به جمع مشترکان مگیران بپیوندید!

تنها با پرداخت 70 هزارتومان حق اشتراک سالانه به متن مقالات دسترسی داشته باشید و 100 مقاله را بدون هزینه دیگری دریافت کنید.

برای پرداخت حق اشتراک اگر عضو هستید وارد شوید در غیر این صورت حساب کاربری جدید ایجاد کنید

عضویت
فهرست مطالب نویسنده:

سیما پورهاشمی

  • سیما پورهاشمی*

    پدیده گرد و غبار یکی از مهمترین معضلات زیست محیطی در نواحی خشک و نیمه خشک جهان است که آثار زیان باری بر سلامت انسان و محیط زیست دارد. هدف از پژوهش حاضر شناسایی کانونهای برداشت گرد و غبار و پهنه بندی خطر آن با استفاده از مدلهای جنگل تصادفی (RF) و رگرسیون تطبیقی چندمتغیره اسپیلاین (MARS) در استان ایلام می باشد. بدین منظور 38 کانون برداشت گرد و غبار در منطقه مورد مطالعه با استفاده از شاخص های سنجش از دوری شناسایی شد. از مجموع کانون های شناسایی شده، 70 درصد (27 کانون برداشت گرد غبار) جهت مدل سازی و 30 درصد (11 کانون برداشت گرد و غبار) جهت ارزیابی استفاده شد. سپس 7 عامل شامل خاک، لیتولوژی، شیب، شاخص پوشش گیاهی نرمال شده (NDVI) ، فاصله از رودخانه، واحدهای اقلیمی و کاربری اراضی  به عنوان متغیر مستقل و موثر بر کانون برداشت گرد و غبار تهیه شد. سپس با استفاده از مدل های RF و MARS نقشه های پهنه بندی خطر گرد و غبار تهیه گردید. نتایج هر دو مدل حاکی از آن است که کاربری اراضی بیشترین تاثیر را در ایجاد کانون های برداشت گرد و غبار داشته اند. همچنین نتایج نشان داد که کاربری مراتع فقیر بیشترین کانون برداشت گرد و غبار را دارا می باشد.  نتایج بیان کننده آن است 6/16 درصد از مساحت استان ایلام در منطقه با حساسیت کم، 3/42 درصد در منطقه با حساسیت متوسط، 23 درصد در منطقه با حساسیت زیاد و 1/18 درصد در منطقه با حساسیت خیلی زیاد قرار دارد. ارزیابی مدل ها با استفاده از منحنی ROC نشان داد که در رابطه با میزان نرخ موفقیت، مدل های RF و MARS به ترتیب دارای دقت 91/0 و 86/0 می باشند. هر 2 مدل همبستگی بالایی بین نقشه های حساسیت و پراکنش کانون های گرد و غبار را نشان می دهند. اما بطور کلی مدل RF دقت بالاتری نسبت به مدل MARS دارد.

    کلید واژگان: کانون های برداشت گرد و غبار, مدل جنگل تصادفی (RF), مدل رگرسیون تطبیقی چند متغیره اسپیلاین (MARS), استان ایلام
    Sima Pourhashemi*
    Introduction

    The phenomenon of dust is one of the most important environmental crises in arid and semi-arid regions of the world, which has harmful effects on human health and the environment. Dust or fine dust refers to very small and light particles of silt, clay or sand, which are moved and transported for a long distance in the earth's atmosphere as a result of wind erosion and desertification by the wind, and the horizontal visibility is between It is limited to 1 to 2 km or less. Due to being located in the dry and semi-arid belt of the world, Iran is exposed to numerous local and extra-regional dust systems. The dust storm in our country during the last few years has involved the provinces of the country as a serious crisis and has brought dangerous consequences for the residents of these areas in terms of environment, health and economy. Identifying the dust source area using remote sensing techniques is one of the most important methods in the world. The purpose of this research is to identify the centers of dust harvesting and its risk zoning using RF and MARS models. It is in Ilam province. 38 dust harvesting centers were identified in the study area. 70% of the identified foci were used for modeling and 30% for evaluation. Then 7 factors including soil, lithology, slope, vegetation cover index (NDVI), distance from the river, climatic units and land use were prepared as independent and effective variables on the center of dust collection. Then, using RF and MARS models, dust risk zoning maps were prepared.

    Results

    The results of the identification of dust source area indicate that a total of 38 dust source area were identified in the entire region. The rule for detecting dust source in this research was based on the Gaussian plume diffusion model. In this way, when a dust emission cone is observed in a satellite image, the top of the cone represents the dust point. The results of the random forest model indicate that land use and soil science factors had the greatest role in the occurrence of dust. Using this model, the areas of sensitivity to dust extraction centers showed that about 18.1% of the studied area is in the category of very high sensitivity, and 63.2% of all dust source area are also in this range. Has taken. According to the results of MARS model, respectively, land use factors and climatic classes had the greatest effect on the creation of dust collection centers, and soil science had the least role. Examining the floor area of the dust sensitivity map using the MARS model showed that the area with high sensitivity has the lowest area (6.7) and the area of high, medium and low floors is 19, 42.8 and 31.5 respectively. It has been estimated. About 44.7% of collection centers are located in the area with very high sensitivity and there are 2.6% dust collection centers in the area with low sensitivity. The results of the random forest model showed that 16.6% of the area of Ilam province is in the area with low sensitivity, 42.3% in the area with medium sensitivity, 23% in the area with high sensitivity and 18.1% in the area with high sensitivity. It is located a lot. The results indicate that the highest concentration of dust collection (63.2%) is located in the area with high sensitivity. The results show that about 81.6% of the dust harvesting centers are located in the area with high and very high sensitivity. In both models, the highest percentage of dust collection centers is in the very high sensitivity class, which includes a small area of the region, especially in the MARS model.

    Discussion & Conclusions

    The results of both models indicate that land use had the greatest impact on the creation of dust source area. Evaluation of the models using the ROC curve showed that in relation to the success rate, the RF and MARS models have accuracy of 0.91 and 0.86, respectively. Both models show a high correlation between sensitivity maps and distribution of dust centers. The results showed that the RF model has a higher accuracy in determining the areas sensitive to dust collection centers in the study area.

    Keywords: Dust Source Area, Random Forest Model (RF), Multivariate Spline Adaptive Regression Model (MARS), Ilam Province
  • هادی قنبرزاده دربان*، ابوالقاسم امیراحمدی، زاهده پورهاشمی، سیما پورهاشمی

    توسعه فیزیکی شهرها به صورت جدی با عوامل و شاخص های طبیعی و عوارض مختلف ژیومورفولوژیکی  در ارتباط هستند. شهر سبزوار مرکز شهرستان سبزوار واقع در استان خراسان رضوی با وسعت 5/303 کیلومترمربع با محدودیت های فیزیکی توسعه ی شهری مانند مسیل ها، کال ها، جنس خاک و . . .  مواجه است. هدف از این پژوهش دستیابی به متغیرهای تاثیرگذار در توسعه ی فیزیکی شهر و دستیابی به الگویی که توسعه ی آتی شهر سبزوار را با کم ترین خسارت به محیط طبیعی مکان یابی نماید، می باشد. روش تحقیق بر پایه توصیفی -  تحلیلی و با تکیه بر مدل سازی داده ها بوده است. ابزار اصلی این تحقیق سامانه اطلاعات جغرافیایی در قالب نرم افزار Arc GIS می باشد. با همپوشانی لایه های اطلاعاتی و نقشه ها (توپوگرافی ، شیب ، ارتفاع ، خاک ، کاربری اراضی ، فاصله از گسل، آبهای زیر زمینی و . . .) در محیط GIS، محدوده بهینه ی توسعه ی فیزیکی سبزوار مشخص گردید. وجود مسیل ها و کال هایی که در محدوده شهر قرار دارد و وقوع سیلاب، خطر آب گرفتگی مناطق مسکونی در جنوب سبزوار را تهدید میکند. سفره های آب زیرزمینی در بخش جنوبی شهر در مسیر توسعه محدودیت هایی را به دنبال داشته که فقط می توان منطقه شمال و شمال شرق شهر سبزوار را به عنوان بهترین گزینه توسعه شهر در نظر گرفت.

    کلید واژگان: توسعه شهری, شاخص های محیطی, توسعه فیزیکی, شهر سبزوار

    Physical development of cities seriously and geomorphological indicators of natural and associated complications . These natural phenomena are always changes over time, with the problems in their cities to expand . Thus , policies and functions should be applied to control the natural elements . The research methodology is based on a descriptive - analytical firm . The main tool in the GIS software Arc GIS is and the results show that the topographic maps , slope , elevation , soil , land use , distance to fault , groundwater and ... And then overlay maps in GIS, ranging from the preparation of stable and unstable land where physical development is done in terms of variables , or ventures such as floods , earthquakes, seismicity and ... They are then evaluated based on the optimization of Sabzevar in order to develop appropriate physical and environmental preservation have been porposed

    Keywords: urban development potential, natural, natural limitations, physical development, Sabzevar, GIS
  • مهدی بروغنی*، سیما پورهاشمی، مهدی زارعی

    ایران و به ویژه شرق ایران، در معرض چالش های زیست محیطی شدید مانند طوفان گردوغبار قرار دارد. تغییرات کاربری اراضی و خاک های حساس به فرسایش، از مهم ترین عوامل موثر بر ایجاد مناطق برداشت گردوغبار هستند. هدف از تحقیق حاضر، شناسایی و تعیین خصوصیات مناطق برداشت گردوغبار در شرق ایران است. برای شناسایی نقاط برداشت گردوغبار از تصاویر ماهواره ای MODIS برای بازه زمانی 2004 تا 2017 و از شاخص های آشکارسازی گردوغبار که شامل BTD3132، BTD2931، NDDI و D می باشد، استفاده شد. 147 نقطه برداشت گردوغبار در منطقه مورد مطالعه شناسایی شد. در این پژوهش، خصوصیات کاربری اراضی، خاک شناسی، شیب، پوشش گیاهی (NDVI) و زمین شناسی نقاط برداشت گردوغبار مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاکی از آن است که کاربری های اراضی بایر و مراتع با تعداد 54 و 45 نقطه بیشترین نقاط برداشت گردوغبار را دارند که به ترتیب حدود 37 و 31درصد کل نقاط برداشت منطقه مورد مطالعه را به خود اختصاص داده اند. همچنین نتایج نشان داد در بین خاک های مختلف بیشترین نقطه برداشت گردوغبار در مناطق با بافت خاک رسی-لومی با 61 نقطه برداشت (حدود 5/41درصد کل نقاط برداشت) مشاهده شد. همچنین بیشتر نقاط برداشت گردوغبار در مناطق با شیب کم و بدون پوشش گیاهی قابل مشاهده است. از منظر زمین شناسی، بیشترین و کمترین نقاط برداشت گردوغبار در منطقه به ترتیب در واحدهای زمین شناسی سازندهای رسوبی شیمیایی و سنگ های نفوذی بازیک قرار دارد.

    کلید واژگان: نقاط برداشت گردوغبار, کاربری اراضی, لیتولوژی, خاک شناسی, شرق ایران
    Mahdi Boroughani*, Sima Pourhashemi, Mahdi Zarei
    Introduction

    Dust storms are natural hazards that effects on weather conditions, human health and ecosystem. Atmospheric processes are directly affected by the absorption and diffusion of radiation by dust, and dust in the cloud acts as a nucleus of congestion. The main dust regions in the world are arid topographies that have soil that is vulnerable to erosion and poor vegetation, easily eroded by wind. Due to its presence in the dry and semiarid belt of the world, Iran is exposed to multiple local and transboundary dust and dust systems. Iran and especially eastern Iran are exposed to severe environmental challenges such as storm dust. Land use change and soil erosion-sensitive soils are one of the most important factors affecting the creation of dust source areas.

