رضا دهقانی
-
منابع آب های زیرزمینی به عنوان اصلی ترین و مهم ترین منبع آب شرب، کشاورزی و صنعت به شمار می روند. بررسی کیفیت این منابع ازجمله میزان سختی آب عامل مهمی در مسائل هیدروژئولوژی است. در این پژوهش به منظور برآورد و مدل سازی میزان سختی آب زیرزمینی نواحی ساحلی دریای خزر که برای برنامه ریزی مدیریتی و آمایش سرزمین امری ضروری و مهم است از مدل هیبریدی رگرسیون بردار پشتیبان با الگوریتم های کرم شب تاب و ازدحام مرغ استفاده شد. برای این منظور پارامترهای کیفی چاه های پیزومتری بابلسر واقع در استان مازندران شامل هیدروژن کربنات، کلرید، سولفات، منیزیم و کلسیم در مقیاس زمانی ماهانه در طی دوره آماری (1392-1402) به عنوان ورودی و میزان سختی آب به عنوان پارامتر خروجی انتخاب شد. معیارهای ضریب همبستگی، ریشه میانگین مربعات خطا و ضریب نش ساتکلیف برای ارزیابی و نیز مقایسه عملکرد مدل ها مورداستفاده قرار گرفت. نتایج حاصله نشان داد مدل رگرسیون بردار پشتیبان-کرم شب تاب بیشترین ضریب همبستگی 980/0، کمترین ریشه میانگین مربعات خطا ppm 115/0، میانگین قدر مطلق خطا ppm 087/0 و نش ساتکلیف 950/0 از خود نشان داده است. درمجموع نتایج نشان داد که مدل های هیبریدی هوش مصنوعی عملکرد مناسبی در برآورد مقادیر میزان کیفیت آب های زیرزمینی دارند.
کلید واژگان: آب زیرزمینی, برآورد, بابلسر, مدل هیبریدیGroundwater sources are essential for drinking water, agriculture, and industrial use. Assessing the quality of these sources, including water hardness, is a crucial aspect of hydrogeological studies. This research aims to estimate and model the level of groundwater hardness in the coastal areas of the Caspian Sea, which is vital for effective management planning and land preparation. We employed a hybrid support vector regression model enhanced by firefly and chicken swarm algorithms. For this purpose, we selected various quality parameters from Babolsar piezometer wells located in Mazandaran Province, which include bicarbonate, chloride, sulfate, magnesium, and calcium, as input parameters, with water hardness as the output parameter, analyzed on a monthly basis over a statistical period from 2012 to 2022. The performance of the models was evaluated and compared using the correlation coefficient, root mean square error (RMSE), and Nash-Sutcliffe efficiency coefficient. The results demonstrated that the hybrid support vector regression model combined with the firefly algorithm achieved the highest correlation coefficient of 0.980, the lowest RMSE of 0.115 ppm, an average absolute error of 0.087 ppm, and a Nash-Sutcliffe value of 0.950. Overall, our findings indicate that artificial intelligence hybrid models perform effectively in estimating groundwater quality parameters.
Keywords: Groundwater, Estimation, Babolsar, Hybrid Model -
تبخیر یکی از جمله پارامترهای مهم در هیدرولوژی و مهندسی منابع آب است که مورد توجه محققان قرار دارد. در این تحقیق با هدف پیش بینی میزان تبخیر روزانه ایستگاه کاکارضا واقع در استان لرستان، از مدل های هوشمند شبکه عصبی موجک و شبکه های عصبی مصنوعی استفاده شده است. پارامترهای روزانه در نظر گرفته شده در فرآیند مدل سازی شامل ساعات آفتابی، حداقل، حداکثر و میانگین دمای هوا، رطوبت نسبی، تعداد روزهای ابری، بارش و سرعت باد در دوره آماری (1402-1392) می باشد. از معیارهای ضریب تعیین، ریشه میانگین مربعات خطا و ضریب نش ساتکلیف برای ارزیابی صحت و نیز مقایسه عملکرد مدل ها مورد استفاده قرار گرفت. نتایج حاصل نشان داد هر دو مدل به کار رفته با دقت قابل قبولی توانسته به شبیه سازی میزان تبخیر روزانه بپردازد، که از بین این مدل ها، مدل شبکه عصبی موجک با بیشترین ضریب تعیین (970/0)، کمترین ریشه میانگین مربعات خطا (mm255/0) و نیز معیار نش ساتکلیف (988/0) در مرحله صحت سنجی در اولویت قرار گرفت. علاوه بر آن، متغیرهای مورد استفاده در مدل های پیش بینی میزان تبخیر توانسته اند، نحوه تغییرات تبخیر در ایستگاه مورد بررسی را تشخیص دهند. در مجموع نتایج نشان داد که روش شبکه عصبی موجک توانایی بالایی در تخمین مقادیر کمینه و بیشینه میزان تبخیر دارد.
کلید واژگان: ایستگاه کاکارضا, تبخیر روزانه, پیش بینی, شبکه عصبی موجک, شبکه های عصبی مصنوعیIntroductionPrediction of average daily evaporation is valuable in various fields such as water resource management, agri-culture, etc. Evaporation is also one of the input components for evaluation models, ecological and hydrological models. On the other hand, many scientific centers try to investigate atmospheric problems, because weather has a major impact on the social and individual life of humans. Weather forecasting is about how the weather changes from day to day. Temperature, evaporation and precipitation are the most important climatic elements that play a major role in determining the role and distribution of other climatic elements. Since temperature plays an essential role in climate classification, its fluctuations and changes are important. It is well known that temperature affects evapotranspiration, surface water, disease, forest fires, and drought. Daily evaporation is the most important climate parameter that is calculated by accurate and approximate methods in weather stations. Studies have shown that this method has low accuracy and usually the difference is 3 degrees Celsius. Today, intelligent methods are used to predict nonlinear phenomena, of which Wavelet Neural Network (WNN) and Artificial Neural Network (ANN) methods are two examples of them.
MethodologyDehno weather station (Kakareza) is one of the most important synoptic stations in the north of Lorestan prov-ince, and this area is the main agricultural center dependent on evaporation and temperature. Therefore, accurate modeling of daily evaporation at this station is necessary to increase the efficiency of agricultural practices and water management. The present study aims to estimate daily evaporation using wavelet neural network and artificial neural network. The wavelet neural network is able to divide the signal into high and low frequencies, and the low-pass and high-pass signals decomposed from the wavelet have suitable sinusoidal equations, so that the accuracy increases with the increase in resolution. Low-pass frequencies are more noisy, but the signal becomes smoother as the level of decomposition increases.Artificial neural network is widely used in hydrology studies and water resources management. The structure of neural network consists of input layer, hidden layer and output layer. The input layer is a tool for data prepara-tion. The output layer contains the values predicted by the network and the hidden layer or middle layer consists of processing nodes for data processing. The first application of artificial neural network was implemented using multilayer perceptron. Learning algorithms, back-propagation (BP) and feed-forward neural network with three-layer architecture are mostly used to solve complex engineering problems and predict hydrological time series. The criteria of coefficient of determination, root mean square error and Nash Sutcliffe coefficient were used to evaluate the accuracy and compare the performance of the models.
Results and DiscussionIn order to estimate the rate of evaporation of Kakarza station, wavelet neural network model with different number of neurons was used. In the wavelet neural model, the appropriate wavelet (simlet) was first selected. Then by applying the transformation on the data, the approximation coefficients and their details were extracted and the data are transformed by the Mexican hat wavelet function as the activation function which is the second derivative of the Gaussian function. To train the network, the gradient descent algorithm was used, which is used in learning neural networks and minimizing the amount of error and adjusting the network parameter.Also, artificial neural network model of multi-layer perceptron network with hidden layers with different num-ber of neurons has been used. Hyperbolic tangent function is the most common form of stimulus function, which was used in this research toconstruct the output layer of artificial neural networks. Training of multi-layer perceptron networks using back propagation training algorithm called Lunberg-Marquardt algorithm was used due to faster convergence in network training.The results showed that both models can simulate the daily evaporation rate for the studied area, so that both models perform well according to the observed values. Also, the results showed that both models perform better in the combined structure consisting of all input data. Overall, the results showed that the wavelet neural net-work model showed high accuracy and less error in estimating the daily evaporation rate.
ConclusionsIn this research, it was tried to evaluate the effectiveness of artificial neural network and wavelet neural network models to simulate the daily evaporation rate of Kakarza synoptic station located in the north of Lorestan province using daily data during the years 2013 to 2023. The results showed that the increase of the parameter It causes better efficiency in estimating daily evaporation rate. It was observed that the wavelet neural network model provided better results through signal decomposition and discontinuous performance compared to the artificial neural network. As a result, the wavelet neural network model well estimated the air temperature during 10 statistical years in this study and its results can help to improve water resources and agriculture.
Keywords: Kakareza Station, Daily Evaporation, Prediction, Wavelet Neural Networks, Artificial Neural Networks -
پیش بینی جریان رودخانه ها یکی از مهم ترین موارد کلیدی در مدیریت و برنامه ریزی منابع آب به ویژه اتخاذ تصمیمات صحیح در مواقع سیلاب و بروز خشک سالی ها است. برای پیش بینی میزان جریان رودخانه ها رویکردهای متنوعی در هیدرولوژی معرفی شده است که مدل های هوشمند از مهم ترین آن ها می باشند. در این پژوهش کاربرد مدل هیبریدی ماشین بردار پشتیبان_ الگوریتم کرم شب تاب به منظور برآورد دبی رودخانه های حوزه آبریز دز واقع در استان لرستان بر اساس آمار آبدهی روزانه ایستگاه های هیدرومتری واقع در بالادست سد طی دوره آماری (1402-1392) موردبررسی و ارزیابی قرارگرفته و کارایی آن با مدل ماشین بردار پشتیبان مقایسه شد. معیارهای ضریب تبیین، ریشه میانگین مربعات خطا، میانگین قدر مطلق خطا و ضریب نش ساتکلیف برای ارزیابی و مقایسه مدل ها مورداستفاده قرار گرفت. نتایج نشان داد ساختارهای ترکیبی نتایج قابل قبولی در مدل سازی دبی رودخانه ارائه می نمایند. هم چنین مقایسه مدل ها طبق معیارهای ارزیابی نشان داد مدل هیبریدی ماشین بردار پشتیبان-الگوریتم کرم شب تاب عملکرد بهتری در پیش بینی جریان دارد. درمجموع این تحقیق نشان می دهد استفاده از مدل ترکیبی ماشین بردار پشتیبان- الگوریتم کرم شب تاب میتواند درزمینه پیش بینی جریان روزانه رودخانه ها موثر باشد. هم چنین، این مدل می تواند به نوبه خود برای تسهیل توسعه و پیاده سازی استراتژی های مدیریت آب های سطحی مفید باشد؛ و گامی در اتخاذ تصمیمات مدیریتی در جهت بهبود کمیت جریان رودخانه ها می باشد.
