فرایندیابی و آسیب شناسی وضع موجود طرح های اسکان هدایتی عشایر کوچنده

طرح های اسکان و گذار از نظام های عشایری به نظام های نوین، به عنوان یکی از روش های رسیدن به توسعه، به ضرورتی اجتناب ناپذیر تبدیل شده است. ولی دیدگاه نظری، بازیگران و بازی گردان ها و روش عملیاتی مشخص و واحدی برای آن تعریف نشده است و در هر فضای عشایری با یک روش، درک و اجرا می شود. مبتنی بر این مسیله، هدف پژوهش حاضر استخراج و الگوسازی رویه و فرایند وضع موجود طرح های اسکان هدایتی و شناسایی آسیب های موجود در این رویه است. با توجه به وجود طیف گسترده ای از عشایر و نیز اجرای اولین طرح اسکان هدایتی در استان فارس، طرح های اسکان هدایتی عشایر کوچنده استان فارس مورد بررسی قرار گرفت. جامعه و نمونه آماری پژوهش شامل اسناد و مدارک (48 پرونده اسکان هدایتی) و خبرگان حوزه اسکان عشایری (7 نفر) بود. داده ها به صورت آرشیوی و میدانی جمع آوری و از طریق تحلیل محتوای اسناد و مصاحبه تحلیل شدند. یافته ها نشان داد که در رویه موجود، برای گفتمان سازی و اجرای طرح اسکان هدایتی 12 مرحله وجود دارد که در قالب 4 مقوله «تصمیم سازی، تصمیم گیری، زمینه سازی و عملیاتی سازی» انتزاع شدند. به علاوه با کنکاش در هر مرحله، آسیب های آن شناسایی و گزارش گردید. با توجه به هدف پژوهش می توان نتیجه گرفت که برای رویه های موجود اسکان هدایتی بررسی شده، نظریه مورد توافق اسکان در بین صاحب نظران، رویه منسجم سازمانی، سیاست های پس از اسکان و توجه به بهبود شاخص های برخورداری و شاخص های توسعه انسانی و نیز بررسی مسیله دوران گذار از کوچ نشینی به اسکان به لحاظ مدت و متولی، وجود ندارد. مبتنی بر این نتیجه، بازنگری در مبنای نظری و تعریف اسکان، تعیین نوع و نحوه نقش آفرینی بازی گردانان اسکان، مواجهه میان رشته ای با اسکان و اتخاذ برنامه ریزی مشارکتی و جامعه بنیاد در سیاست گذاری و اجرای سیاست پیشنهاد گردید.