    Material and Methods

    The purpose of this study is to identify and determine the characteristics of dust source areas in eastern Iran. The study area is in the eastern part of Iran with an area of about 3711854.1704 km2. The altitude in the study area is 107 to 3527 meters above sea level. This area includes 7 provinces including North and South Khorasan, Khorasan Razavi, Semnan, Kerman, Yazd, Sistan and Baluchestan. In this research, MODIS data was used to identify the dust source area. To identify dust source area from MODIS satellite imagery for the period of 2004 to 2017 and using dust detection indicators including BTD3132, BTD2931, NDDI and D, were used. After determining the areas for dust source and preparing the distribution map of these points in the study area, the surface properties of dust source areas were investigated. In this study, landslide, geology, slope and normalized vegetation index (NDVI), which are effective in creating dust source area, were studied. Finally, to determine the characteristics of dust source areas, the mapping of the distribution map of dust source areas with land use maps, slope, NDVI and lithology in ArcGIS software environment was performed. After covering the layers, land use characteristics, slope, NDVI and lithology of dust source areas were extracted.

    Results

    Using the four parameters and the method of false color combination and applying it to the MODIS image, the dust mass was detected on the images and then, by their visual interpretation, the starting point of the dust was determined. 147 dust points were identified in the study area. The results show that the highest dust points in land use, rangeland and agricultural land with 54, 45 and 18 points, which is about 36.73%, 30.61% and 24.24% The total points of the study area are located. The distribution results show the dust points on different slopes. As you can see, most of the dust points are two slopes of 0-2 and 2-5 with 104 and 27 points, with 90% of the source points in these two slopes. The results indicate that clay-loamy soils with the 61 point of dust, accounting for about 41.5% of the total points, have the highest point. This soil contains 38.084 percent of the total area of the region. The Vegetation Indicator Map (NDVI) in the region indicates that most of the area has no vegetation or vegetation, and only a very small part of the area (less than 1%) has a vegetation that indicates the land Far East of Iran. The results also indicate that all dust points are located on the 0 to -0.394673 class, and the rest of the classes have no point of view. The results showed that the highest and lowest dust points were in the geological units of chemical-sedimentary formations and intrusive rocks with a number of 43 and 0 source of dust.

    Discussion and Conclusions

    The results show that most of the dust source areas in land use and rangeland uses 54 and 45 points, which is about 37% and 31% of the total source points of the study area. The results also showed that among different soils, the highest point of dust with clay-loamy soil texture with 61 points was observed (about 41.5% of total source points). Also, most dust source area are visible in areas with low slope and no vegetation cover. From the perspective of geology, the highest and lowest dust points in the region are located in the geological units of the sedimentary chemical formations and intrusive rocks of the player.

    Keywords: Dust source, Land Use, Lithology, Soil, East of Iran
  • مهدی بروغنی*، سیما پورهاشمی

    توفان گرد و غبار از خطرات طبیعی است که بر شرایط جوی، سلامت انسان و اکوسیستم اثر می گذارد. استان خراسان رضوی دارای آب و هوای خشک و نیمه خشک است که سالانه توفان های گرد و غبار متعددی در سطح آن اتفاق می افتد. هدف از این تحقیق، ارزیابی عوامل موثر بر وقوع گرد و غبار و تهیه ی نقشه حساسیت آن در استان خراسان رضوی با استفاده از مدل های رگرسیون لجستیک و جنگل تصادفی است. در ابتدا 65 کانون برداشت در منطقه ی مورد مطالعه و برای دوره ی زمانی 2016 2005 شناسایی شد. از مجموع کانون های شناسایی شده، 70 درصد (46 کانون) برای آموزش و 30 درصد (19 کانون) برای آزمون در نظر گرفته شد. سپس 7 عامل شامل خاک، سنگ شناسی، شیب توپوگرافی، شاخص اختلاف پوشش گیاهی نرمال شده، فاصله از رودخانه، واحدهای ژئومورفولوژی و کاربری اراضی به عنوان متغیر مستقل و موثر بر برداشت گرد و غبار بررسی شد. سپس با استفاده از روش های رگرسیون لجستیک و جنگل تصادفی، نقشه های حساسیت خطر گرد و غبار تهیه شد. نتایج به دست آمده از هر دو مدل نشان داد که شیب و کاربری اراضی با ضریب معنی داری 85/0 و 67/0، بیشترین تاثیر را در ایجاد کانون های برداشت گرد و غبار داشته است. نتایج همچنین بیانگر آن است که بیشترین نقاط برداشت گرد و غبار (9/57 درصد)، در منطقه ی با حساسیت زیاد قرار دارد. همچنین حدود 84 درصد نقاط برداشت گرد و غبار، در منطقه ی با حساسیت زیاد و خیلی زیاد واقع شده است. ارزیابی مدل ها با استفاده از مشخصه ی عملکرد سیستم نیز نشان داد که در زمینه ی میزان نرخ موفقیت، مدل های رگرسیون لجستیک و جنگل تصادفی به ترتیب دارای دقت 78 و 90 درصد است. هر دو مدل نیز همبستگی بالایی را بین نقشه های حساسیت و پراکنش کانون های گرد و غبار نشان می دهد.

    کلید واژگان: استان خراسان رضوی, پهنه بندی, جنگل تصادفی, کانون برداشت گرد و غبار, رگرسیون لجستیک
    Mahdi Boroughani*, Sima Pourhashemi
    Introduction

    Dust storms are natural hazards that effect on weather conditions, human health and ecosystem. Atmospheric processes are directly affected by the absorption and diffusion of radiation by dust, and dust in the cloud acts as a nucleus of congestion. The main dust areas in the world are flat topographically dry areas with erosion-sensitive soil and poor vegetation that is easily eroded by wind. Atmospheric processes are directly affected by the absorption and scattering of radiation by dust, and the dust in the clouds acts as a condensation nucleus. Iran is exposed to numerous local and trans-regional dust systems due to being in the arid and semi-arid belt of the world. Recent observations indicate that this phenomenon is increasing in the country and region under study. Khorasan Razavi province has arid and semi-arid climates with numerous dust storms occurring annually. In some years, more than 50 dust events have been recorded in the province. The large amount of dust in this area indicates large harvesting areas across the province, indicating the importance of research in this area. The purpose of this study was to evaluate the factors affecting the occurrence of dust and to prepare its susceptibility map in Khorasan Razavi province using logistic regression and random forest regression models.

    Methodology

    Khorasan Razavi Province with an area of 143864.118 square kilometers and with a population of 5.999529 is the fourth largest province in the country. The highest point of the province is in the highlands of Binalood, north of Neyshabur, at an altitude of 3211 meters above sea level, and the lowest point of the province is 300 meters above sea level, on the border of Iran and Turkmenistan. Dust indices include BTD2931, D, NDDI and BTD3132, which were calculated for all satellite images of these indices. Then there are four false color combination methods including 1- R: NDDI, G: B4, B: B3, 2- R: D, G: BTD2931, B: NDDI, 3- R: D, G: BTD3132, B: NDDI and 4- R: BTD2931, G: B4, B: B3, were used to determine the best method for identifying dust source. Initially, 65 dust sources were identified in the study area and for the period 2005-2016. Of the identified focal points, 70% (46 dust source) were used for modeling and 30% (19 dust source) were used for evaluation. Then, 7 factors including soil, lithology, slope, vegetation index (NDVI), distance from the river, geomorphic units and land use as an independent and effective variable on dust were prepared. Then using logistic regression and random forest regression models, the weight of each of the factors in R software was calculated, finally, the dust hazard sensitivity maps were prepared.

    Results

    Four different false color combinations were used to detect dust areas in all images. Each of these methods revealed a dusty mass. The second method (R: D, G: BTD2931, B: NDDI) is the best method for detecting dust and determining dust collection zones. Finally, by employing these techniques and creating false color combinations and applying them to existing images and their visual interpretation, 65 dust collection points were identified throughout the area. Based on the results, slope had the greatest impact on creating dust source zones. Geomorphology, lithology, vegetation index, soil and land use are the next influential categories of dust source area. Negative coefficients indicate the inverse relationship of the dependent variable (dust source) with the independent variables; in fact, negative coefficients do not indicate a lack of correlation, but mean a weaker correlation than other factors. The distance factor from the river has the least impact on the formation of these dust source. The OOB results show a predicted error rate of about 35.16%. In other words, the accuracy of the model can be considered 64.84%. The results of logistic regression algorithm showed that 24.5% of Khorasan Razavi province was in low sensitivity area, 28.2% in medium sensitivity area, 29.4% in high sensitivity area and 17.9% in high sensitivity area. It is very sensitive. The results show that the highest dust source points (57.9%) are located in high sensitivity area. The results indicate that about 84.2% of the dust collection points are located in the area of high and high sensitivity. Surveying the area of dust susceptibility map using random forest algorithm showed that the area with the highest sensitivity had the lowest area (16.7) and the areas of high, medium and low were 23.5, 31 and 8.8, respectively. 28 estimated. About 63.2% of source are located in the area of high sensitivity and there is no source for the area of low sensitivity.

     Discussion & Conclusions

    The results of both models show that slope and land use with the significant coefficients of 0.852 and 0.673 had the most effect on the creation of dust source area. The results also indicate that most dust removal sites (57.9%) are located in high sensitivity area. The results indicate that about 84.2% of the dust collection points are located in the area of high and high sensitivity. The evaluation of models using the ROC curve showed that in terms of success rate, logistic regression models and random forest had a precision of 781 and 907 respectively. Each of the two high correlation models between the sensitivity maps and the distribution of dust source areas can be observed. But in general, the random forest model has a higher accuracy than the other logistic regression models.

    Keywords: Khorasan Razavi Province, Zoning, Random Forest, Dust source, Logistic Regression
  • سیما پورهاشمی*، مهدی بروغنی، ابولقاسم امیراحمدی، محمدعلی زنگنه، مهدی صالحی

    با توجه به خشکسالی و تغییرات کاربری اراضی در سال های اخیر، پدیده توفان گرد و غبار در ایران در حال افزایش بوده است. هدف از تحقیق حاضر شناسایی و اولویت بندی مناطق برداشت گرد و غبار با استفاده از مدل های آماری دو متغیره (مدل احتمالاتی وزن واقعه و مدل نسبت فراوانی) در محیط نرم افزار R و تعیین اهمیت هریک از عوامل محیطی موثر بر آن، در استان خراسان رضوی می باشد. به این منظور ابتدا 65 نقطه برداشت گرد و غبار در منطقه مورد مطالعه شناسایی و نقشه پراکنش گرد و غبار تهیه گردید. سپس نقشه های هریک از عوامل تاثیرگذار بر وقوع گرد و غبار شامل نقشه های خاک، لیتولوژی، شیب، شاخص پوشش گیاهی، فاصله از رودخانه، واحدهای ژئومورفولوژی و کاربری اراضی تهیه گردید. با استفاده ازمدل های نسبت فراوانی و وزن واقعه، وزن هر یک از عوامل موثر محاسبه و ارتباط هریک از عوامل با کانون های گرد و غبار مشخص و در نهایت نقشه های اولویت بندی مناطق برداشت گرد و غبار تهیه شد. ارزیابی مدل ها با استفاده از منحنی ROC صورت گرفت.  65 نقطه برداشت گرد و غبار در منطقه مورد مطالعه شناسایی شد. نتایج نشان داد که ژئومرفولوژی، شیب و کاربری اراضی بیش ترین نقش را در ایجاد کانون برداشت گرد و غبار در دو مدل نسبت فراوانی و وزن واقعه داشته اند. نتایج حاصل از پهنه بندی خطر دو مدل نسبت فراوانی و وزن واقعه حاکی از آن است که منطقه با خطر زیاد و خیلی زیاد به ترتیب 54/95و 58/23درصد مساحت کل را در برگرفته اند. براساس نتایج حاصل از هر دو مدل، واحدهای ژئومورفولوژی، کاربری اراضی و شیب بیشترین تاثیر را بر وقوع گرد و غبار در منطقه داشته و هر دو مدل نسبت فراوانی و وزن واقعه به ترتیب با سطح زیرمنحنی 0/818 و 0/825، دقت قابل قبولی دارند.

    کلید واژگان: استان خراسان رضوی, پهنه بندی خطر, توفان گرد و غبار, نسبت فراوانی, وزن واقعه
    Sima Pourhashemi *, Mehdi Boroghani, Abolghasem Amirahmadi, Mahdi Salhi, Mohamadali Zanganeh

    Due to the drought and land use changes in recent years, dust storm phenomenon in Iran has increased. The purpose of this research is to identify and prioritize dust source areas using bivariate models (probability model of event weight and frequency ratio model) in R software environment and determine the importance of each of the environmental factors affecting it in Khorasan Razavi province. To this porpuse, 65 dust extraction points were identified in the study area and a dust distribution map was prepared. Then maps of each of the factors influencing the occurrence of dust including soil maps, lithology, slope, vegetation index (NDVI), distance from the river, geomorphology and land use were prepared. Using the frequency and event weighting models, the weight of each effective factor and the relationship between each of the factors and the points of dust source were determined and, finally, priority maps of the dust source areas were prepared for the case study. Models were evaluated using the ROC curve. According to the results of both models, geomorphology units, land use and slope have the most effect on the occurrence of dust in the region, and both models have a frequency ratio and event weight with a sub-curve of 0.818 and 0.825, respectively. They accept.

