-
مطالعات علم سنجی در سال های اخیر بسیار فزونی یافته است. بیشتر این مطالعات به گزارش های اجرایی شبیه بوده است و متخصصان این حوزه نیز از این مساله ابراز نگرانی کرده اند. اینکه علم سنجی یک حوزه فرارشته ای، میان-رشته ای، و یا چندرشته ای است در پژوهش های بسیار فراوان پیشین چندان مورد توجه نبوده است. در این پژوهش، با استفاده از یک رویکرد علم سنجی به بررسی مقالات منتشرشده با عنوان علم سنجی پرداخته می شود و نتایج آن در قالب پاسخ پرسش های زیر ارائه می گردد: 1) آیا علم سنجی رویکردی میان رشته ای است؟ 2) سهم حوزه های علمی گوناگون از مقالات علمی با عناوین علم سنجی چقدر است؟ 3) تحولات اخیر علم سنجی به کدام سمت وسو سیر می کند؟ داده های این پژوهش از پایگاه «وب آوساینس» استخراج گردید و براساس آن به ترسیم ارتباطات حوزه های علمی گوناگون در تولید مقالات با عنوان علم سنجی پرداخته شد. نتایج نشان می دهد مطالعات علم سنجی را می توان در زمره مطالعات میان رشته ای قلمداد کرد که بیشتر در سیطره دو رشته علوم کتابداری و اطلاع رسانی و علوم رایانه قرار دارد. همچنین، سهم حوزه های علمی گوناگون از مطالعات علم سنجی یکسان نیست و بیشترین میزان مقالات منتشرشده با این رویکرد، به دو حوزه علمی پیش گفته تعلق دارد. گفتنی است سال های 2006 تا 2010 پررونق ترین دوره زمانی انتشار مقالات با عناوین علم سنجی است. در این سال ها، حوزه های علمی به مطالعات علم سنجی بیشتر روی آورده اند و به احتمال، این مساله ناشی از توجه کشورهای مختلف جهان به مطالعات سنجش کمی در حوزه علم و سیاست گذاری و برنامه ریزی برای پیشی گرفتن از یکدیگر است.
کلید واژگان: علم سنجی, رشتگی, میان رشتگی, فراتحلیل, وب آوساینسThe scope of scientometric studies has been increased in recent years. Most of previous studies in this field are just like executive reports, and the international scholars have expressed their concerns about this problem. The nature of scientometric studies has not been studied in previous researches and we do not know that scientometric studies are categorized in multidisciplinary, interdisciplinary or cross-disciplinary domain. This paper explored the use of scientometric approach to study the scientometrics domain. We responsed to these questions: 1) Is the scientometric studies classified in interdisciplinary domain? 2) What is the contribution of different scientific fields to scientometric studies? 3) What is the current direction of scientometric studies? The data was extracted from Web of Science (WoS). The results showed that scientometric studies were a part of interdisciplinary studies. Furthermore, the library and information science and computer science had major contribution to this field.Keywords: scientometrics, interdisciplinarity, interdisciplinary, cross, disciplinarity disciplinarity, meta, analysis, Web of Science -
در سال های اخیر، علم سنجی نقش مهمی در سنجش و ارزیابی عملکرد پژوهشی داشته است. این علم، رشد و تکامل پژوهش را در طول زمان با مراجعه به داده های استانداردشده پژوهش های دانشگاهی به ویژه اطلاعات کتاب شناختی، تجزیه وتحلیل می کند. در واقع، علم سنجی یا همان دانش سنجش علم با ارزیابی و رتبه بندی اصولی پژوهشگران، دانشگاه ها و مراکز پژوهشی به ارتقای آنها کمک کرده و منجر به شناخت بهتر نقاط قوت و ضعف آنها می شود و نقش مهمی در سیاستگذاری عمومی و حکمرانی علمی بر عهده دارد. در این میان، جدای از مبنامندی علم سنجی و به تبع آن، امکان بومی سازی علم سنجی که در جای خود جزو مباحث مناقشه برانگیز جامعه علمی به شمار می رود، اینکه آیا علم سنجی در همه علوم از مبانی و منطق واحدی تبعیت می کند و یا باید برای علم سنجی علوم انسانی به دنبال منطق متفاوتی بود، یکی از دغدغه مندی های اصحاب علوم انسانی محسوب می شود. این مقاله، با در نظر گرفتن مفهومی عام از فلسفه و مبانی علوم و با الهام از نظریه لاکلا و موفه، از روش توصیفی و تحلیلی استفاده نموده تا از این طریق ضمن توجیه علمی لزوم استقلال نسبی علم سنجی علوم انسانی از مطلق علم سنجی، امکان شکل گیری مکتب علم سنجی علوم انسانی را مورد بررسی قرار دهد. از آنجا که شکل گیری مکتب علم سنجی علوم انسانی نیازمند ارائه تصویری عملی از آن نیز می باشد، شش سئوال کاربردی نیز در این مقاله بر اساس روش تحقیق کیفی مطرح و پاسخ های اولیه ای به این پرسش ها ارائه شده است.
