ارزیابی و تحلیل اقتصادی آثار نوسانات اقلیمی بر عملکرد یونجه در ایران با رویکرد تعدیل آثار خشکسالی

یونجه مهمترین محصول علوفه ای ایران است که تقریبا در تمام استانهای کشور کشت می شود. با توجه به اهمیت اقتصادی یونجه و حساسیت آن به تنش خشکی و ویژگی های خاص فیزیولوژی آن در مقاومت به خشکی، این مطالعه به بررسی ریسک وقوع خشکسالی در مناطق مختلف از یکسو و ارتباط تولید یونجه با پارامترهای تعیین کننده خشکسالی از سوی دیگر پرداخته است. به این منظور ابتدا احتمال وقوع خشکسالی در مناطق مختلف ایران بر اساس شاخص RDI محاسبه شد که نتایج نشان داد، احتمال وقوع خشکسالی در برخی مناطق شرقی کشور بیشتر از سایر مناطق می باشد. سپس با برآورد تابع واکنش اقلیمی عملکرد یونجه بر اساس اطلاعات سری زمانی 95-1371 و با استفاده از روش پانل فضایی، آثار تغییرات بارش و دما به عنوان دو بازروی موثره اصلی خشکسالی بر عملکرد یونجه مورد بررسی قرار گرفت. بر اساس نتایج این مطالعه و با در نظرداشتن پیش بینی های اقلیمی و وضعیت منابع آب در دسترس در آینده، توسعه کشت یونجه در مناطق شمال غرب و غرب کشور و محدود کردن کشت این محصول در مناطق شرقی، آثار مثبت اقتصادی را در پی خواهد داشت. همچنین استفاده از ویژگی فیزیولوژی یونجه در به خواب رفتگی با قطع موقت آبیاری و تخصیص آب به کشت تناوب یونجه می تواند به عنوان یک استراتژی در مدیریت مصرف آب در شرایط استرس خشکی بکارگرفته شود.