کلید واژگان: پیش بینی, حوزه دز, کرم شب تاب, ماشین بردار پشتیبانRiver flow prediction is one of the key issues in the management and planning of water resources, in particular the adoption of proper decisions in the event of floods and droughts. To predict the flow rate of rivers, various approaches have been introduced in hydrology, the most important of which are the intelligent models. In this study, a hybrid, model Firefly Algorithm- support vector machine, was applied to estimate the discharge of Dez river basin based on the daily discharge statistics provided by the hydrometric stations located at the upstream of the dam during the statistical period (2002-2022) and its performance was compared with the support vector machine model. The correlation coefficients, root mean square error, and mean absolute error was used for evaluation and a comparison of the performance of models. The results showed that the hybrid structures presented acceptable outcomes in the modeling of river discharge. A comparison of models also showed that the hybrid model of Firefly Algorithm-support vector machine has a better performance in forecasting the flow. In conclusion, the use of the FA-SVM model could be effective in estimating flood peak discharge.
Keywords: Dez Basin, Firefly, Prediction, Support Vector Machine -
در سالهای اخیر پدیده تغییر اقلیم سبب گرمتر شدن کره زمین و درنتیجه افت منابع آب زیرزمینی شده است بنابراین جهت جلوگیری از افت منابع آب زیرزمینی بمنظور مدیریت کمی دشت ها، شبیه سازی و پیش بینی سطح آب های زیرزمینی امری ضروری می باشد. در این پژوهش بمنظور پیش بینی سطح آب زیرزمینی دشت خرم آباد واقع در کشور ایران از 5 مدل AOGCM تحت سناریو RCP85 ، پارامترهای هواشناسی پیش بینی و تحلیل گردید سپس عملکرد مدلهای هیبریدی رگرسیون بردار پشتیبان-موجک (WSVR)، رگرسیون بردار پشتیبان-تفنگدار خلاق (AIG-SVR) و رگرسیون بردار پشتیبان- گرگ خاکستری (GWO-SVR) در برآورد سطح آب زیرزمینی با استفاده از پارامترهای دما، بارش و برداشت از آبخوان ها در طی دوره آماری 2020-2000 موردبررسی قرار گرفت و با بهره گیری از مدل منتخب هیبریدی در طی دوره آماری 2040-2021 سطح آب زیرزمینی پیش بینی گردید. نتایج حاصل از مدلسازی تغییر اقلیم نشان داد پارامتر دما در دوره آتی نسبت به دوره پایه در تمامی ماه ها روند افزایشی (حدود 79/2-68/1 درجه سانتی گراد) داشته است نتایج حاصل از بررسی مدلهای هیبریدی نشان داد سه مدل موردبررسی در ساختار ترکیبی عملکرد بهتری داشته و مدل WSVR نسبت به سایر مدل ها از توانایی مطلوبی برخوردار است. درمجموع نتایج حاصل از پیش بینی سطح آب زیرزمینی نشان داد در طی سالهای آتی افت سطح آب زیرزمینی حدود 5/1-1 متر پیش بینی می گردد.
کلید واژگان: افت منابع آب, تغییر اقلیم, پیش بینی, دشت خرم آبادIntroductionThe industrialization of societies has led to a rise in the emission of greenhouse gases in recent years. Such a rise causes global warming and, in turn, affects other components of the climate system, leading to certain climatic events that are fundamentally different from the natural course of climatic events, called climate change . According to the IPCC in 2007, the process of climate change and global warming have a significant impact on various systems such as water resources, agriculture, drinking, and industry such that the continuous increase in greenhouse gas emissions will intensify these effects, causing a warmer climate. Climate change represents the changes in precipitation pattern, snowmelt, and access to drinking water and agriculture . Groundwater resources are susceptible to both climate changes through (A) direct interaction with surface water sources such as rivers and lakes and (B) indirect interaction via the feeding process . Climate change indirectly affects the discharge and storage of groundwater by changing the nutritional conditions induced by rainfall and runoff; therefore, identifying and analyzing effective parameters such as climatic parameters can greatly help predict serious hazards threatening groundwater resources such as subsidence and drought. Moreover, considering that the relationship between climatic parameters and groundwater resources is complex and non-linear, the application of artificial intelligence models including modern hybrid models is a good solution to solving these problems. Therefore, the objective of this study is to analyze and predict climatic parameters using general atmospheric circulation models in coming years and groundwater level forecasting in Khorramabad plain using integrated vector regression model with the help of Wavelet Transform (WT) and modern optimization algorithms such as creative rifle and grey wolf optimizer. The basis of climatic parameters is the groundwater level and abstraction from the aquifer.
Methodologyit is necessary to provide a solution and make proper forecasting of groundwater resources in order to prevent subsidence and drought phenomena around the world and in Iran. Therefore, in Iran, Khorramabad plain located in Lorestan province, which is very important in terms of drinking and agriculture whose products in this plain feed on groundwater for growth and development, has been subjected to illegal harvesting and digging of illegal wells. The level of groundwater resources has declined sharply in recent years. Therefore, groundwater level changes are more than necessary for forecasting and management measures to improve it.In this study, in order to simulate and predict the groundwater level of Khorramabad plain, the climatic parameters affecting the groundwater level were studied first according to the general circulation models of the atmosphere. In addition, the support vector regression model approach was used to predict the surface water level, assuming that the amount of groundwater abstraction from the Khorramabad plain was consistent with that in the previous statistical period. Since the SVR model is subject to errors according to recent findings, the strategy of optimizing the adjustment parameters using meta-heuristic algorithms was adopted to reduce the model error. To facilitate the groundwater level simulation, new meta-heuristic algorithms with WSVR support vector wave regression model, having acceptable performance according to several studies, were used. This approach can ensure taking an effective step in simulating and predicting groundwater levels.Based on the structure of the SVR, the most basic step is to determine the tuning parameters. The coefficients of these parameters are usually determined through trial and error in SVR. Many factors affect the viability of trial and error and the accuracy ofmodel prediction. Given the nature of trial and error, the predictive power may be generally reduced. Numerous solutions have been proposed by various researchers to address this fundamental weakness. One of these solutions adopted by researchers is to calculate the coefficients of parameter adjustment and optimize these coefficients by using meta-heuristic algorithms. A meta-initiative is the general framework of an algorithm that can provide solutions to the same problem with minor variations of various problems. There are many meta-heuristic algorithms such as Genetic Algorithm, Forbidden Search Simulation, Ant Society, Particle Swarm, Differential Evolution, Harmony Search, Artificial Bee Society, Firefly, Cuckoo or Coco, Frog Leap, Invasive Weed, and Competition, in addition to spirals, pollen, gray wolves, social spiders, ant lions, whales, locusts, and so on. Therefore, to optimize the adjustment coefficients in SVR, this study has employed new optimization algorithms including creative rifle and black widow spider, presented in 2021, for the first time in hydrology and water issues.
Results and DiscussionIn this study, upon using climate change modeling, meteorological parameters (temperature and precipitation) for the years 2021-2040 were predicted and, then, by using ultra-exploratory hybrid models such as WSVR, AIG-SVR, and BWO-SVR, the groundwater level decline in Khorramabad plain located in Iran was predicted with the help of rainfall, temperature and harvest parameters associated with the four piezometric aquifers (Sarab Pardeh, Sali, Pol baba, and Naservand). Evaluation of LARS-WG model using baseline data (1990-2014) demonstrated that this model had a good performance in predicting meteorological parameters. The simulated temperature in all of the climatic models (EC-EARTH, GFDL-CM3, HADGEM2, MIROC4, and MPI-ESM) under the RCP85 emission scenario in the future time period (2021-2040) experienced an increase, compared to the base period in all months, while the average rainfall did not follow a definite trend. According to the statistical time periods of 2000-2020, WSVR, AIG-SVR, and BWO-SVR hybrid models in the combined structure including all input parameters had better performance due to higher memory, and WSVR model was more accurate with less error due to
ConclusionsTherefore, due to the decline in groundwater levels over the next 20 years, it is recommended that smart meters be installed on all agricultural and industrial wells and the drilling of illegal wells be prevented. In addition, the owners of agricultural wells need to be informed and notified of the dangers associated with the cultivation of hydrophilic crops. This strategy is useful and facilitates the development and implementation of groundwater management strategies and it is a step forward towards management decisions to improve the quantity of groundwater resources.
Keywords: Water Resources Decline, Climate Change, Forecast, Khorramabad Plain -
تحول مصادیق زندیقگری و تداوم آن در فرهنگ سیاسی ایران در عصر قاجار
در فرهنگ سیاسی ایران از دیرباز به علت آمیختگی دین و سیاست، زندیق ستیزی امری رایج بود. ولی در هر دوره مصادیقی متفاوت داشت. این مصادیق در دوره ی قاجاریه به علت تقابل سنت و مدرنیته، متحول شد. سوال مطرح شده این است که مقتضیات عصر جدید که یکی از پیامدهایش، تاثیر مدنیت اروپایی بر نوگرایان مذهبی و سیاسی بود، چه تاثیری بر تحول و دگرگونی مصادیق زندیقگری داشت؟ فرضیه این است که در جوامع دین سالاری مانند ایران، مصادیق زندیقگری هم سو با مقتضیات هر عصر دچار تحول می شود. این مقاله به دنبال تحلیل عملکرد برخی از سنت گرایان متعصب و نوگرایان افراط گرایی است که با دوقطبی کردن جامعه باعث گسترش مصادیق زندیقگری شدند. گردآوری داده ها در این مقاله کتابخانه ای و روش تحلیل علی است. بر اساس یافته ها، تحول مصادیق زندیقگری در عصر قاجار بیش از آن که تحت تاثیر دغدغه های مذهبی باشد، متاثر از شرایط فرهنگی و مذهبی جامعه و اغراض شخصی بود.