کلید واژگان: علوم انسانی, فلسفه, پیشرفت علمی, بومی سازی, مجامع علمی, شبکه علمی و مکتب علمیScientometrics has played an important role in assessing and evaluating research performance in recent years. This science analyzes the growth and evolution of research over time by referring to standardized data of university research, especially bibliographic information. In fact, scientometrics, or the science of measuring science helps promote researchers, universities, and research centers through principled evaluation and ranking and leads to a better understanding of their strengths and weaknesses, playing an important role in public policymaking and scientific governance. Apart from the debate over the validity of scientometrics and the possibility of indigenous scientometrics, which is itself controversial in the academic community, whether scientometrics follows the same principles and logic in all sciences or needs a different logic for humanities scientometrics is one of the concerns of humanities scholars. This article, considering a general concept of philosophy and foundations of sciences and inspired by Lakatos and Mouffe's theory, uses descriptive and analytical methods to justify, on the one hand, the relative independence of humanities scientometrics from absolute scientometrics, and on the other hand, the possibility of forming a school of humanities scientometrics. Since the formation of the school of humanities scientometrics requires a practical depiction of it, six practical questions have been raised in this article based on qualitative research methods and initial answers have been provided to these questions.
Keywords: Humanities, philosophy, scientific progress, localization, scientific assemblies, scientific network, scientific school -
مقدمه و اهدافدر عصر حاضر به دلیل رشد روزافزون دانش و افزایش رقابت در آن، ارزیابی محصولات علمی با استفاده از روش های علم سنجی، تبدیل به موضوعی بسیار مهم و ضروری شده است. علم سنجی به تعبیری ساده، دانش اندازه گیری علم است. شاخص های علم سنجی سه دسته هستند: معیارهای بهره وری که بهره وری پژوهشگر یا گروه پژوهشی را اندازگیری می کند، معیارهای تاثیر که کیفیت (یا عملکرد) مجلات، پژوهشگران یا گروه پژوهشی را می سنجد و معیارهای ترکیبی که هدف این دسته از شاخص ها خلاصه کردن هر دو معیار بهره وری و تاثیر در یک عدد است. مطالعه های علم سنجی با ارزیابی اولویت ها، چشم اندازها و ظرفیت ها، به سیاست گذاران و مدیران دانشگاه ها و روسای مراکز پژوهشی در تخصیص بودجه، توازن بودجه با هزینه، انتصابات، ارتقای پژوهشگران و موسسات کمک نموده و منجر به شناخت بهتر نقاط قوت و ضعف مجموعه های تحت پوشش شان می شود. ضمن این که این دانش نوین می تواند کمک به ارزیابی و رتبه بندی اصولی دانشگاه ها ومراکز پژوهشی نماید. از این رو این مقاله، مروری بر مفاهیم علم سنجی و کاربردهای آن دارد و به بررسی شاخص های علم سنجی می پردازد.
کلید واژگان: علم سنجی, شاخص های علم سنجی, کاربردهای علم سنجیBackground And ObjectivesIn the current age, due to the increasing growth of knowledge and competition therein, evaluation of scientific products by means of scientometric methods has become a very important and necessary subject. Scientometrics, in simple words, is the science of measuring the knowledge. Scientometric indices are divided into three categories: productivity metrics that measure the productivity of the researchers or research groups, impact metrics that assess the quality (or performance) of journals, researchers, or research groups, and hybrid metrics that are used to summarize both productivity and effect metrics in one index. Scientometric studies help policy makers and managers of universities and heads of research centers in allocating budget, creating a balance between the budget and costs, making appointments, and promoting the researchers and institutes, and results in better recognition of weaknesses and strengths of their affiliated groups by evaluation of priorities, perspectives, and capacities. Meanwhile, this new knowledge can help with systematic evaluation and ranking of universities and research centers. This paper provides a review on scientometric concepts and its applications and discussed scientometric indices.Keywords: Scientometrics, Scientometrics indicators, Applications of scientometric -
