ردیابی و تحلیل تبارزائی ویروس کوتولگی گوجه (Prune dwarf virus) از درختان گیلاس استان خراسان رضوی

ویروس کوتولگی گوجه (Prune dwarf virus, PDV) به عنوان یک عامل بیماری زا مهم در درختان گیلاس (Prunus avium L.)، شناخته شده است و خسارت جدی به درختان هسته دار می رساند. در بهار سال 1401 نمونه برداری از مجموعه درختان باغ گیلاس ایستگاه تحقیقات گلمکان مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی، انجام شد. نمونه های جمع آوری شده دارای علائم کوتولگی، میوه های لکه دار، کاهش رشد جوانه ها بودند و فاصله ی میانگره های شاخه نسبت به گیاهان سالم کمتر بود. برای ردیابی ویروس از آزمون رونویسی معکوس با پرایمرهای اختصاصی مبتنی بر ژن پروتئین حرکتی ویروس استفاده شد. قطعات 756 نوکلئوتیدی حاصل از الکتروفورز تکثیر شده پس از خالص سازی، ایزوله گلمکان توالی یابی شد. ترادف به دست آمده با استفاده از بلاست در پایگاه NCBI با ترادف های موجود در بانک ژن مقایسه شد و بیشترین شباهت با جدایه بلغارستان (%7/99MT152176,) و کمترین شباهت با جدایه هلند (%8/88HM021231,) مشاهده شد. درخت تبارزائی بر پایه پروتئین حرکتی ترسیم شد و جدایه های PDV در دو گروه مجزا قرار گرفتند و جدایه گلمکان در گروه I درخت فیلوژنتیک قرار گرفت. مقایسه توالی پروتئین حرکتی جدایه های ویروس نشان داد توالی های اسیدآمینه پروتئین حرکتی و دامنه اتصال به RNA پروتئین حرکتی در میان ویروس کوتولگی گوجه بسیار حفاظت شده است. در این پژوهش برای اولین بار توالی ویروس کوتولگی گوجه از ایران از باغ گیلاس در ژن بانک با رس شماره OR541106 ثبت شد و تحلیل تبارزائی ویروس کوتولگی گوجه با تمرکز بر ژن پروتئین حرکتی بررسی شد.