کلید واژگان: فرهنگ سیاسی, روحانیون, سنت گرا, مشروطه خواه زندیقTransformation of Zandiqeh applications and its Continuity in Iran's Political Culture during the Qajar EraThe anti Zandiqeh movement has been a prevalent issue in Iran's political culture throughout history due to the intertwining of religion and politics. However, their applications have varied in each period. During the Qajar era, their applications underwent a transformation due to the clash between tradition and modernity. The question is how did the circumstances of the new era, particularly the influence of European modernity on religious and political reformists, affected the transformation of Zandiqeh? The hypothesis is that in religious-dominated societies like Iran, the applications of Zandiqeh undergo changes in accordance with the requirements of each era. This article seeks to analyze the actions of certain fanatic traditionalists and extremist reformists who, by polarizing society, contributed to the spread of Zandiqeh. Data collection for this article is based on library research and analytical methods. According to the findings, the transformation of Zandiqeh during the Qajar era was influenced not only by religious concerns but also by the cultural and religious conditions of society and personal motives.
Keywords: Political Culture, Traditionalists, Blasphemy Reformists -
مناطق ساحلی ازجمله آسیب پذیرترین بخش های اقیانوسی بوده که ارزیابی فاکتورهای تهدیدکننده آن ها از عوامل مهم حفاظت به شمار می آید. شناسایی و برآورد نرخ رسوب گذاری در زیستگاه های حساس ساحلی جزایر قشم و لارک، در بازه زمانی 1402-1401 انجام شد. سه زیستگاه از ساختارهای طبیعی در شمال جزیره لارک با غالبیت مرجان .Acropora sp و یک زیستگاه با فون و فلور منبعث از ساختارهای انسان ساز (اسکله دوحه قشم) و اجتماعات شبیه جزیره لارک اما در مقیاس کوچکتر توسط تیم غواصی شناسایی و نقشه آن ها در نرم افزار ArcGIS، نسخه 10.1 ترسیم گردید. برای ارزیابی کمی نرخ رسوب گذاری در هر ایستگاه سه تله رسوب گیر با فواصل 500 متری به نحوی که کل محدوده هر زیستگاه را پوشش دهد، مستقر گردید. کمترین و بیشترین میزان آورد رسوب به ترتیب در ایستگاه سه جزیره لارک با 28 و اسکله دوحه قشم با (g/m2/day) 196 تخمین زده شد، به علاوه کمینه و بیشینه مواد معلق درون ستون آب با مقادیر 9.44 و(mg/lit)31.21 نیز به ترتیب در همین دو ایستگاه و در فصل پاییز مشاهده شد. شادابی مرجان های .Acropora sp ، به عنوان شاخص در چهار زیستگاه بیانگر عدم تاثیر رسوب گذاری بر اجتماعات یا تاب آوری این اجتماعات در بازه زمانی مورد مطالعه نتیجه گیری شد.
کلید واژگان: ریف تکامل یافته, .Acropora Sp, سلول رسوبی, خلیج فارس, دریای عمانCoastal areas represent the most vulnerable regions of the ocean. Thus, the identification and estimation of sedimentation rates in the sensitive coastal habitats of Qeshm and Lark islands were conducted during 2022-2023. The diving team identified three habitats consisting of natural structures in the north of Larak Island, characterized by the predominance of Acropora sp., and one habitat featuring flora and fauna originating from human-made structures (Doha Qeshm Jetty). These habitats, resembling those on Larak Island but on a smaller scale, were mapped using ArcGIS software 10.1. Three sediment traps were placed at 500-meter intervals in each station to cover each habitat comprehensively. The minimum and maximum sedimentation rates were measured at Larak Islands (St3) with 28 and Doha Qeshm Jetty with 196 (g/m2/day), respectively. Additionally, the minimum and maximum concentrations of suspended substances in the water column, ranging from 9.44 to 21.31 (mg/lit), were observed at these two stations during autumn. The freshness of Acropora sp. served as an indicator in all four habitats, potentially reflecting either the negligible impact of sedimentation rates on communities or the resilience of these communities to sedimentation during the study period
Keywords: Reef Evolution, Acropora Sp, Littoral Cell, Persian Gulf, Oman Sea -
سادات و نقش میانجیگرانه آنان بین طبقات فرادست و فرودست در دوره تیموری
سادات به جهت انتساب به پیامبر اکرم، از همان بدو طلوع اسلام مورد احترام عموم مردم بوده و از موقعیت ویژه ای برخوردار بودند. فروپاشی خلافت عباسی و حاکمیت مغولان یک فضای آزاداندیشی دینی در سراسر جهان اسلام به وجود آورد و مذاهب ، طریقت ها و جریانهای فکری فرصت پیدا کردند که آزادانه به تبلیغ اندیشه های خود بپردازند. سادات هم از این فضای آزاد بی بهره نماندند و برخی خاندان های سرشناس این شانس را یافتند که قدم در راه سیاست و کسب قدرت بگذارند و حکومت هایی هرچند کوچک و محلی مانند مرعشیان تشکیل دهند. سوای حکومت هایی که سادات تشکیل دادند؛ تیمور و جانشینان او ارادت زیادی نسبت به سادات داشتند و در ساختار اداری دولت تیموری آنها را به مناصب بالا می گماردند. سادات هم به سبب موقعیت اجتماعی و نسب سیادت خود، نقشی میانجی در بین صاحبان قدرت به مثابه فرادستان و توده مردم به مثابه فرودستان داشتند و همین نقش میانجی و ارتباط و احترام دوسویه از جانب فرادستان و فرودستان باعث می شد در عرصه های سیاسی اجتماعی کنشگری فعالی داشته باشند و در مواقع بحران مانند جنگ ها یگانه ملجا توده مردم باشند. با این اوصاف هدف پژوهش حاضر مطالعه نقش سادات در عصر تیموری به مثابه یک گروه میانجی بین طبقات فرادست و فرودست است و سوالی که مطرح می شود این است که سادات در دوره فرمانروایی تیموریان به عنوان میانجی در بین طبقه فرادست و فرودست چگونه عمل می کردند ?
کلید واژگان: تیموریان, سادات, طبقه فرادست, طبقه فرودست, طبقه میانجیThe Mediatory Role of Sayyids Between Ruling Class and Commoners in Timurid EraDue to their descent from Prophet Muhammad, Sayyids have been highly respected by the public since the advent of Islam and have enjoyed a special status. The fall of the Abbasid Caliphate and the Mongol rule created an atmosphere of religious free thinking across the Islamic world, allowing sects, Sufi orders and intellectual currents to freely propagate their ideas. Sayyids also benefited from this freedom, and some prominent families got the chance to enter politics and establish small, local governments like Mar'ashis. Apart from the states founded by Sayyids, Timur and his successors had great respect for Sayyids, appointing them to high positions in the administrative structure of the Timurid state. Owing to their social status and noble lineage, Sayyids played a mediatory role between the ruling elite as superordinates and the masses as subordinates. This mediatory function and their mutual respect by superordinates and subordinates allowed them to be socially and politically active, and serve as the sole refuge of the public in times of crisis like wars. Therefore, this study aims to investigate the role of Sayyids in the Timurid era as an intermediary group between the ruling and ruled classes. The research question is how Sayyids functioned as mediators between the ruling class and commoners under Timurid rule,
Keywords: Timurids, ruling class, commoners, Sayyids, mediatory class -
الحادگری در عصر عباسی مفهومی متفاوت و گسترده تر از دوره های پیشین داشت. در این دوره ملحد به مفهوم خدا ناباور یا انکارکننده ی نبوت نبود. بلکه ملحدان از دیدگاه خلفا و کارگزاران آنها کسانی بودند که نگرش ها و باورهای سیاسی و مذهبی شان در تعارض با دین اسلام بود و خلفا برای پاسداشت شریعت و حفظ وحدت امت اسلامی سرکوب آنها را واجب و جایز می دانستند. این ملحدان که اغلب آنها را زندیق می خواندند از گروه های مختلف اجتماعی با نگرش های متفاوت بودند. جریان های فکری الحادی در قالب جنبش های سیاسی و اجتماعی نمود می یافت و مبارزه با آنها مهمترین دغدغه ی خلفا بود. در حالی که بسیاری از آنها ماهیت مذهبی نداشتند بلکه جنبه ی فرهنگی و اقتصادی داشتند. هدف از این پژوهش، تحلیل رویکردهای خلفا و اندیشمندان عصر عباسی در مبارزه با زندیقگری و ارتباط آنها با فضای فکری و اعتقادی حاکم بر جامعه شان است. این مقاله در پی پاسخگویی به این سوال است که چرا عباسیان همواره تلاش می کردند جنبش ها و جریان های فکری را با دو رکن دین و زندقه پیوند بزنند؟ در این نوشتار برای درک و دریافت مفهوم زندیقگری از نظریه ی لوسین فبور استفاده شده است. فبور در کتاب معروفش به تحلیل الحادگری در قرون وسطی پرداخته و آن را از دیدگاه اجتماعی و سیاسی بررسی کرده است. روش تحقیق در این مقاله علی و و شیوه گردآوری داده ها، کتابخانه ای است.
کلید واژگان: زندیق, خلافت عباسی, غزالی, اشعریان, فبور, شیعیان -
مطالعه حاضر در جهت کسب اطلاعات لازم از وضعیت، تنوع، فراوانی و پراکنش بزرگ بی مهرگان کفزی آب های مناطق ساحلی در استان هرمزگان و بررسی وضعیت چرای ماهیان کفزی از بزرگ بی مهرگان کفزی پی ریزی شده است. بدین منظور نمونه برداری در سال های 1397 و 1398 و هر سال یک بار در فصل پاییز انجام شد. در این تحقیق درمجموع تعداد 125 جنس و 104 گونه متعلق به 85 خانواده، 31 راسته، 9 رده و 7 شاخه از بزرگ بی مهرگان کفزی شناسایی شدند. بررسی رده های شناسایی شده نشان داد که سخت پوستان (Malacostraca) بیشترین فراوانی را در تمامی ایستگاه های نمونه برداری شده دارا است. به منظور دستیابی به وجود رابطه احتمالی بین پراکنش و یا تنوع بزرگ بی مهرگان کفزی با پراکنش و فراوانی سپر ماهیان، آزمون CCA انجام پذیرفت. محتویات معده سپر ماهیان موردبررسی قرار گرفتند. در محتویات معده Maculabatis randalli سخت پوستان (25/93 IRI%) بیشترین میزان را داشتند. این الگوی تغذیه ای برای دو گونه Himantura walga و M. gerrardi نیز تکرار شد با این تفاوت که دوکفه ای ها (Bivalvia) در گونه M. gerrardi در مرحله اول اهمیت قرار گرفتند (33/31 IRI%). همچنین تجزیه وتحلیل سطح تغذیه ای برای هر سه گونه انجام شد که نشان می دهد هر سه گونه در دسته شکارچیان میانه در زنجیره غذایی قرار دارند که در این خصوص جایگاه مشترکی داشتند. با توجه به نتایج، برخی از بزرگ بی مهرگان کفزی شناسایی شده در این پژوهش ارتباط معنی داری با ماهیان کفزی دارند که بررسی نحوه ارتباط دقیق آن ها نیاز به مطالعات بیشتر دارد.