در سال های اخیر دانشگاه های علوم پزشکی کشور اقدام به تاسیس مراکز علم سنجی کرده اند و وظایف متنوعی بر عهده آن ها قرار گرفته است. با این وجود، هنوز مطالعه مستقلی درباره وظایف، ساختار و کارکرد مراکز علم سنجی دانشگاهی صورت نگرفته است. شناسایی و طبقه بندی زیرساخت ها و ساختار مناسب برای مراکز علم سنجی دانشگاهی در دانشگاه های علوم پزشکی، موضوع مورد مطالعه در این پژوهش است. این پژوهش از نوع کیفی بوده و از روش گراندد تئوری استفاده شده است. داده های مورد نیاز از طریق مصاحبه نیمه ساختاریافته با متخصصان علم سنجی و مدیران پژوهشی و کارشناسان دفاتر علم سنجی دانشگاه های علوم پزشکی گردآوری و مقوله بندی شده و نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل محتوای کیفی مصاحبه ها به استخراج و دسته بندی دو دسته زیرساخت مطلوب برای مراکز علم سنجی دانشگاهی تحت عنوان زیرساخت های فناورانه و سازمانی منجر شده است. در ارتباط با ساختار سازمانی مناسب برای مراکز علم سنجی دانشگاهی نیز سه مقوله اصلی شامل ساختار مستقل، وابسته و سایر ساختارها شناسایی و دسته بندی شده است. شناسایی و دسته بندی ساختار و زیرساخت های مناسب برای مراکز علم سنجی دانشگاهی یک ضرورت در راستای بهینه سازی و بهبود کارکرد است. نتایج این تحقیق می تواند به بهبود کارکرد مراکز علم سنجی و در نتیجه برنامه ریزی و سیاست گذاری علمی مناسب در دانشگاه ها منجر شود.کلید واژگان: مراکز علم سنجی, گراندد تئوری, زیرساخت, ساختار, دانشگاه های علوم پزشکیThis aimed to investigate the infrastructure and appropriate structure for the scientometrics departments in Iranian medical universities. A qualitative approach was used in order to collect the data. In particular, Grounded Theory Model and interviews were utilized. The research sample included the research deputy, the research staff, the staff of the scientometrics departments at medical universities, as well as several experts in scientometrics. The study revealed two types of infrastructure and an appropriate structure for scientometrics departments at the medical universities. were grouped as technological and organizational infrastructure. According to the interviewees, the infrastructure was necessary for scientometrics departments in order to optimize and improve the performance and contribution of scientometrics departments at medical universities.Keywords: Infrastructure, Structure, Grounded Theory, Scientometrics Departments, Medical Universities, Iran
-
ابلاغ دستورالعمل جدید نحوه اعطای پایه تشویقی به اعضای هییت علمی (پیوست ماده 53 آیین نامه استخدامی اعضای هییت علمی، مصوب هییت امنای وزارت عتف) از سوی وزیر محترم علوم، تحقیقات و فناوری و تاکید مستقیم این دستورالعمل بر لزوم بکارگیری متخصصان علم سنجی برای اجرای آن، بهانه ای شد تا سخن این شماره را به مروری دوباره بر جایگاه دانش آموختگان علم سنجی در عرصه های آموزش عالی اختصاص دهم. در بند 10-38-7 دستورالعمل ابلاغی جدید که از ابتدای سال 1402 اجرایی می شود، از دانشگاه ها و موسسه های آموزش عالی خواسته شده تا «دست کم یک کارشناس زبده ویژه (با تسلط بر علم و فناوری سنجی) شاغل در موسسه را برای اجرای این دستورالعمل در نظر بگیرند»، که این نشانی ارزنده از نگاه مثبت محافل علمی و اجرایی آموزش عالی کشور به جایگاه علم سنجی و نویدبخش آینده شغلی نویدبخش تر برای دانش آموختگان این حوزه است. هنگامی که سال ها قبل در پیشگفتار کتاب «آشنایی با علم سنجی (مبانی، مفاهیم، روابط و ریشه ها)»، نیاز به متخصصان علم سنجی را برای حصول مطالبات و شواهد موجود در اسناد بالادستی کشور نظیر نقشه جامع علمی کشور ضروری اعلام می کردم، بر این نکته واقف بودم که بهره گیری از متخصصان علم سنجی به عنوان یکی از مهم ترین حوزه های پشتیبان سیاست علم، نیازمند حمایت جدی تر است و برای آموزش متخصصان علم سنجی عزمی جزم تر را خواستار شده بودم؛ چرا که با تحولات فزاینده ای که پیش روی نظام آموزش عالی قرار داشت، برایم تردیدی باقی نگذاشته بود که نیاز روزافزون به بهره گیری از متخصصان علم سنجی، امری گریزناپذیر خواهد بود. در همان سال ها و بر اساس همین نیاز بنیادین بود که وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی به عنوان یکی از پیشگامان بهره گیری از متخصصان علم سنجی در کشور، به درستی راه اندازی واحدهای علم سنجی در تمامی دانشگاه ها و مراکز پژوهشی خود و همچنین بکارگیری کارشناسان علم سنجی در این واحدها را ضروری اعلام کرده بود. در پی سال ها تلاش بی وقفه، هم اکنون این وزارتخانه هم در سطح معاونت پژوهش و فناوری وزارت و هم در دانشگاه ها و مراکز پژوهشی تابعه خود، از مزیت های بی شمار واحدهای علم سنجی در راستای سیاست گذاری ها و برنامه ریز های پژوهش و فناوری خود سود می برد. واقعیت این است که امروزه بهره گیری از دانش متخصصان علم سنجی در عرصه های مختلف آموزش عالی به عنوان یک ضرورت درآمده و متخصصان علم سنجی جزء جدایی ناپذیر نظام آموزش عالی محسوب می شوند که پیش تر در سخن سردبیر شماره 6 با عنوان «بهره مندی از دانش آموختگان علم سنجی در دانشگاه ها، یک ضرورت برای رهایی از شبه پژوهش ها» و همچنین، در سخن سردبیر شماره 9 با عنوان «نیم نگاهی