مقایسه و شیوع هایپرموبیلیتی عمومی مفاصل در دانش آموزان ایرانی

 افزایش تحرک یک یا چند مفصل در مقایسه با دامنه طبیعی، به عنوان بیش تحرکی مفصل یا هایپرموبیلیتی (hypermobility) شناخته می شود. با این حال، در بیشتر موارد، هایپرموبیلیتی مفصل یک پدیده محدود است که به عنوان هایپرموبیلیتی عمومی مفاصل، Generalized Joint Hypermobility (GJH) شناخته می شود. هدف از مطالعه حاضر مقایسه میزان شیوع هایپرموبیلیتی عمومی مفاصل در دانش آموزان دختر و پسر ایرانی بود.

 مطالعه حاضر از نوع مقطعی و گذشته نگر است و جامعه آماری آن شامل دانش آموزان دختر و پسر با دامنه سنی 8 تا 18 سال است که به صورت داوطلبانه در این مطالعه شرکت کردند. تعداد 1225 دانش آموز شامل 726 دختر و 499 پسر، به صورت نمونه گیری در دسترس و هدفمند انتخاب شدند. در این مطالعه از پرسشنامه 5 سوالی خودارزیابی هایپرموبیلیتی عمومی مفاصل حکیم و گراهام استفاده شد که حساسیت آن 80 تا 85 درصد و ویژگی آن 80 تا 90 درصد است. با توجه به شرایط شیوع بیماری کرونا و عدم دسترسی مستقیم به دانش آموزان، این پرسشنامه به صورت الکترونیکی (آنلاین) در برنامه گوگل فرم طراحی شد و برای تکمیل در شبکه های اجتماعی در اختیار معلمان ورزش یا دانش آموزان قرار گرفت. تجزیه و تحلیل آماری با استفاده از آزمون خی دو (دو بعدی) در نرم افزار آماری SPSS نسخه 22 انجام شد.

 نتایج مطالعه حاضر نشان داد میزان شیوع هایپرموبیلیتی در دختران (%2/41) نسبت به پسران (7/30%) بالاتر است. همچنین، آزمون آماری خی دو نشان داد که تفاوت معناداری بین دو جنس دختر و پسر و میزان ابتلا به هایپرموبیلیتی وجود دارد (001/0p=، 97/13=ƛ). طبق این نتایج، جنسیت در میزان ابتلا به هایپرموبیلیتی به میزان 10 درصد تعیین کننده بوده است. علاوه بر این، نتایج آزمون آماری نشان داد که پارامتر سن در میزان ابتلا به هایپرموبیلیتی تفاوت معناداری ایجاد نمی کند (54/0p= ،79/10=ƛ).

 با توجه به نتایج مطالعه حاضر، هایپرموبیلیتی عمومی مفاصل در دانش آموزان دختر و پسر ایرانی از میزان شیوع بالایی برخوردار است. همچنین این شیوع در دختران نسبت به پسران بیشتر است. بنابراین نیاز است که توجه بیشتری به این پدیده شود، چرا که در آینده ممکن است برای افرادی که دچار هایپرموبیلیتی هستند عوارض جسمانی و روانی ایجاد شود.