کلید واژگان: بزرگ بی مهرگان کفزی, سپرماهیان, محتویات معده, استان هرمزگانThe present study was conducted in order to obtain the necessary information on the diversity, abundance and distribution of macroinvertebrates, as well as to investigate the grazing status of batoid fishes (stingrays) from benthic macroinvertebrtes in coastal waters of Hormozgan province. For this purpose, sampling was done in the years 2017 and 2018 and once every year in the autumn season. At the end of the identification process, a number of 125 genus and 104 species belonging to 85 families, 31 classes, 9 orders, and 7 phyla were successfully identified. Results revealed that Malacostraca was the frequent order in the studied area. In order to investigate the possible relationship between composition and abundance of benthic macroinvertebrte and stingrays, CCA analysis was employed. Results of stomach content of stingrays revealed that in the diet of M. randall, crustacean (93.25 %IRI) has the highest amount. This pattern was the same for M. gerrardi and H. walga. However, in M. gerrardi, bivalvia were in the first place of importance (31.33 %IRI). Also, trophic level analysis was done for three species which shows all species are Mesopredators that place in the same level of food web. According to the mentioned cases, some benthic macroinvertebrates identified in this research have a significant relationship with the benthic fishes, which requires more studies to investigate their relationship.
Keywords: benthic macroinvertebrte, stingrays, Stomach content, Hormozgan province -
نشریه غرب آسیا، پیاپی 1 (تابستان 1402)، صص 22 -41
موضوع روابط ترکیه و اسراییل از جمله مباحث مهم مطالعات منطقه ای محسوب میشود. روابط دو جانبه ترکیه و اسراییل از زمان برقراری روابط دیپلماتیک در سال 1949 شاهد رشد قابل توجهی بوده است و در زمینه های مختلف به سرعت توسعه یافته است. ترکیه و اسراییل دو بازیگر قدرتمند، در خاورمیانه و مدیترانه هستند، مدیترانه یکی از کانون های تحولات در دو دهه اخیر است این مقاله در پی پاسخ به این سوال است که تحولات حوزه مدیترانه چگونه آینده مناسبات ترکیه و اسراییل را تحت تاثیر قرار خواهد داد. تحقیق این فرضیه را بررسی میکند که منافع و تهدیدات مشترک آنکارا و تل آویو در مدیترانه، در آینده سبب همکاری محدود آنها خواهد شد. به منظور بررسی تاثیر تحولات حوزه دریای مدیترانه بر آینده مناسبات ترکیه و اسراییل از ظرفیت های تبیینی نظریه امنیت منطقه ای استفاده شده است. تبیین مولفههای تاثیرگذار به عنوان عوامل اصلی یک مجموعه امنیتی برای ارزیابی فرضیه ضروری است. همچنین در این مقاله با استفاده از آینده پژوهی، به بررسی روابط ترکیه و اسراییل در پیوند با تحولات حوزه دریای مدیترانه پرداخته است. نتایج حاکی از آن است که ترکیه و اسراییل براساس منافع و تهدیدات مشترک، به دنبال ایجاد یک همکاری مشارکتی خواهند بود.
کلید واژگان: دریای مدیترانه, ترکیه, اسرائیل, منابع هیدروکربنی, امنیت منطقهای, آینده پژوهیThe issue of Turkish-Israel relations is a significant topic in regional studies. Since the establishment of diplomatic relations in 1949, bilateral relations between Turkey and Israel have witnessed substantial growth and development in various fields. As two powerful players in the Middle East and the Mediterranean, the developments in the Mediterranean region have a crucial impact on their future relations. This research aims to investigate how the developments in the Mediterranean Sea will affect the future of Turkish-Israeli relations. The research hypothesis suggests that although Ankara and Tel Aviv share common interests and threats in the Mediterranean, these factors may limit their cooperation in the future. To evaluate the impact of Mediterranean developments on their relationship, the study employs the explanatory capacities of regional security theory, which identifies the influencing components as the main factors of a security complex. Additionally, this research uses future studies to examine the connection between Turkish-Israeli relations and the developments in the Mediterranean Sea. The results indicate that based on their shared interests and threats, Turkey and Israel seek to establish cooperative relations.
Keywords: Mediterranean Sea, Turkey, Israel, hydrocarbon resources, Regional security, Future research -
پژوهش نامه تاریخ، پیاپی 71 (تابستان 1402)، صص 130 -148
اکبر شاه به عنوان بزرگترین پادشاه گورکانی هند، در تکمیل سیاست آزاد اندیشی و تسامح دینی خود در جامعه چند مذهبی و چند قومی هند، جهت آشنایی با ادیان و دانش ملل هندی دستور داد آثار برجسته هندو ، مسیحی ، بودایی و دیگر ادیان در زمینه های دینی ، تاریخی و ادبی به زبان فارسی برگردانده شود، به این ترتیب در روزگار وی نهضت ترجمه ای به راه افتاد که ایرانیان مقیم هند سهم بی بدیلی در آن داشتند، به طوری که نخبگان و مترجمان و ادبای ایرانی را می توان پیشگامان اصلی این نهضت ترجمه دانست.هدف این مقاله مطالعه نقش نخبگان ایرانی در نهضت علمی ادبی عصر اکبرشاه است و به تبع آن سوال اصلی پژوهش این است که نخبگان ایرانی در چه عرصه و رشته هایی در نهضت علمی ادبی عصر اکبرشاه نقش آفرین بودند؟یافته های پژوهش نشان می دهد که ایرانیان ساکن هند نه تنها از پیشرانان علم و ادب در دوره اکبر و فرمانروایان بعدی گورکانی بودند، بلکه به رشد ، گسترش و تعمیق زبان فارسی در هند بسیار یاری رساندند. روش پژوهش در این مقاله روش توصیفی تحلیلی است و گردآوری اطلاعات در آن به شیوه کتابخانه ای است.
کلید واژگان: هند, گورکانیان, اکبرشاه, ایرانیان, علم و ادبAkbar Shah as the greatest Mughal king of India, in order to complete his policy of free thinking and religious tolerance in the multi-religious and multi-ethnic society of India, he ordered prominent works of Hindu, Christian, Buddhist and other religions in the fields of religious, historical and literary to be translated into Persian language. In this way, during his period, a translation movement was launched in which Iranians living in India played a prominent role, so that Iranian elites, translators and poets can be considered the main pioneers of this translation movement.The purpose of this article is to study the role of Iranian elites in the scientific-literary movement of Akbar Shah's era, and accordingly, the main question of the research is, in which fields and disciplines did Iranian elites play a role in the scientific-literary movement of Akbar Shah's era?The findings of the research show that the Iranians living in India were not only the promoters of science and literature in the period of Akbar and the subsequent Mughal rulers, but also greatly helped the growth, expansion and deepening of the Persian language in India. The research method in this article is the descriptive-analytical method and the method of collecting information is the library method.
Keywords: India, Great Mongols, Akbar Shah, Iranians, science, literature -
در این پژوهش زی توده سرپا ماهیان مرجانی در 5 ایستگاه جزیره لارک (مرجان مرده، ریفهای پیوسته و تکامل یافته، ریفهای گسسته و تکامل نیافته، مرجانهای زنده به مقدار کم و ریفهای تپه ای)، با استفاده از روش مشاهده مستقیم و ترانسکت کمربندی شکل در بازه زمانی تابستان 99 تا بهار 1400، به صورت فصلی برآورد گردید. بیشینه زی توده سرپا در ایستگاه عباس با (Kg/Km2) 79/908و کمترین با (Kg/Km2)85/235، در ایستگاه عربها تخمین زده شد. هم چنین بیشینه زی توده کل ماهیان مرجانی به Scarus ghobban، با (Kg/Km2) 99/703، تعلق داشته است. بیشینه میانگین (انحراف معیار) زی توده در ایستگاه اسکله با (Kg/Km2) (4/3±)36/16 (پاییز99)، و کمترین مقدار در ایستگاه قیل با میانگین (انحراف معیار) (Kg/Km2)(69/±1)4/1 (تابستان99)، در مقایسه بین فصول تخمین زده شد. آنالیزهای زمانی و مکانی حاصل از مطالعه زی توده ماهیانمرجانی جزیره هنگام نشان دهنده اختلاف بین بیشتر ایستگاه ها در فصول مختلف بوده که بیشترین مقدار زی توده و تعداد در فصول سرد سال (زمستان و پاییز 1399)، و کمترین آنها در فصل گرم سال (تابستان1399)، نتیجه گیری شده است. مطالعه زی توده ماهیان مرجانی جزیره هنگام در این پژوهش نشان داد، هر چند رخداد سفیدشدگی در خلیج فارس زیستگاه ماهیان مرجانی از بین برده است اما مرجانهای مرده پوشیده از ریزجلبکها، صخره ها، ریفهای تکامل یافته و اندک کلنی مرجانهای زنده (جنس شاخ گوزنی) در اعماق بالای 10 متر توانسته اند نقش زیستگاه را برای ماهیان مرجانی در پیرامون جزیره هنگام ایفا نمایند. هم چنین نوع پوشش بستر، یکپارچگی ریفهای تکامل یافته، در پناه بودن از امواج و بادها و دور بودن از منابع استرس بیش از وسعت زیستگاهی بر ذخایر ماهیان مرجانی جزیره هنگام تاثیرگذار بوده است.
