بررسی پیکره بنیاد خطاهای نگارشی فارسی آموزان عرب زبان سطح پیشرفته در چارچوب دستور خط فارسی

در دهه های اخیر با خیل سفر غیرفارسی زبانان به ایران و آشنایی هرچه بیشتر آنها با فرهنگ و تمدن ایرانی- اسلامی روبه رو هستیم. در این میان، آمار دانشجویان عرب زبان مشغول به تحصیل در دانشگاه های ایران نیز قابل توجه است. لذا در این پژوهش سعی بر آن بوده است ساختار نگارشی فارسی آموزان عرب زبان سطح پیشرفته از منظری پیکره بنیاد بررسی شود تا اشکالات املایی و فنی موجود در تولیدات نوشتاری آنها، بر اساس دستورالعمل نگارش مصوب فرهنگستان زبان و ادب فارسی مشخص شود. برای دستیابی به این هدف ابتدا پیکره ای از 151 انشاء فارسی آموزان عرب زبان از کشور عراق که در آزمون بسندگی زبان فارسی دانشگاه بین المللی امام رضا علیه السلام شرکت کرده بودند آماده شد. این پیکره شامل 32096 نمونه است که از 3234 نوع تشکیل شده است. سپس به کمک نرم افزار ورداسمیت، فراوانی واژه های موجود در انشاءها استخراج شد. با روش تحلیل محتوا اشکالات املایی/سبکی، خطای حذف نیم فاصله، خطاهای حذف فاصله، خطای درج فاصله، سرهم نویسی و جدانویسی بررسی شد. یافته ها نشان داد بیشترین خطا در حوزه درج فاصله بود و حذف نیم فاصله، اشکالات املائی/ سبکی و خطای سرهم نویسی در رده های بعدی و همچنین جدانویسی در مرتبه آخر قرار داشت و درنهایت هیچ مورد اشتباه در حوزه حذف فاصله به چشم نخورد. همچنین خطاهایی با منشا درون زبانی که خطاهای یادگیری و رشد زبان دوم بودند سهم به سزایی در تعیین منشا بروز خطاها داشت.