تامل برانگیز به پشتوانه های پژوهشی، آموزشی و حرفه ای رشته علم سنجی در دانشگاه های جهان»، به برخی از این ضرورت ها اشاره کرده ام. هم اکنون با وجود ضرورت های موجود و با حجم گسترده ای از اسناد بالادستی، قوانین، دستورالعمل های مصوب و ابلاغیه های رسمی که به صورت غیرمستقیم یا حتی مستقیم بکارگیری متخصصان علم سنجی را برای رفع نیازهای روزافزون نظام آموزش عالی مطالبه می کند، انتظار می رود که برای جذب و بکارگیری کارشناسان و متخصصان علم سنجی، عزمی جزم تر صورت پذیرد. در همین راستا، این مطالبه ای دور از انتظار نخواهد بود که سازمان امور اداری و استخدامی کشور به سرعت ردیف های استخدامی مورد نیاز وزارت عتف، وزارت بهداشت و سایر نهادهای مرتبط را برای تسهیل در جذب این متخصصان متناسب سازی، تصویب و ابلاغ کند. هم راستا با آن، دانشگاه ها و مراکز پژوهشی نیز بر اساس ابلاغیه جدید وزیر محترم عتف و با تکیه بر مصوبات و اسناد بالادستی موجود، واحدهای علم سنجی خود را راه اندازی کنند و واحدهای بالادستی همچون معاونت پژوهش و فناوری، معاونت آموزشی و دبیرخانه های هییت امنا و هییت ممیزه مرکزی وزارتی، اجرایی شدن فرایندهای بکارگیری متخصصان و کارشناسان علم سنجی در دانشگاه ها را رصد کنند. بی تردید، تنها در این صورت است که دانشگاه ها و نظام آموزش عالی کشور، بیش از پیش از حلاوت خدمات و پشتیبانی های کارشناسان و متخصصان علم سنجی در پیشبرد اهداف سیاست گذاری علم و فناوری، بهره مند خواهند شد. از سوی دیگر، همان طور که در سخن سردبیر شماره 4 با عنوان «مسیولیت دانش آموختگان علم سنجی» نیز اشاره کرده بودم، نباید از نظر دور داشت که این نوع نگاه نظام آموزش عالی به علم سنجی را از رویکردی دیگر نیز باید به فال نیک گرفت؛ چرا که مسیولیت دانش آموختگان علم سنجی را در تقویت قوای علمی و فناورانه خود برای پاسخ گویی موثرتر به نیازهای آموزش عالی، دوچندان می کند. حال که با ابلاغ آیین نامه استخدامی جدید اعضای هییت علمی و پیوست ماده 53 آن توسط مقام عالی وزارت، فرصت بهره گیری از دانش کارشناسان و دانش آموختگان علم سنجی بیش از پیش برای دانشگاه ها و مراکز پژوهشی فراهم شده است، باید به بهترین نحو ممکن از آن بهره برد و با هموارسازی مسیر جذب، استخدام و بکارگیری کارشناسان و دانش آموختگان علم سنجی و همچنین راه اندازی واحدهای علم سنجی در دانشگاه ها و موسسه های پژوهشی که هنوز به این کار اقدام نکرده اند، نظام آموزش عالی را از بیش از پیش از دانش این متخصصان برخوردار ساخت. با وجود این، در این مسیر پرسش هایی نیز مطرح خواهد بود که باید مورد توجه قرار گیرد؛ از جمله این که برای هدایت واحدهای علم سنجی مستقر در دانشگاه ها و مراکز پژوهشی و همچنین رصد هدفمند فعالیت های آنها، به چه سازوکارهایی نیاز است؟ برای برخوردار ساختن نظام آموزش عالی از بازخوردهای بدست آمده از مطالعات و فعالیت های واحدهای علم سنجی دانشگاه ها و مراکز پژوهشی کشور، به چه سازوکارهای دیگری نیاز خواهد بود؟ و برای تسهیل در بکارگیری، جذب و استخدام دانش آموختگان علم سنجی در نظام آموزش عالی کشور و برطرف کردن موانع موجود در این زمینه، چه گام های دیگری باید برداشته شود؟
Promulgating the new instructions on how to grant incentive base to faculty members (Appendix of Article 53 of the Employment Regulations of Faculty Members, approved by the Board of Trustees of the Ministry of Science, Research, and Technology (MSRT)) by the honorable Minister of MSRT and directly emphasizing the need to employ scientometric experts for its implementation was an excuse to dedicate this issue to a review of the position of scientometrics graduates in the field of higher education. In paragraph 10-38-7 of the new notification instruction that has been implemented since spring 2023, universities and higher education institutions are requested to "appoint at least one special expert (with mastery of scientometrics and Technometrics) working in the institution to implement this instruction. This is a valuable indication of the positive view of the country's scientific and executive circles of higher education towards the position of scientometrics and promises a more promising career future for the graduates of this field. Years ago, in the preface of the book "Introduction to Scientometrics: Foundations, Concepts, Relations and Origins" I declared the need for scientometric specialists to obtain the demands and evidence in the country's upstream documents such as the comprehensive scientific map of the country, I was aware of the fact that the use of scientometric experts as one of the most significant areas supporting science policy requires more serious support, and I had demanded a firmer determination for the training of scientometric experts; Because the increasing changes facing the higher education system, I did not doubt that the increasing