کلید واژگان: زی توده سرپا, مشاهده مستقیم, ماهیان مرجانی, بوت استرپینگ, جزیره هنگام, خلیج فارسStanding biomass of coral fish was estimated by the Underwater Visual Census method(UVCm) and belt transect in five stations (St.) (dead corals, continuous and developed reefs, discrete and undeveloped reefs, Acropora spp. in small amounts and rocky reefs), in Larak Island from Sep.2020 to Apr.2021seasonally.The maximum and minimum of standing biomass was estimated 908.79 (Kg/Km2) and 235.85 (Kg/Km2) in the Abbas St. and Arabha St. respectively, also the maximum of coral fish standing biomass belonged to Scarus ghobban with 703.99 (Kg/Km2). The maximum of average (standard deviation) was estimated for the Jetty St.(Kg/Km2)16.36(± 4.3) (Feb.2021), and the lowest value at Ghail St. 1.4 (± 1.96) (Kg/Km2)(Sep.2020), also confidence interval of these estimations from bootstrapping simulations (n=2000) was calculated(95%). The results of one-way analysis of variance, Tukey's test, comparing the standing biomass of coral-fish (temporal and spatial analyses), was concluded differences in the most of seasons and stations (P<0.05), and the highest of standing biomass belongs to cold seasons of the year(Oct.2020, Feb.2021) and the lowest of them in the warm seasons(Sep.2020, Apr.2021) is estimated. The study of coral fishes showed although the bleaching event in the Persian Gulf has destroyed the habitat of coral fishes, but the dead corals are covered with microalgae, rocks, developed reefs and a few colonies of living corals (Acropora spp.) at depths above 10 meters have been able to play the role of their habitat. Furthermore, the type of substrate cover, the integrity of evolution reefs, being sheltered from waves and winds, and being away from sources of stress have influenced more than the size of the habitat on the coral-fish stocks of the Hengam Island.
Keywords: Standing Biomass, UVCm, coral-fish, Bootstrapping, Hengam Island, Persian Gulf -
در این پژوهش فراوانی ماهیان مرجانی جزیره هنگام به روش مشاهده مستقیم و ترانسکت کمربندی شکل، به صورت فصلی از تابستان 1399 لغایت بهار 1400 مطالعه شدند. در مجموع، 38 گونه در پنج ایستگاه انتخابی شناسایی شدند که 31 گونه از ماهیان گیاه خوار بوده و خانواده های Pomacentridae و Labridae با 7 و 4 گونه دارای بیشترین فراوانی بودند. بیشترین فراوانی ماهیان گیاه خوار Thalassoma lunare، در ایستگاه دو (71±)80، عدد بر کیلومترمربع تخمین زده شد. به علاوه، دو گونه از طوطی ماهیان (Scarus persicus و Scarus ghobban)، دارای بیشترین حضور در تمامی ایستگاه ها بودند. بیشترین متوسط فراوانی فصلی ماهیان گیاه خوار در ایستگاه 2 در زمستان (12±)58 عدد بر کیلومترمربع و کمینه در ایستگاه 3 در تابستان (21 ±)5، عدد بر کیلومترمربع ثبت شد. به جز فصل تابستان که فراوانی ماهیان گیاه خوار بین ایستگاه ها اختلاف معنی داری نداشتند، سایر فصل ها با یکدیگر متفاوت بودند (05/0p<). تغییرات زمانی و مکانی فراوانی ماهیان گیاه خوار در ایستگاه ها بیانگر اهمیت عملکرد انتخابی ماهیان در تعیین آشیانه اکولوژیک مجزاست. لذا، نقش افزونگری عملکردی بیشتر از نقش مکمل عملکردی در بین این ماهیان در آینده زیستی جوامع مرجانی این جزیره می تواند موثر باشد. از این رو، توصیه می شود از ذخیره ماهیان مرجانی جزیره هنگام محافظت شود.
کلید واژگان: ماهیان مرجانی, فراوانی, عملکرد, جزیره هنگام, خلیج فارسIn this research, the frequency of coral fishes from Hengam Island were studied seasonally from summer of 2020 to the spring of 2021 by Underwater Visual Census (UVCm) and belt transect method. A total of 38 species were identified in five selected stations, of which 31 species were herbivorous fishes, Pomacentridae and Labridae families had the highest frequency with 7 and 4 species. The abundance of herbivorous fish Thalassoma lunare was estimated at 80(±71) number per square kilometer in station two. In addition, two species of parrotfish (Scarus persicus and Scarus ghobban) were the most frequent in all stations. The highest seasonal frequency of herbivorous fishes was recorded at station 2 in winter 58(±12) numbers per square kilometer and the lowest at station 3 in summer 5(±21) numbers per square kilometer. The seasonal abundance of herbivorous fishes were significantly differ between stations, except in summer (p<0.05). The temporal and spatial changes in the abundance of herbivorous fish in the stations indicate the importance of selective performance of fishes for ecological niche. In this regard, the role of functional redundancy is more effective than the role of functional complement among these fishes in the biological future of the coral communities of Hengam Island. Therefore, it is recommended to protect the coral fish stock of the island.
Keywords: Coral fishes, Abundance, Function, Hengam Island, Persian Gulf -
در این مطالعه با استفاده از روش برآورد آبزیان به وسیله مشاهده مستقیم و ترانسکت کمربندی شکل،زی توده سرپا ماهیان مرجانی جزیره ابوموسی در بازه زمانی پاییز 98 تا تابستان 99، به صورت فصلی(در سه ایستگاه و در چهار زیر ایستگاه) تخمین و حدود اطمینان به روش بوت استرپ به دست آمد. مساحت کل ایستگاه های اول، دوم و سوم به ترتیب 26/0، 18/1 و 24/0 کیلومترمربع تخمین زده شد، و مقادیر زی توده ماهیان مرجانی 6/2923، 2/4576 و 4/1645کیلوگرم، به ترتیب برای ایستگاه های فوق الذکر پس از 479 بار تکرار به روش آزمون شبیه سازی بوت استرپینگ تخمین زده شد. به علاوه، بیشینه و کمینه زی توده به ترتیب مربوط به گونه Zebrasoma xanthurum (49/1883 کیلوگرم) و Abudefduf sp. (23/0کیلوگرم)، نتیجه گیری شد. نتایج حاصل از آزمون آنالیز واریانس یک طرفه تست توکی در سطح اطمینان 95 درصد، نشان داد اختلاف معنی داری بین زی توده در سه ایستگاه وجود ندارد(05/0<p)، عدم اختلاف موجود در زی توده ماهیان در سه ایستگاه می تواند به نبود اختلاف در میزان ریفهای تکامل یافته، جوامع مرجانی و عدم تفاوت معنی دار در دسترس بودن زیستگاه مرتبط باشد. نتایج این پژوهش نشان داد زی توده بسیاری از ماهیان مناطق مرجانی در جزیره ابوموسی محدود می باشد، که می توان به کم بودن زیستگاه، کم بودن برد زیستگاهی و عمر کم خلیج فارس، و استرس های وارده به آنها به خصوص پس از رخدادهای سفیدشدگی مرتبط باشد که جای مطالعات بیشتر در آینده دارد.
کلید واژگان: زی توده سرپا, ماهیان مرجانی, برآورد به روش مستقیم, ابوموسی, خلیج فارسEstimation of coral fishes biomass is needed as a basic benchmark for assessing the ecological status and fishing potential of coral reefs. Different methods are used to sampling the biomass of these communities, that direct observation is one of the preferred methods with respect to the non-destructive advantage. The purpose of investigation was to estimation standing biomass of coral fishes by Underwater Visual Census method (UVCm) in Abu-Musa Island seasonally from October 2019 to September 2020. also confidence interval was calculated of these estimations from the bootstrapping test (95%). Standing biomass of Coral fish and their confidence interval (95%) by bootstrapping simulation (n=479) were determinated 2923.6 kg., 4576.2 kg, and 1645.4 kg for the stations one, two and three respectively. The difference in the biomass standing of coral fish in three station could be related to the lack of differences in the amount of developed reefs, coral communities and significant differences in habitat availability. Also, the standing biomass of coral fishes in the Abu-Musa Island are limited, that can be attributed to their low habitat, shortage of carrying capacity and the short life of the Persian Gulf basin, and stress that occurs in the ecosystem, especially bleaching events, that need more study in the future.
Keywords: standing biomass, Coral fishes, UVCm, AbuMosa Island, Persian Gulf -
نظریه خلیفه سلطان در حقیقت بازتولید شرایط پراگماتیک جامعه اسلامی بود: ظهور خاندان های حکومتگر و بالاخص ترکان به عنوان بازوی نظامی ممالک اسلامی از یک سو منجر به استقرار قدرت سلطان و اقتدار معنوی خلیفه شد و از سوی دیگر درصدد توجیه فقهی نظم جدید به عنوان یکی دیگر از شیوه های کسب قدرت برآمد. در این نظریه دو رویکرد قرینه وجود دارد. در رویکرد اول اندیشه گران سیاسی بر آنند تا نظام تغلبیه را توجیه و تصدیق فقهی کنند و دیگر اینکه برقرای امنیت را علت اساسی این تصدیق قرار دهند. بنابراین غلبه و امنیت جوهره اصلی این نظریه است که در یک رابطه متقابل فهم و درک می شود. در این جستار کوشش بر این است تا مقوله امنیت را با توجه به آرای اندیشه گرانی چون نظام الملک ، غزالی و ماوردی در چارچوب نظریه خلیفه سلطان مورد بررسی و تحلیل قرار دهیم.
