واکاوی رهیافت ‏های برنامه‏ ریزی محله‏ محور و بازآفرینی اجتماع‏ محور

در دهه‏ های اخیر، توجه به دو مقوله محله ‏محوری و بازآفرینی اجتماع‏ محور جوامع در برنامه ‏ریزی‏ ها مطابق با امکانات و شرایط فعلی در بین برنامه ‏ریزان شهری افزایش یافته است. محلات به مثابه یک محدوده کوچک که دارای ساز و کارهای خاص خود است، طرح ‏ریزی و برنامه ‏ریزی ویژه خود را طلب می‏ کند. هدف پژوهش حاضر، بررسی و مرور دو رویکرد برنامه ‏ریزی محله‏ محور و بازآفرینی اجتماع‏ محور است. روش پژوهش، توصیفی - تحلیلی است. به منظور گردآوری اطلاعات از منابع کتابخانه ای، اسنادی و دیجیتالی بهره‏ گیری شده است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که بین دو رویکرد برنامه ‏ریزی محله ‏محور و بازآفرینی اجتماع‏ محور جوامع شهری هماهنگی و تجانس وجود دارد. به نحوی که مقوله توجه به خواسته ‏ها و نیازهای همگانی در هر دو رویکرد به عنوان اصلی اساسی و تعیین ‏کننده مطرح می‏ شود. برنامه‏ ریزی مشارکتی، آموزش عمومی / آموزش برای تغییر اجتماعی و توسعه دارایی ‏مبنا به عنوان مهم ‏ترین نظریات پایه در رویکرد برنامه ‏ریزی محله‏ محور قلمداد می شوند. همچنین برنامه ‏ریزی راهبردی مبتنی بر چشم ‏انداز که توسط جوامع محلی تعیین می گردد؛ رسیدن به توافق عمومی حاصل همکاری اجتماعات محله ای و در نهایت مشارکت و رهبری گروه‏ های ذی ‏نفع در فرآیند بازآفرینی شهری به عنوان مهم ‏ترین مولفه های بازآفرینی شهری اجتماع ‏محور تعیین می شوند. به طور کلی می توان گفت برنامه ‏ریزان شهری امروزه لاجرم بایستی با بهره‏ گیری از مدیریت محله‏ محوری و همچنین بازآفرینی جوامع شهری مبتنی بر رویکرد اجتماع‏محوری با همکاری اجزا مدیریت محلی (مردم محلی، سرمایه ‏گذاران محلی، گروه ‏های محلی و مسئولین برنامه ‏ریزی محلی) در راستای نیل به جوامع شهری دموکراتیک چاره‏ اندیشی کنند.