demand in scientometric experts will be inevitable. In the same years and based on this fundamental need, the Ministry of Health, and Medical Education, as one of the pioneers in the use of scientometric experts in Iran, had correctly declared the establishment of scientometric units in all its universities and research centers, as well as the employment of scientometric experts in these units. After years of continuous efforts, this ministry profits from the countless advantages of science and technologyunits in line with its research and technology policies and planners, both at the Ministry's Research and Technology deputy level and in its affiliated universities and research centers level. In fact, applying the knowledge of scientometric professionals in various fields of higher education has become a necessity; and scientometric experts are an integral part of the higher education system, which previously I have mentioned some of these necessities in the editor-in-chief's Note, No. 6, entitled "Taking advantage of Scientometrics’ graduates in universities, a necessity to release from quasi=research"; and I have also noted some of these necessities in the editor -in -chief's Note, No. 9, entitled "A thought-provoking semi-perspective on the research, educational, and professional backgrounds of the scientometrics discipline at the universities of the world". Currently, despite the existing large volumes of upstream documents, laws, guidelines, and formal notifications that indirectly or even directly apply the scientometrics professionals to meet the needs of the higher education system, it is expected to be more decisive to employ and apply experts and specialists. In this regard, it is not unexpected that the State Administrative and Employment Organization will quickly coordinate, approve and communicate the requirements of MSRT, the Ministry of Health and Medical Education, and other relevant institutions to facilitate the recruitment of these experts. Along with it, universities and research centers also launch their scientometric units based on the new proclamation of the Minister of MSRT, relying on existing upstream approvals and documents. Upstream units such as the Department of Research and Technology, the Department of Education, and the Secretariat of the Board of Directors and Secretariat observe the implementation of the processes of the use of experts and professionals in universities. Certainly, it is only if the universities and higher education systems of the country will benefit more than ever before from the services and support of the experts and specialists to advance science and technology policy goals. On the other hand, as I mentioned in the editor-in-chief's Note, No 4, entitled "The Responsibility of the Scientometrics Graduates", it should not be overlooked that this kind of view of higher education system toward scientometrics from another approach must also be taken to the good; Because it doubles the responsibility of scientometrics graduates in strengthening its scientific and technological powers in order to respond more effectively to the needs of higher education. Currently, with the announcement of the new Employment Regulations of the faculty and its attachment to Article 53 by the Ministry, the opportunity to take advantage of the knowledge of experts and graduates of scientometrics has been provided for universities and research centers in the country, which should be utilized as best as possible. By smoothing the path of recruitment, hiring, and employing scholars and graduates, and also the launch of scientometrics units in universities and research institutes that have not yet done so, the higher education system benefits more than ever before the knowledge of these scholars. However, there will also be questions that should be addressed in this direction; such as: What are the mechanisms needed to guide the universities based in universities and research centers, as well as to observe their activities? What other mechanisms will be needed to enable the higher education system from the studies and activities of universities and research centers in the country? And what other steps should be taken to facilitate the use, recruitment, and employment of scholarship graduates in the country's higher education system and remove barriers in this regard?