کلید واژگان: سلطان, نظام تغلبیه, امنیت, ماوردی, غزالی -
رفع نقایص نگرش های صرفا سیستماتیک مادی، می توان از تفکر سیستمی الهی استمداد کرد و از آموزه های متعالی اسلامی بهره جست. تفکر غیرخطی و نگاه پویا به پدیده ها و پیامدها نقطه مغفول تصمیم گیری های مدیران در کسب و کارها و سازمان های تجاری و غیرتجاری است. کارکنان سازمان، همیشه به دنبال آگاهی از نتایج عملکردشان هستند و به پایش تغییرات عملکردی خود علاقه دارند در تمامی سازمان های جهان، مدیران و رهبران سازمانی در پی ارتقا و بهبود عملکرد سازمان های خویش هستند. عملکرد سازمانی شاخصی است که چگونگی تحقق اهداف یک سازمان یا موسسه را اندازه گیری می کند. این مقاله با هدف بررسی و ارزیابی عملکرد سازمانی از طریق تفکر سیستمی، به مرور دیدگاه های معیارهای ارزیابی عملکرد مدیریتی و سازمانی، شاخص ها و انواع مدل های ارزیابی عملکرد پرداخته است. نتایج نشان داد، طراحی و انتخاب شاخص های ارزیابی عملکرد، یکی از فازهای اساسی در طراحی نظام مدیریت عملکرد سازمانی است. در فرآیند ارزیابی عملکرد، مدل تعالی سازمان (EFQM) به عنوان یک فرآیند خودارزیاب و یک روش سیستماتیک جامع برای شناسایی نقاط قوت و نقاط قابل بهبود سازمان است. در نتیجه سازمان خودش را با بهترین ها در کلاس جهانی یا ملی مورد مقایسه قرار می دهد.
کلید واژگان: تفکر سیستمی, عملکرد, سازمان, مدیریت, فرآیند ارزیابیTo eliminate the defects of merely systematic materialistic attitudes, one can refer to the divine systematic thinking and benefit from the transcendental teachings of Islam. Non-linear thinking and dynamic view of phenomena and consequences is the neglected point of managers' decisions in businesses and commercial and non-commercial organizations. The employees of the organization always seek to know the results of their performance and are interested in monitoring their performance changes. In all the organizations of the world, managers and organizational leaders seek to improve and improve the performance of their organizations. Organizational performance is an indicator that measures how an organization or institution achieves its goals. With the aim of investigating and evaluating organizational performance through systemic thinking, this article reviews the viewpoints of managerial and organizational performance evaluation criteria, indicators and types of performance evaluation models. The results showed that the design and selection of performance evaluation indicators is one of the basic phases in the design of the organizational performance management system. In the performance evaluation process, the organization excellence model (EFQM) is a self-evaluation process and a comprehensive systematic method to identify the organization's strengths and improvement points. As a result, the organization compares itself with the best in the world or national class.
Keywords: System thinking, performance, organization, Management, evaluation process -
در این مقاله، مدل سازی دینامیکی یک میکروربات نرم مجهز به محرک های آلیاژ حافظه دار ارایه شده است. با توجه به ساختار و انطباق پذیری بالای ربات های نرم، این ربات ها کاربردهای متنوعی دارند. از آنجایی که محرک های از جنس آلیاژ حافظه دار دارای ویژگی هایی از جمله سازگاری زیستی، قدرت بالا، ابعاد کوچک، بدون صدا هستند گزینه مناسبی برای میکروروبات ها بشمار می روند. با توجه به عدم وجود مدل دینامیکی یکپارچه برای ربات های نرم مجهز به محرک آلیاژ حافظه دار، مدل سازی دینامیکی این ربات ها اهمیت ویژه ای دارد. برای این منظور، معادلات حاکم بر حرکت ربات نرم و معادلات ساختاری محرک استخراج شده است. برای مدل سازی دینامیکی میکروربات نرم از نظریه کسرت و از مدل لیانگ و راجرز برای مدل سازی رفتار محرک آلیاژ حافظه دار استفاده شده است. همچنین مدل سازی انتقال گرمای همرفت آزاد و اجباری در فرایندهای گرمایش و سرمایش انجام شده است. پس از استخراج معادلات، شبیه سازی رفتار دینامیکی میکروربات انجام شده است و اثر جریان الکتریکی و سرعت سیال بر رفتار دینامیکی ربات بررسی شده است. نتایج شبیه سازی ها نشان می دهد مدل ارایه شده رفتار میکروربات را به خوبی شبیه سازی می کند.
کلید واژگان: میکروربات نرم, محرک آلیاژ حافظه دار, نظریه کسرت, مدل لیانگ و راجرز, انتقال گرمای همرفتیIn this paper, dynamic modeling of a soft micro robot equipped with shape memory alloy (SMA) actuator is presented. Due to the structure of the soft micro robots, these robots have various applications. Since the shape memory alloys have features such that biocompatibility, high power, small dimensions and working silently, they are suitable for the micro robots. Because there is not a dynamic model for the soft robots equipped with shape memory alloy, here a dynamic model of a micro robot equipped with SMA is introduced. To this end, the motion equations of the robot and actuator’s structural equations are extracted. In dynamic modeling of the soft robot, Cosserat theory is used and Liang and Roger’s model is used for the SMA modeling. Also, modeling of free and forced convection heat transfer in the heating and cooling processes has been done. Then, the dynamic behavior of the micro robot is simulated and its electrical current effect and fluid velocity on the robot's dynamic behavior have been investigated. The simulation results show that the proposed model simulates correctly the behavior of the micro robot.
Keywords: Soft micro robot, Shape memory alloy actuator, Cosserat theory, Liang, Roger&rsquo, s model, Convection heat transfer -
در سال های اخیر، برداشت بی رویه آب های زیرزمینی باعث افت شدید سطح آب های زیرزمینی شده است،که خطراتی همچون نشست زمین را درپی داشته است. لذا پیش بینی قابل اطمینان سطح آب های زیرزمینی برای مدیریت این منابع حایز اهمیت است. در این پژوهش جهت پیش بینی سطح آب های زیرزمینی محدوده های مطالعاتی ازنا- الیگودرز، دورود-بروجرد، سلسله و دلفان واقع در استان لرستان از شبکه عصبی موجک استفاده شد و نتایج آن با روش شبکه عصبی مصنوعی مقایسه گردید. پارامترهای بارش، دما، دبی جریان و تراز سطح ایستابی در دوره زمانی ماه قبل به عنوان ورودی و تراز سطح ایستابی در دوره موردنظر به عنوان خروجی مدل ها در مقیاس زمانی ماهانه در طی دوره آماری (1381-1398) انتخاب گردید. معیارهای ضریب همبستگی، ریشه میانگین مربعات خطا، میانگین قدر مطلق خطا و ضریب نش-ساتکلیف برای ارزیابی و نیز مقایسه عملکرد مدل ها مورد استفاده قرار گرفت. نتایج حاصل از تحلیل هیدروگراف نشان داد افزایش میزان بارش تاثیر بسزایی بر منابع آب زیرزمینی دارد و همچنین نتایج حاصل از معیارهای ارزیابی نشان داد مدل شبکه عصبی موجک کارایی بهتر و خطای کمتری نسبت به شبکه عصبی مصنوعی دارد.
کلید واژگان: آب های زیرزمینی, شبکه عصبی موجک, شبکه عصبی مصنوعیThe phenomenon of the exploitation of groundwater recently has caused a sharp decline in groundwater levels, resulting in both subsidence and desertification caused by the groundwater withdrawal. Thus, reliable prediction of groundwater level has been an important component in sustainable water resources management. In this study, a data-driven prediction wavelet neural network model (WNN) was proposed for groundwater level in Azna-Aligodarz, Dourod-Brojerd, Delfan, Selseleh plain forecasting, and the results were compared with the artificial neural network. Parameters including precipitation, temperature, flow rate and water level balance during the period of the previous month were used as input of the model and level of the water table in each period as the output of the model through monthly scale (2002-2019) were selected. The criterion of the correlation coefficient, Root-Mean-Square-Error and average absolute error and coefficient of Nash Sutcliff for evaluating and the comparison of performance models were used. The results of the hydrograph analysis indicated that the increase of rainfall has an effect on groundwater resources, and also the findings evaluation of criteria showed that WNN has better performance and less error than the artificial neural network.
Keywords: Artificial neural network, Groundwater, Wavelet Neural Network -
اگرچه صفویه ساختار اداری حکومتهای پیشین را اخذ کردند؛ لیکن با توجه به دگرگونیها و تحولات کوچک و بزرگی که خود در پی آن بودند، در این ساختار نیز دگرگونیها و تحولاتی پدید آوردند؛ ازجمله این تغییرات، ایجاد منصبی نوین در امور نظامی ایالت خراسان و سرزمینهای پیرامون آن به نام منصب «سرداری خراسان» بود. این منصب در دوره شاه صفی به دیگر مناصب نظامی افزوده شد و تا پایان حکومت صفوی، بخش بزرگی از امور نظامی جغرافیای وسیعی از طریق آن سامان یافت. این جغرافیا شامل نواحی مختلف خراسان (هرات، مرو و مشهد) و همچنین کم وبیش سرزمینهای پیرامون آن مانند استرآباد، قندهار و سیستان بود. در جستار حاضر نگارندگان کوشیدهاند به این پرسش پاسخ دهند که زمینه های ایجاد منصب سرداری خراسان و همچنین عملکرد و دگرگونیها و تحولات آن چه بوده است؟ جستار به روش توصیفی تحلیلی و از طریق گردآوری داده های موجود در منابع صورت گرفته است. یافته ها بیانگر آن است که سرداری خراسان، نتیجه احساس ضرورت به نشان دادن واکنشی یکپارچه و هماهنگ در آغاز در برابر یورشها و حملات ازبکان و سپس اقوام دیگری چون گورکانیان، بلوچها و افغانها و همچنین در راستای سیاست نفوذ هرچه بیشتر حکومت مرکزی در امور ایالات بوده است. این امر با گماشتن یکی از بزرگانی که عموما وابسته به دربار بوده اند به سرداری و اعزام به خراسان صورت پذیرفته است و بسته به عواملی مانند میزان قدرت و اقتدار شاهان و اهتمام به امور خراسان در دورههایی مانند دوره شاه سلیمان و مقطعی از پادشاهی شاه سلطان حسین به شدت تضعیف شده است. همچنین این منصب در تاریخچه خود دچار دگرگونیهایی ازجمله جمع بین سرداری و ایالت شده و تا واپسین سالهای حکومت صفوی (سقوط اصفهان) و حتی پس از آن ادامه یافته است.