    Keywords: Prioritization, dust source area, frequency ratio, event weight, Khorasan Razavi province
  • مهدی بروغنی، حمیدرضا مرادی *، محمدعلی زنگنه اسدی، سیما پورهاشمی
    زمینه و هدف

    در مناطق خشک و نیمه خشک پدیده گرد و غبار به طور مکرر اتفاق می افتد. این پدیده اثرات جدی روی سلامت انسان، فرسایش خاک، بیابان زایی و حمل و نقل دارد. خشک سالی یکی از پدیده های طبیعی است که در اثر کاهش بارش به وجود آمده و باعث کاهش پوشش گیاهی و افزایش گرد و غبار می شود. هدف از این تحقیق بررسی ارتباط بین تعداد وقوع گرد و غبار و خشک سالی اقلیمی می باشد.

    روش بررسی

    در این تحقیق از شاخص SPI برای محاسبه خشک سالی استفاده گردید. داده های مربوط به بارش از سال (2010-1980) و داده های مربوط به گرد و غبار از سال 2010-2004 مورد تحلیل قرار گرفت. سپس پهنه بندی گرد و غبار و خشک سالی در دوره آماری مشترک (2010-2004) با استفاده از روش کریجینگ در نرم افزار ArcGIS صورت گرفت.

    یافته ها

    نتایج پهنه بندی تعداد وقوع گرد و غبار و خشک سالی حاکی از آن است که سال 2008 بیش ترین تعداد وقوع گرد و غبار (226 واقعه گرد و غبار) و خشک سالی شدید در سطح استان بوده است. هم چنین سال 2005 کم ترین تعداد وقوع گرد و غبار (85 واقعه گرد و غبار) و شرایط ترسالی در سطح استان حاکم بوده است.

    بحث و نتیجه گیری

    نتایج نشان می دهد که بین وقوع گرد و غبار با خشک سالی ارتباطی مستقیم وجود دارد و در سال هایی که شدت خشک سالی زیاد یا کم شده، بر تعداد وقوع گرد و غبار نیز افزوده یا از آن کاسته شده است.

    کلید واژگان: پهنه بندی خشک سالی, پهنه بندی گرد و غبار, استان خراسان رضوی, شاخص SPI
    Mehdi boroghani, Hamidreza Moradi*, Mohamadali Zangane Asadi, Sima Pourhashemi
    Background and Objective

    In arid and semi-arid regions dust phenomenon occurs frequently. These phenomenon seriously affects the human health, soil erosion, desertification and transport. Drought is one of the natural phenomena that decrease precipitation, reduce vegetation and increase dust in case study. The purpose of this study was to examine the relationship between the number of dust events and climatic drought.

    Method

    In this study, SPI index was used to estimate drought. Rainfall data for the years 1980-2010 and data of the dust for the years 2004-2010 were analyzed. The zoning dust and drought in the same period (2010-2004) was performed using the Kriging method in ArcGIS software.

    Findings

    The results of zoning the occurrence of dust and drought suggest that the greatest number of dust events (226 dust events) and severe drought happened in the province in 2008. Also, in 2005, the lowest number of dust events (85 dust events) and wet conditions prevailed in the province. Discussion and

    Conclusion

    The results indicate the direct relationship between dust event and drought, and dust event increased or decreased during the years that drought intensity increased or decreased.

    Keywords: Drought zoning, Dust zoning, Khorasan Razavi province, SPI index
  • مهدی بروغنی*، سیما پورهاشمی، مهدی زارعی، کاظم علی آبادی

    با توجه به خشک سالی و تغییرات کاربری اراضی در سال های اخیر، پدیده ی توفان گردوغبار در ایران به عنوان یک مخاطره ی محیطی در حال افزایش بوده است. گردوغبار، روی تغییرات آب وهوایی و سلامت انسان اثر گذاشته و باعث آسیب های جدی می شود. هدف از این تحقیق، شناسایی و تهیه ی نقشه ی حساسیت کانون-های برداشت گردوغبار جهت کنترل و تعیین نقش هریک از عوامل موثر در وقوع آن با استفاده از مدل داده-کاوی درخت رگرسیون تقویت شده (BRT) در شرق ایران است. بدین منظور ابتدا 147 کانون برداشت گردوغبار در منطقه شناسایی و به دو گروه برای مدل سازی و ارزیابی تقسیم شد. با توجه به مطالعات صورت گرفته، 8 عامل موثر شامل کاربری اراضی، زمین شناسی، درجه ی شیب، ارتفاع، شاخص پوشش گیاهی نرمال شده (NDVI)، فاصله از رودخانه، سرعت باد و بارش شناسایی و لایه های این عوامل در محیط GIS تهیه و جهت ارزیابی نتایج از منحنی ROC استفاده شد. نتایج نشان داد که مدل BRT با مساحت سطح زیر منحنی (6/79 درصد) کارایی نسبتا بالایی در تهیه ی نقشه ی حساسیت گردوغبار در منطقه ی موردمطالعه را داراست. 3/16 درصد از مساحت منطقه ی موردمطالعه در طبقه ی با حساسیت خیلی زیاد قرار دارد. همچنین بر اساس نتایج حاصل از مدل، شاخص پوشش گیاهی، ارتفاع و درجه ی شیب بیش ترین تاثیر بر وقوع گردوغبار در منطقه را داشته اند.

    کلید واژگان: کانون های برداشت گردوغبار, مدل درخت رگرسیون تقویت شده, پهنه بندی حساسیت, شرق ایران
    Mahdi Boroughani *, Sima Pourhashemi, Mahdi Zarei, Kazem Aliabadi

    Due to the drought and land use changes in recent years, the phenomenon of storm dust in Iran is increasing as a dangerous environment. Dust influences climate change and human health, causing serious damage. The subject of this research is to identify and prepare a map of sensitivity of dust source area for controlling and determining the role of each of the factors affecting its occurrence using the regression tree data mining model (BRT) in eastern Iran. For this purpose, at first 147 dust source area were identified in the region and divided into two groups for modeling and evaluation. According to the studies, eight effective factors including land use, geology, slope degree, elevation, normalized vegetation index (NDVI), distance from the river, wind speed and rainfall were identified and the layers of these factors were prepared in GIS environment. To evaluate the results, the ROC curve was used. The results showed that the BRT model with the area under the curve (79.6) had a good performance in producing a dust sensitivity map in the study area. Based on the results of the model, vegetation index, elevation and slope had the most impact on the occurrence of dust in the region.

    Keywords: Dust source area, BRT model, Sensitivity zoning, East of Iran
  • سیما پورهاشمی، ابوالقاسم امیراحمدی*، محمد علی زنگنه اسدی، مهدی صالحی
    اهداف و زمینه ها
    یکی از پدیده های مناطق خشک و نیمه خشک، پدیده توفان گردوغبار است. گردوغبار جزئی از مسائل و مشکلات زیست محیطی است که بر روی کیفیت و آلودگی هوا، سلامت بشر، حاصلخیزی خاک، قدرت دید، اقتصاد و بسیاری از جنبه های اجتماعی و زیست محیطی جامعه تاثیرگذار است. تحقیق حاضر به شناسایی و تعیین خصوصیات کانون های گردوغبار در استان خراسان رضوی در بازه زمانی (2005-2016) پرداخته است.
    روش شناسی
    این تحقیق 65 کانون گردوغبار در منطقه مورد مطالعه با استفاده از تصاویر MODIS شناسایی گردید. سپس به بررسی خصوصیات این کانون ها از لحاظ خاک، شیب، ارتفاع، شاخص پوشش گیاهی (NDVI)، لیتولوژی وکاربری اراضی پرداخته شد.
    یافته ها
    خصوصیات کانون های گردوغبار نشان داد که در لایه کاربری اراضی، 63 درصد کانون ها به ترتیب در سطوح مربوط به مراتع ضعیف (23 کانون) و اراضی دیم (18 کانون ) قرار دارد. در لایه شیب 43.07 درصدکانون ها در طبقه 0-2 درصد قرار گرفته و در لایه خاک شناسی 49.2 درصد کانون ها در طبقه مربوط به خاک اریدی سول است که 39.2 درصد مساحت منطقه را شامل می شود. در لایه NDVI، 98.4 درصد کانون ها که حدود 99 درصد مساحت منطقه را شامل می شود، مربوط به قسمت بدون پوشش گیاهی است و در لایه مربوط به نقاط ارتفاعی، 90 درصدکانون ها (60 کانون ) در طبقه ارتفاعی 0-1500 واقع شده است. در رابطه با لیتولوژی منطقه نیز واحدهای رسوبی ناپیوسته با مساحت 56/49، حدود 15/66 درصدکانون ها را در برگرفته اند.
    نتیجه گیری
    نتایج حاکی از آن است که بیشتر کانون های گردوغبار در کاربری های مراتع ضعیف و اراضی دیم با خاک و لیتولوژی حساس به فرسایش که دارای پوشش گیاهی ضعیف است قرار دارد.
    کلید واژگان: کانون های گرد و غبار, مناطق خشک, پوشش گیاهی, خراسان رضوی
    Sima Poorhashemi, Abolghasem Ami Ahmadi*, Mohammad Ali Zangane, Mahdi Salehi
    Background and Amis
    One of the phenomena in arid and semi-arid regions is dust storm. Dust is one of the environmental issues that affect the quality and pollution of the air, human health, soil fertility, visibility, economy, and many social and environmental aspects of the community. The present research has been carried out to identify and characterize the areas of dust source in Khorasan Razavi province during the period (2005-2016).
    Methodology
    In this research identified 65 dust source in case study with use MODIS image. Then, the characteristics of these points were studied in terms of soil, slope, elevation, vegetation index (NDVI), lithology and land use.
    Findings
    The results of the characteristics of dust sources showed that 63 percent of the points in the land use area were located at the levels related to the poor pastures (23 points) and dry land (18 points). In the slope layer, 43.07 percent of the points are located on the 0-2 percent floor and in the soil layer 49.2 percent of the points are on the floor of the Eridisol, which includes 39.2 percent of the area of the area. In the NDVI layer, 98.4 the percentage of points that cover about 99% of the area of the area is related to the non-vegetation section, and in the layer related to the elevation points, 90% of the points (60 points) are located in the altitudinal area of 0-1500. In relation to the lithology of the region, discontinuous sedimentary units with an area of 49.56 are about 66.15% of the points.
    Conclusion
    The results indicate that most of the dust source areas are located in weak pasture land use and rainy land with erosive soil and lithology that has poor vegetation cover.
    Keywords: Dust source, Land cover, NDVI, Khorasan Razavi Province
  • سیما پورهاشمی، ابوالقاسم امیراحمدی*، محمد علی زنگنه اسدی، سید مهدی صالحی

    یکی از مهم ترین مخاطرات در نواحی با اقلیم خشک و نیمه خشک، پدیده ی گردوغبار است. وقوع این پدیده با خسارات جانی و مالی و طبیعی بسیاری همراه است. در این تحقیق به بررسی خصوصیات کاربری اراضی و ژئومورفولوژی کانون های برداشت گردوغبار  در استان خراسان رضوی پرداخته شد. در ابتدا با استفاده از شاخص های آشکارسازی گردوغبار بر روی تصاویر ماهواره ای مادیس، تعداد 65 کانون برداشت گردوغبار برای دوره ی آماری (2016-2005) شناسایی گردید. سپس نقشه ی واحدهای ژئومورفولوژی و کاربری اراضی منطقه تهیه گردید و کانون های برداشت گردوغبار بر روی این نقشه ها هم پوشانی داده شد. نتایج حاکی از آن است که از لحاظ ژئومورفولوژی 81 درصد کانون های گردوغبار در واحد دشت سر مشاهده شده است که حدود 5/71 درصد مساحت منطقه را دربر می گیرد. در دیگر چشم اندازهای ژئومورفولوژی، کانون های گردوغبار به ترتیب در واحد پلایا (7/ 10% در 5/17% مساحت) و کوهستان (6/4% در 14% مساحت) قرار گرفته اند. نتایج حاصل از بررسی کاربری اراضی نشان داد که بیش ترین تعداد کانون های برداشت گردوغبار در کاربری مراتع ضعیف (3/35%) و اراضی دیم (6/27%) رخ داده که حدود 3/35 درصد مساحت از کل منطقه را دربر گرفته اند. با محاسبه ی نرخ گردوغبار در سطوح مختلف مشخص شد که علاوه بر نوع ساختار ژئومورفولوژی و کاربری اراضی، ارتباط تنگاتنگی بین مساحت و تعداد کانون های برداشت گردوغبار هر واحد با نرخ انتشار گردوغبار وجود دارد.

