حفاظت از تکثیر طبیعی ماهی کلمه(Rutilus rutilus caspicus) دریای خزر با مشارکت مردمی در رودخانه ی قره سو1397

این تحقیق در رودخانه قره سو در منطقه نیاز آباد در ده کیلومتری شهرستان بندر ترکمن (استان گلستان) با هدف تکثیر طبیعی ماهی کلمه با مشارکت مردمی در سال 1397، انجام شد. گروه های هدف شامل بانوان روستایی، صیادان محلی، دانش آموزان و علاقمندان به محیط زیست بوده است. جلسات ترویجی با بخشداری، اداره کل شیلات استان، فرمانداری و دهداری انجام گردید. دوره ها و کارگاه های آموزشی طراحی و اجرا شد. در فاز عملیاتی، براساس عوامل فیزیکی و شیمیایی آب، منطق ه ای به طول 500 متر از رودخانه انتخاب با فنس پلاستیکی با اندازه چشمه 10 میلی متر بطول 20 متر از دو طرف محصور و با مشارکت اداره کل شیلات استان گلستان تعداد 2200  قطعه از مولدین ماهی کلمه با وزن های 70 تا 150 گرمی و با همراهی صیادان و مردم ذخیره شد. در طی اجرای طرح رفتارهای تولید مثلی مولدین بطور مستمر مورد بررسی قرار گرفت. درنهایت تخم های لقاح یافته به وضوح بر روی لانه های مصنوعی و گیاهان حاشیه رودخانه مشاهده شدند. با احتساب جفت مولدین و میزان راندمان تولید در روش تکثیر طبیعی در استخرهای پرورش و تعداد تخم حاصل از هر مولد ماهی کلمه، به طور میانگین ظرفیتی معادل ده میلیون لارو و بچه ماهی وارد رودخانه گردید. ضریب نفوذ حاصل از فعالیت صیادان% 3/6، دانش آموزان% 16/6 و جامعه بانوان روستایی %35 محاسبه شد. بنابراین بعنوان توصیه های ترویجی جهت تکثیر طبیعی می توان به  لزوم برنامه ریزی توسط اداره کل شیلات، بهره وری از مشارک مردمی به منظور مراقبت و حفاظت از مسیر مهاجرت ماهیان از دهانه رودخانه تا محل مناسب تخم ریزی، اشاره نمود.