-
در این مقاله با استفاده از تحلیل محتوا و تحلیل عوامل متون حوزه های کتاب سنجی، علم سنجی و اطلاع سنجی، تفاوتها و شباهتهای کتاب سنجی، علم سنجی و اطلاع سنجی شناسایی شده است. برای این منظور، از نمایه استنادی علوم اجتماعی طی سالهای 1973 تا 2009 استفاده شد. در پی تحلیل، به ترتیب 8، 5 و 6 عامل برای حوزه های کتاب سنجی، علم سنجی و اطلاع سنجی استخراج گردید. تفاوت مطالب خاص، به مواردی مربوط است که خاص هر یک از این سه رشته است. کتاب سنجی بر استاندارها، مدلها، رویکردها و سیاستگذاری های علمی؛ علم سنجی بر موضوع شاخصها و ترسیم ساختار علم و اطلاع سنجی بر موضوعات مدل سازی و سنجه های آماری تاکید دارند. حوزه کتاب سنجی، عوامل مشترک بیشتری با دو حوزه دیگر دارد. به عبارت دیگر، این حوزه از تنوع موضوعی بیشتر و همپوشانی نسبتا بالایی با دو حوزه اطلاع سنجی و علم سنجی برخوردار است.
This study has attempted to use the content analysis and factor analysis of the texts in Bibliometrics، Scientometrics and Informetrics areas to identify their differences and similarities. This study therefore aimed to determine similarities and distinctions in areas related to Bibliometrics، Scientometrics and Informetrics indexed in Social Science Citation Index during 1973-2009. The results of factor analysis respectively 8، 5 and 6 factor were extracted to Bibliometrics، Scientometrics and Informetrics areas. Differences obtained for specific content areas related to these areas are the only areas to be discussed. Accordingly، Bibliometrics focus on the standards، models، approaches and science policy، Scientometrics focus on indicators and draws on the topic structure of knowledge and informatrics on issues of Statistical Measures، modeling. Similarities in the areas mentioned review vevealed that the district was more common factors Bibliometrics with two other area is، in other words، this area has more thematic variety and relatively high overlap area with two Scientometrics and Informetrics survey. -
کتاب معرفت شناسی علم سنجی در 240 صفحه و با قطع وزیری در 6 فصل چاپ شده است. دارای فهرست مندرجات، شکل و منابع است ولی نمایه ندارد. در این مقاله به نقد کتاب فوق الاشاره پرداخته شده و ناقد ضمن تشریح موقعیت علم سنجی بیان می دارد که علم سنجی اصالتا مرتبط با شمارش، سنجش و نمایش است و بحث ایجاد و یا نسبت معرفت شناسی به آن توجیه کافی ندارد. روش نگارش کتاب کتابخانه ای است. علم سنجی در واقع تکنیک و روش هایی در خدمت ارزیابی است که آنهم در ارتباط با مدیریت است. طبعا هر انسانی و سپس سازمانهای پژوهشی و آموزشی برای تعیین درجه اهمیت خود که بی ارتباط با مسایل اقتصادی و مدیریتی هم نیست سعی در گسترش علم سنجی نموده اند و شاخص هایی برای مقایسه تولیدات علمی که بر پایه کمیت شکل گرفته است به وجود آورده اند.کلید واژگان: معرفت شناسی, علم سنجی, مدیریت, شمارش, سنجش, نمایشThe book entitled “Scientometrics Epistemology” has been published in Medium octavo format with 6 chapters and 240 pages. It includes the list of contents, figures, and references, with no index. In this article, the above-mentioned book is criticized, and the critic, while explaining the position of scientometrics, states that scientometrics is originally related to counting, measuring, and representation, and the discussion of creating or relating epistemology to it is not sufficiently justified. The book has been written based on the library method. Scientometrics is actually a technique and method that serve evaluation, which is, in turn, related to management. Naturally, every human being and then research and educational organizations have tried to expand scientometrics and created indicators to compare scientific products based on quantity in order to determine their degree of importance, which is not unrelated to economic and managerial issues.Keywords: Epistemology, Scientometrics, management, Counting, Measurement, Representation
-
علم سنجی فن تجزیه و تحلیل آماری و کمی متون علمی است که به عنوان یکی از رایج ترین روش های ارزیابی وضعیت کلی علم، پژوهش و فناوری در سطوح ملی و بین الملل شناخته شده است. این علم در دهه هفتاد میلادی در روسیه شوروی پدید آمد. بررسی کمی تولیدات علمی، سیاستگذاری علمی، ارتباطات علمی دانش پژوهان و ترسیم نقشه علم بخش مهمی از موضوعات این حوزه اند. مطالعه کیفی حاضر به روش کتابخانه ای انجام شده است. ابتدا با استفاده از کلمات کلیدی اختصاصی علم سنجی، شاخص های علم سنجی، نرم افزارهای علم سنجی و معادل انگلیسی آنها، جستجوی جامع در بانک های اطلاعاتی معتبر داخلی و خارجی انجام گردید. اسناد و مقالات الکترونیکی مرتبط با این موضوع جستجو و جمع آوری شد. پس از غربالگری چند مرحله ای نهایتا 15 مقاله انتخاب و سپس تجزیه و تحلیل نهایی انجام گردید. محدودیت جستجو شامل مقالات منتشر شده پس از سال 1388 بود، به جز برخی مقالات خاص که لازم بود برای تکمیل بررسی به آنها مراجعه شود. با توجه به اهمیت علم سنجی برای جامعه علمی، این مقاله مروری به بررسی شاخص های جدید علم سنجی می پردازد. از این رو، ابتدا علم سنجی و شاخص های مهم و نوین آن معرفی گردید سپس، نرم افزارهای علم سنجی و کاربرد آنها بیان شده و نهایتا در بخش آخر نتیجه گیری کلی تحقیق ارایه می گردد.
