بررسی قابلیت کاربست داده های کاربران توئیتردر ارزیابی اثربخشی (مورد مطالعه: سازمان صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران)

از دیرباز، سازمان‏ها به اثربخشی به‏عنوان معیاری از تحقق اهداف ذی‏نفعان توجه داشته‏اند. در عصر کنونی، کلیدی‏ترین ذی‎نفع هر سازمان رسانه‏ای، مخاطب و معیار اثربخشی، میزان رضایت اوست. از این رو، در رسانه ‏های بزرگ جهان مدل‏های کارآمدی به‎ منظور ارزیابی اثربخشی برنامه ‏ها از دیدگاه مخاطب طراحی شده اد که در آنها از داده‏ های مربوط به شبکه‏ های اجتماعی به ‏عنوان منبعی مناسب، دقیق و بدون جهت‎ گیری از نیازها و انگیزه ‏های مخاطبان استفاده می‏شود. هدف این پژوهش، بررسی قابلیت استفاده از داده ‎های کاربران شبکه اجتماعی توییتر فارسی در ارزیابی اثربخشی محتوای برنامه های سازمان صداوسیما بوده است. از آنجا که تاکنون برای ارزیابی اثربخشی در سازمان صداوسیما از ابزارهای مصاحبه یا پرسش‎نامه برای جمع ‎آوری داده ‏ها استفاده شده است و این ابزارها مشکلاتی مانند دروازه‏بانی اطلاعات ارایه‏ شده از سوی مخاطبان دارند، در این پژوهش قابلیت کاربست داده‏ های توییتر به‏منظور ارزیابی اثربخشی برنامه ‏ها بررسی شد. این پژوهش در دو فاز انجام شده است. در فاز نخست، بر مبنای مصاحبه عمیق با 15 نفر از خبرگان و تحلیل داده ‏‎ها به روش تحلیل مضمون الگوی فرایندی مناسب برای ارزیابی اثربخشی محتوای برنامه ‏های سازمان شامل پنج مولفه اصلی ورودی، فرایند، خروجی، واحد نظارت، واحد پژوهش‎ ها و 26 مولفه فرعی استخراج شد. در فاز دوم، داده ‎های منتشرشده کاربران توییتر در رابطه با شش مورد از سریال‏ های پخش شده در بازه نه ماه نخست سال 99 به روش نظارت‏نشده جمع ‎آوری شد و توسط نرم ‎افزارهای رپیدمایندر و ارنج و روش تحلیل محتوا تحلیل شد. بر اساس نتایج، به‎ منظور استفاده از داده ‏های توییتر در فرایند ارزیابی اثربخشی می‎توان از هر دو روش تحلیل داده ‎ها مبتنی بر محتوا و مبتنی بر ساختار شبکه، استفاده کرد. همچنین در بخش‎های پیش از برنامه ریزی محتوایی و در مرحله پیش تولید، مرحله توزیع و همچنین در مرحله تحلیل و بازخورد از فرایند ارزیابی اثربخشی، می‏توان از تحلیل داده‏ های توییتر استفاده کرد.