    کلید واژگان: کانون برداشت گردوغبار, کاربری اراضی, ژئومورفولوژی, استان خراسان رضوی
    Sima Pourhashemi, Abolghasem Amirahmadi*, Mohammad Ali Zanganeh Diasa, Seyed Mahdi Salehi

    Dust phenomenon is the One of the most important hazards in the dry and semi-arid region. The occurrence of this phenomenon is accompanied by many physical and financial losses. In this research, was studied the characteristic of land use and geomorphology dust source in Khorasan Razavi Province. At first, 65 soil dust sources were identified for the time period (2005-2016) by using the dust enhancement indices on the MODIS images. Then geomorphologic and land use maps were prepared and the dust source area were overlaid on these maps. The results indicate that in geomorphology map, 81 percent of the dust source area in the plain head unit occurred, accounting for about 71.5 percent of the all area. At other geomorphic surfaces, dust sources area are located in the Playa unit (10.7% in 17.5% of the area) and in the mountains (6.4% in 14% of the area). The results of land use survey showed that the highest number of dust source area occurred in poor rangelands (35.3%) and dryland lands (27.6%), which covers 35.3% of the total area. By calculating the dust rate at different levels, it was determined that in addition to the type of geomorphology and land use structure, there is a close correlation between the area and the number of dust source per unit with the emission rate of dust.

    Keywords: Dust Source Area, Land use, Geomorphology, Khorasan Rzavi Province
  • مهدی بروغنی، سیما پورهاشمی *، محمدعلی زنگنه اسدی
    زمین لغزش ها مخاطرات طبیعی مهمی برای فعالیت های انسانی هستند که اغلب سبب از دست رفتن منابع اقتصادی، خسارات به اموال و تاسیسات، خسارات جانی و تخریب مناظر طبیعی می شوند. تهیه نقشه حساسیت به زمین لغزش گام بزرگی در مدیریت خطر است. مدل های مختلفی جهت پهنه بندی خطر زمین لغزش ارائه شده است که در این تحقیق کارآیی دو مدل، آماری رگرسیون چندمتغیره (رگرسیون لجستیک) و مدل احتمالاتی فاکتور قطعیت (CF) در حوضه آبخیز بقیع نیشابور مورد مقایسه قرار گرفت تا پس از تهیه نقشه خطرات زمینلغزش، مدل برتر جهت پهنه بندی انتخاب گردد. تعداد 44 مورد لغزش دامنه ای، در منطقه با بررسی میدانی شناسایی و بعد از اصلاح و تایید نهایی، نقشهی پراکنش زمین لغزش ها در محیط سیستم اطلاعات جغرافیایی تهیه و رقومی شدند. در ادامه، براساس 10 معیار موثر بر زمین لغزش شامل ارتفاع، شیب، جهت دامنه، لیتولوژی، فاصله از گسل، شاخص پوشش گیاهی، کاربری اراضی، بارش، فاصله از جاده و فاصله از رودخانه و با تهیه نقشهی هر یک از عوامل و تلفیق آنها با نقشهی زمین لغزشها و با استفاده از امکانات نرم افزار10. 2ARC GIS و SPSS و روش های مذکور، نقشهی پهنهبندی وقوع زمین لغزش در 5 رده خطر تهیه گردید. جهت ارزیابی کارایی و انتخاب مدل مناسب برای پهنه بندی خطر زمین لغزش از روش شاخص زمین لغزش (Li) استفاده گردید. بر اساس این شاخص، در روش فاکتور قطعیت 32/92 درصد و در روش رگرسیون لجستیک35/60 درصد زمین لغزش ها در طبقه های خطر زیاد و خطر خیلی زیاد اتفاق افتاده اند. بنابراین روش فاکتور قطعیت برای منطقه مورد مطالعه مطلوب تشخیص داده شد. نتایج نشان می دهد که عامل شیب، لیتولوژی و ارتفاع مهمترین عوامل موثر در وقوع زمین لغزش های منطقه مورد مطالعه می باشند. نتایج این مطالعه می تواند در مدیریت خطر زمین لغزش و عوامل تشدید کننده مفید باشد.
    کلید واژگان: پهنه بندی خطر زمین لغزش, مدل احتمالاتی فاکتور قطعیت, رگرسیون لجستیک, شاخص زمین لغزش, حوضه بقیع
    mehdi boroghani, sima pourhashemi *, Mohammad Ali Zangeneh Asadi
    Landslides are major natural hazards for human activities that often lead to loss of economic resources, damage to property and infrastructure, loss of life and destruction of natural landscapes. Landslide Susceptibility Mapping is a major step in risk management. Various models have been proposed for landslide hazard zonation that In this study, the efficiency of two models, multivariate regression analysis (logistic regression) and probabilistic model Certainty Factorin Nishapur Baghi basin was compared to the mapping of landslide risks, the best model for zoning be selected. 44 landslides Identify to in the region of case study and after correction and final approval, the landslide distribution map was prepared in GIS environment and were digitized. Then, based on 10 criteria contributing to landslides, including elevation, slope, aspect, lithology, faults, Pvshshgyahy index, land use, precipitation, distance from the road and away from river and with the map of each factor and integrate them with maps of potential landslides and using software and SPSS 10.2 ARC GIS and the methods, landslide hazard zoning map was prepared in 5 categories. The evaluate and select appropriate models for landslide hazard zonation was used landslide index (Li). Based on this index, the Certainty Factorof 92.32% and logistic regression 60.35 percent landslide occurred in the class’s high risk and very high risk. Certainty Factormethod was identified suitable for the study area. The results show that slope, lithology and height are the most important factors in the occurrence of landslides in the study area. The results of this study can be useful in the management of the risk of landslides and aggravating factors.
    Keywords: landslide hazard, Certainty FactorProbabilistic model, Logistic rogation, Logistic rogation index, Baghi basin
  • هادی قنبرزاده دربان *، ابوالقاسم امیراحمدی، زاهده پورهاشمی، سیما پورهاشمی

    توسعه فیزیکی شهرها به صورت جدی با عوامل و شاخص های طبیعی و عوارض مختلف ژئومورفولوژیکی در ارتباط هستند. شهر سبزوار مرکز شهرستان سبزوار واقع در استان خراسان رضوی با وسعت 5/303 کیلومترمربع با محدودیت های فیزیکی توسعه ی شهری مانند مسیل ها، کال ها، جنس خاک و . . . مواجه است. هدف از این پژوهش دستیابی به متغیرهای تاثیرگذار در توسعه ی فیزیکی شهر و دستیابی به الگویی که توسعه ی آتی شهر سبزوار را با کم ترین خسارت به محیط طبیعی مکان یابی نماید، می باشد. روش تحقیق بر پایه توصیفی - تحلیلی و با تکیه بر مدل سازی داده ها بوده است. ابزار اصلی این تحقیق سامانه اطلاعات جغرافیایی در قالب نرم افزار Arc GIS می باشد. با همپوشانی لایه های اطلاعاتی و نقشه ها (توپوگرافی ، شیب ، ارتفاع ، خاک ، کاربری اراضی ، فاصله از گسل، آبهای زیر زمینی و . . .) در محیط GIS، محدوده بهینه ی توسعه ی فیزیکی سبزوار مشخص گردید. وجود مسیل ها و کال هایی که در محدوده شهر قرار دارد و وقوع سیلاب، خطر آب گرفتگی مناطق مسکونی در جنوب سبزوار را تهدید میکند. سفره های آب زیرزمینی در بخش جنوبی شهر در مسیر توسعه محدودیت هایی را به دنبال داشته که فقط می توان منطقه شمال و شمال شرق شهر سبزوار را به عنوان بهترین گزینه توسعه شهر در نظر گرفت.

    کلید واژگان: توسعه شهری, شاخص های محیطی, توسعه فیزیکی, شهر سبزوار
    Hadi Ghanbarzadh Darban*Abolghasem Amir Ahmadi, Zahede Porhashemi, Sima Porhashemi

    Abstract Physical development of cities seriously and geomorphological indicators of natural and associated complications . These natural phenomena are always changes over time, with the problems in their cities to expand . Thus , policies and functions should be applied to control the natural elements . The research methodology is based on a descriptive - analytical firm . The main tool in the GIS software Arc GIS is and the results show that the topographic maps , slope , elevation , soil , land use , distance to fault , groundwater and ... And then overlay maps in GIS, ranging from the preparation of stable and unstable land where physical development is done in terms of variables , or ventures such as floods , earthquakes, seismicity and ... They are then evaluated based on the optimization of Sabzevar in order to develop appropriate physical and environmental preservation have been proposed.

