فرم، اجتماع و معنا در شهرهای اسطوره‌ای ایران باستان با محوریت ورجمکرد و گنگ دژ بیانگر روایت و خواستگاهی معنایی در مورد موعود بوده است. نتایج تحقیق بیانگر حضور معانی و مفاهیم موعودگرایانه در هنر طراحی شهرهای اساطیری ایران باستان با محوریت ورجمکرد و گنگ دژ دارد. دستاوردهای حاصل از تحقیق می‌تواند در بازخوانی موعودگرایانه در هنر طراحی شهرهای اساطیری تمدن‌های باستانی کاربرد داشته باشد.