شناسایی و اولویت بندی معیارهای ایمنی عابران پیاده در معابر درون شهری استان همدان مبتنی بر تصمیم گیری چند معیاره به روش تاپسیس فازی

عابران پیاده در میان کاربران جاده‌ای به‌ عنوان آسیب‌پذیرترین گروه محسوب می‌شوند. ایجاد تجهیزات ایمنی و اجرای راهکارهای موثر در گذرگاه‌های عرضی موجب افزایش ایمنی عابر پیاده خواهد شد. براساس اطلاعات سازمان پزشکی قانونی کشور 76 نفر در معابر درون شهری استان همدان در طی سال 1396 در اثر حوادث رانندگی جان خود را از دست داده اند. در استان همدان عابران پیاده یکی از مهمترین گروه های در معرض خطر حوادث رانندگی می باشند و مطالعه و اولویت بندی معیارهای ارتقاء ایمنی رفت و آمد عابران می تواند برنامه ریزان و تصمیم گیران را در ایجاد محیطی امن برای رفت و آمد عابران کمک کند. این مطالعه با هدف شناسایی و اولویت بندی معیارهای ایمنی عابران پیاده در معابر درون شهری استان همدان مبتنی بر تصمیم گیری چند معیاره به روش تاپسیس فازی طراحی و انجام شد.

در این پژوهش توصیفی و تحلیلی با استفاده از روش تاپسیس فازی روند منطقی و سیستماتیک برای توسعه مدل بهینه تحت هر یک از معیارهای انتخابی تهیه شد. برای دستیابی به عوامل خطر تاثیرگذار در ارایه مدل لازم، ابتدا معیارها توسط خبرگان از میان فهرست مبسوط معیارهای عملکردی تعیین شد و سپس با توجه به وجود معیارهای کلیدی در ارتباط با ایمنی عابران پیاده با کمک معیارهای SMART، از نسبت وزن دهی و تعیین وزن معیارهای مورد مطالعه جهت رتبه بندی معیارها استفاده شد.

تجزیه و تحلیلهای فازی نشان داد، از نظر شرکت کنندگان مطالعه، ایجاد گذرگاه های غیر همسطح در تقاطع ها، ایجاد مسیرهای امن در اطراف مدارس، محدود کردن دسترسی عابران به بزرگراه ها، ایجاد محل‌های عبور کنترل‌شده در مناطق پرخطر و آموزش و ارتقاء فرهنگ ترافیک در جامعه از طریق رسانه های جمعی به ترتیب مهمترین معیارهای کلیدی ارتقاء ایمنی عابران پیاده می باشند.

این مطالعه نشان داد، معیارهای لازم و دارای اهمیت جهت ارتقاء ایمنی عابران پیاده حیطه های مختلف عوامل انسانی، محیطی و وسیله نقلیه را شامل می شوند. در این میان عوامل انسانی و رفتار عابران نقش مهمی دارد. اولویت بندی معیارهای ایمنی عابران به سیاست گذاران و مدیران جهت مدیریت عوامل موثر در تصادفات عابران پیاده کمک می کند.