    Keywords: urban development potential, natural, natural limitations, physical development, Sabzevar, GIS
  • مهدی بروغنی، سیما پورهاشمی، محمدعلی زنگنه اسدی، حمیدرضا مرادی
    توفان گرد و غبار از پدیده های معمول در خیلی از بخش های جهان به ویژه در مناطق خشک و نیمه خشک جهان می باشد. توفان گرد و غبار اثرات سوء روی محصولات کشاورزی و باغداری، آلودگی منابع آب و خاک، امراض گوناگون تنفسی و در نهایت معضلات زیست محیطی، چالش های اجتماعی، کاهش شدید دید افقی و تصادفات جاده ای منتج از آن دارد. در این تحقیق به شناسایی مناطق برداشت گرد و غبار در شرق خاورمیانه با استفاده از تصاویر ماهواره ای MODIS در دوره مطالعه 2014 -2004 پرداخته شد. برای شناسایی مناطق برداشت گرد و غبار چهار شاخص BTD3132، BTD2931، NDDI و D برای 45 تصویر ماهوراه-ای MODIS محاسبه گردید. سپس با ایجاد ترکیب رنگی کاذب (FCC) بهترین روش برای شناسایی مناطق برداشت گرد و غبار تعیین شد. نتایج نشان داد که ترکیب رنگی BTD2931، B4 و B3 بهترین ترکیب رنگی برای بارزسازی گرد و غبار و تعیین مناطق برداشت گرد و غبار است. نتایج بررسی ها نشان داد که 212 نقطه برداشت گرد و غبار در کل منطقه مورد مطالعه وجود دارد که 123 نقطه برداشت در ایران و 93 نقطه برداشت در خارج از کشور می باشد. نتایج هم چنین حاکی از آن است که بعد از ایران، کشور افغانستان بیشترین نقاط برداشت گرد و غبار را در منطقه مورد مطالعه دارا می باشد.شرق خاورمیانه دارای آب و هوای خشک و نیمه خشک می باشد و بارش در این منطقه به ندرت از 300 میلی متر در سال تجاوز می کند در نتیجه این منطقه دارای پوشش گیاهی ضعیف و رسوبات آن سخت نشده و حساس به فرسایش می باشد.
    کلید واژگان: توفان گرد و غبار, نقاط برداشت گرد و غبار, تصاویر MODIS, شاخص های گرد و غبار
    Mehdi Boroghani, Sima Pourhashemi, Mohamadali Zanganeh Asadi, Hamidreza Moradi
    A dust storm is a common phenomenon in many parts of the world, especially in arid and semiarid regions of the world. Dust storm adverse effects on the agriculture production and gardening, pollution of water and soil resources, a variety of respiratory diseases and the finally on the environmental issues, social challenges, a sharp reduction in horizontal visibility and road accidents. In this research, dust source identification in the Middle East with using MODIS satellite images was used in the period of time 2004-2014. For dust source identification 4 indices BTD3132¡ BTD2931¡ NDDI and D for 45 MODIS satellite images were calculated. Then with make a false-color combination (FCC) determined the best of a method dust source identification. The results showed that color combination BTD2931 ¡ B4 and B3 determined the best color combination for enhancement dust and dust source identification. The results showed that 212 points dust source identified in the case study that 123 points were in Iran and 93 Points in out of the country. The results also show that after Iran, Afghanistan has highest points dust source in the study area. The Middle East arid and semi-arid climates and precipitation in this area rarely exceed 300 mm per year As a result; this area has been poor vegetation cover and precipitation hardening and is susceptible to erosion.
    Keywords: dust storm, dust source identification, MODIS Images, Dust Indices
  • مهدی بروغنی، سمیه سلطانی، حسن فتح آبادی، نفیسه قزل سفلو، سیما پورهاشمی
    فرسایش پاشمانی باران به عنوان اولین رویداد در فرسایش خاک، حرکت ذرات و کلوخه های خاک را سبب می شود و یک فرآیند مهم در فرسایش محسوب می شود .با توجه به پیچیدگی این فرآیند در طبیعت یکی از راه های شناخت و مدل سازی این فرآیند استفاده از شبیه ساز باران و مطالعه آن در آزمایشگاه می باشد. بدین منظور در این تحقیق اقدام به شبیه سازی مقدار مواد حمل شده در شدت های مختلف بارش و به ازای مقادیر مختلف پلی اکریل امید گردید. پس از اندازه گیری مقدار مواد حمل شده در دوام های و مقادیر مختلف پلی اکریلامید، با استفاده از روش های شبکه عصبی مصنوعی، ANFIS و SVMمدل سازی مواد حمل شده صورت گرفت. نتایج نشان داد در بین سه روش مورد استفاده بهترین مقادیر معیارهای ارزیابی مربوط به روش SVM و سپس ANFIS می باشد. در بین سه دوام مورد بررسی نیز بهترین نتایج مربوط به آزمایش با داوم 30 دقیقه بوده است. نتایج این تحقیق نشان داد در روش ANFIS با توجه به داده های در دسترس با افزایش تعداد توابع عضویت بیش برازشی اتفاق می افتد. جهت کاهش پیچیدگی مدل و احتمال وقوع بیش برازشی برخی از قوانین حذف گردید. نتایج نشان داده با حذف برخی قوانین عملکرد مدل بهبود یافت.
    کلید واژگان: ANN, ANFIS, SVM, بار رسوب
    Mehdi Boroghani, Dr Somaye Soltani, Dr Hassan Fathabadi, Nafise Ghazalsefloo, Sima Puorhashemi
    Splash rain erosion, as the first event in soil erosion, causes the movement of soil particles and lumps, and it is considered as an important process in erosion. Given the complexity of this process in nature, one way of identifying and modeling the process is to use a rain simulator and to study it in the laboratory. For this purpose, in the present study the simulation of the amount of material transported in the various intensities of rainfall and for different amounts of poly-acryl-amide was done. After measuring the amount of material transported in different durations and amounts of poly-acryl-amide, using artificial neural networks, ANFIS and SVM, the modeling of transported materials was done. The results showed that among the three methods used, the best values of evaluation criteria are related to SVM and ANFIS respectively. Among the three studied durations, also the best results are related to the experiment with duration of 30 minutes. The results showed that, based on available data, by increasing the number of membership functions, extra-fitting happens in the ANFIS method. To reduce the complexity of the model and the likelihood of extra-fitting, some of the rules was eliminated. The results showed that the performance of the model was improved by eliminating some rules.
    Keywords: ANN, ANFIS, SVM, sediment load
  • سیماپورهاشمی، علی اصانلو، محمدرضا منصوری دانشور، حمید نژادسلیمانی
    همسایگی استان خراسان رضوی با دو کشور افغانستان و ترکمنستان، علاوه بر ایجاد تبعات فرهنگی و اقتصادی در شهرهای مرزی، آنها را با چالش های امنیتی به ویژه در بحث تقویت پدافند غیرعامل شهری مواجه ساخته است. از اساسی ترین عوامل مربوط به چالش های امنیتی در اینگونه از شهرهای مرزی، فقدان شناسایی کامل فاکتورهای جغرافیایی به ویژه مشخصات توپوگرافی و ژئومورفولوژیکی در تدوین اصول و راهبردهای پدافند غیرعامل شهری می باشد. شناسایی توان ها و تنگناهای محیطی می تواند نقش موثرتری را نسبت به اصول طراحی و پدافند غیرعامل در این شهرها ایفا کند. بررسی توپوگرافیکی مناطق و شهرهای مرزی از اهمیت ویژه ای برخوردار است که اگر مورد بی توجهی قرار گیرد هم توان های بالقوه در کاربری های امنیتی برای ایجاد مراکز حساس نظامی کشور مورد غفلت قرار می گیرد و هم آسیب پذیری جوامع انسانی و بافت کالبدی این شهرها را در طول زمان افزایش خواهد داد.شهر زاوین در شمال استان خراسان رضوی یکی از شهرهای نزدیک به مرز این استان تلقی می شود که دارای ویژگی های توپوگرافیکی خاصی است.هدف اصلی این تحقیق بررسی توان های توپوگرافیک و ژئومورفولوژیک منطقه با رویکرد پدافند غیرعامل و تحلیل چالش های امنیتی و مشکلات توپوگرافیکی محدوده مورد مطالعه با استفاده از GIS و ارائه راهبردهای مبتنی بر اصول پدافند غیرعامل برای استفاده از توان های محیط طبیعی می باشد. از نتایج این تحقیق می توان به این مورد اشاره کرد که شکل گیری فرم شهری در ابعاد پراکنده و غیرمتمرکز کنونی شهر زاوین، به نحوی است که هسته های سه گانه شهر از منظر پدافندی با مقاوم سازی و توانمندسازی بافت و نیز تبدیل مسیرهای خطی دسترسی به گراف شبکه ای در وضع موجود، قابل قبول خواهد بود.
    کلید واژگان: شهرهای مرزی, پدافند غیرعامل, توان های توپوگرافیک, چالش های امنیتی, استان خراسان رضوی
    Sima Poorhashemi, Ali Asanlu, Mohammad Reza Mansoory Daneshvar, Hamid Nejad Soleimani
    Khorasan Razavi province with neighboring Afghanistan and Turkmenistan in addition to cultural and economic consequences in border towns, particularly in the strengthening of the security challenges facing the city’s passive defense. The most important factors related to the security challenges in these border towns, the lack of full identification of specific geographical factors and geomorphologic characteristics of the topography of the principles and strategies for urban passive defense. Identifying and environmental constraints can be a more effective role to play in these cities design principles and passive defense. Zavyn city in North Khorasan province is considered one of the towns close to the border with special topographic features. The goal of this study was to examine the topographic and geomorphologic approach of passive defense and security challenges and problems topographic analysis of the study area is the use of GIS. The results indicate that the formation geomorphologic powers topography and urban form
    of the current fragmented and decentralized Zavyn city, in such a way that the core triple Zavyn in terms of defense, by strengthening and empowering tissue and converting linear paths access to the network graph in the status quo is acceptable.
    Keywords: Border cities, Passive defense, topographic potentials, Security challenges, Khorasan Razavi Province
  • سیما پورهاشمی*، مهدی بروغنی، محمد علی زنگنه اسدی، ابوالقاسم امیراحمدی
    پدیده گرد و غبار یکی از مخاطرات اقلیمی مهم در مناطق خشک و نیمه خشک جهان می باشد که زیان های جانی و مالی برای انسان به همراه دارد. در دهه های اخیر به دلیل خشکسالی های طولانی مدت در ایران، تعداد وقوع گرد و غبارها افزایش یافته و شهرها و روستاهای زیادی را تحت تاثیر قرار داده است. یکی از مناطقی که با توجه به شرایط آب و هوایی و ویژگی های طبیعی (نزدیکی به کویرها)، از این پدیده اقلیمی متاثر است استان خراسان رضوی می باشد. هدف از این تحقیق بررسی تاثیر پوشش گیاهی و ارتباط آن با وقوع گرد و غبار استان خراسان رضوی طی دوره مطالعه 2004 تا 2013 با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) و شاخص تاثیر پوشش گیاهی نرمال شده (NDVI) است. برای انجام تحقیق، داده های روزهای گرد و غبار در ایستگاه های سینوپتیک استان برای دوره مورد مطالعه از سازمان هواشناسی دریافت و فراوانی روزهای گرد و غبار هر ایستگاه در ماه ها و فصول مختلف استخراج گردید. با استفاده از روش کریجینگ معمولی در سیستم اطلاعات جغرافیایی، روزهای گرد و غبار در سطح استان پهنه بندی گردید. نقشه پوشش گیاهی منطقه، با استفاده از تصاویر سنجنده MODIS در محیط 4.8®ENVI تهیه گردید. نتایج نشان داد که تعداد وقوع گرد و غبار با پراکنش پوشش گیاهی ارتباط نزدیکی دارد و با کاهش پوشش گیاهی، بر تعداد وقوع گرد و غبار افزوده می شود. نتایج حاکی از آن است که تعداد وقوع گرد و غبار در سال های اخیر نسبت به گذشته افزایش داشته است و سال های 2008 و 2005 به ترتیب دارای بیشترین و کمترین تعداد گرد و غبار در طول دوره مورد مطالعه می باشند.
    کلید واژگان: سنجش از دور, سیستم اطلاعات جغرافیایی, گرد و غبار, پوشش گیاهی, خراسان رضوی
    Sima Pourhashemi*, Mehdi Boroghani, Mohammad Ali Zangane Asadi, Abolghasem Amir Ahmadi
    Dust phenomenon is one of the climatic hazards in arid and semi-arid regions of the world that usually brings damages to human life and properties. In recent decades due to long droughts in Iran, the number of dust event increased and affected many cities and villages. The aim of this study was to investigate the effect of vegetation and relationship with dust events in Khorasan Razavi province during 2004-2013 using Geographic information system (GIS) and Normalized difference vegetation index (NDVI). The data of dusty days in the region synoptic stations were provided from Meteorological Organization and the frequency of dusty days in different seasons were determined. Using the method of Normal Kriging in GIS, dusty days were zoned in the province. Vegetation map area, were provided using MODIS image in ENVI®4.8 software. The results showed closed relations between the number of dust event and vegetation distribution. In addition, decreasing of vegetations caused the increasing of the number of dust event. Results showed the number of dust event increased during the recent years and in 2008 and 2005 were recorded as the most and the least number of dust event respectively.
    Keywords: Remote sensing, Geographic information system, Dust, Vegetation cover, Khorasan Razavi
  • ابوالقاسم امیراحمدی*، مجید ابراهیمی، سیما پورهاشمی
    اندازه گیری های کمی به ژئومورفولوژیست ها اجازه می دهد تا بطور منطقی لند فرم های مختلف را با یکدیگر مقایسه کرده و شاخص های مورفولوژیک را محاسبه کنند. مخروط افکنه ها از اشکال متداول مناطق خشک و نیمه خشک می باشند که تحت تاثیر عوامل زمین ساختی و اقلیمی شکل می گیرند. این اشکال به تغیرات تکتونیکی بسیار حساس بوده، آثار آن را در خود ثبت می نمایند. لذا از طریق بررسی این آثار و شواهد می توان به روند تاثیرات تکتونیکی و تحولات مخروط افکنه ها پی برد. هدف از این پژوهش بررسی وضعیت نو زمین ساخت با استفاده از شاخص های ژئومورفولوژیکی همچنین تحلیل نقش عوامل تکتونیکی در شکل گیری و تحول مورفولوژی مخروط افکنه ی گرمسار می باشد. در این پژوهش نقشه های توپوگرافی، زمین شناسی، تصاویر ماهواره ای و مدل رقومی ارتفاعی (DEM) به عنوان داده های اصلی تحقیق مورد استفاده قرار گرفتند. همچنین مورفولوژی مخروط افکنه های منطقه از نزدیک و به صورت میدانی مورد بررسی قرار گرفت. سپس با استفاده از شاخص های ژئومورفیک که شامل شاخص سینوسی جبهه ی کوهستان (Smf)، شاخص نسبت پهنای کف دره به ارتفاع آن (Vf)، عامل عدم تقارن حوضه (Af)، گرادیان طولی رودخانه (Sl)، عامل تقارن توپوگرافی (T) و شاخص ضریب مخروط گرایی (FCI) وضعیت منطقه از نظر میزان فعالیت های تکتونیکی مورد ارزیابی قرار گرفت. از ترکیب این شاخص ها با یکدیگر می توان رابطه ی شاخص فعالیت های تکتونیکی (Iat) را به دست آورد. نتایج بررسی نشان داد که طبق مقادیر شاخص فعالیت های تکتونیکی (Iat) مخروط افکنه ی گرمسار در کلاس فعالیت های نئوتکتونیک متوسط قرار دارد، شواهد ژئومورفولوژیکی به دست آمده مانند پادگانه های رودخانه ای ارتفاع یافته، توالی مخروط افکنه ها، تغییر سطح اساس رودخانه حبله رود و وجود تراس های قدیمی و آبراهه های عمیق شده نتایج تحقیق را تایید می کند.
    کلید واژگان: مورفولوژی, نئوتکتونیک, شاخص های ژئومورفیک, حوضه ی آبخیز حبله رود
    Abolghasem Amirahmadi*, Majid Ebrahimi, Sima Pourhashemi
    The quantitative measurements allows the geo morphologists to compare different land forms and calculate the morphologic indices. The alluvial fans are among the common forms in the arid and semi arid regions which developed under tectonic and climatic elements. These forms are quite sensitive to tectonic changes and register their effects in themselves. Therefore, through studying these effects and evidences, we can realize the procedure of the tectonic effects and changes of alluvial fans. The purpose of this study is to investigate the role of tectonic factors in the development and morphological changes of the alluvial fans of Garmsar. In this study, the topographic maps, geology, satellite photos and the digital elevation model (DEM) were used as the main research data. In addition, the morphology of the alluvial fans of the region was studied closely and through the field study. Then, using the geomorphic indexes which includes the sinuosity of the mountain in-front (SMF) Ratio of valley floor width to valley height (VF), Drainage Asymmetry factor (AF), Stream Length-Gradient Index (SL), Transverse Topographic Symmetry Factor (T), Fan Comicality Index (FCI), the region in terms of tectonic activities were assessed. Through combination of these indexes, the index of active tectonic (Iat) can be obtained. The results show that according to the (Iat) amounts, Garmsar alluvial fans are placed at the medium level of neo tectonic activities. The obtained geomorphologic evidences such as elevated river terraces, sequence of alluvial fans, changing base surface of Heble Roud and existence of old terraces and deepened channels confirms the results of the study.
    Keywords: Heble Roud Basin, Morphology, Neo tectonics, Geomorphic indexes
  • سیما پورهاشمی، ابوالقاسم امیراحمدی*، الهه اکبری