کلید واژگان: علم سنجی, پیشینه علم سنجی, اهداف علم سنجی, شاخص های علم سنجی, نرم افزارهای علم سنجیScientometrics is the technique of statistical and quantitative analysis of scientific texts, which is known as one of the most common methods of evaluating the general state of science, research, and technology at the national and international levels. This science emerged in the 1970s in Soviet Russia. Quantitative examination of scientific productions, scientific policy making, scientific communication of scholars, and drawing of science map are important part of the subjects of this field. The present qualitative study has been carried out using the library method. First, a comprehensive search was conducted in reliable domestic and foreign databases using the specific keywords of scientometrics, scientometric indicators, scientometric software, and their English equivalents. Electronic documents and articles related to this topic were searched and collected. After multi-stage screening, finally 15 articles were selected and then the final analysis was done. The search limit included articles published after 2018, except for some specific articles that needed to be referred to in order to complete the review. Considering the importance of scientometrics for the scientific community, this review article examines the new indicators of scientometrics. Therefore, first, scientometrics and its important and new indicators were introduced, then scientometric software and their applications were described, and finally, the general conclusion of the research was presented in the last part.
Keywords: Scientometrics, scientometric goals, Scientometric Indicators, scientometric software -
هدفحوزه علم سنجی مانند سایر حوزه های علوم انسانی تحت تاثیر عوامل مهم و کلیدی قرار دارد که آن را به سمت آینده ای مطلوب پیش می برد. آموزش در حوزه ی علم سنجی همواره باید به بقا و رشد خود در سال های آینده ادامه دهد و لازمه بقا، رشد و تعالی این حوزه توجه هم زمان به عوامل تاثیرگذار بیرونی و درونی حوزه می باشد. هدف پژوهش حاضر، شناسایی روندها و نیروهای پیشران موثر بر آینده آموزش علم سنجی ایران می باشد.روش شناسی پژوهش: این پژوهش از نوع کاربردی و با روش های مرور متون و پیمایش انجام شده است. پنل خبرگی با حضور 15 نفر از متخصصان حوزه علم اطلاعات و دانش شناسی انجام شد و در مرحله بعد پرسشنامه محقق ساخته در میان خبرگان توزیع شد.یافته هایافته های پژوهش نشان داد نیروهای پیشران تاثیرگذار بر آینده آموزش حوزه علم سنجی را می توان در 11 شاخص کلی (7 شاخص درونی شامل فلسفه و الگوی آموزش عالی برای رشته، نیروهای آموزشی، برنامه های درسی رشته، تسهیلات و امکانات، فناوری اطلاعات و ارتباطات، سطح علمی دانشگاه ها و مشکلات خاص حوزه و 4 شاخص بیرونی شامل شاخص جامعه شناختی، اقتصادی، فناوری اطلاعات و سیاست گذاری و مدیریت نظام آموزش عالی کشور) با 57 گویه دسته بندی کرد.اصالت/ارزش افزوده علمی: با توجه به وضعیت نامطلوب روندهای آموزش حوزه علم سنجی در ایران، سیاست گذاران و مدیران نظام آموزش عالی کشور در ایران باید به لزوم تغییر در روندها و هم چنین پیشران های موثر در حوزه علم سنجی توجه داشته باشند.کلید واژگان: آموزش علم سنجی, نیروهای پیشران درونی, نیروهای پیشران بیرونی, روندهاRecognizing the trends and driving forces influencing the future of scientometrics education in IranPurposeLike other sub-disciplines of humanities, scientometrics is influenced by significant factors leading to Belief in Favorable Future (BFF). Education in the field of scientometrics should always strive to prolong its survival and guarantee its evolution in the coming years. Hence, the excellence of scientometrics requires constant and undivided attention to both external and internal contributing factors. The principal objective of this study is to recognize the underlying trends and driving forces influencing the future of scientometrics education in Iran.MethodologyA meta-analysis of contingent surveys is conducted to serve the purpose of practicality. The expert panel is comprised of 15 professionals in knowledge and information science. Subsequently, a researcher-constructed questionnaire was distributed among professionals.FindingsThe research findings demonstrated that the driving forces influencing the future of scientometrics education in Iran could be categorized into eleven general indicators. Seven internal indicators include philosophy and the model of higher education for scientometrics, educational forces, curriculum, services and facilities, information and communication technology, academic level of universities, and specific field challenges. Four external indicators include sociological, economic, information technology, policy-making, and higher education system management. Altogether, both internal and external factors are sub-categorized into 57 items.Originality/Value: Due to inconvenient circumstances of scientometrics education in Iran, policymakers and managers of the Iranian higher education system are duly required to address the need to transform the ongoing trends and functional driving forces in the field of scientometrics.Keywords: Scientometrics Education, Internal Driving Forces, External Driving Forces, Trends
-
هدفاین پژوهش به منظور تبیین وضعیت شاخص های پایش اطلاعات و سازمان های سنجش علم صورت گرفته است.
