مطالعه مقایسه ای مقرنس های دارای تخت و نمای آجری مساجد تاریخی اصفهان در گستره ی هندسه دوبعدی مقرنس

گستره ی هندسه دوبعدی برای بررسی وجوه اشتراک و افتراق مقرنس های دارای تخت و نمای آجری در مساجد تاریخی اصفهان موثر است. تحلیل تفاوت ها و شباهت ها می تواند ویژگی های عام و خاص مقرنس های مذکور را آشکار سازد. روش مطالعه ی مقایسه ای، راهکاری برای چگونگی و چرایی شباهت های این مقرنس ها، علی رغم وجود تفاوت ها ارائه می دهد. محمل هندسه ی دوبعدی تاکنون برای یک مطالعه ی مقایسه ای جهت شناخت و دسته بندی مقرنس های دارای تخت و نمای آجری مساجد تاریخی اصفهان به کار گرفته نشده است. جامعه آماری پژوهش، هشت مقرنس از مساجد تاریخی اصفهان شامل مسجد لنبان، مسجد حکیم، مسجد جامع اصفهان، مسجد ساروتقی، مسجد ایلچی، مسجد شیشه و مسجد شعیا را در بر دارد که این مقرنس ها به صورت نیم کار اجرا شده اند. به منظور گردآوری داده ، برداشت مقرنس، با تکنیک فتوگرامتری برد کوتاه و مدل سازی ابرنقطه و تهیه ی عکس تخت از مدل و سپس ترسیم در اتوکد، انجام شده و برای تحلیل داده از روابط هندسی و ریاضی بهره گیری شده است. با نادیده نگرفتن وجوه افتراق، اشتراکات بسیاری بین مقرنس های مذکور در بررسی روابط بین عناصر پلان، تناسبات و تقسیمات پلان و خصوصیات نما مشاهده می شود که از آن جمله عدم وجود تی در مقرنس ها بوده است. ویژگی های تکرارشونده بین مقرنس ها، راهکارهایی برای ترسیم دوبعدی مقرنس ارائه می نماید. اهم این موارد شامل تناسب تخت های اصلی با طول ضلع ترنج، قرارگیری دوایر محاطی یا محیطی شمسه یا محیطی ترنج ها بر روی نقاط وسط طول یا عرض نصف زمینه یا قطر نصف زمینه و درنظر گرفتن طول ضلع ترنج برابر نصف ارتفاع قطار و اضلاع بزرگ شاپرک ها و پاباریک ها با تقریبی، حدودا معادل ضلع ترنج است.