    جابجایی توده ای مواد از قبیل زمین لغزش از جمله فرآیندهای دامنه ای مشکل آفرین در حوضه بقیع در دامنه های جنوبی بینالود است، چرا که این پدیده موجب تخریب اراضی، زمین های کشاورزی و مراتع، و نیز افزایش تولید رسوب در خروجی حوضه می شود. بنابراین شناسایی پهنه های حساس به زمین لغزش و همچنین برآورد حجم حائز اهمیت است. در این تحقیق، به منظور برآورد حجم زمین لغزش ابتدا اطلاعات مربوط به عمق و مساحت لغزش ها گردآوری و پس از رعایت فرضیات رگرسیونی، یک مدل رگرسیونی توانی به دست آمد که با 17 رابطه ی ارائه شده در دنیا نیز مقایسه شد. نتایج این تحقیق نشان داد که مقادیر حجم برآورد شده توسط رابطه ارائه شده برای حوضه بقیع همخوانی نسبتا خوبی با داده های مشاهده ای P Value=0.000،R2=0.692)) و برخی روابط موجود دارد که نشاندهنده ی کارایی رابطه ارائه شده می باشد. همچنین روابطی که در مناطق با زمین لغزش های به مساحت کوچک ایجاد شده اند، برای استفاده در حوضه بقیع کارایی بهتری نسبت به روابطی دارند که از زمین لغزش هایی با مساحت بزرگ بدست آمده اند. با توجه به رابطه ارائه شده، میزان میانگین عمق زمین لغزش ها در حوضه بقیع 314/3 متر برآورد شد که به میزان میانگین عمق مشاهده ای که 069/4 متر بود، نزدیک است.

    کلید واژگان: حجم, زمین لغزش, مساحت, رابطه تجربی, حوضه بقیع
    S. Pourhashemi, A. Amirahmadi, E. Akbari

    Introduction In Iran, landslides cause many problems every year, such as: destruction of roads, destruction of agricultural lands and pastures, residential areas, soil erosion and transition a great deal of deposits to the watersheds. It is important to be aware of number, area and volume of landslides in order to estimate sensitivity, determination of landslide danger and long-term evaluations to estimate bulk sensitivity. Area and number of landslides information is simply achieved through aerial photos, satellite images and field inspections. However, these methods are of no use for volume determination. It is a difficult task that needs surface and subsurface geometrical data from the rapture slope. Gathering this information which is performed as field operations is difficult and expensive and estimation of the volume of slope in steep hills is very challenging. Thus, estimation of landslide volume may be only carried out by taking experimental relations that connects the volume to geometrical raptures measurements especially the area.Since, deposit delivery in a basin exit is very important in watersheds management and most of deposits are caused by landslides on side-lines of rivers; the importance of estimation of landslides volumes has to be emphasised. Hence, the present study tried to find an experimental relation to estimate landslide volume in Neyshabour Baqi Basin (southern slopes of Binaloud) considering the significance of deposit volume caused by bulk erosion and also expensive and time-consuming field operations. It expands from 59” 38 ’58° to 13” 44’ 58° longitudes and from 09” 31’ 58° to 30” 38’ 36° latitudes; in southern slops of Binaloud Mountains. 3. Materials and methods In order to suggest an experimental relation to calculate the volume of recorded landslides, the only ones were chosen that had complete area and volume information. Thus, data of 44 observed landslides including longitude, latitude and area was given to SPSS Software to set a relationship between area (AL) and volume (VL). In order to model the experimental relation of AL and VL, considering existing statistical relations, general form of this equation was used: Finally, in order to estimate the volume of landslide by area information considering regression assumptions, a power regression model was obtained. In this relation, the observed volume is given by multiplication of slide area by observed depth obtained from remote calculations and GIS. Various experimental power relations which were used for landslide volume calculations, number of landslides and the associated area with calculated volume are given in table 1. Relations were applied for 44 observed landslides areas in the basin and results were compared with the observed values. At last, a statistical improved model for Baqi Basin was also compared with other relation. Comparison was made through R2 coefficient, percentiles statistics values, maximum, minimum and average and the root mean square errors (RMSE). 4. Results After collecting the data required from surveys, first their accuracy and quality were controlled and then their statistical properties were calculated and provided. According to the results of this table, landslides in the Baghi area are in a relatively wide range of area, size and depth, such that their area (AL) was in the range between. The observational volume or size of landslides (VL) was in the range between and their depth (DL) was in the range of. This wide range may increase the standard deviation (SD) followed by variation coefficient for each parameter. Because there are no observational data for depth, we decided to calculate the observational depth of landslides by remote sensing and GIS. In addition, to ensure the reliability of data, by selecting 8 sites for landslide out of 44 landslides occurred in the region and field studies, the accuracy of calculation depth were estimated indicates No. 44 of landslide with complete data of area (AL) and volume (VL), in a diagram with Log-Log coordinates. the frequency of slides is higher in the area range between 100000 m2 to 1000000 m2 and volumetric range between 500000 m2 to 5000000 m3.. Exponential regression fitness on the data of observational area and volume finally resulted in creation of equation (1). To evaluate the calculation values of size of landslide by related equation, these values were compared to volumetric estimations by other equations. After calculating the size of landslides in the Baghi area, the diagram for range of area determined were drawn by different equations. it can be said that equations like Imaizumi and Sidle (2007), Imaizumi (2008), Rice and Foggin (2008), Rice (1969) were relatively in good conformity to diagram of this study (equation 1); however, equations developed by Larsen and Sanchez (1998), Guthrie and Evans (2004), Marrtin et al (2002) have relatively lower estimation than developed equation. 5. Conclusion Results from this study indicated that the equation developed for Baghi area are in good conformity to some equations developed by others internationally. Because these equations presented in study areas with different local and physiographical conditions than Baghi are as well as for different ranges of areas, therefore, this conformity indicates that the relation between volume and area of landslide is basically geometrical and independent from local and physiographical conditions. In final conclusion, according to statistical accuracy of model provided and its conformity to some other equations as well as benefiting from results of this model from data obtained through whole area, this model can be considered as a desirable model for Baghi area and for calculating the size of landslides in the Eastern North of Iran.