روش شناسی: پژوهش حاضر از نوع پیمایشی توصیفی و تحقیق کتابخانه ای است. با جستجو در پایگاه های علمی و بررسی متون و منابع مرتبط، سازمان های سنجش علم شناسایی و شاخص های علم سنجی، استخراج و در قالب سیاهه وارسی تهیه گردید.یافته هانتایج داده های گردآوری شده حاکی از آن است که شاخص های مورد استفاده برای پایش اطلاعات در هر گروه از پایگاه های علم سنجی متفاوت است. از بین شاخص های مورد مطالعه، شاخص «ضریب تاثیر» با استفاده در 22 پایگاه (38/52) به عنوان پرکاربردترین شاخص علم سنجی شناخته شد. پس از آن شاخص «هرش» با استفاده در 15 پایگاه سنجش علم (71/35) در رتبه دوم قرار گرفت. همچنین از بین پایگاه های مورد مطالعه، «پایگاه های رتبه بندی دانشگاه ها» بیشترین میزان استفاده از شاخص های علم سنجی (85 شاخص) را به خود اختصاص داده و «پایگاه های حاوی داده های مالی و انسانی» با استفاده از 56 شاخص رتبه دوم را کسب نموده است.نتیجه گیرینتایج پژوهش نشان داد که پایگاه های سنجش علم مورد مطالعه به لحاظ میزان استفاده از شاخص های علم سنجی، با یکدیگر متفاوت هستند و می توان شاخص های مشابهی برای هر گروه از پایگاه های سنجش علم ارائه داد.کلید واژگان: سازمان های سنجش علم, شاخص های علم سنجی, مقایسه تطبیقیPurposeThis study aimed to clarify the status of scientometric indicators and science measurement organizations.MethodologyThis article is a descriptive and library research. Searching in scientific databases and literature review, we identified r science measurement organizations and scientometric indicators, then extracted checklist. After classifying the bases, a log completed for each of them and they finally were analyzed using Microsoft Excel.
Findings: scientometric indicators in each group are different from scientometric databases. The scales of indicators impact factor used in base 22 (38.52) were identified as the most applied scientometric indicator. The Hirsch index with at least 15 bases of assessment (71.35) were in second place. As well as the bases of the study, universities ranking databases were the highest index using scientometric indicators (85 indicators) and human and financial databases obtained the second rank using 56 indicators. In other bases, JCR and professional or subject index using seven indicators, jointly located at the sixth lowest rate in the indicators, respectively.ConclusionThe results of the study showed that the measurement bases are different in using scientometric indicators, and similar indicators can be introduced for each group of measurement bases.Keywords: science measurement organizations, scientometric indicators, comparative study
-
از آنجا که گزینه «جستجوی دقیق» غیرفعال است همه کلمات به تنهایی جستجو و سپس با الگوهای استاندارد، رتبهای بر حسب کلمات مورد نظر شما به هر نتیجه اختصاص داده شدهاست.
- نتایج بر اساس میزان ارتباط مرتب شدهاند و انتظار میرود نتایج اولیه به موضوع مورد نظر شما بیشتر نزدیک باشند. تغییر ترتیب نمایش به تاریخ در جستجوی چندکلمه چندان کاربردی نیست!
- جستجوی عادی ابزار سادهای است تا با درج هر کلمه یا عبارت، مرتبط ترین مطلب به شما نمایش دادهشود. اگر هر شرطی برای جستجوی خود در نظر دارید لازم است از جستجوی پیشرفته استفاده کنید. برای نمونه اگر به دنبال نوشتههای نویسنده خاصی هستید، یا میخواهید کلمات فقط در عنوان مطلب جستجو شود یا دوره زمانی خاصی مدنظر شماست حتما از جستجوی پیشرفته استفاده کنید تا نتایج مطلوب را ببینید.
- 1281
- 11
-
علمی1292
- 1290
- 2
نتایج را در یکی از موضوعات زیر محدود کنید.