اعتبارسنجی مدل تعیین احتمال روزهای کاری مناسب عملیات خاک ورزی (مطالعه موردی: استان قزوین)

برای انجام عملیات خاک ورزی در زمان معین، مهم ترین فاکتور تخمین تعداد روزهای کاری است. جهت تعیین احتمال روزهای کاری یک مدل رایانه ای در محیط دلفی طراحی گردید. مدل با استفاده از اطلاعات خصوصیات فیزیکی خاک و هواشناسی، پس از تقسیم کردن خاک به لایه های متعدد، رطوبت خاک را در گام های زمانی مختلف تخمین می زند. رطوبت هر لایه از طریق میانگین گیری گام های زمانی در ساعات کاری هر روز تعیین می گردد. با مقایسه رطوبت خاک با حدود کارپذیری، امکان کار در آن روز تعیین می شود. با جمع زدن روزهای قابل انجام کار، تعداد و احتمال روزکاری به دست می آید. برای اطمینان از عملکرد مدل، نتایج شبیه سازی برای رطوبت خاک، مشخصه های منحنی رطوبتی و هدایت هیدرولیکی غیراشباع و اطلاعات هواشناسی با داده های اندازه گیری شده مقایسه گردید. برای ارزیابی اعتبار مدل، از تحلیل خطاهای باقی مانده و اختلاف بین مقادیر اندازه گیری و پیش بینی شده استفاده شد. پایین بودن درصد ضریب تغییرات (حداقل 7/13 و حداکثر 43/22)، نزدیک بودن ضریب کارایی مدل به عدد 1، پایین بودن میانگین درصد انحراف نسبی (حداقل 3/12 و حداکثر 39/18)، بالا بودن ضریب تعیین مدل (81 تا 88 درصد) نشان داد که مدل با اعتبار بالایی قادر به برآورد رطوبت خاک است. همچنین مقایسه داده های شبیه سازی منحنی رطوبتی و هدایت هیدرولیکی غیر اشباع مدل با مقادیر بانک های اطلاعاتی موجود و نیز پیش بینی داده های هواشناسی گویای عملکرد خوب مدل در برآورد متغیرهای مربوطه می باشد. بطور کلی می توان از مدل با دقت بالایی در تعیین احتمال روزهای کاری عملیات خاک ورزی بهره برداری نمود.