مطالعه پایداری عملکرد دانه در ژنوتیپ های نخود (Cicer arietinum L.) در کشت پاییزه در شرایط دیم

شانزده ژنوتیپ نخود به همراه رقم شاهد بیونیج در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار به مدت سه سال زراعی (83-1380) در پنج ایستگاه تحقیقات کشاورزی کرمانشاه، لرستان، گچساران، گنبد و ایلام در شرایط دیم مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج تجزیه واریانس مرکب در هر منطقه نشان داد که اثر متقابل رقم × سال معنی دار بود. با توجه شرایط آب و هوایی و نتایج آزمون بارتلت، تجزیه مرکب سه ساله برای سه مکان کرمانشاه، لرستان و ایلام و دو مکان گچساران و گنبد به طور مجزا انجام شد. نتایج تجزیه واریانس مرکب در سه مکان و دو مکان نشان داد که اثر متقابل سال × مکان و ژنوتیپ × سال × مکان در سطح احتمال 01/0 معنی دار بود. ژنوتیپ ها از نظر عملکرد با هم اختلاف معنی داری داشتند. در کرمانشاه، لرستان و ایلام دو ژنوتیپ S96019 و FLIP 93-93 به ترتیب با 1193 و 1181 کیلوگرم در هکتار بالاترین عملکرد را تولید کردند. ژنوتیپ های FLIP 94-123 و FLIP 93-93 به ترتیب با 2270 و 2258 کیلوگرم در هکتار بالاترین عملکرد را در گنبد و گچساران داشتند. نتایج تجزیه پایداری با روش های مختلف نشان داد که ژنوتیپ های FLIP 93-93 و FLIP 94-30 در کرمانشاه، لرستان و ایلام و ژنوتیپ های FLIP94-30 و FLIP94-60 در گنبد و گچساران از عملکرد پایدارتری نسبت به سایر ژنوتیپ ها برخوردار بودند.