    Keywords: Volume, Landslide, Area, Experimental relation, Baqi Basin.
  • محسن عباس نیا، تقی طاوسی، سیما پورهاشمی
    رخداد حدود 90 درصد از بلایای طبیعی جهان، در ارتباط با عوامل اقلیمی است و در میان آن ها، توفان بعد از سیل حدود 30 درصد از سهم این بلایا را به خود اختصاص می دهد. بنابراین با توجه به اهمیت این پدیده ی اقلیمی، در این مقاله سعی شده است که با استفاده از روش زنجیره مارکف دو حالته، به تحلیل و پیش بینی روزهای توفانی شهرستان سبزوار پرداخته شود. برای این منظور ابتدا آمار روزانه باد ایستگاه سبزوار طی دوره آماری (1390-1350) تهیه گردید و سپس روزهای سال به دو گروه توفانی (کد 1) و آرام (کد 0) تقسیم بندی شد. نتایج حاصل از پردازش داده ها نشان داد که حداکثر فراوانی روزهای توفانی در سال 1385 به 79 روز می رسد که طی دوره آماری مورد مطالعه، ماه فروردین با 113 روز توفانی، بیش ترین فراوانی و بالعکس، ماه آبان با 19 روز توفانی، کم ترین فراوانی را داشته اند. به عبارتی در سبزوار، بهار توفانی-ترین و پاییز آرام ترین فصل سال محسوب می شود. ارزیابی فصلی ماتریس احتمالات مارکف نیز نشان داد که وقوع P11 یا دو روز توفانی پشت سرهم برای تمام فصول سال بیش تر از 20 درصد نیست. به طوری که کمینه آن به میزان 10 درصد در فصل پاییز و بیشینه آن به میزان 19 درصد در فصل بهار رخ داده است. درحالی که احتمال وقوع P00 یا دو روز غیرتوفانی پشت سرهم برای تمام فصول سال کم تر از 90 درصد نیست. در ادامه مشخص شد کوتاه ترین سیکل هوایی با طول مدت تقریبی 16 روز، متعلق به فصل بهار و بزرگ ترین آن نیز با طول مدت تقریبی 45 روز، مربوط به فصل پاییز است. همچنین در طی دوره مورد مطالعه تداوم توالی های توفانی یک روزه و دو روزه بیش ترین فراوانی را داشته است.
    کلید واژگان: سبزوار, مدل زنجیره مارکف, دوره های توفانی کوتاه مدت
    Mohsen Abbasnia, Taghi Tavousi, Sima Pourhashemi
    About 90 percent of the world's natural disasters occur in relationship between climate factors and among them, the storm accounts for about 30% shares of this disaster. Thus, given the importance of this issue, in this paper two-state Markov chain was used to analyze and forecast of stormy days in Sabzevar city. For this purpose, the daily wind in Sabzevar station during the period (1390-1350) was obtained. The days of storm (code 1) and non- storm (code 0) were divided into two groups. The results of data processing show that the maximum frequency of stormy days 79 days occurred in 1385. During the study period, April with 113 days of stormy, had the highest frequency, and on the contrary, November with 19 days of stormy, had the lowest frequency. In other words Spring was stormy and Autumn was calm season is in Sabzevar. Seasonal results of Markov probability matrix showed that the occurrence of two consecutive stormy days in all seasons is not more than 20%. The minimum (10%) and maximum (19%) probability occurred in autumn and Spring, respectively. However, the probability of two consecutive non- stormy days in all seasons is not less than 90 percent. Later determined the shortest air cycle with approximate duration of 16 days in Spring and also the largest with approximate duration of 45 days in Autumn have been observed. Also, throughout the investigated period, the one-day and two-day stormy sequences had the highest frequency.
    Keywords: Sabzevar, Markov Chain Model, Short, term Stormy Periods
  • شهرام بهرامی*، سیدمحمود فاطمی عقدا، کاظم بهرامی، محمد معتمدی راد، سیما پور هاشمی
    سنگدانه ها از پرمصرف ترین مصالح ساختمانی هستند که بخش اصلی حجم بتن را تشکیل می دهند. یکی از مهم ترین منابع تامین سنگدانه های طبیعی، مخروطه افکنه ها هستند. با گذشت زمان و افزایش سن مخروطه افکنه ها، رسوبات سطح آنها بیشتر در معرض تغییر و هوازدگی قرار گرفته و بنابراین کیفیت سنگدانه ها کاهش می یابد. در این تحقیق، بر اساس ویژگی های فیزیکی و شاخص بار نقطه ای، کیفیت سنگدانه های سطح سه مخروطه افکنه متروک و قدیمی و جدید در شمال شرق ریوند ارزیابی شد. تفکیک مخروطه افکنه ها بر اساس شاخص های ژئومورفولوژیکی؛ مانند مورفولوژی سطح مخروط، میزان هوازدگی و الگوی زهکشی انجام شد. به علت وجود لیتولوژی متفاوت سطح مخروط ها، در قسمت بالادست و پایین هر مخروط، تعداد 18 نوع سنگ مشترک انتخاب گردید و آزمایش بار نقطه ای در آنها انجام شد. خصوصیات فیزیکی سنگ ها مانند چگالی، تخلخل و درصد جذب آب در هر مخروط در قسمت بالا و پایین دست آن انجام شد. نتایج این تحقیق نشان می دهد که شاخص بار نقطه ای و چگالی از مخروط هافکنه جدید به مخروطه افکنه های قدیمی و متروک کاهش می یابد. میزان تخلخل و درصد رطوبت اشباع نیز رابطه مستقیمی با سن مخروطه افکنه ها دارد به طوری که قدیمی ترین مخروط (متروک) بالاترین میزان تخلخل و درصد رطوبت اشباع را دارد. نتایج نشان می دهد که در سطح تمام مخروط ها، مقاومت سنگدانه ها در راس مخروطه افکنه ها بیشتر از قاعده آنها است که این موضوع ناشی از سن کمتر و بنابراین هوازدگی کمتر ذرات واقع در بالادست مخروطه افکنه ها است. به طور کلی، بررسی تحقیق حاضر نشان می دهد که تغییرات در مقاومت سنگدانه های سطح مخروط ها ناشی از سن مخروطه افکنه ها و میزان هوازدگی آنها است به طوری که سنگدانه های با کیفیت کمتر در مخروط های متروک و قدیمی، به علت هوازدگی طولانی مدت آنها است.
    کلید واژگان: سنگدانه, ژئومورفولوژی, مخروط افکنه, هوازدگی, ریوند
    Dr. Shahram Bahrami, Dr. Seyed Mahmood Fatemi Oghda, Kzem Bahrami, Mohammad Motamedi Rad, Sima Poor Hashemi
    Aggregates are among the most extensive consumable construction materials and comprise the major volume of concrete. Alluvial fan can be considered as one of the most important landforms that can be appropriate for aggregate exploitation. By passing the time and increasing the age of alluvial fans, their surface sediments are more faced with weathering and consequently decreases the quality of aggregates. In this research, based on the physical characteristics and point load index, the quality of aggregates at the surface of the three desolate, old and new alluvial fans at the north east part of Rivand has been evaluated. Separation of alluvial fans were made based on geo-morphological indices including morphology of alluvial fan surface, weathering rate and drainage pattern.For the existence of different litho logy at alluvial fan's surface, 18 types of common rock were selected at the down and up stream of each alluvial fan, and load point test was made on them. Physical characteristics of the rocks including density, porosity, percentage of water absorption at each alluvial fan was made at its down and up stream part. The research results show that the point load index and density decreases from the new alluvial fans to the old and desolate ones. Porosity amount and the moisture content have a direct relation with the alluvial fan's age, in a way that the oldest and desolate alluvial fan has the highest degree of porosity and saturation moisture content.The results showed that at the surface of all alluvial fans, the strength of aggregates is higher in the fan apex than fan toe, which this issue is due to the lower age and consequently lower weathering of the particles at the up stream of fans. In general, the current research shows that the strength changes of aggregates at the fan's surface is due to the fan's age and their weathering amount, so that the aggregates with lower quality in the old and desolate is due to their long term weathering.
    Keywords: aggregate, geomorphology, alluvial fan, weathering, Rivand
  • بهلول علیجانی، سیدکرامت هاشمی عنا، محسن عباس نیا*، سیما پورهاشمی
    ایران کشوری با اقلیم خشک و نیمه خشک است به گونه ای که متوسط بارش سالانه آن حدود یک سوم متوسط بارش سالانه جهان است. قسمت هایی از پهنه بارشی ایران نیز جزء پهنه بسیار کم بارش جنوب شرق محسوب می شود که ویژگی عمده این مناطق، ریزش های جوی با شدت های بالاست. در این پژوهش، داده های مربوط به مقدار بارش روزانه 54 ایستگاه اقلیمی از ناحیه بسیار کم بارش جنوب شرق ایران که دارای آمار بالای 10 سال بودند، تهیه گردید و سپس در نرم افزار مت لبماتریس استاندارد شده ای با آرایش (54٭20824) که سطرهای آن نشان دهنده تعداد روزها و ستون های آن نشان دهنده آماره های مربوط به بارش ایستگاه ها است، فراهم شد. با استفاده از ادغام گروه ها به روش واردو فاصله اقلیدسی، روی این ماتریس تحلیل خوشه ایصورت گرفت و در نهایت 14 رویداد بارشی یک روزه با بزرگی 70 میلی متر، به عنوان روزهای رخداد بارش های سنگین و سیل آسا شناسایی گردید. جهت شناخت عوامل دینامیک، ترمودینامیک و همدید موثر در رخداد این بارش ها، از داده های شش ساعته مربوط به ارتفاع ژئوپتانسیل، فشار تراز دریا، دمای هوا، نم ویژه، مولفه باد مداری و مولفه باد نصف النهاری در عرض جغرافیایی 0 تا 80 درجه شمالی و طول جغرافیایی 0 تا 120 درجه شرقی استفاده شد و نقشه ها به اندازه یاخته های 5/2٭5/2 درجه قوسی ترسیم شدند. یافته ها نشان داد که رخداد بارش های سنگین پهنه بسیار کم بارش جنوب شرق کشور از یک یا چند الگوی گردشی متفاوت ناشی شده اند ولی در اکثر مواقع رخداد این گونه بارش ها، رویارویی کم فشار جنب قطبی با کم فشار سودان-عربستان، شرایط دگرفشار شدیدی را در راستای شمال غرب - جنوب شرق فراهم می کند.
    ایران کشوری با اقلیم خشک و نیمه خشک است به گونه ای که متوسط بارش سالانه آن حدود یک سوم متوسط بارش سالانه جهان است. قسمت هایی از پهنه بارشی ایران نیز جزء پهنه بسیار کم بارش جنوب شرق محسوب می شود که ویژگی عمده این مناطق، ریزش های جوی با شدت های بالاست. در این پژوهش، داده های مربوط به مقدار بارش روزانه 54 ایستگاه اقلیمی از ناحیه بسیار کم بارش جنوب شرق ایران که دارای آمار بالای 10 سال بودند، تهیه گردید و سپس در نرم افزار مت لب[1] ماتریس استاندارد شده ای با آرایش (54٭20824) که سطرهای آن نشان دهنده تعداد روزها و ستون های آن نشان دهنده آماره های مربوط به بارش ایستگاه ها است، فراهم شد. با استفاده از ادغام گروه ها به روش وارد[2] و فاصله اقلیدسی[3]، روی این ماتریس تحلیل خوشه ای[4] صورت گرفت و در نهایت 14 رویداد بارشی یک روزه با بزرگی 70 میلی متر، به عنوان روزهای رخداد بارش های سنگین و سیل آسا شناسایی گردید. جهت شناخت عوامل دینامیک، ترمودینامیک و همدید موثر در رخداد این بارش ها، از داده های شش ساعته مربوط به ارتفاع ژئوپتانسیل، فشار تراز دریا، دمای هوا، نم ویژه، مولفه باد مداری و مولفه باد نصف النهاری در عرض جغرافیایی 0 تا 80 درجه شمالی و طول جغرافیایی 0 تا 120 درجه شرقی استفاده شد و نقشه ها به اندازه یاخته های 5/2٭5/2 درجه قوسی ترسیم شدند. یافته ها نشان داد که رخداد بارش های سنگین پهنه بسیار کم بارش جنوب شرق کشور از یک یا چند الگوی گردشی متفاوت ناشی شده اند ولی در اکثر مواقع رخداد این گونه بارش ها، رویارویی کم فشار جنب قطبی با کم فشار سودان-عربستان، شرایط دگرفشار شدیدی را در راستای شمال غرب - جنوب شرق فراهم می کند.
    کلید واژگان: بارش های سیل آسا و سنگین, ناحیه بارشی جنوب شرق ایران, الگوهای گردشی, تحلیل همدید
    Bohlool Alijani, Keramat Hashemi, Mohsen Abbasnia*, Sima Pourhashemi
    Iran is a country with arid and semiarid climates, so its average annual rainfall is about one third of the average annual rainfall in the world. Besides, the eastern and south-eastern regions of Iran are one part of this climate whose main features is the high intensity precipitation. In the present study the daily precipitation data of 54 climatic stations in the eastern and south-eastern regions of Iran with more than 10 statistics years are provided. The data were provided in standardized Matlab software 2 matrix with the arrangement of 20824٭54 (row*column) in which the rows represent the number of days while the columns represent the statistics of rainfall stations. Using recent matrix data, a cluster analysis was done by Ward linkage method and Euclidean distance. At the end, 14 one-day rainfall events with magnitude greater than 70 mm were­ detected as a representative of heavy and pervasive rainfall events. The six-hour data includes geopotential height, sea level pressure, temperature, specific humidity, u wind and v wind, between 0 to 80 degree of northern latitudes and 0 to 120 degree of eastern longitude were used to recognize the dynamic, thermodynamic and synoptic factors affecting the occurrence of rainfalls. Then, the maps of spatial patterns have been drawn with the resolution in cell size of 2. 5٭2. 5 degree. The findings showed that torrential rainfall events over eastern and south-eastern parts of Iran are made of one or several different circulation patterns, while the most of the torrential rainfall events mostly provide confrontation of polar low-pressure with Sudan-Saudi low pressure which make the conditions of extreme pressure in northwest-southeast direction.