کلید واژگان: سرداری خراسان, خراسان, ساختار اداری, امور نظامی, صفویهAlthough the Safavids took over the administrative structure of the previous governments, due to the small and big changes that took place, they also made changes in this structure. Among these changes was the creation of a new position in the military affairs of Khorasan province and the surrounding lands called the post of Khorasan commander. This position was added to other military positions during the Shah Safi period, and by the end of the Safavid rule, a large part of the large-scale military affairs were organized through it. This geography included different areas of Khorasan (Herat, Merv and Mashhad) as well as more or less the surrounding lands such as Astarabad, Kandahar and Sistan. In the present article, the author has tried to answer the question: what were the backgrounds of the establishment of the post of Khorasan commander, as well as its performance, changes and developments? This research was done using a descriptive-analytical method. The data was collected examining the available historical sources. The findings indicate that the Khorasan commander is the result of a sense of the need to show a unified and coordinated response initially to the invasions and attacks of the Uzbeks and then other ethnic groups such as the Gurkhanids, Baluchis and Afghans. It has also been in line with the policy of increasing central government influence in the state affairs. This was done by appointing one of the elders, who was generally affiliated with the court, to head the army and send him to Khorasan, depending on factors such as the power and authority of the kings and his concern for the affairs of Khorasan. In periods such as Shah Suleiman and a part of the reign of Shah Sultan Hussein, this position has been severely weakened. Also, it has undergone changes in its history, including the combination between the commander and the state, and has continued until the last years of the Safavid rule (the fall of Isfahan) and even after that.
Keywords: Khorasan Commander, Khorasan, Administrative Structure, Military Affairs, Safavid -
نشریه هیدروژیومورفولوژی، پیاپی 29 (زمستان 1400)، صص 187 -201
سیل از جمله پدیده های طبیعی است که هر ساله خسارات جانی و مالی زیادی را در دنیا به بار آورده و مشکلات عدیده ای را بر سر راه توسعه ی اقتصادی و اجتماعی کشورها ایجاد می نماید. از این رو جهت کاهش خسارات، کنترل و هدایت این پدیده، برآورد دبی سیلابی و شناسایی عوامل موثر بر آن بسیار حایز اهمیت می باشد. در این پژوهش، به منظور برآورد دبی سیلابی حوضه ی آبریز کشکان واقع در استان لرستان از مدل های هوش مصنوعی هیبریدی نوین شامل شبکه عصبی مصنوعی- تفنگدار خلاق، شبکه عصبی مصنوعی-عنکبوت بیوه سیاه و شبکه عصبی مصنوعی- ازدحام مرغ در طی دوره ی زمانی 1400-1390 استفاده شد. برای ارزیابی عملکرد شبیه سازی از شاخص های آماری ضریب تعیین (R2)، میانگین مطلق خطا (MAE)، ضریب کارایی نش- ساتکلیف (NSE) و درصد بایاس (PBIAS) استفاده گردید. نتایج نشان داد که بطور کلی مدل های هوش مصنوعی هیبریدی عملکرد بهتری نسبت به مدل منفرد در برآورد دبی سیلابی دارند. نتایج نشان داد مدل شبکه عصبی مصنوعی- تفنگدار خلاق نسبت به سایر مدل ها از دقت بیشتر و خطای کمتری برخوردار است. در مجموع نتایج نشان داد استفاده از مدل های هوش مصنوعی هیبریدی در برآورد دبی سیلابی موثر بوده و می تواند به عنوان راهکاری مناسب و سریع در مدیریت منابع آب مطرح شود.
کلید واژگان: تفنگدار خلاق, شبیه سازی, هوش مصنوعی, جنوب غربی, حوضه ی آبریز کشکانHydrogeomorphology, Volume:8 Issue: 29, 2022, PP 187 -201Flood is one of the natural phenomena that causes a lot of human and financial losses in the world every year and creates many problems for the economic and social development of countries. Therefore, in order to reduce the damage, control and guidance of this phenomenon, estimating flood discharge and identifying the factors affecting it is very important. In this study, in order to estimate the flood discharge of Kashkan catchment located in Lorestan province, new hybrid artificial intelligence models including artificial neural network - innovative gunner, artificial neural network - black widow spider and artificial neural network - chicken crowding during the period 1300-1400 were used. To evaluate the simulation performance, statistical indices of determination coefficient (R2), absolute mean error (MAE), Nash-Sutcliffe productivity coefficient (NSE), bias percentage (PBIAS) were used. The results showed that hybrid artificial intelligence models improve the performance of the single model. The results showed that the artificial neural network- innovative gunner model has more accuracy and less error than other models. Overall, the results showed that the use of hybrid artificial intelligence models is effective in estimating flood discharge and can be considered as a suitable and rapid solution in water resources management.
Keywords: Innovative Gunner, Simulation, Artificial intelligence, Southwest, Kashkan basin -
مقدمه
مطالعه امواج مغزی و عوامل تاثیرگذار بر آنها از این نظر حایز اهمیت است که این امواج رفتارها و عملکردهای شناختی ما را تغییر می دهند. یکی از عوامل تاثیرگذار بر امواج مغزی بیت های دوتایی هستند. تحقیقات وسیعی به مطالعه اثرات احتمالی بیت های دوتایی صدای آیات قرآن کریم پرداخته اند.
مواد و روش هادر مطالعه حاضر، صدای آیات قرآن کریم به بیت های دوتایی تبدیل و اثرات آن بر روی 81 نفر مطالعه شد. امواج مغزی افراد بوسیله دستگاه الکتروانسفالوگرافی اموتیو ایپاک ضبط شد. ارزیابی وضعیت روانشناختی شرکت کنندگان با پرسشنامه ی DASS-21 صورت گرفت.
یافته هاداده های پرسشنامه DASS-21 نشان می دهد 61٪ از افراد پیش از مطالعه اضطراب داشتند. پس از گوش سپردن به بیت های دوتایی قرآن، امواج مغزی دلتا و تتا به ترتیب در 75% و 88% از شرکت کنندگان افزایش و در بقیه کاهش یافته است.
نتیجه گیری:
گوش دادن به بیت های دوتایی صوت آیات قرآن کریم باعث ایجاد اثراتی در امواج دلتای مغز انسان می شوند که اثری شبیه به مراقبه دارد. تکرار مداخلات نشان داد برای اهداف درمانی و اثرگذاری بیشتر بر آرامش افراد، شرکت کنندگان می بایست چندین بار به بیت های دوتایی صوت قرآن کریم گوش دهند.با استفاده از بیت های دوتایی قرآن کریم می توان در بهبود آرامش روانی افراد اثر گذاشت. پیشنهاد می شود با توجه به داده های بدست آمده از این مطالعه، مطالعات دیگری با هدف بررسی بیشتر بیت های دوتایی قرآن کریم و ارزیابی کارکرد های درمانی آن ها انجام شود.
کلید واژگان: الکتروانسالوگرافی, بیت های دوتایی, نقشه برداری مغزی, امواج آلفا, امواج دلتا, امواج تتا, قرآن کریمPurposeThe study of brain waves and the mechanisms that influence them is crucial because these waves have an effect on our cognitive behaviors and functions. Binaural beats are one of the causes that affect brain waves. The results of the binaural beats of the Holy Quran verse sounds have been extensively investigated.
Materials and MethodsIn the present study, the sound of the verses of the Holy Quran was converted into binaural beats and its effects were studied on 81 people. Brain waves were recorded by the EMPAC Emotive Electroencephalograph. Participants' psychological status was assessed using the DASS-21 questionnaire.
ResultsThe data of DASS-21 questionnaire showed that 61% of the subjects had anxiety before the study. After listening to the binaural beats of the Qur'an, the delta and theta brain waves increased in 75% and 88% of the participants, respectively, and decreased in the rest.
ConclusionListening to the binaural beats of the verses of the Holy Quran develops meditation-like manifestations in the delta waves of the human brain. Repeating the interventions revealed that, for therapeutic purposes and to have a stronger impact on the participants' health, they should listen to the Holy Quran's binaural beats multiple times. People's spirituality can be improved by listening to the Holy Quran's binaural beats. Other research should be conducted based on the findings of this study with the aim of further investigating the binaural beats of the Holy Quran and assessing their therapeutic functions.
Keywords: Electroencephalography, Binary Bits, Brain Mapping, Alpha Waves, Delta Waves, Theta Waves, Holy Quran -
موتورهای حرارتی جهت تولید انرژی مکانیکی، از گرمای ایجاد شده توسط تاسیسات مختلف، بدون ایجاد آلایندههای زیستمحیطی، بکار میروند. در این مقاله ابتدا، با استفاده از سیمهایی از جنس نایتینول، یک موتور حرارتی طراحی و ساخته میشود. سپس، تاثیر پارامترهای مختلف بر سرعت زاویه ای، گشتاور و مدت زمان دوران موتور بررسی میگردد. نتایج نشان میدهند که افزایش دمای آب گرم یا کاهش دمای آب سرد سبب افزایش سرعت زاویه ای می شوند؛ ولی این تغییرات، مادامی که استحالهها کامل صورت پذیرند، تاثیر چندانی بر گشتاور ندارد. بعلاوه افزایش قطر و تعداد سیم های نایتینول و وجود مهره های کاهنده اصطکاک، افزایش سرعت زاویهای و گشتاور را نتیجه میدهند. همچنین مشاهده شد که کاهش دمای استحاله، به افزایش مدت زمان چرخش و سرعت زاویهای موتور منجر میشود و نیز بیش ترین سرعت دورانی در فاصله معینی از تکیهگاه ثابت ایجاد می شود. برای موتور حاضر، گشتاور و سرعت زاویه ای بیشینه بهترتیب 601/20 نیوتن میلی متر و 58 دور بر دقیقه محاسبه شدهاند.
کلید واژگان: آلیاژ حافظه دار, نایتینول, مبدل انرژی, موتورهای SMA, انرژی گرمایی, انرژی مکانیکیThermal motors are used to generate mechanical energy using heated water produced by different equipment, without environmental pollutions. In this paper, a thermal engine is first designed and manufactured using Nitinol wires. Then, the effects of different parameters on angular velocity, output torque and engine rotation time are investigated. The results show that increasing hot-water temperature and decreasing cold-water temperature increase the angular velocity. However, as long as transformations get completed, these parameters have a neglectable effect on the torque. In addition, increasing the wires’ diameter and number and using the friction-reducer beads, increase the output torque and angular velocity. It is also observed that decreasing the transformation temperature increases the duration of rotation and angular velocity of the engine. The maximum angular velocity is related to a certain position of the fixed constraints. The maximum torque and angular velocity are calculated to be about 20.601 N.mm and 58 rpm respectively.
