بررسی تاثیر الگوی توانمندسازی خانواده محور بر میزان خستگی بیماران تحت شیمی درمانی

پیش زمینه و هدف:

 سرطان یکی از مسایل مهم و اصلی بهداشت و درمان در ایران و سراسر جهان است. خستگی مرتبط با سرطان می تواند حتی سال ها بعد از شیمی درمانی ادامه یابد و همچنین خستگی، توانایی افراد را برای کار، فعالیت و تلاش برای حفظ زندگی طبیعی را کاهش می دهد. هدف از این مطالعه تاثیر الگوی توانمندسازی خانواده محور بر میزان خستگی بیماران تحت شیمی درمانی بود.

  مواد و روش کار:

 این مطالعه یک مطالعه نیمه تجربی است که 80 نفر به صورت در دسترس از بیماران بخش های خون 1 و 2 که در بیمارستان امام خمینی (ره) شهر ارومیه بستری بودند، انتخاب شدند. مراحل الگوی توانمندسازی خانواده محور به ترتیب و در 4 گام اصلی شامل 1- درک تهدید، 2- ارتقاء خودکارآمدی/ مشکل گشایی، 3- ارتقای خودباوری و عزت نفس از طریق مشارکت آموزشی و 4- ارزشیابی انجام شد؛ این مراحل در طی 3 ماه در بخش خون 2 بیمارستان امام خمینی (ره) ارومیه برای گروه مداخله انجام شد. برای گردآوری داده ها از ابزار مقیاس خستگی سرطان و پرسشنامه خصوصیات جمعیت شناختی و بالینی استفاده شد. داده ها توسط آزمون های تی زوجی، تی مستقل، آزمون دقیق فیشر و مجذور کای توسط نرم افزار STATA نسخه 12 تحلیل شدند.

در ابتدای مطالعه دو گروه مداخله و کنترل، تفاوت معناداری ازنظر میانگین نمره خستگی نداشتند (p=0.649). بعد از مداخله با مقایسه میانگین نمره خستگی بین دو گروه، میانگین نمره خستگی گروه مداخله (10/4±57/34) نسبت به گروه کنترل (43/5±77/46) کاهش معناداری داشته است (p<0.001).

نتایج مطالعه نشان داد که توانمند کردن اعضای خانواده مسیول مراقبت بیماران سرطانی تحت شیمی درمانی باعث کاهش سطح خستگی در بیماران شده است. به پرستاران توصیه می شود با به کارگیری الگوی توانمندسازی خانواده محور و درگیر کردن آگاهانه بیمار و خانواده در تصمیم گیری برای ارتقای سطح سلامتی، به آنان کمک کنند تا عوارض شیمی درمانی کاهش یابد.