    Keywords: Torrential Rainfall, Circulation Pattern, Synoptic Analysis, South, east of Iran
  • زهره داودی منظم، علی حاجی نژاد، محسن عباس نیا*، سیما پورهاشمی
    عدم تعادل فضایی و توسعه فیزیکی ناموزون در گستره مناطق به ویژه در محدوده شهرهای بزرگ، باعث شده پایش تغییرات کاربری زمین و هدایت آن در راستای کاهش آثار سوء در کوتاه مدت و بلند مدت اصلی ترین دغدغه سیاست گذاران و برنامه ریزان باشد. هدف از این تحقیق، پایش تغییرات کاربری اراضی زراعی شهرستان شهریار با سه روش حداکثر احتمال (MLC)، شبکه عصبی (NNC) و ماشین بردار پشتیبان (SVM)، طی بازه زمانی (1366- 1388) با استفاده از داده-های رقومی لندست است. نتایج تحقیق نشان داد که توسعه شهری منطقه طی دوره 22 ساله، روندی افزایشی ولی اراضی کشاورزی روندی کاهشی داشته است. تغییرات کاربری کشاورزی با روش های ماشین بردار پشتیبان، شبکه عصبی و حداکثر احتمال، نشان داد که این کاربری به ترتیب به میزان 37، 26 و 25% کاهش داشته است. همچنین نتایج روش های ماشین بردار پشتیبان و شبکه عصبی به ترتیب نشان دهنده افزایش 57 و 41 درصدی کاربری-های شهری بوده، در حالی که روش حداکثر احتمال، کاهش 4 درصدی این کاربری را نشان می دهد، که نشان دهنده ضعف برآوردهای محاسباتی این روش می باشد.
    کلید واژگان: کاربری اراضی, پایش تغییرات, سنجش از دور, شهریار
    Z. Davoudi Monazam, A. Hajinejad, M. Abbasnia*, S. Pourhashemi
    The loss of spatial balance and inharmonious physics development across regions، especially in the metropolitans has made monitoring changes in land use and its direction in harmony with reducing the harmful effects in the long and short run became the main issues of policymakers and policy planners’ concerns. The aim of the study was to detect changing in Shahriar''s land use via three methods of support vector machine (SVM)، neural network classifier (NNC) and maximum likelihood classifier (MLC) during (1987-2009) using LandSat digital images. The results showed that during a 22 years period، the urban development increased and agricultural land declined. The decline in agricultural land has been 37، 26 and 25 percent based on SVM، NNC and MLC methods، respectively. Furthermore، the result indicated that urban land has been increased 57 and 41 percent via SVM and NNC، while agriculture land has been decreased four percent based on MLC، which demonstrates the weaknesses in accounting estimates of this method.
    Keywords: Land use, Change detection, Remote sensing, Shahriar
  • ابوالقاسم امیراحمدی، الهه اکبری، سیما پورهاشمی*
    جابجایی توده ای مواد از قبیل زمین لغزش از جمله فرآیندهای دامنه ای مشکل آفرین حوضه بقیع در دامنه های جنوبی بینالود است، چرا که این پدیده موجب تخریب اراضی، زمین های کشاورزی و مراتع، و نیز افزایش تولید رسوب در خروجی حوضه می شود. بنابراین شناسایی پهنه های حساس به زمین لغزش از طریق پهنه بندی خطر با مدل های تجربی مناسب یکی از اقدامات اساسی در مدیریت خطر در حوضه های آبخیز کشور محسوب می شود. در این تحقیق جهت نیل به پهنه بندی خطر زمین لغزش از روش آماری 2 متغیره (دو روش ارزش اطلاعاتی (WINF) و گوپتا و جوشی(LNRF)) استفاده شده است. بنابراین، ابتدا لایه پراکنش 44 نقطه لغزشی بوقوع پیوسته در سطح حوضه به عنوان متغیر وابسته و 10 لایه تاثیرگذار بر وقوع لغزش همچون ارتفاع، شیب، جهت دامنه، لیتولوژی، فاصله از گسل، شاخص پوشش گیاهی، کاربری اراضی، بارش، فاصله از جاده و فاصله از رودخانه به عنوان متغیر مستقل تهیه گردیدند. سپس از طریق همپوشانی و انطباق نقشه های عامل با نقشه پراکنش لغزش بطور مستقل و جداگانه، پهنه بندی خطر زمین لغزش با دو روش مذکور در سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) انجام شد. جهت ارزیابی کارایی و انتخاب مدل مناسب برای پهنه بندی خطر زمین لغزش از روش شاخص زمین لغزش (Li) استفاده گردید. بر اساس این شاخص، در روش ارزش اطلاعاتی 97/78 درصد و در روش پیشنهادی گوپتا و جوشی حدود 64/69 درصد زمین لغزش ها در طبقه های پرخطر و خیلی پرخطر اتفاق افتاده اند. بنابراین روش ارزش اطلاعاتی به لحاظ داشتن انطباق بیشتر زمین لغزش ها با پهنه های خطر بالا، کارایی بهتری نسبت به روش گوپتا و جوشی در پهنه بندی خطر زمین لغزش در حوضه بقیع دارد. از بین عوامل 10 گانه موثر، عامل شیب بیشترین تاثیر را داشته است، چرا که بیش از 90 درصد لغزش ها در شیب های بیشتر از 12 درصد رخ داده است. نقشه پهنه بندی، نواحی در معرض خطر و مستعد زمین لغزش را نشان می دهد و می تواند مورد استفاده طیف وسیعی از مدیران و برنامه ریزان منطقه ای قرار گیرد.
    کلید واژگان: زمین لغزش, روش ارزش اطلاعاتی, روش گوپتا و جوشی, شاخص زمین لغزش, GIS, حوضه بقیع
  • الهه اکبری*، علی اصانلو، محمد معتمدی راد، سیما پورهاشمی
    زمینه و هدف
    یکی از دغدغه های اساسی بشر در طول تاریخ، برقراری امنیت و تلاش در جهت حفظ آن می باشد. از طرفی لازمه اجتماع سالم و توسعه یافته و حضور گسترده مردم در اجتماع و فضای عمومی شهر، وجود امنیت است. از عوامل تاثیرگذار بر کاهش امنیت، وقوع جرایم می باشد. علم قانونی یکی از روش های علمی و تجزیه و تحلیل شواهد صحنه های جرم و جنایت برای حل مشکلات پلیسی و امنیتی استفاده می نماید و شامل مدارک علمی است که وقوع جرم را ثابت می کند. بنابراین در قالب علوم زمین قانونی از طریق فنون توسعه یافته علوم زمینی (نظیر ژئومورفولوژی، سنجش از دور، سیستم اطلاعات جغرافیایی، زمین شناسی، محیط زیست و غیره) به کشف و رسیدگی قضایی و قانونی جرایم قبل از بررسی توسط دادگاه پرداخته می شود. هدف از این تحقیق، بررسی جنبه های مختلف کاربردی علوم زمین قانونی، پیشرفت آن ها در گذر زمان و نیز معرفی روش های مفید در بررسی نواحی جرم خیز می باشد.
    روش تحقیق: در انجام این تحقیق با استفاده از روش اسنادی - توصیفی و از طریق مراجعه به آثار مکتوب اعم از مقاله های علمی و کتاب های مرتبط سعی شد، اهمیت استفاده از این شواهد در کشف حقایق در پرونده های جنایی بیان شود.
    یافته ها
    با توجه به محدودیت های زمانی و منابع مالی، قبل از هر اقدامی از سوی نیروهای پلیس، میتوان با استناد به ویژگی های محیط و هدف مورد نظر، نواحی جرم خیز را پیش بینی نمود. بنابراین با انتخاب ساختار مبتنی بر مقیاس گسترده، نقش و کاربرد سیستم اطلاعات جغرافیایی، سنجش از دور و ژئومورفولوژی در تحقیقات قانونی و نیز ارزیابی و کاهش جرایم بررسی خواهد گردید.
    نتیجه گیری
    با به کارگیری متخصصین علوم زمین در بررسی های قانونی، نیروهای انتظامی ایران به ارتقای کیفی تحقیقات قانونی در این ارگان و سازمان های مرتبط با آن دست می یابد. زیرا همکاری متخصصین علوم گوناگون در این تحقیقات، در درازمدت موجب پیشرفت محسوس علمی و ایجاد گرایش های میان رشته ای پویا و کاربردی در کشور خواهد شد.
    کلید واژگان: علوم زمین قانونی, جرم, سیستم اطلاعات جغرافیایی, سنجش از دور, ژئومورفولوژی
    Elahe Akbari*, Ali Osanloo, Mohammad Motamedirad, Sima Poorhashemi
    Context and
    Objectives
    establishment of security and its preservation was one of the main challenges of mankind through history. Security is prerequisite of having a healthy and developed society with extensive presence people. Happening of crime is among causes of decrease of security. Legal science uses one of the scientific ways of analyzing witnesses and evidences of crime scene to solve security and detective problems, and includes scientific evidences which prove the happening of the crime. So in the form of legal geo-sciences (geomorphology, distant examination, GIS, geology, environment, etc.) by use of developed geo-science techniques, discovery, and legal investigation, of crimes can be done before its investigation by court. Purpose of this study is to analyze different applied aspects of legal geo-sciences, their development in the passage of the time, and also to introduce new ways to investigate crime-issuing areas.
    Methodology
    Current study by the use of document-based and descriptive methods and by the help of library based references such as scientific essays and related books tries to explain the importance of using such evidences in discovery of truth in criminal cases.
    Findings
    Because of limits in time and financial sources, before any responses from police forces, crime issuing areas can be found according to environmental features of target. So by using large scale structure, role and usage of GIS, distant examination, and geomorphology in legal investigations and also assessment and decrease of crimes will be analyzed.
    Results
    By using experts of geo-sciences in legal investigations, Iran's police force can develop the quality of their legal investigations in their organization. Cooperation of experts of different sciences in these investigations develops science and makes new interdisciplinary tendencies in country.
    Keywords: Crime, Distant Examination, Geomorphology, GIS, Legal Geo, Sciences
  • ابوالقاسم امیر احمدی، سیما پورهاشمی، سمیرا رضایی
    رشد بی رویه جمعیت منجر به افزایش تولید زباله و در نهایت خساراتی نظیر آلودگی منابع آب سطحی و زیرزمینی، تاثیر منفی بر چشم انداز و اکولوژی منطقه، آلودگی محیط زیست و صرف هزینه های بی شمار برای جامعه می گردد. یکی از بهترین روش ها برای کاهش خسارات ناشی از آن، مکان یابی مناسب جهت دفن بهداشتی مواد زائد است. علم ژئومورفولوژی با توجه به ماهیت خود که بررسی تحول عوارض سطح زمین است، می تواندنقشمهمی را در مکان یابی دفن زباله داشته باشد. در این پژوهش، سعی بر آن بوده که با تاکید بر معیارهای ژئومورفولوژی و تاثیرگذار، مکان یابی بهینه ای را برای دفن زباله های شهری اسلام آباد غرب صورت پذیرد و معیارهای مختلفی نظیر شیب، جهت شیب، طبقات ارتفاعی، زمین شناسی، خاک شناسی، فاصله از شبکه ارتباطی، فاصله از رودخانه، کاربری اراضی، فاصله از مناطق مسکونی روستایی، فاصله از مناطق شهری و پراکنش بارش تهیه و مورد ارزیابی قرار گرفت. اطلاعات مورد نیاز از طریق نقشه های توپوگرافی 1:50000 و نقشه های زمین شناسی 1:100000 سازمان نقشه برداری و مطالعات میدانی فراهم گردید. پس از تهیه نقشه ژئومورفولوژی و ایجاد لایه هایی قابل استفاده در نرم افزار سیستم اطلاعات جغرافیایی، به روش همپوشانی، 4 مکان مناسب در شمال شرق و شمال غرب شهر اسلام آباد غرب برای دفن بهداشتی زباله ها تعیین شدند.
    کلید واژگان: ژئومورفولوژی, اسلام آباد غرب, مکان یابی, پسماند جامد شهری
    Abolghasem Amirahmadi*, Sima Pourhashemi, Samira Rezaei
    Excessive growth of the population will increase waste production leading to the pollution of groundwater and groundwater, negative effects on the landscape and ecologists of the region, environment pollution and great charges on the community. Finding a suitable location for waste sanitary landfill is regarded as one of the best ways to reduce damages. Geomorphology, which intuitively studies the evolution of ground-level effects, can play an important role in landfill location. In this research, it was tried to focus on geomorphologic criteria and effective measures to optimize the location of landfills in West Islamabad, located in Kermanshah. In this research, various criteria such as slope, slope direction, elevation classes, geology, soil, distances from the communication network, distance from the river, land use, distance from rural residential areas, distance from urban areas and rainfall distribution have been evaluated. The required information is provided through topographic maps 1: 50000 and geological maps of 1: 100000 mapping and field studies. After preparing geomorphologic map and creating appropriate layers for GIS, four locations were fitted in the northeast and northwest of Islamabad for the sanitary landfill of garbage.
    Keywords: Geomorphology, West Islamabad, Location, Solid Urban Waste
نمایش عناوین بیشتر...
بدانید!
  • در این صفحه نام مورد نظر در اسامی نویسندگان مقالات جستجو می‌شود. ممکن است نتایج شامل مطالب نویسندگان هم نام و حتی در رشته‌های مختلف باشد.
  • همه مقالات ترجمه فارسی یا انگلیسی ندارند پس ممکن است مقالاتی باشند که نام نویسنده مورد نظر شما به صورت معادل فارسی یا انگلیسی آن درج شده باشد. در صفحه جستجوی پیشرفته می‌توانید همزمان نام فارسی و انگلیسی نویسنده را درج نمایید.
  • در صورتی که می‌خواهید جستجو را با شرایط متفاوت تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مطالب نشریات مراجعه کنید.
درخواست پشتیبانی - گزارش اشکال