Keywords: Shape memory alloy, NITINOL, energy converter, SMA motors, Thermal energy, Mechanical energy -
دغدغه اصلی فلسفه میان فرهنگی مفاهمه یا تحقق فهم مشترک میان انسانهاست. در ادامه این سوال مطرح میشود که این مفاهمه باید با چه روش و اسلوبی تحقق یابد. تکنولوژی ارتباطات جمعی، مهاجرت و وابستگیهای اجتماعی و اقتصادی و ارتباطات گسترده علمی موجب شده است که انسان امروز به جای برخورداری از هویت واحد و یکپارچه، ماهیت چهل تکه و متکثر داشته باشد. بنابراین انتظار میرود که رشته های علوم انسانی خود را با تعاریف میان فرهنگی از هویت انسانی و ارتباطات بشری سازگار کنند. در این راستا سه الگوی روش شناختی پولی لوگ، دیالوگ و هرمنوتیک آنالوژیک به ترتیب با رجوع به آثار دست اول ویمر، کیمرله و ادهر مال −که برای تحقق علوم انسانی میان فرهنگی ارایه شده است− تبیین میشود. هر سه الگو شرط تحقق مفاهمه تمامعیار را گفتگو میدانند. در ادامه با بیان ایده فرافرهنگی از ولفگانگ ولش به موانع موجود در رویکرد میان فرهنگی برای رسیدن به مفاهمه کامل پرداخته می شود. به نظر میرسد که این الگوها به نوعی مکمل یکدیگر هستند و با اینکه در نفی مطلق انگاری و انحصارگرایی فرهنگی و لوازم آن اتفاق نظر دارند، ولی هرکدام از زاویه ای خاص به موضوع مینگرند.
کلید واژگان: علوم انسانی میانفرهنگی, فرانتس مارتین ویمر, رام ادهر مال, هاینتس کیمرله, ولفگانگ ولش, فرافرهنگیThe main concern of intercultural philosophy is communication or the realization of a common understanding between human beings. Then this question arises that by what way this communication should be realized. The technology of mass communication, migration and social and economic affiliations and extensive scientific communication have caused human beings today to have multiple nature instead of having a single and integrated identity. Humanities disciplines are therefore expected to adapt to intercultural definitions of human identity and human communication. In this regard, we explain the three methodological models of polylog, dialogue and analogous hermeneutics by referring to the first-hand works of Wimmer, Kimmerle and Adher Mall, respectively, which have been presented for the realization of intercultural humanities. All three models consider dialogue as a condition for full-fledged communication. Continuing with Wolfgang Welsch's transcultural idea, we address the barriers to an intercultural approach to full understanding. These patterns seem to complement each other in some way, and although they agree on the negation of cultural absolutism and exclusivism and its implications, they each look at the issue from a particular orientation.
Keywords: Intercultural Humanities, Franz Martin Wimmer, Ram Adhar Mall, Heinz Kimmerle, Wolfgang Welsch -
بررسی تغییرات مکانی و زمانی سطح آب زیرزمینی با استفاده از تخمین گر آماری (مطالعه موردی: دشت نورآباد)زمینه و هدف
تراز سطح آب زیرزمینی، در مطالعات ژیوهیدرولوژیکی اهمیت بسزایی دارد.
روش بررسیتحقیق و پژوهش در مقیاس زمانی و مکانی تراز سطح آب زیرزمینی به دلیل تغییرات دایمی آن امری ضروری و اجتناب ناپذیر می باشد. در این پژوهش به منظور بررسی تغییرات مکانی و زمانی سطح آب زیرزمینی دشت نورآباد بر اساس 35 حلقه چاه موجود برای سال آماری (1390-1391) در دو ماه تر و خشک از تخمین گرهای زمین آماری استفاده گردید. پارامتر سطح آب زیرزمینی دشت نورآباد پس از آزمون همگنی و نرمالیزه نمودن، بعنوان ورودی در روش های مختلف میان یابی کریجینگ و عکس وزن دهی فاصله با توان های 1 تا 5 موردبررسی قرار گرفت. معیارهای جذر میانگین مربعات خطا و میانگین انحراف خطا جهت مقایسه و ارزیابی روش ها مورداستفاده قرار گرفت.
یافته هانتایج حاصله نشان داد که روش عکس وزن دهی فاصله با توان یک در ماه های خشک و تر با کمترین مجذور میانگین مربعات خطا و میانگین انحراف خطا جواب بهتری را ارایه داده است.
بحث و نتیجه گیریدرمجموع روش عکس وزن دهی فاصله روشی مناسب جهت مطالعات آماری بوده و می تواند بعنوان ابزاری مفید در بررسی و بهره برداری منابع آب زیرزمینی مورداستفاده قرار گیرد.
کلید واژگان: تغییرات مکانی, دشت نورآباد, زمین آمار, عمق آب زیرزمینیBackground and PurposeGroundwater is the main water resource for domestic and agricultural uses in Iran. Analysis
methodSo real-time mapping of groundwater depth can guide to have a proper exploitation of groundwater. Groundwater level, geohydrological studies is very important. Research on spatial and temporal scales due to changes in groundwater levels is essential. In this study was to evaluate the spatial and temporal changes in groundwater level Nour in 35 wells for statistical year (2011-2012) in two months, wet and dry node geostatistical estimation were used. Nourabad groundwater level parameters after the homogeneity test and normalization, as input different methods of kriging interpolation weighting photos are to be evaluated by 1 to 5. root mean square error and mean error standard deviation was used to compare and evaluate methods.
findingsThe results shown Photo weighting methods are to be a dry and wet few months with the lowest root mean square error and mean bias error was a priority.
ConclusionOverall Distance Weighting method Photo appropriate method for statistical analysis and can be useful as a step in the exploitation of groundwater resources used.
Keywords: Spatial, Nourabad Plain, land statistics, depth to groundwater -
مقدمه و هدف
سلول های بنیادی مزانشیمی (MSCs) با توجه به خصوصیات تمایزی و خود نوسازی، کاندید مناسبی برای طب ترمیمی محسوب می شوند، اما یکی از مشکلاتی پیش رو ایجاد استرس اکسیداتیو در بافت هدف و آپوپتوز سلول های بنیادی منتقل شده قبل از ترمیم بافت مورد نظر می باشد. پیش تیمار سلول های بنیادی با آنتی اکسیدان ها ممکن است آنها را نسبت به شرایط استرس اکسیداتیو مقاوم سازد. در مطالعه حاضر اثر آنتی اکسیدانی جینجرول بر سایتوتوکسیسیتی و القاء آپوپتوز ناشی از استرس اکسیداتیو در سلول های بنیادی مزانشیمی مشتق از بافت چربی انسان و مغز استخوان موش صحرایی مورد بررسی قرار گرفت.
روش ها:
در این مطالعه پژوهشی، سلول های بنیادی مزانشیمی مشتق از بافت چربی انسان و مغز استخوان موش جهت پیش تیمار به مدت 4 و 6 ساعت با غلظت های مختلف جینجرول (50، 100، 200 و 400 میلی گرم/ میلی لیتر) انکوبه شدند و سپس با غلظت 200 میکرومولار H2O2 به مدت 2 ساعت تیمار گردیدند. سایتوتوکسیسیتی با روش MTS و وضعیت القاء آپوپتوز با استفاده از کیت انکسین- پروپیدیوم یدید بررسی شد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS ورژن 18، نرم افزار FlowJoو آزمون ANOVA و تست دانکن انجام شد.
نتایجتیمار با جینجرول باعث افزایش وابسته به دوز و زمان توان زیستی سلول های بنیادی مزانشیمی مشتق از بافت چربی انسان در سایر غلظت ها می شود. همچنین در سایر غلظت ها میزان آپوپتوز را در سلول های بنیادی مزانشیمی مغز استخوان موش صحرایی به صورت وابسته به دوز و زمان، کاهش داد.
نتیجه گیریجینجرول با کاهش استرس اکسیداتیو در سلول های بنیادی مزانشیمی کارایی آنها در ترمیم های بافتی را افزایش می دهد.
کلید واژگان: جینجرول, استرس اکسیداتیو, آنتی اکسیدان, سلول های بنیادی مزانشیمی, آپوپتوز, سایتوتوکسیسیتیBackgroundMesenchymal stem cells (MSCs) are a good candidate for regenerative medicine due to their differentiation and self-renewal properties. However, one of the leading problems is oxidative stress in the target tissue and apoptosis of transplanted stem cells before tissue repair. Pre-treatment of stem cells with antioxidants may make them resistant to oxidative stress. In this study, the antioxidant effect of gingerol on cytotoxicity and oxidative stress-induced apoptosis in human adipose tissue-derived mesenchymal stem cells and rat bone marrow examined.
Materials and MethodsIn the present research study, human adipose tissue-derived and rat bone marrow mesenchymal stem cells were incubated 4 and 6 hours for pretreatment with different concentrations of gingerol (50, 100, 200 and 400 mg / ml) and then treated with 200 μM H2O2 for 2 hours. Cytotoxicity was analyzed by MTS kit and Apoptosis was analyzed by Annexin V-FITC/PI kit. Statistical analysis was accomplished by ANOVA and Duncan tests using FlowJo and SPSS 18 softwars.
ResultsGingerol treatment cause to a dose and time dependent manner increase in the bioavailability of human adipose tissue-derived mesenchymal stem cells in all concentrations. It also decrease apoptosis in all concentrations, in a dose and time dependent manner in rat bone marrow mesenchymal stem cells.
ConclusionGingerol through reduction of oxidative stress in mesenchymal stem cells, increases their efficiency in tissue regeneration.
Keywords: Gingerol, Oxidative stress, antioxidant, Mesenchymal stem cells, Apoptosis, Cytotoxicity
- در این صفحه نام مورد نظر در اسامی نویسندگان مقالات جستجو میشود. ممکن است نتایج شامل مطالب نویسندگان هم نام و حتی در رشتههای مختلف باشد.
- همه مقالات ترجمه فارسی یا انگلیسی ندارند پس ممکن است مقالاتی باشند که نام نویسنده مورد نظر شما به صورت معادل فارسی یا انگلیسی آن درج شده باشد. در صفحه جستجوی پیشرفته میتوانید همزمان نام فارسی و انگلیسی نویسنده را درج نمایید.
- در صورتی که میخواهید جستجو را با شرایط متفاوت تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مطالب نشریات مراجعه کنید.